IT’S TIME FOR CREATIVE SOLUTION

October 22, 2008

Since early July 2008, the sounds of boots shook Dangrek Mountains that has become the border line between Cambodia and Thailand since 1907. The blood was already spilling. The cause was the drawings of this border line. It all began in last July 7 when UNESCO decided to inscribe the temple of Preah Vihear on the World Heritage List. A decision contested by Thailand whose army has since had increased incursions into Cambodian territory.

What was happening suddenly between these two countries that belong to the same Indian civilization and are so close by culture and religion? It is an old rivalry that should be a worrisome because it has been simmering during a protracted course of a long history between the two countries. The decline of the Angkorian empire in the thirteenth century allowed the Siamese empire to expand at the expense of the Khmer country. Prior to the Thirteenth century the Angkorian empire covered almost all Thailand today.

It was France, while a protecting power in Cambodia,that had brought an end to this carving. In 1904, France and Siam signed a convention to settle a final border between Cambodia and Siam.

In 1907, a Franco-Siamese treaty returned back to Cambodia three provinces annexed by Siam. This deal confirms the provisions of the 1904 Convention regarding the procedures for delimitation of the border. In 1908, a joint commission Franco-Siamese established under the provisions of this treaty determines the border in the sector Dangrek and clearly indicates that the temple of Preah Vihear and the surrounding land are in Cambodia.

As long as Cambodia benefit from the protection of France, Thailand will confirm the boundary line agreed by mutual agreements. In 1925, France and Siam signed a treaty of friendship which (Article 2) states that "the High level Contracting Parties confirm the boundaries between their territories under and by virtue of the stipulations of previous agreements with the commitment for insuring mutual respect". In 1926, a Convention on the Mekong confirms Article 2 of the 1925 Convention. In 1937, a new friendship treaty incorporates the provisions of the Treaty relating to the 1925 borders. In 1946, after Thailand, ally of Japan, has occupied three Cambodian provinces, the Settlement Agreement Franco-Siamese restores the deals of 1937. The Conciliation Commission Franco Siamese considers that the clauses of the Treaty of 1907 on the border between Thailand and Cambodia should not be revised.

In 1954, while Cambodia gained its independence, Thai military forces took the Preah Vihear temple and its surroundings. In June 1962, the International Court of Justice at the request of Cambodia, makes a ruling upholding the sovereignty of Cambodia on Preah Vihear Temple and its vicinity under the established boundary line which was confirmed by successive treaties and has never been previously, the purpose of contesting from Thailand. ”The court, therefore feels bound, as a matter of treaty interpretation, to pronounce in favor of the line as mapped in the disputed area.” (Page 35 of the Reports of Judgments, Advisory Opinions and orders).The Reports of Judgments reaffirm that “Thailand is under an obligation to withdraw any military or police forces, or other guards and keepers, stationed by her at the Temple, or in its vicinity on Cambodian territory;” (Page 37 of the Reports of Judgments, Advisory Opinions and orders).

In July 1962, Thailand accepted the ruling of the International Court of Justice and did not appeal during the ten years that followed, during which it could do so. In July 1967, Mr. Thanat Khoman, Thai Minister of Foreign Affairs said: "Thailand has no territorial claims in Cambodia. The position of Thailand has always been to say that there is no dispute on the borders with Cambodia as it has consistently complied with the treaty signed with France at the time it was the protective power of Cambodia”.
In June.2000, Cambodia and Thailand signed a Memorandum of Understanding (MOU) for the demarcation of the border between the two countries in respect of the signed treaties and conventions and maps established under said treaties and conventions.(Article 1c). In 2001, Cambodia officially requested the inclusion of Preah Vihear temple on the World Heritage List by UNESCO. In May 2003, Cambodia and Thailand signed a document entitled "Terms of Reference and Master Plan for the Joint Survey and Demarcation of Land Boundary between the Kingdom of Cambodia and the Kingdom of Thailand (TOR). This document is explicitly in reference to the 1904 Convention, the Treaty of 1907, maps drawn and the MOU of June 2000. Shortly after, defying the commitments in the MOU and the TOR, Thailand publishes a unilateral map of which the boundary line runs along the immediate vicinity of the Themple of Preah Vihear. This behaviour called into question the evidence in force since 1908.
On 18 June 2008, Cambodia and Thailand signed a joint statement in which Thailand supports the Cambodian request for the inscription of the temple of Preah Vihear on the World Heritage List by UNESCO and this inscription states that this is without prejudice to the demarcation work under the MOU in 2000 and TOR of 2003.
On 21 June 2008, General Prem Tinsulanonda, Privy Councilor of the King of Thailand expressed his support for Thai protesters who oppose the inscription of the temple of Preah Vihear.

On 1 July 2008 the Thai government withdrew its support for the inscription of the temple.
On July 7, 2008, the World Heritage Committee inscribed the temple of Preah Vihear on the World Heritage List. Foreign Minister of Thailand expressed his opposition, but in vain. On 15 July 2008, the Thai armed forces violate the territorial integrity of Cambodia in the area of Preah Vihear and, therefore, they violate treaties, conventions and joint documents signed by Thailand.

Since then, the Thai armed forces whose numbers and equipment by far surpass those of the Cambodian arm were increasing provocations across several points inside the border of Cambodia. The meetings between Foreign Ministers of both countries have avoided the worst so far, but nothing has settled.
Since the military coup of 2006, the 18th in 80 years of its history, Thailand is experiencing a deep crisis in which the appeal to nationalism is a classic recipe to gather a people and a deeply divided political class. Cambodia, recovering slowly from being pushed back to the stone-age thirty years ago, is an easy scapegoat for Thailand with nearly 70 million people who willingly display its contempt for this small Cambodia, five times less populated than Thailand.
The above elements are obviously known in the chancery all over the world. Some states, signatories of the Paris Agreements of 1991 that ended the Cambodian conflict, have responsibilities with respect to Cambodia’s present situation. Thailand, itself a signatory to these agreements, was like other parties, including the five permanent members of Security Council of The United Nations, has committed to respect "the sovereignty, independence, territorial integrity and inviolability of Cambodia. Today, Bangkok, in order to mobilize a population that has lost confidence in politicians and the military, said it is "ready for war with Cambodia."
Is not it the time to avoid the worst by implementing a creative diplomacy which the audience and participants enjoys by the length of the speech in seminars and symposia? Or, once again, the plight of the Cambodian people will be like in 1970, as in 1975, as in 1979 measured by profit and loss on the account of international relations more anxious to spare the markets rather than protect the people. ?

គួរតែមាន ដំណោះស្រាយ ដោយច្នៃប្រឌិតមួយគួរតែមាន ដំណោះស្រាយ ដោយច្នៃប្រឌិតមួយ

តាំងពីភាពអន់ថយនៃអាណាចក្រភពអង្គរនាសតវត្សរ៍ទី ១៣ ដែលគ្របដណ្ដប់ប្រទេសថៃ ទាំងមូលនាពេលបច្ចុប្បន្ន នេះប្រទេសសៀមតាំងពី ពេល នោះមក គេមិនបានស្រាកស្រាន ក្នុងការវាតទឹកដី នៃប្រទេសខ្មែរឡើយ ។ ប្រទេសបារាំង ដែលមានអំណាចជាអាណាព្យាបាលកម្ពុជា ជាអ្នកបញ្ចប់នយោបាយវាតទី នេះ គឺនៅឆ្នាំ ១៩០៤ ដោយ ប្រទេសបារាំង និង សៀម បានចុះហត្ថលេខាលើអនុសញ្ញា ដើម្បីកំណត់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងសៀម ឱ្យបានចប់ សព្វគ្រប់ ។ នៅឆ្នាំ១៩០៧ សន្ធិសញ្ញាបរាំង-សៀម បានប្រគល់ខេត្ដខ្មែរ ៣ ពីការកាន់កាប់របស់សៀមមកឱ្យកម្ពុជាវិញ ។

សន្ធិសញ្ញានេះបានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់បន្ថែមទៀតនូវអនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៤ ពាក់ព័ន្ធនឹងបែបបទកំណត់ព្រំដែន និង ការបេះបង្គោល។ នៅឆ្នាំ១៩០៨ គណៈកម្មការរួមបរាំង-សៀម ដែលកើតចេញពីសន្ធិសញ្ញានេះ មានតួនាទីកំណត់ ព្រំដែននៅក្នុងជួរភ្នំដងរ៉ែក ហើយបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រសាទព្រះវិហារ និង តំបន់ជុំវិញប្រសាទ ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដី កម្ពុជា តាមរយៈផ្ទាំងផែនទីភ្នំដងរ៉ែក ។

ដោយទទួលបានការការពារអស់ពេលយ៉ាងយូរ ពីអាណាព្យាបលបារាំង ប្រទេសថៃ បនទទួលស្គាល់ខ្សែបន្ទាត់ ព្រំដែន រួម នៃកិច្ចព្រមព្រៀង រួមគ្នានេះ ។ នៅឆ្នាំ១៩២៥ ប្រទេសបារាំង និង សៀម បានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញា មិត្ដភាព ដែលមាត្រា ២ ចែងថា “ភាគីហត្ថលេខីទទួលស្គាល់ និងធានាការគោរព ទៅវិញ ទៅមក នូវព្រំដែន ដែលបាន កំណត់ នៅក្នុងទឹកដី ដែលអនុលោម និងដោយយោងលើបទបញ្ញាត្ដិ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលបានចែងរួចហើយ កាលពីពេលមុន” ។ នៅឆ្នាំ១៩២៦ អនុសញ្ញាទន្លេមេគង្គចែងនៅក្នុងមាត្រា ២ បញ្ជាក់ឡើងវិញ នៃសន្ធិសញ្ញា នៃឆ្នាំ ១៩២៥ ។
នៅឆ្នាំ ១៩៣៧ សន្ធិសញ្ញាមិត្ដភាពថ្មីមួយទៀត បនចែងឡើងវិញពីបទបញ្ញាត្ដិ នៃសន្ធិសញ្ញានាឆ្នាំ១៩២៥ ទាក់ទងទៅនឹង ព្រំដែន ។ នៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ នៅឆ្នាំ១៩៤៦ បន្ទាប់ពីប្រទេសថៃ ដែលជាបក្សសម្ព័ន្ធជាមួយប្រទេសជប៉ុន បានកាន់កាប់ខេត្ដ ៣ របស់ខ្មែរវិញ ។ កិច្ចព្រមព្រៀង នៃដំណោះស្រាយបរាំង-សៀម បន្ទាប់មកក៏ទទួលស្គាល់ សន្ធិសញ្ញា នៅឆ្នាំ ១៩៣៧ ។

គណៈកម្មការសំរបសំរួលបរាំង-សៀមបន ចាត់ទុកថា កិច្ច ព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩០៧ ស្ដីពីព្រំដែនរវាងសៀម និង កម្ពុជា មិនត្រូវធ្វើការសើរើឡើងវិញឡើយ។
ឆ្នាំ១៩៥៤ នៅពេលដែលកម្ពុជា បានទទួលឯករាជ្យ យោធាថៃបនចូលមកកាន់កាប់ប្រសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញ ប្រសាទ។ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិ តាមការស្នើសុំពីកម្ពុជា បានកាត់ក្ដី និង បានបញ្ជាក់ឡើងវិញ ពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ទាក់ទងទៅនឹង ប្រសាទព្រះវិហារ និង តំបន់ជុំវិញប្រសាទ ដោយអនុលោមទៅលើខ្សែ បន្ទាត់ព្រំដែន ដែលបានកំណត់កន្លងមក ហើយក៏ត្រូវបនទទួលស្គាល់សាឡើង វិញជាថ្មី ម្ដងទៀត តាមរយៈសន្ធិសញ្ញាបន្ដ បន្ទាប់ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនដែលមានការទាមទារតវ៉ា អ្វីឡើយពីប្រទេសថៃ ។ “តុលា ការយល់ថា អនុលោមទៅលើការពន្យល់នៃសន្ធិសញ្ញា និងការប្រកាស អនុលោមទៅលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលបានកំណត់នៅលើ ផែនទី ចំពោះ តំបន់ជំលោះ(ទំព័រ ទី ៣៥ នៃសាលក្រម)” ហើយសាលក្រមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសថៃត្រូវ ដកកំលាំងទាហាន និង ប៉ូលីសទាំងអស់ ឬ ឆ្មាំ ទាំងឡាយ ដែលខ្លួនបានបញ្ជូន មកបេះទីតាំងនៅក្នុងប្រសាទ និង តំបន់ជុំវិញក្នុងទឹកដីកម្ពុជា (ទំព័រទី ៣៧) នៃសាលក្រម ។

នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦២ ប្រទេសថៃយល់ព្រមតាមសាលក្រម នៃតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិ ហើយមិនបានប្ដឹង ឧទ្ទរណ៍ ក្នុងកំឡុងពេល ១០ ឆ្នាំ ដែលជារយៈពេល ដែលប្រទេសថៃអាចប្ដឹងតវ៉ាបន ។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦៧ លោក Thanat Khonnan រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការ បរទេសថៃប្រកាសថា “ប្រទេសថៃមិនទាមទារអ្វីទាំងអស់ ទាក់ទងទៅនឹងដែនដី នៃកម្ពុជា ។ ជំហររបស់ថៃ ជានិច្ច កាលតែងតែនិយាយថា គឺ វាមិនមានជំលោះនៅលើ ព្រំប្រទល់ជាមួយកម្ពុជា ក្នុងន័យដែលថា ថៃបានគោរពជាប្រចាំនូវសន្ធិសញ្ញា ចុះហត្ថលេខាជាមួយបរាំង នាសម័យកាល ដែលប្រទេសបរាំងដែល មាន អំណាច ជាអាណាព្យាបលកម្ពុជា”។

ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០០ កម្ពុជា និង ថៃបនចុះអនុសារណៈយោគយល់គ្នាមួយ ស្ដីពី ការកំណត់ព្រំសីម៉ា និង ការបេះ បង្គោលព្រំដែន រវាងប្រ ទេសទាំងពីរ ដោយឈរលើស្មារតី នៃការគោរពសន្ធិសញ្ញា និង អនុសញ្ញា ដែលបានចុះ ហត្ថលេខា និង រាល់ផែនទី ដែលបនបេះពុម្ព ដោយ អនុវត្ដទៅលើសន្ធិសញ្ញា និង អនុសញ្ញានេះ (មាត្រា ១ច)។ ឆ្នាំ ២០០១ ប្រទេសកម្ពុជាស្នើសុំជា ផ្លូវការចុះបញ្ជីប្រសាទព្រះវិហារ ក្នុងបញ្ជី បេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក របស់យូណេស្កូ (UNESCO) ។ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៣ កម្ពុជា និង ថៃចុះហត្ថលេខាលើឯកសារ ដែលមានចំណង ជើងថា បែបបទការងារ និងផែនការមេ សំរាប់ការវាស់វែង និង ខណ្ឌព្រំសីមារួម ព្រំដែនគោក រវាង កម្ពុជា-ថៃ រឺ Term of Reference and Master Plan for the Joint Survey and Demarcation of Land Boundary between the Kingdom of Cambodia and the Kingdom of Thailand " (TOR) ឯកសារ នេះធ្វើឡើងដោយយោងទៅលើអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤ សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ និង យោងលើផែនទី ទាំងឡាយ និង យោងលើអនុសារណៈ យោគយល់គ្នានា ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០០ ។

បើយើងនិ យាយអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងនៃ MOU និង កិច្ចសន្យានៃ TOR នេះ ផ្ទុយទៅវិញប្រទេស ថៃ បានបេះពុម្ពផែនទីជា ឯកតោ ភាគី ជាមួយនឹងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលផ្ទុយស្រឡះពីគំនូសផែនទី ដែលបានចូលជាធរមាន កាលពីឆ្នាំ ១៩០៨ ហើយ ដែលគូស ចូល ក្នុងបរិវេណនៃប្រសាទ ព្រះវិហារ ។

ថ្ងៃទី១៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ កម្ពុជា និង ថៃ បានចុះហត្ថលេខាលើការប្រកាសរួមមួយថា “ថៃ គាំទ្រការស្នើសុំរបស់ កម្ពុជា ក្នុងការចុះបញ្ជី ប្រសាទព្រះវិហារជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក នៃអង្គការយូណេស្កូ ហើយថាការចុះបញ្ជីនេះធ្វើឡើង មិន ទាក់ទងទៅនឹង ការងារខណ្ឌព្រំសីម៉ា ដែលចែងឡើងដោយ MOU នៅឆ្នាំ២០០០ និងក្នុង TOR ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ឡើយ ”។

នៅថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ ឧត្ដមសេនីយ៍ Prem Tinsulanonda ទីប្រឹក្សាឯកជននៃស្ដេចថៃ បញ្ជាក់ គាំទ្របាតុករ ថៃ ដែលប្រឆាំងការចុះបញ្ជីប្រសាទ ព្រះវិហារ។ នៅថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ រដ្ឋាភិបលថៃ បានដកការគាំទ្ររបស់ ខ្លួន ចំពោះការចុះបញ្ជី នេះ។ នៅថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ គណៈកម្មការបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក បានចុះបញ្ជីប្រសាទ ព្រះវិហារជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសថៃ បនខិតខំបដិសេធការចុះ បញ្ជីនេះ ប៉ុន្ដែទីបំផុតថៃទទួលត្រូវ បរាជ័យ។ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ យោធាថៃរំលោភ បូរណភាពទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា ហើយក្នុង ន័យនេះ គឺរំលោភសន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា និង ឯកសាររួមគ្នា ដែលបនចុះហត្ថលេខាដោយ ប្រទេសថៃ ។

ចាប់តាំងពីពេលនោះមក កងទ័ពថៃដែលមានចំនួន និង កំលាំងច្រើនមានប្រៀបជាង កំលាំងទ័ពកម្ពុជាឆ្ងាយណាស់ បាន បង្កហេតុផល និង ញុះ ញង់ប្រដាប់អាវុធជាច្រើនលើកច្រើនសារ ដោយឆ្លងកាត់ព្រំដែនជាច្រើនដង នៅច្រើន ចំណុច ក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ។ ជំនួបរវាងរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស នៃប្រទេសទាំងពីរ បនបញ្ចៀសនូវមហន្ដរាយរហូតមកទល់ ពេលនេះ ក៏ប៉ុន្ដែមិនបនដោះស្រាយអ្វីទាល់តែសោះ ។

តាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធាថៃឆ្នាំ២០០៦ ដែលជារដ្ឋប្រហារលើកទី ១៨ ក្នុងរយៈពេល ៨០ ឆ្នាំ ប្រទេសថៃបនឆ្លងកាត់ នូវវិបត្ដិដ៏ជ្រៅ នៅក្នុងបរិយាកាស នៃ ការបញ្ចប់សម័យកាល នៃការទាមទាររបស់អ្នកជាតិនិយម ដែលជា ធាតុផ្សំនៃការ ប្រមូលផ្ដុំប្រជាជាតិមួយ និង អ្នកនយោបាយមួយក្រុមផងដែរ ដែលកំពុងតែបែកបក់ផ្ទៃក្នុងយ៉ាងជ្រៅ ។ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានបង្ហាញខ្លួនយ៉ាងយឺតៗ ក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំ គឺជាចំណាប់ ខ្មាំងដ៏ងាយស្រួលមួយរបស់ថៃ ដែលមានប្រជាជន រហូតដល់ទៅ ៧០ លាន នាក់ ហើយដែលបានបង្ហាញឆន្ទៈមើលងាយចំពោះប្រទេសតូច ដូចកម្ពុជានេះ ដែលមាន ប្រជាជន តិចជាង ៥ ដង ។

ឯកសារទាំងឡាយដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ គឺពិតជាបានដឹងឮ នៅតាមស្ថានទូតនានា ។ ប្រទេសជាច្រើន ដែលជា ប្រទេសហត្ថលេខីនៅ ទីក្រុងបរីសឆ្នាំ១៩៩១ បានបញ្ចប់ជំលោះកម្ពុជា គឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះទង្វើរបស់ថៃ។ ប្រទេសថៃខ្លួនឯង ក៏ជាប្រទេសហត្ថលេខី ក្នុង កិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹងដែរបានយល់ច្បាស់ដូចសមាជិកអចិន្ដ្រៃយ៍ ទាំង ៥ នៃអង្គការសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិថា ត្រូវគោរព “អធិបតេយ្យ ភាព ឯករាជ្យភាព បូរណភាពទឹកដី និងការមិនរំលោភដែនដី ” នៃកម្ពុជា ។ ក៏ប៉ុន្ដែបច្ចុប្បន្ននេះ នៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីចលនាប្រជាជន មួយក្រុម ដែលបាន បត់បង់ទំនុកចិត្ដ នៃអ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាបត់បង់ទំនុកចិត្ដ នៃថ្នាក់ដឹកនាំយោធាបាននិយាយថា “ខ្លួនបនត្រៀមខ្លួន រួចជាស្រេច ធ្វើ សង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជា” ។

តើដល់ពេលហើយ ឬទេ ដែលគេត្រូវបញ្ជៀសអ្វីដែល អាក្រក់បំផុត ដោយអនុវត្ដអ្វីដែលហៅថាដំណោះស្រាយ ដោយ ឆ្នៃប្រឌិត ដែលតាមធម្មតា គេតែងតែ ឮយ៉ាងខ្ទរខ្ទារ នៅក្នុងសិន្និសិទ នៅក្នុងអង្គរប្រជុំ ? បើមិនដូច្នេះទេ វាសនាកំសត់ របស់កម្ពុជា នឹងត្រូវកើតឡើងវិញទៀតដូចកាលពីឆ្នាំ ១៩៧០ ឆ្នាំ១៩៧៥ និង ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលនៅរាល់ឱកាសទាំងនោះ បញ្ហាអន្ដរជាតិ ត្រូវបនវាយតំលៃ ជាចំណេញ ខាត សំរាប់អ្នកដឹកនាំ អន្ដរជាតិ ជាជាង ការការពារ ទុក្ខធុរៈរបស់ ប្រជាជនកម្ពុជា ទៅវិញ។

Es la hora de la solución preventiva

Doctor en Estudios de Khmer

Desde principio de julio, las montañas Dangrek, que cruza la frontera entre Camboya y Tailandia desde 1907, resuenan los sonidos de botas. La sangre ya estaba fluyendo. Por la causa del rastro de esa frontera. Todo empezó I: 7 de julio cuando la UNESCO decidió inscribir el templo de Preah Vihear en la lista de Patrimonio de la Humanidad. La decisión contestada de Tailandia cuyo ejército ha sido aumentado las incursiones en territorio de Camboya. Qué va a pasar, de repente, entre estos dos países que pertenecen a la misma civilización Indiana y están tan cerca de la cultura y la religión? Una vieja rivalidad que debe preocuparse precisamente porque se trata de un curso a lo largo de 1a historia. La declinación del gran imperio Angkor en el siglo XIII facilita la expansión del imperio Siamese bajo la expensas del país de Khmer. Antes del siglo XIII, el imperio de Angkor abarca casi la totalidad de lo que hoy es Tailandia. Fue Francia, al mismo tiempo el poder de protección de Camboya, quien puso fin a esta talla. En 1904, Francia y Siam firmaron un convenio con el fin de poder determinar una frontera de manera definitiva entre Camboya y Siam. En 1907, un tratado de franco-siameses retrocedío a Camboya tres provincias anexado por Siam. Este tratado confirma las disposiciones de la Convención de 1904 relativa a los procedimientos para la delimitación de la frontera. En 1908, una comisión mixta franco-siameses establecida bajo este tratado determina la frontera en el sector Dangrek e indica claramente que el templo de Preah Vihear y sus alrededores están en la tierra Camboyana. Mientras Camboya se beneficiará de la protección de Francia, Tailandia confirmará la traza frontera acordada por mutuo acuerdo. En 1925, Francia y Siam firmaron un tratado de amistad que (artículo 2) establece que “las Altas Partes Contratantes confirman, en la atribución de garantizar el respeto mutuo, las fronteras establecidas entre sus territorios bajo y en virtud de las estipulaciones los acuerdos anteriores”. En 1926, un Convenio sobre el Mekong confirma el artículo 2 del tratado de 1925. En 1937, un nuevo tratado de amistad incorpora las disposiciones del Tratado de 1925 relativas a las fronteras. En 1946, después de Tailandia, aliado de Japón, había ocupado tres provincias de Camboya, el Acuerdo franco-siameses restaura los acuerdos de 1937. La Comisión de Conciliación franco-siamese considera que las cláusulas del Tratado de 1907 sobre la frontera entre Tailandia y Camboya no deben ser revisadas. En 1954, mientras Camboya obtuvo su independencia, la fuerza armada tailandés ocupó el templo de Preah Vihear y sus alrededores. En junio de 1962, la Corte Internacional de Justicia, a la demanda de Camboya, hace un fallo confirmando la soberanía de Camboya sobre el Templo de Preah Vihear y sus alrededores en virtud de la línea fronteriza establecida que es confirmado por los sucesivos tratados y nunca ha hecho anteriormente, el propósito de la impugnación de Tailandia. “La Corte, por lo tanto se siente obligado, como la cuestión de la interpretación de los tratados, de pronunciar en favor de las fronteras en el mapa de la zona en litigio.” (Página 35 del fallo). El fallo aclara que “Tailandia está obligada a retirar cualquier elementos de las fuerzas armadas o la policía o de otros guardias o los guardianes instalados en el templo y sus alrededores situados en el territorio de Camboya.” (página 37). En julio de 1962, Tailandia acepta la decisión de la Corte Internacional de Justicia y no apela durante los diez años que siguieron, durante los cuales podría hacerlo. En julio de 1967, Sr. Thanat Khonan, Ministro de Relaciones Exteriores de Tailandia declaró: "Tailandia no tiene ninguna reclamación territorial en Camboya. La posición de Tailandia siempre ha sido decir que no hay ninguna controversia sobre las fronteras con Camboya, como ya ha cumplido con el tratado firmado con Francia en el momento en que fue el poder de protección de Camboya”.
En junio. 2000, Camboya y Tailandia firman un Memorandum of Understanding (MOU) para la delimitación y la demarcación de la frontera entre los dos países en materia de tratados y convenciones firmadas y en virtud de las mapas establecidas bajo dichos Tratados y convenios (artículo 1c). En 2001, Camboya solicitó oficialmente la inscripción del templo de Preah Vihear en la lista de Patrimonio Mundial de la Humanidad de la UNESCO. En mayo de 2003, Camboya y Tailandia firman un documento titulado "Terms of Reference and Master Plan for the Joint Survey and Demarcation of Land Boundary between the Kingdom of Cambodia and the Kingdom of Thailand ¨ (TOR). Este documento es explícitamente una referencia a la Convención de 1904, el Tratado de 1907, los mapas dibujados y MOU de junio de 2000. Poco después de regresar de los compromisos del MOU y de la TOR, Tailandia publica un mapa unilateral, que la línea fronteriza corre a lo largo de las inmediaciones del templo de Preah Vihear. Este comportamiento pone en la cuestión de las pruebas en vigor desde 1908. El 18 de junio de 2008, Camboya y Tailandia firmaron una declaración conjunta en la que Tailandia apoya la petición de Camboya para la inscripción del templo de Preah Vihear en la lista de Patrimonio Mundial de la Humanidad de la UNESCO; es precisa que esta inscripción se hace sin perjuicio de lo dispuesto en la labor de demarcación prevista por el MOU de 2000 y de la TOR de 2003. El 21 de junio de 2008, General Prem Tinsulanonda, Consejero Privado del Rey de Tailandia expresó su apoyo a los manifestantes tailandés que se oponen a la inscripción del templo de Preah Vihear. El 1º de julio de 2008, el gobierno tailandés retiró su apoyo a la inscripción del templo. El 7 de julio de 2008, el Comité del Patrimonio Mundial de la Humanidad inscribió el templo en la Lista del Patrimonio Mundial de la Humanidad. El Ministro de Relaciones Exteriores de Tailandia expresó su oposición en vano. El 15 de julio de 2008, las fuerzas armadas tailandés violan la integridad territorial de Camboya en el área de Preah Vihear y, por lo tanto, violan a los tratados y convenciones y documentos conjuntos firmados por Tailandia. Desde entonces, las tropas tailandesas, cuyos números y equipos superan las del ejército de Camboya, están incrementando las provocaciones a través de varios puntos en la frontera de Camboya. Las reuniones entre Ministros de Relaciones Exteriores de ambos países han evitado las peores hasta ahora, pero nada resuelto. Desde el golpe de Estado militar de 2006, el décimo octavo veces dentro de 80 años, Tailandia está experimentando una crisis profunda en un clima final de reinado o la apelación al nacionalismo es una receta clásica para reunir a un pueblo y una clase política profundamente dividida. Camboya, recuperándose lentamente de haber sido jalado hacia atrás hacia la edad de piedra de hacer treinta años, es un fácil chivo expiatorio para Tailandia, con casi 70 millones de personas que voluntariamente muestran su desprecio hacia este pequeño Camboya, que tiene pobladas cinco veces menos que Tailandia. Los elementos anteriores, son obviamente conocidos en la cancillería en el mundo entero. Algunos estados, los signatarios de los Acuerdos de París de 1991 que puso fin al conflicto de Camboya, tienen responsabilidades con el respeto a la situación actual de Camboya. Tailandia, por sí misma uno de los signatarios de estos acuerdos, fue al igual que otros partidos, incluidos los cinco miembros permanentes del Consejo de Seguridad, se comprometieron a respetar “la soberanía, la independencia, la integridad territorial y la inviolabilidad de Camboya. Hoy en día, Bangkok, a fin de movilizar la población que ha perdido la confianza en los políticos como en los militares, dijo que está “listo para la guerra con Camboya.” No es la hora para evitar la peor de los casos, aplicar la diplomaciapreventiva, que goza de un largo discurso en seminarios y coloquios? O bien, una vez más, el destino del pueblo camboyano sería como en 1970, como en 1975, como en 1979, medido por las ganancias y pérdidas en la cuenta de las relaciones internacionales más ansiosas para mantener los mercados más que protegen a las personas. ?

ควรมี การแก้ไขที่สร้างสรรค์

Doctor of Khmer studies

ตั้งแต่อาณาจักรภพ Angkor ได้รับความทดถอยในศตวรรษที่๑๓ ดินแดนของอาณาจักร Angkor ครอบคลุมประเทศไทยทั้งหมด ณ ปัจจุบันนี้ แล้วตั้งแต่นั้นมาสยามไม่คอยยุติการขยายดินแดนของตนมายังประเทศเขมรเลย
ประเทศฝรั่งเศสเป็นผู้ปกครองกัมพูชา และเป็นผู้ยุติการขยายดินแดนนี้ โดยฝรั่งเศส และไทย ได้ลงนามในอนุสัญญา ในค.ศ.๑๙๐๔ เพื่อกำหนดพรมแดนกัมพูชา-ไทยให้เสร็จสิ้น ในค.ศ.๑๙๐๗ สนธิสัญญา ฝรั่งเศส-สยาม คือสยามได้คืน ๓จังหวัดที่ตนบริหารให้แก่เขมร แล้วสนธิสัญญานี้ได้แสดงอย่างชัดเจนเพิ่มเติมอีกว่า อนุสัญญาในค.ศ.๑๙๐๔ คือเกี่ยวข้องการกำหนดพรมแดน และการทำหลักเขตแดน ในค.ศ.๑๙๐๘ คณะกรรมการร่วมฝรั่งเศส-สยาม ที่เป็นผลมาจากสนธิสัญญานี้คือมีหน้าที่กำหนดพรมแดนบนแถวเขาพระวิหาร และได้กำหนดอย่างชัดเจนว่าปราสาทพระวิหาร และพื้นที่รอบปราสาทตั้งเหนือดินแดนของกัมพูชา โดยอ้างจากแผนทีเขาดงรัก
โดยกัมพูชาได้รับการป้องกันเป็นเวลานานจากฝรั่งเศสที่เป็นผู้ปกครอง ประเทศไทยได้ยอมรับเส้นเขตแดนร่วมในข้อตกลงร่วมกันนี้ ในค.ศ.๑๙๒๕ ฝรั่งเศส-สยามได้ลงนามในสนธิสัญญามิตรภาพ ในมาตรา ๒ แจ้งว่า “ภาคีลงนามยอมรับ และรับร้องความเคารพซึ่งกันและกัน ตามพรมแดนที่ได้กำหนดในดินแดน ที่ อนุโลม และอ้างอิง โดยข้อกำหนดในข้อตกลง ที่แจ้งไว้ ก่อนหน้านี้” ในค.ศ.๑๙๒๖ อนุสัญญาแม่น้ำโขง ที่แจ้งในมาตรา ๒ ยืนยันอีกในสนธิสัญญา ค.ศ.๑๙๒๕ แล้วในค.ศ.๑๙๓๗ สนธิสัญญามิตรภาพใหม่อีกอันหนึ่ง ได้แจ้งอีกครั้งเกี่ยวกับข้อกำหนดในสนธิสัญญา ค.ศ.๑๙๒๕ คือเกี่ยวข้องกับพรมแดน ในสงครามโลกครั้งที่ ๒ ค.ศ. ๑๙๔๖ หลังจากประเทศไทยเป็นพันมิตรกับญี่ปุ่น ได้บริหาร ๓จังหวัดของเขมรอีกครั้ง แล้วในข้อตกลงการแก้ไขปัญหาฝรั่งเศส-สยาม หลังจากนั้นก็มีการยอมรับสนธิสัญญาในค.ศ. ๑๙๓๗ โดยคณะกรรมการรวบร่วมฝรั่งเศส-สยามถือว่าข้อตกลง ค.ศ.๑๙๐๗ เกี่ยวข้องกับพรมแดนระหว่างสยาม-กัมพูชา ไม่สามารถรื้อฟื้นอีกครั้งได้
ค.ศ. ๑๙๕๔ เมื่อกัมพูชาได้รับเอก ทหารไทยได้เข้ามาบริหารปราสาทพระวิหาร และบริเวณรอบปราสาท ต่อมาในเดือนมิถุนายน ค.ศ. ๑๙๖๒ ตามข้อเสนอของกัมพูชา ศาลโลกได้วินิจฉัย และยืนยันอีกครั้งว่าอธิปไตยของกัมพูชาที่เกี่ยวกับปราสาทพระวิหาร และบริเวณรอบปราสาท โดยอนุโลมไปยังเส้นพรมแดนที่ได้กำหนดที่ผ่านมา ก็ต้องยอมรับอีกครั้ง ตามสนธิสัญญาอย่างต่อเนื่อง แล้วจนมาถึงตอนนี้ยังไม่มีการประท้วงแต่อย่างใดจากภาคีไทย “ศาลตัดสินอนุโลมตามรายงานของสนธิสัญญา และการประกาศ อนุโลม ไปยังเส้นเขตแดนที่กำหนดบนแผนทีในพื้นที่พิพาท (หน้าที่ ๓๕ ในคำวินิจฉัย)” แล้วคำวินิจฉัยนั้นยืนยันว่าประเทศไทยต้องถอนกำลังทหาร และตำรวจทั้งหมด หรือทหารพรานทั้งหลายที่ไทยเองได้ส่งมาตั้งฐานในปราสาท และบริเวณรอบเหนือดินแดนของกัมพูชา (หน้าที่ ๓๗) ในคำวินิจฉัย ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ.๑๙๖๒ ประเทศไทยยอบรับตามคำวินิจฉัยของศาลโลก แล้วมิได้ฟ้องอุทรในระยะเวลา ๑๐ปี ที่เป็นระยะเวลาที่ประเทศไทยสามารถฟ้องร้องได้ ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ.๑๙๖๗ นาย Thanat Khoman รัฐมนตรีว่าการต่างประเทศของไทยประกาศว่า “ประเทศไทยมิได้ประท้วงแต่อย่างใดเกี่ยวกับดินแดนกัมพูชา ท่าที่ของไทยถือว่ามันไม่ใช่การทะเลาะบนพรมแดนกับกัมพูชา หมายความว่าไทยได้เคารพเป็นประจำในสนธิสัญญาที่ได้ลงนามกับฝรั่งเศส ในสมัยที่ฝรั่งเศสมีอำนาจเป็นผู้ปกครองกัมพูชา” ในเดือนมิถุนายน ค.ศ.๒๐๐๐ กัมพูชา และไทยได้ลงนามในบันทึกความเข้าใจ เกี่ยวกับการกำหนด และทำหลักเขตแดน ระหว่างประเทศทั้งสอง โดยความรับผิดชอบในการเคารพสนธิสัญญา และอนุสัญญาที่ได้ลงนามไว้ แล้วทุกแผนทีที่ได้พิมพ์คือปฏิบัติตามสนธิสัญญา และอนุสัญญา (มาตรา ๑ จ) ในค.ศ. ๒๐๐๑ ประเทศกัมพูชาได้เสนอเป็นทางการการขอขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกของยูเนสโก (UNESCO) ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ.๒๐๐๓ กัมพูชา และไทยลงนามบนเอกสาร
ในหัวข้อที่ว่า แบบแผนการงาน และแผนการใหญ่สำหรับการปัดบันหลักเขตแดนทางบกร่วมระหว่างกัมพูชา-ไทย หรือ Term of Reference and Master Plan for the Joint Survey and Demarcation of Land Boundary between the Kingdom of Cambodia and the Kingdom of Thailand (TOR) เอกสารนี้ทำขึ้นโดยอ้างไปถึง อนุสัญญาณ ค.ศ.๑๙๐๔ สนธิสัญญาณ ค.ศ.๑๙๐๗ และอ้างถึงแผนทีทั้งหมด และอ้างถึงบันทึกความเข้าใจ ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. ๒๐๐๐ ถ้าเราพูดเกี่ยวกับข้อตกลงของ MOU และข้อผูกมัดของ TORนี้ ในทางตรงกันข้ามประเทศไทยได้ทำแผนทีขึ้นแต่ฝ่ายเดี่ยวรวมมีเส้นเขตแดน ซึ่งล่ามเข้ามาในพื้นที่ของปราสาทพระวิหาร ซึ่งตรงกันข้ามอย่างแน่นอนจากแผนผังที่ได้ถือเป็นทางการในค.ศ. ๑๙๐๘
วันที่๑๘ เดือนมิถุนายน ค.ศ.๒๐๐๘ กัมพูชาและไทยได้ลงนามในคำแถลงการณ์ร่วมหนึ่งว่า ไทยสนับสนุนการขอขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกขององค์การยูเนสโก ที่เสนอโดยกัมพูชา แล้วการขอขึ้นทะเบียนนี้ทำขึ้นไม่ได้เกี่ยวข้องการปัดบัดหลักเขตแดนที่แจ้งขึ้นโดย MOUในค.ศ.๒๐๐๐ และใน TOR ค. ศ.๒๐๐๓ แต่อย่างใด
ในวันที่๒๑ เดือนมิถุนายน ค.ศ.๒๐๐๘;๘ นายพล Prem Tinsulanonda ที่ปรึกษาเอกชนขอพระมหากษัตริย์ไทย แสดงการสนับสนุนผู้ประท้วงไทยที่คัดคว้างการขอขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหาร ในวันที่๑ เดือนกรกฎาคม ค.ศ.๒๐๐๘ รัฐบาลไทยก็ได้ยกเลิกการสนับสนุนของตนเกี่ยวกับการขึ้นทะเบียนนี้ ในวันที่๗ เดือนกรกฎาคม ค.ศ.๒๐๐๘ คณะกรรมการมรดกโลกได้ขึ้นทะเบียนประสาทพระวิหารเป็นมรดกโลก รัฐมันตรีไทยได้พยายามปฏิเสธการขอขึ้นทะเบียนนี้ แต่ในที่สุดไทยปราชัย ในวันที่๑๕ เดือนกรกฎาคม ค.ศ.๒๐๐๘ กองทัพไทยละเมิดดินแดนประเทศกัมพูชา แล้วในความหมายนี้คือละเมิดสนธิสัญญา อนุสัญญา และเอกสารร่วมกัน ที่ได้ลงนามโดยประเทศไทย
นับจากนั้นมา กองทัพไทยที่มีจำนวนและกองกำลังมาก เหนือกว่ากองกำลังของกัมพูชามากเหลือเกิน เป็นต้นเหตุในการกระตุ้นโดยอาวุธครั้งแล้วครั้งเหล่า ตามจุดต่างๆตามพรมแดนในอาณาเขตกัมพูชา การพบกันระหว่างรัฐมนตรีว่าการต่างประเทศของทั้งสองประเทศ ได้หลีกเหลี่ยงสิ่งที่เลวร้ายที่สุดโดยตลอด แต่ตอนนี้ก็ยังไม่ได้แก้ไขอะไรได้เลย
ตั้งแต่รัฐประหารทางทหารไทยปี ๒๐๐๖ ที่เป็นรัฐประหารครั้งที่ ๑๘ ในระยะเวลา ๘๐ปี ประเทศไทยเคยเจอวิกฤตการณ์อย่างนักแน่น จากการเรียกร้องของนักชาตินิยม สาเหตุมาจากในการรวบร่วมของประชาชน และการตากแยกภาคในอย่างลึกของนักการเมืองกลุ่มหนึ่ง
ประเทศกัมพูชามีความเจริญอย่างช้าๆ หลังจากสงครามภายในระยะเวลา ๓๐ปี ซึ่งเป็นตัวประกันอย่างง่ายได้ของไทยที่มีประชาชนเกือบ ๗๐ลานคน ได้แสดงการดูหมิ่นเหยียดหยามถึงประเทศที่เล็กกว่า อย่างกัมพูชาที่มีประชาชนน้อยกว่าถึงห้าเท่า
สถานทูตต่างๆได้รับรู้เอกสารทั้งหมดที่ได้เกล่ามาข้างต้นนี้แล้ว หลายประเทศที่เป็นคู่ลงนามในข้อตกลงฝรั่งเศส ค.ศ. ๑๙๙๑ เพื่อยุติความขัดแย้งในกัมพูชา ซึ่งหลายประเทศนั้นต้องมีความรับผิดชอบประเทศกัมพูชา ไทยเองก็เป็นคู่ลงนามในข้อตกลงนั้นเช่นกัน ก็เหมือนสมาชิกถาวรทั้งห้าของสภาความมั่งคงของสหประชาชาติ ซึ่งเข้าใจอย่างชัดเจนในการเคารพ อธิปไตย เอกราช บูรณภาพดินแดน และไม่ล่วงละเมิดดินแดนของกัมพูชา ปัจจุบันนี้ความเคลื่อนไหวของประชาชนในกรุงเทพฯกลุ่มหนึ่งได้ยกเลิกความไว้วางใจของนักการเมืองอีกแล้ว เช่นเดียวกันกับผู้นำกองทัพที่ได้พูดว่า “ตนพร้อมแล้วที่จะทำสงครามกับกัมพูชา”
ถึงเวลา หรือยังที่เขาต้องหลีกเลี่ยงอะไรที่เลวร้ายที่สุดโดยปฏิบัติอะไรที่เขาเรียกว่าการแก้ไขที่สร้างสรรค์ ตามปกติเขาแตงแต่ยินโด่งดังในสันนิบาต และในองค์ประชุม?
ถ้าไม่เช่นนั้น วาสนาน่าสงสารของกัมพูชา จะต้องเกิดขึ้นอีกเหมือนเมื่อปี ๑๙๗๐ ปี๑๙๗๕ และปี๑๙๗๙ โดยทุกโอกาสทั้งหมดนั้นเป็นปัญหาระหว่างประเทศที่ให้ค่า เป็นกำไร ขาด สำหรับผู้นำระหว่างประเทศมากกว่าการป้องกัน ทุกข์ยากของกัมพูชา

The Admission of Guilt

Finally, Thailand has admitted that Thailand has been the cause for the delays of talks between Cambodia and Thailand to resolve the disputes between the two countries along the border. Whether they were intentionally or not, they were deceitful, despicable. The display of arrogance is obvious.

Sovan Chanratana was absolutely correct when he suggested that Mr. Virachai Plasai pretended to be ignorant about international laws and international map. Actually he buried his head in the sand of Thai "UNILATERAL MAP".

Come to think of it, Thailand and Mr. Virachai Plasai have probably thought that the glorious historical time for Thailand must be under the era of Nazism and Fascism when Thailand took possession of the Northwest provinces of Cambodia, including Preah Vihear under the 1941 Treaty. The saying holds true that old habits are hard to shake off. That is why Thailand drew the UNILATERAL MAP no different from the Nazis and the Fascists who drew unilateral maps of Germany and Italy to include areas belonged to other countries of Europe and then launched the invasion and occupation.

Mr. Virachai Plasai and Thailand need to shake off the old habits for the sake of good neighbourlyness and peace for Thais as well as for Khmers.

Pancha Seila
"The cabinet appointed Vasin Teeravejayarn the Thai chairman of the Joint Boundary Commission to demarcate the land border with Cambodia. He was nominated by Foreign Minister Sompong Amornvivat.

Government spokesman Nattawut Saikua said Mr Vasin is a former ambassador to South Korea and former director-general of the Treaties and Legal Affairs Department. He will take up the post on Nov 10.

Meetings have not been scheduled because the government wants parliament to approve the talks for fear of breaching the charter."

http://www.bangkokpost.com/topstories/topstories.php?id=131552

C'est L'heure De La Solution Creative

Docteur en etudes khmeres

Depuis début juillet, les monts Dangrek que sillonne depuis 1907 la frontière entre le Cambodge et la Thaïlande résonnent de bruits de bottes. Le sang a déjà coule. En cause, le trace de cette frontière. Tout a commence I: 7 juillet Bernier quand 1'UNESCO décide d'inscrire le temple de Preah Vihear sur la liste du Patrimoine de l'Humanité. Une décision contestée par la Thaïlande dont l’armée, depuis, multiplie les incursions en territoire cambodgien.
Que se passe-t-il, tout a coup, entre ces deux pays qui appartiennent a la même civilisation indienne et sont si proches par la culture et la religion ? Une rivalité séculaire qui devrait inquiéter précisément parce qu'elle s'inscrit dans un cours long de 1'Histoire. Depuis que s'est amorce le déclin du grand empire angkorien, au XIIIe siècle englobait la quasi totalité de ce qu'est aujourd'hui la Thaïlande, le pays des Siamois n'a cesse de s'élargir aux dépens du pays des Khmers.
C'est la France, alors puissance protectrice du Cambodge, qui met fin a ce dépeçage. En 1904, la France et le Siam signent une Convention afin de pouvoir déterminer dune manière définitive la frontière entre le Cambodge et le Siam. En 1907, un traite franco-siamois rétrocède au Cambodge trois provinces annexées par le Siam. Ce traite confirme les dispositions de la Convention de 1904 en ce qui concerne les modalités de délimitation de la frontière. En 1908, une commission mixte franco-siamoise issue de ce traite détermine la frontière dans le secteur de Dangrek et indique clairement que le temple de Preah Vihear et ses environs sont en terre cambodgienne.
Aussi longtemps que le Cambodge bénéficiera de la protection française, la Thaïlande confirmera le trace frontalier convenu de commun accord. En 1925, la France et le Siam signent un traite d'amitié dont ('article 2 indique que « les hautes parties contractantes conferment, en s'en garantissant le respect réciproque, les frontières établies entre leurs territoires en vertu et en conformité des stipulations des accords antérieurs ». En 1926, une Convention relative au Mékong confirme l'article 2 du traite de 1925. En 1937, un nouveau traite d'amitié reprend les dispositions du traité de 1925 relatives aux frontières. En 1946, après que la Thaïlande, alliée du Japon, ait occupe trois provinces cambodgiennes, l'Accord de règlement franco-siamois rétablit le traite de 1937. La Commission de conciliation franco siamoise considère que les clauses du traite de 1907 au sujet de la frontière entre le Siam et le Cambodge ne doivent pas être révisées.
En 1954, alors que le Cambodge a accédé à l'indépendance, une force armée thaïlandaise occupe le temple de Preah Vihear et ses environs. En juin 1962, la Cour Internationale de Justice, a la demande du Cambodge, rend un arrêt confirmant la souveraineté du Cambodge sur le Temple de Preah Vihear et ses environs en vertu de la ligne frontière établie laquelle a été confirmée par des traites successifs et n'a jamais fait, jusqu'alors, l'objet de contestation de la part de la Thaïlande. « La Cour s'estime lone tenue, du point de vue de l'interprétation des traites, de se prononcer en faveur de la ,frontières indiquée sur la carte pour la zone litigieuse. » (page 35 de l'Arrêt). L'Arrêt précise que « la Thaïlande est tenue de retirer taus les éléments de forces armées ou de police ou autres gardes ou gardiens qu'elle a installes dans le temple et ses environs situes en territoire cambodgien » (page 37).
En juillet 1962, la Thaïlande accepte l’arrêt de la Cour Internationale de Justice et ne fait pas appel pendant les dix années qui suivent pendant lesquelles elle pouvait le faire. En juillet 1967, M. Thanat Khonan, Ministre thaïlandais des Affaires étrangères déclare : «La Thaïlande n'émet aucune revendication territoriale au Cambodge. La position de la Thaïlande .a toujours été de dire qu’il n’existe pas de dispute sur les frontières avec le Cambodge dans la mesure où elle a constamment respecté le traité signé avec la France à l'époque où cette dernière était la puissance protectrice du Cambodge »
.
En juin. 2000, le Cambodge et la Thaïlande signent un Mémorandum of Understanding (MOU) en vue de la démarcation et de l'abornement de la frontière entre les deux pays dans le respect des traites et conventions signés et des cartes établies en application de .ces traités et :conventions (Article 1c). En 2001, le Cambodge demande officiellement l'inscription du temple de Preah Vihear sur la liste du Patrimoine Mondial de l'Humanité de l'UNESCO. En mai 2003, le Cambodge et la Thaïlande signent un document intitulé « Terms of Reference and Master Plan for the Joint Survey and Demarcation of Land Boundary between the Kingdom of Cambodia and the Jingdom of Thailand » (TOR). Ce document fait explicitem9;tt reference a la Convention de 1904, au Traité de 1907, aux cartes qui en découlent et au MOU de juin 2000. Peu après, revenant sur les engagements du MOU et de ces TOR, la Thailande publie une carte unilatérale avec un trace frontalier qui remet en cause le trace en vigueur depuis 1908 et longe le voisinage immédiat du temple de Preah Vihear.
Le 18 juin 2008, le Cambodge et la Thaïlande signent un communiqué commun par lequel la Thailande soutient la demande cambodgienne en vue de l'inscription du temple de Preah Vihear sur la liste du Patrimoine Mondial de l'Humanité de l'UNESCO; il est précise que cette inscription se fait sans préjudice des travaux de démarcation prévus par le MOU de 2000 et les TOR de 2003.
Le 21 juin 2008, le général Prem Tinsulanonda, conseiller privé du Roi de Thaïlande, exprime son soutien aux manifestants thaïlandais qui s'opposent a l'inscription du temple. Le 1 juillet 2008, le gouvernement thaïlandais retire son soutien a l'inscription du temple. Le 7 juillet 2008, le Comité du patrimoine mondial de l'humanité inscrit le temple sur la liste du Patrimoine Mondial de l'Humanité. Le Ministre des Affaires étrangères de Thaïlande exprime en vain son opposition. Le 15 juillet 2008, les forces armées thaïlandaises violent l'intégrité du territoire cambodgien dans le secteur de Preah Vihear et, de ce fait, les traités et conventions et documents conjoints signés par la Thaïlande.
Depuis Tors, les troupes thaïlandaises, dont les effectifs et les équipements surpassent et de loin ceux de l'armée cambodgienne, multiplient les provocations en traversant en plusieurs points la frontière du Cambodge. Les rencontres entre ministres des affaires étrangères des deux pays ont évité le pire jusqu'ici, mais n'ont rien réglé.
Depuis le coup d'Etat militaire de 2006, le 18e en 80 ans, la Thaïlande traverse une crise profonde dans un climat de fin de règne ou le recours au nationalisme constitue une recette classique pour rassembler un peuple et une classe politique profondément divisés. Le Cambodge, qui se relève lentement d'avoir été, il y a trente ans, ramené a rage de la pierre, est un bouc émissaire facile dans une Thaïlande de près de 70 millions d'habitants qui affiche volontiers son mépris pour ce petit pays cinq fois moins peuplé.
Les éléments qui précédent sont bien évidemment connus dans les chancelleries. Certains Etats, signataires des Accords de Paris de 1991 qui ont mis fin au conflit cambodgien, ont à l'égard du Cambodge des responsabilités particulières. La Thaïlande, elle-même signataire de ces Accords, s'est comme les autres parties, en ce compris les cinq membres permanents du Conseil de Sécurité, engagée a respecter « la souveraineté, l'indépendance, l’intégrité et l'inviolabilité territoriales a du Cambodge. Or, aujourd'hui, a Bangkok, pour mobiliser une population qui a perdu confiance dans le personnel politique comme dans le personnel militaire, on se dit « prêt a la guerre avec le Cambodge ».
N’est-il pas temps, pour éviter le pire, de mettre en oeuvre cette diplomatie préventive dont on se délecte a longueur de discours dans les séminaires et les colloques ? Ou, une fois encore, le sort du peuple cambodgien sera-t-il comme en 1970, comme en 1975, comme en 1979 verse au compte des pertes et profits de relations internationales plus soucieuses de ménager les marches que de protéger les peuples. ?