Friday, February 11, 2011
ទស្សនៈ មិនមែជាសង្គ្រាមតែប៉ុណ្ណោះទេ តែជាសង្គ្រាមបំផ្លាញប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលជាសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
ថ្ងៃទី ១១ ខែ កុម្ភ ឆ្នាំ ២០១០១
មួយសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរផ្ទុះឡើងក្នុងរយៈពេល៤ថ្ងៃពីថ្ងៃទី ០៤ ដល់ថ្ងៃទី០៧ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ រវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពថៃដែលអាប់ភីស៊ីតវេចាជីវ៉ា ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជា អ្នកមេគំនិតបានបញ្ជឱ្យមានការធ្វើសមយុទ្សយោធាមួយព្រំដែនក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ ជាប់នឹងប្រាសាទ ព្រះវិហារ។ រយៈពេលពីរបី ថ្ងៃក្រោយមកអាប់ភីស៊ីតបានទាមទារឱ្យកម្ពុជាដកជាតិចេញពីវត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ និងរើវត្ដចេញ។វាច្បាស់ ណាស់ថា អាប់ភីស៊ីតពិតជាបានរៀបចំផែនការធ្វើសង្គ្រាមយ៉ាង ល្អប្រឆាំងនឹងកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងកាន់កាប់តំបន់ ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ ឬបំផ្លាញប្រាសាទឱ្យបានឆាប់កាន់តែល្អមុន សម័យ ប្រជុំនៃគណកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភព លោកលើកទី ៣៥ដែលនឹងធ្វើនៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១១ នៅប្រទេស បារេន។សង្រាមពិតប្រាកដបានចាប់ផ្ដើមផ្ទុះនៅពេលដែលកងទ័ពថៃសំរុកចូលទៅក្នុងតំបន់ដែល កាន់កាប់ តាមច្បាប់និងជាក់ស្ដែងរបស់កម្ពុជា។ កងទ័ពថៃបាន បាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងផ្លោងនិងគ្រាប់ចង្កោមដាក់ប្រាសាទ ព្រះវិហារនិងដាក់តំបន់តំបន់ដទៃទៀតក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារដែលបានបណ្ដាលឱ្យមានការខូចខាតយ៉ាង ដំណំ។
វាមិនមានសារៈសំខាន់អ្វីឡើយដែលត្រូវលើកឡើងថា តើអ្នកណាបាញ់មុនអ្នកណាបាញ់ក្រោយ ប៉ុន្ដែសំខាន់ បំផុតទាក់ទងទៅនឹងការផ្ទុះអាវុធនេះ គឺថាតើអ្នកណាបង្កើតឱ្យមានបុព្វហេតុនាំឱ្យមាន សង្គ្រាម ផ្ទុះឡើងរវាងកងទ័ព កម្ពុជានិងកងទ័ពថៃនោះ? តើហេតុអ្វីកងទ័ពថៃបានបាញ់កាំភ្លើងធន់ធ្ងន់ គ្រប់ប្រភេទ ដាក់ប្រាសាទនៅពេលដែលកង ទ័ពថៃបានយល់ដឹងច្បាស់ថាប្រាសាទព្រះវិហារជារមណីយដ្ឋានបេតិកភណ្ឌ ពិភពលោក ដែលត្រូវទទួលបាននូវកិច្ចការពារ និងការអភិរក្សដែលការធានាដោយអនុសញ្ញាឡាអេឆ្នាំ ១៩៥៤?
ក្នុងខ្សែភ្នែគរបស់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្ដរជាតិបានយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាមានបុព្វហេតុខ្លះៗ ដែល បណ្ដាលមក ពីប្រទេសថៃ ទី១ ប្រើប្រាស់ផែនទិសម្ងាត់ឯកតោភាគី និងជាផែនទីដែលអន្ដរជាតិមិនបាន ទទួលស្គាល់ ដើម្បីយកមកអះអាងទាមទារតំបន់ក្បែរប្រាសាទ ដែលបានរំលោភទាំងស្រុងទៅនឹង សាលដីកា តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរ ជាតិក្រុង ឡាអេឆ្នាំ១៩៦២។ ទីពីរអាប់ភីស៊ីតបានបញ្ជាឱ្យមានសមយុទ្ធយោធាមួយ នៅក្បែរព្រំដែនដោយមិនបានជូនដំណឹង ដល់ប្រទេសកម្ពុជាមុនឡើយដែលជាបំណងចង់កាន់កាប់តំបន់ដូច ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ ឬបំផ្លាញប្រាសាទនោះ ឱ្យបានឆាប់កាន់តែល្អបន្ទាប់ពីចលនាអាវលឿងដាក់សម្ពាធ លើអាប់ភីស៊ីត។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ បក្សប្រជាធិបតេយ្យ នៅជាបក្សប្រឆាំងក្នុងពេលនោះអាប់ភីស៊ីតបានញុះញង់ឱ្យ ចលនាអាវលឿងប្រឆាំងទៅនឹងការដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដែលធ្វើឱ្យមាន ការឈ្លានពានរបស់ថៃមកលើទឹកដីកម្ពុជាក្នុងតំបន់ក្បែរប្រាសាទកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨។ ដោយមានការគាំទ្រពេញ ទំហឹងពីចលនាអាវលឿងអាប់ភីស៊ីតបានសន្យាយកប្រាសាទព្រះវិហារត្រឡប់មកវិញជូនប្រទេសថៃ។តែក្រោយមក អាប់ភីស៊ីតបានបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការរារាំងផែនការគ្រប់គ្រងបរាជ័យក្នុង ការទប់ស្កាត់ការចុះបញ្ជីប្រាសាទ ព្រះវិហារនិងបរាជ័យក្នុងការទាមទារឱ្យមានការចុះបញ្ជីប្រាសាទរួមគ្នាក្នុងអំឡុងសម័យប្រជុំរបស់កណៈកម្មាធិការ បេតិកភណ្ឌលើកទី ៣៤នាទីក្រុងប្រេហ្ស៊ីលីយ៉ា នៃប្រទេស ប្រេហ្ស៊ីលកាលពីឆ្នាំ ២០១០ កន្លងទៅ។
មកដល់ពេលនេះ អាប់ភីស៊ីត និងកាស៊ីតកំពុងយកកម្ពុជាធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ក្នុងជម្លោះនយោបាយ ផ្ទៃក្នុង របស់ថៃដើម្បីបង្វែការយកចិត្ដទុកដាក់ពិក្រុងបាងកក មកក្រុងភ្នំពេញវិញ ពិសេសដើម្បីជំរុញឱ្យបក្ស ប្រជាធិបតេយ្យ ឈ្នះឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ។បុព្វហេតុពិតប្រាកដនៃជម្លោះនេះជាក់ស្ដែងបាន កើតចេញពីកាលដែលប្រទេសថៃបានប្រើប្រាស់ផែនទីសម្ងាត់ ឯកតោភាគីដែលអន្ដរជាតិមិនបាទទួលស្គាល់។ រហូតមកដល់ពេលនេះតាមដែលយើងបានដឹងនោះ ផែនទីនោះទទួលស្គាល់ដោយថៃតែម្នាក់ឯងប៉ុណ្ណោះក្នុង បំណងបន្ដទាមទារយកតំបន់ក្បែរ ប្រាសាទ។
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២តុលាការយុតតិធម៌អន្ដរជាតិក្រុងឡាអេបានប្រើប្រាស់ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ ១ ជាមូលដ្ឋាន ដើម្បី សម្រេចថា ប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទស្ថិតនៅក្នុងទឺកដីក្រោមអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា។ នៅក្នុងហេតុផលនៃការសម្រេចរបស់ខ្លួន តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់លាស់បំផុតនូវ នីត្យានុកូលភាពនៃខ្សែ បន្ទាត់ព្រំដែនដែលត្រូវបានគូសលើផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ ដោយគណៈកម្មាធិការចំរុះបារាំង និងសៀមហើយដែលភាគី ទាំងពីរបានព្រមព្រៀងទទួលយកនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩០៨។ ដូច្នេះមិនមានការសង្ស័យ ឡើយដែលវត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ ស្ថិតនៅក្នុងចម្ងាយ ៣០០ម៉ែត្រពីប្រាសាទ និង ៧០០ម៉ែត្រស្ថិត នៅជ្រៅក្នុងទឹកដីរបស់កម្ពុជា។
អាជ្ញាធរថៃមិនដែលបានធ្វើការជំទាស់ទៅនឹងការសាងសង់វត្ដនោះក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ព្រមជាមួយនឹង ផ្សារមួយ បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលនូវសុខសន្ដិភាពនិងស្ថេរភាពនយោបាយនៅទូទាំង ប្រទេសក្នុង ប្រវត្ដិសាស្ដ្ររបស់ ខ្លួន។ ក្នុងន័យនេះរដ្ឋាភិបាលថៃមិនអាចនិយាយបានថា ពួកគេមិនបានដឹងអំពីការសាងសង់ វត្ដនោះតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៨ ឡើយ។ ចំពោះអត្ដភាពនៃវត្ដនេះ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨អភិបាលខេត្ដស៊ីសាកេតថៃ បាន ទទួលស្គាល់ថា វត្ដកែវសិក្ខា គីរីស្វារៈត្រូវបានសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨។ វាច្បាស់ណាស់ថា នីត្យានុកូលភាព នៃវត្ដនេះមិនត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃ ជំទាស់តវ៉ាឡើយរហូតដល់ពេលប្រទេសកម្ពុជាបានស្នើដាក់ប្រាសាទ ព្រះវិហារចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភព លោកនៅទីក្រុងក្រៃឆឺចប្រទេសណូវែលហ្សឺឡង់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ហើយចុងក្រោយត្រូវបានចុះបញ្ជីជាផ្លូវការនៅទីក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដាក្នុងឆ្នាំ២០០៨។
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០០ ប្រទេសកម្ពុជានិងថៃបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណនៃការយោគយល់ គ្នាមួយ ស្ដីពីការ វាស់វែងនិងខ័ណ្ឌសីមាព្រំដែនគោក ដែលទាមងវត្ដ និងផ្សារមិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលថៃលើកឡើង ឬ ជំទាស់តវ៉ា ឡើយ។ យោងតាមមាត្រា ១(គប នៃអនុស្សារណនៃការយោកយល់គ្នា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាព គ្នាប្រើប្រាស់ផែនទី របស់គណកម្មការបារាំង-សៀមដែលត្រូវបានង្កើតឡើងដោយអនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៥៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ដែល ក្នុងនោះសំដៅដល់ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ ១ ដែលត្រូវបានតុលាការយុត្ដិធម៌ អន្ដរជាតិប្រើប្រាស់ក្នុងសាលដីការបស់ខ្លួនក្នុង ឆ្នាំ ១៩៦២ត្រូវបានរាប់បញ្ជូលសំរាប់ធ្វើការវាស់វែង និងខ័ណ្ឌ សីមាព្រំដែនគោករវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ពេលនេះការជឿទុកចិត្ដថៃក្នុងទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសកម្ពុជា កំពុងត្រូវបាន សហគមន៍ អន្ដរជាតិឃ្លាំមើលយ៉ាងយកចិត្ដទុកដាក់ហើយដែលសសហគមន៍អន្ដរជាតិបានមើលឃើញថា ថៃជា ប្រទេសគំរាមគំហែងកម្ពុជាដែលជាប្រទេសសមាជិកតូចមួយរបស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ដោយ សារតែអំពើឈ្លានពាន របស់កងទ័ពថៃមកលើកម្ពុជា ប្រទេសថៃកំពុងប្រឈមមុខយ៉ាងអាក្រ់ទៅនឹងការបាក់មុខ បាត់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរលើឆាកអន្ដរជាតិ ដោយសារតែមហិច្ឆតាចឹញ្ជឹមចិត្ដទាមទារយកតំបន់ក្បែរ ប្រាសាទរំលោភ ទៅនឹងច្បាប់អន្ដរជាតិ។ ក្នុងទង្វើ ដ៏អាក្រ់របស់ថៃបែបនេះប្រទេសថៃកំពុងក្លាយទៅជាអ្នកគំរាមគំហែដ៏ធំមួយ ជាអ្នកលេងកោងកាចអន្ដរជាតិដែល កំពុងរំលោភច្បាប់អន្ដរជាតិ ហើយតាំងខ្លួនដូចជាអ៊ីទ្លែជាឧក្រិដ្ឋជន អន្ដរជាតិនិងជាជនអណាធិបតេយ្យបំផ្លាញរបៀប របប និងសណ្ដាប់ពិភពលោកដែលត្រូវបាន ចរិកក្នុងធម្មនុញ្ញ សហប្រជាជាតិ។
នៅក្នុងខ្សែភ្នែកនៃមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្ដរជាតិ អាប់ភីស៊ីតមិនអាចបង្កើត ជាលេសថាខ្លួនរក្សាសិទ្ធស្វ័យ ការពារ បានឡើយនៅពេលដែលប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានទទួលការខូចខាតយ៉ាងដំណំ ដោយការបាញ់ កាំភ្លើងធំរបស់ កងទ័ពថៃដោយផ្ទាល់។ អាប់ភីស៊ីតបានយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាប្រាសាទព្រះវិហារមិនមែន ជាមូលដ្ឋានកងទ័ពឡើយ។ផ្ទុយទៅវិញប្រាសាទព្រះវិហារគឺជាទីកន្លែងសំរាប់គោរពបូជា និងទេសចរ។ ហើយ នៅគ្រប់ពេលមានតែកងកំលាំង នគរបាលមួយចំនួនតូចដែលកាន់អាវុធស្រាលៗដើម្បីការពារសុវត្ថភាពដល់ អ្នកទេសចរណ៍នៅប្រាសាទប៉ុណ្ណោះ។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏អាប់ភីស៊ិតមិនអាចលើកឡើងនូវទឡ្ហីករណ៍ចំពោះការបាញ់របស់ថៃមកលើប្រាសាទ ព្រះវិហារនៅពេលដែលប្រាសាទជាសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដែលត្រូវតែទទួលបាននូវកិច្ចការពារ និងការអភិរក្សក្នុងពេលមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ដូចបានធានាក្នុង អនុសញ្ញាឡាអេឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលភាគីហត្ថលេខីទាំងអស់ បានប្ដេជ្ញាចាត់រាល់វិធានការទាំងអស់ដែលអាចធ្វើ ទៅបានដើម្បីការពារសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។
របាយការការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលកមចាត់មីនកម្ពុជាបានបង្ហាញថាកងទ័ពថៃបានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើង ចង្កោម ដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារដែលគ្រាប់កាំភ្លើងចង្កោមខ្លះបានផ្ទុះលើប្រាសាទ ហើយគ្រាប់ចងោមខ្លះទៀតមិន ទាន់ផ្ទុះនៅ ឡើយ ប៉ុន្ដែគ្រាប់ចង្កោមដែលមិនទាន់ផ្ទុះទាំងនោះ នឹងសម្លាប់ជីវិតមនុស្សច្រើនទៀតច្រើនទស្សវត្ស ក្រោយមកបន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នានឹងបញ្ជប់។ នេះជាសង្គ្រាមយ៉ាងពិតប្រាកដមិនមែនជាការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយ ប្រដាប់អាវុធ ឡើយ។ពីព្រោះកងទ័ពថៃបានបាញ់កាំភ្លើងផ្លោងធំៗដាក់ប្រាសាទ។ នេះជាសង្គ្រាមយ៉ាងពិត ប្រាកដដោយសារកងទ័ព ថៃបានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងធំៗនិងគ្រាប់ចង្កោមដាក់ប្រាសាទ ក្រោមសង្គ្រាម ធ្វើឡើងដោយអាប់ភីស៊ីត ហើយអាប់ភីស៊ីតត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះសង្គ្រាមនោះ។
ក្នុងន័យនេះ យោងតាមអនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៥៤ ការកិច្ចការសខាន់បំផុតនិងបន្ទាន់នោះ ត្រូវមាន អ្នកសង្គេតការណ៍យោធាសហប្រជាជាតិព្រមជាមួយនឹងក្រុមវាយតំលៃរបស់អង្គការយូណេស្កូមកសិក្សាវាយ តំលៃការខូចខាតនៅនឹងកន្លែងចាប់តាំងពីប្រាសាទត្រូវបានទទួលឋានជាសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ នាទីក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដា។អាស្រ័យដោយញារខូខចខាតនេះ ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវ ទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីអន្ដរជាតិ សំរាប់កិច្ចការពារនិងការអភិរក្សជាបន្ទាន់ស្របតាម ការអនុវត្ដផែនការ គ្រប់គ្រងដែលកម្ពុជាបានដាក់ជូនគណកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៣៤ នៅប្រទេសប្រេហ្ស៊ីលក្នុងឆ្នាំ២០១០កន្លងទៅ។ ហើយ កម្ពុជាបានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងលេញ ក្នុងការអនុវត្ដនូវ ផែនការគ្រប់គ្រងតាមរយៈរបាយការណ៍ចេញដោយមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលបំរើជា លេខាធិការដ្ឋានរបស់គណកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
ដូច្នេះ ប្រទេសជាសមាជិកទាំង២១នៃគណកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ត្រូវពិចារណាយ៉ាងយក ចិត្ដទុកដាក់ដល់កិច្ចការពារ និងការអភិរក្សជាបន្ទាន់ដលប្រាសាទដែលត្រូវបានបំផ្លាញយ៉ាងដំណំដោយ គ្រាប់កាំភ្លើផ្លោងរបស់ កងទ័ពថៃ។ព្រលឹងនៅរស់របស់ប្រាសាទព្រះវិហារ កំពុងស្រែកហៅឱ្យអង្គការ យូណេស្កូជួយដែលជាស្ថាប័នមួយនៃ អង្គការសហប្រជាជាតិដ៏មានអំណាចនិងសហកមន៍អន្ដរជាតិសុំការពារ និងការសង្គ្រោះដើម្បីរក្សាឱ្យបានគង់វង់យូរអង្វែងទុកជាសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់មនុស្សជាតិទាំងអស់។
ដោយ សេកស
វិចារណកថា ៖ កម្ពុជាដាច់ខាតបំបាក់សង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់ចោរសៀមឱ្យទាល់តែបាន
ការ ផ្ទុះអាវុធជាទ្រង់ទ្រាយធំរយៈពេល៤ថ្ងៃរវាងចោរសៀមឈ្លានពាននិង ការ ការពារខ្លួនរបស់កម្ពុជានៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារនាដើមខែកុម្ភៈ នេះ វាជា សង្គ្រាមនយោបាយរបស់ចោរសៀមក្នុងការបំប៉នមហិច្ឆតាឈ្លានពានបែប ងងើល ផ្សងព្រេងនៃក្រុមចលនាជាតិនិយមជ្រុលមួយក្ដាប់របស់ក្រុងបាងកក ។ ក្រុមចោរ សៀមឈ្លានពាន ក្រោយពីត្រូវកម្ពុជាបំបាក់ធ្មុងបាក់ទ័ពរតាត់រតាយទៅហើយនេះ បានចោទកម្ពុជាដែលជាប្រទេសរងគ្រោះថា ជាអ្នកផ្ទុះអាវុធមុនដែល នេះវាដូច ពួកចោរកំពុងស្រែកចាប់ចោរដែរ ។
ក្នុង សមរភូមិតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារដែលស្ងាត់ស្នូរអាវុធជា បណ្ដោះអាសន្ន នេះ ឥឡូវក្រសួងការពារជាតិសៀមបានអួតអាងអំពីការប្រើប្រាស់យន្ដហោះ ចម្បាំងធុនទំនើបទាន់សម័យបំផុតរបស់គេទៀត ដូច្នេះលទ្ធភាពនៃការផ្ទុះអាវុធ រវាងចោរសៀមនិងកម្ពុជាជាម្ចាស់ស្រុកនឹងអាចកើតឡើងគ្រប់វិនាទី នៅពេល ខាងមុខ ។ ឯលទ្ធផលនៃសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់សៀមនេះនឹងបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ នៅក្រោយពេលយន្ដហោះសៀមត្រូវចោលគ្រោងឆ្អឹងជាលំដាប់លំដោយនៅលើ ដែនដីប្រាសាទព្រះវិហារតិចឬច្រើនទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនា ពេលនោះដែរ ។ គេជឿថា ក្រោមការញុះញង់និងគម្រាមសង្ខុញពីក្រុមអាវលឿងសៀមរាល់ថ្ងៃ យន្ដហោះចំបាំងរបស់ចោរសៀមអាប់ភីស៊ីតច្បាស់ជានឹងត្រូវសំយុង ក្បាល ដាំទីងនៅលើទឹកដីខ្មែរដោយគេចមិនរួចជាដាច់ខាត ។ ការប្រកាសកំញើញអំពី ការច្បាំងតាមអាកាសនេះ នឹងអាចកើតមាននៅចុងសបា្ដហ៍នេះឬក៏ដើមសបា្ដហ៍ ក្រោយ ស្របពេលនឹងក្រុមអាវលឿងមានគម្រោងហែក្បួនជាទ្រង់ទ្រាយធំមួយ ពីក្រុងបាងកកមកខេត្ដស៊ីសាកេតជាប់ព្រំដែនកម្ពុជានៅថ្ងៃ សុក្រស្អែកនេះ ។
យើង យល់ថា សង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់ចោរសៀមនៅពេលនេះ វាគ្រាន់តែ បម្រើគោលដៅនយោបាយរបស់ក្រុមអាវលឿងដែលកំពុងខ្សោះឈាមនៅមុន ពេលបោះឆ្នោតសភាខិតជិតមកដល់និងគ្រាន់តែជាការកំដៅកំហឹង ស្នេហាជាតិ សៀមមួយក្ដាប់ជាឧបករណ៍របស់ហ្លួងសៀមដែលជាប់ឈាមជាចោរឈ្លានពាន ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្ដែសង្គ្រាមទុច្ចរិតដែលមានលក្ខណៈរំលោភច្បាប់អន្ដរជាតិ យ៉ាងព្រហើន បែបនេះ នឹងពុំអាចសម្រេចផលអ្វីទេ ទោះបីជាក្រុមចោរសៀមព្យាយាមច្បាំង ដប់ឆ្នាំ ម្ភៃឆ្នាំ ឬមួយរយឆ្នាំតកូនតចៅទៀតក៏ដោយ ។ ប្រទេសកម្ពុជាមាន កាតព្វកិច្ចពិសេសតែម្យ៉ាងគត់ គឺរង់ចាំកំដរសង្គ្រាមឈ្លានពានមួយនេះនៅ នឹងព្រំដែនរបស់ខ្លួនរហូតដល់ពួកចោរឈ្លានពានរលាយរូបទៅវិញទើប ឈប់ ។
រ យៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ គេឃើញក្រុមជាតិនិយមសៀមអាវលឿងតែងជេរ ប្រមាថក្រុមអ្នកកាន់អំណាចអាប់ភីស៊ីតថាមានលក្ខណៈជ្រោកជ្រាក ទន់ជ្រាយ ចំពោះបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ដីជុំវិញប្រាសាទទំហំ៤,៦ គីឡូ ម៉ែត្រក្រឡា ដែលខាងសៀមគូសវាសជាឯកតោភាគី ប្រុងលេបយកទឹកដីកម្ពុជានោះ ។ ថ្មីៗ នេះ ក្រុមឈ្មួញសង្គ្រាមស្រេកឈាមអស់នេះបានរុញខ្នងរដ្ឋាភិបាល ចាប់ដាក់ អាប់ភីស៊ីតឱ្យប្រើកម្លាំងយោធាបណ្ដេញខ្មែរចេញពីទឹកដីខ្មែរ ដោយពួកគេ និយាយថា បើធ្វើអ្វី (ប្លន់) ទឹកដីនិងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរមិនបានទេ វា ជាក្ដីអាម៉ាស់យ៉ាងខ្លាំងរបស់ជាតិថៃទាំងមូល ។ ដោយហេតុតែអាប់ភីស៊ីតជាអ្នក នយោបាយឱកាសនិយម ប្រកបដោយចរិតទន់ជ្រាយងាករេទោរទន់ដូចចុងស្រល់ ស្រាប់ គាត់នេះបានលុះក្នុងការរុញច្រានរបស់ក្រុមអាវលឿងហើយបើកការ ប្រយុទ្ធឈ្លានពានជាលក្ខណៈធំធេង ដូចដែលកំពុងកើតមាននៅនឹងតំបន់ព្រំដែន ប្រាសាទព្រះវិហារស្រាប់ ។
យើង យល់ថា កម្ពុជាដែលបង្ខំចិត្ដតតាំងទប់ទល់នឹងការលុកលុយឈ្លានពានពី ចោរសៀមនេះ ក៏ដើម្បីរក្សាកេរដំណែលវប្បធម៌និងអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនដែល បន្សល់មកពីអាណានិគមបារាំងនិងតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិនា ក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ ១៩៦២ តែប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រសិនបើមត៌កទាំងនេះត្រូវធ្លាក់ទៅដៃចោរសៀមដូច អតីតដែនដីខ្មែរទាំង១២ខេត្ដទៀតនោះ កម្ពុជាក៏មិនសមជាពលរដ្ឋខ្មែរទៀតដែរ ពោលគឺកម្ពុជានឹងត្រូវរងភាពអាម៉ាស់បំផុតនៅក្នុងសាវតារជាតិ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចោរសៀមដែលដូនតាគេបានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញាបារាំង -សៀម កាលពីជាង១សតវត្សរ៍មុននិងសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ កាលពី ជាងកន្លះសតវត្សរ៍មុន ។ ឥឡូវពួកគេយកជើងលុបហត្ថលេខានោះ រួចគូស វាសផែនទីថ្មីជាឯកតោភាគី ដើម្បីរំលោភយកទឹកដីកម្ពុជាជាថ្មីទៀតនោះ, ទោះជា ត្រូវបរាជ័យក្នុងសង្គ្រាមឈ្លាន ពានពេលនេះក៏ដោយ ក៏ពួកគេពុំមានបាត់បង់អ្វី ឡើយ ។ ដូច្នេះ សង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់សៀមពេលនេះគឺចោរសៀមគិតខ្លីថា “បើឈ្នះចំណេញបានដី” តែ “បើបរាជ័យ វាគ្រាន់តែអាម៉ាស់” ប៉ុណ្ណោះ ។
យោង ទិដ្ឋភាពច្បាប់ទៅនឹងនយោបាយសង្គ្រាមទុច្ចរិតរបស់ចោរសៀម បច្ចុប្បន្ន នេះ វាសនារបស់ពួកចោររំលោភដែនខ្មែរខាងលិចមួយនេះ នឹងគ្មានអនាគតទេ ។ ទោះនៅក្នុងកាលៈទេសៈ និងក្នុងសភាពបែបណា ក៏វាត្រូវបរាជ័យជាដាច់ខាត ពីព្រោះចោរវាមានតែផែនទីចោរជាសំអាង ដែលវាពុំអាចយកជាការបានឡើយ។ ឯកម្លាំងយោធាសម្រាប់បម្រើក្នុងការឈ្លានពាននេះសោត ក៏ជាកម្លាំងលយឆាយ គ្មានស្មារតីប្រយុទ្ធពិតប្រាកដដែរ និយាយឱ្យចំគឺទាហានសៀមសុទ្ធតែត្រូវគេ បញ្ច្រកថ្នាំញៀនមុនចូលសមរភូមិ ។ ដូច្នេះ កម្លាំងនេះគ្រាន់តែជាគ្រឿងលំអ មួយពេលមួយកាលជាបណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បីគ្រាន់តែបង្ហាញសាច់ដុំកម្លាគូប្រយុទ្ធ មួយគ្រាប៉ុណ្ណោះ ។ កម្លាំងអស់នេះ នឹងត្រូវស្លឈាមប្រាសចោលសមរភូមិយ៉ាង ទាន់ហន់ ដូចដែលយើងធ្លាប់ឃើញនៅលើសមរភូមិថ្មីៗជាតឹកតាងស្រាប់ ។
អាស្រ័យ ហេតុនេះ ប្រសិនបើក្រុមជាតិនិយមជ្រុលសៀមអាវលឿងនិងនាយក រដ្ឋមន្ដ្រីអាប់ភីស៊ីតភ្ញាក់រលឹកទាន់ពេលដោយបោះបង់គំនិតនិង កិរិយាឈ្លានពាន ដ៏ស្មោកគ្រោកនេះ ហើយចាប់យកផលចំណេញពីសុខសន្ដិភាពនៅតាមព្រំដែន វិញ វាល្អជាង ។ បើពុំដូច្នោះទេ ក្រុមនេះនឹងត្រូវសាបរលាបទាំងឥទ្ធិពលនយោបាយ រលាយរលត់ទាំងខ្លួនជាប្រាកដ ហើយនៅតែបន្ដជាប់ឈ្មោះជាចោរឈ្លានពានកម្ពុជាតទៅអស់រយសត វត្សរ៍ទៀតជាមិនខាន ចាំមើលចុះ ៕
ដោយ ៖ អាចារ្យ កេត
វិចារណកថា ៖ កម្ពុជាត្រូវតែអូស.កបង្ហាញមុខចោរសៀមឈ្លានពានទៅវេទិកាអន្ដរជាតិ
៤ថ្ងៃ នៃការផ្ដក់ផ្លោងជញ្ជ្រំដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារខ្មែរពីសំណាក់កង ទ័ពសៀម ឈ្លានពានបានស្ងប់ស្ងាត់បន្ដិចវិញហើយ បន្ទាប់ពីទទួលមេរៀនយ៉ាងជូរចត់ពី សំណាក់កងទ័ពដ៏អង់អាចក្លាហានរបស់កម្ពុជា ។ បញ្ហាដែលនៅសល់ពីការឈ្លាន ពានជាទ្រង់ទ្រាយធំរបស់សៀមនេះ គឺស្លាកស្នាមនៃការខូចខាតមួយផ្នែកនៃប្រាសាទ ព្រះវិហារ និងការប្រឈមមុខរបស់ពួកឈ្លានពានទៅនឹងទំនួលខុសត្រូវទាំងស្រុង លើការបំផ្លាញបេតិកភណ្ឌពិភពលោកមួយនេះ ។
ស ង្គ្រាមឈ្លានពានជាទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ចោរសៀមមកលើដែនអធិបតេយ្យ កម្ពុជា ជាកំហុសឆ្គងយ៉ាងធំមួយនៃសេចក្ដីសម្រេចខាងនយោបាយរបស់នាយក រដ្ឋមន្ដ្រីថៃអាប់ភីស៊ីត ព្រោះតែគាត់ចង់វាយអែបស៊ីអបជាមួយក្រុមជ្រុលនិយម មួយក្ដាប់តូចនៅក្នុងស្រុកសៀម។ ឥឡូវនេះ ពិភពលោកទាំងមូលតាំងពីក្រុម ប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ, សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឬ អាស៊ាន និងអង្គយូណេស្កូកំពុងផ្ដោតអារម្មណ៍មកលើឧក្រិដ្ឋកម្មនៃស ង្គ្រាមឈ្លាន ពានរបស់សៀមមកលើកម្ពុជាយ៉ាងយកចិត្ដទុកដាក់ ហើយវិធានការចាំបាច់ មួយចំនួនដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើស្មោកគ្រោករបស់សៀមនេះនឹងត្រូវមាន ជាយថា ហេតុនៅពេលខាងមុខនេះ តាមសំណើរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលបាននិងកំពុងរង គ្រោះក្នុងមហិច្ឆតាចោរសៀមនេះ ។
រ ដ្ឋាភិបាលក្រុងបាងកកកំពុងត្រដរខ្យល់ដោយប្រកាសបដិសេធទាំងឥត អៀន ខ្មាស មិនទទួលខុសត្រូវការបាញ់ផ្លោងរបស់ពួកគេមកលើប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយចេះតែដោះសាផ្ដេសផ្ដាសចោទកម្ពុជាថា បានបើកការវាយប្រហារឬបាញ់ កងទ័ពឈ្លានពានរបស់ពួកគេមុន, ជួនកាលគេសារភាពដោយមិនចំពោះថា គ្រាប់ផ្លោងរបស់ពួកគេមកលើប្រាសាទព្រះវិហារ ជាការផ្លោងដោយភាន់ច្រឡំ... រហូតដល់ពេលខ្លះពួកសៀមមិនហ៊ានទាំងទទួលស្គាល់ទាហានចារកម្មរបស់ ខ្លួន ដែលកម្ពុជាចាប់ជាឈ្លើយសឹកទៀតផង ។ កិរិយាទាំងអស់នេះបង្ហាញថា សកម្មភាពយោធាដែលអាប់ភីស៊ីតប្រើប្រាស់ឈ្លានពានកម្ពុជា ជាកិរិយាប្រថុយ ប្រថានមួយគ្មានគោលដៅច្បាស់លាស់ ឬនិយាយម្យ៉ាងទៀតថា ទង្វើឈ្លានពាន របស់ក្រុងបាងកកមកលើកម្ពុជាក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ ជាកិរិយាស្រពេច ស្រពិល មិនស្គាល់ខ្លួនឯង មិនស្គាល់អ្នកដទៃច្បាស់លាស់ ដែលនៅទីបំផុតត្រូវផុត ដៃផុតជើង ទ័លច្រកគ្រប់ទិសដូចនេះឯង ។
ទោះ យ៉ាងណា សង្គ្រាមដ៏មហាទុច្ចរិតអយុត្ដិធម៌របស់ក្រុងបាងកកដែលពួក អាវលឿងស្រេកឈាមនៅទីនោះជំរុញឱ្យធ្វើយ៉ាងងងឹតងងល់មកនេះ វាមិនមែនជា ការជួយលើកកម្ពស់មនសិការស្នេហាជាតិខ្មោចយក៍អីដូចក្រុមអាវលឿង ឃោសនា នោះទេ ប៉ុន្ដែវាបានធ្វើឱ្យសង្គមសៀមវឹកវរបែកបាក់កាន់តែធំឡើងៗទៅវិ ញ។ ពួកអាវលឿងស្នេហាជាតិជ្រុលនេះ ក្រោយពីរុញខ្នងពន្យុះនាយករដ្ឋមន្ដ្រីសៀម អាប់ភីស៊ីតឱ្យបាញ់បំផ្លាញប្រាសាទព្រះវិហារខ្មែរ ហើយនៅតែពុំអាចដណ្ដើមកាន់ កាប់ដីមួយដុំពីកម្ពុជា តែបែរជាបណ្ដាលឱ្យទាហានសៀមឈ្លានពានស្លាប់និង រងរបួសរដូករណែល ដែលរហូតមកទល់ពេលនេះ មិនទាន់ទាំងប្រមូលអស់នៅ ឡើយនោះ, បានគំរាមប្រមូលគ្នាឡោមព័ទ្ធវិមានរដ្ឋាភិបាលនិងមន្ទីររដ្ឋសភា ព្រមទាំងកន្លែងសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងក្រុងបាងកកដើម្បី ទាញទម្លាក់ អាប់ភីស៊ីតចេញពីតំណែងទៅវិញ ដែលសកម្មភាពនេះអាចកើតឡើងនៅពេល ប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខទៀតនេះ ។ នេះជាទិដ្ឋភាពផ្ទៃក្នុងសៀមដែលកំពុងឈានទៅរក សង្គ្រាមប្រកាប់ប្រចាក់បង្ហូរឈាមមួយឆាកធំទៀតនៅពេលខាងមុខ ដូចក្រុមមន្ដ្រី សន្ដិសុខសៀមបានព្រមានរួចហើយថា បើក្រុមអាវលឿងថ្លើមធំហ៊ានឡោមព័ទ្ធ វិមានរដ្ឋាភិបាលដូចមុនទៀត ពួកគេក៏នឹងមិនអនុគ្រោះឱ្យដែរ ។ ឯក្រុមអាវលឿង ដ៏ក្លាហាន មិនខ្លាចគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់សន្ដិសុខនោះបានប្រកាសហើយប្រកាស ទៀតមិនលុបចោលផែនការលុកលុយវិមានរដ្ឋាភិបាលនិងមន្ទីរសំខា ន់ៗទាំងនេះឡើយ។
លើ ទិដ្ឋភាពអន្ដរជាតិវិញ លោកអគ្គលេខាធិការសហប្រជាជាតិ លោកស្រីអគ្គ នាយកអង្គការយូណេស្កូ លោកប្រធានសមាគមអាស៊ាន និងប្រទេសជាច្រើន ទៀតបានអំពាវនាវប្រហាក់ប្រហែលគ្នាឱ្យភាគីសៀមនិងកម្ពុជាឈប់ ប្រយុទ្ធគ្នា ហើយចរចាគ្នាដោយសន្ដិវិធី ។ ការអំពាវនាវនេះត្រូវចំនឹងសុច្ឆន្ទៈរបស់កម្ពុជា ពេញទី ហើយក៏ស្របទៅនឹងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រីទៅ ក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី៦ កុម្ភៈនេះដែរ ។ ដូច្នេះ ភាគីកម្ពុជាក្រៅពីវាយបំបាក់ផែនការឈ្លានពានរបស់ចោរសៀមហើយ នៅទាំង សុខចិត្ដស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្ដិវិធីទៀតផងតាមរយៈសំណើ ឱ្យក្រុម យោធាការពារសន្ដិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិមកស្ថិតនៅជាទ្រនាប់ កណ្ដាល រវាងកម្ពុជានិងថៃ ដើម្បីបញ្ចៀសការតយុទ្ធគ្នាទៅមុខទៀត ព្រោះថាមិនអាចទុក ចិត្ដនិងជឿលើការចរចាទ្វេភាគីដែលត្រូវភាគីសៀមរំលោភបំពាននោះ ឡើយ ។ ចំណែកប្រទេសថៃ ក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ទោះកំពុងឈ្លក់ទឹកយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែត្រដរស្រែកបដិសេធអន្ដរាគមន៍ពីភាគីទីបីជា និច្ច ។ សម្រែក របស់ពួកចោរសៀមនេះ នរណាក៏យល់ដែរថា វាជាសម្រែកឡាំប៉ាមិនចង់ឱ្យ អន្ដរជាតិឃើញ និងយល់ច្បាស់ពីទង្វើឈ្លានពានដ៏មហាទុច្ចរិតរបស់ពួកគេមក លើកម្ពុជា ពីព្រោះកាលបើមានដំណោះស្រាយតាមរយៈលិខិតូបករណ៍អន្ដរជាតិ ស្ដីពីព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងប្រាសាទព្រះវិហារហើយវាដូចគេចាប់បានចោរសៀម ឈ្លានពាននេះដែរ ហើយក៏មិនខុសណានឹងពេលគេដុតឆេះខ្ទមអ្នកតាហើយ ច្បាស់ជាសត្វកណ្ដុរនឹងរត់ចេញប្រសេចប្រសាចនៅកណ្ដាលវាលដូច្នេះ ដែរ ។
ទោះ យ៉ាងណា សកម្មភាពរំលោភទឹកដីកម្ពុជានិងការបាញ់ផ្លោងផ្ដក់ជញ្ជ្រំ បំផ្លាញ ប្រាសាទព្រះវិហារខ្មែរពីសំណាក់ចោរសៀមលេលាអស់នេះបានត្រូវកម្ពុ ជាធ្វើ អន្ដរជាតូបនីយកម្មរួចហើយ ។ ដូច្នេះ ទោះបីចោរសៀមរឹងរូសក្បាលរឹងធុនណា ក៏ពុំអាចធន់ទ្រាំនឹងសម្ពាធពីសំណាក់អន្ដរជាតិបានដែរ គឺនៅទីអវសាន ចោរ សៀមឈ្លានពានដែលត្រូវបាក់លោងពីការផ្ដល់មេរៀនយ៉ាងដំណំពីសំណាក់ កម្ពុជា ហើយនោះ នឹងត្រូវលន់តួសារភាពនូវទង្វើទុច្ចរិតរបស់ខ្លួននៅចំពោះមុខ សាធារណ ជនកម្ពុជា-សៀម និងប្រជាជនទូទាំងសកលលោកដោយគេចមិនបានឡើយ ៕ដោយ ៖ អាចារ្យ កេត
វិចារណកថា ៖ ចោរសៀមឈ្លានពានបាក់ស្បាតយ៉ាងទាន់ហន់ នឹងត្រូវអាម៉ាស់លើឆាកអន្ដរជាតិ
កង ទ័ពសៀមបានសាកល្បងផ្សងព្រេងក្នុងសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជាម្ដង ទៀត ហើយចាប់ពីថ្ងៃទី ៤ កុម្ភៈ រហូតមកទល់ពេលនេះ ហើយបានរងនូវការតបតមិន ទាន់ពេញទំហឹងពីកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ តែបានធ្វើឱ្យកងទ័ពសៀមខ្ចាត់ខ្ចាយ បាក់ស្បាតនៅសមរភូមិជាច្រើនកន្លែង ។ ស្ថិតនៅចំពោះមុខនៃសង្គ្រាមឈ្លាន ពានរបស់ចោរសៀមឥតសាសនានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ញើលិខិតជូន ក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិរួចហើយ ដែលក្រុមប្រឹក្សាអង្គការ សហប្រជាជាតិចាំបាច់ត្រូវកោះប្រជុំសម្រេចដាក់របៀបវារៈដ៏ក្ដៅ គគុកនេះ ដើម្បី ចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ទង្វើឈ្លានពានដ៏កម្រោលរបស់ពួកសៀមលើ ទឹកដីអធិប តេយ្យកម្ពុជានិងសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិ ។
ការ លើកទ័ពវាយលុយឈ្លានពានកម្ពុជានិងការផ្លោងកាំភ្លើងធំបំផ្លាញវ ត្ដកែវ សិក្ខាគីរីស្វរៈ ពិសេសប្រាសាទព្រះវិហាររបស់កម្ពុជា ដែលទើបចុះបញ្ជីជាបេតិក ភណ្ឌពិភពលោកនេះ ជាសង្គ្រាមឧក្រិដ្ឋមួយដែលផ្ដើមចេញពីនយោបាយអនុត្ដរ ភាពដ៏ចង្រៃឧត្បាតរបស់ក្រុមអ្នកនយោបាយជ្រុលនិយមមួយក្ដាប់នៅ បាងកក នាំមុខដោយអាប់ភីស៊ីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីលើកបន្ដុបរបស់សៀមដែល ឃុបឃិត ជាមួយក្រុមអាវលឿងនិងក្រុមអាមាត្យទុយ៌សរបស់ស្ដេចសៀមបច្ចុប្បន្ន ។ គេ អាចនិយាយមួយបែបទៀតថា ការធ្វើសង្គ្រាមដ៏ប្រថុយប្រថានរបស់ក្រុម អាប់ភីស៊ីតមកលើកម្ពុជានៅពេលនេះ គឺបានបង្ហាញនូវមហិច្ឆតាអំណាចឥត កោះត្រើយក្នុងការបន្ដក្ដោបក្ដាប់ក្រុងបាងកក នៅពេលអាណត្ដិបោះឆ្នោតជា សកលនៅពេលខាងមុខ ដោយពួកនេះច្បាមយកប្រាសាទព្រះវិហារកម្ពុជា ធ្វើជា ចំណាប់ខ្មាំងនយោបាយនៃសង្គ្រាមហែកហួរកាប់សម្លាប់គ្នាដើម្បី អំណាចរបស់ ក្រុមអ្នកនយោបាយទុច្ចរិតទាំងនោះ ។
ស ង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជានេះផ្ទុះឡើងនៅចំថ្ងៃឱសានវាទរបស់ ក្រុមអាវលឿង ដែលដាក់សម្ពាធទៅលើអាប់ភីស៊ីតចំនួន៣ចំណុច ដែលចំណុចទីបីគឺរដ្ឋាភិបាល ក្រុងបាងកកត្រូវប្រើយោធាដើម្បីបណ្ដេញពលរដ្ឋកម្ពុជាចេញពីទឹកដី ខ្មែរនៅតំបន់ ប្រាសាទព្រះវិហារ ។ ពុំនោះសោត ក្រុមអាវលឿងគម្រាមលើកគ្នាជាច្រើនពាន់ នាក់ឡោមព័ទ្ធវិមានរដ្ឋាភិបាលដើម្បីទាក់កអាប់ភីស៊ីតអូសចេញ ពីកៅអីនាយក រដ្ឋមន្ដ្រី ។ ដូច្នេះ អាប់ភីស៊ីតនេះ ជាមេខ្លោងនៃសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជា, ឯពួក អាវលឿងជាឈ្មួញសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជានាបច្ចុប្បន្នកាល ។ ឥឡូវនេះ លទ្ធផល នៃការបំផ្ទុះសង្គ្រាមឈ្លានពានដ៏យង់ឃ្នងនេះ គឺយុទ្ធជនសៀមរាប់សិបនាក់បាន ស្លាប់នៅលើសមរភូមិ រាប់រយនាក់ផ្សេងទៀតបានរងរបួសហូរឈាមរដូករណែល នៅពេញមន្ទីរពេទ្យសៀម ក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃជាបន្ដបន្ទាប់មកនេះ ។ តាមប្រភពពី សមរភូមិប្រាសាទព្រះវិហារបានឱ្យដឹងថា ទាហានសៀមវង្វេងសមរភូមិ វង្វេង ព្រៃរត់ចោលគ្នាយ៉ាងទាន់ហន់ត្រឡប់ក្រោយវិញនៅរៀងរាល់លើក ប្រយុទ្ធ ។ ដូច្នេះ យុទ្ធោបករណ៍ដ៏ទំនើបៗនិងយុទ្ធជនដ៏ឡូយឆាយរបស់សៀមពេលនេះគឺបាន ភ្លក្ស រសជាតិនៃការតបតការពារខ្លួនរបស់កម្ពុជាបានយ៉ាងល្អប្រពៃហើយ ។ នេះហើយ ជាទង្វើឈ្លានពានដែលចាំបាច់ត្រូវតែរងការព្រមានយ៉ាងដំណំដូច្នេះ ។ និយាយ ដោយខ្លី គឺក្នុងរយៈពេល៤ថ្ងៃតទល់នឹងសង្គ្រាមឈ្លានពានពីសំណាក់ចោរសៀម ហនេយ្យុំ នេះ យុទ្ធជនដ៏អង់អាចក្លាហានរបស់កម្ពុជា បានធ្វើម្ចាស់ការដណ្ដើម ប្រៀបលើចោរឈ្លានពាននៅគ្រប់សមរភូមិដូចជានៅតាថាវ, ចាក់ច្រែង, វាល ឥន្ទ្រីយ៍, ភ្នំទ្រព្យ, អូរតាស៊ីម និងពីមុខវត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វរៈជាដើម ។ ពេលនេះ ក្រុមចោរឈ្លានពានកំពុងបន្ដប្រមូលសាកសពបណ្ដើរ ផ្លោងដាក់ប្រាសាទ ព្រះវិហារបណ្ដើរតាមនិស្ស័យជាចោរឈ្លានពានបាក់ទ័ពតែប៉ុណ្ណោះ ។
ឋិត នៅចំពោះមុខនៃការបង្កមហន្ដរាយដល់ប្រាសាទព្រះវិហារពីសំណាក់ ពួក ចោរសៀមវង្វេងសាវតារនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជូនលិខិតដល់ក្រុម ប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិជាបន្ដបន្ទាប់ ដោយរាប់ទាំងការជួបប្រជុំ រវាងលោកហោ ណាំហុង ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសជាមួយ បណ្ដាស្ថានទូតជាសមាជិកអចិន្ដ្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខ អង្គការសហប្រជាជាតិ រួចហើយ ដើម្បីឱ្យអង្គការកំពូលមួយនេះជួយធ្វើអន្ដរាគមន៍និងធ្វើជា សាក្សីក្នុង សង្គ្រាមឈ្លានពាននិងការបំផ្លិចបំផ្លាញ បេតិកភណ្ឌពិភពលោកពីសំណាក់ចោរ សៀមដ៏មហាយង់ឃ្នងនេះ ។ យោងលិខិតនេះ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រាថ្នា ឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបញ្ជូនកម្លាំងស ន្ដិសុខរបស់ខ្លួនចូល មកពង្រាយនៅតាមបណ្ដោយខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនរហូតដល់ដំណោះស្រាយ ព្រំដែន នៃប្រទេសទាំងពីរត្រូវដោះស្រាយបញ្ចប់ជាស្ថាពរ ។ លិខិតរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋា ភិបាលកម្ពុជាផ្ញើជូនអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ ដូចកម្ពុជាចាប់វែកមុខចោរ សៀមឈ្លានពានឱ្យសកលលោកដឹងផងដែរ ។ ដូច្នេះសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់ចោរ សៀមមកលើកម្ពុជាពេលនេះ មិនត្រឹមតែបាក់ទ័ពនៅសមរភូមិទេ តែថែមទាំង ត្រូវជាប់ឈ្មោះជាចោរឈ្លានពានកម្ពុជានាសតវត្សរ៍ទី២១ទៀតផង ។
យើង រំពឹងថា ការផ្សងព្រេងប្រើប្រាស់ទ័ពឈ្លានពានកម្ពុជារបស់ពួកចោរសៀម ដ៏លីលាក្នុងគ្រានេះ នឹងត្រូវបរាជ័យយ៉ាងអាម៉ាស់បំផុត ទាំងនៅលើសមរភូមិ ប្រយុទ្ធដោយវីរកងទ័ពដ៏អង់អាចក្លាហាន ទាំងនៅលើវេទិកានយោបាយអន្ដរជាតិ ដោយសារនយោបាយការទូតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។
ផល វិបាកដែលជា បច្ច័យនៃបរាជ័យនេះ គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីចោរសៀមឈ្មោះអាប់ភីស៊ីតក្ដី ក្រុមអាវលឿងដែលជាអាមាត្យរបស់ហ្លួងក្ដី នឹងត្រូវរលាយរលំផែនការលេប ត្របាក់ទឹកដីកម្ពុជាជាយថាហេតុ ។ ដោយសារតែសមរភូមិឈ្លានពានកម្ពុជា ត្រូវបរាជ័យហើយ នុ៎ះការបោះឆ្នោតសកលនៅពេលខាងមុខនេះ ក៏ពួកចោរ ឈ្លានពានអស់នេះ នឹងត្រូវបរាជ័យផុតពូជលើសង្វៀននយោបាយជាអហោសិកម្ម យ៉ាងទាន់ហន់ដែរ ។ យើងមានជំនឿមុតមាំយ៉ាងនេះ ៕ដោយ ៖ អាចារ្យ កេត
Expéditeur Son Excellent SOK An Président de la Commission Nationale Vice-Premier Ministre Destinataire Son Excellence Madame IRINA BOKOVA, la Directrice Générale de l’UNESCO Maison de l’UNESCO – PARIS
អត្តបទបកប្រែក្រៅផ្លូវការ
ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ០៩ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១
លោកជំទាវ IRINA BOKOVA
អគ្គនាយកអង្គការយូណេស្កូ
ទីស្នាក់ការកណ្តាលយូណេស្កូ - ប៉ារីស
កម្មវត្ថុៈ អ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ
លោកជំទាវអគ្គនាយក
ជាដំបូង យើងខ្ញុំសូមសំដែងនូវអំណរគុណ យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះការហៅទូរស័ព្ទ ពីប្រទេសសេណេហ្គាល់ របស់លោកជំទាវអគ្គនាយក នៅថ្ងៃទី០៧ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១ ហើយនេះ ជាការលើក ទឹកចិត្តយើងខ្ញុំយ៉ាងខ្លាំង។ ការឆ្លើយតបភ្លាមៗ និងវិជ្ជមានរបស់លោកជំទាវអគ្គនាយក ស្របតាមសំណើរ របស់យើងខ្ញុំ ក្នុងការរៀបចំ បេសកកម្មតាមដានជាបន្ទាន់មួយ របស់អ្នកជំនាញនៃអង្គការយូណេស្កូ មកកាន់តំបន់ រមណីយដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ ធ្វើឲ្យយើងខ្ញុំកាន់តែជឿជាក់ម្តងទៀត ចំពោះការគាំទ្ររបស់អង្គការ យូណេស្គូ។ យើងខ្ញុំ សូមវាយតំលៃយ៉ាងខ្ពស់ចំពោះ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោកជំទាវ ចុះថ្ងៃទី០៨ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១ ដែលបានគាំទ្រដល់ការបញ្ជូនបេសកកម្ម នេះភ្លាមៗ ក្នុងគោលបំណងមកពិនិត្យស្ថានភាព នៅប្រាសាទ ព្រះវិហារ និងវាយតម្លៃទៅលើការខូចខាត ដែលបង្កឡើងដោយទាហានថៃ។
យោងតាម លិខិតលេខ១៥/១១ចុះថ្ងៃទី៧ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១រាជរដ្ឋាភិបាលនៃ ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជាបានអំពាវនាវយ៉ាងខ្លាំង ឱ្យមានការចូលរួមរបស់ អ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់អង្គការសហប្រជា ជាតិ ដែលស្របតាមសន្ធិសញ្ញា ក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ ១៩៥៤។ សូមជម្រាបជូនលោកជំទាវថា បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក កំពុងស្ថិតក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ហើយគ្មាននរណាម្នាក់ អាចចូលទៅជិតប្រាសាទបានទេ ពីព្រោះមានការវាយប្រហារយោធា។
សំណូមពរជាចំបង របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺសូមឱ្យមាន ការជួយសង្គ្រោះ បេតិកភណ្ឌពិភពលោកនេះ។ លើសពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចង់ឲ្យបេសកកម្មរបស់ អ្នកជំនាញការ នៃអង្គការយូណេស្កូ និងបេសកជន នៃគណៈកម្មការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានការរំខាន និងការយាយី ណាមួយ ឡើយ ហើយ ក៏ត្រូវធានាបាននូវសុវត្តិភាពខ្ពស់ ជូនក្រុមរបស់គាត់ផងដែរ។ ម៉្យាងវិញទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សូមបញ្ជាក់ថា ការងារទាំងអស់នៃក្រុមអ្នកជំនាញអន្តរជាតិ ហើយ ការធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ នឹងធ្វើឡើងក្នុងទឹកដី នៃអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាសុទ្ធសាទ។ ទាំងនេះគឺ ដើម្បីជៀសវៀងនូវការបង្ករឿង ទាំងអស់ពីសំណាក់ថៃ។
វត្តមានរបស់អ្នកសង្កេតការណ៍យោធា នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងជាការធានានូវតម្លាភាព នូវរាល់សកម្មភាព ដែលមាននៅលើប្រាសាទ ហើយ ក៏ជាការព្រងឹងការទុកចិត្តគ្នារវាងប្រទេសទាំងពីរ ផងដែរ។ ការធ្វើបែបនេះគឺ មិនចង់ឲ្យថៃចេះតែនិយាយថា មានការយកប្រាសាទព្រះវិហារ ជាមូលដ្ឋានយោធា ។ ទាំងនេះហើយជាមូលហេតុ ដែលយើងខ្ញុំចង់ឲ្យមានបេសកកម្មនៃអ្នកសង្កេតការយោធា របស់អង្គការសហ ប្រជាជាតិ។
ជាព៌តមានសំរាប់លោកជំទាវ ចំពោះបញ្ហានេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីយើងខ្ញុំបានសរសេរលិខិត មួយច្បាប់រួច-
ហើយ ទៅកាន់លោកស្រីប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងញ៉ូវយក ហើយក៏បាន
ទាក់ទងផងដែរ ជាមួយអគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក BAN Ki-moon ។
យើងខ្ញុំ សូមអរគុណទុកជាមុនចំពោះការជួយសហការណ៍ ជាមួយលោកអគ្គលេខាធិការនៃអង្គលេខា-
ធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីឲ្យមានការបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការយោធាមកកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។
លោកជំទាវ អគ្គនាយក ទទួលនូវសេចក្ដីគោរពរាប់អាន ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់អំពីខ្ញុំ។
ប្រធានគណៈកម្មការយូណេស្កូកម្ពុជា
ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី
សុខ អាន
Subscribe to:
Posts (Atom)