ក្នុងចំណោមគោលបំណងទាំងបួននៃអង្គការសហប្រជាជាតិ
ក្រោមមាត្រា១នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហ ប្រជាជាតិ ការរក្សាសន្តិភាព
និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ និងការចាត់វិធានការរួមដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពដើម្បីការពារ
និងលុបបំបាត់ការគម្រាមកំហែងដល់សន្តិភាពនោះ គួរមិនត្រូវបានមើលរំលងដោយបុគ្គលដែលប្រកបដោយ គំនិត និងបញ្ញាខ្ពង់ខ្ពស់ទេ
នៅពេលដែលពួកគេទាំងនោះពិភាក្សាលើបញ្ហាទាក់ទងនឹងកម្ពុជា ជាពិសេស បញ្ហានៃ «ការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងការបង្រួមបង្រួមជាតិ ស្ថិរភាព សន្តិភាព និងសន្តិសុខ»។
ក្រៅពីការព្រួយបារម្ភដ៏ធំធេងអំពីសន្តិភាពដែលមានលក្ខណៈផុយស្រួយ
ដែលទទួលបាននៅដើម ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ និងលទ្ធភាពខ្ពស់នៃការមានឡើងវិញនូវសង្គ្រាមរវាងផ្នែកសេសសល់នៃកម្លាំងខ្មែរក្រហម
និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះ កិច្ចចរចារវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវប្រើប្រាស់ពេលវេលាអស់ជាច្រើនឆ្នាំ
រហូតដល់ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាលើការបង្កើតនូវអង្គជំនុំ ជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា
(អ.វ.ត.ក) ដោយត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី០៦ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០០៣
និងត្រូវបានផ្តល់សច្ចាប័នដោយរដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៩ ខែ តុលា ឆ្នាំ២០០៤។ បេសកកម្មរបស់ អ.វ.ត.ក គឺដើម្បីនាំយកយុត្តិធម៌មកជូនប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់
ដែលត្រូវបានសម្លាប់ និងបង្អត់អាហារ ឱ្យស្លាប់ដោយរបបខ្មែរក្រហម ដោយក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះរក្សានូវសន្តិភាព សន្តិសុខ
និងស្ថិរភាព នយោបាយ នៅក្នុងប្រទេសទៀតផង។
អ.វ.ត.ក
គឺជាតុលាការកម្ពុជា ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងស្របទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងមួយរវាងរាជរដ្ឋា
ភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីកាត់ទោសសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃរបបខ្មែរក្រហម
ពីបទរំលោភ បំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា
ច្បាប់ និងទំនៀមទំលាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ និងពីបទរំលោភ បំពានអនុសញ្ញាអន្តរជាតិនានាក្នុងអំឡុងពេលពីថ្ងៃទី១៧
ខែ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី០៦ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់។
សេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ
ចុះថ្ងៃទី១៨ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០២ «បានទទួល ស្គាល់នូវការព្រួយបារម្ភស្របច្បាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល
និងប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងការ ផ្សះផ្សារជាតិ ស្ថិរភាព សន្តិភាព និងសន្តិសុខ»។
សេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ
បញ្ជាក់ច្បាស់ថា «រាជរដ្ឋាភិបាល និង ប្រជាជនកម្ពុជា»
ត្រូវកំណត់សំណុំរឿងសម្រាប់ អ.វ.ត.ក ធ្វើសវនាការ មិនមែន អ.វ.ត.ក ជាអ្នកកំណត់សម្រាប់ កម្ពុជានោះទេ។
ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ទៅនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ «រាជរដ្ឋា ភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជា» បានកំណត់ថា សំណុំរឿង០០១ និង០០២ គឺជាកម្មវត្ថុនៃសវនាការរបស់
អ.វ.ត.ក។ ដំណើរការនៃការស្វែងរកយុត្តិធម៌
ចាប់ផ្តើមដោយការស៊ើបអង្កេត ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿង ទាំងពីរនេះ ហើយបន្តដោយដំណើរការសមស្របដែលបង្កើតឡើងដោយ អ.វ.ត.ក។
សំណុំរឿងដែលគេហៅថា០០៣ និង០០៤ ស្អីគេនោះ
អាចជាលទ្ធផលបណ្តាលមកពីការចាត់ចែង
រចនាធ្វើតាមសម្ពាធ និងអាចជាការសម្របសម្រួលនៅឯ អ.វ.ត.ក
ដែលមិនស្របទៅតាមសេចក្តីសម្រេច របស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិចុះថ្ងៃទី១៨ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០២ នោះទេ។ ប្រសិនបើ «រដ្ឋាភិបាល
និងប្រជាជនកម្ពុជា» មិនដែលបានកំណត់ថា សំណុំរឿង០០៣
និង០០៤ ស្អីគេនោះ គឺជាកម្មវត្ថុនៃ សវនាការរបស់ អ.វ.ត.ក ទេនោះ អញ្ចឹង គឺគ្មានសំណុំរឿង០០៣ និង០០៤ ទេ។ សំណុំរឿងទាំងពីរនេះប្រៀប ដូចជា «មេរោគ» ដែលធ្វើឱ្យខូចដល់កុំព្យូទ័រ
និងប្រព័ន្ធទាំងមូល។ ប្រសិនបើដូចនេះមែន ការជជែកដេញ ដោលជុំវិញការលាលែងរបស់ចៅក្រម Blunk
និងការចោទប្រកាន់ថារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងដាក់សម្ពាធ ទៅលើដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌នៃ អ.វ.ត.ក នោះ គឺជាទង្វើដែលគ្មានប្រយោជន៍ហើយដែលជាការបង្ហាញ នូវភាពរឹងរូសនៃសារជាតិមនុស្សរបស់អ្នកច្បាប់
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ មេដឹកនាំនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មួយចំនួន
ដែលធ្វើហាក់ដូចជាចង់ស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្តែតាមពិត ពួកគេមានផែនការអាក្រក់
ដើម្បីបង្ខូចកិត្តិយស និងទម្លាក់កំហុសមកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ សេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាត អង្គការសហប្រជាជាតិចុះថ្ងៃទី១៨ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០២
គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងម៉ាំរបស់ អ.វ.ត.ក។
សំណុំរឿង០០១ និង០០២
ធ្វើឱ្យអ.វ.ត.ក ល្បីខ្ទរខ្ទារថាជា «តុលាការគំរូ» មួយ ហើយបូរណភាព របស់អ.វ.ត.ក ត្រូវបានបង្ហាញតាមរយៈសកម្មភាពរបស់អ.វ.ត.ក
នៅក្នុងសំណុំរឿង០០១ និងច្បាស់ប្រាដក ណាស់នៅក្នុងសំណុំរឿង០០២
ដែលនឹងចាប់ផ្តើមនៅចុងខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះ៕
លីម វីរ៉ាណារី
អ្នកវិភាគស្តីពីកិច្ចការកម្ពុជា
វិទ្យាស្ថានសន្តិភាព
និងផ្សះផ្សាកម្ពុជា