Monday, November 14, 2011
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ កំណាត់ផ្លូវជាតិមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ
កំណាត់ផ្លូវ
ជាតិលេខ ៣ ពីចោមចៅរាជធានីភ្នំពេញ ទៅកាន់ទីរួមខេត្តកំពត
ដែលកសាងឡើងដោយឥណទានកំចីរបស់សាធារណ រដ្ឋកូរ៉េ
ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការហើយនៅថ្ងៃទី ១៤
ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១ ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ បំផុតរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និងឯកឧតត្តម ចាង ហូជីន(Jang
Ho Jin) ឯកអគ្គរដ្ឋទូត នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េប្រចាំនៅកម្ពុជា
ហើយត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា ជាផ្លូវមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ
ដូចគ្នានឹងចំណែកផ្លូវជាតិលេខ ៣ ពីត្រពាំងរពៅ
មកដល់ទីរួមខេត្តកំពតផងដែរ។
សម្តចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ឲ្យ
ដឹងអំពីផលប្រយោជន៍នៃការប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានបរទេស
ក្នុងពិធីសម្ពោធថា គំរោងទាំងបួន
ដែលប្រើប្រាស់ដោយហិរញ្ញប្បទានរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និង
បីគំរោងទៀត ដែលប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៏អាស៊ី
និង ជំនួយឥតសំណងរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលកំពុងតែបើកការដ្ឋាននេះ
គឺសុទ្ធតែជាហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងនោះសំណង់
ប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យការឆ្លងកាត់ព្រំដែន គឺជាការជួយ
លើកកំពស់ប្រសិទ្ធភាពភាព និង ផាសុខភាព ក្នុងការឆ្លងកាត់ព្រំដែន
ហើយការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ ៣
ពីទីរួមខេត្តកំពតដល់វាលរេញគឺជាការធ្វើឲ្យបណ្តាញផ្លូវតភ្ជាប់ទៅនឹង
ផ្លូវជាតិ លេខ ៤ ឆ្ពោះ
ទៅកាន់កំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅនៅខេត្តព្រះសីហនុ
មានភាពប្រទាក់ក្រឡាបំពេញសក្តានុពលឲ្យគ្នា ទៅវិញទៅមក
ក្នុងតួនាទីជាច្រករបៀងសមុទ្រស្របទៅនឹងការយកចិត្តទុកដាក់របស់សហគមន៏
អន្តរជាតិ ជាពិសេស ប្រទេសក្នុងមហាអនុតំបន់មេគង្គ និង
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីកម្ពុជា វៀតណាម។ សម្តេចតេជោបាន
បញ្ជាក់ថា ដោយសារតែបណ្តាញផ្លូវទាំងនេះ
ដែលមិនត្រឹមតែបំរើឲ្យចរាចរណ៍ដឹកជញ្ជូនតភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញ និង
ពីតំបន់ដទៃនៃប្រទេសកម្ពុជា
ទៅកាន់កំពង់ផែសមុទ្រប៉ុណ្ណោះទេគឺថែមទាំងបានបំពេញតួនាទីជាផ្លូវ
វាងរំដោះការកកស្ទះចរាចរណ៏
ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែខិតខំដោះស្រាយ
ដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះ ថ្នាក់ចរាចរណ៏ ដែលបណ្តាលឲ្យមានពិការភាព និង
បាត់បង់ជីវិតមនុស្សព្រមទាំងបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ និង
ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនជាច្រើននោះ ។
សម្តេចតេជោ ថ្លែងឲ្យ
ដឹងអំពីប្រសិទ្ធភាពសេដ្ឋកិច្ចដែលទទួលបានពីផ្លូវជាតិនេះថា
ជារួមផ្លូវជាតិលេខ ៣ និង បណ្តាញផ្លូវដែលបែកចេញពីផ្លូវជាតិលេខ ៣
នេះ គឺជា មធ្យោបាយ
ដែលអាចជួយសំរួលយ៉ាងធំធេងដល់ការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ច
ពាណិជ្ជកម្មលើគ្រប់វិស័យ និង
ទេសចរណ៏តាមច្រករបៀងសមុទ្រខាងត្បូងឈាងខាងលិចឆ្ពោះទៅប្រទេសថៃ និង
ពីតំបន់របៀងឆ្នេរនេះ ទៅកាន់រាជធានីភ្នំពេញ និង
ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ឡាវ តាមផ្លូវគោកដោយងាយស្រួល ហើយឆាប់រហ័ស និង
មានតម្លៃទាបផងដែរ ។ ដូចនេះហើយ ទើបដៃគូអភិវឌ្ឍន៏បានកំណត់ថា
ជាចំណែកមួយ នៃអនុរបៀងសេដ្ឋកិច្ច មាត់សមុទ្រភាគ ខាង
ត្បូងរបស់មហាអនុតំបន់មេគង្គ ដែលតភា្ជប់បណ្តាញផ្លូវអាស៊ានលេខ ១២៣
ពីប្រទេសថៃមកប្រទេស កម្ពុជាតាមរយៈផ្លូវជាតិលេខ ៤៨
ដោយឆ្លងកាត់ផ្លូវជាតិលេខ ៤ និង ផ្លូវជាតិលេខ ៣ ត្រង់ចំណុចផ្លូវ
បំបែក វាលរេញ ហើយបន្តហួសទៅប្រទេសវៀតណាមតាមផ្លូវជាតិលេខ ៣៣
ច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ព្រែកចាក (កំពត) សាសៀរ (ហាទៀង) និង
តាមផ្លូវជាតិលេខ ២ តាមច្រកភ្នំដិន ដែលអាចជួយជំរុញសន្ទុះ
នៃការធ្វើសមាហរណកម្មរបស់កម្ពុជា ទៅក្នុងតំបន់លើគ្រប់វិស័យ
ដែលអាចជួយឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
បានសំរេចជោគជ័យលើគោលដៅនៃកម្មវិធីលើកកំពស់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ
និង ជីវិភាពប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យប្រសើរទ្បើងជាលំដាប់ ។
សម្តេចតេជោ
ថ្លែងបន្តឲ្យដឹងថា ការសម្ពោធកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ៣
និងការសម្ពោធបើកការដ្ឋានផ្លូវបន្ថែមទៀត
គឺជាលទ្ធផលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្រិតកំពូលរវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល
កម្ពុជា និងប្រធានាធិបតី របស់សាធរណរដ្ឋកូរ៉េ ទាំងអតីតប្រធានាធិបតី គឹម ដេ យ្យុង និងប្រធានធិបតីបច្ចុប្បន្ន លី ម្យុងបាក់ ដែលសុទ្ធតែបានគាំទ្រនូវគម្រោងទាំងឡាយរបស់កម្ពុជា។
ឯកឧត្តម ចាង ហូជីន
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋកូរ៉េប្រចាំនៅកម្ពុជាថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាល និង
ប្រជាជនសាធារណរដ្ឋកូរ៉េមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយក្រៃលែងដោយបានចូល
រួមចំណែកនៅ ក្នុង ឱកាសនេះ
ដើម្បីគម្រោងកែលម្អនូវហេដ្ឋារចនាស័ម្ពន្ធរបស់ប្រទេសមួយនេះ។
ឯកឧត្តម ចាង ហូជីន មានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំសូមសំដែងនូវការដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី
ចំពោះ
ការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងក្លាដល់ការអនុវត្តប្រកបដោយសុវត្ថិភាពយ៉ាង
រឹងមាំ នូវចំណងមិត្តភាព និង កិច្ចសហ
ប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរនោះ។
ឯកឧត្តម ត្រាំ អ៊ីវតឹក
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសាធារណការ និង ដឹកជញ្ជូនថ្លែងថា ការចំណាយថវិកាសរុប
សម្រាប់ការសាងសង់កំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ ៣ ប្រវែង ១៣៤,៨០គម
ពីចោមចៅដល់ទីរួមខេត្តកំពតមាន ប្រមាណ ៤១,៥ លានដុល្លារអាមេរិក
ក្នុងនោះកំចីឥណទានពីរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋកូរ៉េចំនួន ៣៦,៩
លានដុល្លារអាមេរិក និង ថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំនួន
៤,៦ លានដុល្លារអាមេរិកដោយ ប្រើប្រាស់រយៈពេលសាងសង់ចំនួន ៣៦
ខែគិតចាប់ពីថ្ងៃទី ០២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៨ និងបានបញ្ចប់ រួច
រាល់កាលពីថ្ងៃទី ០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១១ កន្លងទៅតាមពេលវេលាកំណត់។
ឯកឧត្តម
រដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ការដ្ឋានផ្លូវជាតិលេខ៣១,៣៣,១១៧
និងផ្លូវវាងទីរួមខេត្តកំពត មានប្រវែងសរុប ១០៦គីឡូម៉ែត្រ
ដែលបានបើកការដ្ឋាននេះនឹងត្រូវចំណាយថវិកាសរុបប្រមាណ ៣៥,៣ លាន
ដុល្លារអាមេរិក
ក្នុងនោះថវិកាកម្ចីឥណទានពីរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េចំនួន ៣០
លានដុល្លារ អាមេ រិក និង ថវិកាបដិភាគរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំនួន ៥,៣
លានដុល្លារអាមេរិក ដែលត្រូវប្រើប្រាស់រយៈពេលសាងសង់ចំនួន ៣០ ខែ
គិតចាប់ពីថ្ងៃ ទី០១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ រហូតដល់ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ ខាងមុខ។
ចំណែក
គម្រោងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងវិញផ្លូវជាតិលេខ ៣៣
ពីកំពង់ត្រាចដល់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀត ណាមប្រវែង ១៥,៨៤គ.ម
និងគម្រោងឯទៀតៗនឹងត្រូវចំណាយថវិកាសរុប ១៨,៧០ លានដុល្លារអាមេរិក
ក្នុងនោះថវិកា បដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំនួន ១,១
លានដុល្លាអាមេរិក ត្រូវប្រើរយៈពេលសាង សង់ចំនួន ១៨ ខែ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី
០១ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១១ រហូតដល់ចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ ។
សូម
បញ្ជាក់ថា
ពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវជាតិមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ
ក៏មានការប្រកាសបើកការដ្ឋាននាពេលជាមួយគ្នានោះដែររួមមានគម្រោង
កែលម្អផ្លូវចំនួន ៦ គម្រោងមានប្រវែងសរុប ១០៦ គ.ម ដែល
បួនគម្រោងត្រូវបានអនុវត្តក្រោមឥណទានកម្ចីរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ
គឺ(១) ផ្លូវជាតិលេខ ៣១ ចាប់ពីបែក គូស ដល់កំពង់ត្រាច (២) ផ្លូវជាតិលេខ
៣៣ ចាប់ពីកំពង់ត្រាច ដល់ទីរួមខេត្តកំពត (៣) ផ្លូវខេត្តលេខ ១១៧
ចាប់ពីអង្គសុភីផ្លូវបំបែកផ្លូវជាតិលេខ ៣១
ដល់តន់ហន់(ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម) និង (៤) ផ្លូវ វាងទីរួមខេត្ត កំពត
ចាប់ពីឃុំជុំគ្រៀល បំបែកផ្លូវជាតិលេខ ៣៣ ដល់ឃុំកំពង់គ្រែង
ចំណុចបំបែកផ្លូវជាតិលេខ ៣ និង បី
គម្រោងទៀតអនុវត្តក្រោមឥណទានកម្ចីរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៏អាស៊ី និង
ជំនួយឥតសំណងរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី
គឺគម្រោងធ្វើឲ្យប្រសើរទ្បើងវិញផ្លូវជាតិលេខ ៣៣
ពីកំពង់ត្រាចដល់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម
គម្រោងសាងសង់ប៉ុស្តិ៍ព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម ព្រែកចាក (កំពត) សាសៀរ
(ហាទៀង) និងគម្រោងថែទំាផ្លូវជាតិលេខ ៣ ពីទីរួមខេត្តកំពតដល់វាលរេញ ។
តាមរយៈ
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េបានឲ្យដឹងថា
ជំនួយសរុបរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ
ដែលបានផ្តល់ដល់កម្ពុជាតាមរយៈកំចីឥណទានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍
សេដ្ឋកិច្ច នឹងកើនឡើងចំនួន ៣៤០ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ។
បទសម្ភាសន៍ លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ប្រធានវិទ្យាស្ថាន ពលរដ្ឋវិជ្ជាជាមួយទូរទស្សន៍បាយ័ន ស្តីពី គំនិតទុច្ចរិតរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក្នុងការបំផ្លាញកិច្ចប្រជុំសភា
ថ្ងៃទី ១៤ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១
លោក សត្យា រក្ស
រឿងដែលយើងចង់បង្ហាញជនរួមជាតិសម្រាប់ធ្វើការពិចារណា
និងស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់អំពីចរិតទុច្ចរិតរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដោយហេតុថា
អ្វីដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានធ្វើនិងកំពុងធ្វើនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺគេបានប្រមូលក្រុមអ្នកនយោបាយរបស់គេហ្នឹង
ដើម្បីពិភាក្សានិងជជែកគ្នាធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យសភាជាតិរបស់យើងមានការរាំងស្ទះ
ក្រោយដែលសម្រាកវិសមកាលអស់រយៈពេល ៣ ខែមកនេះ ហើយតាមប្រតិទិនគឺយើងឃើញថា
សភានឹងចាប់ផ្តើមប្រជុំនៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ។ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺ
ក្នុងនោះក៏មានការជជែកទាក់ទងទៅនឹងច្បាប់ថវិកាជាតិ ដើម្បីរាជរដ្ឋាភិបាលមានឱកាសក្នុងការយកថវិកាទាំងអស់នេះមកកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
ក្រោយគ្រោះទឹកជំនន់ ក៏ដូចជាជួយទៅដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតដែលកំពុងខូចខាតដោយសារគ្រោះទឹកជំនន់នេះផងដែរ។
អញ្ចឹងគោលបំណងដ៏ទុច្ចរិតរបស់គណបក្សប្រឆាំង គឺ ទី១ គេនឹងមិនចូលរួមប្រជុំ
ហើយទី២ គេមានចេតនានៅក្នុងការ ឲ្យសមាជិករបស់ខ្លួនលាលែងចេញពីតំណែងមួយចំនួន
ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសមាជិកសភានៅក្នុងការប្រជុំ គឺមិនគ្រប់ ១២០ ។ នេះជាចំណុចមួយដែលបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពទុច្ចរិតរបស់គណបក្ស
សម រង្ស៊ី ដោយគេសំអាងលើមាត្រា ៧៦ យកមកប្រើប្រាស់។ អញ្ចឹងជាការបំភ្លឺទៅដល់ជនរួមជាតិ
ចំពោះមាយាទទុច្ចរិតរបស់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី នេះ កម្មវិធីរបស់យើងបានអញ្ជើញលោក
បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ដើម្បីបំភ្លឺជុំវិញបញ្ហានេះ។
សំណួរ៖ តើមាត្រា ៧៦ ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
អាចធ្វើឲ្យសម រង្ស៊ី សម្រេចនូវបំណងទុច្ចរិតរបស់ខ្លួននៅក្នុងការធ្វើឲ្យសភារាំងស្ទះបានទេ
លោកបណ្ឌិត ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ មុននឹងដឹងអំពីនយោបាយទុច្ចរិតរបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជានេះ
មានចរិតពិតប្រាកដក្នុងការទប់ស្កាត់បំផ្លាញការប្រជុំរបស់សភាជាប្រក្រតីដែលយើងធ្លាប់មានជាបន្តបន្ទាប់ហ្នឹង
ដំបូងបំផុតបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋត្រូវយល់ ថា តើមាត្រា ៧៦ មានន័យយ៉ាងដូចម្តេច?
ហើយហេតុអ្វីបានជាគណបក្សប្រឆាំងនៅតែយកគំនិតបញ្ច្រាស់ជើងរបស់ខ្លួន ដោយប្រើមាត្រា
៧៦ ដើម្បីបំផ្លាញសភាហ្នឹង។ ខ្ញុំចង់រំលឹកថា កាលកន្លងទៅប៉ុន្នានឆ្នាំមុន
គឺក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញក៏បានបកស្រាយទៅតាមសំណើរបស់គណបក្សប្រឆាំងទៅលើអត្ថន័យនៃមាត្រា
៧៦ របស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញម្តងរួចទៅហើយ។ ប៉ុន្តែមាយាទរបស់គណបក្សប្រឆាំង នេះនៅតែឆ្លៀតឱកាស
គេហៅថា ធ្វើនយោបាយបញ្ច្រាស់ជើង ប្រើមាត្រា ៧៦ ដើម្បីបំផ្លាញតទៅទៀត ដោយមិនគោរពទៅនឹងស្មារតីពិត
អត្ថន័យពិត នៃការបកស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។ ឥឡូវខ្ញុំឆ្លៀតឱកាសហ្នឹង
គឺឆ្លើយទៅសំណួររបស់លោក សត្យា រក្ស ចង់ពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យយល់ ពីខ្លឹមសារមាត្រា
៧៦ សិន ហើយនិងមាត្រា ផ្សេងៗទៀតរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ថាតើជាឧបករណ៍សម្រាប់ឲ្យគណបក្សប្រឆាំងបំផ្លាញសភា
ឬ ក៏មាត្រា ៧៦ ជាឧបករណ៍សម្រាប់ឲ្យគណបក្សប្រឆាំងគោរព និងចូលរួមធ្វើអោយសភាដំណើរការ។
នៅក្នុងមាត្រា ៧៦ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅវាក្យខ័ណ្ឌទី១ ចែងថា រដ្ឋសភាមានសមាជិកជាតំណាងរាស្រ្តយ៉ាងតិច
១២០ រូប ។ នៅវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា ៧៦ ដដែលបានចែងថា តំណាងរាស្រ្តត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតជាសកល
ដោយសេរី និងស្មើភាព ដោយចំពោះ និងតាមវិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់ ហើយ
នៅវាក្យខ័ណ្ឌទី ៥ បានចែងថា អង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត
បែបបទ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោតត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត។វាក្យខ័ណ្ឌទាំង
៣ ហ្នឹង ទី១ ទី២ និងទី៥ នៃមាត្រា៧៦ ដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់ហ្នឹងតើមានន័យយ៉ាងម៉េច?
គឺមានន័យថា ការបង្កើតរដ្ឋសភាសម្រាប់នីតិកាលនីមួយៗ គឺត្រូវផ្អែកលើការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត
។ សមាជិកសភាសម្រាប់នីតិកាលនីមួយៗត្រូវកើតចេញពីការបោះឆ្នោតជាសកល ដោយសេរី
ដោយស្មើភាព ហើយនិងបែបសម្ងាត់នេះឯង អញ្ចឹងគ្មានសមាជិកសភាពណាដែលកើតចេញក្រៅពីការបោះឆ្នោតទេ។
ឥឡូវបើយើងនិយាយត្រឹមតែនីតិវិធីបែបបទ គឺថាកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ចុះត្រូវជ្រើសរើសយកអ្នកតំណាងរាស្រ្តប៉ុន្មានអ្នក
រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានកំណត់ច្បាស់ទៀត ។ តំណាងរាស្រ្ត ដើម្បីឲ្យបំពេញតួនាទីជាសមាជិកសភា
សម្រាប់នីតិកាលនីមួយៗ យ៉ាងតិចបំផុត ១២០ រូប បានន័យថា បើជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តក្រោម
១២០ រូបគឺអត់បានទេ។ បានន័យថា រដ្ឋសភារបស់កម្ពុជា សម្រាប់នីតិកាលនីមួយៗ
ត្រូវមានសមាជិកយ៉ាងតិច ១២០ រូប ។តើចំណុចនេះមានន័យយ៉ាងម៉េច? គឺបើយើងភ្ជាប់ទៅនឹងមាត្រាមួយទៀត
ដើម្បីឲ្យសភាដែលជាប់ឆ្នោតហើយ អាចដំណើរការដោយខ្លួនមានសមាសភាពសមាជិករបស់ខ្លួន
១២០ រូបហ្នឹង តើមានអត្ថន័យយ៉ាងម៉េចក្នុងស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ខ្ញុំភ្ជាប់ជាមួយនឹងមាត្រា
៨២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាពិសេសនៅក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌមួយ បានចែងច្បាស់ណាស់ រដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង
៦០ ថ្ងៃយ៉ាងយូរក្រោយពេលបោះឆ្នោត មិនមែនក្រោយពេលវិសមកាលទេ ។ បានន័យថា
សភាដែលទើបតែជាប់ឆ្នោត បោះឆ្នោតហើយ ៦០ ថ្ងៃក្រោយការបោះឆ្នោតត្រូវបើកសម័យប្រជុំដំបូង
ប៉ុន្តែដោយសារសភាទើបតែជាប់ឆ្នោត ដូច្នេះការបើកសម័យប្រជុំដំបូង ត្រូវធ្វើឡើងមានចែងនៅក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌ១
មាត្រា ៨២ ដដែល តាមការកោះអញ្ចើញ ឬកោះប្រជុំពីព្រះមហាក្សត្រ។ ចំណុចនេះចែងច្បាស់ណាស់។
អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងភ្ជាប់មាត្រា ៧៦ វាក្យខ័ណ្ឌ១ វាក្យខ័ណ្ឌ២ វាក្យខ័ណ្ឌ៥
បូកនឹងមាត្រា ៨២ វាក្យខ័ណ្ឌ១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញថាតើន័យទាំងអស់ហ្នឹងមានសេចក្តីថាម៉េច
មានន័យថា រដ្ឋសភាដែលទើបតែជាប់ឆ្នោត ឬ ក៏ដែលត្រូវទើបតែបានបោះឆ្នោតពីប្រជាពលរដ្ឋហើយ
យើងលើកឧទាហរដូចសភាឆ្នាំ ២០០៨ កន្លងទៅគឺនីតិកាលទី ៤ គឺយើងឃើញហើយ ពេលដែលយើងបោះឆ្នោតហើយ
រដ្ឋសភាត្រូវចូលកាន់តួនាទី អង្គការនីតិបញ្ញត្តិក្នុងអាណត្តិបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន
ថាតើមានរយៈពេលប៉ុន្មាន គឺរយៈពេល ៦០ ថ្ងៃ បានសេចក្តីថា ក្រោយការបោះឆ្នោតរដ្ឋសភាត្រូវតែរួសរាន់ខ្លួនយ៉ាងយឺត
មានពេល ៦០ ថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីរៀបចំខ្លួនជួបជុំគ្នាបើកសម័យប្រជុំ។
ពាក្យថា បើកសម័យប្រជុំគឺដើម្បីរួសរាន់ទទួលតួនាទីខ្លួនជាអង្គការនីតិបញ្ញតិ្តក្នុងអាណត្តិនីតិកាលទី៤
រដ្ឋសភា យើងយកឧទាហរណ៍ឆ្នាំ ២០០៨ ហើយចំណុចនៃរយៈពេល ៦០ ថ្ងៃ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញកំណត់ឲ្យសភា
ដែលទើបតែជាប់ឆ្នោតរួសរាន់រៀបខ្លួនក្នុងការទៅទទួលយកតួនាទីជាអង្គការនីតិបញ្ញត្តិ
គឺផ្តើមចេញពីចំណុចទី ១ តែម្តង គឺការបើសម័យប្រជុំហ្នឹងឯង។ ការបើកសម័យប្រជជុំនេះ
គឺបើកសម័យប្រជុំតាមការកោះហៅពីព្រះមហាក្សត្រ អញ្ចឹងតើត្រូវធ្វើម៉េចឲ្យរដ្ឋសភាទៅប្រជុំបាន
ពីព្រោះពាក្យថារដ្ឋសភា
ទាល់តែមានសមាជិកបានទៅប្រជុំកើត ត្រង់ហ្នឹងហើយបានរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅកម្ពុជា
នៅបណ្តាប្រទេសនានាក្តីគឺគេកំណត់ពេលវេលាមួយ សម្រាប់ឲ្យរដ្ឋសភាមានឱកាស
៦០ ថ្ងៃក្នុងការរៀបចំខ្លួននៃសមាជិករបស់ខ្លួនទៅជួបប្រជុំ។ តើដំណើរការហ្នឹងគឺគេរៀបយ៉ាងម៉េច
៦០ ថ្ងៃ ដើម្បីអ្វី ។ ៦០ ថ្ងៃសម្រាប់បើកការប្រជុំលើកដំបូង គឺជាពេលវេលាសម្រាប់ការពិនិត្យនិយ័ត្យកម្មនៃការបោះឆ្នោត
ពីព្រោះធម្មតាមានការបោះឆ្នោតនៅក្នុងទម្រង់សភាពហុបក្ស វាមានការទាស់ទែង
ការមិនទទួលស្គាល់ ដោយចោទប្រកាន់ប្រក្រតី មិនប្រក្រតីយ៉ាងម៉េចហ្នឹង អញ្ចឹងត្រូវមានស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចមួយគេពិនិត្យពីនិយ័ត្យកម្មនៃការបោះឆ្នោត
ថាតើការបោះឆ្នោតហ្នឹង សេរី យុត្តិធម៌ ឬអត់ ទទួលយកបានឬអត់។ អញ្ចឹងហើយនៅកម្ពុជាមាន
គ.ជ.ប មានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដើម្បីពិនិត្យ ទាំងអស់ ទាំងសំនុំរឿងប្តឹងផ្តល់
។ល។ អញ្ចឹងហើយនៅពេលស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចគេទទួលស្គាល់ គេប្រកាសថា មាននិយ័ត្យកម្មហើយការបោះឆ្នោតហ្នឹង
វាឈានដល់ដំណាក់កាលពិនិត្យនូវលក្ខណៈសម្បត្តិ ស្របច្បាប់របស់បុគ្គលជាតំណាងរាស្រ្ត
ដែលជាប់ឆ្នោត។ ឧទាហរណ៍នៅប្រទេសថៃ គេត្រូវពិនិត្យសុពលភាពរបស់បុគ្គលដែលជាប់ឆ្នោតទៀត
តើអ្នកនោះបំពេញលក្ខខណ្ឌដូចនៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតឬអត់ ដូចរដ្ឋធម្មនុញ្ញឬអត់
ហើយគ្រប់អស់ឬនៅ តើបុគ្គលដែលមានសុពលភាពជាលក្ខណៈស្របច្បាប់ធ្វើជាតំណាងរាស្រ្តគ្រប់
១២០ យ៉ាងតិចដែរឬអត់ ព្រោះជូនកាលបោះឆ្នោតអញ្ចឹងមែន ប៉ុន្តែសុពលភាពជាលក្ខណៈស្របច្បាប់របស់បុគ្គលម្នាក់ៗ
ដែលទៅយកតំណែងជាតំណាងរាស្រ្ត វាអត់គ្រប់ ១២០ ទេ។ កាលណាអត់គ្រប់ ១២០ គឺគេត្រូវរើសថែមទៀត
ដើម្បីឲ្យគ្រប់យ៉ាងតិច១២០។ អញ្ចឹងបើសិនគេពិនិត្យអស់ហើយ ពីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់បុគ្គលដែលជាប់ឆ្នោតហ្នឹងបំពេញលក្ខណៈផ្លូវច្បាប់គ្រប់គ្រាន់
១២០ ហើយ ពេលហ្នឹង ព្រះមហាក្សត្រ កោះអញ្ជើញ ហើយសភាអាចបើកសម័យប្រជុំខ្លួនឯងបានតាមដំណើរការនៃការទទួលតួនាទីជាអង្គការនីតិបញ្ញាត្តិ
ហើយសភាដំណើរការទៅបាន និងលែងត្រូវការអ្វីទៀតទាំងអស់ ហើយសភាអាចចាត់ចែងកិច្ចការសភារបស់ខ្លួន
ហើយចាត់ចែងតួនាទីខ្លួនជាអង្គការនីតិបញ្ញត្តិហ្នឹងឯង។
លោក សត្យា រក្ស ៖
ត្រង់ចំណុចនេះបើតាមការដែលខ្ញុំប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្វីដែលជាការបំភ្លឺរបស់លោកបណ្ឌិត
ហើយសំឡឹងមើលសកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រឆាំង គឺលោក សម រង្ស៊ី ខ្ញុំគិតថា ប្រហែលជាគាត់មិនបានគិតស៊ីជម្រៅទៅលើ
គោលការណ៍នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាពិសេសគឺមាត្រា ៧៦ ហ្នឹងតែម្តង ប្រហែលជាគាត់មានចេតនាច្រឡំ
ឬក៏គាត់ច្រឡំដោយការដែលគាត់មិនស៊ីជម្រៅទៅលើមាត្រាហ្នឹងក៏អាចថាបាន
ពីព្រោះថា ដំណើរការប្រជុំសភាលើកដំបូងគឺតម្រូវឲ្យមានសមាជិក ១២០ រូប អញ្ចឹងពេលនេះគឺជាភាពខុសគ្នាមួយ
គាត់អាចច្រឡំជាមួយនឹងដំណើរការនៃការប្រជុំសភា ដែលមិនមែនជាលើកដំបូងក្នុងនីតិកាលនេះលោកបណ្ឌិត។
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ៖
ត្រឹមត្រូវណាស់ ចំណុចនេះគឺគណបក្សប្រឆាំង អាចមានពីរបញ្ហា
ទី១ ដោយសារខ្លួនគ្មានអ្នកជំនាញស៊ីជម្រៅទៅលើនីតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬក៏មួយទៀតខ្លួនអាចយល់ដោយសារក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញធ្លាប់បកស្រាយដែរ
ប៉ុន្តែចរិតមានះប្រឆាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីជាមធ្យោបាយទុច្ចរិត ឬ ក៏គំនិតទុច្ចរិតដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល
ធ្វើឲ្យដំណើរការនៃយន្តការសភារាំងស្ទះ គឺគេចេះតែបង្កើតបញ្ហាអោយមាន
។ អាចមានពីរករណីហ្នឹង ទុកឲ្យគណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯងឆ្លើយ គ្រាន់តែយើងចង់ជម្រាបជូនប្រជាពលរដ្ឋវិញថា
រឿង ១២០ រូប ដែលជាតួលេខតម្រូវចាំបាច់គឺតម្រូវតែសម្រាប់ជ្រើសរើសអ្នកតំណាងរាស្រ្ត
យ៉ាងតិច១២០ រូប គឺទាំងច្បាប់បោះឆ្នោត ទាំងច្បាប់ណាក៏ដោយ មិនអាចជ្រើសរើសសមាជិកសភាតិចជាង
១២០ រូប ហើយទៅរើសសភា សមាជិកផ្សេងទៀត ដែលមិនស្ថិតនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌការបោះឆ្នោតឲ្យមកបង្គ្រប់នោះបានទេ
បានន័យថា សភាត្រូវតែមានសមាជិកតំណាងរាស្រ្តកើតចេញពីការបោះឆ្នោត យ៉ាងតិចបំផុត១២០
រូប មិនឲ្យក្រោម១២០ រូប ហើយតួលេខនេះគឺជាតួលេខសម្រាប់បញ្ជាក់និយ័ត្យកម្មនៃសភានីតិកាលនីមួយៗ
មុននឹងខ្លួនទៅទទួលយកតំណែងក្នុងអាណត្តិបោះឆ្នោត សម្រាប់រយៈពេល៥ ឆ្នាំ
គឺត្រូវតែយ៉ាងហោចណាស់ប្រជាពលរដ្ឋបានជ្រើសរើសសមាជិកសភាយ៉ាងតិច ១២០ រូបសិន
ទើបបានបើកសម័យប្រជុំលើកដំបូង ហើយបើបើកសម័យប្រជុំលើកដំបូងហើយ ចាប់ពីពេលហ្នឹងមកលែងត្រូវការវត្តមានអស់លោកតំណាងរាស្រ្តឲ្យគ្រប់១២០
ទៀតហើយ។ បានន័យថា សភាបើកសម័យប្រជុំនៅពេលដែលសភាមានសមាជិកយ៉ាងតិច ១២០
រូបហើយ ហើយធ្វើដំណើរការបានហើយ ដល់ពេលដំណើរការសភាបន្ត ចង់វត្តមាន ឬ អវត្តមាននៃបុគ្គលផ្ទាល់នៅពេលប្រជុំសភា
គ្រប់ ១២០ ឬ មិនគ្រប់ ១២០ ឬក៏តិចមែនទែន អាហ្នឹងគឺជារឿងបញ្ហាកូរ៉ុមវិញហើយ
ព្រោះបញ្ហាកូរ៉ុមគេអត់គិតទៅលើសមាសភាពសភាយ៉ាងតិច១២០ រូបទេ អត្ថន័យកូរ៉ុម
គឺជាចំនួននៃលក្ខខ័ណ្ឌចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យសភាអាចប្រជុំបាន និងអាចអនុម័តច្បាប់បាន។
អញ្ចឹងសភាអាចដំណើរការហើយ ព្រោះកាលណាបើកសម័យប្រជុំហើយ សភាបានកើតហើយ ហើយមានតំណាងរាស្រ្តយ៉ាងតិច
១២០ ប៉ុន្តែចាប់ពីកើតហើយ គឺចាប់ផ្តើមដើរ ដើរតេះតាស់ក្តី ដើរដោយស្វាហាប់ក្តី
វាអាស្រ័យទៅហ្នឹងកិច្ចការសភាខ្លួនឯងផ្ទាល់ ដូច្នេះលែងអាស្រ័យទៅហ្នឹងវត្តមានតំណាងរាស្រ្ត
ឬក៏តួលេខ ១២០ ទៀតហើយ ពេលហ្នឹងគឺគេនិយាយអំពីកូរ៉ុម។ កូរ៉ុមគឺមានន័យថា
ជាចំនួនចាំបាច់ សម្រាប់ឲ្យសភាប្រជុំពេញអង្គបាន សម្រាប់ឲ្យសភាអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់
ឬសេចក្តីស្នើច្បាប់បាន។ល។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងចែងថា កូរ៉ុម គឺសម្រាប់អនុម័តច្បាប់ធម្មតាគឺភាគច្រើនដាច់ខាត
អញ្ចឹងឲ្យតែសភាមានតំណាងរាស្រ្ត សម្រាប់ចូលរួមពិភាក្សាអនុម័តច្បាប់ឲ្យតែបានលើលពីភាគច្រើនដាច់ខាត
គឺយ៉ាងតិចឲ្យតែមាន ៦២ នាក់ឡើងទៅគឺសភាដំណើរការបានហើយ។ ឯរឿងតួលេខ ១២០
គឺជាតួលេខនៃរឿងជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រដំបូងបំផុតទេ។ នេះជាចំណុចសំខាន់
ហើយពេលនេះសភាយើងលែងត្រូវការតទៅទៀតហើយទៅលើតួលេខ ១២០ គឺយើងត្រូវការតែកូរ៉ុម
គឺភាគច្រើនដាច់ខាត នោះសភាដំណើរការបានហើយ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ
៖ គោលគំនិតសំខាន់របស់លោក សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាក្រុមរបស់លោក
សម រង្ស៊ី ការដែលគាត់មានចេតនានៅក្នុងការធ្វើឲ្យសភាគាំង មិនដំណើរការទៅកើត
គឺគំនិតទុច្ចរិតរបស់គាត់ទី១ គឺគាត់ថា នៅពេលដែលសភាមិនអាចដំណើរការបាន
ពេលនោះគាត់ហ្នឹងអំពាវនាវដល់អន្តរជាតិ។ យើងមិនដឹងថា អន្តរជាតិគាត់ហ្នឹងគឺជាអន្តរជាតិណានោះទេ
ដើម្បីធ្វើការគាបសង្កត់ទៅដល់សភា និងគាបសង្កត់ទៅដល់រដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើឲ្យកើតនូវវិបត្តិ
ឬ កលិយុគ្គ មួយនៅក្នុងសភា អញ្ចឹងលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរនូវគំនិតទុច្ចរិតរបស់
សម រង្ស៊ី ដែលមានគំនិតបែបនេះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ គំនិតទុច្ចរិតរបស់លោក
សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺផ្តើមចេញពី ការយករដ្ឋធម្មនុញ្ញមកបំភ្លៃ
និងជាន់ឈ្លី ហើយនិងយករដ្ឋធម្មនុញ្ញ មកធ្វើជាឧបករណ៍មួយហៅថា ឧបករណ៍បញ្ច្រាស់ជើង
យកមកទប់ស្កាត់កុំឲ្យយន្តការសភា និងយន្តការគ្រប់គ្រងប្រទេសដំណើរការទៅបាន។
ចំណុចនេះខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ឲ្យ ទាំងគណបក្សប្រឆាំង ទាំងក្រុមនិន្នាការប្រឆាំង
ទាំងក្រុម NGO សិទ្ធិមនុស្សមាននិន្នាការប្រឆាំង
ពិចារណាឡើងវិញ។ គេធ្លាប់ប្រើពាក្យថា ប្រឆាំង តិះតៀន ដើម្បីស្ថាបនា តែតាមពិតគឺរកតែវិធីទប់ស្កាត់កុំឲ្យសភាដំណើរការបានទៅវិញ។
ឥឡូវយើងទាញមើលសភាដំណើរការទៅបាន ឬមិនបាននៅក្នុងអាណត្តិរបស់ខ្លួនគឺអាស្រ័យនឹងចំនួនកូរ៉ុមទេ
។ បើគណបក្សប្រឆាំងមានចរិតចង់ដាក់សម្ពាធនយោបាយទៅលើសភាគឺមានតែចំនួនកូរ៉ុមទេ
លែងជាចំនួន ១២០ ហើយ។ មួយទៀតបើសិនជាគណបក្សប្រឆាំងមានចេតនាក្នុងការស្ថាបនា
ចូលរួមចំណែកជាមួយនិងក្រុមភាគច្រើន គឺក្រុមដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល គេហៅថា
ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទល់មុខគ្នា អភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ជាតុល្យភាពរវាងក្រុមភាគតិច
និងភាគច្រើន គឺគេអត់យករដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្វើជាឧបករណ៍ ដើម្បីបំផ្លាញសភាទេ។
គេគួរតែយល់ឲ្យច្បាស់អំពីស្មារតីវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលទល់មុខគ្នាក្នុងការជម្រុញឲ្យដំណើរការសភាមានគុណភាព
និងសមត្ថភាពកាន់តែល្អប្រសើរជាងមុន អាហ្នឹងបានគេហៅថា តិះតៀនដើម្បីស្ថាបនា
ចុះហេតុអ្វីបានជាគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាធ្វើខុសរបៀបយ៉ាងនេះ។ ដូចលោក សត្យា
រក្ស បានចោទសួរ ដោយសារអ្វី ដោយសារតែគណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង គឺគេមានចេតនាដែលយើងដឹងទាំងអស់គ្នាហើយ
ហើយវេទិកាយើងធ្លាប់បំភ្លឺច្រើនហើយ គណបក្សប្រឆាំងមានគោលជំហរទុច្ចរិតមួយគឺ
ធ្វើបដិវត្តផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល គឺគេគ្មានគំនិតសហប្រតិបត្តិការទល់មុខគ្នា
គឺតទល់គ្នារវាងក្រុមភាគច្រើន និងក្រុមភាគតិច ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិទេ
ផ្ទុយទៅវិញគេឈរលើជំហរ បដិវត្តផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ។ បានសេចក្តីថា ដរាបណារដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
គណបក្សប្រឆាំងយ៉ាងងុបងុល យ៉ាងទុច្ចរិតនេះគឺប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលបែបខ្មាំងសត្រូវរហូត
។ ចេតនាគេគឺចង់ប្រើសម្ពាធពីបរទេស ឲ្យមកដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាល។ យើងគិតមើល
តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ មកដល់ឥឡូវ ឥទ្ធិពលបរទេស ដែលអាងទៅលើលទ្ធភាពណាមួយចង់ដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលកាន់តែកាត់បន្ថយ
ហើយចំណុចនេះគឺគណបក្សប្រឆាំងខកចិត្តណាស់ ដែលគេឃើញថា សូម្បីតែសហរដ្ឋអាមេរិក
ពួកបណ្តាប្រទេសលោក ខាងលិចកាន់តែសហប្រតិបត្តិការខ្លាំងឡើងជាមួយនិងរដ្ឋាភិបាល
ធ្វើឲ្យគេខកចិត្តច្រើនណាស់ អញ្ចឹងគេបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ ដើម្បីបើកលទ្ធភាពឲ្យអន្តរជាតិ
បន្តដាក់សម្ពាធមកលើរដ្ឋាភិបាល។ នេះហើយជាគំនិតទុច្ចរិត។ មួយទៀត សម្ពាធបច្ចុប្បន្ននេះគឺគេចង់ធ្វើឲ្យ
ឆ្លៀតឱកាសនៅពេលដែលយើងជួបគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិទឹកជំនន់នេះគឺយើង ខូចខាតច្រើនណាស់នូវហេដ្ឋាចរនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន
ដូចលោក សត្យា រក្ស បានរៀបរាប់ គឺយើងត្រូវការជួសជុលឡើងវិញ ហើយជួសជុលឡើងវិញថវិការប្រចាំឆ្នាំ
ដែលយើងធ្លាប់អនុម័តមានខ្ទង់យ៉ាងតិច ១ ពាន់លានដុល្លារ គឺមិនអាចយកទៅស្តារឡើងវិញនូវរបស់ដែលយើងខូចខាតដោយគ្រោះធម្មជាតិទេ
។អញ្ចឹងសម្រាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ ២០១២ គឺត្រូវតែច្រើនជាងឆ្នាំ សព្វដង ព្រោះដោយសារវាមានហេតុផលពិសេសមួយ
អញ្ចឹងហើយគណបក្សប្រឆាំងមានគំនិតមួយបើគេខ្ទប់ រដ្ឋសភាកុំឲ្យដំណើរការទៅបាន
គឺមានន័យថា គេបង្កឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួបនូវវិបត្តិថវិកាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស
អញ្ចឹងវាចូលទៅនឹងគំនិតទុច្ចរិតរបស់គេ គេឲ្យបរទេសដាក់សម្ពាធហើយចុងក្រោយគេបង្កនូវចលាចល
គឺ កលិយុគ្គមួយ ដើម្បីឲ្យគំនិតទុច្ចរិតបដិវត្តរបស់គេអាចផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលឈានទៅដល់គោលដៅរបស់គេ
ចំណុចហ្នឹងហើយ គឺជាគំនិតទុច្ចរិតបញ្ច្រាស់ជើងរបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ តាមអ្វីដែលយើងសង្កេតឃើញទៅលើមាយាទគណបក្សប្រឆាំងនេះ
ជាទូទៅគឺចេតនារបស់គេ ដូចលោកបណ្ឌិតមានប្រសាសន៍អញ្ចឹងគឺ ធ្វើបដិវត្តផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល។
ជាទូទៅការដែលគេយកសម្ពាធពីបរទេស ឬក៏ប្រើប្រាស់ឈ្មោះបរទេស ដើម្បីដាក់សម្ពាធ
មកលើព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានេះ គឺមិនមែនទើបតែពេលនេះឬ ក៏ម៉ោងនេះដែលយើងដឹងនោះទេ
គឺ តាំងពីយើងឮសូរឈ្មោះ សម រង្ស៊ី ពេលណា គឺ សម រង្ស៊ី តែងតែយកឈ្មោះបរទេសនេះយកមកប្រើ
រហូតដល់ប្រជាពលរដ្ឋគេឲ្យរហ័សនាម សម សង្ស៊ី ថា ជាជនដែលកើតជម្ងឺបរទេសនិយមថែមទៀតផង។
អញ្ចឹងករណីនេះខ្ញុំចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយជម្រាបជូនទៅដល់ជនរួមជាតិឲ្យបានច្បាស់ផងដែរថា
ប្រសិនបើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលមានគ្នា គាត់ ២៦ នាក់ ហើយមួយចំនួនត្រូវបានបញ្ឈប់
ចង់និយាយថា លាលែងចេញពីដំណែងបណ្តោះអាសន្នក្តី ឬ លាលែងពីតំណែងរហូតក្តី
ឬ ក៏ទាំង២៦ រូបរបស់គាត់លាលែងឈប់តែម្តង តើអាចធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ដំណើរសភាបានទេលោកបណ្ឌិត?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ យើងអាចនិយាយថា រុញទូកបណ្តោយទឹកតែម្តងទៅ
ហើយគ្រាន់តែប្រាប់ទៅប្រជាពលរដ្ឋឲ្យយល់ ហើយជាសារទៅអ្នកធ្លាប់បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្ស
សមរង្ស៊ីផង។ ទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំង ដកខ្លួនទាំង
២៦ នាក់ ក៏សភាអត់រាំងស្ទះដែរ ។ ទី១ ផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃនីតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
ឲ្យតែយើងមានកូរ៉ុមគ្រប់ចំនួន ក្នុងការប្រជុំ និងក្នុងការអនុម័ត គឺសភាដំណើរការហើយ
អញ្ចឹងអត់អាស្រ័យនឹង ២៦ នាក់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ទេ បើយើងគិតតួលេខសមាមាត្រនៅក្នុងសភានីតិកាលទី៤
គឺសឹងតែអត់ជំពាក់តួលេខជាមួយនឹងគណបក្សប្រឆាំងទេ ហើយមួយទៀតបើសិនគណបក្សប្រឆាំងចង់បង្ហាញមុខមាត់អាក្រក់ថា
សភាខ្មែរមិនល្អ ទៅដកថយ ទាំង ២៦ នាក់ហ្នឹងទាំងស្រុង តើបរទេសគេឲ្យទឡ្ហីករ
ជឿជាក់លើគណបក្សប្រឆាំងយ៉ាងម៉េច ហើយសួរថា
តើរដ្ឋសភាស្ទះឬអត់ ។ នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ដូចជាច្បាប់ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តបានចែងច្បាស់ណាស់
ក្នុងករណីដែលគណបក្សមួយដែលមានអសនៈនៅក្នុងសភា ហើយគេចង់ធ្វើពហិការ បណ្តោះអាសន្នក្តី
ហើយពហិការ យើងប្រើពាក្យថា អាក្រក់ថា វិច្ឆេទកម្ម ទៅទៀតចុះ ដកខ្លួនទាំងស្រុងចេញពីសភា
សួរថា តើខ្វះតួលេខដែរអត់? តើច្បាប់មានផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបេក្ខជនឈរឈ្មោះមកជំនួសដែរ
ឬអត់? បើសិនគណបក្ស សម រង្ស៊ី មិនលាលែងទាំងស្រុង លាលែងតែពីរ បី នាក់ ឬក៏
៥ នាក់ ឬក៏ ១០ នាក់ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលជាបេក្ខជននៅក្នុងលំដាប់បន្ទាប់ឡើងជំនួស
តាមការស្នើសុំរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ។ ប៉ុន្តែបើ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា អត់ស្នើទៀតហើយចង់រំលាយខ្លួនទាំងស្រុង ដកចេញទាំងស្រុង ក៏វាគ្មានការខាតបង់អ្វីដល់សភាទេ
តែជាការខាតបង់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ខ្លួនឯង ហើយជាការក្បត់នឹងឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋដែលបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្ស
សម រង្ស៊ី ទៅវិញទេ ។ បានន័យថាច្បាប់បោះឆ្នោត បានផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យធ្វើការបែងចែកអសនៈដែលនៅសល់
ឧទាហរណ៍ថា២៦ អសនៈនេះគឺយកទៅអង្កន់ គណនាតាមរូបមន្តមធ្យមភាគខ្ពស់បំផុតតទៅទៀត
។ ឧទាហរណ៍នៅភ្នំពេញ តំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី នៅភ្នំពេញមាន៤ ឬ៥ រូប ហើយបើតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្ស
សម រង្ស៊ី ដកខ្លួនចេញទាំងស្រុងចេញពីសភា ទាំង៥រូបនោះសម្រាប់មណ្ឌលភ្នំពេញ
គឺទាំង៥កៅអីនោះត្រូវយកទៅចែកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្ស កឹម សុខា គណបក្សនរោត្តមរណរិទ្ធិ
គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច និងត្រូវបែងចែកតាមរូមបមន្តដែលមានរួចហើយនៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតរហូតដល់អស់កៅអីទាំង៥
ដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដកខ្លួនទាំងស្រុងនោះ។ រូបមន្តនេះគឺត្រូវយកទៅគណនាដូចគ្នាទាំងនៅកំពង់ចាម
កំពង់ស្ពឺ តាកែវ បាត់ដំបង ។ល។ គឺដូចគ្នាទាំងអស់ ។ អញ្ចឹង ពុំមានបទបញ្ញត្តិក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
និងបទបញ្ញត្តិនៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតធ្វើឲ្យរាំងស្ទះចរាចរណ៍នយោបាយដោយសារតែគណបក្ស
សម រង្ស៊ី ដកខ្លួនទាំង២៦រូបនោះទេ។ បើខ្ញុំគណនាទៅ ២៦កៅអីនេះគណបក្សប្រជាជនបានប្រហែលជាង២០
ហើយគណបក្ស កឹម សុខា អាចបាន១ គណបក្សនរោត្តមរណរិទ្ធិបាន១ គណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច បាន១
ក្រៅពីនោះគឺបានទៅគណបក្សប្រជាជនកាន់តែច្រើនថែមទៀត។ អញ្ចឹងសាកលាលែងទៅ ពេលនោះយើងនឹងរុញទូកឲ្យទៅបណ្តោយទឹកតែម្តង
ហើយពេលនោះខ្លួននឹងខាតបង់អ្វី ហើយបរទេសនឹងស្រែកជយោជាមួយគណបក្ស សម រង្ស៊ី កម្រិតណានោះ
យើងនឹងចាំមើល។ ពីព្រោះការអនុវត្តបែបនេះមិនខុសទៅនឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងបែបបទប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។
លោក សត្យា រក្ស
ការចង់លាលែង ឬមិនលាលែងរបស់គណបក្សប្រឆាំង គឺគ្រាន់តែចង់ជម្រាបថា
អស់លោកកំពុងតែបំផ្លាញខ្លួនឯង និងកំពុងតែទាត់ចោលនូវកាតព្វកិច្ចដែលប្រជាពលរដ្ឋផ្តល់ឱកាសជូនដល់អស់លោកនៅក្នុងការបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ
នៅក្នុងការអនុមត្តិច្បាប់ និងគោរពច្បាប់ ជាពិសេសគឺកាតព្វកិច្ចដែលប្រជាពលរដ្ឋផ្តល់ឲ្យក្នុងការបម្រើជាតិ។
ដូច្នេះគណបក្ស សម រង្ស៊ី គួរតែពិចារណា បើសិនជាការលាឈប់នោះគឺជារឿងល្អ នោះគឺជាការសម្រេចរបស់គណបក្ស
សម រង្ស៊ី ។ កម្មវិធីរបស់យើងគ្រាន់តែចង់លើកយកអំពីបំណង និងចេតនាទុច្ចរិតរបស់គណបក្ស
សម រង្ស៊ី ដើម្បីទុកឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងពិចារណាតែប៉ុណ្ណោះ។
សំណួរ៖ តើលោកបណ្ឌិតអាចជម្រាបជូនប្រជាពលរដ្ឋបានទេថា
តើបណ្តាប្រទេសនានាជុំវិញពិភពលោក ជាពិសេសប្រជាធិបតេយ្យដែល សម រង្ស៊ី តែងតែនិយាយអំពីប្រទេសបារាំង
ប្រទេស អាមេរិកនោះ តើតំណាងរាស្ត្ររបស់គេនោះ មានចរិតចង់បំផ្លាញសភា ដូចអ្វីដែល សម
រង្ស៊ី កំពុងធ្វើនេះដែរឬទេ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នេះជាឱកាសមួយដែលអាចឲ្យខ្ញុំបានបកស្រាយពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានយល់ថា
តើដំណើរការសភានិយម ដំណើរការរបស់ក្រុមតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅបណ្តាប្រទេសនានាគេធ្វើអញ្ចឹងឬអត់?
ដើម្បីកុំឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទាំង កឹម សុខា ទាំងសមរង្ស៊ីក្តី ដែលចូលចិត្តតែអួតថាខ្លួនជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ
និងតែងតែអួតអំពី អាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី កាណាដា ។ល។ នោះគឺជាការភូតទេ។
គណបក្សប្រឆាំងនៅបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនទាំងអស់នោះ គឺនៅពេលដែលគេបានទទួលសម្លេងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ
រហូតដល់មានអសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា គេខិតខំប្រើសម្លេងនយោបាយរបស់គេតំណាងឲ្យម្ចាស់ឆ្នោត
បន្លឺឲ្យសភា ទោះបីជាគណបក្សតូចក្តី ធំក្តីគឺគេចង់ឲ្យជីវិតនយោបាយគេបន្លឺឡើងក្នុងស្ថាប័នតំណាងរាស្ត្រ។
នេះហើយជាកត្តាសំខាន់ ហើយដើម្បីអាចឲ្យគេប្រើសិទ្ធិអំណាចតំណាងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងទស្សនៈនយោបាយនៃក្រុមភាគតិច
ឬក្រុមភាគច្រើននោះ គឺគេពុំដែលមានចេតនានយោបាយទុច្ចរិត ធ្វើឲ្យសភាដំណើរការអត់បាន
ឬមានគំនិតទុច្ចរិតបំផ្លាញកិច្ចប្រជុំសភានោះទេ គឺគេមិនដែលធ្វើបែបនេះទេ។ គេអាចដាក់សម្ពាធនយោបាយគ្នាទៅវិញទៅមក
នៅពេលដែលមិនទាន់មានឯកភាពនយោបាយណាមួយ ប៉ុន្តែគេក៏មើលនូវកម្លាំងសមាមាត្រនយោបាយរបស់ខ្លួននៅក្នុងសភាដែរ។
បើសិនជាសម្លេងខ្លួនមិនអាចទៅមានឥទ្ធិពលធំនៅក្នុងន័យតុល្យភាព ដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅលើក្រុមភាគច្រើន
ក៏គេមិនធ្វើដែរ។ ឧទាហរណ៍ គណបក្ស កឹម សុខា ដែលមានតែ៣កៅអី បែរជាទៅដាក់សម្ពាធទៅលើ១២៣កៅអីទៀតនោះកើតទេ?។
ដូចគ្នានេះដែរ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលមាន២៦កៅអី។ បើនៅបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនក៏គេមិនធ្វើដូចគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាដែរ
ពីព្រោះគេមិនអាចដាក់សម្ពាធទៅលើក្រុមភាគច្រើនបានទេ គឺមិនអាចធ្វើហួសមាឌបានទេ។
ពីព្រោះប្រជាធិបតេយ្យគេឲ្យអាទិភាពទៅលើក្រុមភាគច្រើន ប៉ុន្តែគេក៏ផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យក្រុមភាគតិចបន្លឺសម្លេងដែរ
តែការបន្លឺសម្លេងនេះមិនមែនបង្ខំឲ្យក្រុមភាគច្រើនធ្វើតាមទេ ពីព្រោះក្រុមភាគច្រើនគេមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ
ចំពោះម្ចាស់ឆ្នោត ឯក្រុមភាគតិចក៏មានការទទួលខុសត្រូវដែរ ប៉ុន្តែទាបជាង និងតិចជាងក្រុមភាគច្រើន។
សរុបមកនៅបណ្តាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនានា
លើសកលលោក មិនថាតែប្រទេសកម្ពុជាទេ សភានៅបណ្តាប្រទេសទាំងអស់នោះ គណបក្សប្រឆាំងគេមិនធ្វើដូចនេះទេ
គឺគេខំប្រើអស់នាទី និងកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត គំនិត របស់គេ ដើម្បីសហប្រតិបត្តិការទល់មុខគ្នា
ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេស ដោយគេខំបង្ហាញអំពីគំនិតនយោបាយក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅក្នុងសង្គម
តាមបែបទស្សនៈនយោបាយរបស់គេ។ រីឯរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលគេមានការដឹកនាំតាមកម្មវិធីនយោបាយ
និងទស្សនៈយល់ឃើញរបស់គេ។ នេះហើយជាការតស៊ូមតិនយោបាយតាមបែបវប្បធម៌នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ។
តែគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាដើរផ្ទុយទាំងស្រុង គឺគេគិតតែដើរអុជអាល ញុះញង់ វាយប្រហារ
ផ្តួលរំលំ គ្រប់វិធី។ ទាក់ទងទៅនឹងឯករាជ្យភាពជាតិវិញ គឺពួកគេតែងតែនិយាយថារដ្ឋាភិបាលចំណុះខាងនេះ
ខាងនោះ ប៉ុន្តែខ្លួនឯងវិញ មួយម៉ាត់ណាក៏ពឹងបរទេសដែរ។ រឿងដែលអាចដោះស្រាយបាននៅក្នុងរង្វង់ជាតិរបស់ខ្លួន
គឺក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ គណបក្សប្រឆាំងគ្មានសមត្ថភាពធ្វើអ្វីទាំងអស់ បានត្រឹមតែការបំផ្លាញសភា
បំផ្លាញការងាររដ្ឋាភិបាល រហូតដល់ដេកគិតរឿងធ្វើបដិវត្តរួមគ្នាជាមួយ អង្គការសង្គមស៊ីវិលនិន្នាការប្រឆាំង
និងអង្គការអន្តរជាតិនិន្នាការប្រឆាំង ទៅវិញ ដោយបង្កើតជារណសិរ្សប្រឆាំងមួយដើម្បីចង់ធ្វើបដិវត្តផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
ពួកគេតែងតែអួតខ្លួនគេថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ តាមពិតគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យគេអត់ដែលធ្វើអញ្ចឹងទេ។ចរិតនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា
ទាំងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ទាំងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនជាចរិតនយោបាយពិតប្រាកដ ជាគណបក្សនៅក្នុងក្របខណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យទេ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ បំណងធំបំផុតរបស់គណបក្សប្រឆាំង
គឺគេមានចេតនាធ្វើឲ្យសភារាំងស្ទះ ប៉ុន្តែបើឆ្លងតាមច្បាប់ និងគោលការណ៍ គឺ គណបក្សប្រឆាំងមិនអាចធ្វើឲ្យដំណើរការរបស់សភាអោយមានការរាំងស្ទះបានទេ។
អញ្ចឹងចេតនាក្នុងការដែលគណបក្សប្រឆាំងធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដំណើរការរបស់សភានោះ
តើពួកគេមានគោលបំណងចំបងចង់បានអ្វីដែរ លោកបណ្ឌិត?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នេះជាចរិតខុសឆ្គងរបស់គណបក្ស
សម រង្ស៊ី ។ ចិត្តរបស់គេទី១ គឺគេចង់ឈ្នះ ប៉ុន្តែទង្វើដែលគេចង់ឈ្នះនោះគឺមានន័យថាជាការបំផ្លាញទៅវិញទេ
ពីព្រោះនៅលើទីលានប្រកួតប្រជែងបែបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស គឺគូរប្រកួតគេប្រកួតខាងគំនិត
ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រគំនិតរបស់ខ្លួនក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស មិនមែនប្រកួតប្រជែងស្លាប់រស់នោះទេ។
អញ្ចឹងបើសិនជាការប្រកួតលើកនេះខ្លួនមិនឈ្នះទេ ខ្លួនត្រូវយកគំនិតទាំងនោះទៅគិតឡើងវិញ
ដោយធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពឲ្យស៊ីទៅនឹងតថភាពសង្គម តើខ្លួនខុសចំណុចណាបានជាប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្របានតែត្រឹមប៉ុណ្ណឹង
គឺមិនត្រូវចេះតែសម្លឹងមើលឃើញតែគេអាក្រក់នោះទេ ។ គណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សកឹម
សុខា គិតតែពីនិយាយអាក្រក់ពីរដ្ឋាភិបាល ។ ចុះបើរដ្ឋាភិបាល គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
គេធ្វើត្រូវរហូតដល់៩០% ឬថាត្រឹម៧៥%ចុះ ពេលនោះការគាំទ្ររបស់ប្រជនគឺ៧៥% ទៅហើយ
ឯគណបក្សប្រឆាំងគឺមានការគាំទ្រត្រឹមតែ២៥%ទេ។ គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺមិនបានធ្វើការអភិវឌ្ឍខ្លួនទេនៅពេលដែលចាញ់
សូម្បីតែការជេររបស់ពួកគេក៏នៅតែដដែលដែរ អ្វីដែលធ្លាប់ជេរកាលពី១៥ឆ្នាំមុនគឺនៅតែជេរដដែល
ដូចជា បញ្ឆេះកំហឹងវណ្ណៈ បញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយមឲ្យស្អប់នឹងវៀតណាម ។ល។ ការធ្វើរបៀបនេះគួរតែគណបក្សប្រឆាំងទាំងអស់នោះទទួលបានសម្លេងឆ្នោតកើន
តែទីបំផុតគឺមិនបានទទួលទេ។
ចំណុចនេះគួរតែគណបក្សប្រឆាំងកែខ្លួន ដោយជ្រើសរើសរកអ្នកដែលមានសមត្ថភាពគិតពីនយោបាយ
តាក់តែងកម្មវិធីនយោបាយ ដើម្បីជាគំនិតយកទៅប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
វិញទើបជាការប្រសើរ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ អ្វីដែល
សម រង្ស៊ី បានធ្វើ និងកំពុងធ្វើនេះ បើតាមទស្សនៈរបស់គណបក្សប្រឆាំងគេថា សម រង្ស៊ី
ធ្វើនេះគឺដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ សម្រាប់លោកបណ្ឌិតវិញ តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីជាការបំភ្លឺជូនជនរួមជាតិ
អំពីអ្វីដែលជាការយល់ឃើញរបស់ សម រង្ស៊ី នេះដែរឬទេបាទ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ សំណួរនេះគឺចំទៅនឹងបច្ចុប្បន្នភាពរបស់កម្ពុជាតែម្តង។
ប្រជាពលរដ្ឋអាចគិត និងត្រូវរួមគ្នាគិតជាមួយយើងទាំងអស់គ្នា។ សព្វថ្ងៃយើងកំពុងតែជួបនូវគ្រោះធម្មជាតិទឹកជំនន់
ទោះបីទឹកចាប់ផ្តើមស្រកទៅវិញទៅហើយក្តី ប៉ុន្តែផលបច្ច័យនៃទឹកជំនន់នេះវាធ្វើអោយប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រជាពលរដ្ឋ
ដូច្នេះយើងត្រូវរួមចំណែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីជួយប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ដើម្បីជួយដោះស្រាយជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ
។ សម្រាប់ផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធវិញ គឺផ្លូវថ្នល់មានការខូចខាតច្រើនណាស់ នេះបើតាមស្ថិតិរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ
និងស្ថិតិរបស់ក្រសួងធនធានទឹក។ បញ្ហាខូចខាតស្រូវ ដូច្នេះយើងត្រូវដោះស្រាយស្បៀងជូនប្រជាពលរដ្ឋ
អញ្ចឹងហើយថវិកាដែលយើងធ្លាប់ត្រូវការឆ្នាំ២០១០-២០១១ គឺត្រូវកើនឡើងទ្វេដងសម្រាប់ឆ្នាំ២០១២។
ចំណុចនេះវាគួរតែគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយនេះ។ បើសិនជាខ្លួនគ្មានសមានចិត្តយកលុយ១ដុល្លារ
ទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋ ឬទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋដែលគាំទ្រគណបក្សខ្លួន ហើយដែលកំពុងរងគ្រោះដោយទឹកជំនន់
នៅពេលដែលគេចោទថារដ្ឋាភិបាលឲ្យទៅវាមិនគ្រប់ ឬកាកបាទក្រហមកម្ពុជាឲ្យទៅមិនគ្រប់
គឺមិនចាំបាច់គិតដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទេ គឺគ្រាន់តែថែមឲ្យសមាជិកបក្សរបស់ខ្លួនទៅ គឺមិនទាំងបានជួយសមាជិករបស់ខ្លួនផង
គឺពួកគេធ្វើមិនកើតផង។ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ពួកគេគ្រាន់តែមានសម្បជញ្ញៈនយោបាយជម្រុញរដ្ឋាភិបាលឲ្យប្រជុំសភាឲ្យលឿន
ដោយមិនបាច់បំផ្លាញកិច្ចប្រជុំទេ ដើម្បីជួយអនុម័តថវិកាពិសេសដើម្បីទ្រទ្រង់ តែផ្ទុយទៅវិញបែរជាមិនកោះប្រជុំវិសាមញ្ញទេ
បែរទៅជាចង់បំផ្លាញកិច្ចប្រជុំសាមញ្ញរបស់សភា ដែលក្រោយពីបញ្ចប់វិសមកាល៣ខែទៅវិញ។
នេះជាគំនិតទុច្ចរិតខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលខ្លួនតែងតែនិយាយមួយម៉ាត់ណាក៏គិតពីប្រជាពលរដ្ឋនោះ
តែផ្ទុយទៅវិញបែរជាចង់បំផ្លាញកិច្ចប្រជុំនេះទៀត។ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋគួរតែពិចារណាចំពោះគណបក្សប្រឆាំងហើយ
ពីព្រោះចរិតរបស់គេមិនចង់ជួយប្រជាពលរដ្ឋទេ ។ កម្ពុជាត្រូវការគណបក្សប្រឆាំង ប៉ុន្តែមិនមែនគណបក្សប្រឆាំងបែបមិនបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិទេ។
សរុបមក
ប្រជាពលរដ្ឋអាចពិចារណាដោយខ្លួនឯង ហើយយើងគ្រាន់តែបន្ថែមនូវអ្វីដែលជាគំនិតទុច្ចរិតជាក់ស្តែងរបស់គណបក្សប្រឆាំងប៉ុណ្ណោះ។
នៅក្នុងក្របខណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យ គេមិនមែនចងអាឃាតគ្នាជាសត្រូវទេ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង
គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺលោក សម រង្ស៊ី ដឹកនាំនយោបាយប្រឆាំងមួយ ចងភាពជាសត្រូវជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
បានន័យថាដរាបណារដ្ឋាភិបាល នៅតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដឹកនាំ លោក សម រង្ស៊ី ដឹកនាំនយោបាយប្រឆាំងរហូតដល់អត្តឃាតខ្លួនឯង
ក៏នៅតែដង្ហោយជេរគណបក្សប្រជាជនរហូត។ ឥឡូវចូលដល់ចងអាឃាត ជាមួយឥស្សរៈភាពបុគ្គលទៅទៀត
គឺជាមួយប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល រហូតដល់ប្រមាថ ដោយហ៊ានប្រៀបធៀបជាមួយ ហ្គាដាហ្វី
ដែលជាមនុស្សដែលត្រូវគេសម្លាប់ មិនមែនជាមនុស្សដែលដឹកនាំប្រទេសទេ នេះគឺជាគំនិតយង់ឃ្នងខ្លាំងណាស់។
ម្យ៉ាងទៀត គឺគាត់មិនត្រឹមតែប្តឹងប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលទេ គឺថែមទាំងប្តឹងលោកជំទាវ
ប្រធានកាកបាទក្រហមទៀត នេះជាគំនិតចងអាឃាត រហូតដល់ក្រុមគ្រួសារថ្នាក់ដឹកនាំទៅទៀត។
កម្ពុជាគឺត្រូវការការរួបរួមគ្នាអភិវឌ្ឍប្រទេស ទោះបីជាយើងមាននិន្នាការខុសគ្នាក៏ដោយ
គឺយើងអាចឈ្លោះគ្នាតែរឿងគំនិត តែគណបក្សប្រឆាំងមិនមែនឈ្លោះនឹងគំនិតទេ តែបែរជាច្រណែនឈ្នានីស
និងចងអាឃាត។ ដូច្នេះគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាគួរតែប្តូរឥរិយាបថនយោបាយ បើខ្លួនមិនប្តូរឥរិយាបថនយោបាយទេ
ឆាកនយោបាយរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី នឹងត្រូវបាត់បង់ ហើយមិនមែនគណបក្ស កឹម សុខា ទៅទទួលផលប្រយោជន៍ទេ
ពីព្រោះចរិតដូចតែគ្នាទេ។
ចំណុចមួយទៀតដែលខ្ញុំចង់បញ្ជាក់
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានការពារខ្លួនរបស់គាត់ដែរ ពីព្រោះទោះបីក្នុងឯកសណ្ឋាន ឬតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រី
ប៉ុន្តែក៏ជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលមានសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចក្នុងការការពារ កិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
ដែលត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ។ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគណបក្សប្រឆាំងបានចេញនូវពាក្យសម្តីប្រមាថជីវិត
របស់គាត់ក្នុងនាមជាបុគ្គលម្នាក់ ទៅនឹង ហ្គាដាហ្វី ដែលជាមនុស្សដែលត្រូវគេសម្លាប់
តើត្រូវប្រើសិទ្ធិការពារខ្លួន ឆ្លើយតបទៅវិញឬទេ? សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល
ក៏មានសិទ្ធិ ដើម្បីតបតវិញដែរ ពីព្រោះនោះគឺជាការប្រមាថដល់ជីវិត។ ត្រង់ចំណុចនេះមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង
ដែលខ្លួនមិនទាន់បានកាន់អំណាចផង មិនទាន់ទាំងបានកាន់មេភូមិណាមួយផងនោះ
ឬ មេឃុំផងនោះគឺគេហ៊ានប្រមាថជីវិតមនុស្សបាត់ទៅហើយ ចុះទម្រាំដល់ខ្លួនមានអំណាចគឺសម្លាប់រង្គាល
ដោយនយោបាយសងសឹក គំនុំឈ្នានីស អាឃាតជាមួយនឹងបុគ្គល ដែលជាអ្នកប្រកួតប្រជែងជាមួយខ្លួន។
ចរិតនេះហើយ ដែលកម្ពុជាដាច់ខាតមិនឲ្យមានការវិលត្រលប់ ដូចចរិតខ្មែរក្រហមនេះជាដាច់ខាត
ហើយមិនត្រូវឲ្យចរិតនេះឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងនោះទេ ។ យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែទប់ស្កាត់ គឺយើងទប់ស្កាត់តាមរយះសន្លឹកឆ្នោត
យើងនឹងមិនបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងតែសាបព្រោះនូវនយោបាយចងអាឃាតនេះទេ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
ចំណុចនេះយើងឃើញថា ទស្សនៈរបស់ សម រង្ស៊ីនេះ តែងតែលើកជារឿយៗមកថា
« មាន សែន អត់ ង្ស៊ី មានង្ស៊ី អត់ សែន » នេះគឺជាទស្សនៈចងអាឃាតដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ
ដែលយើងអាចចាត់ទុកថាជាទស្សនៈ « ពៀរ មិនរំងាប់ដោយការមិនចងពៀរ
» ឬ ទស្សនៈ «ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រីវិញ
» ។ នយោបាយបែប សម រង្ស៊ី នេះហើយគឺជានយោបាយមួយដែលកម្ពុជារបស់យើងរងគ្រោះ
និងប្រឈមមុខទៅនឹងការខ្ទេចខ្ទាំពីអតីតកាល ដោយសារតែចរិតនៃអ្នកនយោបាយដែលមានមាយាទដូច
សម រង្ស៊ី នេះឯង។ ប៉ុន្តែភាពថ្លៃថ្នូរនៃសង្គមជាតិបច្ចុប្បន្ននេះ សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលក៏លោកបានជម្រាបបញ្ជាក់ជូនជនរួមជាតិ
ជារឿយៗដែរគឺ លោកមិនអនុវត្តនូវទស្សនៈ « ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច
ទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រីនេះទេ » ។ រឿង សម រង្ស៊ី ដែលឃ្លាតឆ្ងាយពីប្រទេសជាតិ
វាជាអំពើខុសឆ្គងរបស់ សម រង្ស៊ី មិនមែនជាសកម្មភាពដែលសម្តេច លោកដាក់ទណ្ឌកម្មលោក សម
រង្ស៊ី នោះទេ។ ដូច្នេះហើយដោយសារតែបំណងរបស់ សម រង្ស៊ី មិនបានសម្រេច មិនបានជោគជ័យ ដោយខ្លួនឯង
ហើយគួបផ្សំនិងគំនិតទុច្ចរិតរបស់ សម រង្ស៊ី ដែលមានជាយូរមកហើយនោះ គឺ សម រង្ស៊ី តែងតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសជាតិ
និងការអភិវឌ្ឍប្រជាពលរដ្ឋទៀត។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ជុំវិញចរិត
និងមាយាទរបស់គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី នេះ ក្នុងនាមលោកបណ្ឌិតជាប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបដែរនោះ
តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីជាការផ្តល់ជូនទៅអស់លោកនៅក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងតែវង្វេងជាមួយនឹងទស្សនៈនៃការចងអាឃាតគ្នានេះទេបាទ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ជាសារ ហើយដើម្បីជាប្រយោជន៍ការរក្សានូវសណ្តាប់ធ្នាប់នៃការប្រកួតប្រជែងនយោបាយលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
ដែលយើងត្រូវយកមូលដ្ឋានរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាគ្រឹះ ហើយនិងការអនុវត្តច្បាប់បោះឆ្នោតសម្រាប់ឲ្យ
ការប្រកួតប្រជែងគ្នាវារលូន។ ហើយទី២ ដើម្បីកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋព្រួយចំពោះនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
ដែលគណបក្សប្រឆាំងកំពុងតែមានចេតនាធ្វើឲ្យវឹកវរ ដែលមួយទៀតសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯង
ដើម្បីខ្លួនមានអាទិភាពនយោបាយតទៅទៀត បានន័យថា ដើម្បីមានជីវិតនយោបាយបន្តទៅទៀតក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ
២០១២-២០១៣ ត្រូវតែកែជំហររបស់ខ្លួនចេញ គឺត្រូវងើបពីអណ្តូងដែលខ្លួនកប់ភក់
ឡើងមកលើគន្លងវប្បធម៌នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ព្រោះការប្រកួតប្រជែង ដូចប្រកួតឡានអញ្ចឹង
ចង់វ៉ាគេធ្លាក់ចូលភក់ប៉ុន្មានដងហើយ ហើយគេលើកមកវិញដើម្បីឲ្យមកប្រកួត
ឥឡូវធ្លាក់កាន់តែជ្រៅ ធ្លាក់លើកនេះប្រហែលគ្មានអ្នកណាមកលើកឲ្យឡើងលើគន្លងផ្លូវប្រកួតប្រជែងទៀតទេ។
ដូច្នេះត្រូវតែតោងឡើងខ្លួនឯងហើយ ព្រោះមាយាទដែលមិនចេះរាងចាល គិតតែបង្កបញ្ហា
ប្រហែលគ្មាននរណាជួយស្រង់ទៀតទេ គឺត្រូវស្រង់ខ្លួនឯងហើយ គឺត្រូវកែចរិតចេញ
គឺដើរតួជាការប្រកួតប្រជែងជាភាតរៈ ជាខ្មែរជាមួយគ្នា ប៉ុន្តែយើងប្រកួតប្រជែងដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសទេ
អញ្ចឹងថា កែយ៉ាងម៉េច ទី១ ខ្ញុំថា ផ្លាស់ប្តូរជំហរបដិវត្តហ្នឹងចោល ផ្លាស់ប្តូរការចងអាឃាតជាមួយសម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល
ជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាត់ទុកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ជាគូរប្រកួតបានហើយ។ មួយទៀតបន្ទាប់ពីកែចំណុចហ្នឹង តើខ្លួនត្រូវធ្វើយើងម៉េចទៀត
ត្រូវប្រមូលយកមនុស្សដែលចេះគិតចេះគូរក្នុងការតាក់តែងកម្មវិធីនយោបាយ ដើម្បីបង្ហាញថា
កម្មវិធីនយោបាយរបស់ខ្លួន សម្រាប់ជាមធ្យោបាយក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម
ដើម្បីយកមកដាក់លើតុ ប្រកួតប្រជែងនឹងកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
យើងត្រូវពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាឲ្យដឹងឲ្យឮ ដើម្បីថា ខ្លួនអាចអាចដោះស្រាយវិធីនេះ
តើប្រជាពលរដ្ឋយកវិធីរបស់ខ្លួន ឬក៏យកវិធីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។
ប៉ុន្តែបើខ្លួននៅតែគ្មានសមត្ថភាពអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឯង កែលម្អខ្លួនឯងទេ គឺដូចខ្ញុំបានបញ្ជាក់ជាច្រើនលើក
គឺជីវិតនយោបាយរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺនឹងត្រូវចប់ដោយខ្លួនឯង យើងហ៊ាននិយាយនេះគឺមិនមែនក្នុងន័យចង់ឲ្យចប់ទេ
នៅពេលដែលយើងដឹងថា គណបក្សប្រឆាំងសម រង្ស៊ី កំពុងតែធ្លាក់ចុះ យើងផ្តល់រយៈពេលនេះ
មួយរយៈពេលដែលរលាយនោះ ព្រោះគណបក្សច្រើនណាស់ ដែលប្រឆាំងនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
រលាយខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់។ គណបក្សលោកតា សឺនសាន មិនរលាយ ហើយគណបក្សផ្សេងៗទៀតយើងមិនបាច់រំលឹក
គ្រាន់តែថា ឥឡូវនេះយើងផ្តល់សារទាន់ពេលវេលាមួយ គឺកុំធ្វើរបៀបហ្នឹង ព្រោះយើងបានស្ទង់មតិក្រៅផ្លូវការក្នុងការទុកចិត្តគ្នាគឺយើងមើលឃើញថា
បើសិនគណបក្ស សម រង្ស៊ី នៅតែប្រើចរិតរបៀបហ្នឹង បានប្រហែលជា ១០ ទៅ ១៥ កៅអី
ហើយបើសិនជាកាន់តែជ្រុលទៅទៀតប្រហែលមកនៅត្រឹម ១០ ព្រោះនយោបាយជេរគេវាហួស
កាន់តែស្តែងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមើលឃើញនូវចរិតអមិត្តកាន់តែខ្លាំងហើយ។ ដូច្នេះវាគ្រប់គ្រាន់ពេលវេលាហើយ
ពីឥឡូវរហូតដល់ ២០១២ រហូតដល់ ២០១៣ គឺនៅមានលទ្ធភាពដើម្បីកែលម្អខ្លួនឯងឡើងវិញ
តែបើមិនធ្វើទេគឺកុំបន្ទោសអ្នកដទៃ ត្រូវយកវប្បធម៌បន្ទោសខ្លួនឯង។ នេះហើយនៅកម្ពុជាគណបក្សប្រឆាំងគឺគេប្រើវប្បធម៌បន្ទោសអ្នកដទៃគេមិនដែលបានសារភាពថា
ខ្លួនឯងខ្សោយត្រង់ណាទេ ហើយចំណុចហ្នឹងជាបុគ្គលក៏ដោយការអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួន
ក្នុងការសិក្សារៀនសូត្រក្តី ក្នុងការប្រកួតប្រជែងក្នុងន័យកីឡាក្តីបើយើងអត់សិក្សាពីចំណុចខ្សោយរបស់យើងទេ
អ្នកមានវាសនាឯណានឹងគេ ហើយនេះជាសារ ជាមេរៀនសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងបច្ចុប្បន្នដោយសារយើង
ប្រកាន់នូវរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង់រដ្ឋបែបប្រជាធិបតេយ្យសភានិយមយើងត្រូវការគណបក្សប្រឆាំងដើម្បីសហប្រតិបត្តិការទល់មុខគ្នាជាមួយកណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល
ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ៕
Subscribe to:
Posts (Atom)