Tuesday, December 6, 2011

បទអត្ថាធិប្បាយៈ បក្សប្រឆាំង​យក​អ្នក​ស្លាប់​ធ្វើជា​អាជីវ​កម្ម​នយោបាយ


           ដោយងប់ងុលនឹងនយោបាយប្រឆាំងផ្កាប់មុខ លាយឡំនិងគំនុំផ្ទាល់ខ្លួន បានធ្វើ​ឲ្យ​គណបក្ស​​ប្រឆាំងបាត់​អស់​នូវ​មន​សិការជាតិសតិសម្ប​ជញ្ញៈ សីលធម៌ ក្នុងភាពជា​អ្នក​នយោ​បា​យ និង​ត្រូវ​បាន​​ចំណង់​ពាលា នៃ​ការកញ្រ្ជោល និង​ភាព​​ចង់បានជ័យជំនះ ហួសប្រមាណ ដោ​យ​​មិនខ្វល់ពីបុណ្យ និងបាបសោះ​ឡើយ។
          ភាពអស់សង្ឃឹមក្នុងស្ថានភាពត្រដរខ្យល់ ខាងនយោបាយ ដែលពុំអាចស្រោចស្រង់​បា​ន របស់​គណ​បក្ស​ប្រឆាំង​ខណៈពេលរដូវកាល នៃយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត បាន និងកំ​ពុង​​តែ​រង្កិល​ខ្លួន​បន្តិ​ចម្តងៗ ខិត​កាន់តែ​ជិត​ចូល​មកដល់។
            អ្វីដែលគេកំពុងតែមើលឃើញ គឺគណបក្សប្រឆាំង បានរិះរកគ្រប់កលល្បិច នៃ​យុទ្ធ​សា​ស្ត្រ​​​​នយោបាយថ្មីៗ ដែល​នឹកស្មានពុំដល់ ដើម្បីជាការទាក់ទាញចំណាប់អា​រម្ម​ណ៍​ពី​មជ្ឈ​​​ដ្ឋាន​ជា​តិ និងអន្តរជាតិ ក្នុងបំណង​ស្តាឡើង​វិញនូវ​ប្រជា​ប្រិយភាព ដែលកំពុង​ដុន​ដាប​បា​ត់​​​បង់​អស់​ស្ទើ​តែ​គ្មានសល់។
          តើយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយថ្មី ដែលគណបក្សប្រឆាំងបានប្រឌិត និងតាក់តែងឡើងនោះ គឺ​ជាយុទ្ធ​សាស្ត្រ​បែប​ណា? តើវាបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ សម្រាប់គណបក្សនេះ?
          បើតាមក្រុមវាយតម្លៃនៃស្ថានការណ៍នយោបាយ នៅកម្ពុជាយល់ឃើញថា៖
          បក្សប្រឆាំង​មាននូវកម្មវិធីនយោបាយថ្មី ក៏ប៉ុន្តែ ការអនុវត្តជាក់​ស្តែង​ គឺតាមរបៀបចាស់ ដែលធ្លាប់មាន​ជា​រឿយៗ ។ ​ស្តែង​ឡើងតាមរយៈការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា ជាអកុស​ល​កន្លងមក ពោល គឺ​គណ​បក្សប្រឆាំងនេះ តែងតែ​ធ្វើ​ការ​ញុះញុងបោកបញ្ឆោត បំភ្លៃការពិត ប្រឌិតព្រឹត្តិការណ៍ ដើម្បីទំ​លាក់បញ្ហា ឲ្យគណបក្សប្រជាជន ក៏ដូច​ជា​រដ្ឋាភិបាល តាមអ្វី​ដែលជាផែនការអាក្រក់ ដែលគេហៅថា លាបពណ៌ បំភ័នការពិត ដើម្បីជ័យជំនះ ស្អីគេនោះ។
          ជាក់ស្តែងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ជុំវិញការស្លាប់របស់ស្ត្រីម្នាក់ ដែលរស់នៅតំបន់បឹងកក់ ឈ្មោះ ជា តារា កាល​ពីថ្ងៃ​ទី ២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១ កន្លងទៅនេះ គណបក្សប្រឆាំង រួមជា​មួយ​​សង្គមស៊ីវិល ដែល​មាន​និន្នា​ការ​ប្រឆាំង មួយ​ចំនួន​បានយកព័ត៌មាននៃការស្លាប់របស់​ស្ត្រី​ម្នាក់នេះ  ដើម្បីធ្វើ​អាជីវ​កម្មនយោបាយ ក្នុង​ចេត​នា​ទាក់​ទាញការគាំទ្រ ដោយ​បំភ័ន បំផ្លើសពី​ការពិត នៃព្រិត្តិការ និងទ​ម្លាក់បញ្ហាលើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ក៏ដូច​ជា រដ្ឋាភិបាលថា ខកខានមិន​បាន​ដោះស្រាយជម្លោះនៅតំបន់បឹងកក់ ដែលជាដើមហេតុធ្វើឲ្យ លោកស្រី ជា​ ដារា បាន​ស្លាប់​នេះ​​​ទៅ​វិញ។
          ក៏ប៉ុន្តែ ភាពយុត្តិធម៌ និងសច្ចៈភាព ត្រូវបានផ្តល់ជូនរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជា អាជ្ញា​ធរ​មូល​​ដ្ឋាន ស្តែង​ឡើង​តាម​រយៈ​ការចេញមកធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់ លោក ឌឿង ភូ ដែ​ល​​ជាប្តីរបស់ លោកស្រី  ជា តារា កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែ​វិច្ឆិកា កន្លងទៅនេះ ក្នុងប៉ុស្តិ៍នគរបាល​រដ្ឋ​បា​ល​​​ស្រះចក ដែលក្នុងឱកាសនោះ លោក ភូ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា «ការ​ស្លាប់របស់ប្រពន្ធគាត់ គឺមិនពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងបឹងកក់នោះទេ» ។
          ការបដិសេធដាច់អហង្ការរបស់ លោក ឌឿង ភូ សមល្មម និងពញ្ញាក់ស្មារតីដល់ក្រុម​ប្រ​​​ឆាំងទាំងអស់ ល្មម​បញ្ឈប់ នូវសកម្មភាព មួលព័ត៌មាន បំភ្លៃការពិតបែបនេះទៀត  ព្រោះ​សក​ម្មភាពនេះ វាមិន​បាន​ហុច​ផល​ចំណេញ​ខាង​នយោបាយអ្វីសម្រាប់ពួកគេទេ។ ប៉ុន្តែ ផ្ទុយ​មកវិញពួកនេះ បានត្រឹមទទួលនូវការប្រមាថមាក់ងាយ ពីប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ដែលស្នេហា​យុត្តិ​ធម៌ ស្រលាញ់ការពិតថា ជាមនុស្សមិនស្គាល់បុណ្យ មិនស្គាល់បាប សូម្បីតែ មនុស្ស ដែល​ស្លាប់​ទៅ​ហើយ ក៏ពួកគេយក​ទៅ​ធ្វើ​អាជី​វកម្ម​នយោបាយ​ដែរ។
          ជាការពិតណាស់ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខា លើអនុ​ក្រិ​ត្យ​ចុះថ្ងៃទី ១១ ខែសីហា ដើម្បី​ធ្វើប្រទានកម្មប្រគល់ដីទំហំ ១២.៤៤ ហិកតា ដល់អ្នកភូមិបឹងកក់​ប្រមាណ .០០០ គ្រួសារ ដែល​កំពុង​រស់​នៅក្នុងសហគមន៍បឹងកក់ សម្រាប់សាងសង់ផ្ទះ​ស​ម្បែ​​ង តបតាមគម្រោងអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង។
          ការធ្វើប្រទានកម្មរបស់សម្តេច កន្លងមកក៏ត្រូវបានទទួលនូវការស្វាគមន៍ ពីធនាគារ​ពិភពលោក អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល និងអ្នកភូមបឹងកក់ជាច្រើនគ្រួសារ។
លោកស្រី អាណិត ឌិកសុន (Annette Dixon) អ្នក​គ្រប់​គ្រង​ធនាគាពិភពលោក​ប្រចាំកម្ពុជា​បាន​បញ្ជាក់​ ក្នុង​សារ​អេឡិច​ត្រូ​និច​​ថា នេះ​ជា​ការ​វិវត្តន៍​វិជ្ជមាន ហើយ​សង្ឃឹមថា នឹង​នាំ​ទៅ​រក​លទ្ធផល​ដ៏ល្អ​សម្រា​ប់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ នៅ​តំបន់​បឹង​កក់​។
                   សរុប​មក ហេតុ​ផល​អម្បាលមាន​ ដែល​បាន​អត្ថា​ធិប្បាយ​ខាង​លើ គឺ​សម​ល្មម​បញ្ចាក់​ពី​ការពិត ជុំវិញ​ការ​ធ្វើ​អត្តឃាតរបស់ស្ត្រី ដែលរស់នៅតំបន់បឹងកក់ មិន​មែន​មក​ពីវិបត្តិ​ដី​ធ្លី​នៅ​បឹង​កក់នោះ​ឡើយ វាជាបញ្ហា​ផ្ទាល់​ខ្លួនរបស់​អ្នក​​ស្រីជា ដារា  ដូច្នេះ​ការ​ស្លាប់​នេះ​បាន​បង្ហាញអំពី​សណ្ដាន​អគ​តិ​របស់​បក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​ កម្ពុជា ដែល​ប៉ុនប៉ង​យក​សាក​សព ដើម្បី​ធ្វើ​នយោបាយ​ ប៉ុន្តែ កលល្បិចនេះ​ ​គ្មាន​នណាម្នាក់​លង់​ជឿ​តាមការ​​បោក​បញ្ឆោត​ ប្រជា​ភិថុតិ​ ដ៏​គ្មាន​អំណោយ​ទាន អសីលធម៌​បែប​នេះទៀត​នោះ​ទេ៕
  ដោយ ឧត្តម សក្តិ

Address at the Opening of the National Forum on the Dissemination of National Social Protection Strategy for the Poor and Vulnerable People in Cambodia


Phnom Penh, December 5-6, 2011 

Excellencies, Ladies and Gentlemen distinguished national and international guests,
Dear All Participants!

It is my pleasure to be here in the opening of this important national forum on “National Social Protection Strategy for the Poor and Vulnerable People in Cambodia”. Taking this opportunity, I would like to praise the management and officials of the Council for Agricultural and Rural Development for organizing this forum. I highly value the management and officials of the council who have done a splendid job and realized numerous achievements for the country and the people in the area of social protection, especially for the poor and vulnerable both in urban and rural areas.
This national forum is of great importance for the management and senior officials of the Royal Government who are in charge of overseeing social and local development work so that they can monitor and review the policy and updated progress of priority areas, especially in the face of the global economic crisis and climate change.
I am convinced that the National Social Protection Strategy for the Poor and Vulnerable People which is being disseminated in this forum is the actual implementation of the National Strategic Development Plan Update 2009 – 2013, the socio-economic agenda of the Royal Government. This clearly reflects the firm determination of the Royal Government in restoring and developing the economy as well as alleviating poverty incidence and realizing the CMDGs.
The Royal Government of Cambodia updated its National Strategic Development Plan in 2009 to reaffirm its focus on pro-growth and poverty reduction strategies, including the expansion of social protection coverage, assisting the people to adapt to crises, creation of human capital, productivity improvement, sustained and equitable growth. This clearly indicates that the Royal Government still considers the poverty reduction and social protection as its priority as it is working extremely hard to alleviate poverty incidence by: (1) ensuring long-term growth of 6- 7% per annum, (2) distributing the benefit of growth equitably, and (3) ensuring the sustainable use and management of natural resources.
In particular, over recent years, the Royal Government has been doing its utmost to overcome all impediments caused by the global economic crisis and domestic natural disasters and, as a result, we achieved decade’s average growth of 6% and poverty reduction was trimmed to 26% in 2009.
In 2011, the growth was initially projected to reach 7%, but due to uncertainty surrounding the US and EU economies and impact of the recent flood, we lowered our growth prediction to around 6.4%. Annual inflation rate was contained at 5.5%. Our international reserve has been increased to USD 3 billion, equivalent to 4 months of import. The poverty rate declined from 47% in 1993 to 30% in 2007, followed by further decline to 26% in 2010. We are convinced that the poverty rate will be further trimmed to 19.5% in 2015 to correspond to the CMDGs.
Moreover, the Royal Government of the Fourth Legislature of the National Assembly also gives high priority to the implementation of social safety net policy, including the improvement of workplace conditions, the enforcement of the Law on Social Security, the implementation of pension scheme for disabled workers and their dependents, and protection of workers governed by work regulations and assurance of work-related accident for all workers. Along with this, the Royal Government has been providing support to the disabled and families of the dead soldiers, as well as veterans and retirees through the implementation of a far-reaching pension system by continuing the implementation of the national social security fund.
Within this context, the Royal Government will further enforce the Law on National Social Security Fund and the Law on the Establishment of the National Veteran Pension. The Royal Government will continue to increase the salary of civil servants by 20% each year and take charge of paying 6% of the civil servants’ salary to the national social security fund till the end of the current Royal Government’s term.
In general, the social safety net or social protection are not something new to the society of Cambodia. In particular, the Rectangular Strategy – Phase II stipulates good governance in social protection by strengthening institutions and cooperation with development partners, and expanding social services and rescue programs. Along with this, the Royal Government has formulated the National Social Protection Strategy for the Poor and Vulnerable People to transform our vision and target into a real implementation to respond to the concern and needs of the people, especially the poor and vulnerable. The implementation of this strategy will require the strengthening of existing interventions and institutional capacity, and creation of new programs to address current loopholes. The next step of this strategy’s implementation is to identify short-term actions to maintain the stability and sustainability of social protection progress achieved so far. In the medium and short term, the national social protection strategy will prioritize the establishment of an efficient and sustained social safety net system that focus on the poor and vulnerable, with social welfare services for the vulnerable. In the long term, the National Social Protection Strategy for the Poor and the Vulnerable will define a sustained and deepened framework of social protection for all Cambodian people, with provision of acceptable package of basic needs and services.
Along with this, the Royal Government is also implementing social protection-supported activities by improving human capital in health and education sector, and other social sector activities as well as other social interventions including the (a) reduction of the poor’s vulnerability, (b) natural disaster relief measures, (c) assistance for the effected people, (d) the expansion of rehabilitation and integration programs for the disable, drug addicts, trafficking victims and under-age wrongdoers, and expansion of welfare programs for elders, orphans, widows, poor families with women as heads, female victims, the homeless, veterans and their families (e) the prevention of crime and protection of community safety at communal/sangkat level, district/khan level, municipal/provincial level and national level by cooperating with development partners and other stakeholders.        
Moreover, the Royal Government has been implementing the ideology of “letting no one die of starvation nor ignorance” in addition to the social protection mission, especially for the poor and vulnerable people. Through implementing this ideology the government has been providing foods for those people in need during the farming season and has been prepared to tackle any problems that arise from unexpected flooding or drought. For instance, during these past two-three months the government has taken immediate measures and paid high attention to the wellbeing of those flood affected victims both during and after the flood by helping regenerate farming activities to ensure that no one die of starvation nor ignorance.
Taking this opportunity, in order to ensure social protection for the poor and vulnerable people with broad participation from all relevant stakeholders and to ensure effective reduction of poverty and urban and rural gap, I would like to raise the following recommendations:
  1. Coordination: Social protection for the poor and vulnerable people is a cross-sectoral work which requires the coordination and harmonization of effective intervention and cooperation among competence ministries/institutions as well as active relation with development partners and civil society organizations that support this sector. Since most programs of social protection are cross-sectoral in nature, I would like to urge for the strengthening of facilitation mechanism heads by the Committee for Agriculture and Rural Sector Development and Rehabilitation and relevant ministries/institutions to avoid work and regional/geographical duplication, harmonize policy options and work procedures and to coordinate the use of resources and budget provided the government and development partners.            
  2. Identification of the poor and vulnerable people for policy implementation: In order to transform social safety net into a comprehensive and broad social security regime, Cambodia must be careful with the issues of social fragmentation which cause by paying unbalance attention on certain group of people within our society. Hence, I would like to urge comprehensive and broad identification and update of poor and vulnerable families identity frequently across the country. At the same time, I would like the Ministry of Planning to cooperate with sub-national authorities in leading the work of updating poor families identity program frequently and seeking the possibility of expanding its coverage nationwide.   
  3. Sub-national administrative roles and capacities: To realize the objectives of such strategy requires the combination of programs that cover chronic poverty and starvation and those programs for human resource capacity development that could transform the vulnerable and poor people into effective production force of the nation in order to actively contribute to country’s socio-economic development. The roles of sub-national authorities are crucial and necessary for coordinating work implementation, identifying the poor and vulnerable people, and monitoring and evaluating the efficiency of strategy implementation at the sub-national level.  Taking this opportunity, I would like the working group of the Committee for Agriculture and Rural Sector Development and Rehabilitation to closely and effectively cooperate with the Ministry of Interior and the National Committee for Sub-national Democratic Development in order to strengthen the roles, responsibilities, and capacities of sub-national officials in fulfilling their duties and effectively implementing the social protection strategy.         
  4.  Monitoring and Evaluation: The monitoring and evaluation of intervention programs and the whole strategy is necessary for assessing the social protection policy in Cambodia. The national strategy for social protection is a live document which is flexible to changing circumstances and the sources of vulnerability as well as assessing the systematic lessons learnt from past implementation of programs and intervention. At the same time, even though the monitoring and evaluation of special programs and intervention will be carried out by competence ministries/institutions, I would like the Committee for Agriculture and Rural Sector Development and Rehabilitation to play a coordinating role and cooperate closely with the Ministry of Economy and Finance, Council for the Development of Cambodia, Ministry of Interior, Ministry of Planning, to conduct general monitoring and provide technical consultancy for the implementation of the social protection strategy. The Committee for Agriculture and Rural Sector Development and Rehabilitation should also prepare independent monitoring on the strategy to support dialogues that consists of true information on how to coordinate the preparation of further strategies.

Before ending, I would like to urge relevant ministries/institutions at the national and sub-national levels, national and international development partners to abide by the general principle of comprehensive implementation of programs as laid out in this strategy paper to ensure effective implementation as planned.
  
Finally, along with the opening of the National Forum on the Dissemination of National Social Protection Strategy for the Poor and Vulnerable People in Cambodia, I would like to wish Excellencies, ladies, and gentlemen with Four Gems of Buddhist Blessing.  

EndItem.

បទវិ​ចារណ​កថា៖ បក្ស​ប្រឆាំង កំពុង​ធ្វើ​ខ្លួន​ជា​បាវ​បំរើ​ឱ្យ​បរទេស

ដោយៈរួម ជាតិ

រាល់ពេល ​ដែលដឹង​ថាសហគមន៍​អឺរ៉ុប ឬតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ មកបំ​ពេញ​​ទស្សន​កិច្ច​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ម្តង​ៗ គេ​តែងតែឃើញ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ប្រើល្បិចត្អូញ​ត្អែរ ទួញ​សោក ហាក់​ដូច​ជាពួក​គេ និង​ប្រជាពល​រដ្ឋ ​ទទួល​រង​នូវ​ការ​ធ្វើ​បាប​ធ្ងន់​ធ្ងរពីរាជ​រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ សកម្មភាព​ទាំង​នេះ​ វាគ្រាន់​តែជាការឆ្លៀត​ឱកាស​​យក​ចិត្ត​ យកថ្លើមបរទេស និងធ្វើ​ខ្លួន​ជាបាវ​បំ​រើឱ្យ​បរទេស​ ដើម្បីបានប្រាក់​ជំ​នួយ​ និងការ​កេង​ចំ​ណេញ​ផល​យោជន៍​នយោបាយ​ក្រុម​ខ្លួន​តែប៉ុណ្ណោះ​។

ជន​ឱកាសនិយម​ទាំង​នោះ​ រួម​មាន ​លោក កឹម សុខា ប្រធាន​គណបក្ស​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​បានចោទ​ប្រកាន់មកលើ​រាជ​រដ្ឋា​ភិបាលថា កំពុងតែរឹតបន្តឹងសេរីភាព ក្នុងសកម្ម​ភាព​នយោបាយ នឹង​ធ្វើ​របាយ​ការណ៍​ទាំងនេះប្តឹងទៅ លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ទទួលបន្ទុក​សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និង​ លោកស្រីមូរ សុខហួរ អ្នកតំណាងរាស្រ្តខេត្តកំពតរបស់ គណបក្សសម រង្ស៊ី ក៏បានធ្វើ​សន្និសីទ​កា​សែត​នៅមុខរដ្ឋ​សភា​ជាតិ​កម្ពុជា​ កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃច័​ន្ទ​ទី​៥​ ខែ ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០១១ ស្តីពី​កម្មករ​អន្តោប្រវេសន៍នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ក្នុងបំណងបង្ហាញឲ្យ លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី ​មើល​ឃើញ​ថា ​មាន​ការ​រំលោភ​​​ច្បាប់​ការងារ​។

អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​ផ្នែក​សិទិ្ធម​នុស្សរបស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា​​​ លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី បាន​​មក​ដល់​​​ប្រទេសកម្ពុជាកាលពី​ថ្ងៃចន្ទ័។

ទង្វើដែល​មាន​លក្ខណៈ​ជាបាវបំរើបរទេស របស់ លោក កឹម សុខា និង​លោកស្រី មូរ សុខហួរ នោះ​ត្រូវបាន​ចាស់ទុំ​ខ្មែរ​យើងហៅថា ហែកទ្រូងឲ្យក្អែកចឹក ឬអាចហៅម្យ៉ាងទៀត​ថា ចាំ​តែ​ទូ​ពិត​ ក្នុង ​គោល​ដៅ​ឲ្យ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិកាត់បន្ថយជំនួយ ជា​ចេត​នាមិន​ចង់​ឃើញ​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា​ ប៉ុន្តែ​រាល់ការរាយការណ៍​របស់ពួក​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​ ដែលបាន​មួល​បង្កាច់​មកលើរាជរដ្ឋាភិបាល​យ៉ាងនេះ​ក្តី ក៏​ស​ហ​គម​ន៍​​អន្តរជាតិ​ និងប្រទេស​ម្ចាស់​ជំ​នួយ​ ​នៅតែ​យកចិត្តទុកដាក់ផ្តល់​ជូនដល់រាជរដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​មួយឆ្នាំៗ​ជាង​មួយ​ ពាន់​ លានដុល្លាអាមេរិកជាបន្ត​បន្ទាប់​។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១១ តាមរយៈវិទ្យុបរទេសនិយាយខេមរៈភាសា បានផ្សាយថា មន្រ្តី​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស បានចោទប្រកាន់ថា អាជ្ញាធរសង្កាត់បាក់ខែង ខណ្ឌឬស្សីកែវ បាន​រា​រាំង​មិន​ឲ្យ​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​រៀបចំ​វេទិកា​សំណេះ​សំណាលមួយ រវាងអ្នកតំណាងរាស្រ្តនិងប្រជា​ពល​រដ្ឋ។ វិទ្យុនេះ​បាន​​ដក​ស្រង់សំដី លោក ផាត ផល្លា ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិការ​គណបក្ស​សិទិ្ធ​មនុស្ស បាន​និយាយថា គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស​រៀបចំ​ពិធី​សំណេះ​សំណាល​មួយកាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​នេះ​នៅវត្ត ​ក្តី​ចាស់ ក្នុង​ ខណ្ឌឬស្សីកែវ រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ​ ប៉ុន្តែ​មាន​ការ​​ចោទប្រកាន់​មកលើ​អាជ្ញា​ធរមូល​ដ្ឋានថា បាន​មក​​គំរាមកំហែង​ព្រះចៅ​អធិការ​ វត្តមិនឲ្យផ្តល់ទីតាំងដល់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស​រៀបចំ​វេទិ​កាទេ។​

ការចោទប្រកាន់ទាំងនេះត្រូវ​បាន​ លោក ញឹក ភីផុន ចៅសង្កាត់បាក់ខែង បាន​បដិសេធថា« អាជ្ញាធរ​មិន​បាន​រុះរើរោង​វេទិការបស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សទេ គឺអ្នក​រៀប​ចំ​កម្ម​វិធី​នោះបាន​ស្ម័គ្រចិត្ត​រុះរើដោយខ្លួនឯង ។

ទោះបីជាមានការបកស្រាយរបស់លោកចៅសង្កាត់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោក កឹម សុខា នៅ​តែ​​បន្ទរ​តាមពាក្យ​សំដី​កូន​ចៅរបស់ខ្លួនបន្តចោទប្រកាន់មកលើ​ រាជរដ្ឋាភិបាលថា « កំពុងតែ​រឹត​បន្តឹង​សេរីភាពក្នុង​សកម្ម​ភាព​​​ន​យោបាយ »  លោក កឹម សុខា​ អះ​អាង​ថា​ នឹង​ធ្វើ​របាយ​ការណ៍ទាំងនេះប្តឹងទៅ លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី

បើរាជរដ្ឋាភិបាលរឹតបន្តឹងសេរីភាពក្នុងសកម្មភាពនយោបាយមែននោះ​ ហេតុអ្វីបានជាលោក កឹម សុខា ចាប់តាំងពី ​ធ្វើជាប្រធាននៅមជ្ឈមណ្ឌលសិទិ្ធមនុស្សកម្ពុជា​ និង​រហូតមកធ្វើប្រធាន​គណបក្ស​សិទ្ធិ​មនុ​ស្ស​ និង​បាន​​ដើរ​ធ្វើ​វេទិកា​នៅ​គ្រប់​​ច្រក​ល្ហក ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាសឹង​តែជារៀង​រាល់​ថ្ងៃសូម្បីតែថ្ងៃ​បុណ្យ​ទាន​ឬ ថ្ងៃ​សៅរ៍ អាទិត្យ​ សួរថា តើសេរីភាព​របស់​ លោក កឹម សុខា ប៉ុន​ណាទៀត​ទើប​ឆ្អែត​ឆ្អន់​?​

រាជរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីំ បាន និង​កំពុង​គោរព​ប្រតិបត្តិ​យ៉ាងខ្ជាប់​ខ្ជួន​ តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាម្ចាស់វាសនានៃប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ​បានអនុវត្តនូវ​គោលនយោបាយ ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស​អំណាច​ទាំងអស់​ជា​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ។ រៀងរាល់៥ឆ្នាំម្តងៗមាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​រើសតំណាងរាស្រ្ត និង​ការបោះ​ឆ្នោត​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ លើស​ពីនេះ​រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពដ៏ពេញលេញ ដល់​គណ​បក្ស​​នយោបាយ​ក្នុងការ​ធ្វើគោល​នយោ​បាយ​ផ្ស​​ព្វ​ ផ្សាយតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច តាមវិទ្យុ ហើយពួកគេថែម​ទាំង​បាន​​ជួល​ម៉ោង​ផ្សាយ​បន្តទៅ​ច្រើន​ប៉ុស្តិ៍​ទូទាំង​ប្រទេស ​កម្ពុជាទៀត​ ។

បើនិយាយអំពីចំ ​នួន​អង្គការ សមាគម សង្គមស៊ីវិលនៅប្រទេសកម្ពុជាមានច្រើន​​​ជាងបីពាន់ ​ហើយ​បាន​ និងកំពុង​ ធ្វើសកម្មភាពជួយកសាងនិងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ដូច្នេះការចោទ​ប្រកាន់​របស់​​លោក កឹម សុខា អំពី​ការរិតបន្តឹង​សិទ្ធិ​សេរី​ភាព​នោះ វាមិនមែន​ជាការ​ពិត​ទេ  វាគ្រាន់តែជា​ការប្រឌិត​ព័ត៌​មាន​ទុច្ច​រិត​ដើម្បីបំរើផល​ចំណេញ​ន​យោ​បាយ​ឲ្យគណបក្ស​ខ្លួន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ។

ដោយឡែកតាមអ្នកវិភាគឯករាជ្យបានមើលឃើញថា លោកស្រី មូរ សុខហួរ បាននឹងកំពុង​កេង​ចំណេញ​​នយោបាយ​គណបក្ស និងនយោបាយផ្ទាល់ខ្លួន ដោយលើកយកករណីពល​ករទៅធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី មកធ្វើ​សន្និសីទ​កាសែតចំពេល លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី មកកម្ពុជា ដើម្បីឆ្លៀត​ឱកាសបំប៉ោងព័ត៌មាន ជាចេតនា​ទាក់​ទាញ​សមានចិត្ត ពី​ លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី ក៏ដូចជាចង់បាន​ប្រជាប្រិយភាព​ពីប្រជាពល​រដ្ឋ​តែតាមពិតការផ្អាកមិនឲ្យពល​ករទៅធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​នោះ​គឺផ្តើមចេញពីសម្តេច តេជោ ហ៊ុន សែន បានប្រកាសដល់​ក្រសួងការងារ​តាម​រយៈ​​សារាច​រ​ណែនាំ មិនអនុញ្ញាត្តិឱ្យ​មានការ​នាំពលករ​ទៅធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​​ម៉ាឡេស៊ី ទៀតនោះ​ទេ ប៉ុន្តែ លោកស្រីមូរ សុខហួរ បែរជាប្រើល្បិចស៊ីឡាក ដោយកេង​ចំណេញ​នយោបាយ ។ ក្នុង​បញ្ហា​នេះ​ បើគ្មាន​ការ​ប្រកាសរបស់​សម្តេច​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន នោះវាប្រាកដ​ជាគ្មាន​ការផ្អាកទេ។ ដូច្នេះ​ លោកស្រី មូរ សុខហួរ គ្មានអំ​ណាច​ណា​មួយ​ឲ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីផ្អាកឡើយ។

          តាមការស្ទង់មតិរបស់វិទ្យាស្ថាន​សារធារណៈអន្តរជាតិ(IRI)បានបង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា រាជ​រដ្ឋាភិបាល     ធ្វើ​ត្រូវ​៧៦​% បានន័យថា ជោគ​ជ័យ​ទាំង​នេះ​ ពិត​ជាបាន​កើត​ចេញ​ពីការដឹកនាំ​របស់​រាជរដ្ឋា​ភិបាលកម្ពុជា​ជាពិសេស គឺគណ​បក្ស​​ប្រជាជន​កម្ពុជា​។

          ជារួម ការត្អូញត្អែររបស់លោក កឹម សុខា និងលោក ស្រី មូរ សុខហួរ គ្មានប្រយោជន៍អ្វី​ដល់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ឡើយ គឺវាគ្រាន់តែជាព្យុះខ្យល់នៅក្នុងកែវទឹកតែប៉ុណ្ណោះ ដូចពាក្យសុភា​សិតបាននិយាយ​ថា​មនុស្ស​ជា​អ្នកធ្វើទេវតាជាអ្នកកត់ មានន័យថា ​ទោះបីគណបក្សប្រឆាំងចោទ​ប្រកាន់មក​លើរាជរដ្ឋាភិបាល​យ៉ាងណាក៏ដោយ​ ក៏គង់តែប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងថា មានតែ​គណបក្សប្រជាជនតែមួយ​គត់​ដែលបានដឹង​សុខទុក្ខ និង​ជួយ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​របស់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋដ៏​ច្រើន​លើសលប់​នឹងនៅ​តែ​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ​ជានិរន្ត៕

ថ្ងៃទី ០៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១១

បទសម្ភាសន៍ លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ជាមួយ​លោក សត្យា រក្ស ក្នុង​កម្មវិធី​វិភាគ​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​សង្គម ​ ស្តី​ពី​ការ​ដណ្តើម​ស្លាក​ជា​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ រវាង​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី និង​គណបក្ស​ សិទ្ធិមនុស្ស​ ​ ​


 ថ្ងៃទី ០៥ ខែ ធ្នូ​ ​ ឆ្នាំ២០១១

លោក សត្យា រក្ស
          សំណួរ៖ យើង​ឃើញ​ថា គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី និង​ គណបក្សរបស់ កឹម សុខា កំពុង​តែ​ចោទ​ប្រកាន់​គ្នា​ ដែល​ខាង​ កឹម សុខា ថា គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ជា​អាយ៉ង​​របស់​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា ។​សម្រាប់​ សម រង្ស៊ី វិញ​កំពុង​តែ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា គណបក្ស កឹម សុខា នេះ​កំពុង​តែ​អូស​ទាញ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​របស់​គេ​ ដើម្បី​ឲ្យ​មក​គាំទ្រ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជូន​គណបក្ស​ប្រជាជន​។​ យើង​ឃើញ​ថា ចំណុច​នេះ​យើង​អាច​និយាយ​បាន​ថា ភាព​ផ្អែម​ល្ហែម​​របស់​គណបក្ស​ទាំង​ពី​រ​គឺ​​ឈប់​មាន​ហើយ។​ចំណុច​នេះ​តើ​លោក បណ្ឌិត​​យល់​ឃើញ​យ៉ាង​ម៉េច​?​

លោក​បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
          ចម្លើយ៖​  ត្រង់​ហ្នឹង​ហើយ​ដែល​បង​ប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ពិនិត្យ​មើល​ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំង​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ទាំង​គណបក្ស សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ដែល​ដណ្តើ​ម​គ្នា​ថា ខ្លួន​ជា​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពិត​ ដូច​លោក​ សត្យារក្ស​ បាន​លើក​អញ្ចឹង​​ គឺ​ដណ្តើ​ម​​ទាញ​យក​ស្លាក​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​​ ហើយ​អាស្លាក​ហ្នឹង​រហែក​ដោយ​សារ​តែ​រឿង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​កំពុង​ដណ្តើម​ហ្នឹង​ ឯង​។​ តែ​ពាក្យ​ និង​ខ្លឹម​សា​រ​ពិត​ប្រាកដ​របស់​ប្រជាធិបតេយ្យ​មិន​ស្ថិតនៅលើ​​ស្លាក​ដែល​ ពួក​ហ្នឹង​កំពុង​ដណ្តើម​គ្នាទេ​ គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​ជាគុណសម្បត្តិ​របស់​កម្ពុជា​កំពុង​វិវឌ្ឍន​​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ ហើយ​កំពុង​ត្រៀម​វិវឌ្ឍន​​ជា​ជំហ៊ាន​ទៅ​មុខ​។​ អាហ្នឹង​គឺ​ជា​ខ្លឹម​សារ​ពិ​ត​នៃ​ដំណើរ​ការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ភាវូបនីយកម្ម​នៅ​ កម្ពុជា ហើយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំង​ពីរ​ដណ្តើម​​គ្នា​ទាញ​យក​ស្លាក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ កំពុង​តែ​ដាច់​ដោច​គ្នា​ហ្នឹង​ឯង​ ហើយ​មួយ​ទៀត​ក៏​ជាការ​​រំលឹ​ក​មក​វិញ​បន្តិច​ដែរ​ កាល​ពី​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មុន គេ​ប្រកូក​ប្រកាស​គ្នា​ធ្វើ​សម្ព័ន្ធភាព​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ហើយ​កាល​ហ្នឹង​យើង​ក៏​ធ្លាប់​សម្តែង​នៅ​ក្នុង​វេទិការ​របស់​យើង​បញ្ជាក់​ថា ​គណបក្ស​ទាំង​ពីរ​ហ្នឹង​គ្មាន​សារធាតុ​ណា​ដែល​អាច​ចាប់​ដៃ​គ្នា​ធ្វើ​ការ​ជា ​មួយ​​គ្នា​បាន​ទេ​ ហើយ​កាល​ហ្នឹង​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​យើង​ថា យើង​ជា​អ្នក​ទប់​ស្កាត់​មិន​ចង់​ឲ្យ​គេរួម​គ្នា​ទេ ខ្លាចគេ​ខ្លាំង​ រហូត​ដល់​គេ​ថា កម្ម​វិធីនេះ​ជា​កម្ម​វិធី​ញុះញង់​បំបែក​បំបាក់​គណបក្ស​គេ​មិន​ឲ្យ​ចង​ សម្ព័ន្ធភាព​ជា​ដើម​។ល។​ ទៅ​ជា​ចោទ​យើង​ថា​បំបែក​បំបាក់​គូរ​ស្នេហ៍​ ការ​ពិត​គូរ​ស្នេហ៍​ហ្នឹង​វាទៅ​អត់​រួច​ ដែល​យើង​មើល​ឃើញ​ យើង​ដឹង​ថា គូរ​ស្នេហ៍​ពីរនេះ​​ទៅ​អត់​រួច​ទេ​ ព្រោះ​មិនដឹង​​អ្នក​ណា​ដើរ​តួជា​ប្រពន្ធ​ អ្ន​ក​ណា​ដើរ​តួ​ជា​ប្តី។​​ ដល់​យើង​ប្រាប់​ទៅ​គេ​ខឹង​យើង​ ដល់​ឥឡូវ​ពួក​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំង​ពីរ​គឺ​ជា​ជន​រមិលគុណ​ទៅ​វិញ​គួរ​តែ​ អរគុណ​ពួក​យើង​។ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ពួក​គាត់​អត់​រួបរួម​​គ្នា​បាន​ទេ​ ហើយ​មិន​ត្រឹម​តែ​អត់​ចូល​ទេ គាត់​វាយ​ប្រហារ​ដាក់​បណ្តាសារ​គ្នា​ ដាក់​ទំនាយ​គ្នា​ទៀត​​​ ។ បើ​យល់​គួរ​តែ​អរគុណ​ពួក​យើង​ដែល​បាន​ប្រាប់​ពី​មុន​​ ទាំង​លោក សម រង្ស៊ី និង​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ហើយ​គួរ​តែ​សុំទោស​យើង រឿង​ដែល​​ចោទ​ប្រកាន់​ថា យើង​បំបែក​បំបាក់​មិន​ឲ្យ​គូរ​ស្នេហ៍​ចាប់​ដៃ​គ្នា​បាន​​​។​ តាម​ពិត​ពួក​គាត់​មិន​ដែល​មាន​ស្នេហា​ចាប់​ដៃ​ជា​មួយ​គ្នា​ឯណា​ ពួក​ពីរ​អ្នក​នោះ​អត់​ស្មោះ​ត្រង់​គ្នាទេ​។ ឥឡូវ​យើង​ទាញ​មក​ព្រឹត្តិការណ៍​ថ្មី​ យើង​ឃើញ​ហើយ កម្ពុជាយើង​ជិត​ឈាន​ទៅ​ដល់​ថ្ងៃបោះ​ឆ្នោត​ព្រឹទ្ធសភា​ គឺ​នៅ​ខែ​មករា​ ឆ្នាំ​ ២០១២ នេះ​ឯង​ ហើយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ព្រឹទ្ធសភា​ ខុស​ពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ រដ្ឋ​សភា​ និង​ ការ​បោះ​ឆ្នោត​ ឃុំ​ សង្កាត់​ គឺ​យើង​បោះ​ឆ្នោត​ជា​អសក​ល​ និង​មិន​​ផ្ទាល់​ បាន​សេច​ក្តី​ថា អ្នក​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា គឺ​មាន​តែ​សមាជិក​​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ ឃុំ សង្កាត់​ ទូទាំង​​ប្រទេស​ បូក​​នឹង​សមាជិក​រដ្ឋ​សភា​បច្ចុប្បន្ន​។ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​មាន​តែ​គណបក្ស​ពីរ​ទេ​​ ដែលឈរ​ឈ្មោះ​ប្រកួត​ប្រជែង​បោះ​ឆ្នោត​ព្រឺទ្ធសភា​​ គឺ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ឯគណបក្ស​ កឹម សុខា ទោះចង់​មិន​ចង់​ក៏​គ្មាន​បាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ដែរ​ ព្រោះ​ខ្លួន​គ្មាន​សមាជិក​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ ឃុំ សង្កាត់​ ទេ​ ដូច្នេះ​ត្រូវ​តែ​អត់​ចូលរួម​ហើយ ព្រោះ​ទៅ​ចូល​រួម​មាន​​អ្នក​ណា​គេ​ទៅ​បោះ​ឲ្យ​។​ ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ភាព​ណែងណង​មួយ​រវាង​ ​គណបក្ស កឹម សុខា និង​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ព្រឹទ្ធ​សភា​ត្រង់​ថា កន្លង​មក​ប៉ុន្មាន​ខែ​នេះ​គឺ​ការ​ចាក​ចេញ​ពី​គណបក្ស សម រង្ស៊ី មាន​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ពិសេស​គឺ​នៅ​ខាង​​កំពង់​ចាម​​នេះ​ឯង​ ។ អ្នក​ដែល​ចាក​ចេញ​ពី​គណបក្ស សម រង្ស៊ី មក​គណបក្ស​ កឹម សុខា គឺ​វាមាន​ពាក់​ព័ន្ធ​គ្នា​ជា​មួយ​នឹង​​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ ឃុំ សង្កាត់​ នៅ​ឯ​មណ្ឌល​បោះ​ឆ្នោត​ខេត្ត​កំពង់​​ចាម​។​ អញ្ចឹង​ កឹម សុខា ប្រើ​លទ្ធភាព​បច្ចុប្បន្ន​ហ្នឹង​ ដើម្បី​អូស​ទាញ​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់​នៅ​ឯ​ខេត្ត​កំពង់​​ចាម​ ដែល​ជា​សមាជិក​​របស់​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ប៉ុន្តែ​អ្នក​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​ មាន​មួយ​ចំនួន​អាច​ថា គាំទ្រ​ក្រុម​ដែល​ចាក​ចេញ​ពី​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ។ ត្រង់​ហ្នឹង​ដែល​ជា​ការ​អះអាង​របស់​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា គណបក្ស កឹម សុខា កំពុង​​តែ​អូស​ទាញ​សមាជិក ក្រុម​ប្រឹក្សា​ ឃុំ សង្កាត់​ មួយ​ចំនួន​របស់​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែល​គាំទ្រ​ក្រុម​ដែល​ចាក​ចេញ​ទៅ​កុំ​ឲ្យ​បោះ​ឆ្នោត​ គាំទ្រ​បេក្ខជន​របស់​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ដែល​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​នោះ​ គឺ​ឲ្យ​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ។​នេះ​ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ម្ខាង​របស់​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយយើង​ឃើញ​ថា គណបក្ស​ កឹម សុខា បាន​ធ្វើ​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ វា​អត់សក្តិសម​នឹង​ខ្លួន​ពាក់​ សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទេ មិន​ដឹង​ជា​សិទ្ធិ​អ្វី​ទេ​ ចេញ​មក​ប្រមាថ​គេ​បញ្ច្រាស់​ទៅ​វិញ​មិន​ព្រម​ពន្យល់​ ហើយ​នេះ​ជា​ចរិក​នយោបាយ​របស់​ កឹម សុខា តែ​ម្តង​ គាត់​អត់​ចូល​ចិត្ត​​ពន្យល់​អ្នក​ណា​ទេ​ ព្រោះ​គាត់​អត់​ចេះ​ មិន​ដឹង​ពន្យល់​អី មាន​តែ​ជេរ​បញ្ច្រាស់​ទៅ​វិញ​។​ មាន​ន័យ​ច្រើន​ណាស់ រហូត​ដល់​យក​ពាក្យ រឡិក​រឡក់​ តាម​អ្វី​ដែល​គាត់​យល់​កន្លះ​ក្អម​នៅ​ក្នុង​ទ្រឹស្តី​​​​ព្រះ​ពុទ្ធ​ក៏​ដូច​ ទ្រឹស្តី​ប្រជាធិបតេយ្យ​ យក​មក​ធ្វើ​សេច​ក្តី​ថ្លែង​ការ​ណ៍​វាយ​ប្រហារ​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ​វិញ​ ។ តាម​ធម្មតា រឿង​ចោទ​ប្រកាន់​វា​សឹង​តែ​ជា​ទម្លាប់​ទៅ​ហើយ របស់​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី និង​គណបក្ស​ កឹម សុខា​ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ជា​ចរិត​មិន​ល្អ​នៅ​ត្រង់​ថា ពួក​គាត់​អត់​ចេះ​បំភ្លឺ​គ្នា ​បាន​ត្រឹម​តែ​បញ្ច្រាស់​គ្នា​ទៅ​​វិញ ។ កឹម សុខា គាត់​បញ្ច្រាស់​ទៅថា ចោទ​ប្រកាន់​ គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី រហូត​ដល់ អសីលធម៌​ ប្រមាថ​កាត​​ទាន​គ្នា​ ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ ហើ​យ ពាក្យ​អស់​ហ្នឹង កឹម សុខា ខ្លួន​ឯង​ក៏​ធ្លាប់​ប្រមាថ​កាត​​ទាន​ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏​ដូច​ជា​គណបក្ស​​ប្រជាជន​កម្ពុជា ក៏​ដូច​ជា​រដ្ឋាភិបាល​អញ្ចឹង។​ តែ​ដល់​ឥឡូវ​ប៉ះ​ដល់​ក្រុម​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​រឡិករឡក់​​គ្នា​ឯង​ចាប់​ ផ្តើម​លេង​គ្នា។​ ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​ថ្មី​ៗ​នេះ ក្រោយ​ពី​ កឹម សុខា ធ្វើ​សេច​ក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ប្រឆាំង​តតាំង​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​របស់​ គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី យើង​មាន​ប្រភព​ព័ត៌មាន ដែល​និយាយ​អំពី​​ករណី​ពីរ​ ជា​ករណី​ជាក់​ស្តែ​ង​។​ តែ​មក​ដល់​ពេល​នេះ​អត់​ឃើញ​ខាង​គណបក្ស​ កឹម សុខា ឆ្លើយ​តប​តែ​គឺ​ ខាង​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ នៅ​ឯ​កំពង់​​ចាម​របស់​ សម រង្ស៊ី មួយ​ចំនួន​បាន​ដើរ​តាម​ការ​អូស​ទាញ​របស់​ក្រុម​ កឹម សុខា ប៉ុន្តែ​អូស​ទាញ​ឲ្យ​ទៅ​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ រហូត​ដល់​គេ​លើក​ចំៗ​ឈ្មោះ​ចំពោះ​​ការ​ជួប​គ្នា​ជា​មួយ​នឹង​ក្រុម​ ប្រឹក្សាឃុំ​របស់​ សម រង្ស៊ី ជា​មួយ​ក្រុម​លោក កឹម សុខា ដើម្បី​ទៅ​ជួប​នៅ​​ខាង​ភាគី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ ដើម្បី​ធានា​ឲ្យ​មាន​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ បេក្ខជន​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា អាហ្នឹង​មួយ​ករណី​ទៅ រហូត​ដល់​គេ​ដឹង​ថា ហាង​នេះ​ ហាង​នោះ ​គេ​ជួប​ជុំ​គ្នា​​។ មាន​ករណី​មួយ​ទៀត​មាន​ក្រុម​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ ដែល​នៅ​កំពង់​​​ចាម​ ដែរ​ គឺ​ជា​សមាជិ​ក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់​ របស់​គណបក្ស សម​ រង្ស៊ី ក៏​ត្រូវ​បាន​ក្រុម​លោក កឹម សុខា​ អូសទាញ​ដែរ​ ហើយណាត់​ជួប​ជា​មួយ​នឹង​ភាគី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជាមួយ​បែប​ទៀតទៅ​ ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ការ​ទុក​ចិត្ត​គ្នា​ ក្នុង​ការ​គាំទ្រ​និង​ផ្តល់​ផល​ប្រយោជន៍​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ ដោយ​គាំទ្រ​បេក្ខ​​ជន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ព្រឹទ្ធ​ សភា​ ហើយ​ករណី​ពីរ​នេះ​គឺ​លើក​ភាពជា​ក់​ស្តែ​ង​ជា​ច្រើន​ ដែល​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ខាង​លោក កឹម សុខា អត់​ឃើញ​ប្រតិកម្ម​ដូច​មុនទេ។​​​ ត្រង់​ចំណុច​នេះ​ចោទ​សួរ​ពិតឬ​​មិន​ពិត​ ទុក​ឲ្យ​គណបក្ស​ទាំង​ពី​រ​ដោះ​ស្រាយ​គ្នា​ចុះ​។​ ករណី​របស់​យើង​ដែល​ត្រូវ​បំភ្លឺ​ អ្វី​ដែល​លោក សត្យា រក្ស​ បាន​សួរ​នោះ​គឺ​ត្រង់​ហ្នឹង​ហើយដែល​យើង​បាន​បញ្ជាក់​យូរ​ហើយ ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំង​ពី​រ​នេះ​គ្មាន​គោល​នយោបាយ​ច្បាស់​លាស់​ទេ មាន​ត្រឹម​តែ​អួត​ក្អេង​ក្អាង​ថា ខ្លួន​ឯង​ជា​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ហើយ​ខ្លួន​ដើរ​តួ​ជា​អ្នក​ប្រឆាំង​ ប៉ុន្តែ​យើង​ស្តាប់​ទៅ​ឮ​ថា ដូច​ប្រឆាំង​នឹង​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា ដល់​ពិចារណា​មែន​ទែន​ទៅ​ពួក​គាត់​ប្រឆាំង​គ្នា​ឯង​ គឺទាំង​​គណបក្ស​ កឹម សុខា និង​ គណបក្ស​ សមរង្ស៊ី ចង់​ឲ្យ​ខ្លួន​គៀកនឹង​​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ហើយ​អញ្ចឹង​ដើម្បី​បាន​គៀក​គេនាំ​គ្នា​អួត​ថា គេ​ជា​គណបក្សប្រឆាំង​​ខ្លាំង​ទី​១ ហើយ​ខាង​កឹម​ សុខា អួតថា​គេហ្នឹង​ក្លាយ​​ជា​គណបក្ស​​ប្រឆាំង​ខ្លាំង​ជាង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ សម រង្ស៊ី ។ អញ្ចឹង​ចេះ​តែ​ទៅ​រឡិក​រឡក់​​ដណ្តើម​គ្នា​អញ្ចឹង​ទៅ​។​ ឥឡូវ​យើង​ពិនិត្យ​មើល​តើ​​​ការ​ប្រកួត​របៀប​ហ្នឹង​វា​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ វប្បធម៌​នយោបាយ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែរ​ឬអត់​​? បើ​ពិនិត្យ​ទៅ​លើ​ទិដ្ឋ​ភាព​​របស់​ លោក កឹម សុខា ដូច​ជា​នយោបាយ​មួយ​ដែល​គ្មាន​អ្វី​ប្រាកដ​ប្រាជា​ទេ។​​ ខ្ញុំ​ធ្លាប់​បញ្ជាក់​​ច្រើន​ដងហើយ​ ​បន្តិច​ទៀត​នឹង​ដើរ​ដល់​ផ្លូវ​ទាល់​មួយ​ ពេល​ហ្នឹង​គឺ​មាន​តែ​បែក​ជា​ពីរ​ គឺ​បត់​ស្តាំ ឬ បត់​ឆ្វេង​។​ បាន​ន័យ​ថា​បត់​ទៅ​រក​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ទៅ​លន់​តួសុំ​អង្វរ​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដើម្បី​ខ្លួន​សុំ​ចុះ​ចូល ឬ​ក៏​ខ្លួន​ងាក​មក​​គណបក្ស​ សមរង្ស៊ី ដើម្បី​ឲ្យ​​គណបក្ស​ សមរង្ស៊ី ជួយ​ស្រោច​ស្រង់​​​ជី​វិត​នយោបាយ​របស់​ខ្លួន​ ដើម្បី​បន្ត​ការ​ស្រែក​ជេរ​រដ្ឋាភិបាល​តទៅ​ទៀត​ ព្រោះ​បោះ​ឆ្នោត​ ២០១២ និង ២០១៣ គឺ​ជា​កាល​វេលា បញ្ជាក់​ថា លោក កឹម​ សុខា ដល់ ផ្លូវ​ទាល់​ហើយ​។

លោក សត្យា រក្ស
          សំណួរ៖ ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​មាយាទ​​របស់​លោក កឹម សុខា ដែល​គាត់​កំពុង​តែ​ដឹក​នាំ​បក្ស​របស់​គាត់​ហ្នឹង ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ​ថា លោក កឹម​ សុខា ដូច​ជា មិន​បង្ហាញ​នូវ​ភាព​ច្បាស់​លាស់​ណាមួយ​នោះ​ទេ ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​លោក​បណ្ឌិត​ជួយ​បញ្ជាក់​មើល ថា លោក កឹម​ សុខា តែ​ង​តែ​និយាយ​ថា អ្វី​ដែល​គាត់​ធ្វើ​ និង​កំពុង​ធ្វើ​ហ្នឹង​ ដើម្បី ទី១​​ប្រយោជន៍​បក្សគាត់​ ទី២ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ប្រជាពលរដ្ឋ​។​ ប៉ុន្តែ​ភាព​ជាក់​ស្តែ​ង​ដែល​យើង​មើល​ឃើញ​ចរិត​ លោក កឹម​ សុខា​ ដែល​បាន​ធ្វើ​ និង​កំពុង​ធ្វើ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ យើងឃើញ​ថា មិន​ត្រឹម​តែ​គាត់​បញ្ចុះ​បញ្ចូល​​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សាយ​ ឃុំ សង្កាត់​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ចាម​​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ គឺ​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ខេត្ត​ ខ័ណ្ឌ​ យើង​ឃើ​ញ​ថា លោក កឹម​ សុខា បាន​ចុះ​ទៅ​បញ្ចុះ​បញ្ចូល​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់​ ដូច​ជា​នៅ​ខាង​បាត់​ដំបង នៅ​ខាង​បន្ទាយ​មានជ័យ​ ឧត្តរមានជ័យ​​ ក៏​មាន​ដែរ គឺ​ការ​លេច​​ឮ​​ចេញ​ពីគណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ដែល​អះ​អាង​បែប​ហ្នឹង អញ្ចឹង​យើង​ឃើញ​ថាបើ​ លោក កឹម​ សុខា​ ធ្វើ​បែប​ហ្នឹង​ពិត​ប្រាកដ​ តើ​លោក កឹម​ សុខា​ មាន​ជំហរ​បែប​ណា​ដែរ​ទៅ​? ខ្ញុំ​ចង់​និយាយ​ថា យើង​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាពល​រដ្ឋ​មើល​ឃើញ​ ថាតើ​យើង​ជាបក្សស្អី​ ហើយ​ធ្វើ​ដើម្បី​អ្វី ដើម្បី​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា ឬ ក៏​ដើម្បី​ខ្លួន​គាត់​?​ ហើយ​លោក​បណ្ឌិត​មើល​ឃើញ​យ៉ាង​ម៉េ​ច​ត្រង់​ចំណុច​ហ្នឹង ?

លោក​បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
          ចម្លើយ៖​  លោក កឹម​ សុខា គ្មាន​នយោបាយ​ច្បាស់​លាស់​ទេ​ កន្លង​មក​បង​ប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ធ្លាប់​ឮ​ លោក កឹម​ សុខា ហើយ​ខ្លះ​ធ្លាប់​ចូល​រួម​ផ្ទាល់​នៅ​ក្នុង​វេទិកា​សាធារណៈ​របស់​គណបក្ស​​ លោក កឹម​ សុខា យើង​ឃើញ​ថា​ លោក កឹម​ សុខា ជា​វាគ្មិន​ដ៏​មហា​អស្ចារ្យ​ គ្រាន់​តែ​ឃើញ​យាយ​ម្នាក់​​បាក់​ធ្មេញ​គាត់​ថា​បើ​យាយ​បាក់​ធ្មេញ​ នៅ​ពេល​គណបក្ស​ខ្ញុំ​ឈ្នះ​ឆ្នោត​គាត់​ដាក់​ធ្មេញ​មាស​ឲ្យ​។ អញ្ចឹង​បាន​ន័យ​ថា កម្ម​វិធី​របស់​​គាត់​គឺ​ជា​កម្ម​វិធី​មើល​ដោយ​ភ្នែក​ និង​និយាយ​ដោយ​អណ្តាត​ទេ មិន​មែន​គិត​ដោយ​ខួរ​ក្បាល​ទេ​។ ដល់​ឥឡូវ​ការ​ប្រកួត​របស់គាត់​​បង្ហាញ​អត់​ច្បាស់​ថា គាត់​ជា​គណបក្សអ្វី​ គាត់​ខឹង​គណបក្ស នរោត្តម​​រណឫទ្ធិ​ រឿង​ថា បង្រួប​បង្រួម​មួយ​បែប​ទៅ​ គាត់​ខឹង​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​អត់​ទៅ​មុខ។​ ​ឥឡូវ​តើ​គាត់​ជា​គណបក្ស​ អ្វី គាត់​ខឹង​គណបក្ស នរោត្តម​រណឫទ្ធិ​ ថា​អត់​ព្រម​ប្រឆាំង​ទេ​ ហើយ​ខឹង​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា ប្រឆាំង​ដែរ​តែ​ប្រឆាំង​ខ្សោយ​ ឥឡូវ​មាន​តែ​គាត់​ហ្នឹង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ តែ​ប្រឆាំង​យ៉ាង​ម៉េច​បើ​យើង​ឃើញ​ព័ត៌មាន ដូច​ការ​​បង្កើត​គណបក្ស សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ហ្នឹង គឺ​ការ​សន្ទនា​សំងាត់​ជា​មួយ​សម្តេច​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​ គឺ​ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅ​ហ្នឹង​ការ​ប្រសូត្រ​គណបក្ស​ មួយ​ដែល​ពិបាក​ហ្នឹង​កើត​។​ បើ​និយាយ​ពីគ៌រ​ថា​នៅ​ទទឹង​ ឬ​បញ្ច្រាសជើង​ អញ្ចឹង​ដល់​តែ​រក​​ឆ្មប​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ពូកែ​នឹង​ប្រសូត្រ​ អញ្ចឹង​បាន​ការ​ប្រសូត្រ​ឡើង​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​គឺ​កើត​ឡើង​ដោយ​ការ​ជំនួយ ​​សមត្ថកិច្ច​ ជាឆ្មប​ជា​អ្នក​បង្កើត​ពី​សំណាក់​ សម្តេច​នាយក​ហ្នឹង​ឯង​បាន​​បង្កើត​គណបក្ស​ ហ្នឹង​បាន​។​ នេះ​បើ​យើង​ស្តាប់​ព័ត៌មាន គឺ​ឃើ​ញ​ច្រើន​ណាស់​ នៅ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​លោក កឹម សុខា អត់​មាន​​​គ្រប់​ចំនួន​ផ្តិត​មេដៃ ដើម្បី​តម្រូវ​តាម​លក្ខខណ្ឌ​ច្បាប់​ទេ​ ទាល់​​តែ​មាន​អ្នក​ផ្តិត​មេដៃ​ ៤០០០ នាក់​ទើប​អាច​បង្កើត​បាន​។​ ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បាន​ប្រតិកម្ម​ គឺ​លោក​ កឹម សុខា បាន​បញ្ចូន​ស្នាម​​ផ្តិតមេដៃ​អត់​ច្បាស់​លាស់​ មក​ពី​ស្អី​​ដែល​ខ្ញុំ​សន្និដ្ឋាន​ថា​ អាច​យក​មេដៃ​កាល​គាត់​នៅ​ក្នុង​គុក​ ដែល​គេ​ប្រមូល​ គាត់​យក​អាហ្នឹង​។ បើ​តាម​គាត់​អួត​គឺ​អត់​ពិបាក​ទេ ៤០០០ នាក់​ព្រោះ​​គាត់​សុទ្ធ​តែ​មនុស្ស​រាប់​សិប​ម៉ឺន​ រាប់​សិប​សែន​គាំទ្រ​​ រហូត​ដល់​លាន​ អញ្ចឹង​យើង​ឃើញ​ថា ពិបាក​កើត​ អញ្ចឹង​កូន​ហ្នឹងកូន​បញ្ច្រាស​ជើង​។ ដល់​កើត​ហើយ យើង​ឃើញ​ថា ការ​ទម្លាយការ​សន្ទនា​​សំងាត់​​ជាការ​មួយ​ដែល​អាច​ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ​ពិចារណា​។

អញ្ចឹង ​ចូល​ដល់​រឿង​អូស​ទាញ​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ ឃុំ សង្កាត់​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​​ចាម​ ហើយ​លោក សត្យារក្ស ថា មាន​នៅ​ផ្សេង​ទៀត អញ្ចឹង​ឃើញ​ថា គណបក្ស លោក កឹម សុខា ហ្នឹង ដូច​ជា​មិន​ប្រឆាំង​ទេ​។ អញ្ចឹង​ហើយ​ចង់​បញ្ជាក់​ទៅ​លោក កឹម សុខា វិញ ព្រោះ​កាល​​ណា​យើង​ធ្វើ​នយោបាយ​ត្រូវ​មាន​តម្លាភាព រឿង​អូស​ទាញ​សមាជិក​គណបក្ស ណា​ឲ្យ​មក​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា វាជា​ការ​ល្អ​ហើយ ព្រោះ​ជា​សិទ្ធិ​នយោបាយ​វា​មិន​ជា​អ្វី​ទេ ប៉ុន្តែ​បើ​អូស​ទាញឲ្យ​​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យគណបក្សប្រជាជន ​​លោក កឹម សុខា ត្រូវ​បញ្ជាក់​ជំហរ​ខ្លួន​ឯង​ថា ជា​គណបក្សអ្វី ជា​មួយ​ហ្នឹង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ឬក៏​ខ្លួន​ឯង​ដើរ​តួ​ជា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ ព្រោះ​ពាក្យ​ថា គណបក្ស ត្រូវ​ទាម​ទារ​​នយោបាយ​តម្លាភាព​មួយ​ គឺ​ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ងាយ​នឹង​ធ្វើ​ការ​វិនិច្ឆ័យ​។​ ប៉ុន្តែ​បើ​ខ្លួន​លេង​មុខពីរ​ មុខបី តាំង​​ពី​ការ​បង្កើត​លាក់​លាម​ជាមួយ​សម្តេច​នាយក​ រហូត​ដល់​ឥឡូវ​ពាក់​ព័ន្ធ​រឿង​អូស​ទាញ​អ្នក​គាំទ្រ​ សម រង្ស៊ី ឲ្យ​ទៅ​គាំទ្រ​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា​ ដូច្នេះ​ខ្លួន​ត្រូវ​បញ្ជាក់​ជំហរ​។​ ចំណុច​មួយ​ទៀត​ដែល​ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ​លោក កឹម​ សុខា មិន​គិត​ប្រយោជន៍​គណបក្សសិទ្ធិ​មនុស្ស​​ ប៉ុន្មាន​ទេ​ បើ​គិត​ប្រយោជន៍​ជា​តិ​អាហ្នឹង​​សូន្យ មិន​រាប់​ជាមួយ​ គឺ​លោក កឹម សុខា គ្មាន​សារជាតិ​ឯណា​មក​គិត​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទេ ព្រោះ​យើង​មើល​ទៅ​ឃើញ​ហើយ ស្អី​ក៏​លួច​ៗ។​ យើងមើល​ពី​ឆ្នាំ​ ១៩៧៩ -១៩៨០ វេទនា​ចង់​ងាប់ រក​អង្ករ ​រក​ស្បៀង​មិន​គ្រប់​គាត់​ដាច់​ចិត្ត​លួច​អង្ករ​រាប់​តោន​កើត​ យើង​គិត​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​​ទៅ​ដឹង​ហើយ​ គឺ​គាត់​ធ្វើ​នយោបាយ​នេះ​ គ្រាន់​តែ​យក​នយោបាយ​ធ្វើ​ជា​មុខ​របរ​។​ លោក​ កឹម​ សុខា គ្មាន​មុខ​របរ​អ្វី​ក្រៅ​ពី​ហ្នឹង​ទេ​ ហើយ​ហ៊ាន​តែ​ដូរ​មុខ​របរ​លោក កឹម សុខា រក​លុយ​ចិញ្ចឹម​ប្រពន្ធ​កូន​អត់​បាន​ផង​ កូន​នៅ​អាមេរិក​ ២ នាក់​ ត្រូវ​អស់​ប៉ុន្មាន​ក្នុង​១ឆ្នាំ ហើយ​ប្រពន្ធ​ទៀត​ ហើយ​បាន​លុយ​ពីណា​ អ្នក​ទាំង​អស់​នោះ​គ្មាន​មុខ​របរ​ទេ​រស់​ដោយ​សា​រ​ កឹម សុខា ទាំង​អស់​ ។ បើ​ កឹម សុខា ហ៊ាន​ដូរ​មុខ​របរ​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ ទៅ​អ្នក​រក​ស៊ី មាន​តែ​ដើរ​លួច​គេ​ ព្រោះ​គាត់​អត់​មាន​ជំនាញ​អ្វី​ទេ​ ​បើ​ឲ្យ​ទៅ​ធ្វើ​តាម​​ជំនាញ​គី​មី​ទៅ​អត់​រួច​ទេ​ តែ​ដល់​ទៅ​ធ្វើ​នយោបាយ​ គាត់​យក​អា​​ចំណេះ​គីមី​​ទៅ​ធ្វើ​ ហៅ​ថា នយោបាយ​ប្រតិកម្ម​គីមី អាហ្នឹង​ចេះ​។ គាត់​រាល់​ថ្ងៃធ្វើ​នយោបាយ​បែប​ប្រតិកម្ម​គីមី​។ ហើយ​មួយ​បែប​ទៀត​​គឺ​នយោបាយ​បែប​ទឹក​ក្រឡុក​ គឺ​យក​ពាក្យ​អាមេរិកផង បារាំង​ផង ខ្លួន​ឯង​ផង​ យក​មក​ដាក់​ចូល​ធុង​ទឹក​ក្រឡុក​មួយ​ ច្របល់​នៅ​ក្នុង​ហ្នឹង​មិន​ដឹងទៅ​ជា​ស្អី​ ហើយ​ឥឡូវ​គាត់​កំពុង​ច្របល់​​ជា​មួយ​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ទៀត​ ។​អញ្ចឹង​បាន​ន័យ​ថា លោក កឹម សុខា គួ​បញ្ជាក់​ជំហរ​ឲ្យ​ច្បាស់​ ហើយ​ខ្ញុំ​ជឿថា លោក​ កឹម សុខា មិន​មែន​ធ្វើ​ដើម្បី​គណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស​ទេ​ គឺ​ដើម្បី​ខ្លួន​គាត់​ និង​ ប្រពន្ធ​កូន​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់គាត់​ទេ​​។ និយាយ​នេះ​ចង់​ឲ្យ​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​ ដែល​មាន​អ្នក​ផ្សេង​ៗ​ពិចារណា​ខ្លួន​ឯង​ទៅ ប្រសិន​ជា​ខ្លួន​ចូល​រួម​ក្នុង​គណបក្ស​ សិទ្ធិ​មនុស្ស​​ត្រូវគិតថា​ចុះបើអត់ កឹម សុខា តើ​គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស​ដើរឬអត់​? ។បើសិនជាអត់​ កឹម សុខា គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​​អត់ដើរ បានន័យថាអ្នកឯងអន់ជាង កឹម សុខា ​ទៅទៀត​។ ក្នុងករណី​ចៃដន្យ​ណា​មួយ​​​ដែល លោក កឹម សុខា និង​ក្រុមគ្រួសារ លែងបានផលប្រយោជន៍ពីគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស​ ពីព្រោះ​បោះឆ្នោត​២០១២-២០១៣​ មិនដឹង​ថាយ៉ាងម៉េចនោះទេ​។ សួរថាតើលោក កឹម សុខា សុខចិត្ត​អត់​អង្ករ​ច្រក​​ឆ្នាំង​នៅជាមួយគណបក្ស សិទ្ធិ​មនុស្ស​ឬ​?  ពេលនោះលោក កឹម សុខា ប្រាកដ​ជាវេច​មួយ​បង្វិច​ ស្ពាយ​​​ប្រពន្ធកូនទៅលន់តួ សុំទោសថ្នាក់ដឹកនាំ​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឬទៅអង្វរលោក សម រង្ស៊ី​ ​ដើម្បីបន្តនយោបាយហើយ​​។​ដូច្នេះក្នុងករណីដែលលោក កឹម សុខា លែងនៅក្នុង​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​ តើអ្នកផ្សេងៗទៀត​អាចបន្តគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស​​បានឬទេ​? បើអត់ទេគឺពិតជាអន់ជាងលោក កឹម សុខា ហើយ​។

លោកសត្យា រក្ស​
សំណួរ៖ ​ បើតាមការតាមដានស្តាប់​នូវ​នយោបាយ​​របស់ កឹម សុខា​​ ​គឺ​​ប្រជាពលរដ្ឋ​កំពុង​តែរិះគន់​គាត់​​​ថា​គាត់ជា​អ្នកនយោបាយបែបកូនក្មេង​ ឬនយោបាយឡប់គ្រឿង ឬក៏នយោបាយបញ្ចា្រស់ទិស។​​ការដែលប្រជា​ពលរដ្ឋ​លើក​ឡើង​​នេះគឺត្រឹមត្រូវណាស់​ ​ ពីព្រោះគាត់បានអួតថានៅអាមេរិក​ថាចេក​មួយ​ផ្លែ​១ដុល្លារ​​ជាដើម វាជារឿងមួយ​ដែលគ្មានអ្នក​ណាជឿទេ​។​ ដូចជា ជី ម្អម​ ស្លឹកគ្រៃ គេអាចខ្ចប់​យកទៅ​លក់​​​ធ្វើជាគ្រឿងកំប៉ុងជាដើម ដើម្បីកុំឲ្យខូច​គុណភាព​​។ ចំណុចនេះហើយ​ដែលប្រជាពលរដ្ឋ​លោក​បាត់បង់​នូវជំនឿ​ ហើយបានធ្វើការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង​​។ នៅពេលដែល​​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​រិះគន់​គាត់​បែប​នេះ គាត់បែរជានិយាយថាអ្នកគាំទ្រគាត់ច្រើនទៅវិញ​។ តើមាយាទបាយ​ឡុក​បាយ​ឡរបស់ កឹម សុខា​នេះ លោកបណ្ឌិត​មានអ្វី​ដើម្បី​ជាការបំភ្លឺ​ទៅដល់​ជនរួមជាតិ​ដែរឬទេបាទ?​

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ​ ខ្ញុំនៅចាំកាលពីបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០០៨​ លោក កឹម សុខា បានសម្ភាសន៍​នៅក្នុង​វេទិកា​​អ្នកស្តាប់​​​វិទ្យុអាស៊ី​សេរី​​។ ហើយគេបាន​សួរថា​​លោក កឹម សុខា សង្ឃឹមម្លេះ ចុះកាលពីមុន​កាល​នៅ​ជាអគ្គលេខា​បក្ស គណបក្សលោកតាសឺន សាន​ គឺបានបរាជ័យធ្លាក់ពី១០កៅអី​មកសូន្យកៅអីទេ គឺរហូត​ដល់រលាយបក្សទៅទៀត​ នេះគឺដោយសារ​តែមាន​អគ្គលេខាបក្ស​ដែលមាន​ខួរក្បាល​អន់ គឺ​លោក កឹម សុខា នេះឯង​។ ទីបំផុតគាត់បាន​លក់កេរ្តិ៍របស់លោកតាសឺន សាន ដើម្បីទៅយកតំណែង​នៅព្រឹទ្ធសភា​ទៀត​ គឺដោយសារស្នាដៃអគ្គលេ​ខាបក្សខួរក្បា​លអន់​នេះហើយ​។​ដូច្នេះ​ត្រូវពិចារណា​ ចំណុចមួយ​​នេះ​​ ។ ពេលនោះលោក កឹម សុខា មិនព្រមទទួលស្គាល់ទេ គឺគាត់បែរជាខឹងគេតែម្តង​។ បន្ទាប់​មកទៀតក៏ជិះក្របីចំលងភក់​ យកខ្មោចគណបក្សលោក​តាសឺន សាន​ ដែល​ស្លាប់​តាមរយះ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ១៩៩៨ មក​ដុតនៅឯបច្ឆាគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច​ ដើម្បីខ្លួនបានកៅអីព្រឹទ្ធសភា​។ នៅ​ពេល​ដែលដល់ត្រើយ​ ក៏បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា​​​ ដើម្បីបោកលុយអាមេរិកទៀត​។ ក្រោយ​មក​ដោយសារតែអង្គការ IRI ផ្តាច់លុយ​ក៏បានបោះបង់​ចោល​មជ្ឈម​ណ្ឌល​​សិទ្ធិមនុស្ស​ទៀត​។​ពីព្រោះ​ដូច​ ខ្ញុំ​និយាយអញ្ចឹង​ មុខរបររបស់លោក កឹម សុខា​ គឺ​បោកគេតែអញ្ចឹង​​ នៅពេល​ដែល​អត់លុយ​ហើយ​គឺ​គាត់​ទៅបង្កើតមុខរបរមួយ​ទៀតដើម្បី​រក​លុយបាន។​ ដល់ពេលឥឡូវនេះមុខរបររកស៊ីរបស់​គាត់​ដែល​បំពេញ​ក្នុង​ប្រវត្តិរូបគឺមេ​បក្ស​ ហើយ​សព្វថ្ងៃនេះ​ គឺគ្មាន​ធ្វើ​អ្វី​លើសពីហ្នឹងទេ​។​​ ដូច្នេះបើយើងមើលទៅ នយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា ដើម្បី​បាន​លុយ​មក​ឃោសនា​នៅឆ្នាំ២០០៨​ គឺ​​គាត់​បាន​យកតំណែង​ខ្យល់​ ដូចជាបញ្ជីឈរឈ្មោះតំណាងរាស្ត្រទៅលក់ឲ្យ​ខ្មែរនៅអាមេរិក នៅបារាំង​ ជាដើម ហើយ​បងប្អូន​ខ្មែរ​ខ្លះ​ដែលនៅ​​អាមេរិកក្តី នៅបារាំងក្តី ដែលអត់​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​ និង​ដោយសារ​មានកំហឹង​ស្អប់នឹង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុងភ្នំពេញ​ ក៏ត្រូវរងគ្រោះចាញ់បោកលោក កឹម សុខា ដោយសារយកបញ្ជី​ឈ្មោះ​លំដាប់​លេខ១ ឬលេខ២​ នៅតាមខេត្តនីមួយៗ​ទៅលក់ គឺយ៉ាង​តិច​ពីប្រាំម៉ឺន ទៅប្រាំបីម៉ឺន ឬរហូត​ទៅដល់​ដប់ម៉ឺន​ដុល្លារ​ឯណោះ ​អញ្ចឹងនៅពេលដែល​អ្នកទាំងអស់​នោះ​បរាជ័យ​ គឺមានខ្លះ​លែងលះ​ប្តីប្រពន្ធ​ទៅ​ទៀត​​​​។ នៅពេលដែលលោក កឹម សុខា អស់ផ្លូវដើរ​គាត់​ក៏​ទៅ​គៀងគរ​រកអ្នកថ្មីទៀត​​ ដូចជា​នៅ​អាមេរិកក្តី នៅបារាំងក្តី​នាពេលថ្មីៗនេះ​ ។ ប៉ុន្តែទៅជើងនេះ​គ្មាននរណាគាំទ្រទេ​ គឺមានសភាពស្ងាត់​ណាស់​ ហើយអត់មាននិយាយថានឹងជួប​សមាជិកព្រឹទ្ធស​ភាអាមេរិក ឬជួប​តំណាងរាស្ត្រអាមេរិក ឬមន្ត្រីរដ្ឋការអាមេរិកទេ​។ ចំណុចនេះយើងឃើញ​ថាចរិតរបស់​លោក កឹម សុខា គ្រាន់តែ​គាត់​ជួប​កូន​អាមេរិកក៏គាត់អួតដែរ​ ហើយសម្ភាសន៍តាមអាស៊ីសេរី ឬក៏VOA ផ្អើលភូមិឥឡូវ​ហើយ​។​ កាលពីខែ​ណា​មួយ​នោះគ្រាន់តែទូតបារាំងនៅភ្នំពេញអញ្ជើញលោក កឹម សុខា​ និងបន​នយោបាយ​របស់គាត់​ទៅ​ស៊ីបាយ​​សោះ ក៏ផ្សាយពេញក្នុងកម្មវិធីសិទ្ធិមនុស្សដែរ​ បានន័យថា​ជា​មនុស្ស​ពូកែ​បំប៉ោង​សម្លេង​ ប៉ុន្តែគ្មានខ្លឹមសារ​​។​
សរុបមកនយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា មិនអាចឈានទៅមុខបានវែងឆ្ងាយនោះទេ នៅ​ពេល​ដែលគាត់​ធ្វើរបៀបគ្មានភាពច្បាស់លាស់ ហើយគ្រាន់តែយក​ពាក្យនយោបាយ​សម្រាប់ជា​មុខរបរ​ សម្រាប់​បម្រើផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯង និងប្រពន្ធកូនបែបនេះ​។​ដូច្នេះអ្នកដ៏ទៃទៀត​​ដែលទៅចូលរួម និ​ង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែលច្រឡំ​បោះ​ឆ្នោតគាំទ្រ​ឲ្យលោក កឹម សុខា ជាពិសេស​នៅមណ្ឌលបោះឆ្នោតកំពង់ចាម កណ្តាល ព្រៃវែងជាដើម​ បានរា​យ​ការណ៍​​មកថាគេច្រឡំបោះឲ្យលោក កឹម សុខា ពីមុនមក​នោះ​ គឺដោយសារ​តែលោក កឹម សុខា និយាយដដែលៗ​ពេក​ ហើយនៅពេល​ដែលគេមើល​ឃើញថា​ជាការ​បោក​ប្រាស់នោះ ពួកគេបាន​ចាកចេញ​មកវិញច្រើនណាស់​​​ ដូច្នេះហើយបានជាយើង​ប្រើពាក្យថា គេ​បោះឆ្នោត​ច្រឡំ​ឲ្យលោក កឹម សុខា នៅកំពង់ចាម នៅកណ្តាល នៅព្រៃវែង ជាដើម​នោះ​។​

លោកសត្យា រក្ស​
សំណួរ៖ ​ មកទល់ពេលនេះ នយោបាយភូតភរ របស់លោក កឹម សុខា គឺទទួលបានផល​ខ្លះដែរ​ដូចជា​អ្នកគាំទ្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី មួយចំនួន​មានតាំង​ពីថ្នាក់​តំណាងរាស្ត្រ​ទៅទៀត​ គឺបាន​មក​ចូលរួម​ធ្វើ​នយោបាយ​ជាមួយ​លោក កឹម សុខា​ ។​ អញ្ចឹងទាក់ទងទៅនឹងសមត្ថភាពអូសទាញរបស់លោក កឹម សុខា​ ចំពោះសកម្មជនគណបក្ស​ផ្សេងៗនោះ តើលោកបណ្ឌិតមើលឃើញថា​ កឹម សុខា នេះ​មាន​សមត្ថភាព​​អូសទាញ​សមាជិក ឬក៏អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនឲ្យចូល​រួមក្នុង​នយោបាយ​កន្លះក្អម​របស់​គាត់​ បានឬទេ​?​​

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ​ ចំណុចនេះយើងអាចលើកយកពាក្យចាស់បុរាណបានពោលថា​ « ភូតច្រើន ច្រើន​ចាញ់​អាត្មា​ ​​» មកវិភាគ​បាន​។​ ទី១ យើងគ្រាន់តែគិតថា តើលោក កឹម សុខា គាត់រកស៊ីមុខរបរអ្វី ស្មោះត្រង់​ឬអត់​?​។ លោក កឹម សុខា ទៅធ្វើនយោបាយកន្លែងណាគឺអត់បានយូរ​ទេ​​។ មុនពេល​ដែល​គាត់​ទៅចូលធ្វើ​នយោបាយជាមួយគណបក្ស លោកតាសឺន សាន​ កាលឆ្នាំ១៩៩២-១៩៩៣ គាត់បាន​បង្កើត​​អង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយ​។ ក្រោយមកគាត់​លក់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សនោះ​ ដើម្បីធ្វើ​ទុន​ចូលទៅ​ក្នុង​គណបក្ស លោកតាសឺន សាន​ ពីព្រោះគាត់អត់មានប្រវត្តិ​ និងអតីតភាព​នៅ​ក្នុង​រណសិរ្ស​​រំដោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​របស់លោកតាសឺន សានទេ​​។​តែហេតុអ្វីបានជាលោក កឹម សុខា បានឈរ​នៅក្នុង​កៅអី​តំណាងរាស្ត្រ​? និងបានធ្វើនៅក្នុងកូតាសភាជាប្រធានគណកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស​របស់រដ្ឋសភាទៅទៀត ឯអ្នក​ដ៏ទៃជា​​សមាជិករដ្ឋសភាដែរ ដែលមានអតីតភាព​ពីដើម​ឡើយ​ជាមួយ​លោកតា​សឺន សាន​ នៅ​ក្នុង​រណសិរ្ស​រំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គឺអត់ទទួលបានទេ​ គឺត្រឹមតែ​ជា​សមាជិក​សភា និងខ្លះទៀត​បានត្រឹម​តែ​ជា​លេខាគណកម្មការ​តែប៉ុ​ណ្ណោះ​។​ ត្រង់ចំណុចនេះ​គឺយើង​អាចបញ្ជាក់​អំពី​មុខរបរ​របស់លោកកឹម សុខា ហើយ អញ្ចឹងយើងមិនចាំបាច់​ឆ្លើយទេ គឺទុកឲ្យអតីតសមាជិក​គណបក្ស​លោកតាសឺន សាន ពិចារណា និង​ឆ្លើយ​ខ្លួនឯងចុះ​ ពីព្រោះអ្នកទាំងអស់នោះដឹងច្បាស់ហើយ​។​ ក្រោយមកទៀត ហេតុអ្វី​បានជា​លោក​កឹម សុខា បានធ្វើជាអគ្គលេខាគណបក្សលោកតាសឺន សាន ទៀត​ ចំណែក​ឯអ្នកដែល​មានអតីតភាព​នៅ​ក្នុង​គណបក្សលោកតាសឺន សាន​ មិនបានធ្វើទៅវិញ​។​ ប៉ុន្តែវាសនានេះមិនបានយូរទេ ទីបំផុត​គឺត្រូវ​រលាយ​គណបក្ស​ រួចរត់ទៅចូលជាមួយគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច​ ហើយក្រោយ​មកទៀត​ដោយសារ​តែ​គេ​ស្គាល់​ក្រយៅមិនសុច្ចរិត​ តាំងពីក្បាល​ដល់ចុង​កន្ទុយ​​ក៏ត្រូវចេញ​ទៅធ្វើ​ជាមជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​ កម្ពុជា​ទៀត ​ប៉ុន្តែបានតែ២ ឬ៣ ឆ្នាំ​ ក៏ត្រូវ​មន្ត្រី​បុគ្គលិក​​មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សជំនាន់​នោះ​​ ស្គាល់ក្រយៅលោក កឹម សុខា​ទៀត ​ទើប​គេ​បណ្តេញ​មិនឲ្យ​នៅ​​មជ្ឈ​មណ្ឌល​តទៅទៀត ហើយអង្គការ IRI ក៏ខកចិត្ត​ ហើយ​អាម៉ាស់​ដោយសារ​លោក កឹម សុខា ថែមទៀត​​​ មិនគួរចាញ់បោកលោកកឹម សុខា បោកលុយ​ទៅ​ធ្វើ​គណបក្ស​​។ មានន័យថា IRI យកលុយ​មកឲ្យលោក កឹម សុខា មកធ្វើគណបក្ស ប៉ុន្តែ​មិនមែនដូច្នោះទេ សូមប្រជាពលរដ្ឋកុំច្រឡំ​ យើងត្រូវឲ្យយុត្តិធម៌ទៅអង្គការ IRI ផង ពីព្រោះអង្គការ IRI ក៏ជាជនរង​គ្រោះ​ដូច​ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដូច ឈឹម ផលវរុណ ហើយក៏ដូច​អតីតបុគ្គលិកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែរ​​។ អញ្ចឹងលោក កឹម សុខា គឺជាមនុស្សបោក​ ហើយមនុស្សដែលភូតច្រើន​ ច្រើនចាញ់អាត្មានោះ គឺលោក កឹម សុខានេះឯង​ បើមុខរបររកស៊ីគេហៅថាលក់ផ្លូវ​។ ឥឡូវនេះ​នៅសល់តែផ្លូវពីរ​ទេ​ដែល​លោក កឹម សុខា ត្រូវដើរ​នៅពេលដែលទៅដល់ផ្លូវទាល់ គឺទី១ លន់តួសុំទោសថ្នាក់ដឹកនាំ​​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​​​ និងទី២​គឺ​ទៅ​អង្វរ​លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យ​ផ្តល់លទ្ធភាពដើម្បីបានចូល​ក្នុងគណបក្ស​ សម រង្ស៊ី​ដែរតែប៉ុណ្ណោះ​។​ ការដែលលោក កឹម សុខា ទទួលបាន៣កៅអីនេះ គឺមិនមែន​ដោយសារ​អ្នកគាំទ្រ​លោក កឹម សុខា ទេ​ ប៉ុន្តែគឺសុទ្ធតែជាអ្នកដែលរំភើបនឹងលោក កឹម សុខា​ ហើយ​ពាក្យរំភើប​គឺគេ​ទៅតាម​តែ​មួយភ្លែតទេ អញ្ចឹងហើយបានជាយើងហៅថាច្រឡំ​បោះឆ្នោត​នោះ​។​ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ស្ថានភាព​របស់​គណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច មានការបែកបាក់​ ពេលនោះគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច មាន៦អាសនៈ​។ ក្រោយ​​ពេលដែលបែកបាក់ បានក្លាយទៅជាហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច ថ្មី​ ហើយនិងគណបក្ស នរោត្តមរណរិទ្ធ ។ អញ្ចឹង​​អ្នកគាំទ្រគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច ចាស់មួយចំនួនក៏ងាកទៅគាំទ្រគណបក្ស​លោក កឹម សុខា​។ អញ្ចឹង​​ហើយបានន័យថា​គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិចថ្មី និងគណបក្ស នរោត្តមរណរិទ្ធ​ បានបាត់បង់​អ្នក​បោះឆ្នោត​របស់ខ្លួនកាលពីមុនមកនោះ​​ គឺដល់ពេលនេះ​លោក កឹម សុខា ភ័យ​ខ្លាច​សមាជិក​របស់​គណបក្ស​ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច និងសមាជិករបស់គណបក្ស​នរោត្តមរណរិទ្ធ​ ទាំងនោះ​នឹងត្រឡប់​ទៅរក​គណបក្ស​​ដើម​របស់គេវិញ​។​ ទី២ទៀត អ្នកដែលគាំទ្រលោក កឹម សុខា គឺជាអ្នក​ដែលប្រឆាំង​នឹង​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​ ដែលយល់​ច្រឡំពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។​អញ្ចឹងហើយ​ នៅពេលដែល​គេឃើញថាគណបក្សលោក កឹម សុខា ប្រឆាំងនឹងគណបក្ស សម រង្ស៊ី​​​ និងមិនដឹង​ថា​មុខមាត់​របស់​លោក កឹម សុខា បម្រើឲ្យសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ឬ​ក៏ជាគណបក្សស្វ័យភាព​ឬយ៉ាងណានោះ អញ្ចឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​​មានការ​មន្ទិល និងងាកទៅគាំទ្រ​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​តែម្តង​ ពីព្រោះ​គេមិន​បោះឆ្នោត​ឲ្យគណបក្សអាយ៉ងទេ​។​

លោកសត្យា រក្ស​
សំណួរ៖ ថ្មីៗនេះ លោក កឹម សុខា កំពុងតែ​បញ្ចេញនូវសកម្មភាព​មួយ​បដិសេធ​ទៅនឹង​លទ្ធផល​​​​របស់អង្គការ IRI ដែលគេស្ទង់មតិទៅមើលេឃើញថា​ រាជរដ្ឋាភិបាល​បានដើរ​លើផ្លូវត្រូវ​នោះ​ចំនួន​​៧៦% ។ ប៉ុន្តែ​កឹម សុខា បានអះអាងថា​៧៦% ដែល IRI បានធ្វើការស្ទង់មតិនេះគឺជាការ​មួយ​ដែល​ IRI ស្ទង់មតិ​ដោយច្រឡំទេ​ ហើយគាត់បានដាក់បន្ទុកទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ​ ថា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ទៅ​ឆ្លើយ​ជាមួយនឹង IRI នៅពេលស្ទង់មតិនោះគឺប្រជាពលរដ្ឋមិនយល់​ និងប្រជាពលរដ្ឋនោះខ្លៅ ខ្លាច ឃ្លាន​ ជាដើម​។​ អញ្ចឹងទស្សនៈរបស់កឹម សុខា ដែលបានចោទប្រកាន់ថា​​ការអភិវឌ្ឍ​ជាការបំភ័ន្ត​ភ្នែក​ និង​ការបដិសេធនូវលទ្ធផល​នៃការស្ទង់មតិរបស់ IRI នោះ តើលោកបណ្ឌិត​យល់ឃើញ​យ៉ាងម៉េច​ដែរ​បាទ​?​​

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ចំណុចនេះ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវគិតរួមគ្នាទៅថា​ ការចោទរបស់លោក កឹម សុខា ថាការ​ស្ទង់​មតិរបស់ IRI អត់មានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ អត់ត្រឹមត្រូវ​។ ចុះអ្វី​ដែលគាត់​ធ្វើការ​ប៉ាន់ស្មាន​ថាគាត់​នឹង​ឈ្នះ​កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ពី៥៨កៅអី ទៅ៦០កៅអីនោះ​ជាការ​ត្រឹមត្រូវ​ដែរឬទេ​?​​ ចំណុចនេះ​បញ្ជាក់​ថា​គាត់គឺជា​មេបក្សខួរក្បាលអន់​បាត់ទៅហើយ​។​ពីព្រោះគាត់​ វាយតម្លៃ​អ្នកគាំទ្ររបស់​ខ្លួនមិនត្រូវ​ផងនោះ​ ដូច្នេះ​​គាត់វាយ​​តម្លៃ​អ្នកដ៏ទៃ​មិនកើត​ទេ​​។ បើសិនជាលោក កឹម សុខា វាយតម្លៃ​គណបក្ស​របស់​ខ្លួន​មាន​សន្ទុះ​​បានប៉ុណ្ណា បានត្រឹមត្រូវ នោះទើប​យើងអាចពិចារណាពីការស្ទង់មតិរបស់ IRI ។ ​ការវាយ​តម្លៃ​របស់​គាត់ដែលថាពី៥៨ ទៅ៦០នោះ ចុងក្រោយគឺបានតែ៣កៅអីប៉ុណ្ណោះ​ គឺវា​មានការ​ខុសគ្នា​ឆ្ងាយ​ខ្លាំង​ណាស់​​។ ចំណែក IRI ដែលបានវាយតម្លៃថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ​៧៦% ទទួលស្គាល់ថា​ការដឹកនាំ​របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ធ្វើដំណើរត្រឹមត្រូវ​​ បានន័យថា​រដ្ឋាភិបាលបានដឹកនាំនាវាកម្ពុជា​បានត្រឹមត្រូវ​។ លោក​កឹមសុខា បែរជាចោទប្រជាពលរដ្ឋថា អត់ចេះ អត់យល់​ ឬក៏ឃ្លាន ខ្លាច ខ្លៅ​ ទៅវិញ​។ តាមពិត​គឺគាត់​ទៅវិញទេ​ដែល ឃ្លាន ខ្លាច ខ្លៅ ។ ទី១ លោក កឹម សុខា ឃ្លាន​តាំងពីកាតទូរស័ព្ទ៥ដុល្លារទៅ គឺលោក កឹម សុខា ​គាត់កឹបកេងបានដែរ​ ។ គាត់ឃ្លាន​ហ៊ានកាត់ប្រាក់ខែបុគ្គលិក​​ រហូត​ដល់ហ៊ាន​កាត់​របប​ប្រចាំថ្ងៃរបស់​សិក្ខាកាម​ដែលមករៀន​ វគ្គពលរដ្ឋវិជ្ជាដែលខ្ញុំបង្រៀនទៀត​។ របបមួយថ្ងៃ៨ដុល្លារ លោកកឹម សុខា ឲ្យគេតែ៣ដុល្លារ ទៅ៤ដុល្លារទេ​។ ឃ្លានមួយទៀតគឺគាត់ឃ្លានអំណាច ចង់ធ្វើ​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​។​ ការគិតបែបនេះមិនប្រមាណខ្លួនដែលគណបក្សខ្លួនទើបតែកើតថ្មី​សោះ ចង់បាន​តំណែង​​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ គណបក្សទើបកើត​ថ្មីគឺឲ្យតែបានពី​​៥ទៅ១០កៅអី ឬ១៥កៅអីទៅ វា​ជាការ​អស្ចារ្យ​​ទៅ​ហើយ​នៅ​លើ​ពិភពលោក ពីព្រោះប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ​ គ្មានគណបក្ស​កើតថ្មី​ឈ្នះភ្លាមៗ​​ឡើងកាន់​អំណាច​ទេ​។ នេះហើយការឃ្លានរបស់លោក កឹម សុខា​ ដែលធ្វើ​ឲ្យគាត់​មិនចេះ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ អញ្ចឹងមិនមែនប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកឃ្លានទេ​ គឺលោក កឹម សុខា ឃ្លាន​ខ្លួនឯង​។​

ចូលដល់ ​ចំណុចខ្លៅ​របស់លោក កឹម សុខា​ ។​​គណបក្សដែលទើបតែបង្កើត​ ហ៊ានគិតគូរ​តួលេខ​បាន​រហូតពី៥៨ ទៅ៦០កៅអី​នោះ គឺជាការខ្លៅរបស់គាត់ហើយ​។ នៅពេល​ដែល​ទទួលបាន​៣កៅអី​ហើយ​នោះ​គាត់ក៏​ដើរតួខ្លៅ​ម្តងទៀត ដោយអួតថា​គណបក្ស​យើងទើប​តែកើតថ្មី​ទទួល​បាន៣កៅអី​នោះ​គឺ​ខ្លាំងជាងគេ​ហើយ​ គ្មានគណបក្ស​ណាបានទេ​ នេះជាចម្លើយ​មនុស្សខ្លៅ​ ពីព្រោះលោកកឹម សុខា គាត់​អត់​ចេះគណនា​ គឺគាត់គណនាអត់ចេញ​ គឺខុសគ្នា២០ដង នៅតែអួតទៀត​ថាខ្លួនគ្រាន់បើ​ នេះ​ជាការ​ខ្លៅ​របស់​គាត់ហើយ​។​

ចំណុច ​ដែលគាត់ខ្លាច​ នេះជារឿងពិត​ កាលខ្ញុំនៅជាមជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា​ ចូលរួម​ក្នុង​វេទិកា​សម្តែងមតិ​សាធារណៈជាមួយលោក កឹម សុខា​ ខ្ញុំដឹង​។ កាលធ្វើនៅព្រែកអញ្ចាញ​ គ្រាន់តែ​អ្នក​រៀបចំ​ប្រាប់ថា​ឯកឧត្តមប្រធានមានខាងគណបក្សប្រជាជនមកចូលរួម​ ប្រហែលជា២០នាក់ដែរនោះ គឺ​វេទិកា​នោះគឺឡើងដល់រាប់រយនាក់​។ ពេលនោះលោក កឹម សុខា ខ្លាចអត់ហ៊ានទៅទេ​ គឺចាំ​ឲ្យ​គេ​គៀងគរ​ទូតអាមេរិក​ បរទេស និងអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរី​ ទើបខ្លួនឯងហ៊ានទៅ​។ នេះ​ជាការ​ខ្លាច​របស់​លោក កឹម សុខា ។ នៅខេត្តស្វាយរៀង​ ពេលនោះ​ខ្ញុំ​មាន​វត្ត​មាន​នៅទីនោះដែរ​ នៅពេល​មាន​បញ្ហា​លោក​កឹមសុខា មិនដឹង​ជាដោះយ៉ាងម៉េច​​​ ខ្ញុំជា​​អ្នក​សរសេរ​ក្រដាស​​​ប្រគល់​ទៅឲ្យ​​លោក ចៅហ្វាយ​ស្រុក ប្រកាស​បិទ​កម្មវិធី ហើយ​យើង​រំសាយ​ ដោយ​សារ​សភាព​ការណ៍​​នេះ​យើង​ត្រូវ​ទុក្ខ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ដោះស្រាយ​​ ។​​ លោក កឹម សុខា គិត​អត់​ចេញ​ទេ​ ស្រាប់​តែ​ប្រកាស​បិទ​ហើយ​ងាក​មក​បាត់​ លោក កឹម សុខា ងាក​ទៅ​រក​ឡាន​បាត់​ទៀត​ តើ​អាហ្នឹង​ខ្លាច​អត់​អាហ្នឹង​។​ ដល់ពេល​​ជួប​ លោក កឹម សុខា ជួប​នៅ​អ្នកលឿងឯណោះ​ នៅ​ហាង​បាយ​ អាហ្នឹង​ខ្លាច​ឬ​អត់ ។ សរុប​មក​វិញ​ លោក កឹម សុខា កុំ​និយាយ​ដល់​ផ្ទុះ​អាវុធ​ ក្មេង​ដុត​ផាវ​​ក្បែរ​ខ្លួន​ក៏​រត់​ចោល​ ៤ទៅ​៥ គីឡូម៉ែត្រ​ ហើយ​ងាក​មក​សួរវិញ​​ ម៉េច​បាត់​ផ្ទុះឬ​​នៅ ផ្ទុះ​​អី​ ដល់​គេ​ប្រាប់​ថា ផ្ទុះ​ផាវ​​បាន​អៀន​ខ្លួន​ក្រោយ​ ។ រឿង​ខ្លាច​មួយ​ទៀត ឥឡូវ​ជិត​ដល់​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​ ថ្ងៃ ១០ ខែ​ធ្នូ។​ កាលពី​​ថ្ងៃទី១០ ខែ​ធ្នូ ២០០៥ នៅ​ពហុកីឡា​ដ្ឋាន​ជាតិ​អូឡាំពិក​គឺ​ពេល​ហ្នឹង​លោក កឹម សុខា ត្រូវ​ចោទ​ប្រកាន់​ពាក់​ព័ន្ធ​ដាក់​បដា​មួយ​ ដែល​រិះគន់​បុគ្គល​ វាយ​ប្រហារ​បុគ្គល​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត​ នៅ​ឯតុលាការ​លោក​ កឹម សុខា ឆ្លើយ​យក​រួច​ខ្លួន​។​ គាត់​ថា គាត់​អត់​បាន​សរសេរ​ទេ​អក្ស​រ​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​ គឺ​ជា​អក្សរ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​អ្នក​សរសេរ​។​ គេ​អត់​ជំទាស់​​ទេ​បើ​អក្សរ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​អ្នក​​សរសេរ​ អ្នក​ឯង​ដឹង​ហើយ​ អ្នក​ឯង​យក​ផ្សាយ​ធ្វើ​អ្វី​ ម៉េច​មិន​ទុក​នៅ​ឃ្លាំងរបស់​​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា ម៉េច​យក​មក​ផ្សាយ​ ដោយ​សារ​អ្នក​​ឯង​ជា​​ប្រធាន​ អ្នក​ឯង​គ្មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ គេ​ប្តឹង​រឿង​អ្នក​ឯង​អត់​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ មិន​មែន​ប្តឹង​ទៅ​លើ​អ្នក​សរសេរ​ទេ​ ប្តឹង​ទៅ​លើ​ព័ត៌មាន​បរិហារកេរ្ត៍​ គាត់​ឆ្លើយ​ថា គាត់​អត់​បាន​ធ្វើ​ទេ​ គាត់​ឆ្លើយ​ទម្លាក់​ទៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ អាហ្នឹង​ខ្លាច​ឬ​អត់​?​។​ ដល់​ពេល​ចេញ​ពី​គុក​ គាត់​ថា គាត់​ជាប់​គុក​ដោយ​សារ​ស្នេហាជាតិ​ អញ្ចឹង​ ឃ្លាន ខ្លាច ខ្លៅ មិន​មែន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទេ គឺ​ កឹម សុខា ខ្លួន​ឯង​តែ​ម្តង​៕​

សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី

South Korea pledges to assist Cambodia’s civil reform, expand cooperation in IT and other sectors



PHNOM PENH, DEC. 5, 2011– A top South Korean official told Cambodia’s Deputy Prime Minister H.E. Sok An on Monday that Korea will provide training for Cambodian civil servants in certain areas to assist Cambodia’s civil administrative reform. South Korea is also looking to expand bilateral cooperation in communication technology to facilitate the work of the Royal Government of Cambodia.
Kim Nam-Seok, First Vice Minister of Public Administration and Security of the Republic of Korea, said in the meeting that his delegation will seek to assist Cambodia by providing training courses and other necessary support for Cambodia’s civil servants to improve their public service delivery.
H.E. Dr. Sok An, who is also Minister in Charge of the Council of Ministers, said that the Council for Administrative Reform (CAR) has been implementing the government’s policy of improving delivery of public services in order to contribute to social development and poverty reduction.
Dr. Sok An said that the CAR needs technical and capacity building support from donors so that  Cambodia civil servants can better serve the public.
Vice Minister Kim and his party both talked with the leaders of the CAR and discussed how to increase bilateral cooperation with officials in charge of the National Information Communications Technology Development Authority (NIDA).
South Korea hopes to send experts to train Cambodian officials in certain areas, and some Cambodian officials could also be sent to the Republic of Korea for training in IT and public service delivery.
H.E. Dr. Sok An was pleased with these pledges and encouraged further discussion on how to assist the CAR and NIDA.
Dr. Sok An recalled that Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Prime Minister Hun Sen said: “If we reform, we have a 99 percent chance of surviving; if we do not, it is a 99 percent chance that we will die”.
Samdech Prime Minister Hun Sen in 1998 championed the win-win policy that brought defections from the Khmer Rouge and put an end to the latter's political and military organisation, Dr. Sok An recalled.
Deputy Prime Minister Sok An said that this is the first time that Cambodia nation has been united after 500 years of domestic turmoil.
Both sides are also looking to increase bilateral cooperation in agriculture, tourism, investment and aviation for the benefit of the two peoples. There more than 500 companies, which have been successfully operating in Cambodia, from South Korea.