Monday, December 31, 2012
បទសម្ភាសន៍លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ស្តីពី ចរឹតផ្តាច់ការនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំង
ថ្ងៃទី ២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ មកទល់ថ្ងៃនេះ គណបក្សប្រឆាំងគេប្រើប្រាស់រូបភាពមួយដែលគេហៅថាជាការប្រមូលផ្ដុំដើម្បីបង្រួបបង្រួម ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។ បើយើងពិនិត្យសំបកខាងក្រៅ គឺហាក់បីដូចជាមានភាពល្អូកល្អើន ដោយសារតែយើងឃើញថា មន្រ្តីរបស់គណបក្សទាំងពីរហ្នឹង គេទៅណាទៅត្រសងទាំងអស់គ្នា។ ហើយបើគេស្រែកពីរឿងបញ្ហា ផ្ដល់លុយជូនចាស់ៗ ៤ ម៉ឺនឬក៏ប្រាក់ខែប៉ុណ្ណេះលានៗ ជូនមន្រ្តីរាជការអីជាដើមហ្នឹង គឺគេមូលមាត់គ្នានិយាយព្រមគ្នាតែម្ដង។ ចំណុចនេះ ខ្ញុំធ្លាប់ឃ្លាំមើលកាលពីគណបក្សទាំងពីរហ្នឹង នៅបែកគ្នា ពេលនោះ គឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលជាគណបក្សមួយហាក់បីដូចជាមានភាពសមរម្យជាងគណបក្ស កឹម សុខា ដែលយើងកោតសរសើរអំពីក្រមសីលធម៌ កោតសរសើរអំពីយុទ្ធសាស្រ្តអំពីការឃោសនា ឃើញថាគណបក្ស សម រង្ស៊ី នេះភាពសមរម្យជាងគណបក្ស កឹម សុខា។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ យើងឃើញថា គណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលយើងឃើញថាប្រសើរជាងគណបក្ស កឹម សុខា ហ្នឹង ឥឡូវនេះ គឺវាទៅច្របល់ចូលគ្នាទៅ គឺកំពុងតែធា្លក់តម្លៃព្រមៗគ្នាតែម្តង។ ប៉ុន្តែនៅមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនទៀត នៅក្នុងផ្ទៃបក្សប្រឆាំងហ្នឹង ដែលកំពុងរង្គោះរង្គើ។ អញ្ចឹងបញ្ហានេះ តើលោកបណ្ឌិត យល់ឃើញថា វាកើតចេញពីការដែលរៀបចំតំណែងនៅក្នុងបក្សមិនស្មើគ្នា ឬក៏វាកើតឡើងដោយសារតែអំណាចបុគ្គលដែលបង្កឲ្យមានជម្លោះនោះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ដូចដែលវេទិកាយើងធ្លាប់លើកជាច្រើនលើកមកហើយ គឺគណបក្សប្រឆាំងគាត់ពុំទាន់រៀបចំលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ឲ្យទៅជាលក្ខណៈសម្បតិ្តគណបក្សក្នុងតួអង្គជាគណបក្សប្រឆាំងបែបប្រជាធិបតេយ្យទេ។ គាត់រៀបចំបានគណបក្សត្រឹមតែផ្លូវច្បាប់ ដែលក្រសួងមហាផ្ទៃផ្ដល់សុពលភាពប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែលក្ខណៈសម្បត្តិនយោបាយក្នុងការរៀបចំជាតួអង្គនយោបាយនោះ គឺនៅខ្សោយណាស់ ខ្សោយត្រង់ថា គាត់អត់ទាន់មានលក្ខណៈសម្បត្តិជាគណបក្សទេ គឺមានលក្ខណៈសម្បត្តិគា្រន់តែជាក្រុមមួយដែលមានអ្នកដង្ហែតាមមេ។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាគណបក្ស កឹម សុខា គឺមួយក្រុមហ្នឹង គេហែរតាម កឹម សុខា។ កឹម សុខា និយាយអី គឺគេត្រូវនិយាយឲ្យដូច កឹម សុខា។ ចំណុចអស់នេះ មិនមែនជាកម្មវិធីនយោបាយគណបក្សទេ គឺជាវោហាស័ព្ទរបស់ កឹម សុខា ។វាមានន័យស្មើនឹងអ្វីដែលហែរហមត្រូវតែបន្ទរតាម។ ឯខាងគណបក្សសម រង្ស៊ី ក៏អញ្ចឹងដែរ គឺជាក្រុមដង្ហែតាមលោក សម រង្ស៊ី មួយបែបទៀតទៅ។ ដល់អញ្ចឹងហើយ ដោយសារតែអត់មានលក្ខណៈសម្បត្តិជាគណបក្ស ទើបខាងគណបក្សសម រង្ស៊ី ក្ដី គណបក្ស កឹម សុខា ក្ដី ឃើញតែបែកបាក់ ឬក៏យើងនិយាយឲ្យចំ ឃើញថា មានការដើរចេញ រហូតដល់ កឹម សុខា ដើរចេញដោយប្អូនឯងបង្កើត។ ដល់ខាង សម រង្ស៊ី ដើរចេញនូវអ្នកដែលជាស្ថាបនិកជាមួយគ្នា។ មានន័យថា អ្នកដែលដង្ហែហ្នឹង គឺដង្ហែតាមដោយឈរលើគោលការណ៍នៃផលប្រយោជន៍ មុខនាទី តួនាទី ឬតំណែងទេ មិនមែនទៅចូលរួមក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី ឬក្នុងគណបក្ស កឹម សុខា ដើម្បីធ្វើនយោបាយរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ឬក៏កែលម្អដំណើរការកសាងប្រទេសជាតិទេ។ គឺពួកគេចូលរួមជាមួយ កឹម សុខា ក្ដី ចូលរួមជាមួយ សម រង្ស៊ី ក្ដី គឺដើម្បីសម្លឹងមើលលើមុខតំណែង ហើយមុខតំណែងទីមួយសំខាន់ គឺមុខតំណែងជាសមាជិករដ្ឋសភាហ្នឹងឯង។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយបន្ថែមបន្ដិច។ ជាទូទៅទាំងគណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា ដែលទទួលបាន ២៦ អាសនៈ ក្ដី ៣ អាសនៈក្ដី គឺសុទ្ធតែកើតចេញពីការគាំទ្រ និងកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សកម្មជនក្នុងស្រុក។ បានន័យថា សកម្មជននៅក្នុងប្រទេស។ ប៉ុន្តែផលដែលគណបក្សទាំងពីរនេះ ទទួលបាន ច្រើនតែខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសជាអ្នកទទួលផល។ ដូចជា កឹម សុខា តំណាងរាស្រ្ត ៣ នេះ គឺដក កឹម សុខា មួយចេញគឺ ពីរនាក់ទៀតមកពីក្រៅប្រទេស ហើយចំណែកគណបក្ស សម រង្ស៊ី ហ្នឹង ភាគច្រើន គឺមកពីក្រៅប្រទេស។ អញ្ចឹងខ្មែរនៅក្នុងស្រុកដែលខំលះបង់កម្លាំងកាយកម្លាំងចិត្តកម្លាំងប្រាជ្ញាគ្រប់បែបគ្រប់យ៉ាងនេះ ដូចជាមិនទទួលផល។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីជាការបំភ្លឺទៅដល់បងប្អូន ដែលកំពុងច្រឡំដើរតាម កឹម សុខា ឬ សម រង្ស៊ី ដូចពាក្យខ្មែរមួយម៉ាត់គេថា ធ្វើក្របីឲ្យ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ជិះចម្លងភក់នោះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នេះជាការពិតណាស់ ដូចដែលយើងបានលើកឡើងជាញឹកញាប់ហើយ ថាពួកអ្នកនៅក្រៅប្រទេសនោះ គឺគាត់គ្រាន់តែសម្លឹងមើលផលប្រយោជន៍ ហើយរកវិធីទៅឲ្យកៀក សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា។ ប៉ុន្តែអ្នកគាំទ្រលោកកឹម សុខា ក្ដី លោក សម រង្ស៊ី ក្តីដែលមានបំណងចង់បានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនហ្នឹង គឺគាត់ភ្លេចគិតថា ពួកគាត់ដែលជាអ្នកនៅស្រុកខ្មែរហ្នឹង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ឲ្យតម្លៃទាបជាងអ្នកដែលឧបត្ថម្ភនៅឯក្រៅប្រទេសទេ ត្រង់ហ្នឹង បើគាត់ចេះពិចារណា នោះជាការល្អ។ គាត់សកម្មជាមួយ សម រង្ស៊ី និងជាមួយ កឹម សុខា រៀងរាល់ថ្ងៃ រៀងរាល់ពេល ចំណាយទាំងថវិការ កម្លាំងកាយរហូតដល់លះបង់ពេលវេលា ដែលធ្វើការងារចិញ្ចឹមជីវិតទៅទៀត។ បើយើងគិតទៅ ក្នុងមួយថ្ងៃៗ ពលកម្មដែលគាត់ធ្វើសម្រាប់ កឹម សុខា ឬសម្រាប់ សម រង្ស៊ី គឺវាមានតម្លៃណាស់ បើយើងគិតជាលុយក្នុងមួយឆាំ្នៗមិនតិចទេ។ ប៉ុន្តែឯអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា ក្ដី លោក សម រង្ស៊ី នៅឯបារាំង នៅឯអាមេរិកឥឡូវវាថយហើយ កាលមុន គឺអ្នកអស់ហ្នឹងគេអត់បានចំណាយពេលអ្វីសម្រាប់ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ទេ។ គេចំណាយពេលទៅធ្វើការនៅឯបារាំង នៅឯអាមេរិក អញ្ចឹងចាំដល់ថ្ងៃដែលត្រូវឈរបោះឆ្នោត គេយកតែលុយ ៤ទៅ៥ ម៉ឺនមក ចប់ ដោយសារតែមានក្ដីសង្ឃឹមមួយថា កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី នឹងឲ្យឈរជាតំណែងតំណាងរាស្ត្រ។
ចំណែកនៅផ្ទៃក្នុងអ្នកគាំទ្រ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ក៏វាមានការបែងចែកគ្នារវាងជួរដឹកនាំ និងមន្រ្តីសកម្មជន ហើយហ្នឹង គឺក្នុងប្រទេសផង អត់ទាន់និយាយក្រៅប្រទេសទេ ហើយមួយទៀត អស់លោកទាំងអស់ហ្នឹង ប្រហែលជាគិតមិនដល់ បើអ្នកបោះឆ្នោត ច្រឡំបោះឆ្នោត តែអ្នកដែលជាសមាជិកមិនមែនច្រឡំទេ គឺគិតអត់ដល់។ គឺគិតអត់ដល់នៅត្រង់ថា ឧទាហរណ៍ ដូចលោក កឹម សុខា សន្យាថា ទិញឡានសម្រាប់ឃុំដែលឈ្នះឆ្នោត ឥឡូវឈ្នះបាន ១៨ ឃុំ សួរថា បានលុយពីណាទិញឡាន គឺគាត់ទៅរៃអង្គាសខ្មែរនៅឯក្រៅប្រទេស។ សួរថា ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសហ្នឹង ល្ងង់ឬអី ដែលឲ្យលុយមកលោក កឹម សុខា ទិញឡាននោះ? គឺមិនមែនទេ គឺគេឲ្យដោយថ្នូរ។ គេមិនមែនបរិច្ចាកសម្រាប់ឲ្យ កឹម សុខា ទិញឡានទៅឲ្យឃុំដែលខ្លួនឈ្នះឆ្នោត សម្រាប់ដឹកប្រជាពលរដ្ឋទៅមន្ទីរពេទ្យទេ។ ចំណុចហ្នឹង គឺមិនមែនជាសប្បុរសធម៌របស់ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទេ តែជាថ្នូរដើម្បីយកតំណែង។ តើថ្នូរយកតំណែងនៅត្រង់ណា? បើគណបក្ស កឹម សុខា ក្ដីគណបក្សសម រង្ស៊ី ក្ដីពុំមានជោគវាសនាទៅដឹកនាំប្រទេសផងនោះ? គឺតំណែងតែមួយគត់ គឺឈរបេក្ខជនលំដាប់លេខរៀងទីមួយ ឬទីពីរ នៅឯខេត្តធំៗដែលខ្លួនសង្ឃឹមថាឈ្នះ។ ហើយតំណែងលេខមួយ លេខពីរនេះ កឹម សុខា ចាត់ទុកជាទំនិញ ឲ្យតែជិតដល់បោះឆ្នោត កឹម សុខា រៀបអាហ្នឹងយកទៅលក់ហើយ ហើយរៀបអាហ្នឹងយកទៅលក់ទៅ អញ្ចឹងសន្យាថា នឹងឲ្យលោកនេះ ឬលោកនោះ ឲ្យចេញថ្លៃឡានមួយ ហើយនឹងថែមលុយប៉ុណ្ណេះៗ នឹងបានឈរនៅទីនេះ ឬទីនោះ។ ដូច្នេះ កឹម សុខា ជំពាក់ខ្មែរនៅខាងក្រៅប្រទេសរួចទៅហើយ កឹម សុខា មិនអាចទៅរៀបយកសកម្មជន ឬក៏អ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា ជាយូរអង្វែងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរឲ្យមកឈរនៅលេខរៀងល្អទេ គឺយកអស់លោកនៅខាងក្រៅនោះហើយ បើមិនអញ្ចឹងទេ អ្នកនៅក្រៅប្រទេសនឹងបកអាក្រាតលោក កឹម សុខា ជាមិនខាន។ សម រង្ស៊ី ក៏ដូចគ្នាដែរ អញ្ចឹងហើយទីផ្សារនៃទំនិញនយោបាយរបស់ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី គឺនៅខាងក្រៅប្រទេសទេ។ ហើយបងប្អូនត្រូវដឹងថា ពិសេសអ្នកជាសមាជិកគាំទ្ររបស់គណបក្ស កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ត្រូវគិតថា ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសអត់ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោតទេ ត្រូវចាំឲ្យច្បាស់។ ហេតុអ្វីបានជា កឹម សុខា និងសម រង្ស៊ី យកចិត្តខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស? ពីព្រោះគេយកចិត្តខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសគឺមិនមែនដោយសារតែសន្លឹកឆ្នោតទេ តែដោយសារសន្លឹកលុយ ចំណុចហ្នឹងត្រូវចែកគ្នាឲ្យច្បាស់។
មតិលោក សត្យា រក្ស
ដោយសារតែខ្ញុំបានតាមដាននូវរឿងរ៉ាវឡានហ្នឹងដែរ ហើយខ្ញុំចង់ជម្រាបជូន បងប្អូនដែលកំពុងតែតាមដានទស្សនាហ្នឹងឲ្យបានជ្រាប។ តាមពិតឡានរបស់ កឹម សុខា នេះ ឃើញថា បានទៅដល់ឃុំមួយចមនួនមែន ប៉ុន្តែអត់ទាន់គ្រប់ទេ មានឃុំមួយចំនួនគឺបានទៅដល់។ ហើយសម្រាប់សម្ដីរបស់ កឹម សុខា បងប្អូនក៏បានជ្រាបដែរ គឺអ្នកឈឺទាំងអស់មិនថា បក្សណាជាបក្សណាទេ ឲ្យតែឈឺ គឺថាអាចយកឡានហ្នឹង ដឹកទៅមន្ទីរពេទ្យ។ ហើយឥឡូវនេះ ធាតុពិតពីឃុំមួយចំនួនប្រហែលជា ៤ ទៅ ៥ ឃុំ ហើយ ដែលខ្ញុំបានធ្វើការតាមដាន និងស៊ើបសួរដោយផ្ទាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង។ ឡានហ្នឹង គឺគ្រាន់តែជាឡានកញ្ចាស់មួយ ហើយបញ្ឈរចោល។ បងប្អូនអាចប្រើបា្រស់បានមែន ប៉ុន្តែទៅកាន់មន្ទីពេទ្យបង្អែកហ្នឹង ត្រូវចំណាយប្រេងមួយកាន ហើយបើរៀងឆ្ងាយបន្តិច មួយកានទៅមួយកានមក។ អញ្ចឹងមួយកាន ៣០លីត្រ យើងគិតទៅវាជាង ៣០ដុល្លារ អញ្ចឹងបើពីរកានវាជាង ៦០ដុល្លារ ហើយនៅជួលអ្នកបើកទៀត ចំនួន ១០ដុល្លារ ហើយមួយវិញទៀត បើសិនណាករណីដឹកអ្នកជម្ងឺហ្នឹង ឡានវាបែកកង់ វាផ្ទុះកង់ត្រូវចេញថ្លៃជួសជុល ខូចខាតដោយប្រការណាមួយ ត្រូវចេញថ្លៃជួសជុសទៀត។ អញ្ចឹងសួរថា តើឡានរបស់ កឹម សុខា នេះ មានគុណសម្បត្តិដែរឬទេសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំនោះ? បើសិន កឹម សុខា ជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរ ដាក់ឡាន ដាក់អ្នកបើក បង្កើតស៊ីទែនប្រេងមួយនៅទីនោះ ប្រជាពលរដ្ឋឈឺក្បាលវិលមុខត្រូវការ គឺចាក់សាំងភ្លាម ចាក់ប្រេងភា្លម ដឹកជូនដោយឥតគិតថ្លៃ នេះបានហៅថា មនុស្សធម៌ ឬក៏ហៅថា អ្នកដែលមានចិត្ដបុណ្យ ចិត្តធម៌។ ប៉ុន្តែទង្វើរបស់ កឹម សុខា នេះ គឺជាទង្វើច្របាច់ករាស្រ្តទៅវិញទេ គ្មានគុណធម៌ គ្មានសីលធម៌ទេ នេះគឺជារឿងពិត។ យើងចាំមើលថា តើ កឹម សុខា នឹងកែប្រែឥរិយាបថទេរឿងបញ្ហាឡានហ្នឹង។ បើសិនណាជាធ្វើនយោបាយបែបហ្នឹង គឺជានយោបាយមួយ គឺគ្មានតម្លៃទេ សម្រាប់ឃុំសង្កាត់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ កំពុងតែពេបជ្រាយចំពោះបញ្ហានេះហើយ។
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ៖
នេះជារបៀបធ្វើនយោបាយឆបោក និងលក់បញ្ជីឈរឈ្មោះ។ដោយសារមហិច្ឆតាឆបោក និងលក់បញ្ជីឈរឈ្មោះហ្នឹង ដើម្បីយកលុយហ្នឹង វានាំឲ្យគណបក្ស កឹម សុខា គណបក្សសម រង្ស៊ី ឈានទៅរករបៀបដឹកនាំផ្ដាច់ការ ដោយ កឹម សុខា ដោយ សម រង្ស៊ី ក្នុងការសម្រេចជាអត្តនោម័តថា តើអ្នកណាត្រូវឈរលេខមួយ ឬត្រូវឈរលេខពីរហ្នឹងឯង។ សម្រាប់ កឹម សុខា គឺជាក់ស្ដែងហើយ គឺជំពាក់លុយគេ តែមិនមែនទៅខ្ចីលុយគេទេ គឺគេហៅថាជំពាក់ថ្នូរគេ យកលុយមកទិញឡាន។ អញ្ចឹងត្រូវតែរកលេខមួយ លេខពីរ ឲ្យអ្នកដែលឲ្យលុយហើយ។ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ ១៨ នាក់ដែរ ព្រោះឡានមួយម្នាក់ ហើយ ១៨ នាក់ហ្នឹង សម្រាប់តែថ្លៃឡានទេ នៅថែមលុយទៀត។ ចុះនៅសម្រាប់ត្រូវការលុយធ្វើការបោះឆ្នោត ហើយសម្រាប់យកលុយមកបម្រើផលប្រយោជន៍គ្រួសារឯកជនរបស់ កឹម សុខា ទៀត។ អញ្ចឹង គឺ ២៤ ខេត្តក្រុង ដែលត្រូវឈរ ហើយនិងលំដាប់លេខមួយ លេខពីរ លេខបី ហ្នឹង ប្រហែលជាជជែកគ្នាបែកពពុះមាត់ហើយ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចដែរ បើយើងឃើញថាតំណែងសំខាន់ៗនៅក្នុងបក្សហ្នឹង គឺខាងខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសគេទិញអស់ហើយ។ ហើយចុះសម្រាប់បងប្អូនដែលនៅក្នុងស្រុក ដែលខំប្រឹងលក់ខ្លួន លក់ពលកម្ម លក់បញ្ញា លក់ខួរក្បាល ឲ្យទៅ កឹម សុខា ដោយមានបំណងថា ចង់បានថ្នូរតំណែងដូចដែលខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសដែរនោះ។ អញ្ចឹងចំណុចនេះ គឺវាអាចក្លាយទៅជាគូបដិបក្ខហើយ។ តើលោកបណ្ឌិត អាចទស្សន៍ទាយយ៉ាងម៉េចដែរ អំពីភាពវឹកវរនៅក្នុងផ្ទៃក្នុងគណបក្សហ្នឹង?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នៅពេលនោះ នឹងកើតមានទំនាស់ទស្សនៈ និងទំនាស់នៃផលប្រយោជន៍ហើយ វានឹងបង្ហាញនូវការអត់ទ្រាំពុំបាននូវការតតាំងមតិគ្នា។ ហើយនៅពេលដែលមតិតតាំងជំទាស់នឹងការសម្រេចជាអត្តនោម័តរបស់មេបក្ស ពេលនោះហើយ នឹងនាំមកនូវរឿងរ៉ាវ ដែលគេហៅថា ធ្វើតាមទំនើងចិត្តរបស់មេបក្ស។ ខ្ញុំលើកឧទាហរណ៍ ដូចនៅសៀមរាប គណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលគេគ្រោងនឹងរៀបចំអីជាមួយនឹង កឹម សុខា ហ្នឹង បង្កើតគណបក្សថ្មីនោះ ប៉ុន្តែការបញ្ចូលគ្នានេះ គ្រាន់តែជាសំបកទេ។ គណបក្សសម រង្ស៊ី នៅតែមានបំណងចង់ពង្រឹងមហិច្ឆតារបស់ខ្លួននៅក្នុងគណបក្សថ្មី បានន័យថា តួនាទីក្នុងការគ្រប់គ្រងគណបក្សនៅតាមខេត្ត។ អញ្ចឹងហើយបានមានមន្រ្តីម្នាក់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលជាអគ្គលេខាធិការបានមានចេតនាទៅចង់ធ្វើប្រធានគណបក្សរួមគ្នាហ្នឹង នៅឯសៀមរាប។ ដូច្នេះវាកើតមានទំនាស់ផលប្រយោជន៍ពីរ៖ មួយ មន្រ្តីក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏មានអ្នកពេញចិត្ត ហើយក៏មានអ្នកមិនពេញចិត្ត ហើយមួយទៀតក៏ជាទំនាស់រវាងក្រុម កឹម សុខា និងក្រុម សម រង្ស៊ី រឿងអីទៅខាង សម រង្ស៊ី គេមិនទាន់រៀបចំផង រឿងអីខាងសម រង្ស៊ីទៅយកតំណែងនៅសៀមរាប។ អញ្ចឹងបានមានការអុជអាលទំនាស់ផ្ទុះឡើង ដល់ទំនាស់ផ្ទុះឡើង វាកើតចេញមានទស្សនៈដែលជំទាស់នឹងបេក្ខភាពរបស់នារីម្នាក់ហ្នឹង គឺជាមន្រ្តីរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី វាអាចជាទំនាស់ជាមួយនឹង កឹម សុខា វាជាទំនាស់ផ្ទៃក្នុងជាមួយនឹង សម រង្ស៊ី។ ដល់អញ្ចឹងមាន ៤ នាក់ ដែលលេចមុខជាងគេ ក្នុងការបញ្ចេញមតិជំទាស់ចំពោះបេក្ខភាពហ្នឹង ដល់អញ្ចឹងវាកើតមានរឿងរ៉ាវដែលត្រូវដោះស្រាយ ដល់ទៅដោះស្រាយលទ្ធផលចុងក្រោយ គឺបេក្ខជន បេក្ខនារី ដែលមានបំណងទៅធ្វើប្រធានបក្សរួមគ្នានៅខេត្តសៀមរាបដែលបានឈ្នះ ដោយសារលោក សម រង្ស៊ី បច្ចុប្បន្នលែងជាប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ី ក៏ប៉ុន្តែនៅតែមានឥទ្ធិពលសម្រេចដកលោកទាំងបួននាក់ហ្នឹង ចេញ ដោយចោទថា ជាជនបង្កប់។ នេះទំនើងចិត្តហ្នឹង គឺផ្ដាច់ការហើយ។ មុននឹងយើងហ៊ានថា ផ្ដាច់ការ យើងនាំគ្នាស្វែងយល់បកស្រាយទាំងអស់គ្នាក្នុងខណៈពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី ហ៊ានសម្រេចប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនដកអ្នកទាំង ៤ ហ្នឹងនេះ សួរថា គាត់ជាអ្វី។ សួរថា លោក សម រង្ស៊ី មានតួនាទីអី នៅក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី សមាជគណបក្សសម រង្ស៊ី សមាជវិសាមញ្ញ បានប្រកាសទទួលយកការលាលែង របស់លោក សម រង្ស៊ី ជាប្រធានគណបក្សហើយ ប៉ុន្តែគេនៅប្រើគោលការណ៍ គេហៅថា គោលការណ៍រក្សាកំពង់ដរចាស់សម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី វិលមកវិញ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក សម រង្ស៊ី មិនមែនប្រធានគណបក្សទេបច្ចុប្បន្ននេះ ហេតុអ្វីបានលោក សម រង្ស៊ី ហ៊ានសម្រេចដកអ្នកទាំង៤ នោះចេញ នៅសៀមរាប? ហើយចុះប្រធានគណបក្សថ្មី របស់គណបក្សសម រង្ស៊ី នោះ មោគឬអី? តើគួរតែយើងប្រើពាក្យមោគហ្នឹង សមទេ ឬក៏ទីងម៉ោង។ វាគួរតែប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ី បច្ចុប្បន្ននេះទេ ជាអ្នកសម្រេច ហើយបើសម្រេចជាបុគ្គល ក៏វាផ្ដាច់ការដែរ វាគួរមានការហៅប្រជុំថ្នាក់ស្អីណាមួយ ដើម្បីពិចារណា ហើយមិនមែនចាប់ឡើងដេញគេចេញទេ ព្រោះសមាជិកភាពរបស់គណបក្សមិនមែនដេញតាមទំនើងចិត្តទេ។ ត្រូវធ្វើឡើងផ្អែកទៅលើលក្ខន្ដិកៈគណបក្ស។ អញ្ចឹងទី១ផ្ដាច់ការត្រង់ សម រង្ស៊ី អត់មានតួនាទីជាប្រធានបក្ស សម រង្ស៊ី មានសិទ្ធិសម្រេច។ ទី២ បើប្រធាន មោគនោះ ឬក៏ប្រធានទីងម៉ោងនោះ ចេះលេងសិល្ប៍ គឺថា ដកក៏មិនសមរម្យដែរ វាត្រូវដកទៅតាមលក្ខន្ដិកៈ ។ រឿងនេះ ខ្ញុំគិតថា មិនមែនតែផ្ទៃក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី ទាំង ៤ នាក់នៅសៀមរាបមិនពេញចិត្តទេ វាអាចខាងក្រុមលោក កឹម សុខា អាក់អន់ចិត្តដែរ រឿងអីខាងលោកសម រង្ស៊ី ប្រញាប់ទៅចង់ធ្វើប្រធានដឹកនាំបក្សទាំងមូលម៉េចនឹងកើត? ព្រោះគណបក្សហ្នឹងត្រូវសម្រេចគ្នារវាង សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា បើអត់ឯកឆន្ទ គឺទៅអត់រួចទេ។ អញ្ចឹងគឺមានបញ្ហានៅក្នុងហ្នឹង ដែលយើងនឹងតាមដានតទៅទៀត។ មួយទៀត ភាពផ្ដាច់ការមួយទៀត ឥឡូវនេះ វារាលទៅដល់កំពង់ចាម គឺតំណាងរាស្រ្ដគណបក្សសម រង្ស៊ី បច្ចុប្បន្នហ្នឹង ក៏ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការគម្រាមកំហែងដកចេញពីតំណែង និងបណ្ដេញចេញពីបក្សទៀតដែរ។ សួរថា តើរឿងដកគេចេញពីតំណែង រឿងបណ្ដេញចេញពីបក្ស វាជារឿងរបស់បុគ្គលមេបក្ស ឬក៏ជារឿងរបស់គណបក្សទាំងមូល ដែលត្រូវផ្អែកទៅលើបទបញ្ញត្តិដែលមានចែងនៅក្នុងលក្ខន្ដិកៈបក្ស? យើងអត់គិតថា ខុសត្រូវអីទេ បើអ្នកអត់ផ្អែកទៅលើលិខិតបទដ្ឋានរបស់គណបក្សទេ គឺអ្នកឯងផ្ដាច់ការហើយ។ ប៉ុន្តែយើងពិចារណាបញ្ច្រាស់មកវិញ លោក សម រង្ស៊ី នេះ លោក កឹម សុខា នោះ ពូកែណាស់ដែលថា គេផ្ដាច់ការ សុទ្ធតែថារដ្ឋាភិបាលផ្ដាច់ការ គណបក្សផ្ដាច់ការ សង្គមខ្មែរគ្មានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។ ឥឡូវ មើលនៅក្នុងគណបក្សខ្លួនឯងនេះទៅ តើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងទស្សនៈខុសគ្នាមាននៅឯណា បើអ្នកណាដែលប្រឆាំងដកចេញទៅហើយហ្នឹង? ត្រង់ហ្នឹងមិនហៅថាផ្តាច់ការ។ អ្នកណាដែលជំទាស់មិនតាមមេនោះ ដកចេញបាត់ទៅហើយ។ នៅក្នុងគណបក្ស ពួកគាត់ស្គាល់គ្នារាប់ក្បាលអត់ច្រឡំផងហ្នឹង យើងនិយាយឲ្យសាមញ្ញរាប់ក្បាលអត់ច្រឡំទេ ប៉ុន្តែរឿងអីក៏មិនចេះរៀបចំប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សរបស់ខ្លួន ឲ្យមានសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិគាំទ្រ ឬមិនគាំទ្រផង ឲ្យតែគេអត់គាំទ្ររកដកគេចេញ ហើយរឿងនេះជាទម្លាប់ទៅហើយ។ លោក កឹម សុខា ហ្នឹងក៏ជាទម្លាប់ដែរ ហើយតាំងខ្លួនឯងជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិត។ គឺមានតែអ្នកប្រជាធិបតេយ្យឆ្កួត ដែលសម្រេចអត្តនោម័តតែខ្លួនឯង ហើយនៅតែថាខ្លួនឯងប្រជាធិបតេយ្យនោះ។
មតិលោក សត្យា រក្ស៖
សរុបមកវិញ ដូចបងប្អូនបានជ្រាបស្រាប់ហើយ គឺដូចជាលោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ ពេលដែលគាត់បានចាកចេញពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយវិលមកចូលរួមជាមួយ កឹម សុខា នោះ សួរថាតើ ម៉ៅ មុនីវណ្ណ បានព្រមាន សម រង្ស៊ី យ៉ាងម៉េចខ្លះ? គឺគាត់បានបើកកកាយពីភាពផ្តាច់ការរបស់លោក សម រង្ស៊ី លោក គង់ គាំ ក៏ដូចជាអ្នកដ៏ទៃទៀតនៅក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី នោះ ហើយបែរជាមកសរសើរលោកប្រធាន កឹម សុខា វិញនៅពេលដែលគាត់មកចូលរួមជាមួយ កឹម សុខា ដោយលើកថាប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ឬគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម ដែលខុសអំពីលោក សម រង្ស៊ី ។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ កឹម សុខា កំពុងតែអូសក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ ឲ្យទៅចូលជាមួយ សម រង្ស៊ី វិញ។ ត្រង់នេះគឺ បញ្ជាក់អំពីចរឹតរបស់ពួកប្រឆាំង គឺមានចរឹតនយោបាយ បាយឡុកបាយឡ សុទ្ធសាធ។ ដូច្នេះគឺប្រជាពលរដ្ឋអស់ជំនឿទៅហើយ ដោយសារនយោបាយ បាតដៃជាខ្នងដៃរបស់ពួកគេនោះ។
សំណួរ៖ ចំណុចមួយទៀត គឺចំពោះនរណាដែល សម រង្ស៊ី ឬ កឹម សុខា មិនពេញចិត្ត គឺគេចោទថា អ្នកនោះក្បត់ ឬថាជាមនុស្សរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលត្រូវសម្តេចឲ្យទៅបង្កប់ ដើម្បីទៅបំបែកបំបាក់អីជាដើម។ ប្រសិនបើគណបក្ស សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ត្រូវបែកបាក់គ្នាដោយសារតែការចែកតំណែងមិនស្មើគ្នា ឬដោយសារតែការរៀបលេខរៀងតាមខេត្តមិនស្រុះស្រួលគ្នា ហើយបែរជាមកចោទថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បញ្ជូន កឹម សុខា ឲ្យទៅបំបែកគណបក្ស សម រង្ស៊ី វិញនោះ តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីផ្តាំផ្ញើទៅដល់គណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនោះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយល់ គឺពួកគាត់ត្រូវឲ្យតម្លៃទៅលើតំណែងឈរឈ្មោះនោះកម្រឹតណា។ យើងអាចពិនិត្យមើលទី១ គឺនៅពេលដែលពួកគេបានប្រកាសថាគេបានបង្កើតគណបក្សរួមគ្នាហើយគឺគេឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើជាប្រធានគណបក្សថ្មីមុនគេ ឯលោក កឹម សុខា គឺគេបម្រុងទុកថានឹងធ្វើជាអនុប្រធាន។ ប៉ុន្តែរវាងអ្នកទាំងពីរគឺមានគោលការណ៍ពីរបែបផ្សេងគ្នា គឺលោក សម រង្ស៊ី ដើរតាមគោលការណ៍រក្សាកំពង់ដរចាស់ សម្រាប់ករណីវិលត្រឡប់មកវិញធ្វើជាប្រធានដោយស្វ័យប្រវត្តិក្នុងគណបក្សចាស់នៅពេលដែលមានបញ្ហា។ឯលោក កឹមសុខា វិញគាត់អនុវត្តគោលការណ៍ពន្យារជីវិត។
ចំពោះគោលការណ៍រក្សាកំពង់ដរចាស់របស់ សម រង្ស៊ី គឺគាត់តម្រូវឲ្យសមាជគណបក្សធ្វើវិសោធនកម្មលក្ខន្តិកៈគណបក្សដើម្បីឲ្យលោក សម រង្ស៊ី អាចវិលមកធ្វើប្រធានបក្សវិញដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ តើមូលហេតុអ្វីបានជាលោក សម រង្ស៊ី ទាមទារឲ្យមានគោលការណ៍រក្សាកំពង់ដរចាស់? គឺដោយសារលោក សម រង្ស៊ី គាត់ធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ច្បាស់ណាស់អំពីការរៀបចំបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះរបស់គណបក្សនៅតាមមណ្ឌលខេត្តក្រុងទាំង២៤។ នេះជាក្រឡាដែល លោក សមរង្ស៊ី គាត់ធ្លាប់ជួបម្តងរួចហើយ គឺនៅក្នុងផ្ទៃក្នុងបក្សរបស់គាត់កាលពីពេលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ កន្លងទៅនោះគឺរៀបនឹងមានការបែកបាក់ធ្ងន់ធ្ងរទៅហើយ ប៉ុន្តែដោយសារតែយកវិធីដោះស្រាយក្នុងការផ្លាស់ប្តូរគ្នានៅពាក់កណ្តាលអាណត្តិ ទើបអាចដោះចេញ។ ក្រោយមកទៀតក៏មានការបែកបាក់ទៀតដោយសារមិនអនុវត្តនូវវិធីដែលបានស្រុះស្រួលគ្នានោះ អញ្ចឹងហើយទើបមានតំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី ចេញមកចូលរួមជាមួយ កឹម សុខា ហ្នឹង។ ឥឡូវនេះនៅពេលដែលរៀបបញ្ជីគណបក្សរួមគ្នា គឺមិនអាចរៀបចេញនោះទេ អញ្ចឹងពេលនោះលោក សម រង្ស៊ី នឹងត្រឡប់មកគណបក្ស សម រង្ស៊ី វិញ ហើយនឹងរៀបចំបញ្ជីបេក្ខជនដាច់ដោយឡែកពីគ្នា គឺបេក្ខជនរបស់បក្សខ្លួនឯង។
ឥឡូវយើងងាកមកមើលអំពីគោលការណ៍ពន្យារជីវិតរបស់ កឹម សុខា ម្តង។ កឹម សុខា ក៏មើលឃើញបញ្ហាដូច សម រង្ស៊ី នៅត្រង់ការរៀបចំបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះរួមគ្នានេះដែរ។ ក្រឡាដែលត្រូវងាប់គឺនៅត្រង់នេះឯង នៅពេលដែលដោះស្រាយគ្នាអត់ចេញ ហើយត្រូវបែកបាក់គ្នានៅត្រង់ចំណុចហ្នឹង ហើយនៅពេលដែលបែកបាក់គ្នានៅចំណុចហ្នឹង គឺ កឹម សុខា គាត់ត្រូវប្រើវិធីគោលការណ៍ពន្យារជីវិតរបស់គាត់ក្នុងបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស សិន។ តាមធម្មតា បើសិនជា កឹម សុខា នៅស្តាយលុយ ប្រាក់ខែសភាពីរពាន់នោះគឺនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៣ គឺកឹម សុខា អាចលាលែងចេញពីសភាមកធ្វើជាអនុប្រធានគណបក្សថ្មីបានហើយ។ប៉ុន្តែ តើហេតុអ្វី បានជាកឹម សុខា ពន្យារពីខែមករា រហូតទៅដល់ចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣? ពីព្រោះខែ មេសា ឆ្នាំ២០១៣ គឺជាពេលនៃការសម្រេចឲ្យបាននូវការរៀបបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនគណបក្សរួមគ្នា ដូច្នេះ បើសិនជានៅពេលនោះរៀបមិនបានទេ គឺ កឹម សុខា នៅតែជាប្រធានគណបក្សចាស់ដដែល គឺអត់មានបញ្ហាទេ។
ជាសរុប ដោយសារហេតុផលនេះ ទើបពួកគេទៅជួបគ្នារវាង សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា នៅប៉ារីស អំពីការបែងចែកចំនួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះនៃក្រុម សម រង្ស៊ី និងក្រុម កឹម សុខា នៅខេត្ត ក្រុង ទាំង ២៤។ ចំណុចមួយទៀត ក្រៅពីនិយាយគ្នាអំពីចំនួនហើយ គឺត្រូវជជែកគ្នាអំពីលំដាប់លេខរៀងទៀត ពីព្រោះលំដាប់លេខរៀងនេះក៏ជាក្រឡាងាប់រស់ របស់ក្រុមទាំងពីរនេះដែរ ហើយលេខរៀងដែលពួកគេសង្ឃឹមថាអាចជាប់នោះ គឺលេខរៀងទី១ និងទី២។ ចំពោះលេខរៀងទី៣ ក៏ពួកគេអត់សង្ឃឹមដែរ។ ដូច្នេះហើយទើប ក្រុម សម រង្ស៊ី ទាមទារយកលេខរៀងល្អ ឯក្រុម កឹម សុខា ក៏ទាមទារយកលេខរៀងល្អដែរ។ កាលណាគេជជែកគ្នាពីឥឡូវនេះទៅ គឺគេមានពេលដល់ខែ មេសា ។ នៅពេលដែលជជែកគ្នាបានឈ្មោះឆាប់ហើយ គឺ កឹម សុខា គាត់អាចយកបញ្ជីឈ្មោះនោះទៅលក់ឲ្យខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីយកលុយមកដោះដូររឿងជំពាក់ពាក្យ។ ឯ សម រង្ស៊ី ក៏ដូចគ្នា ដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះហើយ ដែលក្រុម ទាំងពីរនឹងផ្ទុះបែកបាក់គ្នាជាពីរចំណែកវិញរវាង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ដោយសារការដណ្តើមគ្នាចង់បានលេខរៀងល្អ។
អញ្ចឹងយើងឃើញថារឿងដែលពួកគេត្រូវឈ្លោះគ្នា គឺនៅមានច្រើន។ ពីព្រោះពេលមុនគឺមានតែគណបក្ស សម រង្ស៊ី ខ្លួនឯងតែមួយផង ឬគណបក្ស កឹម សុខា តែមួយផង ក៏ពួកគេនៅតែហែកហួរដណ្តើមគ្នា ចុះទម្រាំឥឡូវក្រុមទាំងពីរមករួមគ្នាស៊ីបាយចានតែមួយទៀត តើពួកគេនឹងខាំគ្នា ហែកគ្នាយ៉ាងណា? ដូច្នេះយើងនឹងរង់ចាំមើលតទៅទៀត។
ទាក់ទងនឹងរឿងលក់បញ្ជីឈ្មោះនេះ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន ជាពិសេសសកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រកឹម សុខា មានចម្ងល់ថានៅក្នុងតារាងនៃមេដឹកនាំគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស គឺមានលោក សឺន ស៊ូបែរ លោក កឹម សុខា លោកតា ប៉ែន សុវណ្ណ ជាដើម ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញអ្នកដែលទទួលបានលាភសក្ការៈ គឺមានតែ កឹម សុខា ម្នាក់ និងពីរនាក់ទៀតដែលមកពីក្រៅប្រទេស ចំណែក ប៉ែន សុវណ្ណ ដែលជាមេដឹកនាំកំពូលដែរ ទៅជាអត់មានកៅអីអង្គុយនឹងគេទៅវិញ រឿងនេះប្រហែលជាមកពីបញ្ហាអត់លុយតែម្តង។
ត្រង់នេះខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ថា វាជារឿងកេងចំណេញគ្នារៀងៗខ្លួនទាំងមេបក្ស និងកូនបក្ស។ ដូច្នេះសូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលនៅក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ីក្តី គណបក្ស កឹម សុខាក្តី ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋដែលច្រឡំបោះឆ្នោតគាំទ្រឲ្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា គួរពិចារណាថា តើពួកគេទាំងពីរក្រុមនោះរួមគ្នាដើម្បីប្រទេសជាតិ ឬរួមគ្នាដើម្បី ផលប្រយោជន៍តំណែងរបស់ពួកគេ? ពួកគេគួរតែនិយាយដោយស្មោះត្រង់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋថា គណបក្សទាំងពីរនេះកំពុងតែស្វែងរកការត្រូវរ៉ូវគ្នា និងស្រុះស្រួលគ្នាក្នុងការរៀបបញ្ជីឈ្មោះ និងលំដាប់លេខរៀងដើម្បីតំណែងរបស់ពួកគេ ហើយមិនចាំបាច់ប្រើនយោបាយប្រជាភិថុឃោសនាប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋថាខ្លួនគិតជាតិនោះទេ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ មានយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតដែលគណបក្សប្រឆាំងបានប្រើនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ដូច្នេះសូមលោកបណ្ឌិត ជួយធ្វើការប្រៀបធៀបអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនៃការឃោសនារបស់គណបក្សប្រឆាំងពីអតីតកាល និងបច្ចុប្បន្នកាល តើវាមានការប្រែប្រួលដែរឬទេ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ និយាយឲ្យខ្លីទៅ ដើម្បីឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋងាយយល់ គឺនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំង ទាំងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា គឺនៅដដែលដូចកាលពីពេលមុន គឺមិនបានកែប្រែមួយម៉ាត់ទេ។ ខ្ញុំសូមលើកយកមកបង្ហាញគឺមានពីរចំណុច។ ទី១ ចំពោះនយោបាយក្នុងស្រុក គឺគេបញ្ឆេះកំហឹងវណ្ណៈ សង្គមឲ្យមានកំហឹងរវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រ។ ចំណុចនេះគឺដូចគ្នានឹងនយោបាយកាលជំនាន់ ប៉ុល ពត ដែរ។ ចំណុចទី២ គឺនយោបាយបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយមឲ្យស្អប់វៀតណាម។ នយោបាយទាំងពីរនេះគឺ សម រង្ស៊ី បានប្រើតាំងពីការប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៨មកម្លេះ។ កឹម សុខា ក៏ធ្លាប់ប្រើនយោបាយនេះនៅក្នុងគណបក្ស លោកតា សឺន សាន ដែរ ដែលពេលនោះគណបក្សលោកតា សឺន សាន ទទួលបាន តែ១០កៅអីទេ។ លុះមកដល់ឆ្នាំ១៩៩៨ គឺបានសូន្យ។អញ្ចឹងការប្រើនយោបាយដដែលៗបែបនេះគឺត្រូវទទួលបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ងាកមកលោក សម រង្ស៊ី ដែលចូលរួមនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ដែលប្រើនយោបាយដដែលគឺបានជួបនូវបរាជ័យ។ គាត់បានប្រើនយោបាយបញ្ឆេះកំហឹងវណ្ណៈ សង្គម និងនយោបាយបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយម គឺបានពេលដំបូងតែ១៥កៅអី ហើយក្រោយមកបាន២៤ គឺមិនមែនសម្លេងឆ្នោតដែលយកពីគណបក្សប្រជាជនទេ តែគឺជាសម្លេងឆ្នោតយកពីគណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋដែលគាំទ្រគណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច លែងទុកចិត្ត សម្តេចក្រុមព្រះ ទើបអ្នកទាំងនោះទៅគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ។ បន្ទាប់មកទៀតការប្រើនយោបាយដដែលៗនេះមិនបានធ្វើឲ្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី កើនទេ។ ចំណែកឯ កឹម សុខា ដែលទើបបង្កើតថ្មី តែនៅតែប្រើនយោបាយដដែលនោះគឺទទួលបានតែ៣ទេ។ បានន័យថានយោបាយដដែលៗនេះពុំបានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនេះ ជោគជ័យទេ ផ្ទុយទៅវិញគឺមានតែធ្លាក់ចុះជាលំដាប់ទៅវិញទេ។ បើសិនជាគណបក្សប្រឆាំងយល់ថាខ្លួនកំពុងដើរផ្លូវខុស ហើយងាកមកកែប្រែវិញនោះជាការល្អ។ ប៉ុន្តែបើសិនជា ប្រើនយោបាយដដែល ក្នុងស្ថានភាពដែលកម្ពុជាកំពុងវិវត្តន៍នោះនឹងនាំមកនូវផលបច្ច័យបរាជ័យនៃការដាំក្បាលចុះរបស់គណបក្សប្រឆាំងជាមិនខានឡើយ៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី
គណបក្សប្រជាជនគ្មាននយោបាយយកពន្ធលើដីកសិកម្មជារៀងរហូតទុកដូចជាការបានផ្តល់លុយជូនកសិករ
នៅក្នុងពិធីចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៦៩៣គ្រួសារ នៅក្នុងឃុំត្រាំកក់ ស្រុក ត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ នាព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ
ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានប្រកាសជាថ្មីអំពីការបន្តមិនយកពន្ធដីស្រែពីកសិករដែលធ្លាប់បានអនុវត្តជាច្រើនឆ្នាំមក ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
សម្តេចតេជោបានអះអាងថា ដរាបណាមានរូបសម្តេច មានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នោះការមិនយកពន្ធដីនឹងបន្តជារៀងរហូត
គឺទុកដូចជាការបានផ្តល់លុយជូនកសិកររួចទៅហើយ។
នៅចំពោះមុខប្រជាកសិករខេត្តតាកែវ
ហើយត្រូវបានចាក់ផ្សព្ធផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ និងវិទ្យុ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី
បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា "ប្រជាកសិករកម្ពុជាពេលនេះ មិនមែនមិនត្រឹមតែមិនត្រូវយកពន្ធពីគាត់ទេ
ថែមទាំងត្រូវជួយគាត់ តាមរយៈនៃការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
ដូចជាប្រព័ន្ធប្រឡាយទឹក ឬផ្នែកផ្សេងៗទៀត ដែលជួយពួកគាត់ឲ្យមានប្រាក់ចំណូល។
មិនមែនត្រូវការយកពន្ធពីគាត់ទេ"។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានពន្យល់ថា
"បើសិនជាយើងយកពន្ធដីពីកសិករ យើងក៏អាចមានប្រាក់មួយចំនួនយកមកដែរ។
ឧទាហរណ៍ យកតែមួយហិកតា ៥ម៉ឺនរៀលទៅចុះ។ គិតជាមធ្យម ៥ម៉ឺនរៀល
ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ឥឡូវយើងធ្វើជាង ៤លានហិកតា។ អីចឹង តើយើងនឹងបានប្រាក់ទំហំប៉ុន្មាន?។ ប៉ុន្តែប្រាក់នោះ វាជាការសង្កត់ដាក់ទម្ងន់ទៅលើកសិកររបស់យើង។
ពិតមែនតែជាចំណូលថវិកាជាតិ ដែលបានមកពីពន្ធដីធ្លី ហើយនិងចែករំលែកត្រឡប់ទៅវិញ
ធ្វើជាផ្លូវថ្នល់ ធ្វើជាប្រឡាយទឹក ធ្វើជាសាលារៀន និងធ្វើជាមន្ទីរពេទ្យ។
អានឹងគឺថា ជាប្រយោជន៍ កាលណាពន្ធបានមក ត្រូវយកទៅចំណាយត្រឡប់ទៅវិញ។ ប៉ុន្តែយើងមិនចាំបាច់យកទេ។
ចាត់ទុកថា រាជរដ្ឋាភិបាល ឬបក្សកាន់អំណាច បានផ្តល់ជូនកសិកររបស់យើង
ក្នុងមួយឆ្នាំៗ គឺប្រាក់នៅក្នុងហោប៉ាវរបស់ខ្លួនឯងតែម្តង"។
សម្តេចតេជោបានគូសបញ្ជាក់ថា
"គណបក្សនេះ (គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា) គ្មាននយោបាយផ្តល់លុយជូនប្រជាជនដោយផ្ទាល់ទេ។
គណបក្សនេះ គឺមាននយោបាយមិនយកពន្ធដី។ ចាត់ទុកថា ដូចបានផ្តល់លុយឲ្យកសិកររួចស្រេចទៅហើយ
៣៤ឆ្នាំទៅហើយ។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ប្រវត្តិបង់ពន្ធដីនៅស្រុកខ្មែរមិនមែនជារឿងថ្មីថ្មោងទេ រហូតដល់ខ្មែរកាប់បារាំងនៅក្រាំងលាវ
ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ អាប៉ាដេស រហូតដល់បារាំងដាក់ឈ្មោះភូមិខ្មែរមួយ
ជាភូមិតិរច្ឆាន។ វាទារពន្ធដីធ្ងន់ពេក។ ពន្ធដីនោះ បានកកើតតាំងពីសម័យអាណានិគមបារាំង"។
សម្តេចតេជោក៏បានលើកឡើងថា
"នៅស្រុកណា ក៏គេយកពន្ធដែរ។ តែសម្រាប់ស្រុកយើង គណបក្សកាន់អំណាច
គឺគណបក្សប្រជាជន និយាយឲ្យត្រង់អីចឹងតែម្តង... គឺធានាចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ
ដរាបណានៅមាន ហ៊ុន សែន មិនមែនត្រឹមតែមាន ហ៊ុន សែន ទេ ខ្ញុំជឿជាក់ថា
មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនបន្តវេន តជំនាន់ តទៅទៀត មិនយកពន្ធដីពីកសិករទេ។
អីចឹង គណបក្សគ្មានគោលនយោបាយយកលុយទៅដាក់ក្នុងហោប៉ាវប្រជាជន
ដូចអ្នកដទៃទេ។ ប៉ុន្តែមិនយកពន្ធដីមួយ គឺបានន័យថា
បានផ្តល់លុយទៅឲ្យប្រជាជនដោយផ្ទាល់នៅក្នុងហោប៉ាវ ព្រោះគេចែករំលែកថា
បង់ពន្ធរួចទៅរដ្ឋយកទៅកសាងវិញ។ ប៉ុន្តែនេះ រដ្ឋទុកឲ្យប្រជាជនសន្សំលុយនោះទិញកង់ឲ្យកូនជិះ
ទិញជី ឬក៏ធ្វើស្អីៗ ផ្ទះសម្បែងទៅ។ បន្ថែមលើនោះ ធ្វើផ្លូវថ្នល់
ធ្វើស្អីៗនឹង បានសេចក្តីថា អានឹងមួយថ្ងៃៗ គណបក្សកាន់អំណាចដាក់លុយចូលក្នុងហោប៉ាវប្រជាជនរាល់ថ្ងៃ
តាមរយៈនយោបាយកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ"។
ទាក់ទងនឹងការឃោសនារបស់គណបក្សប្រឆាំងដែលសន្យាថា
នឹងផ្តល់លុយ ៤ម៉ឺនរៀលដល់មនុស្សចាស់
ក៏ដូចជាតម្លើងប្រាក់ខែដល់មន្ត្រីរាជការ នៅពេលដែលគេជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងការបោះឆ្នោត
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការប្រុងប្រយ័ត្នអំពីដែលជាស្រមោល
និងអ្វីដែលជាការពិត។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ផ្តល់ជាឧទាហរណ៍ថា "ពីដើមធ្លាប់ធ្វើដំណើរលើផ្លូវ
ធ្វើដំណើរកន្លះថ្ងៃ យើងថា ធ្វើដំណើរអស់ ៣ម៉ោង អស់លុយ ៥ម៉ឺន
ឥឡូវធ្វើដំណើរតែមួយម៉ោង អស់លុយ ១ម៉ឺន។ ដូច្នេះពេលធ្វើដំណើរម្តង
គណបក្សប្រជាជន ឬរាជរដ្ឋាភិបាលដែលកាន់កាប់ដោយគណបក្សប្រជាជន
ដាក់លុយឲ្យប្រជាជន ២ម៉ឺន។ អីចឹងទេ គិតទៅ ស៊ីសង ទូទាត់គ្នាទៅ
អាមួយកំពុងតែឲ្យពិតឲ្យ ៣៤ឆ្នាំមកហើយឲ្យពិត ឯមួយទៀតឲ្យខ្យល់ទិញជឿ។
បោះឲ្យខ្ញុំមក ខ្ញុំនឹងឲ្យ ៤ម៉ឺន មនុស្សចាស់។ ឥឡូវជឿបាន ឬមិនបាន?។ ត្រីនៅក្នុងទឹក...។ គេថា យកលុយនោះ មកពីអំពើពុករលួយ។
តើគេបិទនឹងថ្ងាស់ថា ខ្ញុំពុករលួយ?"។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា
សម្តេចក៏ចង់ឲ្យប្រាក់ខែមន្ត្រីរាជការ ទទួលបានប្រាក់ខែខ្ពស់ផងដែរ។
តែសំខាន់ ថាតើយើងបានលុយនោះមកពីណា?។ សម្តេចតេជោបានពន្យល់ថា រឿងប្រាក់ខែនោះ មានពីរ។ មួយនៅលើក្រដាស់
និងមួយទៀត សាច់ប្រាក់សុទ្ធ។ បើសិនជាគ្រាន់តែសរសេរលើក្រដាស់
មិនជាបញ្ហាទេ។ តែបើយកក្រដាស់អាណត្តិសាច់ប្រាក់នោះ
ទៅបើកលុយនៅរតនាគារជាតិ គឺយើងមិនមានប្រាក់បើកទេ។
សម្តេចតេជោ
ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា "បើសិនជាអ្នកនយោបាយ ឃោសនាសន្យាតម្លើងប្រាក់ខែមន្ត្រីរាជការនោះ
គឺគេនឹងយកពន្ធដី ហើយត្រូវតែតម្លើងពន្ធ ដើម្បីតម្រឹមប្រាក់ខែ។ អីចឹងទេ បើយើងគិតតែមន្ត្រីរាជការ
កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធតែប៉ុន្មានសិបម៉ឺននាក់ តើប្រជាជន ១៤លាននាក់ទៀត
បានអី?។ ជាផ្លូវថ្នល់
ជាប្រឡាយទឹក ជាសាលារៀន ជាមន្ទីរពេទ្យ ជាថ្នាំពេទ្យ ជាបរិក្ខាពេទ្យ បានអី?។ បើនាំគ្នាហ៊ឺហាតែសម្រាប់មន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ
តើបានអី? ប្រជាជនបានអី?"។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា "ឆ្នាំនេះ យើងមានអតិរេកគណនេយ្យចរន្តជាង
១.០០០ពាន់លាន(រៀល)។ យើងអាចបង្កើតប្រាក់ខែបានលើសពីនោះ
(លើសពីការតម្លើង ២០%ក្នុងមួយឆ្នាំ)។ នៅសល់តែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀត យើងនឹងបង្កើនប្រាក់ខែមន្ត្រីរាជការ
កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ២០%ទៀត ព្រោះខ្ញុំបានចុះហត្ថលេខារួចហើយ។ អីចឹង
បើចង់តម្លើងដល់ ២៥%ក៏យើងអាចឡើងបាន។ ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនអាចយកអាលុយជាងមួយពាន់
ពាន់លាននោះ ដែលប្រហាក់ប្រហែលជា ៤០០លានដុល្លារ យកទៅវិនិយោគធ្វើផ្លូវថ្នល់
ធ្វើប្រឡាយទឹក ធ្វើស្អីៗបានទៀតទេ"។
នៅក្នុងពិធីចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំត្រាំកកនោះដែរ
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី
ក៏បានប្រកាសឲ្យដឹងដែរថា ក្រុមយុវជនស្ម័គ្រចិត្តវាស់វែងដីធ្លី
ដែលជាក្រុមទីមួយ ទើបតែបានឈប់សម្រាក កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២
គឺសម្តេច និងលោកជំទាវ នឹងរៀបចំពិធីជប់លៀងជូននៅយប់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា
ឆ្នាំ២០១៣។ សម្តេចតេជោបានប្រកាសឲ្យក្រុមយុវជន ដែលមានគ្នាសរុបប្រហែល
៥.៦០០នាក់ ត្រូវស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានយោធាដូចពេលចុះបំពេញភារកិច្ច និងមិនត្រូវសេពគ្រឿងស្រវឹងច្រើនលើសពីមួយកំប៉ុងទេ៕
Sunday, December 30, 2012
Selected Impromptu Comments by Samdech Techo Hun Sen during the Ceremony to Hand out Land Titles to People in the District of Tram Kak, Takeo Province
Issued on: ( 30-12-2012 )
Systematic Land Registration Started in Takeo in 2000
I am so glad that I have the chance to return
to the province of Takeo. I am so sorry that I had to reschedule my
presence to hand out the land titles to our people in Takeo province
as I was very busy. I then asked Deputy Prime Minister HE Sok An to hand out land titles of 403 land parcels to 301 families in the district of Kirivong. Today is Sunday which a holiday for everyone. However, we have no choice as tomorrow will be the day before the coming of New Year and many of our people may plan to travel to various places. I think that I had better finish handing the land titles in 2012.
I would like to take this opportunity to express my sincere thanks to
the governor of Takeo for the report in relation to the land titles
handing out ceremony today. As is said by HE Srey Ben, the governor,
this is not my first time here to do so. The systematic registration of
cadastre information index started in Takeo on December 2, 2000, when
the first land ownership titles were presented to Mr. An Socheat and Ms.
Khieu Sopheap in the village of Sre Tasok, Jumrah Pen commune, Samraong
district, Takeo province.
December 2 has been the day that we established the National United
Front for Salvation of Kampuchea, the first meeting for political
negotiation between Samdech Preah Norodom Sihanouk and me in search of
national reconciliation and political settlement to the conflict. On
December 2, 1998, was also the day that we put into practice the
triangular strategy, in which the first angle was to achieve internal
pacification, the second angle was to integrate Cambodia in the region
and internationally, and the third angle was to combine all forces for
the socio-economic development and poverty reduction.
With Hun Sen and CPP – No Tax on Farmlands
It is not by chance when we say that measuring and titling land for
people is new action implemented along with the existing policy. After
the liberation in 1979, we resolved the land issue once. As you know,
then, our people ran away from their lands because of war in 1970 and
again in 1975. When Pol Pot took power in 1975, all land ownerships were
stripped off. We then were stuck at how to go about issuing ownership
titles. Should we recognize the land titles from before 1975 or the
current ones? It was a big issue.
We also had resolved the land issue for returnees from the camps
along the Thai-Cambodian border. We also resolved the land issue when
there was this reintegration of the opposition forces, especially the
former Democratic Kampuchea, as part of the win-win policy, which we
also recognize their ownerships on properties too.
We then come to the stage that we have to conduct systematic
registration of cadastre information index, which is completely
different to the one we did before. In the past, anyone with piece/s of
lands had to keep a receipt (that clarifies the person has filed request
for land ownerships) while continuing to claim and manage the land.
They will depend on that to pay tax once a year. As far as
cultivation-land is concerned, starting from 1979 and up to the present,
I have made it clear that whenever Hun Sen is here, the Cambodian
People’s Party is here, the farmland tax will not be applied.
There have been suggestions from outside the Cambodian People’s Party
that (the Royal Government) should impose tax on land in order to
achieve economic growth because there are not many countries that do not
impose tax on land. I respond that at this moment, not only they should
the Cambodian people or farmers not pay tax for household cultivating
land but should also enjoy the assistance by building them necessary
infrastructural development too. We need to help them increase income
and not to take away from them. If we were to take tax on land, the
Royal Government will be able to collect some money, for instance, we
take only 50,000 Riel per hectare and we have over forty million
hectares. With that amount of money we take from them, which is not
much, we impose a burden on their already small income.
It is true that we can collect these taxes and contribute to public
constructions such as roads, bridges, etc. That the Royal Government
does not tax the land means the ruling party in the Royal Government
keeps the money, instead of tax pay, in the people’s pockets. That the
Cambodian People’s Party does not have policy to hand out cash directly
to people nor impose tax/duty on them means the Royal Government, which
is led by the Cambodian People’s Party, already keeps the money for
them. In fact, the truth is that the Cambodian People’s Party has been
keeping this money for the people 34 years already. I would suggest that
our people think harder about some propaganda that (if so and so gets
elected) 40,000 Riel would be given to elderly people. That is just a
promise. The truth is you already have benefited from infrastructures,
schools and tax-free for farmland is the truth. Think about it. Think of
Cambodian proverb that goes “do not empty your jars just because of
thunders.”
Uprising against taxation in Cambodia is not completely new. You may
remember the Cambodians rose against the French resident Bades in a
village in Kraing Leav district of Kompong Chhnang, which the French
later named the village of Terechan (beast). The main problem was the
French imposed too heavy tax on the people in the colonial times. The
Cambodians then rose against them and fought against the French. Now in
Cambodia, where the Cambodian People’s Party, under the leadership of
Samdech Chea Sim, Hun Sen, Samdech Heng Samrin and other leaders, is the
ruling party, we uphold the policy of charging no tax on farmlands. We
have with us in the coalition government HE Nhek Bun Chhay from the
Funcinpec Party who also agreed to this principle, but, if he does not
agree, he may have to campaign against it in the forthcoming elections.
Decision for the 14 Million Peoples
The problem of salary increment does not rest on how much you want to
give, but whether we have money for that. I do not have the necessity
to respond but it is too annoying to listen to their truth-lacking
campaign. As far as budget is concerned, let me advise you that there
are two kinds – one is the figure on paper and the other is real cash.
It does not matter how much you write in the payroll and HE Keat Chhon
would just sign it. However, at the national treasury, HE Ngin Khorn
responded that there is not any money in the treasury, then the payroll
will be just a piece of paper. Please do not trick the people.
To be frank, we just liberate ourselves from this situation in 2004.
Prior to that, the Royal Government owed salary to the Royal
Government’s staff and armed forces. We were able to overcome the
situation in 2004. I may share with you that during the elections of
July 26, 2003, we had only two billion Riel in the national treasury
department. That was why the opposition parties found it a good chance
to prolong the establishment of the Royal Government with an aim to
downfall the standby government for cash depletion. I ordered Pen Siman,
then head of Cambodian Customs and Excise to improve taxation. We then
had surplus of cash and saved up over one billion Riel. We promised to
the International Monetary Fund that (1) we do not borrow money from the
bank for payroll and (2) we will not print more money.
There is another aspect to the issue. Do we think only about the
Royal Government officials or armed forces or the fourteen million
Cambodian population. If we do that what can we do for roads, water
canals, schools, hospitals and healthcare centers, medicaments, medical
tools, etc,. We cannot afford to make officials and armed forces happy
while the whole people are in desperate situation. This year we have
over one billion Riel as current account surplus. We can increase salary
and we already do it 20% a year. In coming days, we will increase
another 20% to the Royal Government officials and armed forces. I signed
it already. We can also make it 25% increase, but can we go on using
this approximate 400 million USD for building roads and water canals?
Make Land and Land Titles Your Gold and Opportunity
Again, since 1979, the Cambodian People’s Party never imposes tax on
farmlands and as long as it is in power, it will continue this policy.
Even if I am no longer here one day, look at these young volunteer
students, maybe someone will take over, I am sure s/he will continue
this policy. I encourage you not to impose tax on farmlands, as this
will have repercussion on your parents or relatives. Truly, it is not an
imagination to proceed with new actions based on existing policy. As I
said, the policy is there since 1979. Take the case of Mr. An Socheat
and Ms. Khieu Sopheap in the village of Sre Tasok, Jumrah Pen commune,
Samraong district, Takeo province into consideration, the land
registration and cadastre information index system started twelve years
ago on December 2, 2000.
In order to guarantee safety we have to organize land measuring and
titling for people in the rural areas first. People in certain areas
have their land parcels registered already and some have even guaranteed
safety because they have with them feather-imprint land card or a
land-title requesting receipt. It is in this reason that I beg our
people to maintain and manage their lands. They should not put
themselves in situation that they have had to sell them, either because
of gambling or any irrational matters.
Land is in fact your gold, your diamond. Whatever you produce on land
would turn out to be cash with which you can purchase gold, diamond,
motorcycles, etc. We now have all the information needed in the database
to keep track of people’s maintenance and management of their lands. We
also need to see if the person with information indicated to have land
in one place but later appears in another land claiming case.
Identification for social land concession will take and compare the
information.
Redraw Forest Coverage and Economic Land Concession
I am so grateful for the efforts made by the provincial authorities,
precisely speaking, the sub-national authority under the direction of
the Ministry of Land Management, Urbanization and Construction and the
provincial authority who is the committee in charge of provincial state
land, to carry out this work. We have now transferred the power to the
provincial authorities according to the sub-decree 118. As far as Takeo
province is concerned, here we do not have economic land concession case
but land registered as under forest coverage area. Even the place where
we are sitting is in fact by the map a forest covering area too. That
is the different between the map and the reality. I must sort this out,
as I am responsible before the history of our nation.
Look, while registered as forest area, the lands here are in fact
rice fields. This is what we have to resolve. In Takeo province, to be
cut out from forest coverage area in twelve communes of the districts of
Tram Kak and Kirivong, is 11,247 hectares of land in 58 villages for
5,826 families who has yet to legalize their land occupations. You may
want to ask similar question that if we take the land back and replant
the forest or give them out to the people. As you can see here we are
sitting with rice fields, cashew trees, coconut palms, etc. all around
us. How could we define it as forest coverage? Let’s measure and title
those lands for the people and redraw the map later. We then will have a
better figure how much land is under forest, economic land concession,
etc. I am demanding though that people do not encroach upon more lands.
From now on, our people have their land titles that can pass from one
generation to another. The cost of transferring titles will be free
except the stamping charge for any land that costs more than 200 million
Riel. Take for instance, the owner needs to cut out and transfer title
of one hectare of their lands, if the price is below 200 million Riel,
the state will impose no tax. As for stamping charge, we also make it a
considerate solution for the poor, as we would charge it only for land
that is 100 million Riel and below. If the property costs more, for
example 200 million Riel, demander will pay the stamping charge not more
than the set 100 million Riel. However, as we have cadastre officials
and youth-student volunteers here, you may consider break your land into
pieces and give them out to your children now as you will not have to
pay anything at all.
LMUPC Recruitment Exam, Issue in Ang Prasat and Ream Andoek
I am grateful for the armed forces, the local authority of all levels
for providing safety as well as our people for providing love and
regard for our youth-student volunteers and the cadastre officials. The
sort of work that we are doing would not be going smoothly if people do
not participate. Though initially our people did not have sufficient
information tools, the working teams have coordinated and proceeded in
an efficient manner. We have achieved about 90% of our target now. We
already closed the mission in Kep province and we will soon achieve the
same goal in Takeo province. We will have only 18 provinces more on
radar.
As far as I know, 33 of the 36 youth-student volunteers here have
filed for an exam to get a job in the Ministry of Land Management, Urban
Planning and Construction (MLMUPC). I have a message not only for the
33 but also for all 1,603 candidates that the exam will be conducted in a
fair manner. Pass or fail will depend on your knowledge. You all are in
this mission of land measuring and titling altogether. We have only 600
places for all applicants to compete. There is only one exception for a
handicap youth, who have bachelors in accounting and English language
and who is now working as a contract staff in the cadastre office in Kep
province. We are guaranteeing the application of affiliating 2% of
handicap peoples in the state institutions.
There is an issue to resolve since 2007. There was a meeting five
years ago if I am not mistaken that Deputy Prime Minister, Minister Lim
Kean Hor, Im Chhun Lim and governor Srey Ben have not come up with a
solution yet. Minister of Land Management, Urban Planning and
Construction, HE Im Chhun Lim called me and reported to me about this
case of land in the district of Kirivong in which 691 families in the
communes of Ang Prasat and Ream Andoeuk occupy long time ago since when
Gen. Pol Saroeun was governor of Takeo. We have issued them land titles
already for 1,807 land parcels. I am declaring from here that we are
providing the 691 families in the communes of Ang Prasat and Ream
Andoeuk with the land titles./.
Subscribe to:
Posts (Atom)