Thursday, February 23, 2012

German Ambassador hears about latest development in Cambodia


PHNOM PENH, 23 Feb. 2012 — The German Ambassador to ASEAN, Indonesia and Timor Leste, Dr. Norbert Bass, told H.E. Deputy Prime Minister Dr. Sok An that he is interested in learning from Cambodia about its chairing of ASEAN this year. Dr. Sok An also updated the Ambassador about Cambodia-Thailand relations.

Dr. Sok An said that Cambodia is playing an active role as ASEAN chair in contribution to the region and the world as a whole.

“Samdech Prime Minister  Hun Sen is very optimistic about Cambodia’s role as ASEAN chair, and we will do our best for ASEAN’s interests”,  Dr. Sok An told Ambassador Bass in their meeting today.

The Royal Government of Cambodia hosted, for the first time, the ASEAN Summit in 2003, when she last took the rotating chair.

Dr. Sok An said that Cambodia has good relations with the current Thai government led by Prime Minister Yingluck Shinawatra.

Cambodia had rocky relations with the previous Thai government led by Abhisit Vejjajiva because Thai ultra-nationalists at the time used a unilateral map which lacks international recognition to provoke conflict at the border near Cambodia’s temple of Preah Vihear.

In mid-2007, the Thai government presented its secret and unilateral map at a World Heritage Committee meeting, and Cambodia rejected that map, which Dr. Sok An called it “a pirate map”.

Dr. Sok An said that Madame Yingluck Shinawatra’s coming to office last year paved the way for the Joint Border Commission to resume its work last month.

The Deputy Prime Minister recalled that in April 2011, Cambodia requested the International Court of Justice for an interpretation of its 1962 ruling concerning the Preah Vihear case.

The ICJ decided in July last year that both parties should immediately withdraw their military personnel from a provisional demilitarised zone of more than 17 square km in Cambodia and Thailand and refrain from any armed activity directed at that zone.

The Court also decided that “Thailand shall not obstruct Cambodia’s free access to the Temple of Preah Vihear or Cambodia’s provision of fresh supplies to its non-military personnel in the Temple”.

The Court ordered both parties to continue cooperation with ASEAN and, in particular, to allow observers appointed by that organisation to have access to the provisional demilitarised zone, Dr. Sok An recounted.

He said that the current Thai government agreed to respect the ICJ’s order.

The ICJ ruled on 15 June 1962 that the temple of Preah Vihear is situated in Cambodian territory. The ruling also obligated Thailand to withdraw any military or police forces or other guards it had stationed at the temple or in its vicinity on Cambodian territory, and to restore to Cambodia any objects that had been removed from the temple or the area.

Dr. Bass thanked Dr. Sok An for his explanation of the history of Preah Vihear, the situation at the temple that occurred in the 1950s and 1960s and the processes that Cambodia went through before the 900-year-old temple was listed as World Heritage in July 2008.

“I highly appreciated your explanation. We now understand the issue better”, said Dr. Bass.

Cambodia’s Deputy Prime Minister Dr. Sok An updates EU’s delegation on government’s new achievements


PHNOM PENH, 22 Feb. 2012 – His Excellency Deputy Prime Minister Dr. Sok An on Wednesday updated Mr. Jean Francois Cautain, the European Ambassador to Cambodia, on Cambodia’s many achievements over the last three mandates.

Mr. Cautain asked the Deputy Prime Minister about reforms including public administration, decentralisation and deconcentration (D & D), judiciary, civil service and the Extraordinary Chambers within the Courts of Cambodia (ECCC).

Dr. Sok An said that the Royal Government has achieved important reforms over the last three mandates. “If we reform, we have a chance to survive; if not, we would die politically.”

The Deputy Prime Minister explained that the government has been taking every step seriously and carefully since day one. For example, national expenditure should be well coordinated with national revenue to ensure macroeconomic stability and low inflation.

“We want to offer higher salaries to civil servants, but that should be considered together with national revenue”, said the Deputy Prime Minister. “We are increasing salaries for our civil servants, but we have to do it step by step. If we hire more civil servants, we cannot increase their salaries.”

His Excellency Dr. Sok An, on the issue of D & D, said that the government is implementing it and it has been going well.

He said that Cambodia has all relevant laws for legal institutions to carry out their jobs.

The country’s legislature adopted 149 laws during the previous term of the government, which ranked ahead of other countries in the region, he said.

The Deputy Prime Minister said that the government has established a number of institutions with qualified candidates are recruited to attend. Cambodia has established six schools, including schools for magistrates and public notary, as well as providing legal training for judges, prosecutors and lawyers as part of the government’s effort to improve the judicial system.

“I can say that we have had a big success in judicial reform”, said Dr. Sok An, who is also Minister in Charge of the Office of the Council of Ministers.

The EU Ambassador said that bilateral relations with Cambodia have been going very well. EU policy now is not only to provide assistance but also to open its doors wider for bilateral trade with ASEAN under the Everything But Arms duty-free and quota-free scheme.

Cambodia’s exports to the EU increased 30 percent last year, said Mr. Cautain. He praised Cambodia for its development over past years and congratulated Cambodia for chairing ASEAN this year.

Mr. Cautain welcomed Cambodia’s decision to create a government-NGO forum, which will play a vital role in the social development of the country.

Mr. Cautain, who first set foot in Cambodia in the early 1990s, recalled that on that visit he was afraid to go out of Phnom Penh because of security concerns. “It is not the case now. The situation is very interesting now.”

Dr. Sok An noted that the ECCC, where more than 20 nationalities are working together, have been operating smoothly thanks in part to the contribution of the administrative office.

Cambodia is looking to introduce a new curriculum on administration for national courts since it plays a vital role in local court management.

Dr. Sok An, who is also Chairman of the Royal Government’s Khmer Rouge Trial Task Force, said that the ECCC has achieved five world records.

Those are: the speed of adopting its internal rules and conducting the first trial, its relatively low cost, the absence of any fugitives, the extent of public support and the involvement of victims in the judicial process.


The ECCC is now setting a sixth record because it is dealing with a more important case than other tribunals funded by the United Nations, referring to the four suspects, who are the most responsible leaders, now being tried.

Dr. Sok An said that a seventh record is the court’s legacy, which means its achievements should be archived and placed in a research centre, where national and international researchers can access its records in the future.

បទអត្ថាធិប្បាយ​៖ស្លឹកឈើជ្រុះ ព្រោះ​តែដើមងាប់​ឬសកែវ



          វាគួរឱ្យ​អាម៉ាស់ជាទី​បំ​ផុត​ចំពោះការ​ចេញ​មុខមក​បកស្រាយបំ​ភ័ន្តសាធារណមតិជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ ដោយ​លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នក​នាំពាក្យ​គណបក្ស​ សម​ រង្ស៊ី ដែល​បាន​ឆ្លើយជាមួយ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​កាលពី​ពេល​ថ្មី​ៗនេះ​ថា​ អ្នក​ដែល​ចាកចេញ​ពី​បក្សប្រឆាំង​ទៅ​ចូល​រួម​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ គឺជា​ស្លឹក​ឈើជ្រុះ  តែគាត់​ភ្លេចគិត​ថា​ ដើម​ឈើនោះ​ជិត​ដល់​ពេល​រលំដួលទៅ​ហើយ​។

          ការពិត​ស្លឹក​ឈើ​ជ្រុះ​ គឺដោយ​សារតែដើមឈើនោះ​ ងាប់ ឬស្អុយរលួយឬសកែវ​ ទើប​មិន​អាច​ផ្តល់​លំ​នឹង​ដើម្បី​ទ្រស្លឹក ឬ​មែក​បាន​តទៅ​ទៀត ដូច្នេះ​ ស្លឹក ឬ​មែកឈើនោះ ​​មិន​អាច​នៅ​​ជាប់​ដើមរបស់​វាបាន​​តទៅ​ទៀត​ គឺត្រូវ​តែជ្រុះ ដោយគ្មាន​​អ្វី​មក​ឃាត់​ឃាំង​បាន​ឡើយ នេះ​ គឺជាក្រិត​ក្រម​របស់​ធម្មជាតិ​ ហើយ​មិន​យូរមិន​ឆាប់​ដើមឈើ​ស្អុយ​នោះ​ ប្រាកដជាដួល​រលំ។

          ដូច​គ្នា​នេះ​ដែរ ការ​ចាកចេញ​របស់​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​ជាច្រើន​ក្នុង​គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​ ដែល​បាន​សំ​រេចចិត្ត​នាំគ្នា​មក​ចូល​រួម​ក្នុង​ជី​វភាព​នយោបាយ​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា នាពេល​ចុង​ក្រោយ​នេះ​គឺពិតជាដោយ​សារការ​អស់​ជំ​នឿទាំង​ស្រុង​លើ​បក្សប្រឆាំង​សម រង្ស៊ី​ នោះ​។

          មន្ត្រីជាន់​ខ្ពស់​របស់​គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​ ដែល​បាន​ចាកចេញ​ពី​បក្ស​ គឺជា​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សាខេត្ត ប្រធាន​ និង​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សាស្រុកខណ្ឌ សង្កាត់​ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ ដែល​សកម្មភាព​នៃ​ការ​ដើរចេញ​ពី​បក្ស គឺ​មានទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ណាស់​ ហើយ​ថែម​ទាំង​មាន​កម្លាំង​ដូច​មហាព្យុះ​កំ​បុតត្បូង​ ដែល​មិន​អាច​ព្យាករណ៍​ទុកបាន​ជាមុន។

          មន្ត្រី​ដែល​បាន​ចាកចេញ​ បានឱ្យ​ដឹង​ថា​ ការ​ដែល​ពួក​គេសំ​រេចចិត្តមកចូល​រួម​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ គឺដោយ​សារតែ​គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​ គ្មាន​គោលនយោបាយ​ច្បាស់​លាស់​ ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​របស់​គណបក្ស​ប្រកាន់​គំ​និត «​បើប្រឆាំង​ គឺប្រឆាំង​ផ្កាប់​មុខ » គ្មានស្គាល់​តម្លៃនៃសន្តិភាព​ មាន​តែគំ​និត​បំ​ផ្លាញ​ភាព​សុខសាន្តរបស់​ប្រជាពល​រដ្ឋ មិន​បាន​ចូល​រួម​អភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ហើយ​ថែម​ទាំង​ធ្វើ​សកម្មភាព​ប្រឆាំង​ ដើម្បី​បន្ទុចបង្អាក់​ផែន​ការ​កសាង និង​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស តាម​រយៈការ​អំពាវ​នាវ​ឱ្យ​ប្រទេស​ម្ចាស់​ជំ​នួយ​ ​ ផ្តាច់​​ជំ​នួយ​ជាដើម។ ល។

          មន្ត្រី​ ដែល​ចាកចេញ​បាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា​ របៀប​នៃការ​ដឹក​នាំក្នុង​បក្ស​សម រង្ស៊ី​ សព្វ​ថ្ងៃ​ហាក់​ដូច​ជា​ «​ក្រុម​ហ៊ុនសម រង្ស៊ី​ផ្តាច់​មុខ » ពី​ព្រោះ​ថា​ ការ​ដឹក​នាំបក្សនយោបាយ​ទាំង​មូល​ បែរជាត្រូវ​បាន​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​គ្រួសារ​និយម​ ពីរ ឬ​បី​គ្រួសារ​ធំ​ៗ ដែល​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​ មាន​ទាំង​ប្តី​ ទាំង​ប្រពន្ធ​ និង​បង ប្អូន​ថ្លៃ ដណ្តើមតួនាទី​គ្នា​ត្រួតត្រាក្នុង​បក្ស​។ ក្រៅ​ពីនេះ​ ការ​សំ​រេចអ្វី​មួយ​ គឺគណបក្សប្រឆាំង​មួយ​នេះមិន​ដែល​ទទួល​យក​មតិភាគច្រើន​មុន​នឹង​ធ្វើ​ការ​អនុម័ត​នោះទេ   គឺសំ​រេចតាម​តែថ្នាក់​លើ ​ម្នាក់​ពីរ និង​ពុំ​បាន​បង្ហាញអំពី​តម្លាភាពបន្តិច​សោះឡើយ​​ ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​កើត​មាន​នូវ​ការ​ខ្វែង​គំនិត​ ជជែក​ទាស់​ទែង​គ្នា​រាល់​លើក​នៅ​ពេលដែល​មានការ​រៀប​ចំបែង​ចែក​ភារកិច្ច​សម្រាប់​​ថ្នាក់​ដឹក​នាំបក្ស​ម្តង​ៗ តាំង​ពី​ថ្នាក់​លើ ដល់​ក្រោម។

          ដោយ​មិន​ចង់អត្ថាធិប្បាយ​លំ​អិត​អំពីទំ​នាស់​ផ្ទៃក្នុងបក្ស​​ដ៏​​ធ្ងន់​ធ្ងរ​នោះ យើង​គ្រាន់​តែរៀប​រាប់​ត្រួសៗជុំ​វិញ​បញ្ហា​ខ្លះ​ៗដែល​ជាការ​បញ្ជាក់​របស់​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​មួយ​ចំ​នួន​ បន្ទាប់​ពី​ពួក​គាត់​ ចាកចេញនាពេល​ថ្មី​ៗនេះ​ ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា​​ នៅ​ក្នុង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​សម រង្ស៊ី គឺមហាសែន​ពុករលួយ​ បក្ខពួក​ និង​គ្រួសារនិយម​ អត្តនោម័ត​និយម​ និង​ផ្តាច់​ការ​និយម​ ជាពិសេសក្រុម​អ្នក​ដែល​ឃុប​ឃិត​គ្នាអែប​អប​លោកប្រធាន​បក្សដ៏​មហិមា ( លោក សម រង្ស៊ី )ដើម្បី​ការពារ​តំ​ណែង​របស់​ខ្លួន​ ។ ពីព្រោះ​ថា​ ការ​រៀប​ចំ​តំ​ណែង​សំ​ខាន់​ៗនៅ​តាម​ខេត្ត ក្រុង​ និង​មូលដ្ឋាន​ គឺសិទ្ធិ​ផ្តាច់​មុខនៃការ​សំ​រេច គឺមាន​តែលោកសម រង្ស៊ី​ ម្នាក់​គត់ដែល​មានឥទ្ធិពល​ជាង​គេ។

          លោកសម រង្ស៊ី​ បាន​ប្រើប្រាស់អំ​ណាច​ជាអ្នក​ទេសចរណ៍​ផ្លូវ​វែង​ នៅ​ឯបរទេស​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​ និង​​កាច់​ចង្កូតបក្សនយោបាយ​មួយ​ដែល​កំពុង​ថម​ថយ​កម្លាំង​ ឈាន​ទៅ​រក​ស្ថានភាព​ខ្សោះខ្យល់​​ រលំ​ដួល​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​មាន​អ្នករុញ​។ ក្រុម​អ្នក​ចាកចេញ​ពី​បក្ស​សម រង្ស៊ី​ បាន​រៀប​រាប់​ក្នុង​កំ​រិត​មួយ​ដែល​គួរពិចារណាថា​ ការដែល​ពួក​គាត់​មិន​អាច​រស់​នៅ​ជាមួយ​គណបក្ស​សម​ រង្ស៊ី​ តទៅ​ទៀត​បាន​នោះ គឺដោយ​សម្លឹង​មើល​ឃើញ​ថា​ គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​សព្វ​ថ្ងៃប្រៀប​ដូច​សំ​ពៅដែល​គ្មានក្តោង​ ដូច​ជាទូក​អត់​ច្រវ៉ា ឬ​​កាណូត​គ្មាន​ម៉ាស៊ីន​ ដែល​វិល​វល់​មិន​អាច​ទៅ​មុខរួច​។

          មន្ត្រី​គណបក្សសម រង្ស៊ី​ ដែល​បាន​មក​ចូល​រួម​នយោបាយ​ជាមួយ​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា​ គឺពួក​គាត់​មាន​នូវ​ការ​ជឿជាក់​ខ្ពស់​មក​លើ​គោលនយោបាយ​ដឹកនាំត្រឹម​ត្រូវ​​ និង​ច្បាស់​លាស់ ជាពិសេស គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​​ពិត​ជាបាន​ជួយ​សង្គ្រោះ​ខ្មែរទាំង​មូល​ឱ្យ​រួច​ផុត​ពី​របប​ប្រល័យ​​​ពូជសាសន៍​ប៉ុល ពត​ ដ៏​សាហាវ​យង់​ឃ្នង ដែល​ផ្ទុយស្រឡះ​​ពី​ថ្នាក់​ដឹក​នាំរបស់​គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​ បែជា​នាំគ្នាប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​ថ្ងៃរួច​ពី​សេចក្តី​ស្លាប់ នេះ​គឺជាការ​​ប្រឆាំង​ផ្កាប់​មុខ និង​គ្មាន​ហេតុផល​​ ។ ក្រៅ​ពី​នេះ​ ជាបន្ត​បន្ទាប់​មក​ទៀត​ លោកសម រង្ស៊ី​ បាន​បង្ខំ​ឱ្យ​អ្នក​តំណាង​រាស្ត្ររបស់​ខ្លួន​ធ្វើ​ពហិកាមិន​ចូល​ប្រជុំ​ដើម្បី​ការ​អនុម័ត​ថវិកាសម្រាប់​អភិវឌ្ឍប្រទេស​ ដែល​ទង្វើរ​នេះ​ គឺជា​ការ​ប្រឆាំង​នឹង​ឆន្ទៈរបស់​ប្រជាពល​រដ្ឋម្ចាស់​ឆ្នោត​។ មិន​ត្រឹម​តែប៉ុណ្ណោះ​ លោក សម រង្ស៊ី​ ប្រើល្បិច​កល​ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​តំ​ណាង​រាស្ត្ររបស់​ខ្លួន​មួយ​ចំ​នួន​លាលែង​ពី​តំ​ណែង​ ប៉ុន្តែ បែជា​ឱ្យពួក​គេ​ទៅ​ឈរ​ឈ្មោះជាសមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា។ នេះ​ គឺជាការ​ប្រើ​ឧបាយ​កល​បោកប្រាស់​សាធារណមតិ ដើម្បី​ការ​កេង​ចំ​ណេញ​នយោបាយ​ ដោយ​ពុំ​ឈរលើភាព​ថ្លៃថ្នូរ និង​កិត្តិយសសោះ​ឡើយ។

          គណបក្សនយោបាយ​មួយ​ ដែល​មាន​តែការ​បំ​ភិត​បំ​ភ័យ​ បង្ខំ​ឱ្យ​សមាជិក​របស់ខ្លួន​ស្បថ និងការ​​បង្ខំឱ្យ​សមាជិក​របស់​ខ្លួន​ធ្វើ​សច្ចាប្រណិធាន​ ដោយពាក្យ​សម្បថធ្ងន់ៗ ដូច​ជា​បើ​មិន​ស្មោះ​ត្រង់​ជាមួយ​បក្ស​ សូម​ឱ្យ​ស្លាប់​តៃហោង​ទាំង​ពូជ​។ នេះ​ គឺជា​ការ​រំ​លោភលើច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ផង និង​ថែម​ទាំង​រំ​លោភ​លើ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាសកល​ផង។ តើ​ទង្វើ​បំ​ពាន​ច្បាប់​នេះ​ ឱ្យ​សមាជិកដែល​ធ្លាប់​រស់​នៅ​ជាមួយ​បន្ត​ការភ័យ​ខ្លាចដល់​ថ្ងៃណាទៀត? ដូច្នេះ មន្ត្រី​ទាំង​អស់​នោះ​ដែល​មាន​នូវ​មនសិកាជាតិ​ ស្រឡាញ់​សន្តិភាព​ និង​ភាព​សុខសាន្តក្នុង​សង្គម​គ្រួសារ​ គឺពួក​គាត់​ត្រូវ​តែសំ​រេចចិត្ត​ចាកចេញ​ ដែលវា គឺជាជម្រើស​ល្អ​បំ​ផុត​សម្រាប់​ជីវិត​នយោបាយ​របស់ពួក​គាត់​។

ហើយ​ការ​ចាកចេញ​ពី​បក្ស​ប្រឆាំង​ មក​កសាង​ជីវភាព​នយោបាយ​ថ្មី​ គឺដោយ​សារដឹង​ច្បាស់​ថា​ ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ គឺជាគណបក្សដែល​ខ្លាំង​ និង​រឹង​មាំជារៀង​រហូត​។ គណបក្ស​ប្រជាជន​ គឺមាន​ការ​គាំទ្រដ៏ច្រើន​លើសលប់​ពី​ប្រជាពល​រដ្ឋ ដោយ​សារ​ការ​អនុវត្តជាក់​ស្តែង​ តាម​រយៈការ​ធានាបាន​នូវ​ស្ថេរភាពនយោបាយ សន្តិសុខ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ   គឺក្នុង​ន័យ​ថា​ និយាយ​យ៉ាង​ណាធ្វើ​យ៉ាង​នោះ ដែល​ជាឱកាសសម្រាប់​ពួក​គាត់​បាន​ចូល​រួម​ដោយ​ផ្ទាល់​​ ។

ដូច្នេះ​ ការ​ចាកចេញ​របស់​សមាជិក​គណបក្ស​សម រង្ស៊ី​ ក្នុង​តំ​ណាក់​កាល​នេះ​  គឺជា​ការ​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​នូវ​ការពិត​ថា​ មន្ត្រី​ជាច្រើន​ទៀត​ក្នុង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​មួយ​នោះ​ កំ​ពុង​តែរងា និង​រង​ទុក្ខវេទនា​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ដោយសារ​គ្មាន​មេកោយ​ច្បាស់​លាស់​ ហើយ​មេបក្សពិត​ប្រាកដ គឺមាន​ទោសជាប់​ខ្លួន​ បាត់​បង់សិទ្ធិ​ឈរឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​ ផ្ទៃក្នុង​បក្ស​កំ​ពុងរង្គោះ​រង្គើខ្លាំង​ ចលនានៃ​ការ​ចាក​ចេញ​កំ​ពុង​មាន​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លានៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ដូច​ទឹក​បាក់​ទំ​នប់​ ។ នេះ​ហើយ​ដែល​គេអាច​និយាយ​បាន​ថា​ ស្លឹក​ឈើ​ជ្រុះ ព្រោះ​តែដើម​ឈើងាប់​ និង​រលួយឬសកែវ  គឺមិន​មែន​បាន​ន័យ​ថា​ អ្នក​ចាកចេញ​ពី​បក្ស​សម រង្ស៊ី​ គឺជាមន្ត្រី​គ្មានតម្លៃនោះ​ទេ ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ ពួក​គាត់​ គឺសុទ្ធតែជា​មន្ត្រី​ប្រកប​ដោយ​សុភវិនិច្ឆ័យ​ខ្ពស់​  និង​ស្អប់​ខ្ពើមនូវ​​ការ​ជិះជាន់​ គាប​សង្កត់​ ជាពិសេស ​ការ​ប្រើអំ​ណាច​ផ្តាច់​ការ​ក្នុង​បក្ស​តែប៉ុណ្ណោះ​ ៕

ដោយៈ ពូន សំ​រេច

បទអត្ថាធិប្បាយៈ សម រង្ស៊ី កំ​ពុង​ដើរបោក​ប្រាស់សហ​គមន៍​អន្តរជាតិ​


         ខណៈពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់កម្ពុជាបានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍ប្រជាធិតេយ្យសេរីពហុបក្ស សំដៅពង្រឹងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជានោះ មេបក្សប្រឆាំងជ្រុលនិយមសម រង្ស៊ី បែរជាបានអំពាវនាវទៅកាន់បណ្ដាមេដឹកនាំពិភពលោក ឲ្យជួយពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេស គឺស្នើឱ្យពួកគេចូលរួមចាប់អារម្មណ៍ជុំវិញការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ ២០១២-២០១៣ និងទាមទារឲ្យបញ្ចៀសនូវអំពើទាំងឡាយណា​ ​ដែលអាចធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់លទ្ធិប្រជាធិតេយ្យនៅកម្ពុជា
          តើប្រទេសកម្ពុជាគ្មាន​​មានលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យដូចដែលលោក សម រង្ស៊ី បានស្រែកប្រាប់ដល់ពិភពលោកមែន?
          តើការបោះឆ្នោតកន្លងមកដែលគណបក្សប្រជាជនទទួលបានសំឡេងឈ្នះច្រើនលើ​​លុប និងការត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខ ពិតជាធ្វើឲ្យអន្តរាយ​​ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមែ?
          លោក សម រង្ស៊ី ដឹងច្បាស់ណាស់ថា បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣មក ប្រទេសកម្ពុជាបានអនុម័តនូវច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនដែលប្រកាន់យកនូវ​​ការដឹកនាំប្រទេសតាមបែបប្រជាធិតេយ្យសេរីពហុបក្សការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងនីតិរដ្ឋប៉ុន្តែ មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះតែងតែបដិសេធមិនទទួលយកនូវការពិតអស់ទាំងនេះទេ ផ្ទុយទៅវិញ ថែមទាំងបានដើរញុះញង់បំផុសបំផុលចលនាប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេសដើម្បីបំរើយុទ្ធនាការសម្អុយ​​កិត្យានុភាព​​របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដោយពុំផ្អែកលើសច្ចភាពសោះឡើយ។
          ក្នុងដំណើរ​​ការបោះឆ្នោតនាពេលកន្លងមកទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ បានបង្ហាយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ពីការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីប្រជាពលរដ្ឋដែលជាម្ចាស់នៃជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិ ក្នុងនោះ គេសង្កេតឃើញថា អ្នកបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាប្រហែលជាង លាននាក់ ស្មើនឹង៨០ % ទៅ ៩០ % បានទៅបោះឆ្នោត ដែលក្នុងនោះ មានការបោះឆ្នោត  សំខាន់២ គឺ ប្រជាធិបតេយ្យថ្នាក់​​ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
          ដោយផ្អែកលើការបោះឆ្នោតប្រកបដោយលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌និងទៀងទាត់បង្កើតបានជារដ្ឋាភិបាលប្រជាធិតេយ្យមួយស្របច្បាប់ក្រោមដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជា​​កម្ពុជា អាណត្តិកន្លងមកហើយ​ ​ជាពិសេសក្នុងអាណត្តិទី នេះ គណបក្សប្រជាជនឈ្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី រហូតដល់៩០ អាសនៈ លើ១២៣ អាសនៈ។ សកម្មភាពនិងលទ្ធផលទាំងនេះ បានបង្ហាញរួចជាស្រេចទៅហើយថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្គាល់អំពីតម្លៃសច្ចៈភាពហើ​​​ចង់ចូលរួមក្នុងដំណើរការនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងពិតប្រាកដ
ដូច្នេះ លោកសម រង្ស៊ី គួរបើកភ្នែកធំៗ ហើយសម្លឹងមើលឲ្យច្បាស់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបាននិងកំពុងប្រកាន់យកដំណើរការដឹកនាំបែបប្រជាធិតេយ្យ ក្នុងការដឹកនាំជាតិក៏ដូចជាក្នុងបក្ស។
          ជាក់ស្ដែងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបាន​​ និងកំពុងបោះឆ្នោតស្ទាបស្ទង់ជ្រើរើសបេក្ខ ក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដើម្បីឈរឈ្មោះជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ​-សង្កាត់ ដែលមានប្រជា​​ប្រិយភាពជាងគេ ដើម្បីដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ​-សង្កាត់ សម្រាប់អាណត្តិទី

ចាប់តាំងពី​​ថ្ងៃទី ២៨ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៤ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន​​ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានគោលនយោបាយដឹកនាំច្បាស់លាស់ ដែលអនុម័តដោយមហាសន្និបាតគណបក្ស មិនមែនចេះតែនឹកឃើញថាៗនោះទេ ការសម្រេចជោគជ័យក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ កសាងសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ បានធ្វើឲ្យ​​​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋដោយភាពជឿជាក់
ដោយឡែកគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាវិញមេបក្សគឺជាអ្នកជ្រើតាំង​​បេក្ខជនម្រាប់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវការដឹកនាំមួយ មានភាពផ្ដាច់ការក្នុងបក្សរបស់ខ្លួនប្រើគំនិតអត្តនោម័តនិយមគ្រួសារ និងបក្ខពួកមួយក្តាប់តូចគឺមិនធ្វើឡើងតាមការសំរេចដោយយកពហុមតិម្តងណាឡើយ។
ទង្វើរបៀបនេះតើបក្សប្រឆាំងអាចអួតអាងឬតាំងខ្លួនថាជាអ្នកប្រជាធិតេយ្យបានដែរឬទេ?   សម្រាប់ការដឹកនាំបក្ស ការដឹកនាំជាតិ ខណៈពេលដែលបេក្ខជនដែលត្រូវឈរឈ្មោះឲ្យប្រជា​​ជនបោះឆ្នោតត្រូវបានចាត់តាំងដោយមេបក្សយ៉ាងដូច្នេះ? នេះប្រជាធិបតេយ្យបែប សម រង្ស៊ី?
ដូចនេះ សកម្មភាពទាំងអស់របស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងត្រូវបានអ្នកតាមដានស្ថានការនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិ មើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សប្រឆាំងគ្រាន់តែយកពាក្យប្រជាធិបតេយ្យមកដាក់លើបបូរមាត់គ្របដណ្ដប់លើខ្លួននិងបាននាំគ្នាស្រែកទាំងបំភ្លើសថា សង្គមខ្មែរគ្មានប្រជាធិបតេយ្យសព្វថ្ងៃសង្គមខ្មែរអយុត្តិធម៌រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស​​ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនិងចោទប្រកាន់យ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះ ជាដើម។ល។
ជាសច្ចៈភាព សមិទ្ធផលជាច្រើនបានបង្ហាញនូវទង្វើ និងសកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជារាជរដ្ឋាភិបាលនូវ​​អំពើល្អរបស់មេដឹកនាំគឺបានបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃការដឹកនាំការលះបង់ចូលរួមវិភាគទានទាំងកម្លាំងកាយចិត្តបញ្ញាស្មារតី ឆន្ទៈប្ដូរផ្ដាច់ និងជាពិសេសគឺការយកអាយុជីវិតជាដើមទុន ដើម្បីដណ្ដើមបានភាពសុខសាន្តជូនជាតិ។
ភាពយុត្តិធម៌ត្រូវបានផ្ដល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលសម្ដេចអគ្គសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី តាមរយៈការគាំទ្រនិងចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ គ្រប់និន្នាការនយោបាយ ដោយបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់ អាណត្តិបន្តដើម្បីចូលរួមពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា
នៅកម្ពុជាពិតជាមាននូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មាននូវសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញមាននូវការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ហើយការបោះឆ្នោតពិតជាបានចូលរួមពីគណបក្សនយោបាយជាច្រើនប្រកួតប្រជែងគ្នា ក្នុងគន្លងវិថីប្រជាធិបតេយ្យ
ដូច្នេះស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាមិនអាក្រក់ដូចការមួលបង្កាច់របស់លោក សម រង្ស៊ីដែលកំពុងតែដើរបោកប្រាស់សហគមន៍អន្តរជាតិនៅឯក្រៅប្រទេសនោះឡើយហើយសហន៍​​អន្តរជាតិ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយពួកគេពិតជាមានខួរក្បាលក្នុងការធ្វើសុភវិនិច្ឆ័យអំពីតម្លៃនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោយមិនជឿតាមការភូតភរ របស់មេបក្សប្រឆាំងដូចសម រង្ស៊ីនោះឡើយ៕

ដោយៈ ឧត្តម សក្តិ