Wednesday, February 29, 2012

វិចារណកថា៖ សេរីភាពសារព័ត៌មាន កម្ពុជាប្រសើរ​ជាង​ប្រទេស​ដទៃទៀត​នៅ​ក្នុង​តំបន់


យោងតាមគេហទំព័ររបស់ REPORTERS WITHOUT BORDERS-for freedom of information (http://en.rsf.org) ហើយដែលត្រូវបានគេហ៍ទំព័រ Matichon របស់ថៃបាន​លើក​យកមក​ចុះផ្សាយ​បន្ត​កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២ បានលើក​ឡើងថា ព្រះរាជាណា​ចក្រកម្ពុជា ជាប្រទេស​ដែលមាន​ស្ថានភាព​ល្អប្រសើរ​បំផុតផ្នែក​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេសសមាជិក​សមាគម​អាស៊ាន សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០១១-២០១២ នេះ។

ការចាត់ ​ថ្នាក់ស្ថាន​ភាពសារព័ត៌​មានល្អប្រសើរ​ជាងគេបំផុត នៅ​ក្នុងចំណោម​ប្រទេសជា​សមាជិក​សមាគម​អាស៊ាននេះ គឺមិនមែន​ជាការភ្ញាក់ផ្អើល​នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែគឺ​ជាការប្តេជ្ញា​ចិត្តខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រួមគ្នា​របស់​ប្រជាជាតិ​ ខ្មែរទាំង​មូល រួមជាមួយ​រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីស្តារ អភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព និង លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​សេរីភាពសារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា តាមរយៈច្បាប់សារព័ត៌មាន និង ក្រម​សីលធម៌​វិជ្ជាជីវៈ​អ្នក​សារព័ត៌មាន។

ថ្វីត្បិតតែអត្ថិភាព ​នៃសន្តិភាព​ពេញបរិបូណ៍​នៅក្នុង​សង្គមកម្ពុជា ទើប​តែមាន​រយៈពេលជិត ១៤ ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីសង្គ្រាមស៊ីវិល ដ៏រ៉ាំរ៉ៃ បំផ្លិចបំផ្លាញ​ខ្ទេចខ្ទី​ស្ទើរ​តែគ្មាន​សល់អ្វី​ទាំងអស់ ជា​ពិសេស​ហេដ្ឋា​រចនាសម្ព័ន្ធ​សង្គម និង ថ្វីត្បិត​តែមានមតិ​មួយចំនួន​ទាំងជាតិ និង អន្តរជាតិ បាន និង​ កំពុង​ចាត់ទុក​សេរីភាពសារព័ត៌​មាន និង សិទ្ធិ​នៃការបញ្ចេញ​មតិនៅ​កម្ពុជា ក្នុងផ្លូវ​អវិជ្ជមាន​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ​នៅពេលនេះ បានសរ​បញ្ជាក់​ឲ្យឃើញថា កម្ពុជា​ ចាប់ផ្តើម​ទទួលបានផ្លែផ្កាដ៏​ត្រចះត្រចង់​ពីគោល​នយោ​បាយកសាង និង រក្សាសន្តិភាព ស្ថេរភាព សន្តិសុខ សណ្តាប់​ធ្នាប់សាធារណៈ ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ចសង្គម​ប្រកប​ដោយចីរភាព និង ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសនៅ​តាម​ជនបទ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រោមការដឹកនាំ​ដ៏ឈ្លាសវៃ​របស់ សម្តចអគ្គ​មហាសេនា​បតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី។

សេរីភាពសារព័ត៌ ​មាន និង សិទ្ធិនៃ​ការបញ្ចេញមតិ​នៅកម្ពុជា ត្រូវបាន​បើកចំហរ​ដោយស្មើភាព ដោយ​គ្មានការរើស​អើង ការប្រកាន់​បក្ខពួក និង និន្នាការ​នយោបាយ ដែល​រហូតមក​ដល់​ពេលនេះ មាន​បណ្តាញ​សារព័ត៌មាន​គ្រប់រូបភាព រាប់រយ ដែលបាន​និងកំពុងធ្វើ​សកម្មភាព​របស់​ខ្លួនដោយ​សេរី​នៅកម្ពុជា ដោយរួមទាំង​សារព័ត៌​មានដែល​មាន​និន្នាការប្រឆាំង​ផងដែរ។ ពីព្រោះ​សារព័ត៌មាន មានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការពាំនាំ និង លាតត្រ​ដាងព័ត៌មាន​ពិត និង ទាន់​ហេតុការណ៍ ពី​គ្រប់រូបភាព និង គ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃ​សង្គម​ជូន​សាធារណៈជន ឲ្យបានដឹងឮ និង​ជាពិសេសសារព័ត៌​នៅកម្ពុជា ជាព័ត៌មាន​ត្រង់ ភ្លាមៗ ដោយ​គ្មានសង់សៀ (​ការត្រួតពិនិត្យជា​មុនដោយ​ក្រសួងព័ត៌មាន មុន​នឹងធ្វើ​ការបោះ​ពុម្ព​ផ្សព្វផ្សាយ​ឡើយ)។

ករណីនេះហើយដែល ​ធ្វើតម្លៃ​នៃសេរីភាព​សារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិនៅកម្ពុជា មាន​ស្ថាន​ភាព​ល្អប្រសើរ​ជាងគេបំផុត បើប្រៀបធៀប​នឹងប្រទេស​ដទៃទៀត​នៅ​ក្នុង​សមាគម​អាស៊ាន ស្របពេល​ដែល​ប្រទេសមួយ​ចំនួន បាននិងកំពុង​រិតត្បិត​សិទ្ធិសេរីភាព​សារព័ត៌មាន និង​ សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ សូម្បី​បណ្តាញ​គេ​ហទំព័រ (Internet) ក៏មិនអាច​ចូលទៅ​យកព័ត៌មាន ឬ ស្រាវ​ជ្រាវដោយ​សេរីបាន​ឡើយ។

ដោយផ្អែក ​លើសមិទ្ធផល​ជាក់ស្តែង​នេះ បានបង្ហាញ​ថា កម្ពុជា បាន និង កំពុងដើរ​នៅលើផ្លូវត្រូវ​របស់​ខ្លួន ជាពិសេស​វិស័យសេរីភាពសារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិបញ្ចេញមតិនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​រាជរដ្ឋាភិបាល​នៃព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នៅ​មាន​ការងារ​ជា​ច្រើនទៀត​ដែលត្រូវ​បន្តអនុវត្ត ក្នុង​មាគ៌ា​ដ៏វែងឆ្ងាយ​របស់ខ្លួន ដូចជាការ​អភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​អ្នកដែលធ្វើការ​ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យ​សារព័ត៌​មាន បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន ការអនុវត្ត​ច្បាប់ និង ការពង្រឹងក្រម​សីលធម៌​អ្នកសារព័ត៌​មាន ជាដើម ដើម្បីលើក​ស្ទួយ​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន និង សិទ្ធិ​បញ្ចេញមតិ​នៅកម្ពុជា ឲ្យកាន់តែ​ល្អប្រសើរ​ថែមទៀត។

ដូច្នេះ ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរមួយចំនួន ត្រូវ​ទទួល​ស្គាល់ការ​ពិត ហេតុ និង ផល ដែលបាន​កើតមាន​នៅ​ក្នុង​សង្គមខ្មែរ ហើយ​ត្រូវមាន​មោទនភាពចំពោះ​ខ្លួនឯង សង្គមជាតិ​ខ្លួនឯង និង មានជំនឿទុកចិត្ត​លើ​រាជរដ្ឋាភិបាល និង គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោម​ការដឹកនាំដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ និង ឈ្លាសវៃរបស់​សម្តេចអគ្គ​ទាំង គឺ សម្តេច​អគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម សម្តេច​អគ្គ​មហាចក្រី ហេង សំរិន និង សម្តេច​អគ្គមហា​សេនា​បតីតេជោ ហ៊ុន សែន ដែល​បានខិតខំសង្រ្គោះ​ជាតិ កសាងសន្តិភាព លើក​ស្ទួយ​កិត្យានុភាពជាតិ និង ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម​ប្រកបដោយ​ចីរភាព។
ដោយ រាជ្យ សុវណ្ណនគរ

សុន្ទរកថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំនៃកម្ពុជា ក្នុងពិធីបើកសន្និសីទនិងកិច្ចប្រជុំជាទូទៅប្រចាំឆ្នាំ របស់បណ្តាញធានាគុណភាពអប់រំអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ឆ្នាំ២០១២ សៀមរាប ថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២


សុន្ទរកថា 
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី
និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំនៃកម្ពុជា
ក្នុងពិធីបើកសន្និសីទនិងកិច្ចប្រជុំជាទូទៅប្រចាំឆ្នាំ
របស់បណ្តាញធានាគុណភាពអប់រំអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ឆ្នាំ២០១២
សៀមរាប ថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២
   
  • ឯកឧត្តម​  អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
  • លោកស្រីបណ្ឌិត Antony Stella ប្រធានបណ្តាញធានាគុណភាពអប់រំអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APQN)
  • ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ និងអន្តរជាតិទាំងអស់ ជាទីមេត្រី
 
ក្នុងនាម ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ក្នុងនាមសម្តេច​អគ្គមហាសេនា​​បតី​​​តេជោ ហ៊ុន សែន​​ នាយក រដ្ឋមន្រ្តីនៃ​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា​ ខ្ញុំសូមស្វាគមន៍​យ៉ាងកក់ក្តៅ​ចំពោះ ឯកឧត្តម លោក​ជំទាវ លោក លោក​ស្រីទាំងអស់ ដែល​បានអញ្ជើញ​មកដល់​ប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំមាន​កិត្តិយស និង​សេចក្តី​សោមនស្ស រីករាយ​ចូលរួមក្នុង​ពិធីបើក​សន្និសីទ​និងកិច្ច​ប្រជុំជាទូទៅ​ប្រចាំឆ្នាំ របស់​បណ្តាញ​ធានាគុណ​ភាព​អប់រំ​អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្នាំ២០១២ ដែលរៀបចំ​ដោយគណៈ​កម្មាធិការ​ទទួល​ស្គាល់​គុណភាព​អប់រំនៃកម្ពុជា និង បណ្តាញធានា​គុណភាព​អប់រំអា​ស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក  ព្រមទាំង​មានការចូល​រួម​សហការ​ពីសមាគម​ឧត្តម​សិក្សា កម្ពុជា​។ ខ្ញុំសូមឆ្លៀត​​ឱកាសនេះ​ផងដែរថ្លែង​អំណរ​គុណចំពោះ​ការ​ចូលរួម និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ក្នុងការរៀប​ចំ​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏មានសារៈ​សំខាន់នេះ។
 
សម្តេច​អគ្គមហាសេនា​​បតី​​​តេជោ ហ៊ុន សែន ធ្លាប់​មានប្រសាសន៍​ថា​ «ការអភិវឌ្ឍចាប់ផ្តើម ជា​មួយ​នឹងធន​ធានមនុស្ស ហើយ​ក៏បញ្ចប់​ជាមួយ​នឹង​ធនធាន​មនុស្សដែរ...ធនធាន​មនុស្ស​ដែល​ទទួល ការអប់រំ​បណ្តុះបណ្តាល​ពេញលេញ អាច​នាំប្រទេសជាតិ​របស់យើង​ឆ្ពោះ​ទៅមុខ។ ប៉ុន្តែ គោល​ដៅនៃ ការអភិវឌ្ឍ​របស់យើង​អាចនឹង​សម្រេច​មិនបាន ប្រសិនបើ​ប្រជាជនរបស់​យើងពុំអាច​ប្រើប្រាស់​សក្តានុពល របស់ខ្លួន​ឲ្យបាន​ពេញលេញ។»

ទស្សនៈ ​ខាងលើនេះ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ឲ្យឃើញថា ការអប់រំគឺ​ជាកូនសោរ​បើក​ទ្វារឆ្ពោះ​ទៅរកភាព​ជោគ​ជ័យ។​ អនាគត​ប្រទេសជាតិ​របស់យើងពឹង​ផ្អែកលើអ្វីដែល​យើង​អាចធ្វើបាន​នាពេល​ បច្ចុប្បន្ន ក្នុងការ​ផ្តល់​ការអប់រំដ៏​ប្រសើរបំផុត​ដល់ប្រជាជន​ជំនាន់ក្រោយ។ ការអប់​រំដ៏ប្រសើរ​បំផុត គឺជា​ការ​អប់រំ​ពោរ​ពេញ​ទៅដោយការ​ប្រកួតប្រជែង ដែលអភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​ក្នុងការដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា ក្នុង​ការគិត​ប្រកប​ដោយ​សុភវិនិច្ឆ័យ និង​ការអប់រំ​សីលធម៌ សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​អាជីព​ការងារ​ទាំងមូល។
ការពង្រឹង ​គុណភាពអប់រំ​ គឺ​ជាបង្គោល​អាទិភាពមួយ​ក្នុងផែនការ​អភិវឌ្ឍយុទ្ធសាស្រ្ត​ជាតិ ២០១០-២០១៣ របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។​ រាជរដ្ឋាភិបាល​ចាត់ទុកការអប់​រំប្រកប​ដោយគុណភាព​ជាចំនុច គន្លឹះ​ដែល​មិនអាច​ខ្វះបានសម្រាប់​អភិវឌ្ឍ​មូលធន​មនុស្ស និង​កាត់បន្ថយ​ភាពក្រីក្រ។ កម្ពុជា​នៅត្រូវ ការ​ជាចាំបាច់​ក្នុងការជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍ​សង្គម​និង​សេដ្ឋកិច្ច ដើម្បី​ដើរឲ្យទាន់​ប្រទេសជិត​ខាងក្នុងតំបន់ និង​បណ្តាប្រទេស​ផ្សេងទៀត​ក្នុងពិភពលោក។

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសទាំងអស់
កម្ពុជាទើបតែ ​ងើបចេញ​ពីសម័យកាល​ដ៏រន្ធត់ ក្នុង​របបប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ខ្មែរក្រហម​ប៉ុលពត​និយម និងជម្លោះ​ផ្ទៃក្នុងដែល​អូសបន្លាយ​ពេលជាង​ពីរទសវត្សរ៍។ ការអភិវឌ្ឍវិស័យ​ឧត្តមសិក្សា​របស់​កម្ពុជា​បានឆ្លងកាត់​សម័យកាល​ចលាចល និងផ្លាស់​ប្តូរជាញឹក​ញាប់ ដោយ​ទទួលរង​​​​​ឥទ្ធិពល​ដំបូង​បំផុត​ដោយ​ផ្ទាល់ពី​ប្រព័ន្ធ​អប់រំបែប​បារាំង ហើយ​បន្ទាប់​មកអតីត​សហភាព​សូវៀត​និងអឺរ៉ុប​ខាង​កើត និង​ថ្មីៗ​ទទួលរង​ឥទ្ធិពល​ពីគំរូអប់​រំបែប​បស្ចិម​ប្រទេស។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ​១៩៧៩ គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តមសិក្សា​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើងវិញ និងរីក លូត​លាស់​យ៉ាងខ្លាំង​ក្នុងរយៈ​ពេល​មួយទសវត្សរ៍​កន្លងមក​នេះ។ ទោះ​ជាយ៉ាង​នេះក្តី គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តមសិក្សា ទាំង​ផ្នែកឯកជន​និងផ្នែករដ្ឋ នៅ​មិនទាន់​មានគ្រប់គ្រាន់​នៅឡើយ ហើយ​ស្ទើរតែ​ពុំមាន​ក្របខ័ណ្ឌ​និង ស្តង់​ដា​គុណវុឌ្ឍិ​ដែលមាន​សង្គតិភាព សម្រាប់​ពង្រឹង​និងធានា​គុណភាព​អប់រំ។

រាជរដ្ឋាភិបាល ​កម្ពុជា​ទទួល​ស្គាល់ថា វិស័យ​ឧត្តមសិក្សា​ដើរតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការអភិវឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ច។​ សម្តេច​អគ្គមហាសេនា​​បតី​​​តេជោ ហ៊ុន សែន បាន​កត់សម្គាល់​ថាការរីក​លូតលាស់ យ៉ាង​ខ្លាំង​នៃគ្រឹះ​ស្ថានឧត្តមសិក្សា នៅពុំទាន់ឆ្លើយ​តបទៅនឹងត​ម្រូវការពិត​ប្រាកដរបស់​យើង និងពុំទាន់ ធានា​បានតាមស្តង់ដា​ក្នុងតំបន់ ដែល​នេះពុំទាន់​និយាយ​ដល់កម្រិត​ស្តង់ដា​អន្តរជាតិផង។ គុណភាព អប់រំ​របស់គ្រឹះស្ថាន​ភាគច្រើន​ពុំទាន់ដល់​កម្រិត​មួយគួរ​ឲ្យពេញ​ចិត្តនៅ​ ឡើយ។ ដើម្បើ​លើក​កម្ពស់ គុណភាព​អប់រំនេះ​ចាំបាច់​​ត្រូវកែលំអ​និងត្រួត​ពិនិត្យ​កម្មវិធី​សិក្សា​ សម្ភារៈបរិក្ខារ និង​អគារសិក្សា ក៏ដូចជា​សាស្រ្តាចារ្យ គ្រូបង្រៀន។

មិនខុសគ្នាពី ​ប្រទេសផ្សេងៗ​ទៀត​ក្នុងតំបន់ ប្រទេស​កម្ពុជាត្រូវ​ប្រឈម​មុខជាមួយ​បញ្ហា​ជាច្រើន រួមមាន​កំណើនយ៉ាង​ខ្លាំងនៃការ​ចុះឈ្មោះ​ចូលរៀន កង្វះ​ខាតគ្រូប​ង្រៀន​ដែល​មានគុណ​វុឌ្ឍិ កង្វល់​ជា ទូទៅ​អំពី​គុណភាព និង​បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ​ជាដើម។ ទាំងអស់​នេះគឺ​ជាបញ្ហារួម ដែល​គ្រប់​ប្រទេស​និងទីភ្នាក់ងារ​គុណភាព​ទាំងអស់ ត្រូវ​រួមសហការ​គ្នាដោះស្រាយ ដូចដែល​យើងនៅ​ទីនេះកំពុង​ខិតខំ​សម្រេច​ឲ្យបាននូវ​តម្លៃ​និង​ផលប្រយោជន៍​ រួមរបស់យើង។

ដើម្បី ​ឆ្លើយតបទៅ​នឹងតម្រូវ​ការកើន​ឡើង​ចំពោះ​ថ្នាក់​ឧត្តមសិក្សា និង​កំណើន​ដ៏ខ្លាំង​នៃចំនួន សិស្សចូល​រៀនវិទ្យាល័យ ដែល​ហួសពី​សមត្ថភាព​របស់គ្រឹះ​ស្ថានឧត្តម​សិក្សា​របស់​រដ្ឋ​ដែល​អាច​ស្រូប​ យកបាន រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាបាន​ដាក់ចេញ​នូវគោល​នយោបាយ​បើកទូលាយ​មួយ ដោយ​ធ្វើឯកជន ភាវូបនីយកម្ម​ក្នុងវិស័យ​ឧត្តមសិក្សា​ក្នុងអំឡុង​ពាក់​កណ្តាល​ទសវត្សរ៍​ ឆ្នាំ១៩៩០។ និន្នាការ​ឯកជន ភាវូប​នីយកម្ម​នេះ បាន​វិវត្តគួរ​ឲ្យកត់​សម្គាល់​ចាប់តាំង​ពីឆ្នាំ២០០២។

ក្រៅពីការពង្រីក ​ចំនួនគ្រឹះ​ស្ថាន​ឧត្តមសិក្សា ដើម្បី​ស្រូបយក​សិស្សចូល​រៀនដែល​មានចំនួន​កាន់ តែច្រើនឡើង រាជរដ្ឋាភិបាល​ក៏បានដាក់​ចេញ​ផងដែរ​នូវគោល​នយោបាយស្តី​ពីការធានា​គុណភាព​ អប់រំ​ក្នុងវិស័យ​ឧត្តមសិក្សា​​​ឲ្យស្រប​ទៅនឹង​ស្តង់ដា​អន្តរជាតិ និង​តម្រូវការ​អភិវឌ្ឍន៍​របស់ជាតិ។

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសទាំងអស់
ក្នុងអំឡុងដប់ ​ឆ្នាំមុនវិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​សកលលោក កម្ពុជាសម្រេច​បានកំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​គួរ​ឲ្យកត់ សម្គាល់​រង្វង់​១០%​ក្នុងមួយ​ឆ្នាំ។​ បន្ទាប់​ពីជួបប្រទះ​នូវកំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏ទាប​ក្នុងឆ្នាំ​២០០៩ កម្ពុជា កំពុង​ស្ថិតនៅលើផ្លូវ​ងើបឡើង​វិញ ជាមួយ​នឹងអត្រា​កំណើន​៦%ក្នុងឆ្នាំ​២០១០ និង៧%ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១១។

តាមរយៈ ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ចគួរ​​ឲ្យកត់​សម្គាល់​ក្នុងអំឡុង​ឆ្នាំ ២០០០-២០០៨ កម្ពុជាបានបោះ ជំហានយ៉ាង​ធំក្នុងការកាត់​បន្ថយភាព​ក្រីក្រ។ អត្រា​ប្រជាជនរស់​នៅក្នុងភាព​ក្រីក្របាន​ធ្លាក់​ចុះពី​១០០% ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ មក​៤៧%​ក្នុងអំឡុង​ពាក់កណ្តាល​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ១៩៩០ និងមកនៅ​ត្រឹម​២៦%​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១១ ដោយ​ធ្លាក់ចុះយ៉ាង​ហោច​ណាស់​១%​ជារៀង​រាល់ឆ្នាំ។

បច្ចុប្បន្ន ​នេះ ពិភពលោក​មានទំនាក់​ទំនង និង​ពឹងផ្អែក​គ្នាទៅ​វិញទៅ​មកកាន់​តែខ្លាំង​ឡើង។ ទីផ្សារ​ការងារ​លាតសន្ធឹង​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែនពី​ប្រទេស​មួយទៅ​ប្រទេស​មួយទៀត។ ការធ្វើ​សមាហ​រណកម្ម សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ផ្សេងៗ ធ្វើ​​ឲ្យរនាំង​ព្រំដែន​ខាងផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​មាន​ការថយចុះ។

ត្រឹមឆ្នាំ ​២០១៥ យើង​នឹងត្រូវ​បង្កើត​សហគមន៍​សេដ្ឋ​កិច្ចអាស៊ាន ក្នុង​គោលបំណង​ធ្វើ​​​ឲ្យ​ប្រជាជន យើងទាំង​អស់គ្នាប្រែ​ក្លាយ​ជាគ្រួសារ​ដ៏​ធំមួយ។ ប្រទេស​យើងទាំង​អស់នឹងក្លាយ​ជា​សហគមន៍​តែមួយ។ តាមរយៈ​សុខដុមនីយ​កម្ម របបរួម និង​ស្តង់ដា​ភាវូបនីយកម្ម ដែល​មិនត្រឹម​តែនិយាយ​ក្នុងប្រតិបត្តិការ ពាណិជ្ជកម្មនិង​សេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំង​ក្នុងកំលាំង​ពលកម្មឆ្ល​ងកាត់​ព្រំដែនផង​ដែរនោះ សមាជិក​ប្រទេសអាស៊ាន​ទាំងអស់​នឹង​ព្រមព្រៀង​ទទួលស្គាល់​ទៅវិញ​ទៅមក​នូវគុណ​ ភាព​នៃវិជ្ជាជីវៈ។

ហេតុដូច្នេះ ប្រធាន​បទសន្និសីទស្តីពី “​ការធានា​គុណភាព​អប់រំខាង​ក្រៅ ក្នុងតំបន់​អាស៊ីប៉ា​ស៊ីហ្វិក៖ តើមានអ្វីដែលផ្លាស់​ប្តូរក្នុងរយៈ​ពេលមួយ​ទសវត្សរ៍?” ឆ្លុះ​បញ្ចាំងអំពី​អតីតកាល ក៏ដូចជា​បញ្ហា​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ក្នុងវិស័យ​ឧត្តមសិក្សា និង​ការធានា​គុណភាព​អប់រំ​ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ក្តីរំពឹង​ក្នុង​ពេល​អនាគត។

ឧត្តមសិក្សា ​ប្រកបដោយ​គុណភាពទាមទារ​​ឲ្យមានការចូល​រួមពីគ្រប់​មជ្ឈដ្ឋាន​ទាំងអស់ រួមមាន រដ្ឋាភិបាល គ្រឹះស្ថាន​អប់រំនិង​បុគ្គលម្នាក់ៗ ជាពិសេស​និស្សិតខ្លួនឯង​ផ្ទាល់។ ការអប់រំ​មិនមែន​ជាបញ្ហា ដោយ​ឡែករបស់​បុគ្គល​ណាមួយ​ឬ​ជាតិ​ណាមួយ​នោះទេ តែជា​បញ្ហារួមមួយ​ដែលពាក់​ព័ន្ធ​គ្រប់មនុស្ស និងប្រទេស​ទាំងអស់ ហើយ​តម្រូវឲ្យមាន​ការចូល​រួមចំណែក និង​សហការគ្នា ដើម្បី​ជំរុញ​និងកំណត់ ស្តង់​ដានិង​ការរំពឹង​ទុករបស់​វិស័យ​ឧត្តមសិក្សា។

ការអប់រំប្រកប ​ដោយគុណភាព សំដៅលើឧត្តមភាព​វិស័យអប់រំ។ និស្សិតគ្រប់កំរិត​ទាំងអស់គួរ ខិតខំប្រឹង​ប្រែងសម្រេច​ឲ្យបាននូវឧត្តម​ភាពក្នុង​កិច្ចការដែលខ្លួន​ កំពុងធ្វើ។ គុណភាព និង​ភាពពាក់ព័ន្ធ លើគ្រប់ក​ម្រិតទាំងអស់ក្នុង​វិស័យអប់រំ គឺជារឿងពីរ​យ៉ាងដែលកើត​ព្រមគ្នា សម្រាប់បណ្តុះ​បណ្តាល និស្សិតឲ្យ​មានសមត្ថភាព និងជំរុញ​ប្រទេសជាតិ​ឆ្ពោះទៅរកសេដ្ឋកិច្ច​ផ្អែកលើ​ចំណេះដឹង។

គុណភាពឧត្តមសិក្សាមានសារៈ ​សំខាន់យ៉ាងខ្លាំង​ចំពោះ​សុខុមាលភាព​សេដ្ឋកិច្ច​និងសង្គម។ គ្រប់ គ្រឹះស្ថាន​​ឧត្តមសិក្សាគួរ​កំណត់​គុណភាពនិង​​ឧត្តមភាព ជាគោល​ដៅ​ដ៏ចម្បង​របស់ខ្លួន។ គ្រឹះ​ស្ថានអប់រំ នីមួយៗ​គួរកំណត់​ស្តង់​ដាគុណភាព​ និងរង្វាស់គុណ​ភាពជាក្តីរំពឹង​ដែលនឹង​ទទួលបាន​ពីនិស្សិត​បញ្ចប់​ការសិក្សា​ ពីគ្រឹះស្ថាន​របស់ខ្លួន។

ដើម្បីសម្រេច ​បាននូវការធានា​គុណភាពអប់រំ​ក្នុងវិស័យ​ឧត្តមសិក្សា គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តមសិក្សានៅ​កម្ពុជា ទាំង​អស់ត្រូវទទួល​ការវាយតម្លៃ​គុណភាព​លើការងារ​គ្រប់គ្រង​គុណភាព​ នៃការអប់រំ កម្ម​វិធីសិក្សា បុគ្គលិកសិក្សា​និងសាស្រ្តាចារ្យ​ទាំងអស់នៅ​ក្នុងគ្រឹះស្ថាន​របស់ពួកគេ។ មានតែ​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តមសិក្សា​ដែល​បានឆ្លងកាត់​ការវាយ​តម្លៃគុណភាព​ អប់រំប៉ុណ្ណោះ ដែលអាច​ផ្តល់​សញ្ញាបត្រ​បរិញ្ញាបត្រ បរិញ្ញាបត្រ​​ជាន់ខ្ពស់ និងបណ្ឌិតបាន។

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសទាំងអស់
កម្ពុជាមានអត្រានីកម្មភាព ​ទាបក្នុងតំបន់។ ទោះជាយ៉ាង​នេះក្តី ខ្ញុំជឿ​ជាក់ថា​អត្រាទាប​នេះ នឹង ពុំ​ស្ថិត​ស្ថេរ​នោះទេ ប្រសិនបើយើង​មិនមានវិធាន​ការជាក់លាក់​ណាមួយ​ក្នុងពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ។ កម្ពុជា នៅពុំទាន់​មានរចនា​សម្ព័ន្ធ​មួយដែល​មានតុល្យភាព ដោយ​ក្នុងនោះ និស្សិត​៦៦%​បានបញ្ចប់​ការសិក្សា​ ខាងផ្នែក​វិទ្យាសាស្រ្ត​សង្គម ធុរកិច្ច ​​​ឬច្បាប់ ប៉ុន្តែនិស្សិត​ភាគច្រើន​ដែលបញ្ចប់​ការសិក្សា​នៅ​សាកល វិទ្យាល័យ​ចូល​ធ្វើការខាងផែ្នក​ជំនាញ​បច្ចេកទេស។ ហេតុដូច្នេះ ចាំបាច់​ត្រូវមាន​និសិ្សត​រៀន​យកជំនាញ ខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត​និង​បចេ្ចកវិទ្យាឲ្យ​បានកាន់តែ​ច្រើន​ថែមទៀត។ នេះគឺ​ជាជំនាញ​ដែលត្រូវ​បានគេ រំពឹងទុកយ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ថានឹងនាំ​ផ្លូវឆ្ពោះទៅ​រកនវានុវត្តន៍ ការបង្កើត​ការងារ និងការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច កាន់​តែឆាប់រហ័ស។

តាមទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ឃើញថាមិន​ត្រឹមតែក្រុមហ៊ុន​បរទេស​ប៉ុណ្ណោះទេ ក្រុមហ៊ុន ក្នុងស្រុក​ក៏ត្រូវស្វែងរក​និស្សិតដែល​បញ្ចប់ការ​សិក្សាជំនាញ​បច្ចេកទេស​ នេះផងដែរ។ នៅ​ពេលដែលខ្ញុំ ជួបពិភាក្សា​ការ​ងារជាមួយ​ក្រុមហ៊ុននិង​វិនិយោគិន​បរទេស ខ្ញុំតែងតែស្នើ​សុំឲ្យពួកគេ​ប្រើប្រាស់​បុគ្គលិក កម្មករក្នុងស្រុក​ឲ្យបានកាន់​តែច្រើន ប្រសិនបើអាច​ធ្វើទៅបាន។ ពួកគេបាន​ឆ្លើយ​តបមក​វិញថាពួកគេ ចង់ប្រើប្រាស់​បុគ្គលិកកម្មករក្នុង​ស្រុក ប៉ុន្តែមានការ​លំបាក​ក្នុងការ​រកបុគ្គលិក​កម្មករដែលមានជំនាញ ដែលពួក​គេចង់បាន ហើយពួក​គេថែមទាំងស្នើសុំ​ឲ្យខ្ញុំជួយរកបុគ្គ​លិកកម្មករជំនាញ​ឲ្យពួក​ គេថែមទៀត ផង។ ក្រុមហ៊ុនក្នុង​ស្រុកក៏បានលើក​ឡើងផងដែរនូវ​ភាពមិនស៊ីសង្វាក់​ គ្នារវាងតម្រូវការ​និងការរំពឹងទុក របស់ពួកគេជាមួយនឹងជំនាញ​របស់និស្សិត​ដែលបាន​បញ្ចប់​ការសិក្សា។

ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាខាងលើ រាជរដ្ឋាភិបាល​បានបង្កើត​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិបណ្តុះ​បណ្តាល (NTB) ​ដើម្បីរៀបចំគោល​នយោបាយ និង​ផែនការបណ្តុះ​បណ្តាលជាតិ​សម្រាប់ការអប់រំ និងបណ្តុះ​បណ្តាល​​បច្ចេកទេស​និងវិជ្ជាជីវៈ​ (TVET) ឆ្លើយតបទៅនឹង​តម្រូវការ​ធនធានមនុស្ស​ក្នុង​វិស័យ​ពាណិជ្ជ​កម្ម ឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម និង​សេវាកម្ម ព្រមទាំងភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនងរវាង​កន្លែងធ្វើការ និងគ្រឹះ​ស្ថានសិក្សា។ លើសពីនេះ ទីភ្នាក់ងារជាតិ មុខរបរនិងការងារ (NEA) ត្រូវបាន​បង្កើតជា​ភ្នាក់ងារ​ប្រតិបត្តិការ​ពិសេស​ក្រោម​គណៈកម្មាធិការជាតិ​ បណ្តុះបណ្តាលដើម្បី​ផ្តល់សេវាព័ត៌មាន​នៃ​ទីផ្សារ​ការងារ និងដើម្បីធ្វើ​ឲ្យស៊ី​សង្វាក់​គ្នារវាង​កម្លាំងពលកម្ម និងតម្រូវការរបស់ទីផ្សារ។ កិច្ចខិតខំប្រឹង​ប្រែងទាំងអស់​នេះមាន​គោល​ដៅ​សំខាន់ក្នុងការកាត់បន្ថយ និងឈានទៅ​លប់បំបាត់ភាព​មិនស៊ីសង្វាក់​គ្នារវាង​តម្រូវការ និងការផ្គត់​ផ្គង់​កម្លាំងពលកម្ម។    

នៅពេលដែលធុរកិច្ចនិងឧស្សាហកម្ម ប្រឈមមុខជាមួយ​នឹងការប្រកួត​ប្រជែងយ៉ាង​ខ្លាំងក្នុង ទីផ្សារ​ការងារ និយោជកមាន​តម្រូវការកាន់តែ​ខ្លាំងឡើងទៅ​លើនិស្សិត​ដែលមាន​ជំនាញបច្ចេកទេស ថ្មីៗត្រូវនឹង​សភាពការ​បច្ចុប្បន្ន និងមាន​ជំនាញ​ផ្នែកទន់ ដូចជា ការគិតវិភាគ ការសហការ​ធ្វើការ គំនិត ផ្តួចផ្តើម ជំនាញកុំព្យូទ័រ និងភាសាបរទេស ដើម្បីធ្វើការនៅកន្លែងថ្មីៗ។ សកលភាវូបនីយកម្ម​នៃទីផ្សារ ភាពអាស្រ័យលើគ្នា​ទៅវិញទៅមកក្នុង​ចំណោមប្រព័ន្ធ​ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ តួនាទី​ដែលកាន់តែធំ​របស់ បចេ្ចកវិទ្យា និងការប្រាស្រ័យ​ទាក់ទងក្នុងល្បឿន​កាន់តែលឿន ធ្វើឲ្យមាន​តម្រូវការខ្លាំង​លើអ្នកដឹកនាំ ខាងផែ្នកជំនាញ​បច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈ​និងផ្នែកគ្រប់គ្រង។ ប្រព័ន្ធអប់រំ​ឧត្តមសិក្សា​របស់យើង ត្រូវតែឆ្លុះ បញ្ចាំងឲ្យឃើ​ញពីការផ្លាស់​ប្តូរជាសកល​ឆ្ពោះទៅរក​សង្គមដែល​ផ្អែកលើ​ ចំណេះដឹង។

ខ្ញុំសូមជំរុញឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដែលរួមមាន សហគមន៍ ឧស្សាហកម្ម ឪពុកម្តាយ គ្រូបង្រៀន សាស្រ្តាចារ្យ សាកលវិទ្យាធិការ និងក្រសួងនានា ត្រូវលើកកម្ពស់ស្តង់​ដាអប់រំទាំង​ក្នុងការ​បង្រៀន និងការរៀន រិះគិតបង្កើត​កម្មវិធីសិក្សាថ្មីៗ​ដែលមានលក្ខណៈ​ប្រកួតប្រជែង​ សម្រាប់ការសិក្សា​ពេញមួយ ជីវិត ព្រមទាំងបង្រួម​ភាពមិនស៊ីសង្វាក់​គ្នារវាងការផ្គត់ផ្គង់​ជំនាញនិង​ តម្រូវការជំនាញ​ក្នុងទីផ្សារការងារ។

ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់ ​គ្រប់ដៃគូជាតិនិង​អន្តរជាតិទាំងអស់ ដែល​កំពុងធ្វើការពាក់​ព័ន្ធជាមួយនឹង វិស័យអប់រំ​ឧត្តមសិក្សា​និងការធានា​គុណភាព សូមផ្តល់ការ​ឧបត្ថម្ភគាំទ្រ​ទាំងផ្នែក​បចេ្ចកទេស និង​ហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់​ការអភិវឌ្ឍ​វិស័យ​អប់រំ និងធនធានមនុស្ស។

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសទាំងអស់
យើងខ្ញុំរស់នៅក្នុងប្រទេស ​មួយដែលមាន​សម្បត្តិវប្ប​ធម៌យ៉ាង​ច្រើន។ យើង​ខ្ញុំមាន​មោទនភាព ក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់​ផ្ទះរៀបចំសន្និសីទ​ដ៏មានសារៈ​សំខាន់នេះ នៅលើ​ទឹកដីដែល​ធ្លាប់ត្រូវបាន​គេស្គាល់ ថាជាចក្រ​ភពអង្គរ។ យើង​ខ្ញុំមានបំណង​ប្រែក្លាយកម្ពុជា​ឲ្យទៅជា​ប្រទេសដែល​មានចំណូល​មធ្យមត្រឹម​ ឆ្នាំ​២០២០ ហើយយើង​ខ្ញុំនឹងខិតខំ​សម្រេចឲ្យបាន​តាមគោលដៅ​អភិវឌ្ឍ​សហស្ស​វត្សកម្ពុជា (CMDGs)។

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ទាំងអស់ គឺជាជ័យលាភី​ខាងផ្នែក​គុណភាពអប់រំ។ នេះ​គឺ​ជាពេលវេលា​មួយដែល ឯកឧត្តម លោក​ជំទាវ លោក លោកស្រី ទាំងអស់ មានឱកាស​ស្គាល់​គ្នាទៅ​វិញទៅមក បង្កើតមិត្តភក្តិថ្មីៗ ផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈ ទទួលបានគំនិតថ្មីៗ និងចែករំលែក​ចំណេះដឹង​និង បទ​ពិសោធន៍។

ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា វេទិកានេះនឹង​នាំមក​នូវផលចំណេញ​យ៉ាងច្រើន ដែលយើង​នឹង​ទទួលបាន ពីវត្តមានរបស់អ្នក​ជំនាញក្នុងវិស័យ​គុណភាពអប់រំឧត្តម​សិក្សា ដែលជួយពួកយើង​​ឲ្យអភិវឌ្ឍ​ប្រព័ន្ធអប់រំ មួយធានាបាននូវអនាគតកាន់តែប្រសើរសម្រាប់ប្រទេសរបស់យើង។ ខ្ញុំសង្ឃឹម​ថាសន្និសីទអន្តរជាតិ រយៈពេល៣ថ្ងៃនេះ នឹងនាំមកនូវ​គំនិតថ្មីៗ​ដែលជួយ​សម្រួចនិង​លើកកម្ពស់គុណ​ភាពនៃវិស័យអប់រំ ឧត្តមសិក្សា។     

មុននឹងបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រីទាំងអស់ ដែល បានអញ្ជើញមក​ពីប្រទេសជាច្រើន និងចែករំលែក​នូវបទពិសោធន៍ និងទស្សនៈ​ជាមួយពួក​យើង។ ខ្ញុំ សូមថ្លែង​អំណរគុណ​ផងដែរ ចំពោះគណៈកម្មាធិការ​ទទួលស្គាល់​គុណភាពអប់រំ​នៃកម្ពុជា បណ្តាញ ធានាគុណភាព​អប់រំអា​ស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក សមាគមឧត្តម​សិក្សាកម្ពុជា អាជ្ញាធរខេត្ត និង​អ្នកពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់ ដែលបានរួមចំណែករៀបចំសន្និសីទ និងកិច្ចប្រជុំជា​ទូទៅប្រចាំឆ្នាំ​របស់បណ្តាញ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​ អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្នាំ២០១២។

ខ្ញុំសូមជូនពរ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយស​ជាតិនិង​អន្តរជាតិ​ទាំងអស់ សូមសម្រេច​បាននូវការពិភាក្សា​ប្រកបដោយ​ផ្លែផ្កា និងការស្នាក់​នៅប្រកបដោយ​ភាពរីករាយ​លើទឹកដី អង្គរ​ខេត្តសៀមរាប។

ខ្ញុំសូមប្រកាស ​បើកសន្និសីទ​និងកិច្ចប្រជុំ​ជាទូទៅ​ប្រចាំឆ្នាំ របស់​បណ្តាញ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក​ឆ្នាំ២០១២​ ចាប់ពី​ពេល​នេះ​តទៅ។
 
សូមអរគុណ!

ឯកឧត្តម បណ្ឌិត សុខ អាន បើក​សន្និសីទ និង​កិច្ចប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០១២ នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី​-ប៉ាស៊ីហ្វិក​


  គណៈកម្មាធិការ​ទទួលស្គាល់​គុណភាព​អប់រំ​នៃ​កម្ពុជា និងបណ្តាញ​ធានា​គុណភាពអប់រំអា ​ស៊ី​ប៉ាស៊ី​ហ្វិក​និងដោយមាន​កិច្ច​សហការពី​សមាគម​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម សិក្សា​កម្ពុជា បាន​រៀបចំ​ធ្វើ​សន្និសីទ​និងកិច្ច​ប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ ២០១២ នៃបណ្តាញធានាគុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​រយៈពេល​៣​ថ្ងៃចាប់ពី ថ្ងៃទី ២៩ ខែកុម្ភៈ រហូតដល់ថ្ងៃទី ០២ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២ នៅទីស្នាក់​ការ​​អាជ្ញាធរអប្សរា​​ទីក្រុងអង្គរ​ខេត្ត​​សៀម​រាប​ក្រោម​អធិប​តីភាព​ឯកឧត្តម បណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយក​រដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តី​ទទួល​បន្ទុក​ទី​ស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី​ និងជាប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ទទួល​ស្គាល់​គុណភាព​អប់រំនៃកម្ពុជា។​

​សន្និសីទនេះមាន​​ការអញ្ជើញ​ចូលរួម​ពី​ឯកឧត្តម អ៊ឹម សុធី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា​និងបណ្តា​វាគ្មិន​ អ្នកជំនាញ​វិស័យ​អប់រំ​និងធានា​គុណភាព​​​អប់រំ​​ អ្នកសិក្សា​ស្រាវជ្រាវជាតិ និង​អន្តរ​ជាតិ​ប្រមាណ​៣០០នាក់ ក្នុង​នោះ​មាន​តំណាង​ស្ថាប័នទី​ភ្នាក់ងារ​ធានា​គុណភាព​​អប់រំចំនួន ១៣០នាក់ មក​ពី​៣២​​ប្រទេស នៅ​លើ​ពិភព​លោក​ផងដែរ។​
សន្និសីទ និង​កិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំឆ្នាំ ២០១២​នេះបាន​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ក្រោមប្រ​ធានបទ ការធានាគុណ ​ភាព​អប់រំ​ពីខាងក្រៅ នៅ​ក្នុងតំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក តើមាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូ​រអ្វីខ្លះ​ក្នុងរយៈ​ពេល​១ទសវត្សន៍​កន្លង​មក​នេះ ដោយ​មានមាន​គោលបំណ​ងសំខាន់ៗ ទី១ពិភាក្សា ​អំពីការ​រំពឹងទុក និង​សមិទ្ធផល​ដែល​សម្រេច​បាន​លើ​ការងារ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​ សិក្សា ទី២​សិក្សា​ស្វែង​យល់​អំពី​បញ្ហា​ប្រឈម​មួយ​ចំនួន​ពាក់​ព័ន្ធ​​នឹង​ការធានា​គុណភាពអប់រំ​​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា ទី៣​ចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍​ល្អៗស្តី​ពី​ការ​ធានា​គុណ​ភាព​ ​អប់រំ​របស់គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ និង​ភ្នាក់ងារ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ ទី៤​ជំរុញ​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិការ​ល្អ​ប្រសើរ ក្នុង​ចំណោម​ភ្នាក់ងារ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​នៅក្នុង​តំបន់ និងទី៥​ចែក​រំលែក​ចក្ខុវិស័យ​ស្តីពី​គុណភាព​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា។

ថ្លែងបើកអង្គសន្និសីទ និង​កិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំឆ្នាំ ២០១២ នេះ​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ​សុខ អាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ពង្រឹង​គុណភាព​អប់រំ​ គឺ​ជាបង្គោល​អាទិភាព​មួយ​ក្នុងផែនការ​អភិវឌ្ឍ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ជាតិ ២០១០-២០១៣ របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។​ រាជរដ្ឋាភិបាល​ចាត់ទុក​ការអប់រំ​ប្រកប​ដោយ​គុណភាព​ជា​ចំនុច គន្លឹះ​ដែល​មិន​អាច​ខ្វះបាន​សម្រាប់​អភិវឌ្ឍ​មូល​ធនមនុស្ស និង​កាត់​បន្ថយភាព​ក្រីក្រ។ កម្ពុជា​នៅ​ត្រូវ ការ​ជាចាំបាច់​ក្នុងការ​ជំរុញការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​និង​សេដ្ឋកិច្ច ដើម្បី​ដើរ​ឲ្យទាន់​ប្រទេស​ជិត​ខាងក្នុង​តំបន់ និង​បណ្តា​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុង​ពិភពលោក។

ឯក​ឧត្តម​បណ្ឌិត សុខ អាន បាន​មានប្រសាសន៍​ថា ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​ទៅនឹង​តម្រូវ​ការកើន​ឡើង​ចំពោះ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា និង​កំណើន​ដ៏​ខ្លាំង​នៃ​ចំនួន សិស្ស​ចូលរៀន​វិទ្យាល័យ ដែល​ហួស​ពី​សមត្ថភាព​របស់​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​របស់​រដ្ឋ​ដែល​អាច​ស្រូប ​យក​បាន រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​គោល​​នយោបាយ​បើក​ទូលាយ​មួយ ដោយ​ធ្វើ​ឯកជន ភាវូបនីយកម្ម​ក្នុងវិស័យឧត្តមសិក្សា​ក្នុងអំឡុង​ពាក់​កណ្តាល​ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០។ និន្នាការឯកជន ភាវូបនីយកម្មនេះ បានវិវត្តគួរឲ្យកត់សម្គាល់​ចាប់​តាំង​ពីឆ្នាំ២០០២។

ជាមួយនិងការលើក​ឡើងអំពី​ការបង្កើត​សហគមន៍​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន​ឆ្នាំ​២០១៥ ក្នុង​គោល​បំណង​ធ្វើ​​ឲ្យ​ប្រជាជន​ទាំងអស់គ្នា​ប្រែក្លាយ​ជាគ្រួសារ​ ដ៏ធំមួយ។ ប្រទេស​ក្នុងប្លុក​អាស៊ាន​ទាំង​អស់នឹង​ក្លាយជា​សហគមន៍​​តែ​មួយ និងតម្រូវ​ការ​ពលកម្មក្នុង​ពេល​ដែល​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា កាន់​តែមាន​ការ​រីក​ចម្រើន ឯកឧត្តមសុខ អាន​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​បានបង្កើត​គណៈ​កម្មាធិការ​ជាតិ​បណ្តុះ​បណ្តាល (NTB) ​ដើម្បី​រៀបចំ​គោល​នយោបាយ និង​ផែនការ​បណ្តុះបណ្តាល​ជាតិ​សម្រាប់​ការ​អប់រំ និងបណ្តុះ​បណ្តាល​​បច្ចេកទេស​និងវិជ្ជាជីវៈ​ (TVET) ឆ្លើយ​តបទៅ​នឹង​តម្រូវ​ការ​ធនធាន​មនុស្ស​ក្នុង​​វិស័យ​ពាណិជ្ជ​កម្ម ឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម និង​សេវាកម្ម ព្រម​ទាំងភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាងកន្លែង​ធ្វើការ និង​គ្រឹះស្ថាន​សិក្សា។ លើសពីនេះ ទី​ភ្នាក់​ងារជាតិ មុខរបរ​និង​ការងារ (NEA) ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ជា​ភ្នាក់​ងារ​​ប្រតិបត្តិការ​ពិសេស​ ក្រោម​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិបណ្តុះ​បណ្តាល​ដើម្បី​ផ្តល់​សេវាព័ត៌​មាន​នៃ​ ទីផ្សារ​ការ​ងារ និង​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យស៊ី​សង្វាក់​គ្នារវាង​កម្លាំង​ពលកម្ម និង​តម្រូវ​ការរបស់​ទីផ្សារ។

​ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សុខ អាន បាន​ប្រកាស​បើក​សន្និសីទ និង​កិច្ចប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ២០១២ នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណ​ភាព​​​អប់រំ​អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក និង​បានចាត់​ទុកថា សន្និសីទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ឡើង​ចំពេល​វេលា ដោយ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​អំពីអតីត​កាល ក៏ដូច​ជា​បញ្ហា​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ក្នុង​វិស័យ​ឧត្តម​សិក្សា និង​ការ​ធានាគុណ​ភាពអប់រំ​ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​ទៅនឹង​ក្តីរំពឹង​ក្នុង​ពេល​ អនាគត។

Welcome and Opening Address by His Excellency Dr. SOK AN​ Deputy Prime Minister, Minister in charge of the Office of the Council of Ministers, Chairman of the Accreditation Committee of Cambodia on the Occasion of the 2012 Asia-Pacific Quality Network Conference and the Annual General Meeting


Welcome and Opening Address
by
His Excellency Dr. SOK ANDeputy Prime Minister,
Minister in charge of the Office of the Council of Ministers,
Chairman of the Accreditation Committee of Cambodia
on the Occasion of the 2012 Asia-Pacific Quality Network
 Conference and the Annual General Meeting
Siem Reap Angkor, 29 February 2012
  • Your Excellency Im Sethy, Minister of Education, Youth and Sports,
  • Dr. Antony Stella, President of the Asia-Pacific Quality Network,
  • Excellencies,
  • Distinguished National and International Guests,
  • Ladies and Gentlemen,
Good morning!

First of all, on behalf of the Royal Government of Cambodia and Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia, I warmly welcome you all to the Kingdom of Cambodia. I am delighted and honored to participate in today’s opening ceremony of the 2012 Asia-Pacific Quality Network Conference and the Annual General Meeting, co-organized by the Accreditation Committee of Cambodia (ACC) and the Asia-Pacific Quality Network (APQN), in cooperation with the Cambodian Higher Education Association (CHEA). I would like to take this opportunity to express my sincere thanks and appreciation for your participation and contributions to organizing this important event.
Our prime minister, Samdech Akka Moha Sena Padei Techo HUN SEN, once said, “Development starts with human beings and ends with human beings….Well-equipped human resources can lead our nation forward; however, our objectives of development could drag and fail if our people do not reach their full potential.”

This reflects that education is a key to success. The future of our country will depend on what we can do today to give the best education possible to our young generation—a complete and competitive education that develops the ability to solve problems and think critically and instills work ethics that can underpin a whole career.

Strengthening the quality of education is one of the most prioritized pillars of the National Strategic Development Plan 2010-2013 of the Royal Government of Cambodia. The Royal Government regards quality education as an indispensable key to developing human capital and reducing poverty. Cambodia still desperately needs to foster both social and economic development so that it can walk side by side with our neighbors in the region and other countries in the world.

Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen,
Cambodia has just recovered from the fragile and horrendous era inflicted by genocidal regime of the Khmer Rouge Pol Potist and a prolonged internal conflict of more than two decades. Cambodia’s aspiration for development of higher education followed several different paths over a long period of turmoil and change. It was firstly influenced by the system of France; then of the former Soviet Union and Eastern Europe; and more recently by Western educational models.

Since 1979, higher education institutions in Cambodia have been re-established, and, in the past decade, have grown significantly; however, both public and private sectors are still inadequate and there are few consistent qualifications frameworks and standards to strengthen and assure education quality.

The Royal Government of Cambodia recognizes that higher education plays an important role in economic development. Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen has noted that the current mushrooming of higher education institutions does not yet respond to our real needs and does not assure regional, let alone global competitiveness, because the quality of education provided by most of those institutions is far from satisfactory. There is a great need to improve and monitor the educational curricula, teaching facilities, learning materials and qualified lecturers.

Like other countries in the region, Cambodia faces a set of interwoven challenges including explosive enrollment growth, shortage of qualified teachers, widespread concern over quality, and financial constraints. These are common issues that require shared solutions from all nations and quality agencies working together as we are here today to advance our shared values and interests.

In response to an increase in demand for higher education and a rapid growth in the enrollment of high school students, far exceeding the capacity of public higher education institutions, in the mid-1990s the Royal Government of Cambodia introduced an open policy allowing privatization in higher education sector. This trend of privatization has gained significant momentum since 2002.

In addition to expanding the number of higher education institutions to cater for the increasing number of students, the Royal Government of Cambodia also laid out policies on quality assurance in higher education, to conform with international standards and national development needs.

Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen,
During the ten years preceding the recent global financial crisis, Cambodia experienced an impressive growth of around 10% per annum. Following a relatively low growth of 2009, Cambodia has been well on the road to recovery, with growth rates reaching 6% in 2010 and 7% in 2011.  

Through this remarkable economic growth over the period of 2000-2008, Cambodia made impressive strides in the reduction of poverty. The proportion of people living in poverty decreased from 100% in 1979 to 47% in the mid-1990s to 26% in 2011, dropping at least one percentage point every year.

Today the world is becoming even more interconnected and interdependent. The labor market is becoming increasingly cross-national, and economic integration among countries makes borders less economically meaningful.

By 2015, we will establish the ASEAN Economic Community, which aims for all our peoples to become one big family; all our nations to become a single community. Through harmonization, common regimes and standardization, not only in trade and economic transactions but also in cross-border labor force, all members will agree to mutual recognition of professional credentials.

Therefore, the theme of this conference “External Quality Assurance in the Asia-Pacific:  What has changed over a decade?” is very timely and reflects past as well as current issues of higher education and quality assurance to meet future promises and expectations.

Quality higher education requires the involvement of all—government, educational institutions and individuals, especially students themselves. Education is not an issue for any one person or nation, but it is an issue that involves all people and countries joining hands in promoting and setting higher education standards and expectations.

Quality education means academic excellence. Our students at all levels should be equipped with a sense of excellence in what they are doing. Quality and relevance at all education levels are two sides of the same coin, both vital for building capable students and advancing the nation toward a knowledge-based economy.

Quality higher education is paramount to social and economic well-being. Every higher education institution should uphold Quality or Excellence as their primary objective. Each institution should determine their expectations for graduates in terms of quality standards and quality measures.

To achieve quality assurance in higher education, today all higher education institutions in Cambodia are subject to assessment and accreditation of their management, academic quality, curricula, and academic staff. Only accredited higher education institutions are eligible to confer degrees of Bachelor, Master and Doctoral Levels.

Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen,      

Cambodia has one of the lowest unemployment rates in the region. However, I am convinced that it will not remain so if we do not take concrete actions today. Cambodia still has an unbalanced disciplinary structure: 66% of students graduating in social sciences, business, or law, whilst most university graduates going into technical and professional occupations. So there is a great need for more graduates in science and technology, which is widely expected to lead the way to innovation, job creation and faster economic development.

From my own perspective, I see that not only foreign companies but also local companies struggle to find skilled and technical graduates. When I hold meetings with foreign companies and investors, I always request them to employ more local people if possible; they respond to me that they even want to do so but it is very difficult to get people who have the skills they need, and they even ask me if I can help find those skilled workers for them.  Domestic companies also complain that there is a mismatch between their needs and expectation and what graduates possess.

To address the above issues, the Royal Government has established the National Training Board (NTB) to prepare policy and national training plans for technical vocational education and training (TVET), responding to the needs for human resources in trade, industry, agriculture and service sectors as well as to link the relationship between workplace and institutions. Moreover, the National Employment Agency (NEA) has been established as a Special Operating Agency under the jurisdiction of the NTB to provide labor market information service, and to constantly endorse the matching-ups between labor force and market needs. The main objective of these efforts is to reduce and then abolish the mismatch between the demand and supply of labor force.

As business and industry face fierce competition in the marketplace, employers increasingly favor graduates who possess both up-to-date technical skills and the soft skills for the new workplace, such as analytical thinking, collaboration, individual initiative, computer skills and fluency in international languages. Globalization of markets, interdependency of international financial systems, the expanded role of technology and high-speed communications have created an enormous need for highly skilled technical, professional, and managerial leaders. Our higher education system must reflect the global shift to a knowledge-based society.

I urge all involved—communities, industries, parents, teachers, rectors, and ministries—to raise educational standards in both teaching and learning, and come up with competitive and challenging curricula conducive to life-long learning, and to bridging the mismatch between skills supply and demand of the labor market.

I call upon our national and international partners working on higher education and quality assurance to provide the technical or financial support necessary for the development of education and human power. 

Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen,

We live in a country with a very rich culture and heritage. We are proud to host this important meeting here in this land, once known as the Angkor Empire. We are aiming to become a middle income country by 2020 and we are devoted to the achievement of our Cambodian Millennium Development Goals (CMDGs).

You are all Quality champions. This is the moment that you, both local and foreign participants, have the opportunity to get to know each other, make new friends, exchange ideas, acquire new insights, and share knowledge and experience.

I am optimistic that this forum will provide important gains from the presence of so many experts in quality higher education, helping us develop a relevant education system that assures the better future for our country. I sincerely hope that this three-day international conference will bring ideas that help sharpen and improve the quality of our higher education.  

In conclusion, I once again thank all local and international participants who have come from many countries to share their experience and insights with us. I also thank the Accreditation Committee of Cambodia, the Asia-Pacific Quality Network, the Cambodian Higher Education Association, the organizing team, and the provincial authorities that make a contribution to this Conference and Annual General Meeting.

I wish you all a fruitful discussion and a pleasant stay in Siem Reap Angkor.

I now pronounce the opening of the 2012 Asia-Pacific Quality Network Conference and the Annual General Meeting.

The 2012 Asia-Pacific Quality Network (APQN) Conference and Annual General Meeting (AGM)


From 29 February to 2nd March 2012, at the Apsara Authority Complex, Siem Reap Angkor, the 2012 APQN Conference and AGM is held with participation of about 300 national and international speakers, education experts, education assurance experts and researchers representing 130 education quality assurance institutions and agencies from 32 countries from all over the world, of whom there are 47 Cambodian universities’ managements.

The 2012 Conference and Meeting is jointly organized by the Accreditation Committee of Cambodia (ACC) and the APQN with cooperation from the Cambodia’s Higher Education Association (CHEA) under the theme: “External Quality Assurance in the Asia-Pacific: What has changed over a decade?”.
The objectives of the Conference and Meeting are:
  • To reflect on expectations and achievements of quality assurance in higher education;
  • To highlight current challenges and issues of quality assurance in higher education;
  • To share good practices in quality assurance of institutions and quality agencies;
  • To enhance regional cooperation amongst quality assurance agencies; and
  • To share a regional vision on quality in higher education.

It is to note that in September 2005 Cambodia hosted a training workshop of education quality assurance of the APQN with participation of many quality assurance officers from more than 10 countries in the region. In 2006, Cambodia was officially admitted as a full member of the APQN. After several years of active participation in APQN’s activities and through a highly competitive bidding amongst many countries in the region, Cambodia has been entrusted and supported by the APQN to host the 2012 APQN and AGM this year. This is another great honor for Cambodia to show to the world that not only can Cambodia actively participate in major international forums, but also host and chair such international events. Furthermore, the hosting of the Conference and Meeting in Siem Reap Angkor is to provide international participants the opportunity to explore the history, traditions and rich culture of Cambodia once known as “Angkor Empire”.

សន្និសីទ និងកិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០១២ នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់​រំអាស៊ី-ប៉ាស៊ីភិច


ចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២ នៅទីស្នាក់ ការអា​ជ្ញាធរ​អប្សរា ទីក្រុង​អង្គរ ខេត្ត​សៀម​រាប មាន​រៀបចំ​សន្និសីទ និងកិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំឆ្នាំ​២០១២ នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី-ប៉ា​ស៊ី​ភិច ដែល​មាន​ការចូល​រួមពីវា​គ្មិន អ្នកជំនាញ​វិស័យអប់​រំនិង​ធានាគុណ​ភាព​អប់រំ និង​អ្នកសិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជាតិ និងអន្តរ​ជាតិ​ចំនួន​ប្រមាណ​៣០០នាក់ តំណាង​ឱ្យស្ថាប័ន និងភ្នាក់ងារ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​ចំនួន​១៣០ មកពី​៣២​ប្រទេស នៅ​ទូ​ទាំងពិភព​លោក ដែលក្នុង​នោះមានការ​ចូលរួម​ពីគណៈ​គ្រប់គ្រង​នៃសាកល​វិទ្យាល័យ​ចំនួន​៤៧​នៅ​ កម្ពុជា។
សន្និសីទ និងកិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០១២នេះ ត្រូវបាន​រៀបចំ​ឡើងដោយ​គណៈ​កម្មាធិកា​រទទួល​ស្គាល់​គុណ​ភាព អប់រំនៃ​កម្ពុជា និងបណ្តាញ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី-ប៉ា​ស៊ី​ភិច និងមាន​កិច្ចសហការ​ពី​សមាគម​គ្រឹះ​ស្ថាន​ឧត្តមសិក្សា​កម្ពុជា ក្រោម​ប្រធាន​បទ ៖ “ការធានា​គុណភាព​អប់រំ​ពី​ខាងក្រៅ នៅក្នុង​តំបន់​អាស៊ី-ប៉ាស៊ីភិច ៖ តើមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីខ្លះក្នុងរយៈពេល​មួយ​ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ​? ”។
សន្និសីទ និងកិច្ច​ប្រជុំប្រចាំ​ឆ្នាំនេះ​មានគោល​បំណង ៖
  • ពិភាក្សា​អំពីការ​រំពឹងទុក និងសមិទ្ធផល​ដែល​សម្រេច​បាន​លើ​ការងារ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា
  • សិក្សា​ស្វែង​យល់​អំពីបញ្ហា​ប្រឈម​មួយ​ចំនួន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹងការ​ធានាគុ​ណ​ភាព​អប់រំ​​ថ្នាក់ឧត្តម​សិក្សា
  • ចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍​ល្អៗស្តីពីការ​ធានាគុណភាព​អប់រំ​របស់គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ និង​ភ្នាក់ងារ​ធានា​គុណភាព អប់រំ
  • ជំរុញកិច្ច​សហប្រតិ​បត្តិការ​ល្អ​ប្រសើរ ក្នុង​ចំណោម​ភ្នាក់ងារ​ធានាគុណភាព​អប់រំនៅ​ក្នុង​តំបន់ និង
  • ចែក​រំលែក​ចក្ខុវិស័យ​ស្តីពីគុណ​ភាព​អប់រំថ្នាក់ឧត្តម​សិក្សា។
គួររំលឹក ​ផងដែ​រថា កាលពី​ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៥ កម្ពុជា​បានទ​ទួល​រៀបចំ​សិក្ខាសាលា​បណ្តុះ​បណ្តាល​មន្រ្តីវាយ​តម្លៃ​គុណភាព​ អប់រំ នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី-ប៉ា​ស៊ី​ភិច ដោយ​មានការ​ចូលរួម​ពី​មន្រ្តី​វាយ​តម្លៃជា​ច្រើន​នាក់ មក​ពី​ជាង១០ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់។ នៅឆ្នាំ​២០០៦ កម្ពុជា​បានចូល​ជាសមា​ជិក​ពេញ​សិទ្ធិ​នៃបណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី​ -ប៉ា​ស៊ី​ភិច។ តាមរយៈ​ការចូល​រួមយ៉ាង​សកម្មនៅ​ក្នុងដំណើរ​ការ​នៃស្ថាប័ន​នេះ​អស់រយៈ​ពេលជា​ ច្រើន​ឆ្នាំមក និងបន្ទាប់​ពីឆ្លងកាត់​ការប្រកួត​ប្រជែង​យ៉ាងស្វិ​ត​ស្វាញ​ជា​មួយ​ បណ្តាប្រទេស​ជាច្រើន​ក្នុង​តំបន់​មក កម្ពុជា​បាន​ទទួល​ទំនុក​ចិត្ត និងការគាំទ្រ​ពីបណ្តាញ​ធានា​គុណភាព​អប់រំ​អាស៊ី​-ប៉ា​ស៊ី​ភិច ឱ្យទទួល​ធ្វើជាម្ចាស់​ផ្ទះរៀបចំ​សន្និសីទ និង​កិច្ចប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ២០១២​នៃ​បណ្តាញ​ធានា​គុណ​ភាពអប់រំ​អាស៊ី-ប៉ា​ ស៊ី​ភិចនៅ​ពេលនេះ។ នេះជាកិត្តិយស​ដ៏ធំធេង​មួយទៀត​របស់​កម្ពុជា​ក្នុងការ​បង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា កម្ពុជា​មិន​ត្រឹម​តែ​មាន​សមត្ថភាព​ចូលរួម​ក្នុង​វេទិកា​អន្តរជាតិ​សំខាន់ៗ​ ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ​កម្ពុជា​ក៏អាចរៀបចំ និង​ដឹក​នាំវេទិកា​ទាំងនេះ​បាន​ដែ​រ​។ ជាងនេះ​ទៀត ការទទួល​ធ្វើជា​ម្ចាស់ផ្ទះ​រៀបចំ​កិច្ច​ប្រជុំនៅទីក្រុងអង្គរ ខេត្ត​សៀមរាប នា​ពេល​នេះ ក៏ផ្តល់ឱកាស​ដល់អ្នក​ចូលរួម​ឱ្យបាន​ស្គាល់​នូវ​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត ប្រពៃណី និងវប្បធម៌​ដ៏​រុងរឿងរបស់​កម្ពុជាដែល​ធ្លាប់ត្រូវបាន​គេស្គាល់ថា​ជាចក្រភ​ ពអង្គរ។