សុន្ទរកថា
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី
ជាប្រធានកិត្តិយសនិងអាណាព្យាបាលក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ក្នុងពិធីបើកសម័យប្រជុំលើកទី១ របស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ (ក.ជ.ភ.ខ.)
រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២
-
សូមក្រាបថ្វាយបង្គំ
ព្រះមុនីកោសល ហ៊ុល សុវណ្ណ រាជាគណៈថ្នាក់ទោ អនុគណៈខណ្ឌឫស្សីកែវ
សមាជិកថេរសភាសង្ឃ ព្រះចៅអធិការវត្តទួលសុវណ្ណារាម
និងជាឧត្តមទីប្រឹក្សានៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ជាទីសក្ការៈ;
-
សូមក្រាបថ្វាយបង្គំ ព្រះតេជគុណ
យស ហ៊ុត ខេមចារោ ប្រធានស្តីទីសមាគមធម្មទូត
ប្រធានមូលនិធិពុទ្ធសាសនាខ្មែរ-វត្តធម្មរង្សី
និងជាសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ជាទីសក្ការៈ;
-
សូមក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះថេរានុត្ថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គជាទីគោរពសក្ការៈ;
-
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គាត ឈន់
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ
និងជាឧត្ដមទីប្រឹក្សានៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ;
-
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ សមាជិក សមាជិការាជរដ្ឋាភិបាល;
-
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ;
-
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ
លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី
ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ
និងក្មួយៗនិស្សិតទាំងអស់ជាទីស្នេហា។
ថ្ងៃនេះ តាងនាមសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
និងជាគរុគណនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ
និងថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ
មានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយចូលរួមក្នុងពិធីបើកសម័យប្រជុំលើកទី១
របស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ នាពេលនេះ។
ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះសម្តែងនូវអំណរសាទរចំពោះការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សា
ជាតិភាសាខ្មែរ និងសូមកោតសសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ថ្នាក់
ដឹកនាំ
និងមន្រ្តីរាជការនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់
ក្នុងការធ្វើឱ្យស្ថាប័នថ្មីនេះមានដំណើរការគួរឱ្យកត់ សម្គាល់។
ដូចដែលព្រះតេជគុណ ឯកឧត្តម
លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី និងក្មួយៗទាំងអស់ជ្រាបស្រាប់ហើយថា
ការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរនៅក្នុងសង្គមជាតិយើងនាពេលកន្លងមក
ក៏ដូចជាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅមានពាក្យមួយចំនួនពុំទាន់មានការឯកភាពគ្នា
និងពុំទាន់មានវាក្យសព្ទគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងមុខជំនាញ
ផ្សេងៗនៅឡើយ។ ដោយមើលឃើញបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
បានយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងការរៀបចំបង្កើតឱ្យមានយន្តការ
ថ្នាក់ជាតិមួយ សម្រាប់សម្របសម្រួលលើការសិក្សា ការប្រមូល
និងការកំណត់ន័យរបស់បច្ចេកសព្ទដែលមានប្រើរួចមកហើយ
និងការបង្កើតពាក្យថ្មីៗតាមមុខជំនាញនីមួយៗ
ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការឯកភាពគ្នាក្នុងភាសាជាតិទាំងសំណេរ អំណាន
និងការនិយាយស្តី។ ជាងនេះទៅទៀត សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី
តែងផ្តល់ការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង
និងជាប្រចាំដល់សកម្មភាពអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍភាសា និងអក្សរខ្មែរ។
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ
នៅចាំបានថា នៅចន្លោះពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០០៧
វិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលា
ចំនួន៤លើក ស្ដីពីការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍភាសាខ្មែរ
ដើម្បីឈានទៅរកការឯកភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិ។
តាមរយៈសិក្ខាសាលាទាំងនោះ
វិទ្យាស្ថានភាសាជាតិទទួលបាននូវមតិយោបល់ល្អៗពីអ្នកចូលរួម
ដែលក្នុងនោះមានមតិភាគច្រើនបានស្នើសុំឲ្យយកវចនានុក្រមខ្មែររបស់
សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ធ្វើជាមូលដ្ឋាន
ក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរជាទូទៅ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ
ក៏មានមតិស្នើសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតគណៈកម្មាធិការជាតិខាងភាសា
មួយ ចំណុះឱ្យវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាប្រឈមក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ
និងតម្រូវការដ៏ចាំបាច់បែបនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើត
«គណៈកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរ» នៅឆ្នាំ២០០៧ ដែលមាន
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ ជាប្រធាន និងមានឯកឧត្តម ឡុង សៀម
ជាអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍។ បន្ទាប់មក ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ឯកឧត្តម ព្រុំ ម៉ល់ ត្រូវបានតែងតាំងជាអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិនេះជំនួសឯកឧត្តម ឡុង សៀម ដែលបានទទួលអនិច្ចកម្មទៅ។
ដោយវិសាលភាពការងាររបស់គណៈ
កម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរកាន់តែមានទំហំធំធេងជាងមុន
រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកែសម្រួលយន្តការគណៈកម្មាធិការជាតិនេះឱ្យទៅជា
«ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ» នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១១ ហើយថ្មីៗនេះ
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរបានបង្កើតគណៈកម្មការបច្ចេកទេសចំនួន១៤
ដើម្បីសិក្សា ប្រមូល
និងកំណត់និយមន័យបច្ចេកស័ព្ទទាក់ទងនឹងជំនាញនានាឱ្យបានកាន់
តែទូលំទូលាយជាងមុន
សំដៅឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការវិវត្តរបស់សង្គម
និងការរីកចម្រើនរបស់បច្ចេកវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្រ្ត។
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ មានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរនឹងប្រើប្រាស់តួនាទីដ៏ចម្បងរបស់ខ្លួន
ក្នុងការពិនិត្យលើការប្រើប្រាស់ភាសា និងអក្សរខ្មែរ កំណត់ការសរសេរ
ការអាន និងការឱ្យនិយមន័យឱ្យមានការឯកភាពគ្នា និងបង្កើតពាក្យថ្មី
និងពាក្យកម្ចីពីបរទេស ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការអភិរក្ស
និងអភិវឌ្ឍភាសា និងអក្សរខ្មែរ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព
និងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ។
- ព្រះថេរានុត្ថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គ
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ និងក្មួយៗនិស្សិតទាំងអស់ !
ការជួបជុំគ្នាយ៉ាងផុសផុលនៅ
ថ្ងៃនេះ គឺជាសក្ខីភាពសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញនូវទឹកចិត្តស្រឡាញ់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរ ពីសំណាក់បញ្ញវន្តខ្មែរមកពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន
ហើយក៏ជាការប្រកាសជាផ្លូវការនូវការបន្តដំណើរការការងាររបស់
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ ភាសាខ្មែរពីគណៈកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរផងដែរ។
ជាការពិតណាស់
គ្រប់ភាសានៃជាតិសាសន៍ទាំងអស់តែងតែមានពាក្យថ្មីៗកើតឡើងនៅពេលដែល
សង្គមវប្បធម៌មានការប្រែប្រួល។ ដូចគ្នានេះដែរ
ភាសាខ្មែរយើងក៏កំពុងមានការវិវត្ត ទៅតាមការអភិវឌ្ឍរបស់សង្គម
ដែលធ្វើឲ្យមានពាក្យថ្មីៗកើតឡើងយ៉ាងច្រើន
ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់ឱ្យសមស្របតាមការរីកចម្រើនរបស់បច្ចេកវិទ្យា
វិទ្យាសាស្រ្ត ផលិតផលទំនើបៗ
និងស្របតាមតម្រូវការផ្សេងៗទៀតរបស់សង្គម។ ក្នុងន័យនេះ
យើងត្រូវកំណត់គោលការណ៍ និងក្បួនខ្នាតថ្នាក់ជាតិឱ្យបានច្បាស់លាស់
ដើម្បីធានាដល់ការបង្កើត
និងប្រើប្រាស់ពាក្យថ្មីៗឲ្យការមានការឯកភាពគ្នា
ហើយកិច្ចការទាំងនេះគឺជាភារកិច្ចស្នូលរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
ភាសាខ្មែរ។
ជាក់ស្តែង ការប្រើប្រាស់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះនៅមានភាពប្រទាញប្រទង់គ្នាមួយចំនួន
ដោយសារពុំទាន់មានការស្រុះស្រួល និងខ្វះការឯកភាពគ្នាលើគោលការណ៍
និងក្បួនខ្នាតពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសំណេរ អំណាន និងការនិយាយស្តីជាដើម។
ដើម្បីកែលម្អនូវចំណុចអវិជ្ជមានទាំងនេះ
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរត្រូវបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្ត
នូវតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន
និងកាន់តែសកម្មក្នុងការពិនិត្យ និងសម្រេចឱ្យមានការឯកភាពនូវពាក្យ
និងបចេ្ចកសព្ទដែលមានប្រើក្នុងភាសាខ្មែរនាពេលកន្លងមក
ព្រមទាំងកំណត់ការសរសេរ ការអាន ក៏ដូចជាការបង្កើតពាក្យថ្មី
និងពាក្យកម្ចីពីបរទេសឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេស។
ជាងនេះទៅទៀត
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរត្រូវបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលការងា
ររបស់ខ្លួន ជាពិសេសលទ្ធផលនៃការកំណត់ការប្រើភាសា និងអក្សរខ្មែរ
ឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ
តាមរយៈមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននានាក្នុងគ្រប់រូបភាព។
ជាមួយគ្នានេះដែរ
ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ សូមឱ្យក្រសួង
ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
ផ្តល់នូវកិច្ចសហការឱ្យបានស្អិតរមួតក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ
និងប្រើប្រាស់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរដែលត្រូវបានកំណត់ដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ
ក៏ដូចជាចូលរួមផ្តល់នូវមតិយោបល់ពាក់ព័ន្ធនឹងបច្ចេកសព្ទ
និងពាក្យថ្មីៗនៅក្នុងវិស័យ និងជំនាញឯកទេសរបស់ខ្លួន
ដើម្បីឱ្យមានសុខដុមនីយកម្មក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចជានៅពេលអនាគត។
ខ្ញុំក៏សូមយកឱកាសនេះ អំពាវនាវដល់ជនរួមជាតិទាំងអស់
សូមចូលរួមនិងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការកំណត់របស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសា
ខ្មែរសំដៅលើកកម្ពស់ឧត្តមភាពនៃភាសាជាតិយើង
ក៏ដូចជារួមចំណែកដល់ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍភាសា និងអក្សរខ្មែរ។
ជាថ្មីម្តងទៀត
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ សូមសម្តែងនូវអំណរគុណចំពោះព្រះតេជគុណ ឯកឧត្តម
លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ក្មួយៗនិស្សិត និងអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់
ដែលបានចូលរួមគាំទ្រដល់ការលើកស្ទួយតម្លៃវប្បធម៌ជាតិយើង ជាពិសេសភាសា
និងអក្សរខ្មែរដែលជាដួងព្រលឹងនៃវប្បធម៌ និងជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិយើង
ឱ្យសមដូចសុភាសិតខ្មែរពោលថា «វប្បធម៌រលត់ ជាតិរលាយ វប្បធម៌ពណ្ណរាយ ជាតិរុងរឿង»។
ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ សូមសម្តែងនូវការគាំទ្រ
និងលើកទឹកចិត្តដល់បណ្តាក្រសួង ស្ថាប័ន
រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ គ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់កម្រិត
ក៏ដូចជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងផ្នែកឯកជន
ជាពិសេសបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយនានា
ឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ពិនិត្យឲ្យបានដិតដល់ចំពោះការសរសេរ ការអាន
ការខ្ចីពាក្យ និងការបង្កើតពាក្យថ្មីៗ
ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវការឯកភាពគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា
និងអក្សរខ្មែរយើង។
ក្នុងករណីដែលមានការយល់មិនស្របគ្នាទាំងវេយ្យាករណ៍ សំណេរ អំណាន
និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា និងអក្សរខ្មែរ
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ
សូមឱ្យមានការជជែកពិភាក្សាគ្នាឱ្យបានល្អិតល្អន់ក្នុងក្របខ័ណ្ឌ
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ
ជាជាងធ្វើការបកស្រាយជាសាធារណៈដោយអត្តវិស័យភាព
ដែលអាចបណ្តាលឱ្យសាធារណជនមានការភាន់ច្រឡំ។ ការឯកភាពក្នុងភាសា ជាសញ្ញាណនៃការឯកភាពជាតិ។ ខ្ញុំ
ព្រះករុណាខ្ញុំ សង្ឃឹមថា
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរនឹងខិតខំយកចិត្តទុកដាក់បង្កើន
ការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលការងាររបស់ខ្លួនឱ្យបានជ្រួតជ្រាបដល់ស្រទាប់
មហាជនយ៉ាងទូលំទូលាយ និងទាន់ពេលវេលា។
មុននឹងបញ្ចប់
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ
ក៏សូមយកឱកាសនេះអំពាវនាវដល់ព្រះថេរានុត្ថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គ សម្តេច ទ្រង់
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ឧកញ៉ា អស់លោក លោកស្រី
និងសប្បុរសជនជាតិនិងអន្តរជាតិទាំងអស់ សូមជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រជាស្មារតី
សម្ភារៈ និងថវិកា ដល់ដំណើរការការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ
ក៏ដូចជាការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលការងារទាំងនោះជាសាធារណៈ
ដើម្បីជាប្រយោជន៍របស់ជាតិយើងទាំងមូល
និងជាកេរដំណែលដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ។
នៅទីបញ្ចប់
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ
សូមប្រគេនពរដល់ព្រះថេរានុត្ថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គប្រកបដោយពុទ្ធពរទាំងបួន
ប្រការ គឺអាយុ វណ្ណៈ សុខៈ និងពលៈ និងសូមជូនពរឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោកឧកញ៉ា
អស់លោក លោកស្រី និងក្មួយៗនិស្សិតទាំងអស់ មានសុខភាពល្អ
ជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច និងមានសុភមង្គលនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ។
ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ សូមប្រកាសបើកសម័យប្រជុំលើកទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ។
សូម អរព្រះគុណ និង អរគុណ !
នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី នាព្រឹកថ្ងៃទី១៤ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២
កិច្ចប្រជុំលើកដំបូងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ បានប្រារព្ធឡើង
ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត សភាចារ្យ សុខ អាន
ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី
ជាប្រធានកិត្តិ យស និងអាណាព្យាបាលក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ
តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
រ អំណាន និងការនិយាយស្តីជាដើម។
ក្សា
ប្រមូល និងកំណត់និយមន័យបច្ចេកស័ព្ធទាក់ទងនិងជំនាញនានា
ឲ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយជាងមុន
សំដៅឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការវិវត្តន៏របស់សង្គម
ហើយយើងទំាងអស់គ្នាត្រូវចូលរួមគំាទ្រដល់ការលើកស្ទួយតម្លៃវ
ប្បធម៌ជាតិ ជាពិសេសភាសា
និងអក្សរខ្មែរដែលជាដួងព្រលឹងនៃវប្បធម៌
និងជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិយើង ឲ្យសមដូចជាសភាសិតខ្មែរពោលថា
វប្បធម៌រលត់ ជាតិរលាយ វប្បធម៌ពណ្ណរាយ ជាតិថ្កុំថ្កើង។