ថ្ងៃទី ៣០ ខែ មេសា ឆ្នាំ២០១២
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖
គណបក្សប្រឆាំងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ
បើយើងតាមដានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់ពួកគាត់ យើងស្តាប់ទៅឃើញថា
មានតែគណបក្សប្រឆាំងទេ ដែលល្អលើសគេ លើសឯង
ហើយអត់ចេះខុសទាល់តែសោះ
ប៉ុន្តែបើយើងពិនិត្យឲ្យបានដិតដល់ទៅ ទាក់ទងទៅនឹងសកម្មភាព
និងទង្វើរបស់គណបក្សប្រឆាំងវិញនោះ
គឺសុទ្ធតែជាសកម្មភាពដែលគ្មានប្រយោជន៍សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅ
របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសគឺគ្មានប្រយោជន៍សម្រាប់ជាចលករជម្រុញ
ដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិទេ។ ហើយបើយើងងាកទៅមើលសមាជិក
ឬក៏ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង
គឺកំពុងតែថយចុះជាបន្តបន្ទាប់
សូម្បីតែពេលដែលយើងកំពុងតែពិភាក្សាគ្នានេះ
ក៏មានសកម្មជនអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង
កំពុងតែដើរចេញពីបក្សប្រឆាំងដែរ។
អញ្ចឹងចំណុចដែលជាការចុះខ្សោយរបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ
តើលោកបណ្ឌិតមានទស្សនៈយ៉ាងម៉េចដែរបាទ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
ការពិតទៅ ការធ្វើនយោបាយ
ការទទួលស្គាល់នូវសិទ្ធិសេរីភាពនយោបាយ មានន័យថា ទស្សនៈខុសៗគ្នា
អាចប្រកួតប្រជែងគ្នា អាចជជែកតវ៉ាគ្នាបាន
ហ្នឹងគឺក្នុងន័យទូលំទូលាយមួយ។
ប៉ុន្តែបញ្ហានៅកម្ពុជាស្ថិតនៅត្រង់ថា តើចលករនយោបាយទាំងអស់នោះ
មានវប្បធម៌នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យកម្រិតណា?
ហើយបើបញ្ហាខ្វះនូវវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ
វានាំឲ្យការធ្វើនយោបាយរបស់ចលករនយោបាយហ្នឹង
ដែលមានទាំងគណបក្សនយោបាយ មានទាំងក្រុមនយោបាយផ្សេងៗ
ធ្វើឲ្យការគិតខាងនយោបាយក៏ចុះខ្សោយដែរ
ហើយកាលណាការគិតខាងនយោបាយចុះខ្សោយ
ការចូលរួមក្នុងកិច្ចការនយោបាយ ក៏ខ្សោយតាមហ្នឹងដែរ។
យើងអាចពិនិត្យឃើញមូលហេតុអ្វីបានជាគណបក្សប្រឆាំង នៅកម្ពុជា
ដើរខុសគន្លងនៃវប្បធម៌នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ?
គឺដោយសារគេប្រកាន់ជំហរមួយ
គឺជំហរធ្វើបដិវត្តផ្តួលរំលំគណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល
ហើយកាលណាយើងនិយាយពីទីលានប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
ប៉ុន្តែយើងប្រកាន់យកជំហរបដិវត្តផ្តួលរំលំ បានន័យថា
វាជាធាតុពីរបុកទង្គិចគ្នាហើយ វាមិនអាចស៊ីគ្នាបានទេ។
ខ្ញុំអាចឲ្យជាសមត្ថកម្មជូនប្រជាពលរដ្ឋអាចពិនិត្យមើល
អ្នកនយោបាយប្រឆាំង
ក៏ដូចជាក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនិន្នាការប្រឆាំង
ជំហរគាត់ដូចគ្នា ទោះបីអត្តសញ្ញាណពីរខុសគ្នា មួយជា NGO
គឺជាអង្គការផ្តល់សេវាកម្ម
និងមួយទៀតជាគណបក្សនយោបាយគឺជាចលករនយោបាយនៃការប្រកួតប្រជែង
អត្តសញ្ញាណពីរហ្នឹងខុសគ្នា។ ប៉ុន្តែពួកគាត់មានជំហរដូចគ្នា
ត្រង់ថា គាត់ប្រកាន់យកជំហរបដិវត្តផ្តួលរំលំ
គឺមិនមែនជំហរនៃការតស៊ូមតិ ឬការប្រកួតប្រជែង
ដើម្បីធ្វើឲ្យភាពអសកម្មហ្នឹងវាកាត់បន្ថយទេ
បែរទៅជារុញមនុស្សឲ្យធ្វើជាសកម្មជនប្រឆាំងទៅវិញ។
យើងស្តាប់មើលគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី ក្តី គណបក្សប្រឆាំង កឹម សុខា
ក្តី គេនិយាយពីសកម្មជន
ដល់ខាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក៏អញ្ជឹងដែរអ្នកណាដែលគគ្រឹកគគ្រេង
ឈានមុខគេគឺគេហៅថាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស
សកម្មជនអ្វីផ្សេងៗ...តាមតែគេដាក់ទៅ។ ពាក្យថា
សកម្មជននេះគឺវាមិនខុសពីក្រុមភេរវកម្ម
ដែលគេហៅថាក្រុមសកម្មជននៃសកម្មភាពមួយដែលគេត្រូវធ្វើ
ដែលអង់គ្លេសហៅថា activist នោះ ។ ពាក្យនេះមិនល្អទេ
កាលណាយើងប្រកាន់យក activist ឬក៏សកម្មជនហ្នឹងវាធ្វើឲ្យយើង
មានផ្នត់គំនិតមួយគឺប្រតិបត្តិការផ្តួលរំលំ
វាអត់ពឹងផ្អែកទៅលើការគិត ការពិចារណា
សម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងទេ
អញ្ចឹងហើយបានជាដំណើរការរបស់គណបក្សប្រឆាំង
គឺមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង
រើសយកមនុស្សដែលទទួលនូវបញ្ជាពីពួកគាត់។
អញ្ចឹងហើយបានគាត់ហៅថាសកម្មជនរបស់គាត់នោះ ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ
៖ លោកបណ្ឌិត
បើតាមដែលខ្ញុំសង្កេតមើលទៅលើសកម្មជនរបស់គណបក្សប្រឆាំង
ខ្ញុំឃើញថា កង្វល់របស់គណបក្សប្រឆាំងគឺមាន ពីរ កង្វល់ទី១
គឺគេបាញ់ឆ្ពោះទៅរក ការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ហើយកង្វល់ទី២
គឺគេបាញ់ឆ្ពោះមកលើការផ្តួលរំលំគណបក្សប្រឆាំងដូចគ្នា
អញ្ចឹងចំណុចនេះលោកបណ្ឌិតមើលឃើញយ៉ាងម៉េចដែរ?
លោក បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
ត្រង់ហ្នឹងបានន័យថា ពួកគាត់អត់មានសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយទេ
ហើយពាក្យថាអត់មានសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយនេះមិនមែនមានន័យថា
ទាល់តែចេះដឹងទេ មិនបាច់ចេះដឹងក៏បានដែរ
ប៉ុន្តែចេះបើកទូលាយក្នុងការគិត
ក្នុងការទទួលយកនូវគំនិតពិភាក្សាគ្នា
ក៏ដូចជាគំនិតរបស់អ្នកដ៏ទៃ។
គណបក្សប្រឆាំងនេះយើងអាចសង្កេតមើលគាត់ដើរតួជាអ្នកប្រដៅ
រដ្ឋាភិបាល ហើយមិនមែនតែ គណបក្សប្រឆាំងទេ អង្គការ NGO
និន្នាការប្រឆាំងក៏អញ្ចឹងដែរ គេដើរតួជាអ្នកប្រដៅរដ្ឋាភិបាល។
ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលបញ្ច្រាស់ទិស
ដល់គេដើរតួជាអ្នកប្រដៅរដ្ឋាភិបាល
អញ្ចឹងគេបញ្ជូនមនុស្សធ្វើជាសកម្មជន
ធើ្វឲ្យបង្កើតនូវសកម្មភាពវឹកវរ។
ការពិតការងារនៃការតតាំងគ្នាល្អណាស់
ខ្ញុំលើកឧទាហរណ៍ដូចជាការងារសិទ្ធិមនុស្ស ជាការងារល្អទេ
ការងារការពារបរិស្ថាន
ការងារការពារសិទ្ធិសេរីភាពផ្សេងៗជាការងារល្អទេ
ប៉ុន្តែឥរិយាបទរបស់បុគ្គលដែលធ្វើនេះ វាអាក្រក់
ធ្វើឲ្យការងារហ្នឹងបរាជ័យ ដោយសារបុគ្គលហ្នឹងគាត់យកការងារហ្នឹង
គ្រាន់តែជាមុខរបរទេ មិនមែនយកការងារហ្នឹងដោះស្រាយបញ្ហាទេ
គឺយកការងារហ្នឹងជាមុខរបរ
ដើម្បីបង្ហាញអំពីភាពសកម្មរបស់ខ្លួន ដើម្បីទទួលងារជាសកម្មជន។
អញ្ចឹងហើយគាត់អត់គិតពាក្យថា សកម្មជន វាជាទាសករ
ដូចគណបក្សប្រឆាំង គាត់ចាត់ទុកថា
អ្នកនៅក្រោមឱវាទរបស់គាត់ជាសកម្មជន ដល់អញ្ចឹងទៅវាមានន័យថា
ជាទាសករនយោបាយហ្នឹងឯង ដល់ជាទាសករនយោបាយគឺ គេអត់ចាំបាច់គិតទេ
គេធ្វើម៉េចឲ្យតែប្រឆាំង។
បើមេរបស់គេប្រឆាំងគណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល
សកម្មជនរបស់គេទទួលរងនូវការចុច តេលេកុំម៉ង់
ត្រូវតែប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល
ប្រឆាំងនឹងគណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលដែរ។
តែបើមេគេបាញ់ឆ្ពោះទៅតតាំងមេគណបក្សប្រឆាំងផ្សេងទៀត
គឺសកម្មជនរបស់គេ
ក៏ធ្វើសកម្មភាពវោហារស័ព្ទទាំងសកម្មភាពជាទង្វើក្តី
គឺប្រឆាំងទៅតាមអ្វីដែលមេគេធ្វើ ត្រង់ហ្នឹងដែលគេហៅថា
ប្រាស់ចាកពីគន្លងវប្បធម៌នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
បានន័យថា ខ្វះនូវគំនិតនៃការគិត
អញ្ចឹងហើយយើងឃើញសកម្មជនរបស់គាត់ អត់ចាំបាច់គិតទេ
ដឹងតែធ្វើតាម។ ការពិតបើយើងនិយាយពីនយោបាយវិញ គេបែងចែកណាស់
ថ្នាក់ដឹកនាំនៅថ្នាក់ជាតិគេហៅថា អ្នកនយោបាយថ្នាក់ជាតិ
ហើយថ្នាក់ក្រោម គេហៅថា អ្នកនយោបាយថ្នាក់មូលដ្ឋាន
ដូចជាអ្នកនយោបាយគណបក្ស នៅឃុំ សង្កាត់។
ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាអត់មានទេ អ្នកនយោបាយមូលដ្ឋាន
នៅខាងលើជួរដឹកនាំគេមាន គឺគេមានក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ
ប៉ុន្តែក្រោមឱវាទក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ គឺសកម្មជនសុទ្ធសាធ
មិនមែនជាអ្នកនយោបាយមូលដ្ឋាន មិនមែនជាអ្នកនយោបាយថ្នាក់ខេត្ត
ថ្នាក់ស្រុក ថ្នាក់ឃុំ សង្កត់ទេ ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖
នៅមានចំណុចមួយដែលខ្ញុំសូមឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយធ្វើការបំភ្លឺ
ជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសជនរួមជាតិ
រួមជាមួយបងប្អូននៅក្រៅប្រទេសផងដែរ ដើម្បីទុកជាការជ្រាប។
អ្វីដែលខ្ញុំបានតាមដានទៅលើ
គណបក្សនយោបាយទាំងអស់នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសគណបក្ស សម រង្ស៊ី
គណបក្សតូចតាចរបស់លោក កឹម សុខា ខ្ញុំឃើញថាការចូលរួមក្នុងនយោបាយ
ជាមួយគណបក្សប្រឆាំង ដូចជាគណបក្ស សម រង្ស៊ី
បើសិនជាមានមនុស្សណាម្នាក់ចង់ចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគឺគណបក្ស
នេះ មានការរឹតត្បិត ស៊ើបអង្កេតប្រវត្តិ។
គេខ្លាចមានការបង្កប់ ធ្វើឲ្យគណបក្សខូចខាត ហើយចំណែកកឹម សុខា
ក៏ដូចគ្នា សូម្បីតែសកម្មជនរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ដែលចូលរួមជាមួយ កឹម សុខា មិនមែនមានន័យថា កឹម សុខា
បើកបេះដូងទូលាយទទួលស្វាគមន៍ ដោយសុទ្ធចិត្តនោះទេ
គឺសុទ្ធតែឆ្លងកាត់ការចម្រោះ ការចម្រាញ់ ពិនិត្យអង្កេត
ពីព្រោះខ្លាច ខ្មាំងបង្កប់ គេហៅថា ច្រេសស៊ីដែក ។ អញ្ចឹងយើងឃើញថា
គណបក្សប្រឆាំងមានការប្រយ័ត្នប្រយែងណាស់
សូម្បីតែនៅក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដដែល ដែលមានបែងចែកជាក្រុម
មានក្រុម កែ សុវណ្ណារត្ន័ មានក្រុម ស៊ុន ឆ័យ អីជាដើម
ដែលក្រុមតូចៗនៅក្នុងបក្សហ្នឹង គឺអ្នកដែលធ្លាប់គាំទ្រ ស៊ុន
ឆ័យ ហើយទៅគាំទ្រក្រុម កែ សុវណ្ណារ័ត្ន ក៏ជាបញ្ហាទៀត
អញ្ចឹងនេះគឺជាការរឹតត្បិតមួយ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញសម្រាប់គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា
គឺមានការបើកចំហរ ទោះបីអ្នកនោះធ្លាប់ប្រមាថគណបក្សប្រជាជន
ថាជាគណបក្សអាយ៉ងយួន ឬក៏ជាគណបក្សដែលពុករលួយ
ផ្តាច់ការអីយ៉ាងណាក្តីនោះ គឺថា
ឲ្យតែបងប្អូនទាំងនោះស្ម័គ្រចិត្តមករួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជន
ដែលមានន័យថា ចូលរួមកសាងជាតិជាមួយគណបក្សប្រជាជន
គឺយើងផ្តល់តួនាទីទៅតាមចំណេះវិជ្ជា
ទៅតាមសមត្ថភាពរបស់អ្នកនោះថែមទៀតផង។ អញ្ចឹងចំណុចនេះលោកបណ្ឌិត
យល់ឃើញយ៉ាងម៉េច?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
ចំណុចនេះហើយជាទឡ្ហីករបង្ហាញឲ្យឃើញថា គណបក្សប្រឆាំង
ដែលកើតមាននៅកម្ពុជា ថ្វីត្បិតតែយើងមានពហុបក្ស
តែគ្រាន់តែជាតួលេខទេ បើយើងផ្អែកទៅលើនិយមន័យគណបក្សគេហៅថា
ជាក្រុមមនុស្ស ដែលរួមគ្នាបង្កើតគណបក្ស
ដោយសារតែពួកគាត់មានគំនិត ទស្សនៈនយោបាយ ដូចឬស្រដៀងគ្នា
យើងយកសមត្ថកម្ម និយមន័យទៅហ្នឹងទៅដាក់ជារូបមន្ត
ទៅសិក្សានៅគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស។
តើអ្នកដែលចូលរួមនៅក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ទាំងថ្នាក់លើ
រហូតដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋាន តើមានចំណុចណាដែលបង្ហាញថា
ពួកគាត់មានទស្សនៈនយោបាយដូច និងស្រដៀងគ្នា្? ដូចគ្នានេះដែរ
យករូបមន្តហ្នឹងដដែលទៅគណនាគណបក្ស កឹម សុខា ក៏យើងឃើញដែរ
តើមានចំណុចណាដែលបញ្ជាក់ថា ពួកគាត់រួមគ្នាបង្កើតគណបក្សមានឆន្ទៈ
និងទស្សនៈនយោបាយដូចឬស្រដៀងគ្នាទេ? គឺអត់មានទេ។
មានដូចគ្នាត្រង់ថាគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី គាំទ្រលោក កឹម សុខា
ប្រឆាំងតាមមេរបស់គេគឺ ស្អប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ហើយបងប្អូនចាំមើល នៅពេលខ្លួនគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី
គាត់ទៅជ្រកកោននៅក្រោមគណបក្សសម រង្ស៊ី បានន័យថា
គណបក្សហ្នឹងមិនមែនជារបស់ពួកគាត់ទេគឺ ជារបស់បុគ្គល។
អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ស្អប់បុគ្គល
ឬក៏អស់សេចក្តីទុកចិត្តចំពោះបុគ្គលមេបក្ស
គាត់រត់ទៅគណបក្សមួយទៀត តែរត់ទៅគណបក្សមួយទៀតមិនមែនដោយសារ
គណបក្សមួយទៀតមានទស្សនៈនយោបាយដូចគាត់ទេ ឧទាហរណ៍ថា រត់ទៅកឹម សុខា
គាត់គាំទ្រលោក កឹម សុខា។ ត្រង់ហ្នឹងយើងឃើញថាអត់យូអង្វែងទេ
ពីសម រង្ស៊ី ទៅកឹម សុខា គឺអត់យូអង្វែង
ដោយសារអ្នកដែលធ្វើការនៅក្នុងរង្វង់គណបក្ស កឹម សុខា ក្តី សម រង្ស៊ី
ក្តី គឺគេមិនឈរលើទស្សនៈនយោបាយដូច ឬ ស្រដៀងគ្នាទេ
គឺឈរទៅលើការស្រឡាញ់បុគ្គល។
នៅពេលគេឈប់ស្រឡាញ់បុគ្គលគឺគេលែងលះគ្នា
ដូចរឿងយើងប្តីប្រពន្ធអញ្ចឹង ហើយត្រង់ហ្នឹងវាអត់យូអង្វែងទេ
បើសិនជាគេធ្វើនយោបាយអនុលោមតាមនិយមន័យ
ដូចនៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ដែលខ្ញុំលើកជាឧទាហរណ៍ដើម្បីឲ្យគណបក្សដទៃទៀតរៀនសូត្រ
ហើយមានគណបក្សខ្លះទៀតគេខំបង្ហាញអំពីគំនិតរបស់គេ
បើសិនអ្នកចូលរួមនៅក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺឈរលើគុណសម្បត្តិ
លក្ខណៈសម្បត្តិ និងគោលនយោបាយ
សាវតានៃការវិវត្តរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
អ្នកហ្នឹងគ្មានហេតុផលអ្វីនឹងដកខ្លួនចេញទេ
ទោះបីថ្នាក់ដឹកនាំមានការផ្លាស់ប្តូរ
ឬក៏ពេលខ្លះធាតុជាមនុស្សអាចមានពាក្យសម្តីទៅធ្វើឲ្យអាក់អន់
ចិត្ត ក៏មិនមែនហេតុផលធ្វើឲ្យគេចាកចេញពីគណបក្សដែរ
ពីព្រោះគណបក្សវាដើរទៅលើបទបញ្ជា លិខិតបទដ្ឋានផ្ទៃក្នុង
ហើយនិងគោលនយោបាយនិងកម្មវិធីនយោបាយរបស់បក្ស
អញ្ចឹងគេផ្តោតលើរឿងហ្នឹងជាមូលដ្ឋាន។
ត្រង់ហ្នឹងយើងអាចមើលឃើញថា អ្នកដែលធ្លាប់តិះតៀនគណបក្សប្រជាជន
ដល់ចុងក្រោយអស់ចិត្តនឹងគណបក្ស សម រង្ស៊ី អន់ចិត្តនឹងបុគ្គលសម
រង្ស៊ី និងបក្សពួកមនុស្សនៅក្នុងសម រង្ស៊ី ក៏រត់ទៅគណបក្សប្រជាជន
ដោយសារគេអត់ពេញចិត្តបុគ្គល
មិនមែនអត់ពេញចិត្តកម្មវិធីនយោបាយទេ ព្រោះវាអត់មាន
ដល់ពេលគេចូលទៅគណបក្សប្រជាជនគេអត់ដែលចេញវិញទេ។
យើងកុំគិតអ្នកដែលជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនតាំងពីណាពីណីមក
តែអ្នកដែលចេញពីគណបក្សប្រឆាំងដែលធ្លាប់តិតៀន
ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តិតៀនរដ្ឋាភិបាល
នៅពេលដែលគេអាក់អន់ចិត្តទៅលើបុគ្គលក្នុងគណបក្សប្រឆាំង
គេមកគណបក្សប្រជាជន អ្នកហ្នឹងពុំដែលចាកចេញទេ។
តែបើអ្នកហ្នឹងចេញពីគណបក្សប្រឆាំងមួយទៅគណបក្សប្រឆាំងមួយ
គឺចាកចេញ ដោយសារវាអត់មានគោលនយោបាយ កម្មវិធីនយោបាយ
ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីនិយមន័យនៃនយោបាយរបស់ខ្លួន។
បើនិយាយពីយន្តហោះ រកទិសចុះអត់ទាន់បាន។
ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលជាចំណុចខ្សោយដែលធ្វើឲ្យការធ្លាក់ចុះនូវ
នយោបាយប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។ នយោបាយប្រឆាំងរបស់គណបក្សប្រឆាំង
ក៏ដូចជា NGO ប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺគេប្រឆាំងនឹងបុគ្គល
គេប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល គេអត់ប្រឆាំងនឹងភាពអសកម្ម
ឬក៏ចំណុចខ្សោយ ឬក៏វិធានដែលខ្លួនអត់ពេញចិត្តទេ
គេប្រឆាំងនឹងបុគ្គល ដល់គេប្រឆាំងបុគ្គលបងប្អូនអាចមើលឃើញ
គេបកស្រាយប្រជាធិបតេយ្យទាំងបញ្ច្រាស់ទិស។
ដូចជារឿងឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត គណបក្សនិមួយៗគេមានសិទ្ធិ ឯកសិទ្ធិ
និងបុព្វសិទ្ធ មួយរយភាគរយ
ក្នុងការជ្រើសរើសបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តី
សម្រាប់គណបក្សគេក្នុងការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតសភា។
ប៉ុន្តែគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក្តី គណបក្ស កឹម សុខា ក្តី
បែរទៅជាមិនគោរពសិទ្ធិរបស់គណបក្សរៀងៗខ្លួនទៅជាចោទប្រកាន់ថា
គណបក្សប្រជាជនជ្រើសរើសបេក្ខជន ដដែលៗ
ប្រទេសខ្មែរអត់ប្រជាធិបតេយ្យ
ទៅជាថាគណបក្សប្រជាជនអត់មានបេក្ខជនល្អលើសហ្នឹង
ជារឿងរបស់គណបក្សគេសោះ
មួយទៀតបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់គណបក្សប្រជាជនមិនដែលធ្លាក់
ឆ្នោតផងហ្នឹង មិនដែលសំលេងគាំទ្រធ្លាក់ចុះទេ
បើយើងនិយាយពីក្រាហ្វិច គឺឡើងរហូត
ហើយតើមានហេតុផលអ្វីដែលតម្រូវឲ្យគណបក្សប្រជាជនធ្វើការពិចារណា
ចំពោះបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលកំពុងមានប្រជាប្រិយភាព?
ដែលកំពុងមានស្នាដៃដែលប្រជាជាតិគាំទ្រ?
ឯគណបក្សប្រឆាំងទៅវិញទេដែលបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់
ខ្លួនមានតែចុះទៅៗ
ហេតុអីក៏មិនព្រមផ្លាស់ប្តូរបេក្ខជនខ្លួនឯងដើម្បីរក
ប្រជាប្រិយភាពជួសជុលឡើងវិញ?។ ត្រង់ហ្នឹងដែលជាការសបញ្ជាក់ថា
ពួកគាត់យកតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យតែទៅលើកត្តាបុគ្គល។ ឧទាហរណ៍មួយទៀត
គេវាយតម្លៃថា ការបោះឆ្នោត អត់ប្រជាធិបតេយ្យ អត់សេរីយុត្តិធម៌
នៅពេលណាដែលមេដឹកនាំគណបក្ស អត់បានមកចូលរួមបោះឆ្នោត ទាំង
NGOសិទ្ធិមនុស្សបោះឆ្នោត អង្គការខុមហ្រ្វែល ដែរហ្នឹង។
ចុះកាលដែលមេបក្សប្រឆាំងចូលរួមបោះឆ្នោត ម៉េចក៏មិនថា
ប្រជាធិបតេយ្យសេរីយុត្តិធម៌ទៅ អញ្ចឹងបានន័យថា
ពួកគាត់យកកត្តាបុគ្គលមកដាក់ ហើយចេះតែថាទៅ
បើទាស់ចិត្តទៅគឺអត់សេរីយុត្តិធម៌។
ពួកគាត់បើគាត់ក្លាហាននិយាយតែមួយមាត់ចប់ហើយ
ដរាបណាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅតែឈ្នះឆ្នោត
គ្មានប្រជាធិបតេយ្យសេរីយុត្តិធម៌ ហ្នឹងបានគេហៅថា មនុស្សក្លាហាន
តែគាត់អត់ហ៊ាននិយាយ គាត់ទៅជាពង្វាង ទៅជាអត់លោកសម រង្ស៊ី
ចូលរួមការបោះឆ្នោត ការបោះឆ្នោតគ្មានប្រជាធិបតេយ្យ។
កាលជំនាន់សម្តេចក្រុមព្រះអញ្ចឹងដែរ
អត់មានការចូលរួមពីសម្តេចក្រុមព្រះ បោះឆ្នោតអត់ប្រជាធិបតេយ្យ
តែពេលមានមិនដែលឃើញគាត់ថាប្រជាធិបតេយ្យ
រហូតដល់មិនដែលទទួលស្គាល់ថា
កម្ពុជាធ្វើដំណើរទៅមុខក្នុងការកសាងប្រជាធិបតេយ្យ
ស្រាប់ដល់ត្រូវចោទប្រកាន់ថា ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាដើរថយក្រោយ
ដើរថយក្រោយយ៉ាងម៉េចបើពួកគាត់មិនដែលទទួលស្គាលថា ដើរទៅមុខផង
រឿងអីដើរថយក្រោយបាន។ សូម្បីតែឡានមានលេខទៅមុខលេខទៅក្រោយ
លេខទៅមុខមានល្បឿនរបស់វា មានលេខ ១ ,២,៣,៤,៥
ហើយបានលេខអាយ៉ែថយក្រោយ
ហើយពួកគាត់អត់យកគោលការណ៍ហ្នឹងទៅវិភាគពិចារណា
គាត់យកតែរឿងកត្តាបុគ្គលយកមកវាយប្រហារ។
ចំណុចហ្នឹងហើយដែលធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងចុះខ្សោយ
ពីមុនប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងតាមរយៈការខកចិត្ត ឬ
ការមិនពេញចិត្តហ្នឹងគណបក្ស ដ៏ទៃ
ជាពិសេសគណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល
ដល់យូៗទៅការខកចិត្តវាកាត់បន្ថយ
ហើយការវិវត្តជាវិជ្ជមាននូវសមិទ្ធផលដែលកើតចេញពីគណបក្សដឹកនាំ
រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាល
ដែលប្រាស់ចាកពីអ្វីដែលគណបក្សប្រឆាំងមួលបង្កាច់
អញ្ចឹងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគេពិចារណាយូៗទៅ គេអាចយល់ថា
គណបក្សប្រឆាំងគឺធ្វើនយោបាយភូតភរបោកកុហក់ ដើម្បីតែមហិច្ឆតាទេ ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖
ត្រង់ចំណុចនេះខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍រឿងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស កឹម សុខា
បន្តិច។នៅពេលដែល កឹម សុខា ធ្វើដំណើរទៅបរទេសម្តងៗ
ដូចជាទៅសហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី ឬទៅបារាំងអីជាដើម
នៅពេលដែលត្រឡប់មកវិញគាត់តែងតែអួតអាងថានៅអាមេរិកគេគាំទ្រគាត់
ភ្លូកទឹកភ្លូកដី ដូចជានៅរដ្ឋនេះ ឬរដ្ឋនោះជាដើម
ទាំងនៅបារាំងក៏អញ្ចឹង នៅអូស្ត្រាលីក៏អញ្ចឹង គេគាំទ្រខ្លាំងណាស់
គឺគេបរិច្ចាគលុយជួយបក្សអីជាដើម។ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ
ដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់គឺជិតមកដល់ហើយ ហើយ
កឹម សុខា ធ្លាប់អះអាងថានៅស្រុកអាមេរិក ឬបារាំង ឬអូស្ត្រាលី
គេគាំទ្រជួយលុយ
ជួយកាក់ដល់គាត់ដើម្បីធ្វើឲ្យដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ
និងសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹងបានប្រសើរជាដើម ។ ផ្ទុយទៅវិញឥឡូវនេះ កឹម សុខា
បែរជាកំពុងដាក់គំនាប ទៅលើអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនឲ្យជួយចេញថ្លៃមួក
ថ្លៃខោអាវ គណបក្ស និងជួយចេញថ្លៃហូបចុកថែមទៀត។ ត្រង់ចំណុចនេះ
តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីធ្វើអត្ថាធិប្បាយពន្យល់ជូនបងប្អូន
យើងបាទ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ
៖ ចំណុចនេះ កឹម សុខា ពីមុនធ្លាប់ដៀលគេថា
ធ្វើនយោបាយយកលុយពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែមកដល់ឥឡូវនេះ
ខ្លួនឯងមកធ្វើអញ្ចឹងដែរ។ តាមពិតទង្វើនេះវាមិនជាអាក្រក់ទេ
បើសិនជាការចូលរួមនោះដោយស្មគ្រចិត្ត ពីសមាជិកបក្ស ឬអ្នកគាំទ្រ។
ប៉ុន្តែលោក កឹម សុខា តែងតែជេរគេបាន ឬតិតៀនគេបាន
ហើយនៅពេលដែលគេថាឲ្យខ្លួនឯងវិញគឺអត់បាន។
ចំណុចនេះហើយគឺជានយោបាយទឹកកន្លះក្អម នយោបាយអាឡិកអាឡក់
នយោបាយគ្មានភាពជាក់លាក់របស់ កឹម សុខា ។ យើងត្រូវគិតថា
ហេតុអ្វីបានជាលោក កឹម សុខា ទៅស្រឡាញ់ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសម្លេះ?
សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកុំច្រឡំ
ពីព្រោះអ្នកទាំងអស់នោះមិនមែនមកបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាទេ។
តាមពិតទីផ្សាររបស់ខ្មែរអានិកជននៅក្រៅប្រទេសរបស់ កឹម សុខា គឺលុយ
ពីព្រោះ កឹម សុខា
រស់នឹងការច្របាច់ទឹកដោះគោដាក់មាត់ពីខ្មែរនៅអាមេរិក នៅអូស្ត្រាលី
នោះហើយ។
បានសេចក្តីថារស់ដោយសារតំណក់លុយដែលខ្មែរនៅខាងក្រៅផ្តល់ឲ្យ
ហើយដើម្បីឆ្លើយតបទៅអ្នកទាំងនោះវិញ កឹម សុខា
បានបង្កើតនូវក្រដាសបេក្ខជនដែលដាក់ទៅ គ ជ ប
យកទៅលក់នៅឯក្រៅប្រទេស។ ចំណុចនេះបញ្ជាក់ថា
មិនមែនជាការចូលរួមដោយនយោបាយទេ
តែជាការចូលរួមតាមបែបទីផ្សារនៃមុខតំណែង។
ដល់អញ្ចឹងវាធ្វើឲ្យមានភាពអយុត្តិធម៌រវាងខ្មែរដែលយកលុយមកឲ្យ
កឹម សុខា ត្រូវបានឈរនៅលេខរៀងទី១ ឬទី២ រីឯខ្មែរដែលធ្វើការជាមួយ កឹម
សុ ខា នៅក្នុងស្រុកដើរតួជាទាសករនយោបាយ ឲ្យ កឹម សុខា
ដើរវាយប្រហារអ្នកដ៏ទៃយ៉ាងងងឹតងងល់នោះ
បែរជាមិនដែលបានឈរនៅលំដាប់លេខមួយទៅវិញ។ ម្យ៉ាងទៀត
បើប្រៀបធៀបសមត្ថភាពខ្មែរដែលនៅក្រៅប្រទេសក៏គ្មានចេះអ្វីជាង
ខ្មែរនៅស្រុកខ្មែរដែលគាំទ្រលោក កឹម សុខា ដែរ ប៉ុន្តែវាលើសត្រង់លុយ ។
ចំណុចនេះ ក៏ជាសារមួយផ្តល់ជូនខ្មែរយើងមួយចំនួនដែលគាំទ្រលោក កឹម
សុខា ត្រូវពិចារណាឲ្យច្បាស់
បើសិនជាខ្លួនធ្វើនយោបាយដែលគាំទ្រមេបក្សយ៉ាងងងឹតងងល់
តែខ្លួនអត់ទទួលផលអ្វី ក្រៅតែពីឈរមើលខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសឈរលេខរៀងទី១
ឬទី២ នោះគឺជាការឆោតល្ងង់ទៅវិញទេ។ ចំណុចមួយទៀត កឹម សុខា
ពុំបានចាប់អារម្មណ៍ទៅលើការយកគោលគំនិតនយោបាយទៅដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេស
ជាតិទេ។ កឹម សុខា ចាប់អារម្មណ៍តែត្រង់ថាឲ្យតែគាត់បានជាប់
១កៅអីគឺចប់ហើយ អ្នកណាជាប់ឬមិនជាប់ក៏ហីទៅ។
ចំណុចនេះហើយដែលយើងមើលឃើញអំពីរូបភាពនៅអាមេរិកដែលគេយកមកដាក់
ដូចជារឿងព្យាបាលអត់យកលុយ មនុស្សចាស់រដ្ឋចិញ្ចឹមជាដើម
អញ្ចឹងយើងឃើញថាគាត់ភូតឲ្យតែរួចពីមាត់ទៅ ក្រែងគាត់បាន១កៅអី
គាត់មិនខ្វល់ថាគាត់និយាយហ្នឹងភូតប្រជាពលរដ្ឋទេ។
គាត់ដឹងថាគាត់កំពុងតែភូតហើយ វាមិនដែលមានប្រទេសណា
ដែលរដ្ឋទៅចិញ្ចឹមប្រជាពលរដ្ឋទេ គឺមានតែប្រជាពលរដ្ឋទេ
ដែលចិញ្ចឹមរដ្ឋ។ នៅកម្ពុជាក៏ដូចជាប្រទេសដ៏ទៃដែរ គឺប្រជាពលរដ្ឋទេ
ដែលចិញ្ចឹមរដ្ឋ
ហើយរដ្ឋទេដែលជាអ្នករៀបបរិស្ថានឲ្យមានសុខដុមរមនីយជូនប្រជាពលរដ្ឋ
វិញ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់នៃលុយនោះ។
ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍អ្នកដែលរស់នៅរបៀបជាប៉ារ៉ាស៊ីត ជាបញ្ញើក្អែក
ស៊ីលុយសង្គមកិច្ច។ របៀបរស់បែបហ្នឹង
នៅអាមេរិកប្រជាពលរដ្ឋគេម៉ាក់ងាយណាស់
គេចាត់ទុកជាក្រុមមនុស្សដ៏ថោកទាបបំផុត។ តើហេតុអ្វីបានជា កឹម សុខា
យកនយោបាយដ៏ថោកទាប ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិកមិនគាំទ្រ
បែរជាទៅយកវិធីនេះមកធ្វើនៅស្រុកខ្មែរទៅវិញ?។
វិធីទាំងនេះបើប្រជាពលរដ្ឋនៅអាមេរិក នៅកាណាដា នៅអ៊ឺរុបខាងលិច
ឬនៅអូស្ត្រាលី
គេស្តាប់គេនឹងស្អប់ខ្ពើមបំផុតចំពោះមនុស្សដែលរស់ដោយសារគេបែបនេះ។
អញ្ចឹង កឹម សុខា ដោយសារតែនយោបាយថោកទាបចង់បាន ១កៅអីរបស់ខ្លួននេះហើយ
ទើបហ៊ានភូតប្រជាពលរដ្ឋ
ដោយយកវិធីថោកទាបបែបនេះមកអនុវត្តនៅកម្ពុជា។ ខ្ញុំលើកឧទាហរណ៍
បើសិនជាគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបាន ២ ឬ៣ កៅអី ប៉ុន្តែ កឹម សុខា
អត់ជាប់ឆ្នោត ពេលនោះគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនឹងត្រូវរលាយ ពីព្រោះ កឹម
សុខា គាត់មិនទៅឆ្កួតបម្រើគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
ដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដោយគ្មានបានកៅអី ដោយគ្មានបានលុយនោះទេ។
មនុស្ស កឹម សុខា នេះគឺជាមនុស្សសួនតួណាស់
ជាក់ស្តែងកាលនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
របបអាហាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅជនបទ ដែលមករៀនសូត្រ កឹម សុខា
នៅតែហ៊ានកាត់លុយនោះបាន
ហើយកាលពីយើងនៅក្រីក្ររកអង្ករហូបមិនបាននោះក៏នៅតែ កឹម សុខា
ហ៊ានលួច ចុះទម្រាំឥឡូវនេះរឿងអី កឹម សុខា មិនហ៊ានលួច។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ
៖ ចំណុចមួយទៀតដែលគណបក្សប្រឆាំង ទាំងគណបក្សកឹម សុខា ក្តី
ទាំងគណបក្ស សម រង្ស៊ីក្តី យើងឃើញថាទង្វើប្រចាំថ្ងៃរបស់គេ
ដូចជាចុះទៅជួបប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋ
ដោយចោទថាអ្នកដែលគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះគឺសុទ្ធតែយួន
ហើយទង្វើចុះញុះញង់របស់គេនោះថាជាទង្វើស្នេហាជាតិទៅវិញ។
សម្រាប់លោកបណ្ឌិតផ្ទាល់ តើអត្ថន័យនៃពាក្យស្នេហាជាតិនោះ
គឺគេធ្វើដូចពួកប្រឆាំងកំពុងធ្វើរាល់ថ្ងៃនេះដែរឬទេ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ
៖ ត្រង់នេះ យើងអាចលើកយកឧទាហរណ៍របស់ ប៉ុល ពត
គឺគាត់ថាគាត់ជាអ្នកស្នេហាជាតិដែលអស្ចារ្យជាងគេ។
អញ្ចឹងដោយសារតែស្នេហាជាតិអស្ចារ្យជាងគេជាងឯងនេះហើយ
ទើបគាត់ចេះតែចោទខ្មែរម្នាក់ៗថា ជាពួកក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ
ហើយក៏យកទៅសម្លាប់ ឪពុកលោក កឹម សុខា ក៏ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ
ក៏យកទៅសម្លាប់ដែរ។ អញ្ចឹងសរុបតែ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ប៉ុល ពត សម្លាប់អស់ជាង ២
ទៅ៣លាន នាក់។
ឥឡូវ
ចូលដល់រឿង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី
សុទ្ធតែចោទថាអ្នកបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
សុទ្ធតែទទួលខុសត្រូវក្នុងរឿងយួនចូល យួនយកទឹកដី អីណា គឺស្រដៀងនឹង
ប៉ុល ពត ដែលចោទថាក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរដែរ។ ប៉ុន្តែ កឹម សុខា
បានប្រើនយោបាយឡប់ឡែរមួយទៀតថាមិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវទេ
តែបើខ្មែរណាបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
គឺជាក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ
ដែលចាត់ទុកអ្នកបោះឆ្នោតទាំងនោះជាសត្រូវបាត់ទៅហើយ។
ចំពោះគណបក្ស
សម រង្ស៊ី វិញ បើខ្លួនទទួលស្គាល់លក្ខខណ្ឌពិតនៅកម្ពុជា
លក្ខខណ្ឌពិសេសជាក់ស្តែងរបស់កម្ពុជា គឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ជាពិសេសមេដឹកនាំរបស់គណបក្ស
ត្រូវដកខ្លួនចេញពីនយោបាយប្រឆាំងជ្រុលហួសហេតុ ដូច កឹម សុខា
នោះចេញ។ តែបើចង់រក្សានូវនយោបាយហួសហេតុដូច កឹម សុខា
ហេតុអ្វីរួបរួមគ្នាមិនបាន? ។ សព្វថ្ងៃពួកគេកំពុងតែដណ្តើមគ្នាថា
ខ្ញុំប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលខ្លាំងជាង ចំណែកឯ កឹម សុខា ថាអត់ទេ គណបក្ស សម
រង្ស៊ី មិនប្រឆាំងខ្លាំងទេ បើប្រឆាំងខ្លាំង
មិនមែនប៉ុន្មានឆ្នាំមកហើយនៅតែដដែលបែបនេះទេ។
គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
គឺជាគណបក្សចាប់ជាតិទេ ពីព្រោះគណបក្សនេះងាប់ម្តងហើយ
កាលពីនៅជាគណបក្សរបស់លោកតា សឺន សាន ។
ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានចាប់ជាតិមកវិញ គ្រាន់តែដូរឈ្មោះ
អញ្ចឹងហើយបានជាលោក កឹម សុខា គាត់អត់ហ៊ាននិយាយអំពី
ប្រវត្តិរបស់គណបក្សលោកតា សឺន សាន ទេ។ គាត់ទៅជាចោទប្រកាន់
គណបក្សនរោត្តមរណរិទ្ធិ គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ថាត្រូវគេវាយឲ្យរបួសហើយ អញ្ចឹងសម្ងំរុំរបួសទៅចុះ ទុកឲ្យ កឹម សុខា
វាយម្តង តែតាមពិត កឹម សុខា ងាប់អស់១០ឆ្នាំមកហើយ។
សព្វថ្ងៃនេះពួក
គណបក្សប្រឆាំងមិនព្រមយកពេលវេលាមកធ្វើការជូនរាស្ត្រទេ។ កឹម សុខា
គិតតែយកពេលវេលាទៅដើរស្រែកជេរ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ខ្លះរប៉ាត់រប៉ាយមិនធ្វើការទេ ។ តំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ខ្លះគ្មានធ្វើការទេ។
បើធ្វើការគឺរត់ចូលប្រព័ន្ធវិទ្យុបរទេសផ្សាយភាសាខ្មែរទៅវិញ។
ចំណុចនេះសួរថា តើកម្ពុជាត្រូវការអ្នកនយោបាយដែលអត់ធ្វើការអញ្ចឹងឬទេ?
ពាក្យថាធ្វើការងារសភា គឺឧទាហរណ៍ថាមានវិបត្តិសង្គមមួយ
ពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ចរាចរ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ត្រូវដេកគិតថាតើត្រូវរកដំណោះស្រាយយ៉ាងម៉េចដើម្បីឲ្យមានសណ្តាប់
ធ្នាប់ចរាចរវិញ? ឲ្យល្អជាងវិធានរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៅ
តែផ្ទុយទៅវិញខ្លួនមិនបានធ្វើនោះទេ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
នៅតែប្រើនយោបាយតាមវិធីថា ដូច កឹម សុខា នោះគឺឥតប្រយោជន៍នោះទេ។
គណបក្សប្រឆាំងក៏មានសិទ្ធិ និងលទ្ធភាពនៃការធ្វើដែរ។
ដូចគណបក្សប្រឆាំងនៅអាមេរិកក្តី នៅអ៊ឺរុបខាងលិចក្តី នៅអូស្ត្រាលីក្តី
គណបក្សប្រឆាំងដែលឈ្លាសវៃកំពូល
គឺគេអាចធ្វើនូវតួនាទីក្នុងការរួមចំណែកដឹកនាំប្រទេស។
អ្នកដែលដឹកនាំប្រទេស គឺគណបក្សដែលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល គឺជាតួឯក
ប៉ុន្តែបើគណបក្សប្រឆាំងឆ្លាត និងឈ្លាសវៃ
គឺគេអាចធ្វើជាចលករក្នុងការរួមចំណែកដឹកនាំប្រទេស។
ពាក្យថារួមចំណែកដឹកនាំប្រទេសគឺមិនមែនទៅធ្វើជាមួយគណបក្សដឹកនាំ
រដ្ឋាភិបាលទេ គឺគេទៅគាស់រំលើងចំណុចអសកម្មនៅក្នុងសង្គម
បង្ហាញអំពីគោលគំនិតដែលខ្លួនមើលឃើញថាល្អ។ គឺគេមិនធ្វើអាក្រក់ដូច កឹម
សុខា ដែលលើកថា ស បួនអាក្រក់ឲ្យទៅគេ ឯ ស បួនដែលល្អ យកខ្លួនឯងនោះទេ។
ការឃោសនាឆ្កួតលីលាបែបនេះ គឺជារបៀបឃោសនាដែលឆ្កួតតែម្តង
វាមិនដែលប្រជាពលរដ្ឋណាបែរជាទៅរើសរបស់ដែលអាក្រក់នោះទេ
មុននឹងគេសម្រេចជ្រើសរើសរបស់នោះ គឺគេបានសម្រេចចិត្តរួចហើយ។
អញ្ចឹងគឺ កឹម សុខា នេះខូចណាស់ ដែលចោទគេសុទ្ធតែអាក្រក់
ឯខ្លួនឯងថាល្អនោះ។ អញ្ចឹងហើយពួកគាត់នេះមិនធ្វើនយោបាយទេ
គឺគេធ្វើតែរបៀបនយោបាយពាលាអាវ៉ាសែ
ហើយនយោបាយនេះនឹងបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយ កឹម សុខា និងបនរបស់ខ្លួន
ហើយបើគណបក្ស សម រង្ស៊ី មិនពិចារណារឿងហ្នឹងដែរទេ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
នឹងធ្លាក់ចុះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២
និងការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០១៣ ដូចគ្នា៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី