ថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ អ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺច្រើនតែធ្វើសកម្មភាពរំខានទៅដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ គឺទាំងដំណើរការនៃការបោះឆ្នោត ទាំងសកម្មភាពនៃការប្រតិបត្តិច្បាប់របស់ គ.ជ.ប។ កាលពីថ្ងៃទី ២០
ខែកញ្ញា កន្លងមកនេះ គណបក្សប្រឆាំងបានសុំជួបទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំកែទម្រង់
និងកែសម្រួល គ.ជ.ប ឲ្យមានសមភាពជាដើមទៅតាមអ្វីដែលជាការយល់ឃើញរបស់ពួកប្រឆាំងហ្នឹង។ យើងឃើញថា
ក្រសួងមហាផ្ទៃឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង លោកបានផ្តល់តំណាងពិសេស គឺឯកឧត្តម ព្រំ សុខា ជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងគណបក្សប្រឆាំង។ ហើយជាលទ្ធផលនោះគឺ
ក្រសួងមហាផ្ទៃបានច្រានចោលនូវសំណើររបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ ដោយហេតុថា សំណើររបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ
គឺជាសំណើរមួយដែលមិនសមហេតុផល។
វាគ្មានអ្វីដែលជាអំណះអំណាងថា ត្រូវតែកែទម្រង់ គ.ជ.ប នោះ ហើយនេះគឺជារឿងមួយ។ បន្ទាប់ពីការបដិសេធរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ យើងឃើញថា
គណបក្សប្រឆាំងនោះ គេបានសម្រេចចិត្តថា នឹងធ្វើពហិការមិនចូលរួមការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣។ អញ្ចឹងត្រង់ចំនុចនេះ
លោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីជាការពន្យល់ឲ្យច្បាស់ អំពីមាយាទរបស់គណបក្សប្រឆាំង
ដែលតែងតែបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍ដដែលៗប៉ុន្មានអាណត្តិហើយនោះ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជានេះ គឺដូចមានសភាពមួយដែលយើងអាចនិយាយបានថា ជានយោបាយល្ងង់ខ្លៅ។
មនុស្សប្រហែលជាមិនល្ងង់ទេ ប៉ុន្តែនយោបាយដែលធ្វើនោះ គឺចូលដល់ល្ងង់ខ្លៅហើយ។ ទីមួយ បើសិនជាពួកគាត់ចង់កែលម្អការបោះឆ្នោត គាត់ត្រូវបង្ហាញចំណុចខ្សោយនៃដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោត
ថាតើផ្នែកណាដែលពុំចូលរួមសស្រាក់សស្រាំក្នុងសិទិ្ធសេរីភាពបោះឆ្នោតនោះ?។ អញ្ចឹងអង្គដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងរឿងបោះឆ្នោតនោះ មិនមែនមានតែ គ.ជ.ប ទេ គឺមានទាំងរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងមហាផ្ទៃពាក់ព័ន្ធសន្តិសុខសុវត្ថិភាពរហូតទៅដល់គណបក្សនយោបាយ
រហូតទៅដល់អង្គការសង្គម ស៊ីវិលនិងប្រជាពលរដ្ឋ។ដូច្នេះតួអង្គទាំងអស់ហ្នឹង តើយើងមើលថា
តើកើតមានអសកម្មនៅកន្លែងណា? បើយើងពិនិត្យទៅលើសណ្តាប់ធ្នាប់ គឺក្រសួងមហាផ្ទៃធ្វើបានល្អមែនទែន អត់មានឃើញព្រឹត្តិការណ៍ណាដែលទម្លាក់កំហុសបានទេ
រឿងបន្ទោសមិនកើតទេ។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានរៀបចំ និងចូលរួមដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតនោះ ដំណើរការបានល្អរួមទាំងថវិការ បរិស្ថាននៃច្បាប់ទាំងអស់គឺគ្រប់គ្រាន់។ បើពិនិត្យមើលទៅតួអង្គ គ.ជ.ប សួរថា តួរអង្គ គ.ជ.ប បានបំពេញការងារបច្ចេកទេសរៀបចំការបោះឆ្នោតហ្នឹង តើបានរលូនល្អ ហើយមានកំហុសនៅត្រង់ណា? ដែលពួកគាត់ចោទថាសមាសភាពនោះ។ តើសមាសភាពបានខ្ទប់ដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតដែរឬទេ?
តើគណបក្សប្រឆាំងបានរកឃើញកំហុស ដែលជាកំហុសដោយសារតែរឿង សមាសភាព គ.ជ.បដែរឬអត់? មកដល់ពេលនេះ ទោះបីគាត់តវ៉ាប្តឹងតាំងពីណាមក គឺគាត់មិនដែលបង្ហាញអំពីកំហុសឆ្គងដែលកើតឡើង ដោយសារបុព្វហេតុនៃសមាសភាព គ.ជ.ប ទេ។ អញ្ចឹងបានន័យថា អត់មានរឿងណាមួយដែលចោទប្រកាន់សមាសភាព
គ.ជ.ប អញ្ចេះអញ្ចុះ ធើ្វឲ្យដំណើរការបោះឆ្នោតអត់ល្អនោះ គឺអត់មានទេ។ ចូលដល់នីតិវិធីវិញម្តង។ ចំពោះនីតិវិធីចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យមើលឈ្មោះបោះឆ្នោត
នីតិវិធីបោះឆ្នោត ។ល។ សួរថា ពួកគាត់ថា ស៊ាំញ៉ាំ
តើពួកគាត់មានបានគិតពិចារណាទេ ស៊ាំញ៉ាំនៅចំនុចណា សូម្បីតែចុះឈ្មោះអង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតនោះ គឺនីតិវិធី គ.ជ.ប
មហាស្រួលណាស់ រហូតដល់អង្គការខ្លះដាក់បំប៉ោងលេខសុទ្ធតែមានអ្នកអង្កេតការណ៍រាប់ពាន់នាក់ ដល់មកមានតែ១០០នាក់ ក៏មាន គឺអត់មានដាក់កំហិត និងគាបសង្កត់អីទេ។
ហើយដល់ពេលនីតិវិធីចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ កាលបរិច្ឆេទ គឺសុទ្ធតែធ្វើទៅតាមច្បាប់
ហើយមានកំណត់ច្បាស់លាស់ទៀត ហើយរយៈពេលនោះ ក៏វាគ្រប់គ្រាន់ហើយ។
ហើយចំនុចហ្នឹងសួរថា តើវាមានពេលចង្អៀតឯណា សូម្បីតែពាក់ព័ន្ធទៅនឹងលិចទឹក គ.ជ.ប
បានប្រកាសឲ្យស្ថាប័នរបស់ខ្លួននៅតាមមូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធហ្នឹង រើទីតាំងដើម្បីសម្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋទៀត។ ដូច្នេះមានអីដែលសម្រាប់ចោទ។ឥលូវឲ្យគណបក្សប្រឆាំងយកបញ្ហាចោទហ្នឹងឲ្យចំមកមើល គឺអត់ឃើញមាន។
ងាកមកគណបក្សវិញ សួរថាគណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯង មានបានចូលរួមក្នុងដំណើរការចុះឈ្មោះ
និងពិនិត្យឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ?។ ថ្មីៗនេះវាទៅជាគណបក្សប្រឆាំងធ្វើនយោបាយឆ្គួតមួយ គឺល្ងង់ខ្លៅដោយបដិសេធ
មិនបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍ចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យឈ្មោះបោះឆ្នោត។
ដល់អញ្ចឹងខ្លួនឯងធ្វើម៉េចបានដឹងថា បញ្ហាអីដែលកើតមានក្នុងភាពស៊ាំញ៉ាំដែលខ្លួនឯងតែងប្រើពាក្យនោះ? ត្រង់នេះហើយដែលហៅនយោបាយមួយឆ្គួតហើយ។ នយោបាយហ្នឹង គឺខ្លួនជាអ្នកត្រូវការសន្លឹកឆ្នោតពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ប្រជាពលរដ្ឋអាចប្រើសិទ្ធិទៅបោះឆ្នោតបាន លុះត្រាតែប្រជាពលរដ្ឋបានទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតសិន ហើយមានឈ្មោះបោះឆ្នោតទៀត
បានខ្លួនអាចទៅកាន់សន្លឹកឆ្នោតទម្លាក់បាន។
បោះឆ្នោតឲ្យអ្នកណានៅក្នុងប្រអប់ឆ្នោត ហើយចុះគណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង
គាត់មិនទៅមើលកិច្ចការនោះផង តើគាត់ចង់បានសន្លឹកឆ្នោតយ៉ាងម៉េច។ ត្រង់នេះកំហុសរបស់គាត់ធ្ងន់ធ្ងរណាស់
ដែលពុំបានលើកទឹកចិត្ត ដែលពុំបានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតដើម្បីលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ អាចមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់នៃការបោះឆ្នោតតាមរយៈការចុះឈ្មោះ នេះគឺជានយោបាយល្ងង់ខ្លៅហើយ។
យើងមើលតទៅទៀត ប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់ទៅចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យឈ្មោះបោះឆ្នោតរហូតដល់គាត់ទៅបោះឆ្នោត
សួរថា
តើគាត់មានបានមធ្យ័តខ្លួនឯងជាបុគ្គលម្នាក់ថាតើពេលទៅបោះឆ្នោតត្រូវទាមទារអីខ្លះ? យើងបានធ្វើអង្កេតការណ៍ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់កន្លងមក យើងឃើញថាប្រជាពលរដ្ឋមានការធ្វេសប្រហែស។ ខ្ញុំនិយាយនេះ គឺមួយចំនួន គាត់ធ្វេសប្រហែសជួនកាលគាត់ដឹងលេខរបស់គាត់ ដឹងឈ្មោះ
ប៉ុន្តែគាត់អត់យកអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណទៅ។ ចំនុចអស់ហ្នឹងបើគណបក្សប្រឆាំងឈរលើសុច្ចរិតភាពគួរតែពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យចូលរួម។ការងារនេះមិនមែន តែគណបក្សប្រឆាំងទេ គ.ជ.ប ក៏គេផ្សព្វផ្សាយ ហើយយើងឃើញមែនគណៈកម្មការគ.ជ.ប មានច្រើន។
ហើយគណបក្សនីមួយៗក៏ដូចជាសង្គមស៊ីវិលក៏គេផ្សព្វផ្សាយ តែអភ័ព្វអីគណបក្សប្រឆាំងដែលជាអ្នកចង់បានសន្លឹកឆ្នោតដែរ
ម៉េចក៏មិនផ្សព្វផ្សាយ? គឺត្រូវផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់។តើត្រូវមានលក្ខណៈសម្បត្តិអីខ្លះ ឯកសារអីខ្លះ? គឺត្រូវចាប់ផ្តើមចេញពីការចុះឈ្មោះ ពិនិត្យឈ្មោះនេះឯង។
មួយទៀត ខ្ញុំឃើញគណបក្សប្រឆាំងខូច ។ នៅពេលដែលករណីខ្លះប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងគាត់អត់បានយកអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណទៅ
ឬស្អីទៅ គេយកអារឿងហ្នឹងទៅទម្លាក់កំហុស គ.ជ.ប គេមិនព្រមគិតថា
នេះដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ហ្នឹង គាត់ភ្លេចខ្លួនគាត់ ឬក៏មិនយកចិត្តទុកដាក់ ឬក៏អត់ដឹងអស់សេចក្តី ប៉ុន្តែគាត់អត់ព្រមពិនិត្យមើលថា តើមន្ត្រីការិយាល័យបោះឆ្នោតគេបានគិតគូរទៅប្រជាពលរដ្ឋដែលភ្លេចនេះ គេឲ្យទៅយកវិញទេតើ។ ប៉ុន្តែអស់លោកទាំងអស់នោះខូច គេមានល្បិចរបស់គេ យើងមិនចាំបាច់បកស្រាយទេ យើងស្គាល់ល្បិចហ្នឹងហើយ។ កាលណាមានបញ្ហានឹងទៅ គេយកករណីហ្នឹងទៅបំប្លែង ដើម្បីចោទប្រកាន់ គ.ជ.ប ។
តាមពិតរឿងនេះមិនមែនរឿងគ.ជ.ប ទេ។ ការបោះឆ្នោតរឿងធំបំផុត គឺរឿងប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងផងដែរ។ ត្រង់នេះដែលគណបក្សប្រឆាំងអត់ព្រមយកបញ្ហាទៅសិក្សា។ មួយវិញទៀត ដែលគួរឲ្យអាម៉ាស់
គណបក្សប្រឆាំងមិនដែលគោរពតម្លៃការងាររបស់ភ្នាក់ងារអង្កេតការណ៍គណបក្សខ្លួនទេ។
ភ្នាក់ងារអង្កេតការណ៍គ្នាប្រចាំការមួយថ្ងៃពេញ នៅពេលបោះឆ្នោត
លទ្ធផលគ្នាទទួលស្គាល់រលូនល្អ ស៊ីញ៉េទទួលស្គាល់ទាំងអស់គ្នាជាមួយនឹងមន្ត្រី គ.ជ.ប។
តែមេបក្សប្រឆាំងនៅភ្នំពេញ បែរទៅជាមិនទទួលយកតម្លៃការងារភ្នាក់ងាររបស់ខ្លួនទៅវិញ។ ត្រង់ហ្នឹងហើយបានជាគណបក្សប្រឆាំងមានឡេះនេះឯង ដើម្បីបានបដិសេធចូលរួមអង្កេតការណ៍។ ហើយឥឡូវចូលដល់ពហិការ ដែលជារឿងអស់សំណើចមួយទៀតហើយ ដែលលោកសត្យារក្សបានលើកនោះទៅជាទៅទាមទារឲ្យកែប្រែ
គ.ជ.ប ប៉ុន្តែគ្មានហេតុផល។ មានតែហេតុផល ដែលគេហៅថា
ច្បោលៗ នយោបាយៗ ប៉ុន្តែគ.ជ.ប ធ្វើកន្លងមកមាននយោបាយឯណាគឺជារឿងច្បាប់
ហើយបើថានយោបាយដាក់ឲ្យចំមក ហេតុអីបានទៅជាស្នើឲ្យមានសមាសភាពកូតា។សមាសភាពកូតានេះ គ្រោះថ្នាក់ណាស់ដែលកម្ពុជាមិនអាចយកមកអនុវត្តបន្តទៀតបានទេ ហើយនៅប្រទេសណាក៏គេលែងប្រើហើយដែរ។ គេប្រើសមាសភាពកូតាតែនៅក្នុងដំណាក់កាលអន្តរកាលទេ
ដើម្បីឲ្យប្រទេសមួយឆ្លងផុតពីវិវាទបដិបក្ខ ទៅឲ្យផុតគឺគេត្រូវការអន្តរកាលមួយគឺយើងចែកកូតាគ្នាដើម្បីឲ្យដំណើរការល្អ
។ប៉ុន្តែកូតានេះវាត្រូវតែបញ្ចប់ហើយ
ប៉ុន្តែគេមិនដែលប្រើនៅក្នុងស្ថាប័នបច្ចេកទេសទេគឺ គេប្រើនៅក្នុងស្ថាប័ននយោបាយ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ជាធម្មតាគណបក្សប្រឆាំង គឺតែងតែជំទាស់។ ទាំងសកម្មភាពមុនការបោះឆ្នោត
ក៏បង្កើតជាបញ្ហាជំទាស់ធ្វើឲ្យរាំងស្ទះ សកម្មភាពនៃការបោះឆ្នោតក៏ធ្វើឲ្យរាំងស្ទះរួមជាមួយនឹងលទ្ធផលបញ្ចប់នៃការបោះឆ្នោតក៏ចេះតែបង្កើតនូវបញ្ហា។ ហើយគេបានអះអាងថា មិនតម្លាភាពអញ្ចេះមួយ
មិនតម្លាភាពអញ្ចុះពីរ។ អញ្ចឹងតាមតែលោកបណ្ឌិតក្នុងនាមជាអ្នកធ្លាប់ចូលរួមសង្កេតការណ៍នៅក្នុងការបោះឆ្នោតដែរនោះ
តើគណបក្សប្រឆាំងដែលចោទប្រកាន់ គ.ជ.ប ហ្នឹង ដែលមានអំណះអំណាងអី ដើម្បីប្តឹងថា គ.ជ.បពិតជាលំអៀងទៅលើគណបក្សណាមួយនោះដែរឬទេ? តើគណបក្សប្រឆាំងធ្លាប់មានប្រវត្តិបង្ហាញពីភស្តុតាងដើម្បីបញ្ជាក់ថា គ.ជ.ប នោះ មិនតម្លាភាព មិនយុត្តិធម៌ឬទេ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ខ្ញុំអាចលើកឧទាហរណ៍ឆ្នាំ២០០៨ កន្លងទៅ ពីរឿងគួរឲ្យអស់សំណើច។ នេះ កឹម សុខា
ខ្លួនឯងស្រែកតាមវិទ្យុ និងធ្វើសិន្និសីទកាសែត។ មុនគេបណ្តើរគ្នាត្រសងជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ទៅអឺរ៉ុបនោះគេធ្វើសន្និសីទកាសែតបង្ហាញអំពីភាពមិនប្រក្រតីដែល
គ.ជ.ប ប្រព្រឹត្តខុស ដូចអ្វីដែលគេចោទហ្នឹង។ ដល់ធ្វើសន្និសីទទៅគេថា គេនឹងមានបង្ហាញករណីមួយៗជាច្រើន។ ខាងយើងក៏បញ្ជូនមនុស្សទៅពិនិត្យមើលដែរ។ តាមពិតគឺ កឹម សុខា អាឡិអាឡក់ធ្វើគ្មានដឹងទិសតំបន់។
ករណីដែលគាត់ចោទថា មិនប្រក្រតីមានតែរឿងតូចតាចពីរបី តែគាត់និយាយនៅវិទ្យុមុនថា
ដូចក្រឡាប់ចាក់តែម្តងពិភពលោកហ្នឹងមួយ។ដល់ពួកយើងទៅ ខាងកាសែតទៅ គឺអត់មានទម្ងន់តែម្តង
ភាពមិនប្រក្រតីដែលមានមួយពីរពាក់ព័ន្ធរឿងឈ្មោះ ពាក់ព័ន្ធរឿងអីនោះ ហើយតែបន្តិចបន្តួចទេ។ ដល់អញ្ចឹងទៅយើងឃើញថា ល្បិចគាត់ខូចណាស់។ ដល់ពេលឥឡូវយើងថា ក្រែងគាត់លាក់ ដល់ពេលបន្ទាប់មកគេបណ្តើរគ្នាត្រសងទៅអឺរ៉ុប
ដល់ទៅអឺរ៉ុបមកដល់ថ្ងៃនេះមិនឃើញឆ្លើយទេ ជិតដល់បោះឆ្នោតអាណត្តិថ្មី។ មុននឹងឡើងយន្តហោះសុទ្ធតែសន្យា
នាំជោគជ័យដល់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីរឿងការបោះឆ្នោតបន្លំបង្កូវអីគេនោះ។ ស្រាប់តែពេលមកដល់វិញចូលធ្វើការសភាជិតផុតអាណត្តិហើយ អត់ឮនិយាយសោះ កាលទៅប្តឹងនៅអឺរ៉ុប។ ចំនុចនេះហើយដែលយើងហៅថា ខូចនោះខូច។ និយាយឲ្យខ្លីពួកគាត់នោះអញ្ចេះទេ ខ្លួនមុនបោះឆ្នោតអួតថា ឈ្នះ ដល់លទ្ធផលចាញ់វាខ្មាស់គេ ដល់ខ្មាស់គេមិនដឹងយកអីលាង មានតែយករបៀបឡប់ហ្នឹងមកលាង ហើយរបៀបឡប់ហ្នឹង ឥឡូវអស់ប្រសិទ្ធិភាពហើយ។
ដល់លាងចុះលាងឡើងកាន់តែឡប់នយោបាយច្រើន យើងមើលពេលនោះមានអីរត់ប្រសេកប្រសាចទៅប្រជុំសភាស្ទើរតែមិនទាន់
ហើយប្រសេកប្រសាចនោះ គឺប្រសេកប្រសាចមែនខាងសម រង្ស៊ី ទៅមុនទៅ បីនាក់ក្រោយរបស់កឹម
សុខា នោះ ប្រសេកប្រសាចនៅម្តុំភ្នំពេញហ្នឹង ដូចអត់បានទៅដល់នឹងគេផង។ ដល់ឥឡូវចូលដល់ប្រសេកប្រសាចមួយបែបទៀតហើយ ទៅពឹងបរទេសអីណារឿង គ.ជ.ប រឿងអីណា។ តើហេតុផល ចោទសួរ នៅត្រង់ណា?។ តើកត្តាសមាសភាពហ្នឹងវាធ្វើឲ្យបាត់បង់សន្លឹកឆ្នោតរបស់ខ្លួនដែរឬអត់? ព្រោះពួកគាត់សុទ្ធតែចោទថា គេលួចសន្លឹកឆ្នោត ភាសាហ្នឹងគឺទុច្ចរិតណាស់។ បើលួចសន្លឹកឆ្នោតអ្នកបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់មកមើល លួចនៅមណ្ឌលណា?
ការិយាល័យណា?ដើម្បីយើងរកឲ្យឃើញសមាសភាពចោរនៅក្នុងហ្នឹង។ តែបើខ្លួនគ្រាន់តែចោទ រកសមាសភាពថាសមាសភាពនៃរចនាសម្ព័ន្ធគ.ជ.ប
វាអត់មានអ្នកដែលលួចសន្លឹកឆ្នោតនោះ តើអ្នកឯងគិតយ៉ាងម៉េច?
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ សរុបមកវិញ ចំនុចទាំងនេះគឺជាចំនុចមួយដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរ គួរតែបញ្ឈប់នូវគំនិតគេហៅថា ទុច្ចរិតអាក្រក់ជូរជាតិបែបនេះ។ យើងខ្មែរនៅពេលដែលប្រទេសយើងបានសុខសន្តិភាពហើយនេះ យើងក៏គួរតែចាប់ដៃគ្នានាំគ្នាក៏សាងជាតិ បម្រើជាតិ
ហើយចាត់ទុកការប្រកួតប្រជែងតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យជារឿងឈ្នះចាញ់នេះ
ជារឿងធម្មតាទៅ ពីព្រោះថាបើយើងពិតជាអាណិតប្រជាពលរដ្ឋ ស្រលាញ់ប្រទេសជាតិយើងពិតប្រាកដមែននោះ យើងគួរតែដាក់ជោគវាសនានៃសង្គមជាតិរបស់យើងរួមជាមួយនឹងជោគវាសនា
ដែលខ្លួនចង់ធ្វើធំធ្វើតូចរបស់យើងនេះទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអ្នកសម្រេច ហើយត្រូវតែគោរពទៅតាមឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបើយើងគិតតែបង្កើតនូវភាពទំនើងបង្កភាពរញ៉េរញ៉ៃ
អាណាធិបតេយ្យនៅក្នុងសង្គមជាតិបែបនេះ គឺជាក្រុមអ្នកនយោបាយដែលគ្មានតម្លៃទេ សម្រាប់សង្គមជាតិ។ ជាពិសេសអស់លោកអ្នកប្រឆាំងទាំងឡាយទាំងអស់ សូមពិចារណាផង។
ឥលូវនេះនៅមានចំនុចមួយទៀតគួរឲ្យចង់សើចលោក
បណ្ឌិតធ្លាប់បានលើកជារឿយៗហើយ
ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងប្រទេស ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសក៏បានជ្រាបផងដែរនូវចរិត
ដែលគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមមួយរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ឲ្យតែមានស្អីបន្តិចគឺគេពឹងបរទេសហើយ។ ដូចមុននេះលោកបណ្ឌិតបានលើកហើយ គេថាគ.ជ.ប អត់តម្លាភាព គេមានភស្តុតាងច្រើនណាស់ ហើយគេថាមានតាំងពីស្នាមមេដៃ មានតាំងភស្តុតាងដែលគេថា មានប៉ុន្មានពាន់សន្លឹក ហើយគេនឹងស្ពាយយកទៅបង្ហាញបរទេសដើម្បីឲ្យដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាល។ អញ្ចឹងមកទល់ពេលនេះ វាអត់មានឮសូរអីទាំងអស់ ហើយអ្វីដែលយើងឮសូរ ឮសូរតែរឿងពួកប្រឆាំងនេះ
ចង់ឈ្នះតែប៉ុណ្ណឹង។ ចង់ឈ្នះតវ៉ាអញ្ចេះតវ៉ាអញ្ចុះ ប៉ុន្តែគោលបំណងធំ
ដែលគេវេចសម្ពាយទៅក្រៅប្រទេសជាមួយ សម រង្ស៊ី ឃើញថា វាអត់មានឃើញអី។ អញ្ចឹង នេះគឺជាការខិលខូច ហើយមួយវិញទៀត ឥឡូវនេះការកែទម្រង់គ.ជ.ប
នេះទៀតគេថា គេនឹងដាក់បន្ទុកធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបរទេសនោះ
ឆ្លៀតសង្កត់រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ឲ្យដាច់ខាតត្រូវតែកែទម្រង់គ.ជ.ប នេះ។ ហើយប៉ុន្មានថ្ងៃបែរជាមកជជែកជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ឥឡូវនេះបន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃបដិសេធ គេមានកម្មវិធីមួយទៀត នឹងស្វែងរកជួបមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជន មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនដើម្បីកែទម្រង់គ.ជ.ប។
អញ្ចឹងភាពឡប់ឡែ ដែលគេហៅថា
ចាប់នេះចាប់នោះមិនឆ្ពោះត្រង់ណានេះ តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងម៉េច?
លោក បណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ទី១ពួកគាត់មិនហ៊ាននិយាយថា ពួកគាត់បរាជ័យទេក្នុងរឿងយកបរទេសមកដាក់សម្ពាធលើខ្មែរនេះ។ មកដល់ពេលនេះ បរទេសគេធុញនឹងស្តាប់រឿងរបស់គាត់ទៅទៀត ដោយសារពួកគាត់យកលុយដែលជាប្រាក់ខែទទួលបានពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ទៅនិយាយប៉ប៉ាច់ប៉ប៉ោចនៅខាងក្រៅទៅវិញ។ តាមពិតបរទេសគេបានសួរពួកគាត់ថា តើអ្នកបានដឹងពីសមត្ថភាពដ៏ខ្សោយរបស់អ្នកក្នុងការប្រកួតប្រជែងដែរឬទេ? តើអ្នកមានដឹងអំពីភាពអន់របស់អ្នកនូវរបៀបធ្វើនយោបាយដែលគ្មានសមត្ថភាពប្រកួតជាមួយគូរប្រកួតជាគណបក្សដែលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ដែរឬទេ? ។ ដូច្នេះគឺពួកគាត់ចេះតែ វិធីទៅពឹងអន្តរជាតិ ឲ្យមកដាក់សម្ពាធប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគាត់មិនបានដឹងថានយោបាយអន្តរជាតិសព្វថ្ងៃរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺបានសហការគ្នាយ៉ាងល្អជាមួយនឹងបរទេស គឺមិនត្រឹមតែកិច្ចការនៅក្នុងប្រទេសទេ គឺថែមទាំងផលប្រយោជន៍នៃកិច្ចការសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ និងក្នុងសកលលោកទៀតផង។
ម្យ៉ាងទៀត ដោយសារតែបរទេសគេមិនអើពើ ឬប្រហែលជាត្រូវព្រនង់ដូចសំណួរខាងលើហើយ បានជាពេលនេះពួកគាត់រត់មករកក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ក្រសួងក៏បានឆ្លើយតបជាលាយល័ក្ខអក្សរអស់ហើយអំពីហេតុផលនោះ។ ក្រោយមកពួកគាត់នៅតែមិនអស់ចិត្ត ក៏មកសុំជួបផ្ទាល់ជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃម្តងទៀត ហើយក្រសួងក៏បានយល់ព្រមជួបជាថ្មី ប៉ុន្តែដោយសារតែសំណើររបស់ពួកគាត់នៅដដែល ដូច្នេះចម្លើយរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃក៏នៅដដែល គឺមិនអាចធ្វើតាមសំណើររបស់គណបក្សប្រឆាំងបានទេ។ ហើយឥឡូវនេះ គេបានលេងល្បិចមួយទៀត ដោយស្នើសុំជួបថ្នាក់ដឹកនាំ ឬមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ តើហេតុអ្វីពេលនេះពួកគាត់បែរជារត់មកសុំជួបជាមួយខ្មែរ? ដូច្នេះសូមពួកគាត់សារភាពទៅ តើមូលហេតុអ្វី?។ ពីមុនពួកគេតែងតែនិយាយថា បន្តិចទៀតលោកប្រធាន សម រង្ស៊ី នឹងត្រឡប់មកវិញជាមួយអន្តរជាតិហើយ ។ រឿងនយោបាយបរទេសនិយមនេះ លោក សម រង្ស៊ី ក៏ធ្លាប់បាននិយាយដែរថា ការវិលត្រឡប់មកកម្ពុជារបស់គាត់នោះ គឺមិនពឹងអាយ៉ងទេ គឺគាត់ទៅពឹងមេអាយ៉ង ។ ដូច្នេះយើងចាំមើលថាតើគាត់ទៅពឹងមេអាយ៉ងនោះ គឺទៅពឹងនរណា តើនរណាជួយគាត់បាននៅពេលនេះ?។ ឥឡូវពេលនេះ ជាពេលដែលគាត់ចូលមកមិនបានបែរជារត់ មករកខ្មែរវិញ។ គាត់គួរតែធ្វើនយោបាយជជែកគ្នាជាមួយខ្មែរគ្នាឯងតាំងពីមុនមក កុំដល់ពេលបរាជ័យជាមួយបរទេសហើយ ទើបគាត់រត់មករកខ្មែរវិញនោះ គឺអ្នកឯងត្រូវហួសពេលហើយ។
មកដល់ពេលនេះ ពួកគាត់បានប្រើនយោបាយពហិកាទៀតហើយ ។ ដំបូងគាត់តែងតែធ្វើពហិកានៅក្នុងសភា ដែលនេះជាប្រពៃណីធ្វើនយោបាយរបស់ពួកគាត់ ហើយវិធីនេះអន្តរជាតិ ក៏ធ្លាប់តិតៀនច្រើនសារណាស់ដែរ ដោយគេលើកឡើងថា សភាជាកន្លែងដែលប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យអ្នក ហើយមិនមែនជាកន្លែងដែលអ្នកមកធ្វើនយោបាយនៅក្រៅសៃវៀនទេ។ អញ្ចឹងការធ្វើពហិកា មានន័យថាអ្នកកំពុងតែបោះបង់ភារកិច្ចរបស់អ្នកដែលប្រជាពលរដ្ឋបានប្រគល់ឲ្យទៅវិញទេ។ កន្លងមកពួកគេ បានសាកល្បងដកខ្លួនចេញពីសភា២ទៅ៣នាក់រួចមកហើយ ហើយបាននិយាយថាអន្តរជាតិប្រាកដជាលែងជួយ លែងគាំទ្រទៀតហើយ ព្រោះសភានោះ ជាសភាអសុពលភាព ជាសភាអធម្មនុញ្ញជាដើម ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ គឺគ្មានបញ្ហាអ្វីទេ។ ឥឡូវនេះ ក្រោយពីពួកគេលេងល្បែងអធម្មនុញ្ញសភា ឲ្យនៅក្រោម១២០ គេបែរជាលេងល្បែងមិនចូលរួមបោះឆ្នោតម្តង ពីព្រោះការបោះឆ្នោតជិតមកដល់ ដោយធ្វើពហិកា។ នេះជាការលេងល្បិចបញ្ឆោតទៀតហើយ។ ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋពួកគាត់លេងល្បិចបញ្ឆោតឲ្យត្រីចូលអន្លង់ ដោយអួតថាខ្លួនជាអ្នកថ្មីៗ។ ឥឡូវនេះ ពួកគាត់លេងល្បិចបញ្ឆោតទាំងប្រជាពលរដ្ឋផង ទាំងបរទេសផង ដោយប្រើវិធីពហិកាស្អីគេនោះ។ ប្រសិនបើក្លាហានធ្វើពហិកា មែន សូមអញ្ជើញប្រមូលគ្នាសាកល្បងទៅ ពេលនោះនឹងដឹងថា តើអាណត្តិទី៥ ដែលត្រូវបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣នេះ កម្ពុជានឹងធ្វើដំណើរដល់ឆ្នាំ២០១៨ ឬអត់?។ប្រជាធិបតេយ្យ មិនមែនស្លាប់ដោយសារអំពើពហិការបស់អ្នកនយោបាយនោះទេ។ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យណា គ្មានការអភិវឌ្ឍប្រទេសណាស្លាប់ដោយសាររឿងធ្វើពហិកានយោបាយទេ គឺគ្មានដាច់ខាត។ ប្រជាធិបតេយ្យរលាយ ឬការអភិវឌ្ឃប្រទេសរលំរលាយ គឺមានតែសង្គ្រាម ការបែកបាក់ជាតិ ការអុជអាលឲ្យវឹកវរ អាណាធិបតេយ្យ តែប៉ុណ្ណោះ។
ការធ្វើពហិកា ឬមិនធ្វើពហិកានេះ វាគឺជាសិទ្ធិសម្រេចរបស់គណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនត្រូវធ្វើជាសារគម្រាមមកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះទេ។ ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងយល់ថា ខ្លួននឹងចាញ់ឆ្នោត ហើយដែលនាំឲ្យអាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះនោះគឺអាចសុំឈប់មុនបាន ពីព្រោះគណបក្សប្រឆាំងបានសន្យា និងធ្វើឲ្យសកម្មជនរបស់ខ្លួនអស់សង្ឃឹម អស់ពេល៤អាណត្តិមកហើយ ដូច្នេះមិនបាច់ចូលប្រកួតទេ។ ម្យ៉ាងទៀត សូមកុំភ្លេចថាកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះគឺ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ហើយបក្សប្រឆាំងមិនមែនមានតែមួយនោះទេគឺមានច្រើន ដូច្នេះគណបក្សប្រឆាំងដែលចង់ធ្វើពហិកានោះមិនសំខាន់អ្វីបន្តិចឡើយ។
ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ខាងខ្ញុំបានធ្វើការគណនាយ៉ាងច្បាស់ណាស់ បើមានលំអៀងក៏តិចតួចដែរ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែឯងគឺអាចយកសម្លេងឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៣ បានរហូតដល់៨១ អាសនៈ យ៉ាងតិចបំផុត។ ក្រៅពីគណបក្សប្រជាជន គឺគណបក្សផ្សេងៗទៀតទាំងអស់អាចប្រមូលគ្នាតែមួយប្លុកក៏មិនអាចឈ្នះបានដែរ។ ដូច្នេះចំពោះសម្លេងដែលទទួលបាន៨១ អាសនៈ ក្នុងចំណោម១២៣ នោះ គឺជាសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាតរួចទៅហើយ។ ខ្ញុំជឿថាថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏គណនាឃើញដូចគ្នាដែរ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ឥឡូវនេះ អ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅកម្ពុជា កំពុងតែបង្កើតនូវភាពអាណាធិបតេយ្យ ដោយលើកថា បើនរណាពូកែជេរ ពូកែបង្កើតរឿង ឬពូកែបង្កើតចលាចល គឺអ្នកនោះហើយជាជើងឯកខាងប្រឆាំងខ្លាំងជាងគេ គឺពួកប្រឆាំងគេយល់ឃើញថាអញ្ចឹង។ ដូច្នេះ ដោយសារតែភាពច្របូកច្របល់របស់គណបក្សប្រឆាំងបែបនេះ សូមលោកបណ្ឌិតជួយផ្តល់អានុសាសន៍ ឬជាការពន្យល់មួយទៅដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ កុំឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំជឿលើក្រុមប្រឆាំងដែលមានចរឹតពាលាអាវ៉ាសែបែបនេះ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកុំភ្លេចខ្លួន ឥឡូវនេះក្រុមប្រឆាំងគេបានប្រើនយោបាយបោកបញ្ឆោតពីរ គឺវិធីទី១ ពួកគេបញ្ឆោតតាមនយោបាយត្រីចូលអន្លង់ និងមួយទៀតតាមបែបវាំងននព្រះធម៌។ វិធីនេះគឺជាការបញ្ឆោតតាមបែបទុច្ចរឹត ដូច្នេះសូមបងប្អូនចាំឲ្យច្បាស់ ហើយយើងក៏សូមឲ្យពួកប្រឆាំងទាំងនោះបញ្ចូលគ្នាតែម្តងទៅ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋងាយមើលឃើញច្បាស់ ព្រោះពេលនេះជិតបោះឆ្នោតផងដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋងាយយល់ បានដឹងមានមូលដ្ឋានពិចារណា ជាពិសេសសន្លឹកឆ្នោតរបស់បងប្អូន ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យចាញ់បោកនយោបាយត្រីចូលអន្លង់ និងនយោបាយវាំងននព្រះធម៌។ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវប្រើសេរីភាពនយោបាយរបស់ខ្លួនក្នុងការគាំទ្រនយោបាយរដ្ឋាភិបាល គាំទ្រនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជន ហើយយើងក៏ត្រូវប្រើសិទ្ធិអំណាចយើងជាពលរដ្ឋ លើកស្ទួយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លើកស្ទួយព្រះពុទ្ធសាសនា ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ និងសន្តិសុខសង្គម ដើម្បីទប់ស្កាត់ជនពាលកុំឲ្យបំផ្លិចបំផ្លាញសមិទ្ធផលរបស់ជាតិ ដែលយើងសម្រេចបានក្រោយរបប ប៉ុល ពត មានដូចជាសមិទ្ធផលរូបវន្ត័ សម្បជ្ជញ្ញៈ សាសនា អប់រំ សិក្សា និងសមិទ្ធផលផ្សេងៗជាច្រើនទៀត៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ នូ សាវុធឌី
