Thursday, December 20, 2012

សន្និសីទ​អង្គការ​​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន ផ្តល់គោ​រមងា​បរិបាល​​កិត្តិយស​ជូនសម្តេច​តេជោ

គោរមងារ​ «បរិបាល​​កិត្តិយស​ដ៏ចំណាន​នៃអង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន» ​(AFEO​ Di​sting​uished ​Honorary Patron) ត្រូវបាន​ប្រកាស​ប្រគល់​ជូន​ សម្តេច​អគ្គ​មហា​សេនា​​បតីតេ​ជោ ហ៊ុន សែន ​​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​​នៃព្រះរាជាណា​ចក្រ​កម្ពុជា និង មេ ដាយ​វិស្វករកិតិ្តយ​សឧត្តុង្គ​ឧត្តម​អាស៊ាន (AFEO Distinguished Honorary Fellow) ត្រូវបានប្​រគល់ជូន​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន ឧប​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ​​រដ្ឋមន្រ្តី​ទទួលបន្ទុក​ទីស្តីការគណៈ​រដ្ឋមន្រ្តីនារ​សៀលថ្ងៃទី ១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ដោយ អង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន ក្នុងពិធីបិទ​សន្និសីទ​ដែលប្រារព្ធ​ធ្វើនៅ​រាជធានីភ្នំពេញ។



អស់រយះ​ពេល​៣ថ្ងៃ​ចាប់​ ពីថ្ងៃទី១៦ដល់​ថ្ងៃទី១៩​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃគណៈ​វិស្វករ​កម្ពុជា​ក្នុង​ នាម​ជាម្ចាស់​ផ្ទះបានរៀប​ចំកិច្ចប្រជុំ​អង្គការសហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន​ លើកទី​៣០នៅ​​​​រាជ​​ធានីភ្នំពេញ​ក្រោម​ប្រធាន​បទអត្ថ​ប្រយោជន៍ នៃ​សមាហ​រណកម្ម​សេវា​​វិស្វកម្មសម្រាប់​បណ្តា​ប្រទេស​ជាសមាជិក​អាស៊ាន​ដែលមាន​​ការអភិវឌ្ឍ​តិចតួច ដោយមាន ​គណៈប្រតិភូមក​ពីស្ថាប័ន​វិស្វករ​ដែលជា​សមាជិក​នៃអង្គ​ការស​​ហព័ន្ធ​ វិស្វកម្ម​អាស៊ាន​ជិត១០០០​នាក់​ក្នុងនោះ​ប្រតិ​ភូ​កម្ពុជា​​៥០០ នាក់ និង ​មកពី​ប្រទេស​ប្រុយ​ណេ​១៣នា​ក់​​ ប្រទេស​ឥណ្ឌូ​នេស៊ី ៤៤ នាក់ ម៉ាឡេស៊ី​ ៩៧នាក់​ មីយ៉ាន់ម៉ា ១៦៨ នាក់ ឡាវ២ នាក់ ហ្វីលីពីន ៣៩ ​សង្ហបុរី៤៧ នាក់ ថៃ ៤៤ និង​ប្រតិភូ​មកពីប្រទេស​ផ្សេងៗ​ ចំនួយ​៣១ នាក់ទៀត​ រួមមាន​ពីប្រទេស​ជប៉ុន ៩ នាក់ ហុងកុង​ ៤​នាក់​ កូរ៉េ៤​ នាក់ ទីម័រ២​ នាក់ ឥណ្ឌា២​ នាក់ អូស្ត្រាលី​ ៤ នាក់ អាមេរិកកាំង​ ៤ នាក់ តៃវ៉ាន់២ ​នាក់ និង សាធារណៈ​រដ្ឋប្រជា​មាណិតចិន ១ នាក់។


ក្នុងឱកាស​អញ្ជើញ​ចូលរួម​ក្នុង​ពិធីបិទ សន្និសីទ​អង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន​លើកទី​៣០ ឯកឧត្តម ​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន​ ដែលជា​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ភិបាលនៃ​គណៈវិស្វករ​កម្ពុជាផង​ដែរបានមាន​ ប្រសាសន៍​វាយតំលៃ​កិច្ចប្រជុំ​ថាជា​ ព្រឹត្តិការណ៍ បញ្ចាក់​ឱ្យឃើញ​​នូវស្មារ​តីរួបរួម ​សាមគ្គី និង​សហការ​គ្នាយ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​រវាងវិស្វក​រគ្រប់វិស័យ​ក្នុងតំ​បន់ ។


ក្នុងនាម​សម្តេច​អគ្គមហា​សេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន​ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​ សុខ អាន​ បានមាន​ប្រសាន៍វាយ​តំលៃថា​ អង្គការសហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ានបាន​ដើរតួនាទី​ដ៏សំខាន់​ក្នុងការ​រួមវិភាគ​ ទាន​ នាំមកនូវ​ការ​យល់ដឹង​អំពី​សហគមន៍​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន តាមរយះ​ការ​ជំរុញ​នូវការ​សមាហរណកម្ម​ក្នុងតំបន់​ ធ្វើអន្តរ​សកម្មរ​វាងបណ្តា​វិស្វករ ​និង​ ការចល័ត​កំលាំង​ពលកម្ម​ជំនាញជា​ពិសេស​តាមរយៈ​ការជួយ​សម្រួល​ និង ផ្តល់​ឱកាស​ស្មើភាព​ចំពោះវិស្វករ​មកពី​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន​ដែល​មានការ​ អភិវ​ឌ្ឍតិច​នូវឱកាស​ស្មើភាព​ក្នុងការ​អនុត្តន៍​វិជ្ជាជីវៈរបស់​គេនៅក្នុង​ ម្លុក​សហគមន៍​អាស៊ាន ដោ​យ​អនុលោម​ទៅតាម​ទិសដៅនៃ​សេវាសេរី ​ភាវូបនីយកម្ម​ក្នុង​តំបន់​ និង​ ក្នុង​ពិភព​លោក។


ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​ សុខ អាន​ បានមាន​ប្រសាន៍​ផ្តល់ជា​អនុសាសន៍​ថាវិស្វករ​ ជាស្ពាន​​សម្រាប់​តភ្ជាប់​បច្ចេកវិទ្យា​ វិទ្យា​សាស្ត្រ​ទៅនឹងជីវភាព​សង្គម​ និង​តម្លៃ​វប្បធម៌។  ក្នុង​ន័យ​នេះ​ វិស្វករ​​ត្រូវ​​​​តែ​​​ចូល​រួម​ឱ្យកាន់​តែសកម្ម​ក្នុងការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ យោបល់ និង​បទ​ពិសោធ​ជា​មួយ​វិស្វករ​​ដទៃ​ទៀត​  ដើម្បី​បង្កើន​សមត្ថភាព​យល់ដឹង​របស់ខ្លួ​ន​ទាំង​ទ្រឹស្តីនិង​ការ​អនុវត្ត។ តាមរយៈ​​ការ​ចុះ​​​បញ្ជី​​ទទួល​ស្គាល់​គ្នាទៅ​វិញ​ទៅមក​របស់​អង្គកា​ រសហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន​ ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា​ វិស្វករ​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​ជាសមាជិក​អាស៊ាន​ទាំងអស់​ នឹង​​មានឱ​កាសធ្វើការ​ជាមួយ​​គ្នា រៀន​សូត្រ​ពីគ្នាទៅ​វិញទៅមក​ ក្នុង​ការ​​លើកកម្ពស់សមត្ថភាព​របស់ខ្លួន​ ក៏ដូចជាក្នុងការលើកស្ទួ​យការអភិវឌ្ឍ​​សេដ្ឋកិច្ចសង្គម​ និង​បង្កើន​បាន​នូវភាព​សុខដុ​មរមនា​ក្នុងតំបន់​ជាលក្ខណៈ​មហាគ្រួសា​រតែមួយ។


ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ​និង​ក្នុងនាម​​ក្រុមប្រឹក្សា​​គណៈ​វិស្វករ​​កម្ពុជា​ ឯកឧត្តម​ បណ្ឌិត​ សុខ អាន​ បានមាន​ប្រសាសន៍​ថា ខ្ញុំសូម​ជំរុញ​និង​លើក​​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យគណៈ​វិស្វករ​កម្ពុជា ដែល​ជាសមា​ជិក​របស់អង្គការ​សហព័ន្ធ​​វិស្វកម្ម​​អាស៊ាន​ សូមយក​ឱកាស​ដ៏ប្រពៃ​នេះ បង្កើន​​ការយក​ចិត្តទុកដាក់​ខ្ពស់​ដល់ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ ប្រមូលផ្តុំ​ និងចង​ក្រង​ឯកសារ ​ដើម្បីជា​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះសម្រាប់​រូមចំណែក​ដល់ការ​លើក​កម្ពស់​កម្រិត​ សមត្ថភាព​ជំនាញ បច្ចេកទេស ​និង​វិជ្ជា​​ជីវៈដល់​​វិស្វករ​ក្នុងគ្រប់​វិស័យ។ ជាមួយ​គ្នានេះ​ដែរ​ ខ្ញុំ​​សូម​ឱ្យអង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​​អាស៊ាន​ បន្តវប្បធម៌​ចែករំលែក​ដ៏ប្រពៃ​នេះ ​ដើម្បីជំរុញឱ្យ​​វិស្វករក្នុង​តំបន់មាន​សមត្ថភាព​ទៅតាម​ស្តង់ដារ​អន្តរជាតិ ​ និងអាចដើរទាន់​ការអភិវឌ្ឍ​​ផ្នែក​​បច្ចេកវិទ្យា​វិទ្យាសាស្រ្ត​នៃបណ្តា​ ប្រទេស​ជឿន​លឿន​ក្នុង​សាកល​លោក។​ ខ្ញុំមាន​ជំនឿយ៉ាង​មុតមាំ​ថា ​កិច្ចស​ហប្រតិបត្តិការល្អរ​វាង​សមាជិក​នៃអង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន នឹ​ងក្លាយជាកម្លាំង​ចលករ​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់ និងមាន​​សក្តានុ​ពល​​ក្នុង​​ការ​ជំរុញឱ្យ​វិស័យ​សេវាវិស្វកម្ម​នៅក្នុង​ តំបន់បោះ​ជំហាន​ទៅមុខ​ប្រកប​ដោយ​ជោគជ័យ។


ឯកឧត្តម​ សុទ្ធ​ បញ្ញា ​អគ្គលេខាធិការ​រង​នៃគណៈ​វិស្វករ កម្ពុជា​តាង​នាម​ឯកឧត្តម​ ប្រាក់ មិន​ អគ្គលេខាធិការ​នៃគណៈ​វិស្វករ​ និង ជាប្រធាន​សន្នីទ​អង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន​លើក​ទី៣០ បានឱ្យ​ដឹងថា​អង្គការ​សហព័ន្ធ​វិស្វកម្ម​អាស៊ាន ​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​នៅឆ្នាំ​១៩៧៣ ដោយស្ថាប័ន​​វិស្វកម្ម​ថៃ ស្ថាប័នវិស្វ​កម្ម​​ម៉ា​ឡេស៊ី និង​ស្ថាប័ន​វិស្វកម្ម​សឹង្ហបុរី​ ហើយ​ស្ថាប័ន​វិស្វកម្ម​​កម្ពុជា ​ដែលបច្ចុប្បន្ន​បានប្តូរ​ឈ្មោះទៅជា ​«គណៈវិស្វករ​កម្ពុ​ជា»​ បានចូលជា​សមាជិក​​នៃ​អង្គការ​នេះនៅ​​ឆ្នាំ២០០១។  អង្គការ​​សហព័ន្ធ​​វិស្វកម្ម​អាស៊ាននេះ​ មានតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងដំណើរ​ការសមាហរ​ណកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​ ​តាមរយៈការ​​​សម្រប​សម្រួល​ឱ្យវិស្វក​រក្នុង​ប្រទេសមាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​តិចតួច ទទួល​បាន​ឱកាស​ស្មើៗ​គ្នាក្នុង​ការ​ប្រកប​​វិជ្ជាជីវៈ​ដោយសេរី​ ក្នុងតំបន់​អាស៊ាន ​ស្របនឹង​ទិសដៅ​សេរីភាវូ​បនីយកម្ម​សេវាក្នុង​តំបន់និង​​ក្នុងពិភព​លោក។ នេះជា​គោលដៅ​ស្របតាម​ចក្ខុវិស័យ​នៃការ​កសាង​សហគមន៍​អាស៊ាន​​ក្នុង​ពេលអនាគត​ ​ដ៏ខ្លីខាង​មុខ៕


 
        


បទអ​ត្ថា​ធិប្បាយ​៖​ ​មូលហេតុ​ពិតនៅពីក្រោយ​ការលាឈប់​របស់ ​ក្រុមមេធាវី​អន្តរជាតិ​ នួន ជា ​គឺចប់អាណត្តិ​ការងារ ​និងបញ្ហាផ្ទាល់​ខ្លួន



Declaration by His Excellency Dr. Sok An Chairperson of the World Heritage Committee and Deputy Prime Minister of the Royal Government of Cambodia



Declaration by His Excellency
Dr. Sok An

Chairperson of the World Heritage Committee and
Deputy Prime Minister of the Royal Government of Cambodia
(Phnom Penh, 14 December 2012)


Twenty years ago, to this very day, on 14 December 1992, in Santa Fe, in the USA, the World Heritage Committee at its 16th session, decided to inscribe ANGKOR on UNESCO’s World Heritage List.

That decision, innovative and very courageous for that time, expressed clearly the concern of the international community to cooperate with Cambodia to address effectively and speedily the urgent problems of conservation and safeguarding faced by the many groups of monuments spread throughout an archaeological zone  of 40.000 ha, including Roluos, to the south, and Banteay Srey, to the north.

Since then, under the patronage of UNESCO and the joint presidency of FRANCE and JAPAN, international support on a grand scale has been generated involving 16 countries from 4 continents. Some 36 organisations have to date undertaken 64 projects, and expended 250 million USD.

The road travelled has unanimously been acclaimed as exceptional. Before 1993, the date of the TOKYO Conference for ANGKOR and the establishment of the International Coordination Committee (ICC), the site was mined and the monuments were in danger. Illicit traffic in cultural items and organised theft of objects of art were in full spate, while poverty was the lot of the inhabitants of villages on the site.

Since 1993, ANGKOR has seen a complete renaissance. Its safeguarding was recognised as achieved following the 2003 ICC Conference in PARIS, thanks to significant programs to increase cultural appreciation and awareness, economic development and the fight against poverty.

It is indeed in recognition of the actions undertaken by the Royal Government of Cambodia, in scientific, technical and financial partnership with the international community, that the World Heritage Committee decided to hold its 37th session, in June 2013, in PHNOM PENH and ANGKOR.

One cannot fail to see this as one of the major successes of the Convention for World Culural and Natural Heritage, during its 40 years of existence (1972-2012).

សេចក្តី​ប្រកាស​​របស់​​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​​សភាចារ្យ សុខ អាន ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភណ្ឌពិភព​លោក និងជា​ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី​ នៃរាជ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា



សេចក្តីប្រកាសរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន
ប្រធានគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី​ នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
(រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ​ ឆ្នាំ២០១២)

កាលពី២០ឆ្នាំមុន ពោលឲ្យចំគឺនាថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២ នៅទីក្រុង Santa Fè សហរដ្ឋ អាមេរិក គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី១៦ បានសម្រេចចុះរមណីយដ្ឋាន អង្គរក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ( របស់អង្គការយូណេស្កូ)។

សេចក្តីសម្រេចនេះមានលក្ខណៈថ្មីពុំធ្លាប់មានពីមុនមក និងប្រកបដោយភាពក្លាហានសម្រាប់ សម័យនោះ សម្តែងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវក្តីកង្វល់របស់សហគមន៍អន្តរជាតិចង់ធ្វើសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយប្រទេសកម្ពុជាដោយប្រសិទ្ធភាពនិងឆាប់រហ័ស ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបន្ទាន់ក្នុងការអភិរក្ស ដែលកំពុងតែចោទចំពោះប្រាសាទទាំងឡាយ នៅក្នុងតំបន់បុរាណវិទ្យាដែលមានផ្ទៃដី ៤០.០០ ហិកតា លាតសន្ធឹងនៅចន្លោះតំបន់រលួសនៅខាងត្បូង និងតំបន់បន្ទាយស្រីនៅខាងជើង។

តាំងពីពេលនោះមក សកម្មភាពអន្តរជាតិដែលធ្វើបន្តជាប់ឥតដាច់និងមានទ្រង់ទ្រាយធំ បាន ដំណើរការក្រោមការឧបត្ថម្ភគាំទ្ររបស់អង្គការយូណេស្កូ និងដោយមានប្រទេសបារាំង និងជប៉ុន ធ្វើ ជាសហប្រធាន។ សព្វថ្ងៃប្រទេសចំនួន១៦ មកពីទ្វីបទាំង៤ មានក្រុមប្រតិបត្តិករ ចំនួន៣៦ក្រុម កំពុង អនុវត្តគម្រោងចំនួន៦៤ ដែលប្រើប្រាស់ថវិកា២៥០លានដុល្លារអាមេរិក។

សាធារណមតិជាតិនិងអន្តរជាតិមូលមតិគ្នាវាយតម្លៃថា សមិទ្ធផល​ដែលបាន​កសាង​កន្លងមក គឺវិសេសវិសាលណាស់។​ មុនឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលប្រារព្ធសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអង្គរ នាទីក្រុងតូក្យូនិង ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលកិច្ចគាំពារ និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តអង្គរ (C.I.C.) រមណីយដ្ឋានអង្គរប្រកបទៅដោយ​​គ្រាប់មីនហើយប្រាង្គប្រាសាទស្ថិតក្នុងស្ថានភាពប្រឈមនឹងគ្រោះ ថ្នាក់។ ការជួញដូរខុសច្បាប់និងការលួចសម្បតិ្តវប្បធម៌ប្រព្រឹត្ត ទៅហាក់ដូចជាមិនញញើតសមត្ថកិច្ច បន្តិចឡើយ។ ប្រជាពលរដ្ឋតាមភូមិឃុំនានាក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរភាគច្រើនមានជីវភាពក្រីក្រ។

តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក រមណីយដ្ឋានអង្គរចាប់ផ្តើមរស់ឡើងវិញយ៉ាងពេញទំហឹង។ បន្ទាប់ពី សន្និសីទអន្តរជាតិក្រុង Paris ឆ្នាំ២០០៣ សកម្មភាពអភិរក្សត្រូវបានបំពេញបន្ថែម ដោយគម្រោងលើក តម្លៃវប្បធម៌ អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងភាពក្រីក្រ។

ដើម្បីជាសក្ខីភាពនៃការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសកម្មភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលមានសហគមន៍អន្តរជាតិជាដៃគូផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុ  គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌ ពិភពលោកបានសម្រេចចិត្តនឹងប្រារព្ធកិច្ចប្រជុំលើកទី៣៧ របស់ខ្លួននាខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ នៅ រាជធានីភ្នំពេញ និងរមណីយដ្ឋានអង្គរ។

នេះជាគំរូមួយបញ្ជាក់ឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវជោគជ័យនៃអនុសញ្ញាស្តីពីកិច្ច​ការពារបេតិកភណ្ឌ ពិភពលោក​ផ្នែក​វប្បធម៌ និងធម្មជាតិ ក្នុងរយៈពេល៤០ឆ្នាំនៃអាយុរបស់ខ្លួន (១៩៧២-២០១២)។