ថ្ងៃទី ០៧ ខែ មករា ឆ្នាំ២០១៣
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ខួបអនុស្សាវរីយ៍នៃថ្ងៃជ័យជម្នះ ៧
មករា ១៩៧៩-២០១៣ គឺជាខួបគម្រប់ ៣៤ ឆ្នាំ។ ព្រឹត្តិការណ៍នៃថ្ងៃ ៧ មករា នេះជនរួមជាតិទូទាំងប្រទេស
ក៏ដូចជាបងប្អូននៅក្រៅប្រទេសផងដែរ តែងតែចងចាំហើយចាត់ទុកថាជាថ្ងៃកំណើតទីពីររបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ។
ទាក់ទងទៅនឹងថ្ងៃកំណើតទីពីររបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ
ដែលបងប្អូនខ្មែរយើងបានហៅរត់មាត់ហ្នឹង ជាទស្សនៈផ្ទាល់សម្រាប់លោកបណ្ឌិត តើលោកយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចដែរ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ថ្ងៃនេះគឺជា ៧ មករា ២០១៣
ហើយយើងទាំងអស់គ្នានៅចាំថ្មីៗនេះ គឺយើងបានធ្វើដំណើរពីឆ្នាំចាស់ ឆ្នាំសកល ឆ្នាំ២០១២ ចូលដល់ឆ្នាំថ្មី ឆ្នាំសកល ឆ្នាំ
២០១៣។ ប៉ុន្តែបើយើងរំកិលទៅ ៣៤ ឆ្នាំមុន ពេលដែលបញ្ចប់ឆ្នាំចាស់ ១៩៧៨ ខែធ្នូ ហើយមកចូលឆ្នាំសកលថ្មី
១៩៧៩ ពេលហ្នឹងយើងមានបានចូលរួមរីករាយនឹងការផ្លាស់ប្ដូរឆ្នាំសកលដែរឫទេ? បើធៀបទៅនឹង ឆ្នាំ២០១២ ចូលទៅ ឆ្នាំ ២០១៣
ហើយពេលហ្នឹងយើងកំពុងធ្វើអ្វី? កាលណាសតិសម្បជ្ជញ្ញៈរបស់យើងដាស់រំលឹកឡើងវិញអំពីអតីតកាល
នោះយើងនឹងមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់អំពី ៧ មករា ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងហេតុផល ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអត្ថន័យ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងតម្លៃ ៧ មករា
មិនមែនត្រឹមតែសម្រាប់យើងម្នាក់ៗជាបុគ្គលដែលបានរស់នៅយ៉ាងវេទនា នៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត នោះទេ គឺវាមានន័យទូលំទូលាយសម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរ ហើយក៏វាមានខ្លឹមសារអត្ថន័យសម្រាប់អ្វីដែលនាំគ្នាហៅជាសកលថា
សិទ្ធិមនុស្សនោះ។ សួរថា តើ ៧ មករា ហេតុម៉េចបានយើងឲ្យតម្លៃ ហើយទទួលស្គាល់ថា ជាថ្ងៃកំណើតថ្មីរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ?
ពីព្រោះខ្ញុំបញ្ជាក់ថា មិនមែនត្រឹមតែថ្ងៃកំណើតថ្មីរបស់យើងទេ។ ភាពរស់ឡើងវិញហ្នឹង គឺជាថ្ងៃកំណើតរបស់យើងថ្មី ក្នុងន័យរស់ឡើងវិញទាំងអស់គ្នា។ ឯថ្ងៃកំណើតដែលកកើតពីឪពុកម្ដាយរបស់យើង គឺជាថ្ងៃកំណើតនៃធម្មជាតិ រីឯ ៧ មករា ជាថ្ងៃកំណើតនៃការរស់រានឡើងវិញ
ឬក៏បន្តជីវិតរស់ចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ ហើយការចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍មិនមែនតែប្រជាពលរដ្ឋដែលមានតែយើងពីរនាក់គឺ ឈឹម ផលវរុណ និងលោក សត្យារក្ស ទេ
គឺប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូល។ ហេតុអី ប៉ុល ពត មានមនោគមវិជ្ជាឆ្កួតលីលាមួយ គឺគេតាំងខ្លួនថា មនោគមវិជ្ជារបស់ខ្លួន
គឺអស្ចារ្យមហាលោតផ្លោះគ្មានពីរ? ដល់អញ្ចឹង គេចង់កសាងសង្គមថ្មីមួយ ដែលស្ថិតនៅលើស្ដង់ដារតែមួយគត់របស់មនោគមវិជ្ជាឆ្កួតលីលារបស់គេហ្នឹង មិនអាចឲ្យមនុស្សដែលខុសពីស្ដង់ដាររបស់ ប៉ុល ពត ចង់បានរស់នៅក្នុងសង្គមហ្នឹងទេ។ អញ្ចឹងហើយឲ្យតែនរណាខុសពីស្ដង់ដារ គឺគេប្រើនយោបាយកាត់តម្រឹម។ ហើយការកាត់តម្រឹមនេះ គឺសម្រាប់មនុស្សហ្នឹងអែង ព្រោះមនុស្សកាត់វាចេញ កាត់ក្បាលវាចោល គឺវាងាប់ហើយ។ អញ្ចឹង គឺ ប៉ុល
ពត ប្រើនយោបាយកាត់តម្រឹមដើម្បីកសាងសង្គមថ្មីមួយ តាមស្ដង់ដាររបស់ខ្លួន គ្មានអ្នកមាន គ្មានអ្នកក្រ គ្មានអ្នកជិះជាន់គេ និងអ្នកត្រូវគេជិះជាន់ គ្មានអ្នកកេងប្រវ័ញ្ចគេ គ្មានអ្នកត្រូវគេកេងប្រវ័ញ្ច គឺអត់ឲ្យមានទាំងអស់តែម្ដង។ដល់អញ្ចឹងស្ដង់ដារហ្នឹង គឺជាស្ដង់ដារមួយដែលខ្ញុំហៅថា ឆ្កួតលីលា ពីព្រោះវាប្រឆាំងនឹងភាពជាមនុស្ស។ ព្រោះមនុស្សវាត្រូវការភាពខុសគ្នា ហើយមិនមែនត្រូវការតែធម្មជាតិផ្ដល់ឲ្យមកវាខុសគ្នា សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ៗទេ សូម្បីតែរាងរ៉ូវ
ពណ៌សម្បុរ មហិច្ឆតា ឆន្ទៈ ក៏ខុសគ្នាដែរ។ ដល់ ប៉ុល ពត យកមនោគមវិជ្ជាឯកតា្ដតែមួយគត់ អស្ចារ្យគ្មានពីរ ហើយមិនទទួលស្គាល់កត្តាអ្នកដទៃ អញ្ចឹងកាត់តម្រឹម។ អញ្ចឹងអ្នកដែលអាចរស់នៅជាមួយ
ប៉ុល ពត បាន លុះត្រាតែអ្នកដែលឋិតនៅក្រោមស្ដង់ដារ ប៉ុល ពត ហើយទៅរកឯណាបាន? អញ្ចឹងហើយបាននៅក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ ៨ ខែ ២០ ថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្លាប់ជាង ៣ លាននាក់។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ត្រង់ចំណុចនេះ យើងងាកមកគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ទាំង សម រង្ស៊ី ក្ដី ទាំង កឹម សុខា ក្ដី
ជាពិសេស គឺ កឹម សុខា ដែលយើងឃើញថា គាត់ក៏ជាជនរងគ្រោះម្នាក់នៅក្នុងរបបប៉ុល ពត
នៅក្នុងនោះមានបងប្រុស មានឪពុកបង្កើតរបស់គាត់ ដែលត្រូវខ្មែរក្រហម យកទៅសម្លាប់ចោលដែរ។ សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំង កឹម សុខា
សម រង្ស៊ី នេះ គឺគេយល់ឃើញថា ថ្ងៃ ៧ មករា ឬក៏របបប្រល័យពូជសាសន៍ទាំងមូល គឺកើតឡើងដោយសារការរៀបចំរបស់បរទេស ជាពិសេស
គឺគេចោទថា ដោយសារវៀតណាមជាអ្នករៀបចំបង្កើតរបបប្រល័យពូជសាសន៍ហ្នឹង ដែលដើរតួធ្វើឲ្យ ប៉ុល ពត ហ្នឹងសម្លាប់មនុស្ស ហើយដល់ពេលការសង្រ្គោះ ផ្ដួលរលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍នេះ ក៏កើតចេញពីការធ្វើជាសង្រ្គោះបានន័យថា ជាការរៀបចំទាំងអស់។ ការសម្លាប់ក៏សុទ្ធតែជាសកម្មភាពដែលធ្វើជាសម្លាប់ផងដែរ នេះជាទស្សនៈរបស់ កឹម សុខា។
អញ្ចឹងកាលដែលគាត់លើកឡើង នូវសម្ដីបែបនេះ លោកបណ្ឌិតអាចឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីគំនិត និងអត្តចរិតរបស់ កឹម សុខា យ៉ាងម៉េចដែរ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចងចាំ។ ភាសារបស់គណបក្សប្រឆាំង ហើយបើជាភាសារបស់លោក សម រង្ស៊ី
អាហ្នឹងយើងខ្ជិលចាប់ទោសអូសដំណើរអី ព្រោះបុគ្គលហ្នឹងអត់បានស្គាល់ជីវិតបៀតបៀននៅក្នុងរបប
ប៉ុល ពត ទេ។ សម្រាប់លោក កឹម សុខា គាត់ជាតួអង្គម្នាក់ដែលរងគ្រោះ
ហើយក៏អាចជាការរងគ្រោះជាងអ្នកដទៃខ្លះផងដែរ ដោយសារខ្លួនឯងបាត់បង់ឪពុកបង្កើត។
បើសិនជាលោក កឹម សុខា ថារបបនេះរៀបចំដោយវៀតណាម ហើយជាការសម្លាប់មនុស្សបែបសិប្បនិមិ្មត តើនរណាយកដៃសម្លាប់ឪពុក កឹម សុខា ខ្មែរ ឬក៏បរទេស?
ហើយការសម្លាប់ហ្នឹងសិប្បនិមិ្មតឬទេ? ឪពុកលោក កឹម សុខា គាត់ធ្វើស្លាប់លេងៗឬអី? ត្រង់ហ្នឹងយើងពិចារណាទាំងអស់គ្នា។
ហើយ កឹម សុខា ធ្វើជាអ្នករែកដីលេងៗឬអី ឬក៏វេទនា ហើយនរណាជាប្រធានកង កឹម សុខា។ កឹម សុខា ប្រើពាក្យហ្នឹង គឺសម្រាលទោសកំហុសឲ្យទៅ ប៉ុល ពត ហើយ។ អញ្ចឹងបានន័យថា កឹម សុខា អាចជាមនុស្សចាប់ជាតិពី ប៉ុល ពត ឬក៏ជាមនុស្សបន្តវេនរបស់ ប៉ុល ពត
ពីព្រោះបើសិនជាមានចេតនាសម្រាលទោសទៅ ប៉ុល ពត
វាទាល់តែអ្នកហ្នឹងជាសាច់ឈាម ឬក៏ជាអ្នកបន្តវេនជាមួយគ្នាហើយ ។ តាមពិត ខ្ញុំពិនិត្យទៅលោក កឹម សុខា
ទើបតែវង្វេងឆ្កួតលីលាជាមួយនឹងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យទេ។ កាលឆ្នាំ ១៩៧៩ កឹម សុខា
ក៏បានទទួលផលពី ថ្ងៃ ៧ មករា ដូចតែយើងដែរ គឺស៊ីផលបានរស់រានមានជីវិតហ្នឹងមួយ បន្ទាប់មកទៀត កឹម សុខា ស៊ីផលលើសយើង ដោយសារគាត់មានវ័យចាស់ជាងយើង គាត់បានទៅធ្វើជាមេភូមិទឹកល្អក់ ហើយទទួលផលបានច្រើនណាស់ ឯយើងទទួលផលការសិក្សាក្នុងវ័យជំទង់។ ក្រោយមកទៀត លោក
កឹម សុខា វ័យប៉ុណ្ណឹង គាត់បានទទួលផលពី ១៩៧៩ គឺបានទៅរៀននៅបរទេសទៀត។ អញ្ចឹងហើយយើងមើលទាំងអស់គ្នាថា តើរបស់ទាំងអស់ហ្នឹង គឺជារឿងសិប្បនិម្មិត ឬក៏ជាការគូសវាសពីវៀតណាម?
ជាទូទៅនយោបាយរបស់អស់លោកប្រឆាំងនេះ គាត់ច្រើនតែឈរលើផ្នត់គំនិតទំលាក់កំហុសទៅអ្នកដទៃ គឺអត់ព្រមទទួលស្គាល់កំហុសខ្លួនឯងទេ។ កំហុសខ្លួនឯងទីមួយ និយាយអំពីប្រទេសយើងទាំងមូលគឺ ប៉ុល ពត ជាអ្នកដឹកនាំប្រទេស ហើយនាំប្រទេសទៅលិចលង់វិនាសកម្ម និងបាត់បង់ជីវិតរាប់លាននាក់
ម៉េចក៏មិននាំគ្នាដាក់កំហុសទៅលើ ប៉ុល ពត ហើយបែរជាទៅដាក់កំហុសទៅលើវៀតណាមទៅវិញ។
ដូចគ្នាទៅនឹងគណបក្សដែរ ត្រង់ហ្នឹងហើយបានជាមាយាទគណបក្សសម រង្ស៊ី ក្ដី គណបក្ស កឹម សុខា ក្ដី
គឺដោយសារមេគ្មានមាយាទទទួលខុសត្រូវហ្នឹង ហើយ បានជាបក្សខ្លួនបែកបាក់ រលត់រលាយ។ កឹម សុខា ធ្លាប់រលាយបក្សមួយ នៅពេលខ្លួនធ្វើជាអគ្គលេខាធិការខួរក្បាលអន់ឲ្យគណបក្សលោកតា សឺន សាន ហ្នឹង។
បន្ទោសតែគេ នេះជាវប្បធម៌ឆ្កួតលីលារបស់បក្សប្រឆាំង។
ម៉េចបានទៅបន្ទោសគេ ម៉េចក៏មិនបន្ទោសចំណុចខ្សោយខ្លួនឯងនៅត្រង់ណាដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវនោះ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ រឿងសម្រាលទោសឲ្យ ប៉ុល ពត នេះ
ខ្ញុំមានឯកសារមួយដែលចេញពីសម្ដីរបស់ កឹម សុខា ផ្ទាល់ ហើយខ្ញុំសូមឲ្យលោកបណ្ឌិតសង្កត់ត្រង់ចំណុចនេះ ដើម្បីឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋលោកបានជ្រាបពីមាយាទ ដែលមិនគួរឲ្យរាប់អានរបស់ កឹម សុខា ជាពិសេសបននយោបាយរបស់ពួកគាត់ហ្នឹងឯង។ កឹម សុខា
គាត់និយាយថា សូម្បីតែគុកទួលស្លែងក៏ជារបស់សិប្បនិម្មិតដែរ។ គាត់ថា គឺជាការរៀបចំរវាងកងទ័ពរណសិរ្ស និងកងទ័ពវៀតណាម រៀបចំឲ្យមានជាគុកទួលស្លែង
ហើយរហូតទៅដល់គាត់អះអាងថា បើសិនណាជាខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត កាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដមែន ហើយគុកទួលស្លែងនេះគឺជាសមិទ្ធផលរបស់របបប្រល័យពូជសាសន៍មែន ម្ល៉េះនៅពេលដែលកងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិ វាយចូលទីក្រុងភ្នំពេញ ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩
ម្ល៉េះទួលស្លែងហ្នឹង ប៉ុល ពត ដែលធ្លាប់ដឹងខ្លួនជាអ្នកសម្លាប់មនុស្សហ្នឹង បំផ្លាញគុកទួលស្លែងហ្នឹងចោលហើយ។ អញ្ចឹងចំណុចនេះ សូមឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយធ្វើការពន្យល់ និងបញ្ជាក់ជូនអំពីមាយាទរបស់ កឹម សុខា
ហ្នឹង ឲ្យបានច្បាស់ ដើម្បីជៀសវាង កឹម សុខា អូសទាញប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុង របបប្រល័យពូជសាសន៍ដូចជំនាន់មុនម្តងទៀត?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលអ្នកនយោបាយខួរក្បាលអន់
ដែលបានបង្ហាញជាក់ស្ដែង។ កឹម សុខា ដោយសាររឿងខួរក្បាលអន់ហ្នឹងហើយ ទើបទៅដឹកនាំគណបក្សលោកតាសឺន សាន ហ្នឹងរលាយ។ ការវិភាគរបស់គាត់ហ្នឹង បើថាគាត់គ្មានសមត្ថភាព
គាត់គួរសិក្សាឡើងវិញ។ កាលដែលគាត់រស់ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ មកគាត់មានបាននឹកឃើញថា អញ្ចឹងទេ។ ឥឡូវគាត់មិនបាច់ប្រាប់គេថាកាល ១៩៧៩ គាត់មានកូនគំនិតមួយថា គុកទួលស្លែងកន្លែងសិប្បនិម្មិតទេ ហើយមានទស្សនៈអញ្ចឹងទេ ឬក៏ទើបមកវង្វេងឆ្កួតលីលាជាមួយនឹងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យ? រឿងសម្លាប់មនុស្សមិនមែនរឿងជាមួយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សទេ។ រឿងសម្លាប់មនុស្សមិនមែនទៅឆ្កួតវិលវក់ជាមួយនឹងប្រជាធិបតេយ្យលីលាហ្នឹងទេ។ រឿង ប៉ុល ពត
សម្លាប់មនុស្ស គឺជាការបាត់បង់ជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ មិនមែនយកប្រជាធិបតេយ្យមកធ្វើឡិកឡក់ក្នុងការប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេស ទៅជាឆ្កួតលីលានឹងជីវិតមនុស្សទេ វាអត់ត្រូវទេ។ ឥឡូវបើ ប៉ុល ពត ហ្នឹង វាដាក់គ្រឿងផ្ទុះឲ្យខ្ទេចគុកទួលស្លែង តើមួយប្រទេសខ្មែរជំនាន់ ប៉ុល ពត ហ្នឹង មានតែគុកទួលស្លែងមួយទេឬអី? យើងគិតមើល ដូច្នេះ កឹម សុខា បើកខួរក្បាលឲ្យទូលាយបន្តិចទៅមើល។ បើ កឹម សុខា ទទួលស្គាល់ថា មានតែគុកទួលស្លែងមួយទេ ដែលសម្លាប់មនុស្សនៅជំនាន់ ប៉ុល ពត។ ឥឡូវ កឹម សុខា
បើកភ្នែកមួយមើលៗ បឹងជើងឯក មានសាកសពមានលលារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅទីនោះឬទេ? ហើយ កឹម សុខា សុំច្បាប់រដ្ឋាភិបាលទៅរៀនសូត្រពី
ឌុច ដែលកំពុងនៅពន្ធនាគារផង បើថាភ្លើមិនបានស្វែងតាមដានយល់ដឹង ដើម្បីសា្ដប់ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដំណើររឿងពាក់ព័ន្ធគា្នរវាងគុកទួលស្លែង ហើយនិងបឹងជើងឯក។ បើរំលាយគុកទួលស្លែង ក៏វានៅសល់បឹងជើងឯកដែរ ហ្នឹងនិយាយពីភ្នំពេញទេ ចុះនៅតាមខេត្តដទៃទៀត នៅក្រចេះ
នៅកន្លែង កឹម សុខា រស់នៅកាលជំនាន់ ប៉ុល ពត នៅតាកែវ នៅស្រុកកំណើត កឹម សុខា នៅកំពង់ចាម អីទាំងអស់សុទ្ធតែមានកន្លែងឃាតកម្មទាំងអស់។ កឹម សុខា មិនបាច់ទៅណាឆ្ងាយទេ ទៅត្រឹមកំពង់ស្ពឺក៏ដឹងដែរ ឬក៏ទៅយើងត្រឹម អមលាំង ឧត្តុង ក៏មានដែរ។ ធ្វើនយោបាយងោះរបៀបហ្នឹង ឆ្កួតជាមួយនឹងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យ ទៅធ្វើនយោបាយម៉េចកើត។ កឹម សុខា បែរទៅជាយកប្រជាធិបតេយ្យក្លែងក្លាយយកមកឈូសចោលនូវសច្ចភាព ប្រវត្តិសាស្ដ្ររបស់ប្រជាជាតិខ្មែររងគ្រោះ ហើយខ្លួនឯងជាកូនមួយដែលកើតចេញពីឪពុកដែល
ប៉ុល ពត វ៉ៃចោលនេះ តើ កឹម សុខា មានទស្សនៈទទួលស្គាល់ការពិត ឬក៏ឆ្កួតនៅពេលហ្នឹង?
សរុបមកវិញ យើងចាត់ទុកថា ការឆ្កួតលីលារបស់អ្នកឯងនៅក្នុងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យវាជារឿងរបស់អ្នកឯងចុះ។ ប៉ុន្តែ ៧ មករា មានតម្លៃ មិនមែនមានតម្លៃត្រឹមតែផ្ដួលរលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ទេ គឺប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅរស់សេសសល់ពីស្លាប់ បានតស៊ូរស់ដោយលំបាកដើម្បីកសាងប្រទេសថែមទៀត គឺយើងរស់នៅដោយលំបាក យើងរែកពន់ជីវិតអនាគតដ៏ពុះពារ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
នៅពេលដែលលោកបណ្ឌិតនិយាយពីរឿងប្រវត្តិរបស់ កឹម សុខា ដែលទាក់ទងទៅនឹងសកម្មភាពនៃការក្បត់ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ក្នុងសង្កាត់ទឹកល្អក់
យើងអាចរាប់បានថា កឹម សុខា នេះ គឺជាមនុស្សដែលគ្មានព្រហ្មវិហាធម៌។ បើនិយាយឲ្យចំទៅ គឺយើងហៅថាគ្មានលក្ខណៈសម្បត្តិជាមនុស្សទេ ពីព្រោះសម័យកាលនោះ បងប្អូនជ្រាបហើយ
បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានរំដោះទាំងស្រុងគឺបក្សនិងរដ្ឋ កាលពីជំនាន់នោះបានខិតខំស្វះស្វែងយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើដំណើរពីតំបន់ដែលខ្មែរក្រហមជន្លៀសហ្នឹង
វិលមកកាន់ស្រុកកំណើតវិញ។ អញ្ចឹងសេចក្ដីខ្វះខាត និងការអត់ឃ្លានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ
គឺពឹងផ្អែកទៅលើបក្សនិងរដ្ឋ ដែលផ្ដល់ជារបបអាហារ ជាអង្ករ ជាម្សៅមី ជាម្សៅទឹកដោះគោ ស្រូវសាលី ពោតក្រហម ច្រើនណាស់។ ពេលនោះ យើងនៅចាំបានថា នៅសង្កាត់ទឹកល្អក់នោះ កឹម សុខា គឺជាអ្នកកាន់ស្បៀងទាំងអស់ហ្នឹង កឹម សុខា បានប្រមូលយករបបប្រជាពលរដ្ឋ យកទៅលក់ធ្វើមានធ្វើបាន យកទៅលក់ឲ្យខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត ហើយដែលខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត គឺនៅក្បែរៗភ្នំពេញ គឺនៅខាងកំបូលយើងនេះ នៅខាងស្នួលយើងនេះ គឺគាត់បានលួចរបបទាំងអស់ហ្នឹង យកទៅលក់ឲ្យ ប៉ុល ពត ដើម្បីធ្វើមានធ្វើបាន។ យើងសួរថា តើចរិតបែបហ្នឹងជាអ្នកស្នេហាជាតិ ឬក៏ជាអ្នកចិញ្ចឹមឲ្យខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត ហ្នឹង រស់ឡើងវិញ
ដើម្បីកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋ? អញ្ចឹងនេះ
គឺជាមាយាទមួយដែលគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមជាទីបំផុត។
សំណួរ៖ ឥឡូវនេះ
យើងងាកមកថ្ងៃ ៧ មករា វិញម្ដង តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរទៅអំពីអត្ថន័យនៃថ្ងៃ ៧ មករា ដោយផ្សាភ្ជាប់ទៅនឹងបច្ចុប្បន្នភាពរបស់កម្ពុជាដែលយើងឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែចងចាំនូវអនុស្សាវរីយ៍ថ្ងៃ ៧ មករា នេះ រួមជាមួយនឹងការគាំទ្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ
មកលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដោយសារតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានជួយសង្រ្គោះ
និងជួយភ្ជុងដើមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់រានមានជីវិតឡើងវិញ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩
និង ថ្ងៃ ៧ មករា ២០១៣ ក៏ដូចជា ថ្ងៃ ៧ មករា ទៅឆ្នាំខាងមុខតទៅទៀតដែរសម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរ។
ឆ្នាំ ១៩៧៩ យើងបានផ្ដួលរលំ ប៉ុល ពត ប្រជាពលរដ្ឋរស់ឡើងវិញ
ប៉ុន្តែបើ ថ្ងៃ ៧ មករា ពុំមានស្មារតីក្នុងការឈរជើងទប់ស្កាត់របស់ ប៉ុល ពត ត្រឡប់មកវិញទេ
យើងក៏គ្មានថ្ងៃនេះដែរ។ អញ្ចឹងថ្ងៃ ៧ មករា ដែលមានអត្ថន័យមកដល់ថ្ងៃនេះ គឺជាចំណុចស្នូលមួយ គឺប្រជាពលរដ្ឋមានជីវិតរស់ឡើងវិញ។ ទីពីរ បើសិនជារណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា
និងថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសជំនាន់ហ្នឹង មិនទប់ស្កាត់ការវិលត្រឡប់មកវិញនៃរបប ប៉ុល ពត ទេ យើងក៏គ្មានថ្ងៃនេះដែរ។ តើការទប់ស្កាត់នឹងយ៉ាងម៉េច? ការទប់ស្កាត់ហ្នឹង គឺជាការដើរផ្លូវត្រូវមួយ
ត្រូវសម្រាប់ឲ្យមានភាពត្រូវមកដល់ថ្ងៃនេះ និងសម្រាប់ឲ្យមានភាពត្រូវសម្រាប់ទៅអនាគត។ បើគ្មានការទប់ស្កាត់ទេ ពេលដែលយើង ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩
យើងជួបការលំបាកទាំងរូបកាយ ទាំងស្បៀងអាហារ -ល-។ ក្នុងអត្ថន័យរដ្ឋនយោបាយក្រៅប្រទេសយើងប្រឈមទៅនឹងការគាបសង្កត់ ដាក់សម្ពាធពីប្រទេសមួយចំនួន
ដែលគាំទ្រ ប៉ុល ពត។ ដូច្នេះហើយ គេមិនត្រឹមតែគាំទ្រ ប៉ុល ពត ទេ គេមើលងាយជីវិតរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ
ហើយគេចង់ឲ្យប៉ុល ពត ត្រឡប់មកវិញ។ របប ប៉ុល ពត រដ្ឋអំណាច ប៉ុល ពត បានផ្ដួលរលំ ប៉ុន្តែ ប៉ុល ពត និងបរិវា អត់ទាន់ផ្ដួលរលំទេ រហូតដល់
ប៉ុល ពត អាចបង្កើតខ្មែរដទៃទៀត ចូលរួមក្នុងចលនាវិលត្រឡប់មកកាន់អំណាច ហើយរហូតដល់អាមេរិកនៅតែគាំទ្រ ប៉ុល ពត ដែរ។
តែអាមេរិកគាំទ្រ ប៉ុល ពត ដោយសារផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់អាមេរិក ក្នុងសកលលោកទៀត យើងមិនបាច់និយាយពីហេតុផលទេ យើងនិយាយថា អាមេរិកក៏គាំទ្រ ប៉ុល ពត ដែរ។ អង្គការសហប្រជាជាតិក៏គាំទ្រ ប៉ុល ពត ដែរ ឲ្យ ប៉ុល ពត
ជូតឈាមនៅគូថមិនទាន់អស់ មកអង្គុយលើកៅអី អ ស ប តទៅទៀត។
គឺឈាមហ្នឹងប្រលាក់នៅកៅអីកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយសួរថា បើយើងទៅចង់បានឲ្យអាមេរិកគាំទ្រ អាមេរិកយក ប៉ុល ពត មកវិញ ទៅចង់បានកៅអីអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការសហប្រជាជាតិយក ប៉ុល ពត មកវិញ។ អញ្ចឹងតើយើងសម្រេចត្រូវឬទេ ដែលមិនចង់បានអីទាំងអស់ ចង់បានតែមួយមុខ មិនឲ្យរបប ប៉ុល ពត និង ប៉ុល ពត វិលត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញ។ ប៉ុន្តែកម្ពុជាទាមទារតែមួយមុខទេ មិនឲ្យរបប ប៉ុល ពត វិលត្រឡប់មកវិញ។ ហើយត្រង់ហ្នឹង តើជាភាពបរិសុទ្ធដ៏ល្អក្នុងស្មារតីខ្ពស់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
មិនត្រឹមតែរំដោះទេ គឺការពារអាយុជីវិតប្រជាជនកម្ពុជាថែមទៀត។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ជុំវិញថ្ងៃ ៧ មករា នេះដែរ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន លោកបានពន្យល់ដល់ជនរួមជាតិនៅឯក្រុង ប៉ៃលិន ដោយសម្តេចបានបញ្ជាក់ថា បើសិនជាគ្មានថ្ងៃ ៧ មករា ទេក៏គ្មានថ្ងៃ២៣ តុលា ដែលពួកប្រឆាំងចាត់ទុកថាជាថ្ងៃវិសេសវិសាលរបស់ក្រុមគេនោះដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ សូមលោកបណ្ឌិតជួយបំភ្លឺ និងពន្យល់ដល់ជនរួមជាតិបន្តិច?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំចង់រៀបរាប់ត្រួសៗ ខ្លីៗ អំពីសាវតានៃដំណើរការកសាងសន្តិភាព ភ្ជាប់ជាមួយនឹងការទប់ស្កាត់នៃការវិលត្រឡប់មកវិញនៃរបប ប៉ុល ពត។ ប្រមុខ រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលពេលនោះត្រូវបានទទួលភារៈកិច្ចពីថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាតួឯកដ៏សំខាន់តំណាងឲ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ទៅចរចារសន្តិភាពជាមួយភាគីខ្មែរដ៏ទៃទៀត ជាពិសេសជាមួយអង្គសម្តេចឪ ដែលជាតួឯកមួយសំខាន់ក្នុងការចរចារ។
ប្រសិនបើប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលមិនប្រកាន់ជំហរក្នុងការទប់ស្កាត់នូវការវិលមកវិញនៃរបប ប៉ុល ពត ទេ នោះការចរចារសន្តិភាពនោះនឹងទទួលបានភ្លាម ហើយពេលនោះគឺ ប៉ុល ពត ចូលមកកាន់កាប់អំណាចវិញដដែល។ នៅពេលនោះរដ្ឋាភិបាលចម្រុះត្រីភាគីដែលនិរទេសនោះ គឺជារដ្ឋាភិបាលសំបកទេ តែខាងក្នុងគឺជារដ្ឋាភិបាល ប៉ុល ពត ដដែលទេ ។ ចំណុចនេះគឺយើងនិយាយដោយស្មោះ គឺមិនមែនក្នុងន័យចោទប្រកាន់នរណាម្នាក់ឡើយ។ ដូច្នេះប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល មានភារៈកិច្ចក្នុងការវែកញែករកតួអង្គ ថាតើតួអង្គណាមួយក្នុងចំណោមតួអង្គត្រីភាគីនោះ ដែលអាចទទួលយកនូវដំណើរការសន្តិភាពមួយភ្ជាប់ទៅនឹងការមិនវិលត្រឡប់មកវិញនៃរបប ប៉ុល ពត។ ដូច្នេះ ហើយទើបប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលយល់ថាគឺមានតែតួអង្គ សម្តេចឪ ទេ ដែលជាតួអង្គសំខាន់នៃភាគីចរចារដំណើរការសន្តិភាព។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះត្រីភាគី បើគ្នានតួអង្គ សម្តេចឪ ទេគឺរដ្ឋាភិបាលចម្រុះនោះគឺសូន្យបាត់ទៅហើយ ទោះបីជាមានលោកតា សឺន សាន ក៏សូន្យដែរ។ អញ្ចឹងការចរចារត្រូវឈរលើជំហរ និងយុទ្ធវិធីដាច់ខាតការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ មិនឲ្យរបបខ្មែរក្រហមវិលមកវិញ។ ការចរចារនេះគឺមានការលំបាក និងត្រូវប្រើពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ការលំបាកទូទៅក្នុងន័យរែកពន់ការងារប្រទេសជាតិផង និងការលំបាកក្នុងនាមជាបុគ្គលម្នាក់ដែលត្រូវគេមើលងាយថែមទៀត។ ពេលនោះគេមិនបានឲ្យតម្លៃសម្តេច ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសមួយផងទេ គេមិនចង់និយាយជាមួយទៅទៀត ដោយគេចាត់ទុកវៀតណាមទេជាអ្នកត្រួតត្រាប្រទេស ហើយគេតែងតែយកឡេះនេះ ឬឡេះនោះមិនចេះចប់។ ប៉ុន្តែបើសិនជាដូរតួអង្គ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលចេញ ដោយដាក់អ្នកណាដែលគ្មានភាពអត់ធ្មតនោះ ប្រហែលជាទៅមិនរួចទេ។ ដូច្នេះដោយសារតែភាពម៉ឹងម៉ាត់ និងភាពអត់ធ្មតទាំងនោះហើយដែលធ្វើឲ្យអ្នកដែលមើលងាយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពីពេលមុននោះត្រូវចុះខ្សោយដោយខ្លួនឯង។ អញ្ចឹង តម្លៃរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺនៅត្រង់ការការពារនូវអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការកសាង ការពារប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះហើយទើបយើងទទួលបានសន្តិភាព។ ការចរចារ មានភាពស្មុគ្រស្មាញខ្លាំងណាស់ គឺមួយទល់នឹងបី ហើយបើនិយាយពីអាយុ គឺសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្មេងជាងគេ និងមានបទពិសោធន៍តិចជាងគេ ប៉ុន្តែបែរជាមានភាពម៉ត់ចត់ជាងគេ ពីព្រោះសមត្ថភាពរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនាពេលនោះគឺតំណាងឲ្យជីវិតប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេស។ ដូច្នេះសមត្ថភាពរបស់សម្តេចគឺសក្តិសមក្នុងការរែកពន់ដឹកនាំប្រទេសរហូតមកដល់ពេលនេះ រហូតអាចយាងអង្គសម្តេចឪឲ្យចូលរួម។ ខ្ញុំសូមលើកបន្តិចអំពីការចរចារនោះ គឺមានការជជែកត្រូវគ្នាហើយនៅថ្ងៃហ្នឹង ប៉ុន្តែស្អែកឡើងគឺផ្សេង ដោយសារក្រុមត្រីភាគីប្តូរជំហរ ហើយដាក់សម្ពាធមកលើអង្គសម្តេចឪថែមទៀតគឺ ខៀវ សំផន និង សឺន សាន។ បីអង្គនេះអត់ត្រូវគ្នាទេ ទោះបីជានៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគ្នាក្តី។ នៅពេលដែលថ្ងៃហ្នឹងជជែកជាមួយអង្គសម្តេចឪឯកភាពគ្នាហើយ តែពេលជួបគ្នាថ្ងៃស្អែកគឺនិយាយគ្នាផ្សេងទៅវិញ។ ភាគីលោកតាសឺន សាន និង អង្គសម្តេចឪ គឺមិនហ៊ានចោលភាគី ខៀវ សំផន ទេគឺក្រុមខ្មែរក្រហម។ ភាគីទាំងបីគឺមានភាពដូចគ្នាត្រង់ចំណុចចង់វិលមកកម្ពុជាវិញយ៉ាងស្រួលទាំងអស់គ្នា ហើយមកកាន់អំណាច និងផាត់រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាចេញ នេះជាការពិត ព្រោះយើងមានឯកសារពិតប្រាកដ។ ដូច្នេះ អត្ថន័យនៃថ្ងៃ ៧ មករា គឺមិនត្រឹមតែរំដោះប្រជាពលរដ្ឋឲ្យរួចពីការសម្លាប់ក្នុងរបប ប៉ុល ពត ប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងបានការពារប្រជាពលរដ្ឋមិនឲ្យរបប ប៉ុល ពត វិលត្រឡប់មកកាប់សម្លាប់សារជាថ្មីថែមទៀត។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ តើថ្ងៃ ៧ មករា និងនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញថាវាមានអត្ថន័យ និងប្រយោជន៍ជាតិយ៉ាងណាដែរ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ បើយើងទទួលស្គាល់ថាថ្ងៃ ៧ មករា ជាថ្ងៃដែលផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ និងបានរស់ឡើងវិញនោះគឺវាត្រូវការនូវគោលនយោបាយមួយដែលម៉ឹងម៉ាត់ ដើម្បីទប់ស្កាត់នូវការវិលត្រឡប់មកវិញនូវរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ ការទប់ស្កាត់នេះហើយដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាមិនទាន់បញ្ចប់សង្គ្រាម ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលត្រីភាគី ដែលជារដ្ឋាភិបាលចំណុះឲ្យបរទេសនោះនៅតែរួមរស់ជាមួយក្រុមខ្មែរក្រហម។ ចំណែកឯរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម គឺគ្រាន់តែជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាដើម្បីការពារអាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ចំណុចមួយទៀតគឺ ក្រៅពីការការពារនូវអាយុជីវិតប្រជាជន គឺត្រូវស្តារឡើងវិញនូវសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមួយដែលលិចលង់ និងបាត់បង់នូវធនធានមនុស្សអស់ថែមទៀត។ អញ្ចឹង សូម្បីតែរដ្ឋបាលគ្រប់គ្រងទាំងថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ជាតិក៏យើងត្រូវការអ្នកជំនាញការ ឬអ្នកបច្ចេកទេស និងអ្នកជួយខាងរដ្ឋបាលដែរ។ តើហេតុអ្វីបានជាការត្រូវការនូវអ្នកជំនាញការដើម្បីជួយធ្វើការយើងបែរទៅជាខុស? ឥឡូវយើងមើលទាំង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេសយើងឥឡូវនេះក៏មានជំនាញការមកជួយធ្វើការដែរ ទាំងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ទាំងរដ្ឋាភិបាលយើងបច្ចុប្បន្នគឺសុទ្ធតែមានជំនាញការបរទេសមកជួយធ្វើការដែរ តើហេតុអ្វីបានជាអ្នកប្រឆាំងទាំងនោះមិនចង្អៀតចង្អល់ថាមិនឯករាជ្យទៅ? តាមពិតជំនាញការគឺជាអ្នកផ្តល់នូវគំនិតចេះដឹង តែរឿងសម្រេចគឺថិតនៅលើកម្ពុជា ដូច្នេះកម្ពុជាគឺជាប្រទេសឯករាជ្យហើយ។
នៅពេលដែលចូលមកដល់ទស្សវត្សទី៩០ ដែលជាការឈានទៅដល់លទ្ធផលនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងបារីស តើនៅពេលនោះក្រុមខ្មែរក្រហមដែលថិតនៅក្នុងក្រុមត្រីភាគីមានការនិយាយស្តាប់គ្នាឬទេ? ពេលនោះមានពីរភាគីមកចូលរួមជាមួយ SNC( ក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា) និងអាជ្ញាធរ អ៊ុនតាក់ ចំណែកខ្មែរក្រហមនៅឯ ប៉ៃលិន អន្លង់វែង សំឡូត ជាដើម ហើយពេលនោះ អ៊ុនតាក់ ក៏មិនហ៊ានទៅដែរ។ ដូច្នេះថ្ងៃ២៣ តុលា នោះគឺមិនទទួលបាននូវសន្តិភាពទេ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
ទាក់ទងទៅនឹងចំណុចនេះ កាលជំនាន់នោះគឺក្រុមខ្មែរក្រហមមិនបានមកចូលរួមបោះឆ្នោតទេ ហើយក៏មិនបានគោរពនូវស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងបារីសដែរ ហើយពេលនោះក៏គ្មានគណបក្សប្រឆាំងលើកអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងបារីស ទៅគៀបសង្កត់ខ្មែរក្រហមទេ ។ សូម្បីតែភាគី ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច និងលោកតាសឺន សាន ក៏មិនឃើញរួបរួមគ្នាដែរ។
-មតិលោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ដូច្នេះ យើងឃើញថា ក្រុមត្រីភាគីរួមគ្នាមិនបានផងក្នុងការប្រកួតជាមួយគណបក្សប្រជាជន ដោយសារតែជាក្រុមសួនតួរៀងៗខ្លួនដែលមិនបានគិតអំពីបញ្ហាជាតិ ទោះបីជាអ្នកតស៊ូយូរលង់ មានប្រវត្តិស្គាល់គ្នាតាំងពីសង្គមចាស់ទៅទៀត។ ចំណែក សម្តេចទាំងបី មិនបានស្គាល់គ្នាទេនៅពេលមករំដោះប្រទេស តែដោយសារការគិតប្រយោជន៍ជាតិជាធំទើបអាចរួបរួមគ្នាបានរហូតមកដល់ពេលនេះ។ នៅពេលចុងក្រោយ អង្គសម្តេចឪ លោកបានទទួលស្គាល់នូវវីរៈភាពរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ត្រង់នេះយើងត្រូវយល់ថា សន្តិភាពបើមិនផ្តើមចេញពីជនជាតិកម្ពុជា និងមិនផ្តើមចេញពីការលះបង់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងការភ្ជាប់នូវការទុកចិត្តរបស់ប្រជាជន ចំពោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏មិនអាចមានថ្ងៃនេះដែរ។ ដូច្នេះនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ដែលយើងសម្រេចបានគឺ បងប្អូនអតីតខ្មែរក្រហមបានមកចូលរួមក្នុងសមាហរណកម្មក្នុងសង្គមជាតិ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសយើងទទួលបាននូវសន្តិភាពពិតៗនោះគឺមានអត្ថន័យធំជាងថ្ងៃ ២៣ តុលា ទៅទៀត។ ប៉ុន្តែយើងមិនមែនបដិសេធថ្ងៃ២៣ តុលា ទេ ពីព្រោះវាក៏ជាកាំជណ្តើរមួយដើម្បីឲ្យយើងឈានឡើងដែរ តែថ្ងៃ៧ មករា គឺជាកាំជណ្តើរមុនគេបង្អស់សម្រាប់ការឈានឡើងដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាឈានមកដល់ថ្ងៃនេះ ជាពិសេសគឺកាំជណ្តើរនៃការទប់ស្កាត់ការវិលត្រឡប់មកវិញនៃរបប ប៉ុល ពត កុំឲ្យរបបនេះមកបំផ្លិចបំផ្លាញប្រទេសសារជាថ្មី ហើយមិនអាចឲ្យទស្សនៈបំផ្លាញសមិទ្ធផលជាតិដូចសម័យខ្មែរក្រហមវិលត្រឡប់មកវិញបានឡើយ។ ឥឡូវនេះ ទាំង កឹម សុខា ក្តី ទាំង សម រង្ស៊ី ក្តីគឺមិនដែលទទួលស្គាល់សមិទ្ធផលជាតិទេ រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ។ ត្រង់នេះគឺជាទស្សនៈ ប៉ុល ពត បែបថ្មីយ៉ាងពិតប្រាកដ ពីព្រោះពួកគាត់មិនទទួលស្គាល់នូវសមិទ្ធផលនានារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ រួមទាំងសមិទ្ធផលមើលឃើញ និងសមិទ្ធផលនៃសតិសម្បជ្ជញៈដែលយើងលូតលាស់។
ចំណុចនេះហើយដែលយើងត្រូវតែទប់ស្កាត់នូវមនោគមវិជ្ជាដ៏ឆ្កួតលីលាដែលបដិសេធនូវសមិទ្ធផលជាតិ។ ឧទាហរណ៍ដូចជានយោបាយ ឈ្នះ-ឈ្នះ បើយើងគិតថាបានទទួលនូវផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជាតិយ៉ាងពិតប្រាកដហើយនោះ គឺគ្មានអ្វីដែលត្រូវធ្វើសកម្មភាពអមិត្តជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ឬធ្វើអមិត្តជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ គួរតែរួមគ្នាដើម្បីប្រមូលទុននោះធ្វើដំណើរប្រកួតប្រជែងគ្នាតទៅទៀត ។
ការដែលយើងលើកយកមកនិយាយអំពីថ្ងៃ ៧ មករា ឬអំពីប្រវត្តិនៃថ្ងៃ ៧ មករា និងអំពីអ្វីដែលថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលលើកមកនោះ គឺមិនមែនមានន័យថាយើងទទួលបាននូវសមិទ្ធផលប៉ុណ្ណឹងហើយយើងឈប់ធ្វើតទៅទៀតទេ។ តាមពិតយើងចង់និយាយថា នៅពេលដែលយើងទទួលបាននូវសមិទ្ធផលប៉ុណ្ណឹងហើយ គឺយើងត្រូវទទួលយកនូវសមិទ្ធផលទាំងនោះទៅបន្តអភិវឌ្ឍតទៅទៀត គឺមិនត្រូវបន្តុះបង្អាប់ និងបំផ្លាញសមិទ្ធផលទាំងនោះដូចពួក ប៉ុល ពត នោះទេ ដែលពួកគេបានបំផ្លាញ និងបដិសេធនូវសមិទ្ធផលក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមទៅវិញ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
នេះជាចំណូចមួយដែលបងប្អូនរួមជាតិយើងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន គួរតែយកចិត្តទុកដាក់ពិចារណា ព្រោះអត្ថន័យនៃថ្ងៃ ៧ មករា នេះ សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំង ទាំង សម រង្ស៊ី ទាំង កឹម សុខា គឺបានយកថ្ងៃ ៧ មករា ធ្វើជាសត្រូវសួរពូជ ស្លាប់រស់ជាមួយពួកគាត់តែម្តង។
មូលហេតុចំបងគឺដោយសារតែថ្ងៃ ៧ មករា គឺជាថ្ងៃវិសេសវិសាល និងមានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ រួមជាមួយនឹងការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បន្ទាប់ពីបានសង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពីការកាប់សម្លាប់ហើយនោះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានភារៈកិច្ច និងកាតព្វកិច្ចមួយថែមទៀតគឺថែរទាំអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ និងការចាប់ផ្តើមកសាងប្រទេសជាតិពីបាតដៃទទេរ។ មកដល់ពេលនេះបើយើងធ្វើការប្រៀបធៀបនូវសមិទ្ធផលដែលយើងបានកសាងតាំងពីពេលរំដោះមក គឺមានការរីកចម្រើនគួរឲ្យមោទនៈភាព។ ឧទាហរណ៍ សមិទ្ធផលធំៗមួយចំនួនដូចជាស្ពាន គីហ្ស៊ូណា ស្ពានព្រែកតាមាក់ ស្ពានព្រែកក្តាម ស្ពានសេកុង និងស្ពានដ៏ទៃៗទៀតជាច្រើន។ ទាំងនេះគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិមហាសាលដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។
សម្រាប់ពួកប្រឆាំង គេកំពុងតែចោទប្រកាន់ និងបន្តុះបង្អាប់អំពីប្រាក់កម្ចីបរទេសដែលរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានខ្ចីដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិទៅវិញ។ រឿងខ្ចីឥណទានពីបរទេសនេះ គឺដោយសារតែរាជរដ្ឋាភិបាលបានមើលឃើញថាប្រទេសកម្ពុជា បានក្លាយទៅជាគំនរផេះផង់ទៅហើយ បន្ទាប់ពីយើងបានផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ ការដែលពួកប្រឆាំងលើកអំពីសមិទ្ធផលពីសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមថាមានតាំងពីរោងចក្រផលិតត្រាក់ទ័រ ឬរោងចក្រផលិតឡានក្តី នោះ គឺរហូតមកដល់ពេលនេះ គឺអ្នកជំនាន់ក្រោយរបស់យើងមិនអាចទៅទិញត្រាក់ទ័រ ឬឡានពីសម័យនោះមកប្រើ ឬយកមកធ្វើកសិកម្មដើម្បីអភិវឌ្ឍជនបទនាពេលនេះបានទេ ពីព្រោះរោងចក្រទាំងនោះត្រូវបាន ពួក ប៉ុល ពត បំផ្លាញអស់ទៅហើយ។ ដូច្នេះ ទាក់ទងទៅនឹងរឿងកម្ចីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលពីបរទេសនោះ គឺដោយសារតែសមិទ្ធផលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺមិនមានទាល់តែសោះដែលចាំបាច់ត្រូវតែកសាង។ ប្រសិនបើអ្នកជំនាន់មុនបានកសាងរួចហើយ មានស្ពាន មានផ្លូវរួចហើយនោះ តើរាជរដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ទៅខ្ចីឥណទានបរទេសមកកសាងអីទៀត?
ចំណុចមួយទៀតនៅក្នុងសម័យ លន់ ណុល ដែលបានទៅខ្ចីលុយ អាមេរិក មកទិញគ្រាប់បែកធ្វើសង្គ្រាមដើម្បីសម្លាប់ខ្មែរកាលជំនាន់នោះ ហើយរហូតមកដល់ជំនាន់នេះគឺជាបំណុលដែលជាបន្ទុករបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នផងដែរ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជាពួកប្រឆាំងមើលមិនឃើញ ហើយមិនពិចារណា។ ដូច្នេះនេះជាចំណុចមួយដែលគណបក្សប្រឆាំងខ្វះការទទួលខុសត្រូវ គឺគ្រាន់តែចេះស្រែកឲ្យមានសម្លេងស្រែក ប៉ុន្តែចំពោះអត្ថន័យ និងផលដែលជះមកលើខ្លួនវិញយ៉ាងណានោះ គឺមិនបានគិតឃើញអ្វីទាំងអស់។
-មតិលោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងចង់ចូលរួមកសាងប្រទេសក្នុងទម្រង់ពហុបក្ស អ្នកគួរកុំឆ្កួតវង្វេងនឹងប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស តាមចិត្តដែលអ្នកចង់បាន អ្នកត្រូវបង្កើនសមត្ថភាពជាគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការចូលរួមកសាងប្រទេស មិនមែនចូលរួមតាមបែបផុងខ្លួនដូចគណបក្ស សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ទេ។ ពួកគាត់នេះ ផុងខ្លួនដោយសារតែពាក្យប្រឆាំង ដូច្នេះហើយនៅពេលដែលពួកគេមិនប្រឆាំងគឺពួកគេខ្លាចប្រជាពលរដ្ឋចោទថាខ្លួនគេឆ្កួត។ អញ្ចឹងហើយទើបគិតតែពីប្រឆាំង។ ចំណែកឯគណបក្សប្រឆាំងក្នុងន័យប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសគេ គឺគេបង្ហាញអំពីគំនិតនយោបាយខុសពីគំនិតនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬគណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែមិនមែនជាការឲ្យអានុសាសន៍សម្រាប់ឲ្យក្រុមមតិភាគច្រើនធ្វើតាមនោះទេ។ គេអាចបង្ហាញនូវគំនិតផ្សេង ពីគំនិតរបស់រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែអ្នកដែលមានសិទ្ធិសម្រេចគឺប្រជាពលរដ្ឋ។ ឯរដ្ឋាភិបាលសម្រេចយកគោលនយោបាយរបស់គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ជាការទទួលខុសត្រូវរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលគាត់ឈ្នះឆ្នោតដោយសារប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតគាំទ្រគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនោះ។
ដូច្នេះគណបក្សប្រឆាំង ទាំងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី កំពុងតែផុងខ្លួននឹងពាក្យប្រឆាំងហើយ។ ពួកគេប្រឆាំងរហូតដល់ហ៊ានប្រឆាំងនឹងអាយុជីវិតប្រជាជនកម្ពុជា ។ប្រឆាំងនឹងថ្ងៃ ៧ មករា គឺពួកគេកំពុងតែប្រឆាំងនឹងសន្លឹកឆ្នោតប្រជាពលរដ្ឋហើយ។ អញ្ចឹងហើយទើបប្រជាពលរដ្ឋមិនបោះឆ្នោតដល់គណបក្សប្រឆាំងទៀតដែរ៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី