ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៣
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ជាទូទៅមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា
គាត់ច្រើនតែប្រើបា្រស់នូវភាសា អសុរស ឬភាសាដែលមិនមានសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ
ដូចជាការជេរប្រមាថប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជាពាក្យថា ខ្លៅ ខ្លាច ឃា្លន
អីជាដើម-ល- រួមជាមួយនិងការប្រើភាសាដូចជា ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ
និងពាក្យក្បត់ជាតិ -ល- ជាច្រើនទៀត។ ភាសាទាំងអស់នេះ
បើយើងស្ដាប់ទៅគឺវាអាក្រក់
ហើយបើតាមចរឹតខ្មែរយើងដែលធ្លាប់ទទួលបានការអប់រំតាមរយៈក្រមសីល
ធម៌ពុទ្ធិសាសនាជាដើម ហ្នឹង គឺយើងពិបាកនឹងទទួលយក។ ថ្មីៗនេះផងដែរ
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលសម្ដេចអគ្គសេនាមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
ក៏លោកបានមានប្រសាសន៍ស្នើសុំជាមួយនឹងការរៀបចំនូវច្បាប់
ដាក់ទោសទណ្ឌទៅដល់អ្នកនយោបាយដែលប្រើប្រាស់នូវភាសាអសុរស
ឬក៏ភាសាដែលខ្វះសីលធម៌នេះផងដែរ។ ជុំវិញសំណើនេះ
ហើយក៏ដូចជាទស្សនៈយល់ឃើញរបស់លោកបណ្ឌិត
ចំពោះអ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ដែលតែងតែប្រើប្រាស់នូវភាសាអសុរសនេះ
លោកបណ្ឌិតមានទស្សនៈយ៉ាងម៉េច?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ បើយើងគិតមកដល់ពេលនេះ វាចូល ២០ ឆ្នាំ
ហើយឈានចូលដល់នីតិកាលទី៥ នៃរដ្ឋសភា ចូលឆ្នាំទី២១ ទី២២ ទៀតហើយ
នៅសល់តែប៉ុន្មានខែទេ។ អញ្ចឹងដើម្បីឲ្យការបោះជំហ៊ានរបស់យើង
នៅក្នុងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
ជាពិសេសនៅក្នុងទីលានប្រកួតប្រជែងនយោបាយហ្នឹង
គួរឲ្យគណបក្សនយោបាយជាពិសេសមេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយ
ហើយនិងអ្នកធ្វើនយោបាយហ្នឹង
ដើរនៅលើគន្លងមួយដែលភាសាបច្ចេកទេសក្នុងន័យវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយ
គេហៅថា គន្លងវប្បធម៌ នយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ។
ហើយបើនិយាយនៅក្នុងជាបញ្ញត្តិវិញ ជាសីលធម៌វិញ
គឺយើងតែងជាអត្ថបទហ្នឹង គឺយើងហៅថា ក្រមសីលធម៌។
ត្រង់ហ្នឹងវាចូលដល់ពេលហើយ
ព្រោះយើងមិនអាចព្រងើយកន្ដើយចំពោះអ្នកនយោបាយ ដែលប្រើភាសាចោទប្រកាន់
និងវាយប្រហារគូរប្រកួតទេ។
គេអាចវាយប្រហារគូរប្រកួតដោយវិធីនៃការបង្ហាញនូវទស្សនៈ
ប៉ុន្តែអត់អាចទៅចោទប្រកាន់គេអាក្រក់
រហូតដល់ប្រើពាក្យសុទ្ធតែក្បត់ជាតិ ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ អាយ៉ង
ហើយចោទតែផ្ដេសតែផ្ដាសនោះទេ។ត្រង់ចំណុចនេះ មិនមែនជានយោបាយទេ
ហើយបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចាំ
បើគេធ្វើនយោបាយដូចអស់លោកគណបក្សប្រឆាំង
ដែលចង់ប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ប៉ុន្តែបែរទៅជាបន្ទុះបង្អាប់ វាយប្រហារ
ចោទប្រកាន់រហូតទៅចោទថាគេក្បត់ជាតិ ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ
ត្រង់ហ្នឹងមិនមែនជានយោបាយទេ អាហ្នឹងគឺជាពួកជនពាលទេ។
ហើយបើយើងហ៊ានដើរតួជាអ្នកនយោបាយ
យើងត្រូវបង្ហាញអំពីគំនិតដ៏ល្អរបស់យើង តែមិនមែនឲ្យអួតទេ
គឺបង្ហាញគំនិតរបស់យើងមក
ជាជម្រើសផ្សេងមួយទៀតខុសពីគំនិតនយោបាយរបស់គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល
ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជ្រើសរើស។ ប៉ុន្តែមិនមែនទៅយកវិធីទម្លាក់ចោទគេនោះទេ។
ត្រង់ហ្នឹងដែលខ្ញុំចង់បើកវង់ក្រចកតូចមួយ
ព្រោះមានអស់លោកមេអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុក
ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង គាត់អត់ដឹងថា
តើពាក្យជេរគ្នានៅក្នុងន័យនយោបាយគឺមិនដូចការជេរបញ្ចោរគ្នា
ដូចយើងនៅទីផ្សារនោះទេ។ ទីផ្សារនយោបាយខុសពីទីផ្សារលក់ដូរ
ខ្ញុំហៅពាក្យទីផ្សារនយោបាយទៅចុះ ដើម្បីឲ្យគាត់យល់បន្តិច។
ក្នុងន័យពិតប្រាកដគឺគេហៅថា ទីលានប្រកួតប្រជែងនយោបាយ
តែឥឡូវយើងហៅថាទីផ្សារនយោបាយទៅចុះ។ ការប្រកួតប្រជែងគ្នា
គឺគេអត់ប្រើពាក្យពាលាអាវ៉ាសែទេ
គេប្រើពាក្យឲ្យសមរម្យក្នុងន័យនយោបាយអញ្ចឹងពាក្យដែលជេរគ្នាក្នុងន័យ
នយោបាយ មិនមែនទាល់តែជេរបញ្ចោរគ្នាដូចនៅទីផ្សារលក់ត្រីទេ។
ឧទាហរណ៍ ដូចគូរប្រកួតនយោបាយទៅចោទម្ខាងទៀតថា ក្បត់ជាតិ
ត្រង់ហ្នឹង គេហៅថាជេរហើយ។ ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរ បម្រើឲ្យយួន
គឺជេរហើយត្រង់ហ្នឹង សុទ្ធតែហឹង្សាហើយត្រង់ហ្នឹង គឺ កឹម សុខា
គាត់ខូច។ គាត់និយាយថា គាត់អត់យកខ្មែរណាធ្វើជាសត្រូវទេ
ប៉ុន្តែស្រាប់តែចូលដល់ឃា្លទី ២
បើអ្នកចង់បោះឆ្នោតគាំទ្រឲ្យគេកាត់ដីឲ្យយួន អើ បោះទៀតទៅ
ត្រង់ហ្នឹងគឺជេរហើយ។ ត្រង់ហ្នឹងមិនមែនស្ថាបនាទេ។
បើអ្នកឯងចង់គាំទ្រកុម្មុយនីសបោះទៀតទៅ ត្រង់ហ្នឹងគេហៅជេរហើយ
មិនមែនទាល់តែជេរបញ្ចោរដូចនៅផ្សារទើបហៅថាជេរទេ។ ដូច្នេះ
អស់លោក NGO ដែលពាក់ស្លាកសិទ្ធិមនុស្ស កុំល្ងង់ពេក។ បើយើងចង់ដើរតួប្រដៅ
និងចូលរួមជួយសង្គមក្នុងក្រមសីលធម៌ ត្រូវខ្លួនឯងឲ្យយល់ផង។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ត្រង់ចំណុចនេះ សូមលោកបណ្ឌិតជួយបញ្ជាក់បន្ដិច ត្រង់ថា ជាទូទៅ
គឺគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ទាំងលោកទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី ទាំងលោក កឹម សុខា
ដែលកំពុងតែរៀនធ្វើនយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ យើងឃើញថា
គាត់និយមប្រើប្រាស់នូវភាសាអសុរស
ដូចជាចោទប្រកាន់អ្នកបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជន អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជន
ថាជាយួន ដែលមានន័យថា គាត់ចោទប្រកាន់ទាំងស្រុងតែម្ដង។
មានពាក្យមួយចំនួនទៀត ទាក់ទងទៅនឹងគាត់និយាយថា លក់ជាតិ លក់ទឹកដី
ក្បាលយួនខ្លួនខ្មែរអីជាដើមនេះ គឺសុទ្ធតែជាភាសារបស់លោក កឹម សុខា
រួមជាមួយនឹងពាក្យអាក្រក់ៗដ៏ទៃទៀត
ដែលយើងមើលទៅបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីភាពស្លន់ស្លោ និងការស្លឈាមរបស់លោក កឹម សុខា
នេះតែម្ដង។ អញ្ចឹងខ្ញុំចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយបង្ហាញជូនជនរួមជាតិ
ថាតើហេតុអ្វីបានជាផ្លូវល្អ សម្ដីល្អ
អ្នកនយោបាយប្រឆាំងមិនបានយកមកប្រើប្រាស់ រួមជាមួយនឹងភ្លេចគិតថា
ការប្រឆាំងរបស់អ្នកនយោបាយ គឺជាការប្រឆាំងដោយស្ថាបនា
ដោយបង្ហាញអំពីទស្សនៈយល់ឃើញរបស់ខ្លួនក្នុងផ្លូវប្រយោជន៍ជាតិ
ប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋនេះ គាត់មិនយកមកប្រើ គាត់ប្រើពាក្យអសុរស
ដើម្បីដណ្ដើមប្រជាប្រិយភាព ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល
និងបញ្ជ្រាបក្នុងស្រទាប់មហាជនទៅវិញ។ ចំណុចនេះ
លោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចបានជា បក្សប្រឆាំងជ្រើសរើសចំណុចដែលខុស
យកមកធ្វើ យកមកអនុវត្តបែបនេះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ រឿងនេះ គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ។ ខ្ញុំហ៊ាននិយាយ
ហើយអាចលោក សម រង្ស៊ី ក្ដី លោក កឹម សុខា ក្ដី ឬក៏ក្រុមរបស់គាត់តតាំងចុះ
ហើយធ្វើការប្រៀបធៀបចុះ។
តាមពិតខ្ញុំមិនចូលចិត្ដឲ្យទៅប្រៀបធៀបជាមួយបរទេសទេ តែដោយសារអស់លោកហ្នឹង
មួយម៉ាត់ណាក៏បរទេសហើយយករឿងហ្នឹង ទៅប្រៀបធៀបទៅ។
នៅពេលដែលគណបក្សមួយគ្មានសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ
ហើយអ្វីទៅជាសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ? សមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ
គឺទាមទារចាំបាច់ទាំងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់បុគ្គលដឹកនាំគណបក្ស
ទាំងទម្រង់នៃការរៀបចំគណបក្សតាមប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្ស។ បានន័យថា
គណបក្សមួយ ដែលយោងតាមនិយមន័យច្បាប់ និងនិយមន័យវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយ
គឺជាក្រុមប្រជាពលរដ្ឋដែលមានទស្សនៈនយោបាយស្រដៀងគ្នា
រួមគ្នាបង្កើតឡើងដើម្បីគោលបំណង
យកគំនិតខ្លួនទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស។
ការប្រកួតប្រជែងក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស មិនមែនមានន័យថា
ការប្រកួតប្រជែងជេរបញ្ចោរគ្នាទេ ហើយចំណុចហ្នឹង
តើយកស្អីទៅប្រកួតប្រជែង? មិនមែនយកពាក្យសង្ខោញដូរៗដូចលោក កឹម
សុខា ទេ គឺគំនិត តើអ្នកមានទស្សនៈនយោបាយស្អី
ទៅប្រកួតជាមួយទស្សនៈនយោបាយរបស់គូប្រកួតរបស់ខ្លួន។
អញ្ចឹងវាទាមទារឲ្យមានកម្មវិធីនយោបាយ មានគោលនយោបាយ
ហើយមានជីវភាពនយោបាយទៀត។ មិនត្រឹមតែមានគោលនយោបាយ កម្មវិធីនយោបាយ
ដែលថ្នាក់លើជាអ្នកកំណត់ទេ
ប៉ុន្តែត្រូវមានរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សតាំងពីលើដល់ក្រោមទៀត។
ប៉ុន្តែនៅពេលដែលអត់មានការផ្ដល់នូវលទ្ធភាពនៃដំណើរការបង្កើត
ឆន្ទៈនយោបាយ អត់មាននូវដំណើរការសម្ដែងឆន្ទៈនយោបាយ
និងអត់មាននូវដំណើរការសម្រេចនូវឆន្ទៈនយោបាយផ្ទៃក្នុងគណបក្សតាំង
ពីក្រោមឡើងទៅលើ គឺវាអត់មាននូវមូលដ្ឋានអីទាំងអស់ ដូច្នេះ
គឺវាអត់មានលក្ខណៈសម្បត្តិជាគណបក្សនយោបាយទេ។
អញ្ចឹងពួកគាត់ដែលជាគណបក្សប្រឆាំង ខ្ញុំហ៊ានថា
ឲ្យតតាំងចុះហើយខ្ញុំអាចនឹងឲ្យទៅមើលសន្ទានុក្រមទៀត។ គណបក្សនយោបាយ សម
រង្ស៊ី គណបក្សនយោបាយ កឹម សុខា
ថ្វីត្បិតទទួលនីត្យានុកូលភាពពីក្រសួងមហាផ្ទៃ
ថាជាគណបក្សតាមផ្លូវច្បាប់ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែក្នុងលក្ខណៈសម្បត្តិ
តាមនីតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយ
ពួកគាត់បានកម្រិតត្រឹមតែជាបននយោបាយទេ។ បននយោបាយហ្នឹង គឺបានន័យថា
ជាក្រុមមនុស្សដង្ហែរតាមមេបក្ស ហើយអត់ដឹងអីទេ។ ដង្ហែរអីហ្នឹង
គឺថាមេបក្សដោះខោអាវចេញ ដោះតាម មេបក្សដូរអាវចេញ ដូរតាម។ ដូច្នេះ
ចេញពីដូរលោកខែ មកព្រះច័ន្ទ។ ចេញពីព្រះច័ន្ទទៅនៅលោកខែ
ឬពីលោកខែទៅ ទៀន។ ដល់ឥឡូវ ទៀន និង លោកខែ
ឆេះខ្ទេចក្លាយទៅជាព្រះច័ន្ទ។
ត្រង់ហ្នឹងគេហៅថាដង្ហែរហើយនិងដែលខ្ញុំចង់និយាយថាជាបននយោបាយ
គឺត្រង់ហ្នឹងហើយ។ អញ្ចឹងគាត់អត់មានអ្វីក្រៅអំពីសម្រែកនៃការជេរ
និងបន្ទុះបង្អាប់អ្នកដទៃតែប៉ុណ្ណោះ។
បើសិនជាគាត់មានលក្ខណៈជាគណបក្សនយោបាយវិញ
វាគ្មានពេលឯណាទៅហត់ក្នុងការជេរគូប្រកួត វាយប្រហារគូប្រកួតទេ។
គ្រាន់តែមួយថ្ងៃៗ ធ្វើការតែ ៨ ម៉ោង ឲ្យតែពេញទៅ
ដើម្បីរៀបកម្មវិធីនយោបាយគោលនយោបាយ និងវិធីសាស្រ្ដនៃការឃោសនាទៅ
គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ ខ្ញុំថា ៥ ឆ្នាំ ក៏តិចដែរ ប៉ុន្តែបើគាត់អត់ធ្វើ
គាត់មានពេលតែទៅគ្រលាស់គល់អណ្ដាត
ដើរធ្វើនយោបាយអាវ៉ាសែនៅតាមទីសាធារណៈ គឺមានតែជេរ។ នៅក្នុងសភា
និយាយជាមួយគេអត់កើត ព្រោះខ្លួនក្នុងវិស័យមួយៗ
ដែលត្រូវមកដាក់ជាបរិបទនៃការពិភាក្សាក្នុងអង្គប្រជុំ
ខ្លួនអត់មានចំណេះ មានតែនិយាយថា ពុករលួយៗ ហើយស្អី ក៏អាក្រក់ៗ។មួយទៀត
មិនមែនឲ្យអ្នកឯងនិយាយក្នុងសភាទៅកែរដ្ឋាភិបាលទេ
គ្មានប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យណា
ដែលតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សប្រឆាំងទៅកែរដ្ឋាភិបាលទេ។ ឥឡូវក្រែងថា
យើងនិយាយគ្មានសម្អាង ទៅយកអាមេរិកមក ដែលគេចូលចិត្តយកអាមេរិក
គណបក្សសាធារណរដ្ឋ មិនជាគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល ជាគណបក្សប្រឆាំង
អញ្ចឹងសួរថា គណបក្សសាធារណរដ្ឋនៅក្នុងសភា ទោះបីគាត់មានភាគច្រើន សួរថា
គាត់ទៅកែរដ្ឋាភិបាល អូបាម៉ា ដែរឬទេ? គឺអត់ទេ។ គេអត់មានសមត្ថកិច្ច
ឬសិទ្ធិកាតព្វកិច្ចទៅកែរដ្ឋាភិបាល អូបាម៉ា ជាដាច់ខាត
ប៉ុន្តែគេមានតុល្យភាពនយោបាយ ក្នុងការតទល់គ្នាជាមួយនឹងនយោបាយរបស់លោក
អូបាម៉ា។ យ៉ាងណាមិញ សភាកម្ពុជា ក៏អញ្ចឹងដែរ
អ្នកមិនមែនបញ្ចេញសម្រែកទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់
សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី កែទេ
គណៈរដ្ឋមន្រ្ដីរបស់សម្ដេចមិនមែនទៅកែតាមអានុសាសន៍របស់គណបក្ស
ប្រឆាំងជាដាច់ខាត។ ផ្ទុយទៅវិញ
គណបក្សប្រឆាំងដែលបញ្ចេញសម្លេងនៅក្នុងសភា
បង្ហាញអំពីតុល្យភាពនៃគំនិតនយោបាយរបស់ខ្លួន
ប្រឈមជាមួយនឹងគំនិតនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ ត្រង់ហ្នឹង
អ្នកណាអ្នកសម្រេច ដូចលោក សត្យារក្ស បានលើកហ្នឹងហើយថា
ស្ថាបនាក្នុងកិច្ចការផលប្រយោជន៍ជាតិ។ អ្នកសម្រេចគឺប្រជាពលរដ្ឋ
មិនមែនទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមគំនិតអ្នកឯងទេ។ បានន័យថា
គណបក្សប្រជាជន
ដែលឈ្នះឆ្នោតតាមរយៈប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រ
កម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជន ដែលដាក់សម្រាប់ ៥ ឆ្នាំ ហ្នឹង
ស្រាប់តែមិនធ្វើតាម ទៅធ្វើតាមក្រុមភាគតិច ដែលតំណាងដោយគណបក្សសម រង្ស៊ី
កឹម សុខា វាចប់បាត់ហើយ មិនចាំបាច់ទៅប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតធ្វើអីទេ។
ធ្វើតាម សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ចប់បាត់ហើយ គេមិនអាចធ្វើតាមទេ
ហើយអ្នកក៏គ្មានកាតព្វកិច្ចដែរ។ អញ្ចឹងទាញមកវិញ
អ្នកត្រូវតែធ្វើនយោបាយ មិនមែនជេររដ្ឋាភិបាល ជេរគណបក្សប្រជាជនទេ
ធ្វើនយោបាយក្នុងនាមជានយោបាយប្រឈមតទល់ ពេលនោះអ្នកនឹងហត់
អ្នកប្រាកដជាគិតថា មិនចាំបាច់ជេរគ្នាទេ ប៉ុន្តែពួកគាត់អត់ដែលរវល់ទេ។
ឧទាហរណ៍ កឹម សុខា ៥ ឆ្នាំ តើបានធ្វើអីខ្លះ? សម រង្ស៊ី ៥ ឆ្នាំ
គ្មានធ្វើអីក្រៅពីដើររញ៉េរញ៉ៃបង្កើតឲ្យមានបញ្ហា ហើយក្រៅពីហ្នឹង
អ្នកដែលដង្ហែរតាម កឹម សុខា អ្នកដែលដង្ហែរតាម លោក សម រង្ស៊ី
គឺអត់មានបានធ្វើស្អីទេក្នុងរយះពេល ៥ ឆ្នាំ ហ្នឹង ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស ៖
ត្រង់ចំណុចនេះ សង្ឃឹមថា លោក លោកស្រី អ្នកនាង កញ្ញា បងប្អូនរួមជាតិ
ដែលកំពុងតែតាមដានស្ដាប់ គឺអាចនឹងមានការស្វែងយល់បានមួយកម្រិតទៀត។
ពីព្រោះធម្មតា រវាងតួអង្គអ្នកប្រដៅគេ
និងតួអង្គអ្នកដែលត្រូវគេប្រដៅ អញ្ចឹងអ្នកដែលប្រដៅគេ អ្នកដែលអប់រំគេ
លុះត្រាណាតែខ្លួនឯងហ្នឹង ប្រសើរជាងគេ។ តួយ៉ាងដូចជាគណបក្សប្រឆាំង លោក
សម រង្ស៊ី ក្ដី លោក កឹម សុខា ក្ដី
សុទ្ធតែដើរតួជាគ្រូប្រដៅគណបក្សប្រជាជន។ ឥឡូវយើងសួរថា
តើគណបក្សរបស់ខ្លួននេះ វារីកចម្រើនប៉ុណ្ណា? ដូចជាលោក សម រង្ស៊ី ជិត
២០ ឆ្នាំ ហើយ សួរថា តើគណបក្សរបស់ខ្លួនហ្នឹង
មានសុខភាពរីកធំធាត់កម្រិតណា។ តាំងពីគណបក្សមួយ ដែលហៅថា
រឹងមាំគ្រាន់បើដែរ ហើយរហូតមកដល់បញ្ចូលគណបក្សមួយទៀត ឲ្យបាន ២
រួមធ្វើតែមួយ។ នេះបានន័យថា វារួមតូច នេះមិនមែនរួមធំទេ។ អញ្ចឹង
ដែលយើងអាចរិះគន់គេ ថាគេមិនល្អ ថាគេមិនប្រសើរ ថាគេមិនឈ្លាសវៃ
វាលុះណាតែខ្លួនយើង វាប្រសើរជាងគេ ឬក៏ប្រហាក់ប្រហែលគេ។
ប៉ុន្តែបើសិនណាជាខ្លួនហ្នឹង អន់ ដឹកនាំតែកូនបក្ស
ច្រមិចច្រមក់មួយអត់ទៅមុខ ហើយខ្លួននោះ គិតតែពីជាប់គុក ជាប់ច្រវ៉ាក់
ត្រង់ហ្នឹង គឺវាជាសញ្ញាមួយ បញ្ជាក់ថា
ជីវិតចុងក្រោយនៃឆាកនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង
វាត្រូវបានបញ្ចប់ហើយ។
សំណួរ៖ ឥឡូវទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាទោសទណ្ឌរបស់លោក សម រង្ស៊ី វិញម្ដង។
ត្រង់ចំណុចនេះ គណបក្សប្រឆាំងកំពុងតែបន្លំមតិប្រជាពលរដ្ឋ។
ការបន្លំរបស់គាត់នោះ គឺខ្ញុំជឿជាក់ថា ដោយសារតែវិស័យច្បាប់
ឬក៏ការយល់ដឹងខាងផ្នែកផ្លូវច្បាប់ហ្នឹង
គឺប្រជាពលរដ្ឋយើងនៅមានកម្រិតនៅឡើយទេ។
ដោយសារយើងងើបពីសង្រ្គាមនោះផង ហើយប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងភាគច្រើន
លោកមមាញឹកជាមួយនឹងកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ផង។
ដោយសារតែបច្ចុប្បន្ននេះ
គឺរាជរដ្ឋាភិបាលរបស់យើងបានផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការប្រកបមុខរបររកស៊ី
ទទួលទាន។ អញ្ចឹងអ្វី គឺជាសេចក្ដីចាំបាច់នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារគាត់
គឺត្រូវតែធ្វើកិច្ចការងារដើម្បីសម្រួលទៅដល់ជីវភាពរស់នៅ។
រឿងដែលបក្សប្រឆាំងបន្លំហ្នឹង គឺត្រង់ថា គាត់និយាយអំពីអ្នកទោសនយោបាយ
តួយ៉ាង គឺលោក សម រង្ស៊ី
ដែលប្រព្រឹត្តនូវបទល្មើសជាក់ស្ដែងក្នុងការដកបង្គោលព្រំដែនកន្លងមកនេះ
គឺអស់លោកដែលជាអ្នកហែរហម ឬក៏អ្នកដែលគេហៅថាមានស្វាមីភ័ក្ដជាមួយ សម រង្ស៊ី
គឺបានបន្លើសម្លេងថា ទោសរបស់លោក សម រង្ស៊ី នេះ គឺជាទោសនយោបាយ។
ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន
សែន លោកបានបញ្ជាក់នៅចំពោះមុខ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកថា កម្ពុជាពុំមានអ្នកទោសនយោបាយទេ។
អញ្ចឹងជុំវិញលោក សម រង្ស៊ី ដែលបក្សប្រឆាំងគេថា ជាទោសនយោបាយ
នេះលោកបណ្ឌិតមានអីដើម្បីពន្យល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ទី១ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវញែកឲ្យដាច់ពីគ្នា មួយ
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជាក់ច្បាស់ហើយជា
មួយនឹងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក គឺលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលលោក
បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ពុំបានចោទថា កម្ពុជាមានអ្នកទោសនយោបាយទេ
គាត់គ្រាន់តែនាំពាក្យពីទស្សនៈអ្នកនយោបាយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ដែលគេព្រួយបារម្ភខ្លាចកម្ពុជាមានអ្នកទោសនយោបាយដូចដែលគណបក្ស
ប្រឆាំងលើក។ ហើយប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលបានជម្រាបហើយថា
កម្ពុជាអត់មានទេអ្នកទោសនយោបាយ ប៉ុន្តែមានអ្នកនយោបាយជាប់ទោស មានទោស។
ពាក្យហ្នឹងខុសគ្នា មូលហេតុអី ដើម្បីឲ្យយើងមើលឲ្យច្បាស់
អ្នកនយោបាយក៏ជាមនុស្សដែរ
ក៏ជាពលរដ្ឋដូចយើងដែរគ្រាន់តែខុសគ្នានឹង ឯកសណ្ឋាន។ អញ្ចឹងករណីលោក សម
រង្ស៊ី គាត់ជាប់ទោសក្នុងនាមជាពលរដ្ឋទេ
មិនមែនក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយទេ ចែកគ្នាឲ្យដាច់។ តែដោយសារលោក សម
រង្ស៊ី គាត់មានអាជីពជាអ្នកនយោបាយ ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង
នៅក្នុងពេលដែលគាត់ជាប់ទោស ម្នាក់ៗចេះតែយកតួអង្គសម រង្ស៊ី
ជាមេបក្សប្រឆាំង ប៉ុន្តែអ្វីដែល លោក សម រង្ស៊ី ទទួលទោសនោះ
មិនមែនទទួលទោសក្នុងឯកសណ្ឋានជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងទេ
ទទួលទោសជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលមានឈ្មោះ សម រង្ស៊ី
បានប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសច្បាប់មួយ
គឺច្បាប់ចែងនៅក្នុងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌរបស់យើង ពីទង្វើ
មិនមែនពីអាជីពអ្នកនយោបាយទេ អំពីទង្វើដែលដៃទាំងគូររបស់គាត់ជាមនុស្សនោះ
បានដកបង្គោលតម្រុយព្រំដែន ដែលជាបង្គោលនៃបញ្ញត្តិការងាររបស់ប្រទេសពីរ
កម្ពុជា វៀតណាម។ ហើយបញ្ញត្តិការងាររបស់ប្រទេសពីរនេះ
វាមានសក្ដានុពលនិងអត្ថន័យរបស់វា
ដែលបុគ្គលម្នាក់មិនអាចទៅចាប់ដកបានដោយស្រួលទេ។ កុំនិយាយថា
គេដាក់បង្គោលឈើពុក កឹម សុខា ក្ដី សម រង្ស៊ី ក្ដី បរិវារបស់គាត់ថា
ឈើពុកផុយ ទោះបីគេដាក់តែខ្សែអំបោះក៏អ្នកឯងប៉ះអត់បានដែរ។
ត្រង់ហ្នឹងចង់បញ្ជាក់ថា ជាបញ្ញត្តិការងារដែលមានជាធរមាន
និងសក្ដានុពលពេញច្បាប់របស់រដ្ឋពីរ គឺកម្ពុជា វៀតណាម
ដែលគ្មានប្រជាជាតិទាំងសងខាងណាមួយមកប្រឆាំងជាដាច់ខាត។ បើសិនប្រជាជាតិ
ឬប្រជាពលរដ្ឋប្រឆាំងអំណាចរដ្ឋស្រេចតែចិត្តនោះ គឺចប់ហើយ។
អញ្ចឹងលោក សម រង្ស៊ី គាត់មានទោសទៅលើទង្វើបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ។
ហើយទីពីរទៀត គាត់មានទោសមួយទៀត នៅពេលដែលគាត់ដកហើយ គាត់ដឹកមកភ្នំពេញ
ហើយមានអ្នកខ្លះការពារគាត់ថា គាត់អត់បានដកទេ ។ តាមពិតលោក សម រង្ស៊ី
នៅពេលដែលគាត់រាងវង្វេងបន្តិចនោះ ពេលដកហើយគាត់អួតថា
គាត់ដឹកដាក់គូថឡានគាត់មកភ្នំពេញទៀត។
ដល់ក្រោយមកទម្លាក់ចោលនៅឯណាឯណី ហើយគាត់ឡើងយន្ដហោះទៅបាត់។
ដល់ឡើងយន្ដហោះទៅបាត់បង្កចលាចលដល់គេនៅស្រុកខ្មែរ
។និយាយឲ្យអស់ទៅសូម្បីតែជួរគណបក្សសម រង្ស៊ី ថា្នក់ជាតិហ្នឹង
ក៏ឈឺក្បាលមែនទែនជាមួយនឹង លោក សម រង្ស៊ី
តែអស់លោកហ្នឹងមិនហ៊ាននិយាយការពិតទេ មិនទៅនិយាយប្រាប់គេជាសាធារណៈ
ប្រាប់មេខ្លួនឯងទៅ។ គណបក្សហ្នឹងគណបក្សទាំងអស់គ្នា មិនមែនគណបក្សសម រង្ស៊ី
កុំធ្វើអាឡិអាឡក់ពេក ប្រាប់ទៅ សម រង្ស៊ី
ក៏បានដែរមិនចាំបាច់ឲ្យយើងដឹងទេ។ អត់ទៅទៀត សម រង្ស៊ី
ឡើងយន្ដហោះទៅក្រៅប្រទេសបាត់ ។ លោក សម រង្ស៊ី
ធ្លាប់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសមួយទៀត គឺក្លែងឯកសារសាធារណៈ
ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតក្នុងចេតនាបង្ខូចកិត្យានុភាពរាជរដ្ឋាភិបាល
ដោយចោទថា រាជរដ្ឋាភិបាលកាត់ដីឲ្យយួន។ ន័យរបស់គាត់គឺអញ្ចឹង
ហើយភាសាហ្នឹងមានភស្ដុតាងសុទ្ធសាធ
មិនមែនតែរឿងគាត់ទើបនិយាយនៅក្រៅប្រទេសទេ។ តាំងពីគាត់នៅស្រុកខ្មែរ
ក៏គាត់និយាយអញ្ចឹងដែរ កឹម សុខា ក៏និយាយតែរហូត ត្រង់ហ្នឹងមិនជាបញ្ហា
ជេរប្រមាថគេ។ ដល់អញ្ចឹងធ្វើជាមេនយោបាយមួយ ខ្មាស់គេទេ
បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋគិតមើល សូម្បីតែប្អូនៗនិស្សិត
ពិសេសប្អូនៗរៀនខាងសុរិយោដី
បើសិនជាប្អូនៗយកផែនទីមួយដែលមិនមានមាត្រដ្ឋានពិតប្រាកដ
ជាផែនទីគ្រាន់តែបង្ហាញថា កម្ពុជានៅត្រង់នេះ វៀតណាមនៅត្រង់នេះ
ថៃនៅត្រង់នេះ យកមកធ្វើជាមាត្រដ្ឋានវាស់ព្រំដែន វាស់ដីធ្លី
ចប់ហើយ។ប្អូនៗរៀនខាងសុរិយោដីដឹងហើយ ហើយមន្រ្ដីសុរិយោដីក៏ដឹងដែរ
ហើយប្អូនៗស្ម័គ្រចិត្តដែលទៅវាស់ដី
ប្អូនៗទទួលចំណេះដឹងច្រើនណាស់ក្នុងការវាស់ដី។
បើសិនទៅវាស់ខុសខ្នាតមាត្រដ្ឋានខ្ទេចរឿងហ្នឹង ឈ្លោះគ្នារវាងអ្នកភូមិៗហើយ
ហើយចុះដល់លោក សម រង្ស៊ី រឿងជាតិមួយទាំងមូល ទឹកដីអធិបតេយ្យភាព
បូរណភាពទឹកដីមួយទាំងមូល
ទៅយកផែនទីរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលគេផ្សាយក្នុងវេបសាយ
សម្រាប់ដែលជាមគ្គុទេស ទេសចរណ៍ចង្អុលសម្រាប់ដល់អ្នកទេសចរណ៍
ឬក៏ប្រជាពលរដ្ឋពិភពលោកឲ្យដឹងថាតើកម្ពុជានៅឯណា វៀតណាមនៅឯណា
ស្រាប់តែយកទៅធ្វើមាត្រដ្ឋាន ហើយទៅផ្សព្វផ្សាយខុសទើបឃើញថាបាត់។
ត្រង់ហ្នឹងហើយបានជាលោក សម រង្ស៊ី
ត្រូវទទួលទោស។មិនមែនទទួលទោសដោយសារគាត់ជាប្រធានគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ទេ
តែគាត់ត្រូវទទួលទោសក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលប្រព្រឹត្តិ
បទល្មើស។ ដូចម្តេចដែលហៅថាទោសនយោបាយ? បើសិនជាលោក សម រង្ស៊ី
គាត់និយាយនៅក្នុងសភា ដោយហ៊ានតិតៀន លាតត្រដាងអំពីអំពើអសកម្ម
ឬអំពើល្មើសច្បាប់នៃមន្ត្រីណាមួយ។ ឧទាហរណ៍
ថាគាត់បានរកឃើញនូវចំណុចជាក់ស្តែងណាមួយ
ឬចំណុចខុសឆ្គងជាទូទៅណាមួយដែលការអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើពុំមាន
ប្រសិទ្ធិភាពដោយសារមានបទល្មើសត្រូវបានរួចខ្លួន
ហើយគាត់លើកនៅក្នុងរដ្ឋសភា តែពេលនោះគាត់ត្រូវមានទោស
ទើបរឿងហ្នឹងហៅថាជាទោសនយោបាយ
ពីព្រោះគាត់និយាយក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយតិតៀនអំពីភាពអសកម្ម។
ឬក៏ឧទាហរណ៍មួយទៀតដូចជា គាត់និយាយនៅក្នុងរដ្ឋសភា
ដោយបង្ហាញនូវឯកសារអំពីចំណុចជាក់ស្តែង ដោយរកឃើញថាក្រុមហ៊ុន ក
ដែលមានឈ្មោះ ខ បានដឹកឈើក្រញួង ហើយត្រូវបានរួចខ្លួន
តែក្រោយមកត្រូវបានតុលាការដាក់ទោសគាត់ទៅវិញ
នោះទើបវាជារឿងទោសនយោបាយ
តែបើគាត់ចោទប្រកាន់គេដោយផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត
នោះគឺជារឿងមួយផ្សេងទៅវិញ។ ខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ថា
បើសិនជាគាត់មានភស្តុតាងច្បាស់
ហើយគាត់បានបញ្ចេញនូវទស្សនៈនយោបាយនៅក្នុងអង្គសភា
ដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការអង្កេតម៉ឹងម៉ាត់ឡើងវិញ ហើយបែរជាលោក សម
រង្ស៊ី ត្រូវជាប់ទោស នោះទើបគេហៅថាទោសនយោបាយ។
លោក សម រង្ស៊ី
គ្មានសមត្ថកិច្ចឯណាដើម្បីទៅដកបង្គោលតម្រុយព្រំដែនទេ
គឺមិនមានច្បាប់ឯណាចែងថាតំណាងរាស្ត្រមានសិទ្ធិទៅដកបង្គោលកន្លែង
ណាដែលបោះខុសទេ។ដូច្នេះសូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋញែកគ្នាឲ្យដាច់
គឺតួអង្គបុគ្គលម្នាក់ដែលជាប្រជាពលរដ្ឋ បើអ្នកមិនគោរពច្បាប់
អ្នកក៏ត្រូវមានទោសដែរ។ ឧទាហរណ៍ សម រង្ស៊ី ក្តី កឹម សុខា ក្តី
នៅពេលដែលជិះឡានទៅបុកគេ នោះគឺត្រូវមានទោស
ហើយនៅពេលដែលមានទោសដោយសារជិះឡានទៅបុកគេហើយ
បែរជាលើកថាជាទោសនយោបាយនោះគឺពុំត្រឹមត្រូវទេ។
ចំណុចមួយទៀតទាក់ទងទៅនឹងក្រមសីលធម៌
ដូចសម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលបានលើកហើយថា
អ្នកនយោបាយគួរតែមានក្រមសីលធម៌មួយដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មទៅអ្នកនយោបាយ
ដែលរំលោភលើក្រមសីលធម៌។ ត្រង់ចំណុចនេះគឺមិនមែនជាទោសនយោបាយទេ។
មានមេអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាឡិកអាឡក់ម្នាក់បានលើកឡើងថា
បើដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើក្រមសីលធម៌ដល់អ្នកនយោបាយ
នោះគឺជាទោសនយោបាយហើយ។នេះជាការលើកមួយដែលខុសឆ្គងហើយ
ពីព្រោះអ្នកនយោបាយក៏ត្រូវតែមានក្រមសីលធម៌ដែរ ទោះបីជានៅអាមេរិក
ឬនៅអឺរុបខាងលិច និងខាងកើតក៏មានដូចគ្នា។
ប្រសិនបើអ្នកឯងជេរប្រមាថក្នុងន័យនយោបាយ គឺមិនមែនជេរបញ្ចោរគេនោះទេ
ហើយក្រមសីលធម៌បានហាមមិនឲ្យធ្វើ ដូចជាក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត
និងក្នុងនីតិវិធីបោះឆ្នោតរបស់យើងក៏មានដែរ។ ប៉ុន្តែទោសបញ្ញត្តិ
និងទណ្ឌកម្មសម្រាប់ដាក់ទោស
ទៅលើការរំលោភលើក្រមសីលធម៌អ្នកនយោបាយពុំទាន់មានធ្ងន់ធ្ងរ
នៅឡើយទេ។ អញ្ចឹងយើងគួរតែពង្រឹង។ ឧទាហរណ៍
ដូចជាការចោទរាជរដ្ឋាភិបាលថាក្បត់ជាតិ ជាដើមគឺត្រូវមានទោស
តែមិនមែនជាទោសជាប់ពន្ធនាគារទេ គឺជាទោសផាកពិន័យ
រហូតដល់ទោសកំពូលដូចជាការដកសិទ្ធិបោះឆ្នោត ឬដកសិទ្ធិនយោបាយជាដើម។
នេះមិនមែនជាទោសនយោបាយទេ
តែជាទោសវិន័យសម្រាប់អ្នកនយោបាយដែលគ្មានសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ
ចេះតែដើរជេរគេ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ មកទល់ពេលនេះឃើញថា សម្ព័ន្ធភាពរបស់ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី
គឺមានភាពទន់ដៃម្ខាងត្រង់សកម្មភាពរបស់គណបក្សទាំងពីរ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ក្រោយពីមេបក្សនេះត្រូវតែជាប់ពន្ធនាគារពីបទប្រព្រឹត្តិបទល្មើស
យើងឃើញក្រុមហែរហម សម រង្ស៊ី
កំពុងតែធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្មក្នុងការរកច្រកដើម្បីឲ្យ សម រង្ស៊ី
បានវិលចូលស្រុកដោយរួចពីទោសទណ្ឌ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ កឹម សុខា
វិញគឺហាក់ដូចជាមិនបានអើពើរចំពោះការរកច្រកឲ្យ សម រង្ស៊ី
បានវិលមកវិញនោះទេ។ មានន័យថា សម រង្ស៊ី ចូលមកក៏បាន សម រង្ស៊ី
មិនចូលមកក៏បាន។ ត្រង់ចំណុចនេះ ប្រជាពលរដ្ឋកំពុងតែឆ្ងល់ថា
តើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំជំនួសលោក សម រង្ស៊ី ពេល សម
រង្ស៊ី អវត្តមាននោះ តើពួកគេជាមនុស្សអសមត្ថភាព ឬយ៉ាងណា?
ដែលពួគេរង់ចាំតែ សម រង្ស៊ី ម្នាក់ ទើបធ្វើឲ្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី
អាចរស់បាននោះ។ ដូច្នេះ តើសមត្ថភាពដែលធ្វើឲ្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ខ្លាំងនោះ គឺមានតែបុគ្គល សម រង្ស៊ី ម្នាក់ទេឬយ៉ាងណា?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ រឿងសម្ព័ន្ធភាពរវាង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី
គឺជារឿងដែលនៅតែឃ្លាតឆ្ងាយពីគ្នានៅឡើយទេ
គឺគ្រាន់តែបង្កើតបានសំបកដំបូលមួយតែប៉ុណ្ណោះ។
នៅក្នុងនោះគឺមានក្រុមពីរដដែល គឺក្រុម កឹម សុខា និងក្រុម សម រង្ស៊ី ។
ក្រុមទាំងពីរនោះគឺមានផលប្រយោជន៍ខុសគ្នា
ដោយផ្តើមចេញពីផលប្រយោជន៍នៃទស្សនៈនយោបាយចង់បានខុសគ្នា។ គឺខាង
លោក សម រង្ស៊ី ទាមទារដោយខកខានមិនបាន ដោយទទូចនូវវត្តមាន សម រង្ស៊ី
បំពេញតួនាទីជាប្រធាន
និងមានវត្តមានដឹកនាំផ្ទាល់យ៉ាងសកម្មក្នុងការប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោត
ក្រមដំបូលថ្មី។ ឯខាង កឹម សុខា គឺមើលឃើញថា ទោះអត់វត្តមាន សម រង្ស៊ី
ក៏បានគឺឲ្យតែក្រុមលោក សម រង្ស៊ី ចូលរួមធ្វើ នេះជាការលើកឡើងរបស់ កឹម សុខា
ទោះបីអត់បុគ្គល សម រង្ស៊ី ក៏បានដែរ។ ដោយសារតែលោក កឹម សុខា មើលឃើញថា
ក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ គឺគាត់បានចំណេញច្រើន
នេះជាការយល់ឃើញ។ តាមការពិត ទាំងពីរនាក់នេះ បង្កើតជាផ្ទះមួយ
ដើម្បីបង្កើតជាល្បែងនយោបាយថ្មី
ដោយទុកផ្ទះចាស់រៀងៗខ្លួនឲ្យនៅដដែល។
ចំពោះ លោក សម រង្ស៊ី
ការលាលែងពីគណបក្សចាស់មកគណបក្សថ្មីគឺមិនទាក់ទងទៅនឹងរឿងផ្លូវ
ច្បាប់នោះទេ។ ការលាលែងពីគណបក្សចាស់ ទោះបីជាលាលែងក៏ដោយ
ក៏គាត់នៅតែមានសិទ្ធិមកវិញដដែលទេ
ពីព្រោះគាត់គ្រាន់តែដកឃ្លាទៅលេងល្បែងនយោបាយនៅគណបក្សថ្មីតែ
ប៉ុណ្ណោះ។ រីឯ កឹម សុខា ក៏ដើរតាមវិធីនេះដែរ តែគាត់ប្រើវិធីផ្សេង
ដោយលើកថាចាំចុងខែ មេសា ទើបគាត់សុំលាលែងពីគណបក្សចាស់របស់គាត់
ពីព្រោះចាប់ពីខែ មេសា ទៅដល់ថ្ងៃ ១២ ខែ ឧសភា ទើប គ ជ ប
ទទួលយកបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះគណបក្ស។ អញ្ចឹង កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី
គឺត្រូវប្រឈមគ្នាខ្លាំងនៅពេលរៀបបញ្ជីឈរឈ្មោះបេក្ខជនរួមគ្នានេះហើយ។
នេះជាចំណុចចាញ់ឈ្នះគ្នារវាងគណបក្សទាំងពីរ
ដូច្នេះបើសិនជាគណបក្សណាមួយចាញ់គឺគេនឹងត្រឡប់មកគណបក្សចាស់
របស់គេវិញ។ មានន័យថា បើ កឹម សុខា ឈ្នះ សម រង្ស៊ី គឺ កឹម សុខា
នៅគណបក្សថ្មី តែបើ កឹម សុខា ចាញ់ សម រង្ស៊ី
នៅក្នុងល្បែងនយោបាយគណបក្សថ្មីនោះ កឹម សុខា
នឹងត្រឡប់មកផ្ទះចាស់វិញ។ សម រង្ស៊ី ក៏អញ្ចឹងដែរ បើសិនជាចាញ់ កឹម
សុខា
គឺគាត់មានទ្វារក្រោយនៅចំហរឲ្យត្រឡប់មកគណបក្សចាស់វិញ។បច្ចុប្បន្ននេះ
យើងមើលឃើញថា សម រង្ស៊ី ឈ្នះល្បែងនយោបាយនេះហើយ ពីព្រោះ សម រង្ស៊ី
បានចេញពីគណបក្សចាស់ហើយ ហើយជាប្រធានគណបក្សថ្មី ចំណែក កឹម សុខា
មិនទាន់ក្លាយទៅជាអនុប្រធានគណបក្សថ្មីនេះទេ។ អញ្ចឹង នៅខែ
មេសា បើសិនជា គាត់លេងល្បែងចាញ់ សម រង្ស៊ី
គាត់នឹងមិនចេញពីគណបក្សចាស់របស់គាត់ទេ។
ចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ការនៅក្នុងគណបក្សថ្មីរបស់គាត់
បង្ហាញអំពីចំណុចវិជ្ជមានរបស់ សម រង្ស៊ី
ត្រង់ថាគាត់អាចបង្ហាញទៅដល់អ្នកគាំទ្ររបស់គាត់ថា គាត់ព្រមរួបរួមហើយ
តែលោក កឹម សុខា មិនព្រមចូលមករួបរួមទេ។ ការដែល កឹម
សុខាឈ្នះឆ្នោតបន្តិចបន្តួចពី សម រង្ស៊ី នៅព្រៃវែងនោះ គឺដោយសារតែរឿងរួម
ឬមិនរួមនេះហើយ។ តែពេលនេះ សម រង្ស៊ី បានបង្ហាញថាគាត់រួមហើយ តែនៅ កឹម
សុខា ទេដែលមិនរួម។ អញ្ចឹងពេលនេះ កឹម សុខា កំពុងតែលំបាកហើយ។
ជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះ ក្រោយពេលដែល កឹម សុខា ទៅជួប សម រង្ស៊ី នៅបារាំងហើយ
ពេលត្រឡប់មកវិញគឺមិនបានអួតក្អេងក្អាងដូចមុនទេ។
បើតាមព័ត៌មាន ការដែល កឹម សុខា ទៅជួប សម រង្ស៊ី នោះ គឺការសង្ឃឹមរបស់
កឹម សុខា ដែលអាចនឹងឈរជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីគឺមិនអាចទៅរួចទេ។ ចំណែក
សម រង្ស៊ី គឺមិនអាចបានទេ ព្រោះគ្មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត
និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត។
អញ្ចឹងបេក្ខជនដែលអាចឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺពិតជាមិនមែន សម រង្ស៊ី
ហើយក៏មិនមែន កឹម សុខា ដែរ ។ បើតាមព័ត៌មាន គឺអ្នកដែលជំនិតបំផុតរបស់លោក
សម រង្ស៊ី
ហើយយើងក៏អាចដឹងដែរនូវអ្នកណាដែលជាជំនិតបំផុតនោះ។
ដូច្នេះហើយទើប កឹម សុខា ត្រឡប់មកវិញ ទាំងអស់សង្ឃឹម។
សរុបមក ជុំវិញសកម្មភាពនៃការបោកប្រាស់ ភូតកុហក
របស់គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ដែលកម្មវិធីបានលើកឡើង ដើម្បីជាការពន្យល់
និងបំភ្លឺទៅដល់ជនរួមជាតិ គឺសម្រាប់ឲ្យបងប្អូនយើងពិចារណា
និងមានការប្រុងប្រយ័ត្ន
ពីព្រោះសកម្មភាពនៃការឃោសនាបោកបញ្ឆោតប្រជាពលរដ្ឋ
អំពីការបោះឆ្នោតសកលដែលនឹងចូលមកដល់នាពេលខាងមុខនេះ
គឺឃើញថាគណបក្សប្រឆាំងបានប្រើនូវរូបភាពឃោសនាផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែ
បើនិយាយអំពីចំណុច ឬសកម្មភាពថ្មី ដែលមិនមានពីអាណត្តិមុននោះ
គឺមានដូចជា នយោបាយស្លឹកចេករបស់ កឹម សុខា នាំស្លឹកចេកទៅលក់នៅអឺរុប
ហើយក្រៅពីនេះគឺមានតែការស្រែកប្តូរៗអី ដដែលៗ
ឬក៏អះអាងថាឈ្នះមុនអីជាដើមហ្នឹង ដែលជារឿងដដែល
ដែលគណបក្សប្រឆាំងធ្លាប់ឃោសនាតាំងពីកើតបក្សប្រឆាំងមកម្លេះ។
ប៉ុន្តែតាមរយះការបោះឆ្នោតប៉ុន្មានអាណត្តិមកនេះ គឺនយោបាយភូតកុហក
ប្តូរឬមិនប្តូរ បក្សយើងឈ្នះមានប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រប៉ុនណ្ណេះលាន
ឬប៉ុណ្ណោះលានអីនោះគឺបក្សប្រឆាំងបានបរាជ័យ៣អាណត្តិមកហើយ។ សម្រាប់
កឹម សុខា ដែលជាកូនបក្សបន្តវេនពីគណបក្សលោកតា សឺន សាន
ហើយប្រឹងស្រែកកន្លងមកគឺបានតែបីកៅអីទេ។
នេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញអំពីការកាន់តែធ្លាក់ដុនដាបទៅៗរបស់គណបក្សប្រឆាំង
ហើយជាងនេះទៅទៀតការបែកបាក់នៅផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សប្រឆាំងនោះ
ក៏កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ ដែលកត្តានៃការបែកបាក់នេះគឺដោយសារតែបងប្អូន
សកម្មជនដែលធ្លាប់តែងប់ងល់ជាមួយគណបក្សប្រឆាំងអស់ជំនឿ
ដោយសារជំហរមិនច្បាស់លាស់របស់មេបក្សតែម្តង ដោយកុហកម្តងថា ព្រះច័ន្ទ
នោះល្អ ឬក៏ម្តងថា ភ្លើងទៀននោះជិតរលត់ទៅវិញហើយជាដើម
ដែលធ្វើឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋអ្នកដើរតាមវង្វេង អស់ជំនឿ។
ផ្ទុយពីមេដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលសម្តេចទាំងបី
មានគោលនយោបាយត្រឹមត្រូវ ដឹកនាំច្បាស់លាស់ និងម៉ឹងម៉ាត់
ដោយយកការកសាងជាតិជាធំ ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមើលឃើញអំពីស្នាដៃ
និងទទួលបាននូវផលប្រយោជន៍គ្រប់គ្រួសារយូរអង្វែង ទាំងអ្នកជំនាន់យើង
និងអ្នកជំនាន់ក្រោយទៀត។ ផលប្រយោជន៍ជាតិទាំងអស់នេះហើយ
ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានគាំទ្រ
និងបន្តគាំទ្រតាមរយះការបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ដើម្បីបន្តដឹកនាំប្រទេសនាអាណត្តិក្រោយតទៅទៀត៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី
ដោយអនុលោមតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រសួងការពារជាតិ
ទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន
ក្រោមជំនួយដ៏ថ្លៃថ្លានៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
វិទ្យាស្ថានកងទ័ពជើងគោកបានចាប់ផ្តើមដំណើរការសាងសង់
និងបំពាក់នូវគ្រឿងសម្ភារៈសម្រាប់ការហ្វឹកហ្វឺនពីឆ្នាំ១៩៩៩
រហូតមកដល់ដើមឆ្នាំ២០១២ មាន៥ ដំណាក់កាលរួចមកហើយ
និងឈានដល់ដំណាក់កាលទី៦ កាលពីបំណាច់ឆ្នាំ២០១២។
ផ្អែកតាមគំរោងជំនួយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១២-២០១៣ ដែលមានទឹកប្រាក់
៨៩លានយ៉ន់ ក្រោយពីការសាងសង់អគារស្នាក់នៅ
និងអគារផ្ទះបាយសម្រាប់កម្មសិក្សាការី
រួចនឹងបន្តការសាងសង់អគារការិយាល័យធ្វើការរបស់យោធាចារ្យកម្ពស់
៤ជាន់ និងអគារសាលប្រជុំចំណុះ ១២០០នាក់
រួមទាំងការបំពាក់សម្ភារៈបរិក្ខារជាច្រើនទៀតផងដែរ។
