សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
បានប្រកាសបញ្ជាក់នាថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ អំពីការកំណត់តំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ
ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកំពត និងខេត្តកែប
ជាតំបន់គ្មានផ្សែងបំពុលបរិស្ថាន ដោយសម្តេចបានមានប្រសាសន៍ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធានាមិនឲ្យមានការវិនិយោគដោយរោងច្រកធុនធ្ងន់
ដែលនាំទៅដល់ការបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថានដល់តំបន់ទេសចរណ៍ ដែលជាចំណូលជាតិដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ក្នុងមួយឆ្នាំៗនោះទេ។
នៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតី ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យដំណើរការវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យទី៣
ដែលត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយក្រុមហ៊ុន CETIC International នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅក្នុងឃុំដងពែង
ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
យើងមិនត្រូវឲ្យមានរោងចក្រធុនធ្ងន់ ដូចជារោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងកាត រោងចក្រស្លដែកថែប
ឬរោងចក្រធុនធំផ្សេងៗទៀត នៅតំបន់ដែលត្រូវបានចាត់ទុកជា «តារារះទិសនិរតី» ដែលនាំទៅដល់ការបំពុលបរិស្ថាន
និងនាំទៅដល់ការបំផ្លាញតំបន់ឆ្នេរទាំងមូលតែម្តង។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
សម្ដេចបានប្រាប់ក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសចិនមួយដែលសុំវិនិយោគនៅខណ្ឌស្ទឹងហាវ
ក្រុងព្រះសីហនុ ថា «គួរតែទៅរកការវិនិយោគនៅក្នុងខេត្តកោះកុង
ឬទៅរកលោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់។ សូមកុំមកបណ្តាក់ទុនលើការបង្កើតរោងចក្រធុនធ្ងន់នៅទីនេះ»។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ការបង្កើតរោងចក្រធុនធ្ងន់នៅទីនេះ (ខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកំពត ខេត្តកែប) នឹងនាំទៅដល់ការបាត់បង់ទេសចរណ៍
ដែលឈានទៅដល់ការបាត់បង់ប្រភពចំណូលជាតិដ៏ធំ ព្រោះនៅក្នុងឆ្នាំ២០១២កន្លងទៅនេះ
កម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវទេសចរចំនួនជាង ២ ៥៨០ ០០០ នាក់ ជាមួយប្រាក់ចំណូលជាង ២
២០០លានដុល្លារអាមេរិក ដូច្នេះហើយបានជាយើងមិនចង់ឲ្យមានបង្កើតរោងចក្រផលិតអគ្គិសនី
ប្រើដោយប្រេងឥន្ធនៈ ព្រោះវានាំទៅដល់ការបំពុលបរិយាកាស។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
ការបង្កើតរោងចក្រផលិតអគ្គិសនី ប្រើដោយធ្យូងថ្មនៅខេត្តព្រះសីហនុ ជាករណីចាំបាច់ចៀសមិនរួច
ប៉ុន្តែត្រូវតែជារោងចក្រប្រើធ្យូងថ្មស្អាត ដើម្បីចៀសវាងផលប៉ះពាល់ទៅដល់បញ្ហាបរិស្ថាន។
ទាក់ទងទៅនឹងការលើកឡើងរបស់មនុស្សមួយចំនួន ដែលចង់ឲ្យអគ្គិសនីមានតម្លៃត្រឹមតែ
៥០០ រៀល ក្នុងមួយគីឡូវ៉ាត់ម៉ោង ហើយសាំងមានតម្លៃ ១០០០ រៀល ក្នុងមួយលីត្រនោះ
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ពន្យល់ថា តើគេបានអគ្គិសនីមកពីណា?
បើការវិនិយោគនីមួយៗសុទ្ធតែមានការចរចាថ្លៃរួចហើយ តម្លៃនេះត្រូវបានយកទៅដាក់អនុម័តនៅក្នុងរដ្ឋសភា
ដូច្នេះអ្នកទាមទារនេះ គេចង់ធ្វើជាពួក ប៉ុល ពត បែបថ្មី ឬយ៉ាងណា? រំសាយនូវកិច្ចសន្យាដែលជាមរតកនៃរដ្ឋមួយ…ពួកគេនឹងបំពានទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលមានរួចមកហើយ។ តម្លៃអគ្គិសនីគ្មានប្រទេសណាមានតម្លៃ
៥០០រៀលនោះទេ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ពួកអ្នកទាមទារនេះបានបោកប្រាស់ប្រជាជន
ព្រោះសូម្បីតែសាំងនៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ប្រទេសគូវែត ប្រទេសវេណេហ្សូអេឡា
សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏មិនមែនមានតម្លៃ ១០០០ រៀល ក្នុងមួយលីត្រដែរ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា
ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ មរតករដ្ឋសព្វថ្ងៃនេះ សូម្បីតែយើងមិនទាំងបានដឹងផងថា
បំណុលពីអតីតកាលសល់ពីជំនាន់មុនប៉ុន្មានលាន យើងទទួលបន្ទុកសងទាំងអស់
រាប់ទាំងបំណុលរបស់ លន់ នល់ ជំពាក់អាមេរិកកាំងប៉ុន្មានរយលានដុល្លារ
ដែលពេលនោះអាមេរិកកាំងគ្មានអភិវឌ្ឍអ្វីទេ គេថាយកមកអភិវឌ្ឍខាងកសិកម្ម ប៉ុន្តែពេលនោះ
លន់ នល់ ត្រួតត្រាតែកណ្តាលក្រុងទេ ហើយប្រហែលជាទិញគ្រាប់បែកទម្លាក់លើក្បាលប្រជាជនកម្ពុជាផងក៏មិនដឹង។
ទន្ទឹមនេះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍រំលឹកឲ្យដឹងផងដែរថា
នៅដែលពេលប្រធានាធិបតីអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មកកាន់កម្ពុជា ខ្ញុំបានស្នើសុំឲ្យដោះស្រាយបំណុលហ្នឹង
ដោយសុំឲ្យគាត់លុបចោលមួយចំនួន ហើយបំណុលដែលនៅសេសសល់ សងតាមអត្រាការប្រាក់សម្បទាន
ឬក៏សុំឲ្យផ្ទេរបំណុលនេះទៅធ្វើការបម្រើការងារអភិវឌ្ឍក្នុងប្រទេសវិញ
ប៉ុន្តែមកដល់ម៉ោងនេះហើយ មិនទាន់បានព្រមព្រៀងគ្នាទេ។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
មរតករបស់រដ្ឋសូម្បីតែជារដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់មួយ ដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ
នរោត្តម សីហនុ ហើយដែលនាំឲ្យប្រទេសឆាបឆេះដោយសង្គ្រាម ប្រជាជនកម្ពុជាស្លាប់មិនតិចទេ
ដោយគ្រាប់បែករបស់អាមេរិក ប៉ុន្តែយើងត្រូវទទួលបន្ទុកសងលុយអាមេរិកទៀត។ សម្តេចតេជោបានលើកជាសំណួរថា
ហេតុអ្វីមានអ្នកខ្លះចាប់ផ្តើមសន្យាយកតម្លៃអគ្គិសនីមួយគីឡូវ៉ាត់ម៉ោង ៥០០ រៀល
ក្នុងពេលដែលកិច្ចសន្យានៃការវិនិយោគផ្នែកអគ្គិសនីទាំងឡាយត្រូវ ឆ្លងកាត់រដ្ឋសភា
តើអ្នកចង់បំពានចាប់ពីឥឡូវទៅឬ? នយោបាយរឹបអូសពីអ្នកមាន បានចូលមកដល់ទៀតហើយ អាពត
បែបថ្មីចូលមកដល់ ខ្ញុំអត់នឹកស្មានថា ចូលដល់សតវត្សទី២១ ហើយ មាននយោបាយ
អាពត តាមលងមកដល់នោះទេ។
នៅក្នុងឱកាសសម្ពោធដាក់ឲ្យដំណើរការវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ៣
នោះដែរ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃនេះខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយណាស់
ដោយសារតែថ្ងៃនេះ មានសមិទ្ធផលមួយទៀតបន្ថែមលើសមិទ្ធផលជាច្រើន ដែលមានពីពេលមុនមក
តាមរយៈនៃការវិនិយោគពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន គឺវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ៣
ហើយដែលបណ្តាញរបស់វាបានតភ្ជាប់រវាងវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ៣ ទៅវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ១
និងបញ្ជូនទៅរាជធានីភ្នំពេញ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បញ្ហារបស់យើងវាមិនបានចប់នៅត្រឹមដំណើរការរបស់វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ៣
ដែលមាន ១៨ មេហ្គាវ៉ាត់នេះទេ ព្រោះយើងមានតម្រូវការធំជាងនេះច្រើនណាស់។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ប្រទេសកម្ពុជាមានការប្រមូលផ្តុំ ផលិតអគ្គិសនីទើបតែបានជាង ២០០ មេហ្កាវ៉ាត់តែប៉ុណ្ណោះ
ដោយនៅវារីអគ្គិសនីកំចាយចំនួន ១៩៣ មេហ្គាវ៉ាត់ វារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ៣
ចំនួន ១៨ មេហ្គាវ៉ាត់ និងវារីអគ្គិសនីគីរីរម្យ១ ចំនួន ១២ មេហ្គាវ៉ាត់។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ប្រភពដែលធានាបំផុតសម្រាប់យើង គឺវារីអគ្គិសនី ដែលវាធានាមិនឲ្យតម្លៃអគ្គិសនីឡើងចុះទៅតាមការឡើងថ្លៃប្រេងនៅខាងក្រៅ។
ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏វារីអគ្គិសនីនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នោះទេ
ព្រោះនៅពេលរដូវវស្សាយើងអាចប្រើបានយ៉ាងពេញទំហឹង ប៉ុន្តែនៅរដូវប្រាំង វារីអគ្គិសនីមិនអាចប្រើប្រាស់បានពេញកម្លាំងនោះទេ
ដូច្នេះយើងត្រូវជម្រុញការផលិតអគ្គិសនីដោយរោងចក្រដែលដើរដោយធ្យូងថ្មឲ្យបានរហ័ស
ដើម្បីគួបផ្សំជាមួយការប្រើប្រាស់វារីអគ្គិសនីនៅរដូវប្រាំង ដោយត្រូវបញ្ចេញថាមពលឲ្យបានច្រើនពីប្រភពដុតធ្យូងថ្ម
ដើម្បីគួបផ្សំជាមួយវារីអគ្គិសនីដែលធ្លាក់ចុះ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
ដូច្នេះហើយបញ្ហាផលិតអគ្គិសនីនៅតែជាកង្វល់ដ៏ធំរបស់យើង។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
តាមគម្រោងនៅឆ្នាំ២០១៣ នេះកម្ពុជា នឹងសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវវារីអគ្គិសនីតាតៃ
ដែលមានអានុភាព ១២០ មេហ្គាវ៉ាត់។ នៅឆ្នាំ២០១៤ នឹងសម្ពោធវារីអគ្គិសនីឫស្សីជ្រុំក្រោម
ដែលមានអានុភាព ៣៣៨ មេហ្គាវ៉ាត់ និងវារីអគ្គិសនីអាតៃដែលមានអានុភាព ២៤៩
មេហ្គាវ៉ាត់ ព្រមទាំងអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មនៅក្រុងព្រះសីហនុផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធជាមួយបញ្ហាអាទិភាពនៃការវិនិយោគនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់សារជាថ្មីម្តងទៀតថា ខ្ញុំសូមប្រកាសជាសាធារណៈថា
នៅកម្ពុជាអ្នកវិនិយោគណាមកមុន គឺបានទទួលមុន ដោយមិនរើសអើងថា ជាក្រុមហ៊ុនតូចធំនោះទេ។
“នយោបាយរបស់យើង គឺអ្នកណាមកដល់អ្នកនោះទទួលបានគម្រោងមុន”។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសចិន បានមកដោយមានរដ្ឋាភិបាលរបស់ចិនជាអ្នកជម្រុញឲ្យមក
ជាពិសេសក្រុមហ៊ុនចិនមានបច្ចេកទេសខ្ពស់ ស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់លេខ១ នៅលើលោក
ខាងវារីអគ្គិសនី ហើយទុនរបស់ចិនមានច្រើនដោយមិនមានការអាក់ខានដំណើរការ
ទោះបីជាពិភពលោកជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកក៏ដោយ។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការអញ្ជើញធ្វើដំណើរទៅបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការ
នៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែនបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
បើគ្មានការប្រែប្រួលកម្មវិធីនោះទេ សម្តេចនឹងអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនក្នុងខែមេសា
ឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខនេះ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
ក្នុងទស្សនកិច្ចនេះ សម្តេចនឹងជួបមេដឹកនាំចិនថ្មី ព្រោះឯកឧត្តម ហ៊ូ ជិនតាវ
ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងឯកឧត្តម វេន ជាប៉ាវ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
នឹងចូលនិវត្តន៍ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខនេះ។ ទន្ទឹមនេះក្នុងខែមីនាខាងមុខនេះដែរ
នឹងមានរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ចិន ដែលពេលនោះនឹងមានជំនួបជាមួយប្រធានាធិបតីថ្មី
និងមានជំនួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីក្នុងខែមេសា បើគ្មានការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងគម្រោងនៃភាគីទាំងពីរ
ពេលនោះអាចនឹងមានការលើកទិសដៅនៃការជំរុញសហប្រតិបត្តិការ ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាមួយនឹងចិន។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ថ្លែងអំណរគុណចំពោះជំនួយទាំងឡាយរបស់ស្ថានអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
ហើយតាមរយៈនៃស្ថានទូត ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិន ខ្ញុំសូមផ្ញើជូននូវការអរគុណចំពោះរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
ដែលជានិច្ចកាលតែងផ្តល់នូវការឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ដោយជំរុញឲ្យអ្នកវិនិយោគបានមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា
ដែលឥឡូវនេះ ចិនឲ្យភាពអនុគ្រោះសម្រាប់ការរួចពន្ធ ក្នុងបន្ទាត់ពន្ធគយស្មើនឹង
៩៥%នៃ បន្ទាត់ពន្ធគយ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
បញ្ហាសំខាន់ស្ថិតនៅត្រង់ថា ត្រូវធ្វើការវិនិយោគនូវមុខទំនិញណាដែលចិនត្រូវការ
ដូច្នេះខាងមិត្តចិន ក៏មានឱកាសរុញអ្នកវិនិយោគពីចិនមកផលិតមុខទំនិញនៅកម្ពុជា
ហើយនាំទៅទីផ្សារចិនវិញ ព្រោះទីផ្សារចិនធំណាស់ គឺ ១៣០០ លាននាក់។ ក្រៅពីនេះ
កម្ពុជាក៏ទទួលបានឥណទានពីចិន ដែលមានជំនួយឥតសំណង កម្ចីឥតការប្រាក់
កម្ចីសម្បទាន គឺ៣ប្រភេទដែលកម្ពុជាតែងតែទទួលបានពីមិត្តចិន។ ផ្នែកចុងក្រោយ
គឺរដ្ឋចិនជំរុញឲ្យអ្នកវិនិយោគចិន ក្រុមហ៊ុនចិនមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដែលជាកិច្ចការ
ដែលយើងចង់បានយើងមិនចង់បានកម្ចីច្រើនពេកទេ យើងចង់បានអ្នកវិនិយោគច្រើនជាង
ប៉ុន្តែយើងមិនអាចចៀសផុតពីខ្ចីលុយចិនបានទេ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា
យើងនឹងជំរុញល្បឿននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ
និងវិស័យដទៃទៀតជាពិសេសវិស័យទេសចរណ៍ ដែលឥឡូវនេះទេសចរចិនកាន់តែកើនឡើង
ហើយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ ដែលយើងសង្ឃឹមថា ទេសចរណ៍ចិន
មកកាន់កម្ពុជាក្នុងមួយឆ្នាំគិតតែ០,១% នៃប្រជាជនចិនគឺកម្ពុជាទទួលបានទេសចរចិន១,៣សែននាក់៕