Japan and Cambodia increase bilateral cooperation in many fields

By Ek Tha

PHNOM PENH, 21 February 2013 (PRU) – Cambodia and Japan celebrated the Kizuna (Friendship) Festival by announcing that their “bilateral relations are not limited to the political, economic and development fields” and that they both “value the importance of cultural exchanges”.

CULTURE

The second Kizuna Festival marked the 60th anniversary of friendship between the two Asian kingdoms. The two nations established diplomatic relations in 1953, the year of Cambodia’s independence.

More than 300 people—including foreign diplomats and students—turned up at the Cambodia-Japan Cooperation Centre, where Cambodian and Japanese artists rocked the stage from 21- 23 February with their drums and traditional musical instruments.

Ms. Sachie Asano and friends entertained the audience with the beautiful sound of “Shamisen”, a traditional Japanese instrument, and a unique collaboration with Cambodian drum performers.

“This Kizuna Festival features the demonstration of many Japanese cultural and artistic performances in close collaboration with Cambodian people”, said the outgoing Japanese Ambassador, His Excellency Masafumi Kuroki. The two countries have maintained strong ties and friendship, especially in the past two decades.

The anniversary was a good opportunity to look forward to what they need to do in order to build on past assets, said the diplomat, added that both sides agreed to organise various cultural and exchange programs throughout the year to promote mutual understanding.

His Excellency Deputy Prime Minister Dr. Sok An, Minister in Charge of the Office of the Council of Ministers, hailed both countries’ cultural heritage as an essential source of identity deeply rooted in the past.

He said, “It is vital to gain knowledge of other cultures, as it not only helps us to understand our own culture but can also expand our relationship with others”.

The Deputy Prime Minister called on people to keep an open mind and share the values and power of culture, which will promote understanding of each other to strengthen the relationship of the two nations.

He also praised Tokyo for its continuing efforts to introduce new festivals and opportunities for the two peoples to exchange cultural experiences and ideas.

The Deputy Prime Minister recalled that Japan is also co-chair with France of the International Coordinating Committee for the Safeguarding and Development of the Historic Site of Angkor, established in 1993, which paved the way for successful international collaboration with the Apsara National Authority over the last 20 years.

SOCIAL DEVELOPMENT

Japan actively fostered Cambodia’s stability and development through economic cooperation in building physical infrastructures, human resource development and preservation of the Angkor temples.

Cambodia welcomes the increasing number of investors and businesses which provides greater employment opportunities for the local youth.

Tokyo has been one of Cambodia’s key donor partners. Japan’s assistance is of three types: general grants, technical cooperation and loans.

Japanese grants for Cambodia totalled $301.41 million in 2010-12, technical cooperation was $280.844 million in 2005-12, and loans were $139.3 million in 2010-12.

“All these projects and activities cannot be successful without the understanding and appreciation of the cultures of both nations”, said Dr. Sok An.

Japan also played a key role in bringing the warring Cambodian factions to sign the Paris Peace Agreements in 1991. Since the Japanese Peace Keeping corps were despatched to Cambodia in 1992, Japan has not only extended its diplomatic efforts for the restoration of peace and stability, but also made available a significant portion of its ODA resources in supporting the physical and social rehabilitation of war-torn Cambodia.

Tokyo has made the largest of budgetary contribution to the Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia, having contributed more than $79 million, or 44 per cent of the ECCC’s total funding since 2006.

The ECCC’s mission is to try the top leaders of Democratic Kampuchea regime responsible for the death of more than 2 million people from 1975 to early 1979.

TRADE & INVESTMENT

Economic relations between Japan and Cambodia have steadfastly increased thanks to the improvement of  investment climate in Cambodia.

Bilateral trade was more than $500 million in 2011 and reached $479 million for the first six months of last year, while Japanese investment in Cambodia grew from $120 million in 2011 to nearly $250 million last year. END.

Opening Remarks by​​ His Excellency Dr. Sok An, Deputy Prime Minister, At the 4th Regional Forum on the Prevention of Genocide

Phnom Penh, 28 February 2013

-         Excellencies, Co-Organizing Partners from Argentina, Switzerland and Tanzania

-         Excellencies, Members of the Diplomatic Corps

-         Guest Speakers and Experts, including my colleague The Honourable Gareth Evans, former Foreign Minister of Australia, with whom I worked closely in the negotiations leading up to the Paris Peace Agreements of October 1991

-         Excellencies, Ladies and Gentlemen

We are gathered here in Phnom Penh today to honour and remember the victims and to pledge ourselves to do our utmost to prevent the recurrence of genocide. We represent more than 20 countries – 17 from Asia and the Pacific plus three partner countries from the continents of Africa Europe and South America – as well as guest speakers from the United Nations, the International Criminal Court, the International Conference of the Great Lakes Region in Africa, the Organization for Security and Cooperation in Europe, the International Association of Genocide Scholars, the Genocide Prevention Advisory Group, the Asian Sites of Conscience Network and other scholars and experts.

For Cambodia, the issue of genocide is not an abstract or theoretical one, but one that brutally and directly affected us, and still does today. The magnitude and severity of the crimes committed throughout the country during the 3 years, 8 months and 20 days of the Khmer Rouge regime can scarcely be comprehended.

From one quarter to one third of our population perished, an estimated 3 million individuals, including almost all the very young, very old and the ill and infirm. The wounds from that time are still very raw among the survivors, and even the 70% of our people who were born since that time, bear a heavy burden, not only in a physical sense (schools, hospitals, roads and bridges) but from the destruction of our society and family bonds, and from the loss of the wisdom of their elders.

Since the Khmer Rouge regime was overthrown on 7 January 1979, just over 34 years ago, we have struggled to rebuild our society, but at the same time we have never lost sight of the need to seek justice for the crimes committed; to remember the victims; and to make sure such a tragedy will never recur.

For more than twenty years, the international community turned a blind eye to our suffering and unbelievably continued to seat the perpetrators as representatives of Cambodia in the United Nations. In response to repeated requests from the Cambodian government, in December 1997 the General Assembly finally acknowledged the genocide, decided to help, and, after years of intense and difficult negotiations, the Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC) was eventually established in early 2006.

It is a new type of court in the annals of international justice – a national court with international participation and assistance. Every step along the way has been conducted by national and foreign judges and legal officers working alongside each other, as our national Co-Prosecutor will describe to you in more detail later in the agenda. In its first case, the ECCC reached a final judgment in February 2012 convicting Kaing Guek Eav or Duch (director of the infamous S-21 or Tuol Sleng prison and torture centre) for crimes against humanity and war crimes and sentencing him to life imprisonment.

The ECCC is now working on an even more extensive and complex trial covering crimes committed throughout the country. Case 002 has been termed the most significant case in international legal history that all surviving senior leaders of the regime are now on trial (including the former Head of State, former Foreign Minister, and former President of the National Assembly and chief ideologue). 

It was our concern to ensure that the trials would be meaningful for the Cambodian people – the victims of the crimes – that our government insisted that the court be established here in Cambodia and that Cambodian judges and officials form the majority.

The ECCC provides victim participation as civil parties – unprecedented in international criminal trials. And more than 160,000 people have so far come to sit in the public gallery and see the trial with their own eyes, while millions more have been able to follow it through live television and radio broadcasts. Through its outreach program the ECCC has reached people in the most remote parts of the country, keeping them abreast of developments in the court.

The legacy of the ECCC is already being felt in other ways too. Court administration is now being introduced into our national courts, and a centre for documentation including the archives from the ECCC is being established as a centre for public education and research. The Victims Support Section is participating in proposed programs of reparations and non-judicial measures.

But we are in a race against time. During the long years since 1979 many perpetrators, witnesses and victims have died, while those who survive grow older day by day. Those now on trial are in frail health, causing the court’s proceedings to be constantly delayed. The wheels of justice have moved too slowly, and a judgment needs to be reached quickly or it will be too late.

Excellencies, Ladies and Gentlemen

In Cambodia, our determination to pursue the legal path in dealing with these crimes has been accompanied by a strong commitment to achieve national reconciliation.

The Paris Peace Agreements of 1991 accorded political legitimacy to the Khmer Rouge and, when UNTAC left Cambodia in 1993, the new coalition government had to cope with the Khmer Rouge continuing policy of civil war and destabilisation. We then launched a multi-faceted strategy involving political, legal, social, economic and military campaigns, including the 1994 legislation to Outlaw the Khmer Rouge. The “win-win” policy initiated by Samdach Techo Prime Minister Hun Sen formed the bedrock of the political platform of the Royal Government of Cambodia in the 1990s. Under this policy the Khmer Rouge were encouraged to rejoin society by being guaranteed their life; their livelihood; and their assets. 

By the end of December 1998 we had managed to put an end to the Khmer Rouge political and military structure, and their ranks went on to be integrated into the mainstream. For the first time in some 500 years our entire country is now fully at peace and enjoying full stability, with no armed struggle or rebellion  – a precious achievement indeed.

Cambodia can perhaps offer the lessons of this long and complex process of reconciliation. Some people are even starting to speak of “the Cambodian model”, seeing the former warring factions taking up the challenge of working together to develop the country on the road to prosperity.

Excellencies, Ladies and Gentlemen

In Cambodia, reconciliation has not meant amnesia. To the contrary, we regard remembrance of the past and of the victims as an essential prerequisite to non-recurrence. You will see tangible signs of this concern for remembrance when you visit the Tuol Sleng Museum of Genocide tomorrow, and I hope you will also make time to visit our national memorial Choeung Ek Genocidal Centre, where each year we commemorate the genocide.

Allow me to conclude my opening remarks to talk about prevention of genocide, for we came here today to discuss how to avoid passing through that horror by preventing it from happening in the first place. We have learned from history that genocide does not spring up and seize a country without warning. And it does not occur when a country is genuinely at peace – a peace that involves all people living within its boundaries.

Like many other countries with us today, my country, Cambodia, has experienced centuries of intervention from abroad, both from neighbouring countries and those from far across the sea, often in the name of advancing a “mission civilisatrice” or“defending democracy and human rights”. We struggled and sacrificed to regain our national independence and sovereignty, and it is therefore with some reason that we respond cautiously to calls for “humanitarian intervention” or the more recent doctrine of the “responsibility to protect” (R2P). We look forward to discussion over the next two days on all these concepts and especially to hearing the views of other countries in our region on how to prevent genocide.

On this note I wish you a robust and fruitful discussion. I thank our main sponsor, Switzerland, together with our other partners, Argentina and Tanzania, for the collaborative spirit in which the forum has been organised.

I welcome you to the Kingdom of Cambodia and I declare open the 4^th Regional Forum on the Prevention of Genocide.

Thank you!

សម្តេច​​តេជោ​​ស្នើ​​ឲ្យ​​ក្រសួង​ធម្មការ​និង​​សាសនា​​ដាក់​​បញ្ចូល​​ធម្ម​ទេសនា​​ទៅ​ក្នុង​​ប្រព័ន្ធ​​អ៊ីន​ធើណេត

សម្តេច​អគ្គមហា​សេនាបតី​តេ​ជោ ​ហ៊ុន សែន ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃ​ព្រះ​រាជាណា​ចក្រ​កម្ពុជា នា​រសៀ​លថ្ងៃ​ទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ បាន​ស្នើ​ឲ្យ​ក្រសួង​ក្រសួង​ធម្មការ ​និង​សាសនា ​ដាក់​បញ្ចូ​ល​កម្មវិធី​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ផ្សារភ្ជាប់​សង្គម​ ដែល​ក្រសួង​ជា​អ្នក​រៀប​ចំ​នា​ពេល​កន្លង​មក ហើយ​បាន និង​កំពុង​តែ​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ក្នុង​ចំណោម​ពុទ្ធសាសនិក ​ក្មេង​ចាស់​ ប្រុស​ស្រីនា​ពេល​កន្លង​មក​ ​ទៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធើណេត ក៏​ដូច​ជាគេហទំព័រ ​You Tube ​ដែល​អាច​ឲ្យ​អ្នកទស្សនា​បើក​មើល​បាន​នៅ​តាម​តំបន់​ដែល​មាន​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធើណេត​។ សម្តេច​តេ​ជោ​ថ្លែងថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ​សកល​ភាវូប​នីយកម្ម និង​ការលូត​លាស់​ដ៏​ឆាប់​រហ័សនៃ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន និង​ទូរគមនាគ​ម​ន៍ បាន​នាំមក​នូវ​បញ្ហា​ប្រឈម​ជាច្រើន ចំពោះ​ព្រះពុទ្ធសាសនា ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ និង វប្បធម៌​របស់​សង្គម​ខ្មែរ​យើង ដែល​ប្រកា​នេះ​យើង​ក៏​គួរតែ​ត្រូវ​ចេះ​ប្រើ​នូវ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន ដើម្បី​ផ្សព្វផ្សាយ​នូវ​ព្រះ​ធម្ម​វិញ​ដែរ។

នៅក្នុង​ពិធី​បិទ​អនុសំ​វច្ឆរ​មហាសន្និបាត​មន្ត្រី​សង្ឃ​លើក​ទី២១ នៅ​សាល​សន្និសីទ​ចតុមុខ កាល ពីថ្ងៃ​ទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ សម្តេច​តេ​ជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា ការ​ផលិត​កម្មវិធី​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ផ្សារភ្ជាប់​សង្គម ដែល​បទ​ទេសនា​ត្រូវបាន​ផ្សព្វផ្សាយ​តាម​វិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍​នាពេល​កន្លងមក ពិត​ជា​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់ ដោយ​វា​បានរួម​ចំណែក​ដើម្បី​ជួយ​ដល់​សង្គម​របស់​យើង។

សម្តេច​តេ​ជោនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ពុទ្ធសាសនិក​ទាំងអស់​ពិតជា​មិនមាន​ពេល​វេលា​គ្រប់គ្រាន់​នៅក្នុង​ការ​តាម​ដាន​ស្តាប់​នូវ​កម្មវិធី​ធម្មទេសនា តាម​វិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍​នោះទេ ហើយ​នៅតាមតំបន់​មួយចំនួន​ក៏​មិនអាច​មើល​ទូរទស្សន៍ និង​ស្តាប់​វិទ្យុ​បានដែរ ប៉ុន្តែ​អាចមាន​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធើណេត ​ដែលអាច​បើក​មើល​កម្មវិធី​ធម្មទេសនា​ផ្សារភ្ជាប់​នឹង​សង្គម​បាន។

សម្តេច​តេ​ជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​គាំទ្រ​សំណើ​របស់​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា​ ដែល​សុំ​ឲ្យ មាន​ការ​សូត្រមន្ត​រំដោះគ្រោះ​នៅតាម​ទីកន្លែង ដែល​ឧស្សាហ៍​កើតមាន​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរ (ជើងកប) និង​សំណើ​សុំឲ្យ​ធ្វើការបោះពុម្ព​ទម្រង់​ព្រះភ័ក្ត្រ​ព្រះពុទ្ធ​បដិមា ដើម្បី​ឲ្យ​មានការ​ឯក​ភាព​គ្នា​ផងដែរ។ សម្តេច​តេ​ជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​​ថា ការបោះពុម្ព​ទម្រង់​ព្រះភ័ក្ត្រ​ព្រះ​ពុទ្ធ​បដិមា​ ពិតជា​ការចាំបាច់​ណាស់ ព្រោះ​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​រយៈពេល​យូរអង្វែង​រហូតដល់​រាប់​រយឆ្នាំ​ទៀតផង។

ក្នុង​នាម​ជា​ប្រមុខ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ក្នុង​នាម​ជាពុទ្ធសាសនិក​មួយរូប សម្តេច​តេជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ក្នុង​ពិធី​បិទ​អនុសំវច្ឆរ​មហាសន្និបាត​មន្ត្រី​សង្ឃ​លើក​ទី២១ ដោយ​បាន​ថ្វាយ ប្រគេន និងជូន​នូវ​អនុសាសន៍​ចំនួន ៩ចំណុច សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​លើក​កម្ពស់​វិស័យ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា ដែល​ជា​សាសនា​របស់​រដ្ឋ ​រួមមាន៖

ទី​១- គណៈសង្ឃ​គ្រប់លំដាប់​ថ្នាក់ ត្រូវ​អនុវត្ត​ឲ្យបាន​ខ្ជាប់ខ្ជួន​តាម​បញ្ញត្តិ​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នៃ​ ព្រះ​រាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា។ ច្បាប់ និង​លិខិត​បទដ្ឋាន​គតិយុត្តិ ដែល​មាន​ស្រាប់​ដូចជា ព្រះរាជក្រឹត្យ ព្រះរាជក្រម អនុក្រឹត្យ សង្ឃប្រកាស សារាចរ សេចក្តីសម្រេច និង ស​.​ជ​.ណ របស់​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក៏​ត្រូវ​អនុវត្ត​ឲ្យ​បាន​ខ្ជាប់ខ្ជួន​ផងដែរ ដើម្បីប្រែក្លាយ​ឲ្យ​ទៅជា​កម្លាំងចលករ​ដ៏​មាន​សារៈសំខាន់​ សម្រាប់​លើកស្ទួយ​ព្រះពុទ្ធសាសនា ឲ្យ​កាន់តែ​រឹងមាំ​ល្អ​ផូរផង់។

ទី​២- គណៈសង្ឃ​គ្រប់លំដាប់​ថ្នាក់ ត្រូវ​សហការគ្នា​ឲ្យ​កាន់តែ​ល្អប្រសើរ​ទ្បើង តាម​ព្រះ​វិន័យ និងតាម​ឋានានុក្រម ដើម្បី​ពង្រឹង​នូវ​ការឯកភាព សាមគ្គីភាព ក្នុង​ស្ថាប័ន​ព្រះពុទ្ធសាសនា ជា​គំរូ​ល្អ​ដល់​ពុទ្ធបរិស័ទ និង​ចូលរួមចំណែក​ជួយ​ដល់​ការអប់រំ​សីលធម៌​ដល់​សង្គមជាតិ។

ទី​៣- ​គណៈសង្ឃគ្រប់​លំដាប់​ថ្នាក់ ​ត្រូវ​ប្រកាន់យក​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ល្អ​ទ្បើង​ថែមទៀត ជា​មួយ​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា​ក៏ដូចជា​មន្ទីរ​ធម្មការ និង​សាសនា​រាជធានី​-​ខេត្ត ដើម្បី​សហ​ការ​បំពេញ​ការ​ងារ​ឲ្យ​កាន់តែ​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ល្អ ប្រកបដោយ​ការយោគយល់​គ្នា និង​អធ្យា​ស្រ័យ​គ្នា​ល្អទៅវិញទៅមក។

ទី​៤- ​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា និងគណៈសង្ឃ​នាយក ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់​ពង្រឹង​គុណ​ភាពសាលា​ពុទ្ធិកសិក្សា​គ្រប់​កម្រិត ឲ្យ​ក្លាយជា​ថ្នាល​បណ្តុះបណ្តាល​ព្រះធម៌ ភាសាបាលី សំស្ក្រឹត និង​ចំណេះ​ដឹង​ទូទៅ ជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​មួយ​ដ៏​ប្រពៃ​នៅក្នុង​សង្គមជាតិ។

ទី​៥- ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា និងគណៈសង្ឃ​នាយក ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់​ក្នុងការ​ពង្រីក ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព្រះធម៌ តាមរយៈ​កម្មវិធី​នាទី​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ផ្សារភ្ជាប់​នឹង​សង្គម ដើម្បី​ជួយ​ដាស់​សតិអារម្មណ៍​ពុទ្ធបរិស័ទ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ល្អ ប្រកាន់​សច្ចធម៌​ក្នុង​សង្គម​ចៀសវាង​ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​បាប​អកុសល​គ្រប់​ប្រភេទ។

ទី​៦- ​ក្រសួង​ធម្មការ និសាសនា និង​គណៈ​សង្ឃនាយក​ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់​បន្ថែ​ម​ទៀត ក្នុង​ការបណ្តុះ​បណ្តាល​អាចារ្យ​-​ឤ​ចា​រិ​នី ​ស្តីពី​តួនាទី និង​ភារកិច្ច​ឤចារ្យ​ក្នុង​ប្រពៃណី​ទំនៀមទម្លាប់​ខ្មែរ​ដើម្បីលើកស្ទួយ​ការប្រតិបត្តិ​វប្បធម៌​ទំនៀមទម្លាប់ឲ្យបាន​ខ្ជាប់ខ្ជួន។

ទី​៧- ​ក្រសួងធម្មការ និង​សាសនា និង​គណៈ​សង្ឃនាយក ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់​លើកកម្ពស់​ដល់​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ និង​ចងក្រង​នូវ​រាល់​គម្ពី​តម្រា​ពិធី​កិច្ចសាសនា និង​សទ្ទានុក្រម​បាលី​-​ខ្មែរ ឲ្យ​កាន់​តែ​ច្រើន​ថែមទៀត ដើម្បី​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ឲ្យ​មាន​ការយល់​ដឹង និង​ជ្រួត​ជ្រាប​ទូលំទូ​លាយ។

ទី​៨- ​ព្រះ​ថេរានុត្ថេរៈ​សមណ​សិស្ស​-​និស្សិតគ្រប់​ព្រះអង្គ ​ត្រូវ​បន្ត​ខិតខំ​យកចិត្តទុកដាក់ស្វា​ធ្យាយ រៀនសូត្រ​ព្រះធម៌ ព្រះ​វិន័យ ដើម្បី​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​ស័ក្តិ​សមជា​ស្រែបុណ្យ​សម្រាប់​ជាទី​គោរព​សក្ការៈ​ដល់ពុទ្ធបរិស័ទ។

ទី​៩- ​ពុទ្ធបរិស័ទ​ទាំងអស់ ​ត្រូវ​បន្ត​រួបរួមសាមគ្គី​គ្នា​កសាង​សង្គម អភិរក្ស និង​អភិវឌ្ឍ​ព្រះពុទ្ធ សាសនា​ឲ្យបាន​ថ្កុំថ្កើង​រុងរឿង ដោយ​ចៀសវាង​ឲ្យ​ផុត​នូវ​ការប្រកាន់​បក្សពួក ដែល​ឤ​ច​ធ្វើឲ្យ​ពុទ្ធបរិស័ទ​បាត់បង់​ជំនឿ អាក់សទ្ធា​ជ្រះថ្លា និងឤច​ធ្វើឲ្យ​អាប់ឱន​ដល់​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ទាំង​មូល។

ឯកឧត្តម មិន ឃិន រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ចាប់​តាំង​ពី​អំឡុង​សតវត្សរ៍ទី៣ ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា ត្រូវ​បាន​ទទួល​នូវ​ការ​គោរព​បូ​ជា​ពី​ព្រះ​មហាក្សត្រ និង​ប្រជា​ជន រហូត​ដល់​ទទួល​បាន​ការ​លើក​កម្កើង​ជា​សាសនា​របស់​រដ្ឋ​ថែម​ទៀត។ រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ នៅ​ក្នុង​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​មាន​វត្ត​ចំនួន៤.៥៥៣​វត្ត និង​ព្រះ​សង្ឃ​ចំនួន​ប្រមាណ​ជា ៥៣.២៥៧អង្គ ក្នុង​នោះ​គណៈ​មហានិកាយ​មាន​ចំនួន​ ៤.៣៨០​វត្ត និង​មាន​ព្រះ​សង្ឃ​ចំនួន ៥១.៨៧២អង្គ និង​គណៈ​ធម្ម​យុត្តិ​កនិកាយ​មាន​ចំនួន ១៧៣​វត្ត និង​មាន​ព្រះ​សង្ឃ​ចំនួន ១.៣៨៥អង្គ។

កម្ពុជា​បាន​បណ្តុះ​បណ្តាល​ព្រះ​សង្ឃ​ ចាប់​តាំង​ពី​ថ្នាក់​ធម្ម​វិន័យ ថ្នាក់​ពុទ្ធិក​បឋម​សិក្សា​រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា និង​ថ្នាក់​ក្រោយ​ឧត្តម​សិក្សា។ មក​ដល់​ពេល​នេះ កម្ពុជា​មាន​ពុទ្ធិក​ឧត្តម​សិក្សា​ចំនួន​៣ គឺ​ទី​១-ពុទ្ធិកសកល​វិទ្យាល័យព្រះ​សីហនុរាជា ទី​២-ពុទ្ធិកសកល​វិទ្យាល័យព្រះ​សីហមុនីរាជា និង​ទី​៣-ពុទ្ធិក​សកល​វិទ្យាល័យ​សម្តេច​អគ្គមហាសេនា​បតីតេជោ​ហ៊ុន​សែន កំពង់​ចាម និង​មាន​សាខា​ពុទ្ធិកសកល​វិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជ​ចំនួន​២​ទៀត គឺ​ទី​១-ពុទ្ធិក​សកល​វិទ្យាល័យខេត្តកំពង់​ឆ្នាំង និង​ទី​២-ពុទ្ធិក​សកល​វិទ្យាល័យ​ខេត្ត​បាត់​ដំបង៕