Friday, March 8, 2013
Opinion: The Opposition and a number of Non-Governmental Organizations Exploited the verdict and sentencing of Mam Sonando For their own gains
Altogether the opposition parties and local human rights organizations
and some international NGOs as well as a few individuals have reacted
aggressively in violation of the Constitution of the Kingdom of
Cambodia, which is an independent and sovereign state, by ordering the
Royal Government to immediately free Mr. Mam Sonando under the pretext
that the court verdict and sentencing delivered against Mam Sonando was
made under the political influence.
By completely burying away the concerns over the national security
(with the creation of a dangerous secessionist region), which is the
root cause of the real problem initiated by the mastermind Mam Sonando
in inciting the people into illegally encroaching upon the public land
and setting up an armed movement against the public administration, the
opposition parties and a few civil society organizations have turned
this criminal case of the individual convicted and sentenced by the
court of law into a political issue.
The creation of a secessionist region, a state within a state, is a
serious, criminal offence which requires legal measures to prevent it
from happening and which presents the needs to clamp it down completely,
and this is the duty of the Royal Government in line with the
Constitution to immediately terminate such anti-government movement
force in order to maintain peace and security for the public in general.
Had the secessionist movement not been cracked down in a timely manner,
would those critics dare to come forward and take responsibility
concerning the national insecurity, political instability or any
sabotage activities which would have been widespread and put the whole
society in danger? In this sense, should the legal actions taken by the
Royal Government be blocked?
The creation of a secessionist region in Broma village, Kampong Damrey
commune, Snuol district, Kratie province was cracked down by a joint
law enforcement force in May 2012 and then public order was restored in
that area. During the operations to crack down the offences on the spot,
a number of instigators, some of whom are members of the Association of
the Democrats, had fled and some were arrested and some others gave
themselves in, while an arrest warrant was issued against Mr. Mam
Sonando, the president of the Association of the Democrats. The
competent authority executed the warrant then arrested him on 15 July
2012 and then legal proceedings followed subsequently.
Despite the fact that Article 31 of the Constitution states that every
Khmer citizen has equal right before the law, Article 41 states
otherwise that any person shall not abusively take advantage of this
right to affect the honor of others, public order and national security.
Therefore, each and every individual’s own rights, including the right
to freedom of expression, the right to provide counseling to others
shall be exercised within the legal framework.
Likewise, in the case of Mr. Mam Sonando, according to the evidences
presented by the trial-judge in the hearing on 01 October 2012, a
verdict and sentencing was pronounced before 11 of the 14 accused, 3 of
whom in hide-out, found that Bun Ratha and his accomplices are the ones
who instigated the people to take up arms against the legitimate
authority and they must face legal punishment in accordance with Article
464 Paragraph 2 of the Penal Code.
“The act of inciting people to rebel against the legitimate authorities
is liable for imprisonment from 2 to 5 years and is fined from 4 to 10
million riels. Also, if the incitement has been accomplished, the crime
carries an imprisonment from 15 to 30 years.”
After the court’s investigation conducted among the members of the
Association of Democrats, there was consistency between the evidences of
crime being committed and the depositions of all the witnesses during
the hearing which pointed to Mam Sonando as being the mastermind who
instructed Bun Ratha to be the ringleader in Kampong Damrei commune in
order to lead the encroachment on public land, to carry out the forest
clearance in an anarchical way and to recruit rebellious forces ready to
fight against the local authorities.
Despite a 10-to-20 minute meeting between people from Kampong Damrei
and Mam Sonando at the headquarters of Association of Democrats in Phnom
Penh in February 2012, the accused confessed that “Mr. Mam Sonando told
them to clear the forest and if any government doesn’t allow them to
do, if any problem arises, he will stand behind to help. There’s no need
to worry as long as they are members of the Association. If there is
any problem, just use the Association badges he gave.”
Those instructions were the source of the problem and the court case.
After his instruction and the assurance of a backing up from behind
them, the group of people rallied in Kampong Damrei commune under the
leadership of Bun Ratha to form a strong rebellion.
The act of encroaching and clearing the forest became widespread. Many
witnesses said during the police’s questioning process that Bun Ratha
and accomplices instructed them and a number of other people to arm
themselves with knives, axes, bows air guns and arrows and to help and
protect each other against the eviction from any company or authority
and firmly stand together and hold guns to face the authorities. The
police report also shows the handling out of the land in the area which
were being done anarchically and disrespectful of the legitimate
authorities.
Therefore the argument of the court of law during the handling down of
the verdict and sentencing contained sufficient evidences showing that
the accused Mam Sonando had instructed or intentionally ordered the
accused Bun Ratha and accomplices to incite the community to hold guns
against the legitimate authorities. According to Article 464 of the
Criminal Code, the above acts constitute the crimes of inciting riots,
illegally interfering with the performance of the public duties and
initiating illegal acts against the authorities.
It has been known that in the hearing there were also some legal
arguments from Mam Sonando’s lawyer in relation to the weapons which
those people used, arguing that the weapons were not war weapons.
However, Article 464 of the Criminal Code doesn’t point out to
explosive-type of weapons. According to Article 81 of the Criminal Code,
weapons are objects that can be used to kill or harm others.
Therefore, the evidences (the weapons) which had been confiscated were
not modern ones. However, they were weapons that can be harmful to human
and could be used to kill people. This is the most reasonable line of
argument responding to various claims asserting that those weapons could
not be used to mount any attack against the government and that is not
true.
According to the law, Mr. Mam Sonando and the people
involved were sentenced by the court in conformity with the law.
However, the court left the case open for further appeal.
Even though they were aware of the verdict to be the judge’s
discretionary power and sovereignty, this verdict and sentencing was the
subject of complaint and disagreement by the opposition and civil
societies while often times they considered themselves to be the
advocates who work for the strengthening the rule of law through
respecting and implementing the laws for the sake of transparency and
social justice especially, and urging for the end the entire culture of
impunity.
According to witnesses and evidences, it has clearly showed the
unlawful activities of the defendants for causing harms to the national
security. By contrast, after the handling out of the verdict and
sentencing, the oppositions and civil societies immediately react
against the government in violation of the rule of law that is identical
to the act of burning or tearing down the Constitution of Cambodia.
With deep intention to exploit the defendant for political benefits,
the opposition party called the punishment of Mam Sonando who has
political alignment with the opposition party and the punishment of
other accused individuals as a political threat to the nation and using
this circumstance to demand the change in the administrative system, the
leadership system and judicial system. Some Human Rights
Organizations followers called this verdict a bad omen for defenders of
human rights, a threat to the freedom of speech and they groundlessly
accused that this verdict and the sentencing were written by politician,
therefore giving ground to an accusation of a pre-judgment of a
political nature.
Some ill-will people abusively interpreted the verdict and sentencing.
They forget all about the Articles of the Constitution of Cambodia (or
trample under foot) and gave in to the personal uncontrollable feeling
and sentiment, thus threatening the legitimate government of the people
with harsh word, commending the government to “urgently release Mr. Mam
Sonando”, accusing that the weight of the verdict and sentencing is
under political pressure, and echoing the slogan and propaganda of the
opposition by shifting from individual criminal act to the issue of
suppression of the freedom of expression.
On this issue, if they have good intentions, if they want to strengthen
the rule of law in Cambodia, they should know the facts containing in
the court case thoroughly and they should provide recommendations in
line with the rule of law and social realities in Cambodia in order to
contribute to the reform of the law and the justice system when they
think that gaps and shortcomings exist.
Critics had forgotten that if the rebellious group can expand and
strengthen power and lead armed forces to revolt nationwide or to
explode into war and bloodshed again that would kill tens of thousands
of people. And if the situation was to fall into this predicament, how
do we solve it?
Based on the reaction from the group of people who sit above the law,
it can be asked what they really want from Cambodia? Whether they wanted
to remove the legitimate Prime Minister through joining hand to lead
uprising and revolution, or to abolish the judiciary, or to control the
Monarchy? The answer is that the court is an independent institution.
According to New Article 132 of the Constitution “The King shall be the
guarantor of the independence of the Judiciary. The Supreme Council of
the Magistracy shall assist the King in this matter”. Article 7: “The
King shall be inviolable.
The false accusation directed against the Royal Government for using
its power to dominate the court entails that the Royal Government has
the full rights in demanding justice and the truth. They know for sure
that the Royal Government of Cambodia has no sovereign power whatsoever
over the institution of the court system that makes decision
independently at its own discretion. But they resorted to criticizing by
defaming without the truth and legal grounds. This is the culture of
the opposition that exploits the fate of the convicted for its own
political gains?
Article 52: “The Royal Government of Cambodia shall protect the social
order and public security. On the other hand the members of the Royal
Government as well as the MPs, Senators, had sworn in front of His
Majesty the King before they began to discharge their function and
responsibility, that is to say they are committed to respect the
Constitution and sacrifice their life for the protection of unity and,
therefore the secession of the state is not allowed.”
Article 3: “The Kingdom of Cambodia is an indivisible State”.
Actually the activities of establishing secession in Snoul district,
Kratie province is clearly in violation of the Constitution. Therefore
the court case to clamp down the secessionist movement is nothing but to
implement the law concerning the issue of national security that the
Royal Government has the duties and obligation to maintain. Neither the
U.S. nor France and no country in the world will allow the establishment
of a state within state. Recently U.S. Ambassador William E. Todd even
said that “Cambodia is moving forward in maintaining peace and security
in the region”. On the hand, why the legal measures applied against the
group of secessionists was being criticized by the opposition and civil
society organizations? The Royal Government of Cambodia has been fully
cooperating with the U.S. in preventing the acts of terrorism especially
international terrorism.
However every citizen, Mam Sonando included have the rights to defend
themselves through legal means. Mam Sonando picked up a lawyer with
professionalism and legal expertise and has fought tough in hearing
sessions in the court chamber where evidences, witnesses, and legal
arguments were taking into consideration since the day of the arrest of
the accused until the court announced its verdict and sentencing.
Both of them (Mam Sonando and defense lawyer) and other charged
suspects as well as their lawyers had made tremendous efforts and tried
to interpret by all means so as to secure the winning of the case and
to serve justice.
Did defence lawyers who were deeply involved in the court proceedings
reject the legal explanations, arguments and reasons given by the trial
judge and prosecutor during the hearing?
On the first of October 2012, immediately after the court announced its
verdict and sentencing, Sok Samoeun, the defence lawyer of Mam Sonando,
told the media that “this case is fair or not fair depends on the
accused himself. He knows that by himself.”
The particular case of criminal charge is yet to be closed. Therefore,
the choice to appeal or not is the decision of defense lawyer and his
client who has agreed to follow the legal proceeding and for that reason
no third party from outside should be allowed to express their
reactions or exploiting the convicted individuals for gains of their own
parties or groups in violation of the rights to decision of the
individual in the case.
written by Tith Sothea
vice president of the PRU
Office of the Council of Ministers.
សម្តេចតេជោអំពាវនាវឲ្យគិតគូរដាក់បេក្ខភាពនារីក្នុងបញ្ជីលេខរៀងដែលអាចជាប់ឆ្នោត
នៅក្នុងមិទ្ទិញ អបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិនារី ៨ មីនា លើកទី១០២ ដែលប្រារព្ធធ្វើនាព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ នៅវិមានសន្តិភាព សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ដោយមានវត្តមានចូលរួមពីលោកជំទាវកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ផងដែរ បានអំពាវនាវដល់គ្រប់គណបក្សនយោបាយឲ្យគិតគូរ ក្នុងការដាក់បេក្ខភាពនារីឲ្យចូលឈរឈ្មោះ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតសកលជ្រើសរើសសមាជិករដ្ឋសភាសម្រាប់នីតិកាលទី៥ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ នាពេលខាងមុខនេះ។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា
ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ សូមយកចិត្ដទុកដាក់
និងគិតគូរលើបេក្ខភាពជានារីនៅក្នុងបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត
របស់គណបក្ស និងពិចារណាដាក់ស្ដ្រីនៅក្នុងលេខរៀងដែលអាចជាប់ឆ្នោត
និងសូមអំពាវនាវផងដែរដល់បងប្អូនប្រជាជនទាំងអស់ដែលមានសិទ្ធិ
និងឈ្មោះបោះឆ្នោត
ជាពិសេសបងប្អូនស្ដ្រីសូមអញ្ជើញទៅចូលរួមបោះឆ្នោតទាំងអស់គ្នា
ដើម្បីជ្រើសរើសគណបក្សដែលខ្លួនស្រឡាញ់ពេញចិត្ដ និងទុកចិត្ដ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថា
ក្រៅពីការជម្រុញឲ្យលើកកម្ពស់តួនាទីរបស់ស្ត្រីក្នុងឆាកនយោបាយ
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងដែរ
អំពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកស្ទួយសិទ្ធិ
និងសុខុមាលភាព សុវត្ថិភាពរបស់នារីនៅក្នុងសង្គម។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា
រាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្ដទុកដាក់ក្នុងការពង្រឹងការអនុវត្ដច្បាប់
ការងារដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍កម្មករ និយោជិត និយោជក
និងពង្រីក
វិសាលភាពនៃការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈឆ្លើយតបតាមតម្រូវការទីផ្សារ
ការងារ តាមរយៈសកម្មភាពនៃមជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ
និងមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍ស្ដ្រីនៅតាមរាជធានី-ខេត្ដជាដើម។
ទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សាទៅលើស្ត្រី
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា
រាជរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកអំពើហិង្សាជាបទល្មើស
ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដោយច្បាប់ព្រមទាំងបាន
និងកំពុងពង្រឹងការអនុវត្ដបទបញ្ញត្ដិនានា សំដៅការពារសិទ្ធិ
និងផលប្រយោជន៍របស់ស្ដ្រី និងជំរុញការផ្ដល់សេវាកម្មច្បាប់
និងសង្គមកិច្ច ជូនជនរងគ្រោះឱ្យទាន់ពេលវេលា។ ក្នុងន័យនេះ
ការអនុវត្ដគោលនយោបាយភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាព
គឺពិតជាបានរួមចំណែកយ៉ាងពិតប្រាកដក្នុងការពង្រឹងសណ្ដាប់ធ្នាប់
សង្គម និងធានាសុវត្ថិភាពជូនប្រជាជនជាពិសេស ស្ដ្រី
និងលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គមតម្លៃស្ដ្រី និងគ្រួសារខ្មែរ។ កន្លងមកនេះ
រាជរដ្ឋាភិបាលបានបន្ដខិតខំប្រឹងប្រែងពង្រឹងឥតឈប់ឈរនូវស្ថានភាព
និងតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ស្ដ្រីក្នុងសង្គម
សំដៅលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ស្ដ្រីឱ្យកាន់តែសកម្ម
និងទូលំទូលាយថែមទៀតក្នុងគ្រប់កិច្ចការ
ដើម្បីឱ្យសង្គមជាតិទាំងមូលមើលឃើញកាន់តែច្បាស់អំពីតួនាទី
និងគុណតម្លៃដ៏ចាំបាច់របស់ស្ដ្រីក្នុងការរួមចំណែកថែរក្សាការពារ
កសាង និងអភិវឌ្ឍមាតុភូមិកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកវឌ្ឍនភាព និងវិបុលភាព។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
រាជរដ្ឋាភិបាលមិនត្រឹមតែបានយកចិត្ដទុកដាក់ក្នុងការលើកកម្ពស់
សមភាពយេនឌ័រ និងតួនាទីរបស់ស្ដ្រី ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច
ដោយបានជំរុញការអនុវត្ដយុទ្ធសាស្ដ្រ
បញ្ជ្រាបយេនឌ័រក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ដ្រ
និងផែនការសកម្មភាពនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ
ប៉ុន្ដែថែមទាំងពង្រីកលទ្ធភាពរបស់ស្ដ្រី
និងកុមារីនៅជនបទឱ្យទទួលបានឱកាសចូលរៀននៅកម្រិតមធ្យមសិក្សា
ទុតិយភូមិ ឧត្ដមសិក្សា
និងការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈឱ្យកាន់តែច្រើនឡើង
និងថែមទាំងទទួលបាននូវសេវាសុខាភិបាល ប្រកបដោយគុណភាព
និងធានាឱ្យមានការការពារខាងផ្លូវច្បាប់ដ៏មុតមាំទៀតផង។
រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បានយកចិត្ដទុកដាក់លើការបង្កើនសមាមាត្រនៃ
ការចូលរួមរបស់ស្ដ្រី
នៅគ្រប់កម្រិតឱ្យបានជាអតិបរមាក្នុងស្ថាប័នជាតិ
និងអង្គការសង្គមផ្សេងៗ
សំដៅពង្រីកលទ្ធភាពឱ្យស្ដ្រីបានចូលរួមកាន់តែសកម្ម
និងទូលំទូលាយថែមទៀត នៅក្នុងតួនាទីកសាងផែនការអភិវឌ្ឍអភិបាលកិច្ច
និងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ជាមួយនេះរាជរដ្ឋាភិបាលបានជំរុញ
យ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះកម្មវិធីអប់រំសីលធម៌សង្គមតម្លៃស្ដ្រី
និងគ្រួសារខ្មែរក្នុងចំណោមយុវជនយុវនារីក្នុងគោលដៅពង្រីកវប្បធម៌
អហិង្សា និងកសាងសង្គមគ្រួសារ និងសហគមន៍ដែលប្រកបដោយសុភមង្គល។
សម្តេចតេជោបានធ្វើការអំពាវនាវដល់
គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ និងអន្ដរជាតិ
និងសង្គមស៊ីវិលទាំងអស់ឲ្យបន្ដលើកកម្ពស់កិច្ចសហការល្អ
និងរួមគ្នាជំរុញការអនុវត្ដឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនូវគោលនយោបាយសមភាព
យេនឌ័ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល
ដើម្បីពន្លឿនការឈានទៅសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍
របស់កម្ពុជា។ បន្ដផ្សព្វផ្សាយ និងបំផុសចលនាប្រជាជន យុវជន
និងយុវនារីឱ្យចូលរួមជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការអនុវត្ដគោលន
យោបាយភូមិ-ឃុំ មានសុវត្ថិភាព លើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម ថែរក្សា ប្រពៃណី
ទំនៀមទម្លាប់ វប្បធម៌ និង អារ្យធម៌ដ៏ល្អរបស់ដូនតាយីង
ចៀសវាងឱ្យផុតពីគ្រឿងញៀន អំពើអនាចារគ្រប់ប្រភេទ
អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងសង្គម
និងការរើសអើងគ្រប់ប្រភេទចំពោះស្ដ្រី
ព្រមទាំងលើកកម្ពស់វប្បធម៌ចែករំលែក ដូចជា
ការគិតគូរដល់មនុស្សចាស់គ្មានទីពឹង និងជនពិការជាដើម។ល។
ការអនុវត្ដគោលនយោបាយនេះ ជាប្រចាំនឹងជួយបង្កើននូវសន្ដិសុខ សុវត្ថិភាព
និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម ដែលជាកត្ដាចម្បង
ដើម្បីធ្វើឱ្យស្ដ្រីអាចរស់នៅមានសុវត្ថិភាព
និងសុភមង្គលនៅគ្រប់ទីកន្លែងទូទាំងប្រទេស។ បន្ដអភិវឌ្ឍធនធានស្ដ្រី
និងបុរសឱ្យយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិ តួនាទី ការទទួលខុសត្រូវ
និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងបន្ដ
អប់រំស្ដ្រីឱ្យមានចំណេះដឹងកម្រិតខ្ពស់
និងមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈឱ្យបានសមស្របទៅតាមតម្រូវការទីផ្សារ
ដើម្បីស្វែងរកការងារឱ្យបានសមរម្យមានប្រាក់ឈ្នួលខ្ពស់
ឬបង្កបង្កើនផល និងបង្កើតធុរកិច្ចវិនិយោគខ្នាតតូចឬមធ្យមរបស់ខ្លួន
ដែលធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារមានលក្ខណៈកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។
បន្ដអប់រំស្ដ្រីឱ្យយកចិត្ដទុកដាក់ថែរក្សាសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួន
និងគ្រួសារ និងមានអនាម័យក្នុងការរស់នៅ ធានាបរិស្ថានស្អាតល្អ
ដើម្បីគេចចៀសពីជំងឺឆ្លង ដែលនាំឱ្យខាតបង់ប្រាក់កាសពេលវេលា
និងកម្លាំងផលិតកម្មនៅក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងសង្គម។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា
ក្រសួងកិច្ចការនារី និងក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវ
បន្ដពង្រីកការផ្ដល់សេវាសាធារណៈរបស់ខ្លួន
ឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀតឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ក្រុមគោលដៅ
ងាយរងគ្រោះនានា ដូចជាស្ដ្រីពិការជនចាស់ជរាទីទាល់ក្រ
ស្ដ្រីមេម៉ាយ ដែលក្រីក្រ
ដើម្បីឱ្យបងប្អូនអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅរបស់ខ្លួនបានកាន់តែ
ប្រសើរ។
លោកជំទាវ វេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ឹង កន្ថាផាវី
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកិច្ចការនារី មានប្រសាសន៍ថា
ដូចជារៀងរាល់ឆ្នាំការប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនា
គឺត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងបុព្វហេតុដំបូងដើម្បីរំលឹកអំពីការតស៊ូ
របស់ស្ត្រី ឲ្យទទួលបាននូវការគោរពសិទ្ធិ
និងការទទួលស្គាល់នូវតម្លៃ នៃការចូលរួមដោយស្មើភាព
ក្នុងការអភិវឌ្ឍគ្រួសារ និងប្រទេសជាតិ។
តាមរយៈការប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនាខួប
អនុស្សាវរីយ៍លើកទី១០២ ក្រសួងកិច្ចការនារី
និងគណៈកម្មការរៀបចំបានសម្រេចលើកយក ប្រធានបទមួយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣
នេះពាក់ព័ន្ធនឹងការបន្តបង្កើនសក្តានុពលរបស់ស្ត្រី គឺសិទ្ធិស្មើគ្នា ឱកាសដូចគ្នា ដើម្បីពន្លឿនកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍
ក្នុងគោលបំណងជំរុញការកែលម្អផ្នត់គំនិតសង្គម ដែលមានទៅលើស្ត្រី
និងបុរស ដើម្បីលើកកម្ពស់តម្លៃរបស់មនុស្ស
សិទ្ធិនិងឱកាសចូលរួមដូចគ្នាក្នុងកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។
សម្តេចតេជោផ្តល់ដំបូន្មានដល់មន្ត្រីឲ្យធ្វើជាអ្នកផ្តល់សេវាល្អជូនប្រជាជន
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣
បានមានប្រសាសន៍នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ ដោយផ្តល់ជាដំបូន្មាន
ឲ្យក្រុមមន្ត្រីនៃមុខងារសាធារណៈនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងអស់
ត្រូវចាត់ទុកខ្លួនជាអ្នកបម្រើ
និងជាអ្នកផ្តល់សេវាដ៏ល្អជូនប្រជាជន គឺមិនមែនជាអ្នកត្រួតត្រា
ឬក៏ជាម្ចាស់របស់ប្រជាជនទេ។
ដំបូន្មានរបស់សម្តេចតេជោ
នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានធ្វើឡើង
នៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រ
ដល់សិស្សមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជំនាន់ស្ថិរភាពសង្គម
សិស្សមន្ត្រីក្រមការជំនាន់សមធម៌សង្គម
និងវិញ្ញាបនបត្រដល់កម្មសិក្សាការីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ មន្ត្រីមធ្យម
ឆ្នាំ២០១១-២០១២ និងបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាល និងវិក្រឹតការឆ្នាំ២០១៣
របស់សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
ជាបឋមត្រូវនិយាយពីគុណធម៌ សីលធម៌ ឥរិយាបទរបស់មន្ត្រីរាជការរបស់យើង
ហើយត្រូវតែដឹងថា យើងមិនមែនជាអ្នកត្រួតត្រា ហើយក៏មិនមែន
ឬជាម្ចាស់របស់ប្រជាជនដែរ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញយើងជាអ្នកបម្រើ
និងជាអ្នកផ្តល់សេវាជូនប្រជាជនហើយត្រូវចាំឲ្យច្បាស់លើចំណុច
នេះ។
“បើតែងតាំងជាមន្ត្រីហើយៗខ្លួនបែរជាតាំងខ្លួនជាចៅហ្វាយរបស់
ប្រជាជននោះ ជាការខុសឆ្គងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃសីលធម៌ របស់មន្ត្រី”។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា
មន្ត្រីត្រូវតែដឹងថា ខ្លួនជាខ្ញុំបម្រើរបស់ប្រជាជន
ជាអ្នកបម្រើរបស់ប្រជាជន ជាអ្នកផ្តល់សេវាឲ្យប្រជាជន
ហើយប្រជាជនត្រូវទទួលបាននូវការដែលយើងគាត់បម្រើ និងសេវាឲ្យគាត់
មិនមែនតែងតាំងជាមន្ត្រីហើយ ហើយធ្វើជាម្ចាស់ប្រជាជននោះទេ
ហើយដើម្បីក្លាយខ្លួនជាមន្ត្រីល្អ ទោះជាពេលដេក ដើរ ឈរ
អង្គុយត្រូវគិតថា ខ្លួនគឺជាអ្នកបម្រើប្រជាជនដែរ។
មន្ត្រីដែលធ្វើការងារបានរយៈពេលវែងឬរយៈពេលខ្លីគឺវាចំណុះលើ
បញ្ហាថា តើយើងបម្រើប្រជាជនបានកម្រិតណា។
សម្តេចតេជោសែន មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
មិនខ្វះទេមន្ត្រីដែលឡើងធ្វើការហើយបានធ្លាក់មកវិញ
មិនខ្វះទេបក្សនយោបាយដែលធ្លាក់មកវិញ។
បញ្ហាធំជាងគេគ្មានអ្វីក្រៅពីឥរិយាបទរបស់មន្ត្រីគណបក្សនោះទេ
ហើយបើនៅក្នុងរដ្ឋបាលវិញនៅបាន ឬមិនបាន គឺវាចំណុះទៅលើថា
តើយើងមានចរឹតស្លូតបូត សុភាពរាបសារ បម្រើប្រជាជន
ដោះស្រាយការងារជូនប្រជាជនបានប៉ុណ្ណា។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា
ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋយើងត្រូវធ្វើការឲ្យបានល្អ បម្រើពួគគាត់ឲ្យល្អ
នោះពួកគាត់ពិតជាផ្តល់នូវការតបស្នងត្រឡប់មកវិញដោយការស្រឡាញ់
រាប់អានជាមួយយើង
ហើយគ្មានអំពើអាក្រក់ណាមួយដែលឆ្លើយតបដោយទង្វើល្អពីសំណាក់
ប្រជាពលរដ្ឋចំពោះយើងវិញនោះទេ។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា
យើងមិនអាចធ្វើការតម្រូវចិត្តមនុស្សទាំងអស់បានទេ
ប៉ុន្តែយើងត្រូវតម្រូវចិត្តឲ្យបានមនុស្សភាគច្រើន វាដូចគ្នានឹង
ចុងភៅម្នាក់ដែលមិនអាចធ្វើម្ហូបពេញចិត្តជាមួយនឹងមនុស្សដែលទទួលទាន
ក្នុងចំនួនដ៏ច្រើននោះទេ ព្រោះអ្នកខ្លះថាសាបពេក
អ្នកខ្លះថាប្រៃពេក អ្នកខ្លះថាជូរពេក អ្នកខ្លះថាផ្អែមពេក។
ប៉ុន្តែយកល្អយើងត្រូវខិតខំធ្វើយ៉ាងណាស្លតម្រូវចិត្តមនុស្ស
ភាគច្រើនទើបជាការប្រសើរ ហើយនៅលើលោកយើងនេះ
ដរាបណាយើងដើរកាត់ទឹកភ្លៀងមិនទទឹកទឹកភ្លៀងនោះទើបរួចចាកផុតពី
ការទិតៀនពីអ្នកដទៃ។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវខិតខំថា
យើងមិនអាចដើរគេចផុតទឹកភ្លៀងបានទេ
ហើយដោយសារតែមិនអាចដើរគេចផុតពីទឹកភ្លៀងហ្នឹងហើយបានជាយើងត្រូវ
ដឹងថា យើងមិនអាចបំពេញចិត្តមនុស្សទាំងអស់បានទេ
ប៉ុន្តែយើងត្រូវបំពេញចិត្តមនុស្សភាគច្រើន
ឯមនុស្សភាគតិចដែលមិនពេញចិត្តជាមួយយើងក៏ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យ
ក្លាយទៅជាសត្រូវស្លាប់រស់ជាមួយនឹងយើងដែរ។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា
ក្នុងឋានៈជាមន្ត្រីត្រូវធ្វើអ្វីតាមច្បាប់កំណត់ ហើយក្រៅពីកិច្ច
ការរបស់រដ្ឋបើសិនជាយើងអាចជួយប្រជាពលរដ្ឋបានវាក៏កាន់តែប្រសើរ។
កិច្ចការនីមួយៗទាមទានូវការចូលរួមហើយបើចង់បានការចូលរួមយើងត្រូវតែ
ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងមនុស្ស កម្លាំងបញ្ញាមករួមគ្នាដើម្បីធ្វើការ
ថ្វីត្បិតតែយើងមិនអាចបានទាំងអស់នោះទេ
ប៉ុន្តែយើងត្រូវតែប្រមូលកម្លាំងឲ្យបានច្រើន។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមាន
ប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ឥឡូវនេះ
រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវតារាងតម្លៃសេវាសាធារណៈសម្រាប់ក្រសួង
ស្ថាប័ន ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងទាំងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ
ត្រូវអនុវត្តតាមតារាងនោះ។ បើគេឲ្យយក ១.០០០រៀល មន្ត្រីត្រូវយក
១.០០០ រៀលទៅ ហើយប្រឹងប្រែងធ្វើដូចជាមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋាន
ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវការសំបុត្រកំណើត ឬសំបុត្រអាពារហ៍ពិពារហ៍
ឬសំបុត្រមរណៈភាពត្រូវធ្វើហើយយកលុយតាមការកំណត់ ហើយអាចធ្វើរួចហើយ
យកទៅឲ្យប្រជាពលរដ្ឋផង។
សម្តេចតេជោបានផ្តល់ការណែនាំដល់ក្រុម
មន្ត្រីបញ្ចប់ការសិក្សាថា វិធីសាស្ត្រដឹកនាំ
និងរបៀបធ្វើការមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់មន្ត្រី
មិនថាមន្ត្រីនៅក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ
នៅតាមអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិឬនៅក្នុងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល
ឬបក្សនយោបាយមួយទេ
ហើយគ្រួសារមួយក៏មានចំណុចមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ។
ជាបឋមត្រូវតែរៀបចំផែនការឲ្យបានជាក់លាក់មួយ
ហើយបើនិយាយឲ្យទូលាយជាង
នេះគឺត្រូវរៀបចំក្របខណ្ឌគោលនយោបាយឲ្យបានជាក់លាក់មួយឲ្យស្របទៅ
នឹងលទ្ធភាព សភាពការណ៍ឲ្យច្បាស់ពិតប្រាកដ ដាក់ចេញជាផែនការ
ឬក្របខណ្ឌគោលនយោបាយជាយុទ្ធសាស្ត្រ ឬយុទ្ធវិធីនៅក្នុងនោះ
ដែលកិច្ចការនេះយើងសម្រេចបាន ៣០%នៃផែនការ
ប៉ុន្តែ៣០%នេះមានសារៈសំខាន់ណាស់
ព្រោះវាជាផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ។
សម្តេចតេជោបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា “មានអ្នកខ្លះបែរជានិយាយថា
នយោបាយល្អក៏ប៉ុន្តែអ្នកអនុវត្តន៍គឺខុស។ វាមិនដូច្នោះទេ។
បើសិនជានយោបាយត្រឹមត្រូវ
ការអនុវត្តកាប់សម្លាប់ប្រជាជនកើតឡើងយ៉ាងដូច្នេះ
គេយកកម្មវិធីនយោបាយ យកទៅវាស់ អ្នកឯងសម្លាប់ប្រជាជនគឺខុស
ធ្វើទារុណកម្មចំពោះប្រជាជនគឺខុស។ ប៉ុន្តែនេះនយោបាយ គឺខុសតែម្តង។
នយោបាយគឺអញ្ចឹង
ឲ្យជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងពិតជានយោបាយរបស់អង្គការចាត់
តាំងនយោបាយ និងយោធារបស់ ប៉ុល ពត ឬរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ”។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា
នៅក្នុងជំហានបន្ទាប់ត្រូវចាត់តាំងអនុវត្តន៍
ព្រោះបើមានតែកម្មវិធីនយោបាយដាក់ចោលលើតុ
ឬក្នុងទូរវាគ្រាន់តែជាក្រដាសដែលអត់បានការតែប៉ុណ្ណោះ។
នៅពេលចាត់តាំងអនុវត្តន៍ គឺត្រូវតែមានធនធានមនុស្ស
ដោយត្រូវជ្រើសរើសមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពតាមមុខជំនាញរបស់គេពិតៗ។
ការចាត់តាំងអនុវត្តនេះមានសារៈសំខាន់ ដែលធ្វើឲ្យសម្រេចបាន ៣០%ទៀត។
ប៉ុន្តែត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំងមកវិញដែរថា
តើពេលដែលយើងអនុវត្តន៍នោះវាខុស ឬត្រូវ?
ដូច្នេះហើយទើបពេលអនុវត្តន៍ត្រូវតែមានការត្រួតពិនិត្យអំពី
ការចាត់តាំងអនុវត្តនោះ។
ប៉ុន្តែមានពេលខ្លះក៏តម្រូវឲ្យមានការកែលម្អខាងគោលនយោបាយដែរ។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បន្តថា
ការដាក់ចេញផែនការ និងការចាត់តាំងអនុវត្តន៍ និង
ត្រួតពិនិត្យតាមដានផងនោះ ទើបតែសម្រេចបាន ៦០% ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះនៅសល់
៤០%ទៀត ត្រូវចំណុះលើកត្តាចៃដន្យដែលលេចឡើងនៅក្នុងពេលដំណើរការនោះឯង
ព្រោះវាមិនដែលមានផែនការឬកម្ម វិធីណាមួយត្រឹមត្រូវឥតខ្ចោះ
ដោយមិនបានគិតបញ្ហាប្រធានស័ក្តកើតឡើងទេ។
សម្តេចតេជោបានលើកយកឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងមកបង្ហាញថា
តើអ្នកណាបានគិតថាឆ្នាំថោះទៅជាទឹកធំទេ?។ អត់ទេចៃដន្យមែនទែន
ហើយអ្នកណាបានគិតថា ឆ្នាំរោងបែរជាទឹកតូចទេ? អត់ទេ។
រឿងរ៉ាវយ៉ាងដូច្នេះ នេះហើយជាការលេចឡើងនៃកត្តាចៃដន្យក្នុងពេល
ដែលយើងអនុវត្ត។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
តាំងពីឆ្នាំ២០០៤ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៧
កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាឡើងដល់ ២ខ្ទង់ ហើយនៅឆ្នាំ២០០៥
យើងឡើងដល់ ១៣,៣%។ ប៉ុន្តែ នៅលើពិភពលោកអ្នកណាបានគិតថា
មានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចហិរញ្ញវត្ថុសកលវាកើតឡើង ហើយសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក
អឺរ៉ុបធ្លាក់ដាំក្បាលបែបនេះៗហើយជាកត្តាចៃដន្យ
ដែលត្រូវចល័តភ្លាម។
ឧទាហរណ៍សំណាញ់សុវត្ថិភាពសម្រាប់វិស័យធនាគារពីទុនបំរុង កាតព្វកិច្ច
៨% ឲ្យឡើងទៅដល់ ១៦%ភ្លាម
ដើម្បីធានាហានិភ័យនៃបញ្ហាការដួលរលំធនាគារ។
ការខ្ចីទិញអចលនទ្រព្យឲ្យខ្ចីបានត្រឹមតែ ១៥%ទេ។
យើងត្រូវផ្លាស់ប្តូរផែនការភ្លាម ហើយនេះជាសមត្ថភាពរបស់រដ្ឋ
ក្នុងការគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍នាពេលនោះ។
ពេលតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃរដ្ឋបានបំពេញខាតមួយឆ្នាំ ២០លានដុល្លារ
នៅពេលនោះ។ ឆ្នាំ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ២០១១ សង្គ្រាមជាយដែនផង
និងគ្រោះទឹកជំនន់ផង ដែលយើងត្រូវទប់ទល់ក្នុងពេលតែមួយ
ក្នុងពេលដែលវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុនៅមិនទាន់ចប់
ទាំងនេះសុទ្ធតែជាកត្តាចៃដន្យដែលអត់បានគ្រោងទុកទេ។
អ្នកណាបានគ្រោងទុកថា គេលើកទ័ពយកមកវាយយើង ព្រោះប្រទេសជិតខាងគ្នា
ទាំងអស់នេះហើយសុទ្ធសឹងតែជាកត្តាចៃដន្យ
ដែលបញ្ហានេះគឺត្រូវពឹងពាក់លើសមត្ថភាពដឹកនាំនោះ។
សម្តេចតេជោសែនមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
អ្វីដែលខ្ញុំចង់បាន
គឺមន្ត្រីដែលមានសមត្ថភាពម្ចាស់ការដោះស្រាយបញ្ហានៅនឹងកន្លែង
ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនចង់បានមន្ត្រីដែលមានបញ្ហាប្រធានស័ក្កកើតទី១
រាយការណ៍ ជូនថ្នាក់លើ ទី២ បន្ទោសថ្នាក់ក្រោមនោះទេ។
ក្រៅពីការផ្តល់ជាដំបូន្មានដល់
មន្ត្រីរាជការសាធារណៈឲ្យប្រកាន់ឥរិយាបថជាអ្នកផ្តល់សេវាល្អជូន
ប្រជាជន សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ក៏ណែនាំឲ្យអ្នកនាំពាក្យតាមក្រសួងស្ថាប័ននានារបស់រដ្ឋ
ក៏ដូចជាមន្រ្តីរាជរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ដែលមិនទាន់បានដឹងសាច់រឿង
ច្បាស់ មិនត្រូវនិយាយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានឡើយ
កុំឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំណាមួយ កើតមានឡើង។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បន្តថា
“ខ្ញុំគួរតែត្រូវបាននិយាយដោយចំហរតែម្តង…ពិតហើយយើងត្រូវតែផ្តល់
ព័ត៌មាន សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន ស្ថាប័ននីមួយៗ
អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ សុទ្ធតែមានអ្នកនាំពាក្យ
ក៏ប៉ុន្តែសុំកុំតាំងខ្លួនធ្វើជាអ្នកចេះគ្រប់តែរឿង
ដែលនិយាយទៅកាន់មន្រ្តីនេះ ឬទៅកាន់សារព័ត៌មានតែងតែធ្វើឲ្យមានកំហុស ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមាន
ប្រសាសន៍ថា មានអ្នកខ្លះគេសួរទៅមិនទាន់ដឹងរឿងស្អីផង
មិនថានៅក្នុងគណបក្សប្រជាជន ឬខាងរាជរដ្ឋាភិបាល
ឬខាងបក្សប្រឆាំងទេ។ ...ដូចជារឿងខ្លះអត់ទាន់ស្ដាប់ខ្ញុំនិយាយ
ពីព្រោះទូរទស្សន៍ និងវិទ្យុអត់ទាន់ចាក់ផ្សាយ
ធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ៊ីចឹងទៅ លេងទៅ...
រួចហើយអ្នកសរសេរនោះក៏អញ្ចឹងដែរ ខ្ញុំមើលសារព័ត៌មាន...។
“ខ្ញុំនិយាយដាក់ទូរទស្សន៍ គេចាក់ផ្សាយគ្រប់ទូរទស្សន៍
កោតតែសរសេរខុសកើត។ អ៊ីចឹងបានជាខ្ញុំគ្រាន់តែផ្ដល់មតិទេ
សារព័ត៌មានបែបហ្នឹងលែងមានតម្លៃ”។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
រឿងអីដែលអ្នកសារព័ត៌មានចង់បាន អ្នកនាំពាក្យត្រូវតែផ្តល់ហើយ
ប៉ុន្តែបើរឿងអីដឹងមិនច្បាស់មិនចាំបាច់និយាយទេ។
“បើមិនច្បាស់ព័ត៌មានហ្នឹងខ្ញុំអត់ទាន់ទទួលបានទេ
ដូច្នេះខ្ញុំក៏មិនទាន់ធ្វើអធិប្បាយបានទេ
សុំប៉ុណ្នឹងបានទេអ្នកនាំពាក្យ ទាំងឡាយអើយ
ហើយអ្នកមានខ្លះមិនទាន់ដឹងខ្យល់អីផងក៏និយាយ…អីចឹងយើងត្រូវម៉តចត់
អំពីប្រភពព័ត៌មាន យើងនិយាយចេញក៏ត្រូវប្រយ័ត្ន
យើងទទួលព័ត៌មានពីគេ ក៏ត្រូវប្រយ័ត្នឆែកមើលឲ្យបានសព្វគ្រប់
បើមិនចឹងផ្អែកទៅព័ត៌មានហើយ ធ្វើប្រតិកម្មទៅងាប់។
យើងគោរពសេរីភាពសារព័ត៌មាន យើងឲ្យតម្លៃសារព័ត៌មាន
ប៉ុន្តែត្រូវឆែកមើលតើដូចអ្វីពិតប្រាកដដែលគេចុះផ្សាយដែរ ឬអត់
ព្រោះវាជាជំនួយមួយផ្នែកឲ្យយើង ហើយតាមរយៈនោះយើង
ចាប់ផ្តើមធ្វើការស្រាវជ្រាវ”។
ទាក់ទងនឹងការវាយតម្លៃព័ត៌មានខុសដែលជា
កត្តានាំឲ្យអន្តរាយ សម្តេចតេជោបានធ្វើការរំលឹកឡើងវិញ
អំពីភាពជាប់គាំងនយោបាយកាលពីឆ្នាំ ២០០៣-២០០៤ ដែលពេលនោះ
គណបក្សពីរចងសម្ព័ន្ធភាពនឹងគ្នា គេបានវាយតម្លៃថា
គណបក្សប្រជាជនកំពុងបែកបាក់ ហើយសម្តេច ហ៊ុន សែន
ត្រូវបានគណបក្សផ្តួលរលំ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សប្រជាជន
មិនបានបែកបាក់នោះទេ បែរ ជាគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពទាំងនោះ
បែកដោយខ្លួនឯង ហេតុដូច្នេះហើយ គឺជាវាយតម្លៃខុសនូវសភាពការណ៍ ដែល
កើតមានឡើង។
សម្តេចតេជោក៏បានលើកឡើងផងដែរពីករណី
លោក ស៊ូរិន្ទ ពិតសុវណ្ណ កាលនៅធ្វើជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសថៃ
(អតីតអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន) ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៨
ដោយបានមកជម្រាបសម្តេចអំពីការសម្លាប់អ្នកនយោបាយនៅក្នុងប្រទេស
កម្ពុជា ដោយផ្អែកតាមសារព័ត៌មាន។ ទាក់ទងបញ្ហានេះ
សម្តេចតេជោបញ្ជាក់ថា ការឡើងតាមសារព័ត៌មាននោះ
មិនមែនជារឿងល្អសម្រាប់មេដឹកនាំប្រទេសមួយនោះទេ
ព្រោះព័ត៌មានតាមសារព័ត៌មាន ត្រូវបានសម្តេចចាត់ទុកថា
គ្រាន់តែជាសេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មានតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលចាំបាច់នោះ
គឺត្រូវស្វែងប្រភពឱ្យបានច្បាស់។
ឯកឧត្តម ស៊ុំ ម៉ាប់
នាយកសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលបានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីចែកសញ្ញាប័ត្រ
នោះដែរថា រយៈពេលកន្លងមកសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល
បានធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលសិស្សមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចំនួន ៦ជំនាន់
ស្មើនឹង ២២៥នាក់ សិស្សមន្ត្រីមធ្យមបាន ៣ជំនាន់ ស្មើនឹង ១៧៤ នាក់
សិស្សមន្ត្រីក្រមការបាន ៤ ជំនាន់ស្មើនឹង ២២២
នាក់ដោយឆ្លងតាមការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំ និង ១ ឆ្នាំ។
បច្ចុប្បន្ននេះ
សាលាភូមិនន្ទរដ្ឋបាលកំពុងបណ្តុះបណ្តាលសិស្សមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជំនាន់ទី៧
ចំនួន ៦០នាក់ និងសិស្សមន្ត្រីក្រមការជំនាន់ទី៥ ចំនួន ៧១
នាក់តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
គិតមកដល់ឆ្នាំ២០១៣ នេះ សាលា
បានបើកវគ្គវិក្រិតការសុក្រិតការចំនួន ២០
វគ្គដែលមានសិក្ខាកាមចំនួន ៣៨៥នាក់។ ដោយឡែក
សម្រាប់វគ្គវិក្រិតការសុក្រិតការមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់
និងមន្ត្រីមធ្យមឆ្នាំ២០១៣ នេះមានកម្មសិក្សាការីចំនួន ១៨០នាក់
ដែលបានចាត់តាំងមកពីស្ថាប័នក្រសួងមន្ទីរខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌ
ទូទាំងប្រទេស៕
Subscribe to:
Posts (Atom)