ថ្ងៃទី ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ ៖ ឥឡូវនេះ លោក សម រង្ស៊ី បានផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ កែប្រែសម្ដីរបស់គាត់ពីការវិលមកកម្ពុជាក្នុងពេលឆាប់ៗ មកជាការអត់មកកម្ពុជាទេ
ដើម្បីជាការចំណេញផលប្រយោជន៍ទៅដល់គណបក្សថ្មីរបស់គាត់។ គាត់ថា
ការដែលគាត់មិនវិលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមបោះឆ្នោតនេះ
ដើម្បីជាការចំណេញដល់គណបក្សថ្មីរបស់គាត់ ហើយក៏ជាសកម្មភាពមួយ ដើម្បីឲ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិ មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត និងមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី។ ចំណុចនេះ តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរ ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នេះជាបរិបទនយោបាយបច្ចុប្បន្នភាពមួយ របស់គណបក្សប្រឆាំង ជាពិសេសភាពទាល់ច្រករបស់លោក សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្ដែ
ខ្ញុំចង់ជម្រាបទៅបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលកំពុងតែតាមដាន និងត្រៀមសម្រេចឆន្ទៈនយោបាយរបស់ខ្លួន នៅលើសន្លឹកឆ្នោត
នៅថ្ងៃ ២៨ កក្កដា ២០១៣ នេះ អាចមើលឃើញហើយ ជាពិសេសអ្នកគាំទ្រ
និងសមាជិក សមាជិកា របស់គណបក្សប្រឆាំងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ហ្នឹង។ បានសេចក្ដីថា លោក សម
រង្ស៊ី គាត់ជាមនុស្សភូតភរ
ហើយជាអ្នកនយោបាយភូតកុហក់សុទ្ធសាធ។ ភូតកុហក់យ៉ាងម៉េច ហើយជាមនុស្សភូតភរយ៉ាងម៉េច? យើងអាចមើលឃើញ នៅពេលដែលគាត់ប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសនឹងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ
បានទៅដកបង្គោលតម្រុយព្រំដែននោះ គាត់ចាកចេញពីកម្ពុជា ហើយក្រោយមកតុលាការបានកាត់ទោសគាត់ ឲ្យមានទោស។
ចាប់ពីពេលនោះមក លោក សម រង្ស៊ី គាត់និយាយថា
គាត់នឹងមកកម្ពុជាឆាប់ៗ ហើយមិនមែនតែ លោក សម រង្ស៊ី ទេ ទាំងអនុប្រធានគាត់
ឥឡូវក្លាយជាមេបក្សទីងមោងហ្នឹង ក៏សន្យាថាមកឆាប់ៗដែរ។
លោក សត្យា រក្ស ៖ សូម្បីតែសង្គមស៊ីវិល
ដែលគាំទ្របក្សប្រឆាំងហ្នឹង ក៏គេបន្ទរដែរ ថា សម រង្ស៊ី នឹងវិលមកវិញឆាប់ៗ។
ហើយជាពិសេស លោកបណ្ឌិតចាំទេ គ្រាន់តែវត្តមានរបស់ បារ៉ាក់ អូបាម៉ា
អញ្ជើញមកប្រជុំអាស៊ាន របស់យើងហ្នឹង ក៏គេបានអះអាងដែរ គេនឹងជិះយន្ដហោះជាមួយ អូបាម៉ា មកកម្ពុជាទៀត។
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ៖ យើងមើលអ្វីដែលគាត់ថា គឺសុទ្ធតែរបស់ភូត ហើយមុននឹងលោក សម រង្ស៊ី
ក្រុមមេដឹកនាំបននយោបាយប្រឆាំងរបស់គាត់ហ្នឹង ភូតប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសភូតសមាជិក សមាជិកា និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង គឺដំបូងបំផុត គឺគាត់ភូតខ្លួនឯងសិន។ ដែលខ្ញុំហ៊ានថា លោក សម
រង្ស៊ី ភូតខ្លួនឯងនៅត្រង់ថា លោក សម រង្ស៊ី មិនមែនមិនដឹងថា គាត់មកកម្ពុជាមិនបានទេ
គាត់ដឹងច្បាស់ណាស់ ហើយមិនមែនគាត់មិនដឹងថា មកកម្ពុជាអត់បាន
ដោយសាររដ្ឋាភិបាលអត់ឲ្យមកទេ រដ្ឋាភិបាលពុំបានដេញគាត់ចេញទេ ហើយរដ្ឋាភិបាល ក៏ពុំបានហៅ ឬហាមគាត់មិនឲ្យចូលដែរ។ រឿងរបស់គាត់ទាំងអស់ ជាការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ គាត់ចេញ ឬក៏គាត់ចូល ឬគាត់មិនចូលជារឿងរបស់គាត់។ ឯរឿងទទួលទោស វាជារឿងនៃការទទួលខុសត្រូវខាងច្បាប់ទេ
ហើយជាធម្មតាបើលោក សម រង្ស៊ី ក្លាហាន គួរតែគាត់ មិនមែនមកទទួលទោសទេ មកតវ៉ាតស៊ូមតិនៅក្នុងសវនាការតុលាការទៅ ប្រសិនបើគាត់ជាមនុស្សក្លាហាន។ ប៉ុន្ដែលោក
សម រង្ស៊ី ភូតខ្លួនឯង គឺគាត់មិនមក បែរទៅជាថា បរទេសនឹងយកគាត់មក
ឬក៏បរទេសនឹងដាក់សម្ពាធមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យ សម រង្ស៊ី មក។ ត្រង់ហ្នឹង មុននឹងគាត់បញ្ចេញសម្លេងភូតទៅសមាជិក
សមាជិកា និងសមាជិកគណបក្សរបស់គាត់ហ្នឹង អ្នកគាំទ្រគណបក្សគាត់ហ្នឹង
គឺលោក សម រង្ស៊ី ភូតខ្លួនឯងបាត់ទៅហើយ។ ភូតខ្លួនឯងហើយ លោកម៉ី លោកថោង រួមទាំងអនុប្រធានគាត់ពីមុន ហើយឥឡូវជាមេបក្សទីងមោង និយាយឲ្យអស់ទៅ ប៉ុន្មានអាទិត្យមុន
សូម្បីតែភរិយាគាត់ ក៏បន្ទរតាមលោក សម រង្ស៊ី ដែរ ថាលោកប្រធាននឹងមក។ អញ្ចឹងមុននឹងបន្លើការភូតហ្នឹង ទៅដល់ត្រចៀកប្រជាពលរដ្ឋ
គឺគាត់ភូតខ្លួនឯងរួចបាត់ហើយ។
ខ្ញុំជឿថា លោក សម រង្ស៊ី មិនមែនមិនដឹងថា
បរទេសអត់យកចិត្តទុកដាក់គាត់ទេ គាត់ដឹង តែគាត់ខំបំប៉ោងពាក្យបរទេសឲ្យស្ដាប់ទៅវាល្អមើល។
ហើយគាត់មិនមែនមិនដឹងថា គាត់អត់ហ៊ានមក គាត់ដឹងថាគាត់អត់ហ៊ានមកតែម្តង ព្រោះគាត់ដឹងថា បើមកតស៊ូនៅក្នុងសវនាការតុលាការ ក៏ទៅអត់កើតដែរ។
ពីព្រោះគេមានភស្ដុតាងជាក់ស្ដែង ហើយបើធៀបទៅនឹង លោក ម៉ម សូណង់ដូ
គឺតម្លៃខុសគ្នាបាត់ហើយ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
ជាការពិតហើយ លោកបណ្ឌិត នេះគឺជាចំណុចមួយដែលខ្ញុំឃើញថា អ្នកដែលត្រូវខកចិត្តធ្ងន់បំផុតមិនមែនត្រឹមតែ សម
រង្ស៊ី ទេ សូម្បីតែសកម្មជនរបស់ សម រង្ស៊ី ដែលមានស្វាមីភក្ដិជាមួយ សម រង្ស៊ី នៅពេលដែល សម រង្ស៊ី បានបញ្ជាក់ចុងក្រោយថា មិនមកចូលរួមបោះឆ្នោតនេះ អ្នកដែលគាំទ្រ សម រង្ស៊ី
ហ្នឹង ក៏អស់កំលាំងចិត្តនៅក្នុងបុព្វហេតុ នៃការតស៊ូតទល់ដើម្បីដណ្ដើមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតដែរ។
ពីព្រោះអ្វីដែលពួកគាត់តស៊ូហ្នឹង មិនមែនបានតែ សម រង្ស៊ី ឯណា បានទៅលើ កឹម សុខា ដែលជាអតីតសត្រូវស៊ីសាច់ហុតឈាមជាមួយគ្នា ពីព្រោះមកទល់ពេលនេះ ខ្ញុំជឿជាក់ថា សមាជិក សមាជិកាគណបក្ស សម រង្ស៊ី ហ្នឹង
មិនមែនទៅស្មោះត្រង់ងាកមកស្វាមីភក្តិជាមួយ កឹម សុខា ទេ។ នេះ សុទ្ធតែស្នៀតដាក់កាំបិតក្រោមតុដូចគ្នាទេ។
សំណួរ ៖ អ្វីដែលខ្ញុំចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតជួយបញ្ជាក់បន្ថែម ដើម្បីជាការស្វែងយល់ ចំពោះបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ក្រៅពីចំណុចដែល សម រង្ស៊ី
ភូតកុហក់ពីរឿងថា នឹងមកពេលឆាប់ៗអីជាដើមនេះ នៅមានចំណុចសំខាន់មួយត្រង់ថា អវត្តមានរបស់គាត់ជាការចំណេញទៅដល់គណបក្សថ្មី ហើយជាពិសេសនោះ គឺជាការមួយដើម្បីអំពាវនាវដល់សហគមន៍អន្ដរជាតិ
ទីមួយ មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ទីពីរ អវត្តមានរបស់គាត់ក្នុងការចូលរួមបោះឆ្នោត ធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិ
មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី។ អញ្ចឹងចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិតមានអីដើម្បីពន្យល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋ បន្ថែមលើការយល់ឃើញរបស់បងប្អូនទៀត?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ៖
អ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី ខំនិយាយថា គាត់ឥឡូវសម្រេចចិត្តមិនមក
ដើម្បីជាយុទ្ធសាស្ដ្រ ឈ្នះ ឈ្នះ របស់គាត់ ហើយដើម្បីឲ្យបរទេសអត់ទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត អត់ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី។
ពាក្យអះអាងរបស់គាត់ទាំងអស់ហ្នឹង ប្រៀបដូចជាយកកន្សែងជូតទឹកភ្នែក ថាជាពាក្យពេចន៍នៃកន្សែងជូតទឹកភ្នែក។ បានន័យថា គាត់ភូតខ្លួនឯង ប្រៀបដូចជាការហូរទឹកភ្នែកទៅហើយ។ នៅពេលដែលគាត់សម្រេចចិត្តថា
អត់ត្រឡប់មកកម្ពុជា គឺទឹកភ្នែកហូរហើយ។ ដល់អញ្ចឹងដើម្បីកុំឲ្យគេឃើញទឹកភ្នែកគាត់ហូរ
គាត់មុននឹងចេញទៅបង្ហាញសម្លេងទៅប្រជាពលរដ្ឋ គាត់យកកន្សែងជូតទុកឲ្យហើយ
នេះជាវិធីកន្សែងជូតទឹកភ្នែកទេ។ ហើយម៉េចបានយើងហ៊ានថា
ជាវិធីសាស្ដ្រយកកន្សែងជូតទឹកភ្នែក ដោយសារតែ ទីមួយ ការបោះឆ្នោតមួយដែលមិនមែនជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី
ផ្ទុយទៅវិញជាការបោះឆ្នោតតាមបែបសភានិយម
គឺបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិករដ្ឋសភា ហើយផលនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតរដ្ឋសភាបានកើតជាការជ្រើសតាំងនាយករដ្ឋមន្ដ្រី
និងរាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី។ សួរថា ការបោះឆ្នោតហ្នឹង អាចទទួលយកជាប្រជាធិបតេយ្យ
សេរី យុត្តិធម៌ ដោយពឹងផ្អែកទៅលើតួអង្គ សម រង្ស៊ី
ឬក៏គេគណនាទៅលើដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅ នៃដំណើរការរៀបចំ និងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ? បើសិនជាលោក សម រង្ស៊ី ជាតួអង្គ ឬក៏ជាអង្គវត្ថុនៃប្រជាធិបតេយ្យ
កម្ពុជាប្រហែលជាមិនពិបាកអីទេ ដាក់តែលោក សម រង្ស៊ី នៅលើធ្នើរទៅបានហើយ ហើយដើរកាត់លោក សម
រង្ស៊ី ទៅប្រជាធិបតេយ្យត្រឡប់មកវិញកាត់លោក សម រង្ស៊ី ប្រជាធិបតេយ្យបាត់ទៅហើយ
យើងចាំបាច់ទៅហត់នឿយអី កសាងប្រទេសជាជំហានៗធ្វើអី នាំគ្នាទៅដើរកាត់មុខ សម រង្ស៊ី
ទៅ ប្រជាធិបតេយ្យបាត់ទៅហើយ។ ហើយដាក់គាត់នៅលើធ្នើរមិនចាំពិបាកឲ្យគាត់រត់ទៅណាទេ
ប៉ុន្ដែប្រជាធិបតេយ្យមិនមែនអាស្រ័យលើ លោក សម រង្ស៊ី
ឈរនៅលើធ្នើរទេ ប្រជាធិបតេយ្យវាអាស្រ័យ ថាតើប្រជាធិបតយ្យនៃការបោះឆ្នោត
ថាតើដំណើរការនៃការរៀបចំបោះឆ្នោតហ្នឹង រួមទាំងការចុះបញ្ជីឈ្មោះ
និងសុឆន្ទៈ និងភាពស្ម័គ្រចិត្ត របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការប្រើសេរីភាពនយោបាយរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណា? ហើយលទ្ធភាពនៃក្របខណ្ឌ នៃការសម្រេចបោះឆ្នោតហ្នឹង
គេហៅសេរីភាពនៃការបោះឆ្នោតហ្នឹង មានកម្រិតប៉ុណ្ណា? ការប្រកួតប្រជែងគណបក្ស
ដែលមានកម្មវិធីនយោបាយជាក់លាក់ហ្នឹង មានកម្រិតប៉ុណ្ណា? ហ្នឹងដែលជាការបញ្ជាក់អំពីលក្ខណៈសម្បត្តិ គុណសម្បត្តិ
នៃការបោះឆ្នោត។ ដោយសារតែលោក សម រង្ស៊ី
គាត់អត់យល់បែរទៅជាតាំងខ្លួនឯងជាអង្គសំខាន់នៃប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹងហើយ បានយើងឃើញថា គាត់រៀបគណបក្សគាត់មួយមិនបានផង។ ហើយរៀបចំឲ្យមានស្ថេរភាពមួយមិនបានផង ឃើញតែសមាជិកគណបក្សគាត់ដើរចេញរហូត។ ចេញហើយឈ្លោះគា្នមិនចេះចប់មិនចេះហើយ
ហើយប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សដែលមាន សម រង្ស៊ី
ក្នុងវត្តមានក្នុងផ្ទៃបក្សគាត់រៀបមិនបានផងហ្នឹង។ បើនិយាយពីការប្រកួតប្រជែងកន្លងមក សម រង្ស៊ី គាត់មានវត្តមានទេតើ។ គាត់ចាញ់តែរហូត គាត់កៀកក កឹម សុខា ទៅសហភាពអឺរ៉ុប កាលឆ្នាំ ២០០៨ ថាទៅប្ដឹង ប៉ុន្ដែបរទេសឯណាគេទៅទុកចិត្ត បើបណ្ដឹង
លោក សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា វាគ្មានភស្ដុតាងដាក់បន្ទុកណាមួយ ឲ្យគេជឿជាក់បាន។
ដល់ត្រង់ហ្នឹងហើយ ដែលជាផលបច្ច័យអាក្រក់ ដែលបរទេសលែងគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី។ ហើយមួយទៀត យើងអាចពិចារណា គឺពីរនាក់ហ្នឹង អួតដូចគ្នា។ កឹម សុខា ក៏អួតថា គេហ្នឹងជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ គ្រាប់ពូជប្រជាធិបតេយ្យ ឯ សម រង្ស៊ី
អួតខ្លួនឯង សុទ្ធតែអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ហើយឲ្យតែក្រុមប្រឆាំងនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គេចាត់ទុកថា ក្រុមគេហ្នឹង ក្រុមប្រជាធិបតេយ្យហើយ។ ហើយ កឹម សុខា
គេសុទ្ធតែគ្រាប់ពូជប្រជាធិបតេយ្យ
បិតាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយចុះអត់ សម រង្ស៊ី ម៉េចក៏រលាយអស់រលីងអញ្ចឹង ប្រជាធិបតេយ្យនោះ។ ត្រង់ហ្នឹងដែលយើងចង់មើលថា ហ្នឹងហើយជាការវាយចំមួយកំផ្លៀងរបស់ កឹម សុខា ដែល សម រង្ស៊ី ធ្វើហ្នឹង។ ពីព្រោះ បើសិនជាក្រុមគណបក្សប្រឆាំង មានទាំង កឹម សុខា
ជាបិតាប្រជាធិបតេយ្យ បើអត់ សម រង្ស៊ី ក៏វានៅមាន កឹម សុខា ដែរទេតើ ជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនោះ។ ចុះម៉េចអភ័ព្វអី កឹម សុខា ហ្នឹង គ្រាន់តែអត់ សម រង្ស៊ី ទៅជាអស់រលីងអត់មានប្រជាធិបតេយ្យ។
អញ្ចឹងបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកដឹងឮទៅ បើ សម រង្ស៊ី
ខ្លួនឯងជាតួអង្គប្រជាធិបតេយ្យនៃក្រុមគណបក្សប្រឆាំង អញ្ចឹងបើអត់ សម រង្ស៊ី ហើយ
កឹម សុខា ក៏មិនអាចកសាងប្រជាធិបតេយ្យក្នុងគណបក្សប្រឆាំងដែរ មិនបាច់ទៅគាំទ្រទេ ព្រោះអត់ សម រង្ស៊ី ។ ហើយអញ្ចឹងបក្សទីងមោងឲ្យគណបក្ស សម
រង្ស៊ី រួមទាំងជួរដឹកនាំ នយោបាយប្រឆាំងទាំងអស់ហ្នឹង
គឺអត់បានការទេ ពីព្រោះលោក សម រង្ស៊ី អត់បានទទួលស្គាល់អ្នកហ្នឹង ជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យបាត់ទៅហើយ។ សម រង្ស៊ី
ខ្លួនឯងចាត់ទុកថា មានតែគាត់ទេប្រជាធិបតេយ្យ។ ឥឡូវបើអត់គាត់បងប្អូនជឿថា ក្រុមហ្នឹង
ក្រុមរបស់គណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង អាចរៀបប្រជាធិបតេយ្យបានឬទេ? អញ្ចឹងមិនបាច់គិតពីរឿងថា បោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យ មិនប្រជាធិបតេយ្យទេ គិតថា
ក្រុមហ្នឹងគ្មានប្រជាធិបតេយ្យបាត់ហើយ នៅពេលអត់ សម រង្ស៊ី។ ដូច្នេះ
បងប្អូនមិនបាច់ទៅរំពឹងទុកក្នុងការបោះឆ្នោតទៅសម្លឹងឃើញក្រុមគណបក្សប្រឆាំង របស់លោក សម រង្ស៊ី លោក កឹម សុខា អាចធ្វើអីបានទេ ព្រោះអត់ទៅរួចទេ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
រឿងគណបក្សប្រឆាំង ជាពិសេស លោក សម រង្ស៊ី
ដែលបានបន្លើសំឡេងពីរឿងបញ្ហាអវត្តមានរបស់គាត់ គឺមានន័យថា លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត គ្មានអ្នកទទួលស្គាល់
អវត្តមានរបស់គាត់ គឺរដ្ឋាភិបាលថ្មី គឺជារដ្ឋាភិបាលមិនស្របច្បាប់ជាដើម នេះ សម្ដីរបស់ សម រង្ស៊ី ។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំចង់ឲ្យបងប្អូនជនរួមជាតិពិចារណាត្រង់ចំណុចមួយ
ដែលលោក សម រង្ស៊ី ប្រើពាក្យថា ការដែលគាត់មិនវិលមកកម្ពុជាដើម្បីចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត
គឺជាការមួយដែលធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិ និងអន្ដរជាតិទូទាំងពិភពលោកហ្នឹង
គេមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី។ អញ្ចឹងពាក្យថា រដ្ឋាភិបាលថ្មី មានន័យថា
រដ្ឋាភិបាលដែលកើតឡើងក្រោយការបោះឆ្នោត ហើយរដ្ឋាភិបាលដែលកើតឡើងក្រោយការបោះឆ្នោត ដែល សម រង្ស៊ី អំពាវនាវមិនឲ្យទទួលស្គាល់ គឺប្រាកដជារដ្ឋាភិបាល ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ដូច្នេះ
សម រង្ស៊ី ខ្លួនឯង រួមជាមួយនឹងបរិវាបនភឿនរបស់ សម រង្ស៊ី ហ្នឹង ក៏គេយល់ច្បាស់
និងដឹងខ្លួនឯងរួចហើយថា គណបក្សប្រឆាំងរបស់គេ បើទោះជាគេរួមក្ដី មិនរួមក្ដី
ក៏នៅតែចាញ់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរ។ អញ្ចឹងហើយជាយុទ្ធសាស្ដ្ររបស់គេ គឺគេចង់បង្ហាញ និងបន្លំប្រជាពលរដ្ឋ ថាអវត្តមានរបស់គេនេះ គឺនាំឲ្យបរទេស មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មីអីជាដើមហ្នឹង។ មានន័យថា គេត្រៀមមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត
មិនខុសអីពីអាណត្តិមុនៗ ដែល សម រង្ស៊ី ធ្លាប់ឡាំប៉ា ដែល សម រង្ស៊ី
ធ្លាប់បដិសេធលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត និងធ្លាប់អំពាវនាវឲ្យបរទេសហ្នឹង មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាល -ល-។
សំណួរ៖ សម្ដីរបស់ សម រង្ស៊ី គាត់ថា ការដែលគាត់មិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គឺជាការចំណេញដល់គណបក្សថ្មីរបស់គាត់។ សូមលោកបណ្ឌិតជួយរំលេចមើលថា តើវាមានផលចំណេញដូចការដែល សម រង្ស៊ី អះអាងមែនឬទេ?
ឬក៏វាជាការខាតបង់របស់គណបក្សរបស់គាត់ទៅវិញទេ? ឬក៏ជាការបន្លំប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីផ្ដល់កំលាំងចិត្តទៅដល់អ្នកដែលកំពុងគាំទ្រគាត់ ឬមួយក៏យ៉ាងម៉េច?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ៖
ចម្លើយ ៖ ចំណុចនឹងហើយ ដែលជាទឡ្ហីករណ៍បញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី ជាមនុស្សភូត អ្នកនយោបាយភូតកុហក់ហ្នឹង។ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយពីដើមហ្នឹងថា សម រង្ស៊ី ដឹងខ្លួនឯងថា មកអត់កើត។ តើហេតុអីបានគាត់មិនព្រមថា គាត់មកអត់កើត ហើយម៉េចក៏មិនព្រមរៀបចំនយោបាយដែលអវត្តមាន សម រង្ស៊ី នៅកម្ពុជាទៅ ?។ រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ យើងអាចយកមកប្រៀបធៀបបាន។ ឥឡូវថា យើងបង្ហាញគំរូនៃការដឹកនាំប្រទេស ដោយគណបក្សប្រជាជន ក្រែង សម រង្ស៊ី គេមិនទទួលយក។ ឥឡូវខ្ញុំឲ្យទៅយកគំរូ លោក
ថាក់ស៊ីន ទៅ។ លោក ថាក់ស៊ីន នៅពេលដែលគាត់និរទេសចេញពីប្រទេសថៃ ដោយហេតុផលអីផ្សេងក៏ដោយ ប៉ុន្ដែគាត់ពុំបានភូតប្រជាពលរដ្ឋថៃ ដែលគាំទ្រគាត់
ថាគាត់នឹងមកវិញឆាប់ៗទេ។ ផ្ទុយទៅវិញលោក ថាក់ស៊ីន រៀបចំនយោបាយនៅក្នុងស្រុកជាមួយនឹងក្រុមនយោបាយរបស់គាត់ គឺជាការរៀបចំគោលនយោបាយ ដែលគ្មានលោក ថាក់ស៊ីន។ ត្រង់ហ្នឹងហើយ ការទទួលស្គាល់ភាពពិតជាក់ស្ដែង ដែល លោក ថាក់ស៊ីន ទទួលស្គាល់ការពិតហ្នឹង ទើបលោក ថាក់ស៊ីន
អាចជាមេដឹកនាំនយោបាយមួយ ឃ្លាតឆ្ងាយពីប្រទេសប៉ុន្ដែរៀបចំឲ្យក្រុមគាត់ អាចបន្ដដឹកនាំប្រទេសបាន រហូតដល់អ្នកកាន់អំណាចនៅទីក្រុងបាងកករកវិធីកំចាយក្រុមរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ម្ដងជាពីរដង។ រហូតដល់ចុងក្រោយប្រើវិធីផ្សេង
រហូតដល់ទីបញ្ចប់។ ការបោះឆ្នោតចុងក្រោយ នៅតែក្រុមលោក ថាក់ស៊ីន ឈ្នះ រហូតដល់ឥឡូវក្រុមលោក ថាក់ស៊ីន ដដែល គឺអ្នកស្រី យីងឡាក់។
លោក សត្យា រក្ស
ត្រង់ចំណុចនេះ ប្រហែលជា លោក សម រង្ស៊ី
គាត់គ្មានប្រជាប្រិយភាពដូចលោក ថាក់ស៊ីន ទែដឹងលោកបណ្ឌិត?
លោក បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ត្រង់ហ្នឹង គឺដោយសារ លោក សម រង្ស៊ី គាត់មិនព្រមទទួលស្គាល់ការពិត។
គាត់ស្រែកបំប៉ោងសុទ្ធតែប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រគាត់ណាស់ ដូច កឹម សុខា អញ្ចឹង។
ចាញ់ឆ្នោតគាត់ថា គេបន្លំ គាត់មិនថា គាត់អន់ទេ។ ដល់អញ្ចឹង បើសិនគាត់ធ្វើនយោបាយអត់ទទួលស្គាល់ការពិត។ ពាក្យដែលទទួលស្គាល់ការពិត
មិនចាំបាច់ថា ល្បីដូចលោក ថាក់ស៊ីន ទេ។ ឲ្យទទួលស្គាល់ថា គាត់មិនអាចមកកម្ពុជាបាន ដើម្បីឲ្យគាត់រៀបចំយុទ្ធសាស្ដ្រនយោបាយ ដោយគ្មាន វត្តមានគាត់។ ដូចលោក ថាក់ស៊ីន
អញ្ចឹង។ រឿងប្រជាប្រិយមិនប្រជាប្រិយ វាជាតម្លៃនៃទម្ងន់ គេហៅសក្ដានុពលនយោបាយរបស់បុគ្គល
ប៉ុន្ដែសក្ដានុពលនយោបាយរបស់បុគ្គល នឹងអាចសាបសូន្យ បើសិនជាបុគ្គលនោះ
មិនទទួលស្គាល់ការពិត។ ផ្ទុយទៅវិញបុគ្គលនោះ ទៅជាភូតខ្លួនឯងហើយ ភូតប្រជាពលរដ្ឋទៀត។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ ៖ ទាក់ទងទៅនិងប្រជាប្រិយភាពនេះផងដែរ។ យើងឃើញថា បើប្រៀបធៀបតួអង្គលោក ថាក់ស៊ីន
ជាមួយនឹងអ្នកនយោបាយខ្មែរ គឺលោក សម រង្ស៊ី ហ្នឹង ឃើញថា លោក សម រង្ស៊ី
គឺគ្មានប្រជាប្រិយភាពអី ក្រៅពីភាពអសោធរបស់គាត់ ក្រៅពីសកម្មភាពដែលគាត់បង្កនូវភាពចលាចលក្នុងប្រទេស ក្រៅពីអ្នកគាំទ្រគាត់ ដកសេចក្ដីទុកចិត្ត ពី សម រង្ស៊ី ជាបន្ដបន្ទាប់ប៉ុណ្ណោះទេ។ ប៉ុន្ដែនៅមានចំណុចអាថ៌កំបាំងមួយទៀត ខ្ញុំគិតថា
រឿងប្រជាប្រិយភាពនេះ គឺគាត់វាមិនសូវមានទៅហើយ។ បើមិនសូវមានទៅហើយមិនមែនថា
គាត់អត់មានទេ គាត់មានខ្លះដែរ ដោយសារថា
នៅមានអ្នកគាំទ្របន្ដិចបន្ដួច។ ប៉ុន្ដែរឿងសំខាន់មួយទៀតខ្លាចក្រែងគាត់គ្មានប្រជាប្រិយភាព នៅក្នុងបក្សនោះ ដែលកូនចៅរបស់គាត់ កំពុងតែបង្កបញ្ហាប្រទាញប្រទង់គ្នា ដណ្ដើមអំណាចបក្ខពួកនិយម
គ្រួសារនិយមនៅក្នុងផ្ទៃបក្ស។ តើវាអាចជាហេតុផលមួយ ដែល សម រង្ស៊ី មិនអាចគ្រប់គ្រងបក្សខ្លួនឯងហ្នឹងបានផង ឬវាយ៉ាងម៉េច បានជាគាត់មិនព្រមដើរតាមនយោបាយ
ដែលគាត់នៅក្រៅប្រទេស មិនអាចចូលស្រុកបាននោះ ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ ៖ ត្រង់នេះ គឺបញ្ជាក់ថាផ្ទៃក្នុងគណបក្សនេះគ្មានប្រជាធិបតេយ្យទេ។ បើគណបក្សមួយមានប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្ស ទោះបីជាអវត្តមាន ឬក៏ការឃ្លាតឆ្ងាយរបស់មេបក្សក៏ដោយ ប៉ុន្តែដំណើរការប្រកបដោយសក្តានុពលនៅផ្ទៃក្នុងបក្សគឺនៅតែមាន។ ចំណែកឯគណបក្សប្រឆាំងវិញ គឺមានលក្ខណៈ ជាគណបក្សដែលមានមនុស្សតែម្នាក់អាចដឹកនាំ។ អញ្ចឹងគណបក្ស សម រង្ស៊ី យើងបានឃើញជាយូរមកហើយថា បើលោក សម រង្ស៊ី នៅក្រៅប្រទេស គឺគណបក្សបក្សនេះតែងតែបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងជាបន្តបន្ទាប់ និយាយរួមគណបក្សនេះគឺដកដង្ហើមចេញចូលតាមខ្យល់ សម រង្ស៊ី សុទ្ធសាធ។ នេះហើយដែលគេហៅថាគណបក្ស មានមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលចេះដឹកនាំ ហើយគណបក្សនេះពុំមានឱកាសរៀបចំខ្លួនទៅជាគណបក្សមួយដែលមានប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សទេ។
នៅពេលដែល លោក សម រង្ស៊ី ដឹកនាំផ្ទាល់នៅកម្ពុជា ក៏មិនអាចរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធផ្ទៃក្នុងបក្សបានផង។ ពីមួយឆ្នាំ ទៅមួយឆ្នាំ គឺឃើញមានតែអ្នកចាកចេញពីបក្ស។ ដល់អញ្ចឹងទៅ គណបក្សរបស់គាត់នៅពេលដែលអត់គាត់ទៀត គឺគាត់ព្រួយថាពិតជាគណបក្សនេះធ្លាក់ដុនដាបទៅៗជាមិនខាន ដូច្នេះគាត់ត្រូវខិតខំភូតជួរដឹកនាំនៃបននយោបាយគាត់ និងភូតសមាជិក សមាជិកា អ្នកគាំទ្រគណបក្សគាត់ ថាគាត់នឹងមកវិញក្នុងពេលឆាប់ៗ។ បើមិននិយាយថាមកវិញឆាប់ៗទេ គឺខ្លាចមនុស្សនៅក្នុងបក្សនោះខាំគ្នា ហែកហួរគ្នាដណ្តើមតួនាទីគ្នា។ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ គឺជាពេលទាល់ច្រកចុងក្រោយមិនអាចភូតតទៅទៀតបាន ដូច្នេះត្រូវសារភាពថា អ្វីៗពីមុននោះគឺគាត់និយាយភូតទាំងអស់មែន ប៉ុន្តែដើម្បីលុបលាងការភូតនេះគាត់ក៏ប្រើយុទ្ធសាស្ត្រថ្មី ថាឈ្នះៗ ឬធ្វើអញ្ចឹងទើបចំណេញគណបក្សគាត់ អីជាដើមទៅ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
សម្រាប់ពាក្យដែល សម រង្ស៊ី និយាយថា គាត់មិនមកកម្ពុជាវាចំណេញដល់គណបក្សថ្មីរបស់គាត់នេះ បើតាមខ្ញុំវិញយល់ថា បើពិនិត្យអំពីប្រវត្តិគឺលោក សម រង្ស៊ី នេះដឹកនាំបក្សរបស់គាត់ជិត ២០ឆ្នាំហើយ ហើយ២០ឆ្នាំរបស់ សម រង្ស៊ី នេះក៏មិនខុសពីពាក្យដែលនិយាយថា ២០ឆ្នាំនៃការបរាជ័យរបស់ សម រង្ស៊ី នោះដែរ។ ភាពអាម៉ាស់នៃការចាញ់ឆ្នោតរបស់ សម រង្ស៊ី៣អាណត្តិកន្លងមកនេះ បញ្ជាក់ថា សម រង្ស៊ី បានបាត់បង់នូវភាពជឿជាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋទាំងស្រុងហើយ សូម្បីតែក្មេងបៀមដៃក៏អស់ជំនឿលើ សម រង្ស៊ី ដែរ។ ការដែល សម រង្ស៊ី លើកថាគាត់មិនមកកម្ពុជា គឺជាការចំណេញរបស់គាត់នោះ ខ្ញុំយល់ថាពិតជាមានចំណេញ។ ពីព្រោះទោះបីមានវត្តមាន ឬអវត្តមាន របស់ សម រង្ស៊ី ក្តី ក៏គណបក្សថ្មីរបស់គាត់បរាជ័យដែរ។ បើគង់តែនឹងបរាជ័យដដែលនោះ អញ្ចឹងការមិនមកកម្ពុជារបស់ សម រង្ស៊ី នេះវាអាចជាការសន្សំបានខ្លះនូវកេរិ៍្តឈ្មោះ ដោយយកឡេះថា កុំតែខ្ញុំមិនបានមកឈរឈ្មោះ កុំតែខ្ញុំមិនបានមកប្រកួតទេ កុំអីខ្ញុំឈ្នះហើយ។ នេះគឺជាការចំណេញទី១ របស់ សម រង្ស៊ី ។ ការចំណេញទី២ទៀតនោះគឺ ការមិនអស់លុយសំបុត្រយន្តហោះជិះមកចូលរួមប្រកួតប្រជែងនេះទៀត។
ប៉ុន្តែ តាមពិតគំនិតទុច្ចរិតរបស់ សម រង្ស៊ី គឺដើម្បីបិទបាំងនូវភាពអសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំគណបក្សរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំក៏សូមសំដែងនូវការគោរពដ៏ជ្រាលជ្រៅចំពោះលោកតា លោកយាយ និងបងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់ ដែលបានស្គាល់នូវមាយាទពិតរបស់ សម រង្ស៊ី ហើយបងប្អូនតែងតែដាក់ទណ្ឌកម្មដល់គណបក្សប្រឆាំង ហើយងាកមកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាបន្តទៀត ជាពិសេសគាំទ្រដល់គោលនយោបាយដឹកនាំរបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ជាទីពឹងរបស់យើង។
សំណួរ ៖ទាក់ទងទៅនឹងប្រសាសន៍របស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាសប្តាហ៍កន្លងមកនេះ ដោយសម្តេចបានលើកនូវប្រយោគសំខាន់ចំនួនបួនថា ៖
« បើស្រឡាញ់ ហ៊ុន សែន បើអាណិត ហ៊ុន សែន បើជឿជាក់ និងទុកចិត្ត ហ៊ុន សែន សូមបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា » ។ ប្រសាសន៍របស់សម្តេច កន្លងមកនេះបានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំង ប្រតិកម្មភ័យស្លន់ស្លោ ហើយបែរជាចោទប្រកាន់សម្តេចថាបានឃោសនាស្វែងរកសន្លឹកឆ្នោតមុនការឃោសនា អីជាដើម។ ដូច្នេះ សូមលោកបណ្ឌិតជួយធ្វើការប្រៀបធៀបពន្យល់ ទាក់ទងទៅនឹងប្រសាសន៍របស់ សម្តេច ជាមួយនឹងការឃោសនារបស់ពួកប្រឆាំងអស់រយះពេល ៥ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ ថាតើតម្លៃ និងចរឹតនៃការឃោសនាហ្នឹង មានលក្ខណៈខុសគ្នាយ៉ាងម៉េច?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់នេះ យើងឃើញមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបរទេស ផ្សាយជាខេមរភាសា គេចោទប្រកាន់ថាប្រមុខនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ឆ្លៀតឱកាសឃោសនា ក្នុងការបោះឆ្នោត។ ពួកគេមិនបានមើលឃើញអំពីសកម្មភាពឃោសនារបស់ លោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ទេក្នុងរយះពេល៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ។ ពួកគេមិនត្រឹមតែឃោសនាបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សខ្លួនទេ គឺគេថែមទាំងឃោសនាបង្ខូចមិនឲ្យបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថែមទៀត។ នេះជានយោបាយដ៏ថោកទាប រហូតដល់ពួកគេប្រើពាក្យសុទ្ធតែដូរតៃកុងឡានអញ្ចេះ ឬអញ្ចុះ វាយប្រហារទៅដល់លក្ខណៈសម្បត្តិបុគ្គលទៅទៀត។
អ្វីដែល សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានមានប្រសាសន៍នោះ វាជាពេលវេលា ដែលពេលខ្លះត្រូវធ្វើការឆ្លើយតបដែរ។ វាមិនមែនជារឿងខុសទេ ទោះបីជាមានពាក្យថា បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជន ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ចង់បញ្ជាក់អំពីធាតុពិតជាក់ស្តែង ដែលប្រជាពលរដ្ឋស្រឡាញ់ពេញចិត្ត ចំពោះ សម្តេច ។ ម្យ៉ាងទៀត ដើម្បីគាំទ្រចំពោះសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំប្រទេសរបស់ សម្តេច គឺមានតែវិធីបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនតែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះនៅកម្ពុជាមិនមែនជាការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រធានាធិបតីទេ គឺបោះឆ្នោតរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាប់ឆ្នោតតាមរយះរដ្ឋសភា។ ដូច្នេះ វាជាការផ្តាំផ្ញើពន្យល់អំពីរបៀបរបប ចង់ឲ្យកម្ពុជាដើរតាមគន្លងនៃគោលនយោបាយ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺមានតែវិធីមួយទេ គឺការជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវបោះឆ្នោតរដ្ឋសភា គាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងទៀត នៅក្នុងមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានធ្វើកាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ គឺកម្មវិធីនយោបាយ សម្រាប់ចូលរួមប្រកួតការបោះឆ្នោតសភាថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣ នោះ គឺមាន ១១ ខ ។ នៅក្នុង ខ ទី ៤ គឺបានបង្ហាញនូវការទទួលស្គាល់បេក្ខភាពជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្រាប់អាណត្តិនេះ និង អាណត្តិ បន្តបន្ទាប់។ តើហេតុអ្វីបានប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល លើកចំណុចនេះឡើង គឺដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដឹងជាមុនថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលស្គាល់នូវការពិត នៅត្រង់ជោគជ័យនៃការដឹកនាំប្រទេស ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់គណបក្សប្រជាជនពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ ជាការតបស្នងបញ្ជាក់ថាជោគជ័យនោះ អាស្រ័យទៅនឹងវីរៈភាព និងសមត្ថភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ដែលដឹកនាំដោយ សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ហើយដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានធ្វើការជ្រើសរើស សម្តេចជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ប្រសិន បើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ធ្វើការជ្រើសរើសបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនត្រឹមត្រូវ នោះសក្តានុពលនយោបាយរបស់ គណបក្ស ប្រាកដជាប្រជាពលរដ្ឋមិនទទួលស្គាល់ទេ។
បើយើងធ្វើការប្រៀបធៀបទៅគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា វិញ យើងសួរថាពួកគាត់បានទទួលស្គាល់ការពិតដែរឬទេ? គណបក្សពីរនេះគឺគ្មានសមត្ថភាពនោះទេ។ ទី១ សមត្ថភាព និងសក្តានុពលនយោបាយរបស់ សម រង្ស៊ី មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីសមត្ថភាពនយោបាយរបស់គណបក្សខ្លួនទេ។ បើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដឹកនាំបានល្អ ពេលនោះគេនឹងមើលឃើញថា លោក សម រង្ស៊ី គ្មានសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំគណបក្ស ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ។ ដូច្នេះ គេត្រូវតែដូរ លោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យឈរជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីតទៅទៀតទេ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែគណបក្ស សម រង្ស៊ី ជាគណបក្សរបស់ សម រង្ស៊ី មិនមែនជាគណបក្សរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ ដូច្នេះទោះបីជាលោក សម រង្ស៊ី ចាញ់ឆ្នោត ១លាន ដងក៏ដោយ ក៏នៅតែលោក សម រង្ស៊ី ឈរឈ្មោះដដែល ។ អញ្ចឹង ការឈរឈ្មោះបន្តរបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺជាការប្រឆាំងនឹងឆន្ទៈ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន ។
សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានប្រើប្រយោគដ៏មានខ្លឹមសារមួយថា « បើស្រឡាញ់ សម្តេច អាណិត សម្តេច ទុកចិត្ត សម្តេច ជឿជាក់លើ សម្តេច សូមបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជន » ។ នេះគឺជាសារនយោបាយដ៏ពិតមួយ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ ដើម្បី សម្តេចបានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំការកសាងប្រទេស ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត័ និងគ្រប់ផ្នែក គ្រប់វិស័យទាំងអស់បន្តទៀត។
ការមិនទទួលស្គាល់ការពិតរបស់គណបក្សប្រឆាំង នៅក្នុងបច្ចុប្បន្នភាពនយោបាយរបស់ប្រទេស គឺគណបក្សប្រឆាំងពិបាកនឹងធ្វើនយោបាយហើយ។ នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស តួឯកដែលសំខាន់គឺគណបក្ស ប៉ុន្តែគណបក្សក៏អាស្រ័យទៅនឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់គណបក្សដែរ។ ភាពជាអ្នកដឹកនាំនេះ គឺផ្តើមចេញពីប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សដែល មហាសន្និបាតបក្ស ឬសមាជបក្ស ជាអ្នកជ្រើសតាំង។ អញ្ចឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានធ្វើមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញរយះពេល២ថ្ងៃ គឺមិនមែនធ្វើតែកន្លះថ្ងៃដូចគណបក្សប្រឆាំងនោះទេ ពីព្រោះវាជាការពិភាក្សាការងារសម្រាប់រយះពេល៥ឆ្នាំទៅមុខទៀត។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអនុវត្តនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សក្នុងការជ្រើសរើស មេដឹកនាំគណបក្ស និងឥស្សរៈជនដឹកនាំប្រទេសជាតិ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ ៖ តើមូលហេតុអ្វីបានជាពួកគណបក្សប្រឆាំង ប្រតិកម្ម ភ័យព្រួយនឹងប្រសាសន៍របស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ចំនួនតែបួនប្រយោគបែបនេះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ ៖ ត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំជឿថាប្រជាពលរដ្ឋមិនទាន់ភ្លេចនៅឡើយទេ។ កន្លងមកគេតែងតែចោទប្រកាន់ថា សម្តេច នាយករដ្ឋមន្ត្រី កាន់អំណាចរហូតជាង ៣០ ឆ្នាំ ហើយមិនដែលមានទេនៅប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។ តាមពិតពួកគាត់ ឈ្នានីសគេ មិនមែនបញ្ហានៃការយល់ដឹងពីប្រជាធិបតេយ្យទេ។ បើរបបប្រធានាធិបតីនិយម គេកំណត់ថាមនុស្សម្នាក់អាចធ្វើប្រធានាធិបតីតែ២ អាណត្តិទេ រឿងនេះគឺត្រឹមត្រូវហើយ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ប្រទេសដែលអនុវត្តតាមប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបែបសភានិយម គេមិនដែលកំណត់នូវអាណត្តិនាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ គឺវាអាស្រ័យទៅនឹងលទ្ធភាពផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សនីមួយៗ ពីព្រោះគណបក្សជាអ្នកឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតតំណាងអសនៈ នៅក្នុងសភា។ អញ្ចឹង បើកាលណាគណបក្សគេយល់ឃើញថាឥស្សរៈជននយោបាយណា ជាឥស្សរៈជនកំពូលក្នុងការឈរឈ្មោះជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី នោះវាជាសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់គណបក្សនោះ ដូច្នេះគឺមិនមានការកំណត់ទេ។
ចំណែកខាង កឹម សុខា ក្តី ឬ សម រង្ស៊ី ក្តី តែងគិតថា ដរាបណា សម្តេច តេជោ ហ៊ុន សែន នៅតែឈរឈ្មោះជាបេក្ខជននាយករេដ្ឋមន្ត្រី ពួកគេយល់ថាតំណែងនេះពិតជាមិនអាចទទួលបានទេ ពីព្រោះពួកគេខ្មាស់មិនហ៊ាននិយាយថា សម្តេចតេជោ មានប្រជាប្រិយភាពជាងពួកគេ។ ដូច្នេះ គេក៏កាឡៃទៅជាចោទថា សម្តេចតេជោ ក្រាញអំណាចទៅវិញ។ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សមួយដែលមានចំនួនចេះតែកើនឡើង គឺយើងត្រូវតែទទួលស្គាល់នូវឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបើប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតទម្លាក់ចុះឲ្យមានចំនួនកាន់តែតិច នោះទើបយើងអាចនិយាយថា មិនព្រមចុះចេញពីអំណាចទើបត្រឹមត្រូវ។
បើយើងពិនិត្យមើលចំពោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺចំនួនសន្លឹកឆ្នោតមានការកើនឡើងជាលំដាប់ ទាំងចំនួនសន្លឹកឆ្នោត និងអសនៈរដ្ឋសភា គឺពី ៥១ ទៅ ៦៤ បន្ទាប់មក ៧៣ រហូតដល់ ៩០ ។ តើមានហេតុផលអ្វីដែលបញ្ជាក់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុវត្តនូវគោលនយោបាយធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមិនពេញចិត្តនោះ? តើមានហេតុផលអ្វី ដែលធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដកសេចក្តីទុកចិត្តទៅលើបេក្ខភាព សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នោះទេ? ចំណុចនេះចង់បញ្ជាក់ថា គឺ សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ទេ ដែលមានការឈ្នានីសទៅលើបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅពេលដែល សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ចង់ឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែខ្លួននៅតែអស់សង្ឃឹមនៅពេលដៃគូប្រកួតមានវត្តមាន សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល។
ដូច្នេះគ្រាន់តែប្រយោគ បួនឃ្លា របស់ សម្តេច គឺ « បើ ស្រឡាញ់ អាណិត ជឿ និងទុកចិត្ត ហ៊ុន សែន សូមបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជន » គឺបានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងភ័យស្លន់ស្លោជាខ្លាំង។ នេះដោយសារតែ គណបក្សប្រឆាំងកំពុងតែត្រូវរបួសខ្លាំង ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋកំពុងរិៈគន់ នូវការឈ្នានីសរបស់ពួកគេ។ ដូច្នេះប្រសាសន៍របស់ សម្តេច បានបង្ហាញជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ សូមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានសុភវិនិច្ឆ័យចំពោះសច្ចៈភាពដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានខិតខំកសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេស។ ប្រសាសន៍ របស់ សម្តេចបានបង្ហាញ ជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងក្របខណ្ឌក្រមសីលធម៌នៃអ្នកនយោបាយកម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីជាការឆ្លុះបញ្ចាំង និងប្រៀបធៀបទៅគណបក្សនយោបាយដ៏ទៃទៀតនៅកម្ពុជា។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល លោកបានបង្ហាញជាគំរូមុនគេក្នុងការឃោសនា ដោយគោរពនូវក្រមសីលធម៌នៃអ្នកនយោបាយ ដោយមិនធ្វើការវាយប្រហារទៅលើគណបក្សនយោបាយដ៏ទៃឡើយ ។ ប្រយោគរបស់ សម្តេច គឺមានតែការផ្សារភ្ជាប់រូបសម្តេចផ្ទាល់ ជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ គឺមិនបានវាយប្រហារទៅលើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ឬវាយប្រហារទៅលើគណបក្ស កឹម សុខា ឬវាយប្រហារទៅលើគណបក្សដ៏ទៃទៀត ដែលកំពុងតែធ្វើសកម្មភាពនយោបាយដោយសេរីនៅកម្ពុជានោះទេ។ នេះជាចំណុចសំខាន់មួយ ដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង មើលឲ្យឃើញ និងលើកសរសើរ ព្រមទាំងបង្ហាញនូវភាពជាគំរូនៃប្រសាសន៍របស់ សម្តេច នេះផង។
សម្រង់ព័ត៌មាន ៖ លោក នូ សាវុធឌី