វិមានសន្តិភាព, រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣
-
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្នមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
-
លោកជំទាវ Irina Bokova អគ្គនាយិការនៃអង្គការយូណេស្កូ
-
លោកជំទាវ Katalin Bogyay ប្រធានមហាសន្និបាតនៃអង្គការយូណេស្កូ
-
លោកជំទាវ Alissandra Cummins ប្រធានគណៈប្រតិបត្តិនៃអង្គការយូណេស្កូ
-
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ
សមាជិក សមាជិការ និងអ្នកជំនាញការនៃស្ថាប័នពិគ្រោះយោបល់
-
ឯកឧត្តម លោកជំទាវគណៈប្រតិភូ
អស់លោក លោកស្រី
ខ្ញុំមានកិត្តិយស និងសេចក្តីសោមនស្សរីករាយឥតឧបមា សូមស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ
អស់លោក លោកស្រី ក្នុងការស្នាក់នៅលើទឹកដីនៃមាតុភូមិរបស់ខ្ញុំ នៅមុនពេលកិច្ចប្រជុំលើកទី៣៧របស់យើងនេះ។
ពិធីបើកកិច្ចប្រជុំនេះនឹងប្រព្រឹត្តឡើងយ៉ាងអធិកអធម ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន
សែន នាយករដ្នមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលសមេ្តចនឹងថ្លែងជាកិត្តិយសក្នុងឱកាសនេះ។
ជាងនេះទៅទៀត សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានសម្រេចចិត្តយ៉ាងពិសេស
និងដ៏កម្រ ក្នុងការអញ្ជើញគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់យើងមករៀបចំសម័យ ប្រជុំលើកទី៣៧ នៅវិមានសន្តិភាពក្នុងបរិវេណទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីនេះ។
ជាការពិតណាស់ ក្នុងនាមគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
និងក្នុងនាមខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ដែលជាប្រធានគណៈកម្មាធិការ សូមសម្តែង នូវអំណរគុណ
និងការដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលបានជួយជ្រោមជ្រែងឱ្យមានព្រឹត្តិការណ៍នេះឡើង។
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ
សហការីទាំងអស់
អស់លោក លោកស្រី ជាទីមេត្រី
ទី១
ជាបឋម ខ្ញុំសូមថ្លែងអំពី
គណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាល និងប្រធានរបស់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
ដូចយើងទាំងអស់គ្នាដឹងហើយថា រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ ចំនួនរដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក បានឈានដល់ចំនួន១៩០ប្រទេស។ ដោយសារអង្គការយូណេស្កូមានសមាជិក១៩៥ប្រទេស នេះមាន ន័យថា អនុសញ្ញានេះស្ទើរតែក្លាយជាលិខិតូបករណ៍គតិយុត្តិសកលទៅហើយនាពេលឥឡូវនេះ។ ដូច្នេះ បេសកកម្មរបស់គណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលគឺជាបេកសកម្មសកល។ អំណាចរបស់គណៈកម្មាធិការ មានលក្ខណៈទូលំទូលាយ ចម្រុះ និងមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ផ្នែកវប្បធម៌ ធម្មជាតិ និងសង្គម។
និយាយឱ្យច្បាស់ជាងនេះ
គណៈកម្មាធិការមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តចុងក្រោយ ដោយ ផ្អែកលើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដែលបានកំណត់ ថាតើគួរចុះបញ្ជី
ឬមិនចុះបញ្ជីសម្បត្តិណាមួយក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ គណៈកម្មាធិការក៏មានកាតព្វកិច្ចផងដែរក្នុងការសិក្សាលើស្ថានភាពអភិរក្សនៃសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌដែលបានចុះបញ្ជីហើយ
ដែលជួនកាលអាចត្រូវប្រកាសថាជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌកំពុងរងគ្រោះ។ ក្នុងករណីដែលសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ
និងជាក់លាក់ណាមួយ និងនៅពេលដែលលែងមានភាពគ្រោះថ្នាក់
សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌនោះនឹងត្រូវដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់។
យើងទាំងអស់គ្នាឯកភាពថា ការទទួលខុសត្រូវទាំងអស់នេះគឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់
ហើយវាគឺជាបេះដូងនៃប្រព័ន្ធបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ ប្រសិនបើខ្ញុំនិយាយយោងលើអត្ថបទអនុសញ្ញានេះ វាមិនមែនមិនសំខាន់នោះទេ
ប៉ុន្តែវាជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីការទទួលខុសត្រូវហ្មត់ចត់ដែលបានផ្តល់ឱ្យគណៈគម្មាធិការនេះ និងសមាជិកនីមួយៗរបស់ខ្លួន។
ក្នុងន័យនេះ នៅពេលដែលយើងមានកិត្តិយស នៅក្នុងគណៈកម្មាធិការនេះ វាគឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់
និងធានាថា ការសម្រេចចិត្តរបស់យើង
គឺត្រូវផ្អែកយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់លើទិន្នន័យនិងឯកសារដែលផ្តល់ឱ្យដោយរដ្ឋភាគី
និងការវាយតម្លៃដែលធ្វើឡើងដោយស្ថាប័នពិគ្រោះយោបល់ទាំងអស់។
ថ្ងៃនេះ
ក៏ដូចជាអ្វីដែលយើងតែងតែអនុវត្តកន្លងមកដែរ ការសម្រេចចិត្តនានាដែលយើងធ្វើឡើង ពុំត្រូវផ្អែកលើការយោគយល់ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះដល់ដល់កិត្តិយសរបស់គណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលរបស់យើង ឡើយ។
នៅពេលដែលយើងនិយាយអំពីបេសកកម្មរបស់គណៈកម្មាធិការ យើងមិនអាចមិននិយាយអំពីតួនាទីរបស់ប្រធានគណៈកម្មាធិការបានទេ។
សូមអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំជម្រាបថា ខ្ញុំប្តេជ្ញាអនុវត្តតាមវិធាននីតិវិធី
និងយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសលើលទ្ធភាព សម្របសម្រួលណាមួយក្នុងការសិក្សា និងការដោះស្រាយនូវបញ្ហាពិបាកៗ។
ដូច្នេះហើយ ទើបខ្ញុំបានទៅទីស្នាក់ការកណ្តាលអង្គការយូណេស្កូ នៅទីក្រុងប៉ារីសចំនួនពីរលើក។ លើកទីមួយកាលពីថ្ងៃទី៦
ទី៧ និងទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៣ និងលើកទីពីរកាលពីថ្ងៃទី៦ និងទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣។ ការទៅទីស្នាក់ការកណ្តាលយូណេស្កូនេះគឺជាកិច្ចប្រជុំបន្ថែមដើម្បីប្រមូលព័ត៌មាន និងដើម្បីធ្វើការសន្ទនា ពិគ្រោះយោបល់ជាដំបូងជាមួយនឹងសហការីរបស់ខ្ញុំ សមាជិកគណៈកម្មាធិការ
ជាពិសេសជាមួយអនុប្រធាន បន្ទាប់មកជាមួយនឹងតំណាងមកពីស្ថាប័នពិគ្រោះយោបល់
ព្រមទាំងជាមួយនឹងមន្រ្តីមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលដឹកនាំដោយលោក
Kishore Rao និងបណ្ឌិត
Mechtild Rossler ដែលខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដល់លោក លោកស្រីទាំងអស់នាពេលនេះ។
ទី២
ឥឡូវនេះ ខ្ញុំសូមលើកអំពី
បេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិ
និងអនាគតរបស់អនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
ជាការពិត
ប្រសិនបើបញ្ហាការផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិនៅតែជាបញ្ហាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏យើងមិនត្រូវភ្លេចគិតពីគោលដៅ
និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយវិជ្ជមាននោះទេ។
ក្នុងទស្សនៈរបស់យើង អនុសញ្ញាពាក់ព័ន្ឋនឹងការការពារបេតិកភណ្ឌធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ពិភពលោក
នៅតែជាប្រភពនៃមោទនភាព។ នេះគឺពិតជាលិខិតតូបករណ៍គតិយុត្តិអន្តរជាតិដែលមានលក្ខណៈពិសេសជាងគេ ដូចដែលយើងបានឯកភាពគ្នានាពេលថ្មីៗនេះនៅក្នុងទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន (ចាប់ ពីថ្ងៃទី៦ ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២) នៅពេលដែលយើងប្រារព្វខួបលើកទី
៤០ នៃអនុសញ្ញា ដែលបានអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអង្គការយូណេស្កូកាលពីថ្ងៃទី១៦
ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧២។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាបើករបស់ខ្ញុំនៅក្នុងទីក្រុងក្យូតូ ខ្ញុំបានគូសបញ្ជាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ហើយខ្ញុំក៏បានលើកឡើងផងដែរថា យើងត្រូវតែមានមោទនភាពលើទិដ្ឋភាពជាច្រើន។
ដូច្នេះ
ឥឡូវនេះ បេតិកភណ្ឌពិភពលោកត្រូវបានគេគោរព និងប្រារព្ធអបអរសាទរឡើងជាសកល។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានោះផងដែរ
យើងត្រូវដឹងថា អនុសញ្ញានេះនៅថ្ងៃអនាគតទំនងជាប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមធំៗជាច្រើន។ ការលំបាកជាច្រើនបានកើតឡើងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ
ទៅលើការចុះបញ្ជីនិងការវាយតម្លៃលើស្ថានភាពអភិរក្សនៃសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌមួយចំនួនដែលមានភាពមិនច្បាស់លាស់។ ដូចដែលខ្ញុំគួរផ្តល់អនុសាសន៍ ពោលគឺមានភាពចាំបាច់ណាស់ក្នុងការបញ្ចៀសនូវភាពតានតឹងនានានៅក្នុងគណៈកម្មាធិការ
និងពិចារណាយ៉ាងល្អិតល្អន់លើស្ថានភាព ព្រមទាំងរកវិធីសាស្រ្តនិងមធ្យោបាយនានា ដើម្បីឈានទៅមុខឱ្យបានលឿន និង ប្រសើរជាងនេះ។
៣
អនុសាសន៍
ជាទីបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមទាញចំណាប់អារម្មណ៍ទៅលើអ្វីដែលខ្ញុំយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំង នោះគឺអនុសាសន៍ចំពោះគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
អស់រយៈកាលជាងមួយទសវត្សមកហើយ ខ្ញុំបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការរៀបចំសេចក្តីព្រាងនិងការអនុវត្តកម្មវិធីអភិរក្ស
និងអភិវឌ្ឍអង្គរ ដែលជារមណីយដ្ឋានបេតិកភណ្ឌខ្មែរដ៏សំខាន់។ ខ្ញុំអនុវត្តការងារនេះក្នុងនាមជាប្រធានអាជ្ញាធរអប្សរា
ដែលអាជ្ញាធរនេះជាអ្នកគ្រប់គ្រងបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
និងតាមរយៈការចូលរួមរបស់ខ្ញុំក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ និងកិច្ចប្រជុំបច្ចេកទេសនៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិអង្គរ។
តាមរយៈការងារនេះ ខ្ញុំបានដឹងច្បាស់ពីបញ្ហាជាច្រើនដែលគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌកំពុងតែដោះស្រាយ។
ឈរលើមូលដ្ឋាននៃបទពិសោធន៍នេះ
ខ្ញុំសូមចែករំលែកនូវបទពិសោធន៍សម្រាប់ធ្វើការពិភាក្សាស្តីអំពីអនាគតរបស់អនុសញ្ញានេះ។
អនុសាសន៍ទីមួយរបស់ខ្ញុំទាក់ទងជាមួយនឹងមូលនិធិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
ជាការពិតណាស់ ខ្ញុំសូម លើកឡើងថា ស្ថានភាពនៃមូលនិធិបេតិកភណ្ឌនេះបានខិតមកដល់ស្ថានភាពប្រកាសអាសន្នហើយ។
គំលាតកាន់តែធំរវាងធនធានហិរញ្ញវត្ថុដែលមាន
និងការចាំបាច់សម្រាប់ដំណើរប្រតិបត្តិការឲ្យបានរលូនក្នុងការអនុវត្តអនុសញ្ញានេះ គឺថាការស្នើសុំចុះបញ្ជី និងការធ្វើរបាយការណ៍ស្តីពីស្ថានភាពអភិរក្សសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ។ បន្ថែមពីលើនេះ គឺជាការវិភាគលើសំណើសុំជំនួយពីអន្តរជាតិ ដែលមានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសក្រីក្របំផុត
ឬសម្រាប់ប្រទេសដែលមិនមានមធ្យោបាយគ្រប់គ្រាន់។
ខ្ញុំសូមជំរុញដល់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ
អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយស ព្រមទាំងតំណាងរដ្ឋភាគីទាំងអស់។ អនុសញ្ញាមួយនេះគឺជារបស់យើងទាំងអស់គ្នា ហើយអនាគតរបស់អនុសញ្ញានេះគឺសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។ ពិតណាស់ គឺមានតែយើងទាំងអស់គ្នានេះហើយ ដែលអាចធ្វើឲ្យស្ថានភាពមូលនិធិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកប្រសើរឡើង។ យើងទាំងអស់គ្នាអាចបរិច្ចាកធនធានដោយស្ម័គ្រចិត្ត ឬក៏បរិច្ចាកផ្ទាល់ទៅឱ្យកម្មវិធីប្រចាំឆ្នាំរបស់មជ្ឈមណ្ឌលលើការអនុវត្តនៃអនុសញ្ញា។
ខ្ញុំសូមទទូចឱ្យមានការចូលរួមដូច្នេះ។
អនុសាសន៍ដ៏សំខាន់មួយទៀតរបស់ខ្ញុំ គឺជាការគោរពរបស់យើងទាំងអស់គ្នាចំពោះអនុសញ្ញា។ ភាពជោគជ័យរបស់អនុសញ្ញាគឺអាស្រ័យជាចម្បងទៅនឹងការគោរពតាមបែបបទ និងនីតិវិធីពីអតីតកាលទៅតាមជំហាននីមួយៗកន្លងមកនេះ។ យើងទាំងអស់គ្នានិយាយដោយមោទនភាពថា “បេតិកភណ្ឌពិភពលោកគឺជាបេតិកភណ្ឌរួម”។ ដូច្នេះការចុះបញ្ជីត្រូវបន្តតម្រូវឲ្យមានការជឿជាក់បានជាបន្តបន្ទាប់។
នេះហើយគឺជាទំនួលខុសត្រូវរបស់យើងទាំងអស់គ្នា។
ខ្ញុំសូមបញ្ចប់សុន្ទរកថារបស់ខ្ញុំ ដោយសូមកោតសរសើរដោយស្មោះចំពោះស្ថាប័នពិគ្រោះយោបល់សម្រាប់កិច្ចការដ៏មានសារៈសំខាន់ៗដែលស្ថាប័នបានធ្វើ។ ហើយខ្ញុំសូមរំឮកដល់ស្ថាប័នទាំងនេះថា អ្នកជំនាញការរបស់ពួកគេ គួរតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានភាពមន្ទិលសង្ស័យទៅលើកិត្តិនាមរបស់ ICOMOS និងIUCN។ ខ្ញុំក៏សូមលើកឡើងផងដែរថា មានតែការសន្ទនាជាមួយរដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញានោះទេដែល អាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃលក្ខខណ្ឌនៃការអនុវត្តអនុសញ្ញានេះ។
សូមអរគុណចំពោះការយកចិត្តទុកដាក់របស់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក
លោកស្រី។