ជាការពិត ប្រទេសណាក៏ត្រូវមានច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តដើម្បីគ្រប់គ្រងសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្តែយើងក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃបញ្ញត្តិកម្មទាំងនោះ
ដូចជាការរារាំងដល់ភាពប្រកួតប្រជែង ឬការដាក់បន្ទុកចំណាយធ្ងន់ធ្ងរទៅលើធុរកិច្ច ជាដើម។ ដូច្នេះអ្នកតាក់តែងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តត្រូវតែសិក្សា
និងធ្វើការវាយតម្លៃឱ្យបានហ្មត់ចត់លើផលប៉ះពាល់ដែលអាចកើតមានឡើងពីច្បាប់ឬបទប្បញ្ញត្តិនានា ។
ពិធីបើកអង្គសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយគម្រោងវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់នៃលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត (Regulatory Impact Assessment – (RIA (រៀ)ដែលជាគម្រោងអនុវត្តដោយក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច
សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ (ECOSOCC) ក្រោមហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៨ខែសីហាឆ្នំា២០១៤
នៅទីស្តីការវិមានមិត្តភាព។
ឯ.ឧយឹម ណុលឡា
ទេសរដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេសនិងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ច
និងវប្បធម៌មានប្រសាសន៏ថា
ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៏ក្នុងការធ្វើរបាយការណ៏វាយតម្លៃបឋមលើផ លប៉ះ ពាល់
ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពការងារកន្លងមក និងលើកទិសដៅថ្ងៃខាងមុខ ហើយក៏ជាការលើក ទឹកចិត្តមន្រ្តី
គម្រោងអោយខិតខំបំពេញការងារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងសាមគ្គីភាពផងដែរ។ ជាលទ្ធផល គុណ ភាពនៃរបាយការណ៏វាយតម្លៃបឋមលើផលប៉ះពាល់
ក៏កាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពប្រសើរឡើង។
ថ្លែងបើកសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយគម្រោងវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់នៃលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តហៅកាត់ថា (RIA) នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី
នាព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ
សុខ អានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានណែនាំឲ្យ អ្នកតាក់តែង ច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តត្រូវតែសិក្សា
និងធ្វើការវាយតម្លៃឱ្យបាន ហ្មត់ចត់លើ ផលប៉ះ ពាល់ ដែល អាចកើតមានឡើងពីច្បាប់ឬបទប្បញ្ញត្តិនានា
នៅអំឡុងពេលរៀបចំសេចក្ដីព្រាង ច្បាប់
នីមួយៗ។ព្រោះថានៅលើពិភពលោកយើងនេះប្រទេសណាក៏
ដោយគឺត្រូវតែមានច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តដើម្បី គ្រប់គ្រងសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្តែយើងក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នអំពីផលប៉ះ ពាល់អវិជ្ជមាននៃបញ្ញត្តិកម្មទាំងនោះ
ដូចជាការរារាំងដល់ភាពប្រកួតប្រជែង ឬការដាក់បន្ទុក ចំណាយធ្ងន់ធ្ងរទៅលើធុរកិច្ច ជាដើម។ ដូច្នេះការវិភាគនិងពិចារណាឱ្យបានល្អិតល្អន់អំពីបន្ទុក ចំណាយ និងផលចំណេញនៃច្បាប់និងបទប្បញ្ញត្តិទាំងឡាយគឺជាការចាំបាច់
នៅមុនពេលដែល យើងត្រូវធ្វើការអនុម័តលើច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តទាំងនោះ។
ឯ.ឧឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបង្ហាញដែរថា៖ កន្លងមក ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានរៀបចំគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីនីតិវិធីនិងវិធាននៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
និងនីតិវិធី ដើម្បីពិនិត្យច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដូចជាប្រជុំចង្អៀត
ប្រជុំបច្ចេកទេស ប្រជុំអន្តរក្រសួង ប្រជុំត្រួតពិនិត្យចុងក្រោយ
ប៉ុន្តែក្រុមការងារប្រតិបត្តិគម្រោងវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់នៃលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត(RIA)មិនទាន់បានអនុវត្តទូលំទូលាយនៅឡើយទេនៅក្នុងដំណើរការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តកន្លងមក។
ឯ.ឧបណ្ឌិតសភាចារ្យសុខ អាន បានឲ្យដឹងដែរថា៖
ការរៀបចំឱ្យមានគម្រោងវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់នៃលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត នៅតាមបណ្ដាក្រសួង-ស្ថាប័ននានានឹងជួយពង្រឹងដល់ប្រសិទ្ធភាព
និងប្រសិទ្ធផលនៃច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត តាមរយៈឧត្តមានុវត្តន៍ក្នុងការតាក់តែងបញ្ញត្តិកម្ម។
ឯ.ឧបានចាត់ទុកវេទិកាផ្សព្វផ្សាយគម្រោងវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់នៃលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនៅពេលនេះ
ថាវាមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលនឹងផ្តល់ឱកាសសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា បានស្វែងយល់អំពីគម្រោង
RIA នៅកម្ពុជា
និងផលប្រយោជន៍នៃ RIA ក្នុងការរៀបចំតាក់តែងសំណើបញ្ញត្តិកម្មឱ្យកាន់តែច្បាស់ថែមទៀត
សំដៅធានាឱ្យបានជាអតិបរមានូវផលប៉ះពាល់ជាវិជ្ជមានក៏ដូចជាកាត់បន្ថយឱ្យនៅកម្រិតអប្បបរមានូវផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមាននៃបញ្ញត្តិកម្មនីមួយៗមកលើសង្គម។
S…thy