អស់រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំហើយ ដែល លោក សម រង្ស៊ី នៅតែអះអាងថា
បក្សខ្លួនពិតជាបានឈ្នះកាលពីសម័យបោះឆ្នោតសកល នាថ្ងៃទី២៨
ខែកក្កដា កន្លងទៅ។ លោក សម រង្ស៊ី មិនបានពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ឲ្យ
ឃើញច្បាស់ពីតួលេខដែលបានកត់ត្រានៅតាមស្ថានីយ៍បោះឆ្នោតដែលគាត់គិតថា គ.ជ.ប. ធ្វើការមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ លោក
សម រង្ស៊ី បែរជាខិតខំចំណាយពេលវេលា ព្យាយាមដើរបញ្ចុះបញ្ចូលសភា
និងរដ្ឋាភិបាលបរទេសហាក់ដូចជាសភា
និងរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះជាតុលាការកំពូលរបស់កម្ពុជាអញ្ចឹង។ *សូមអាន
កំណត់ចំណាំនៅឃ្លាចុងបញ្ចប់។
បើគេមើលទៅហាក់ដូចជាមានសញ្ញាអ្វីមួយបង្ហាញឲ្យឃើញថា
អ្នកគាំទ្របរទេសដែលធ្លាប់ស្គាល់គាត់ កំពុងតែធុញទ្រាន់លែងចង់ស្តាប់ការតវ៉ារបស់គាត់ទៀតហើយ។
ដូចនេះ មេបក្សប្រឆាំងបានអនុវត្តមធ្យោបាយថ្មី
គឺស្វះស្វែងរកចៅហ្វាយថ្មី។ ការស្រែកឡាំប៉ាចុងក្រោយរបស់ លោក សម រង្ស៊ី
នេះគឺពុំមែនសំដៅទៅរកតំណាងរាស្ដ្រសភា បរទេស ឬប្រទេសអ្នកផ្ដល់ជំនួយនោះទេ។
លើកនេះ លោក សម រង្ស៊ី បានទៅឡាំប៉ាប្ដឹងគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិទៅវិញ
(ICRC)។ ត្រូវហើយ ពិតណាស់។
ក្នុងលិខិតមួយជាភាសាបារាំង បានផ្ញើទៅជូនប្រធាន ICRC ថ្ងៃទី៣
ខែមិថុនា លោក សម រង្ស៊ី បានប្តឹងតវ៉ា «អំពីស្ថានភាពលំបាកលំបិននៃប្រជាជនខ្មែររាប់សែននាក់
ជាជនរងគ្រោះដោយសារការរឹបអូសយកដីធ្លី និងការបណ្តេញចេញយ៉ាងឃោរឃៅ
ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងកើតឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា» ហើយកាកបាទក្រហមកម្ពុជា មិនបានអើពើពីរឿងនេះទេ។
ខ្ញុំដឹងហើយថាមានជម្លោះដីធ្លីកើតមានច្រើននៅម្ពុជា
ក៏ប៉ុន្តែពាក្យដែលថាមានការបណ្តេញចេញរាល់ថ្ងៃបានន័យដូចម្ដេច? ហើយមានប្រជាជនដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញរាប់សែននាក់
ហើយមិនបានបញ្ជាក់ពីរយៈពេល? រីឯរាប់សែននោះពួកគេនៅទីណាខ្លះ? ស្តាប់ទៅ
ហាក់ដូចជា លោក សម រង្ស៊ី សរសេរលិខិតនេះកំពុងតែវង្វេងវង្វាន់ខ្លួនឯង ហាក់ដូចជាខ្លួនកំពុងមើលកុន ឃើញមានពីការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងរាប់សែននាក់ ដោយពួកខ្មែរក្រហម កាលពី៤០ ឆ្នាំមុន។
ការប្តឹងតវ៉ារបស់លោក
សម រង្ស៊ី វាប៉ាតណាប៉ាតណីពេក យកជាការមិនបាន គ្មានមូលដ្ឋានពិតជាក់ស្តែង
ព្រោះថាករណីនេះវាគ្មានអ្វីពាក់ព័ន្ធទៅនឹងគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិអ្វីសោះ។
នរណាក៏ដោយ ប្រសិនបើគេមើលគេហទំព័ររបស់
Wikipedia គេនឹងឃើញ «កិច្ចការស្នូល» របស់គណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ
គឺពាក់ព័ន្ធតែនឹងការកាត់បន្ថយផលវិបាកនៃជម្លោះប្រដាប់អាវុធតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺ ៖
·
«ត្រួតពិនិត្យភាគីជម្លោះឱ្យគោរពតាមអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ
·
រៀបចំឲ្យមានការព្យាបាល និងថែទាំអ្នកដែលរងរបួសនៅលើសមរភូមិ
·
ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវលើឈ្លើយសឹក និងធ្វើអន្តរាគមន៍ដោយសម្ងាត់ជាមួយនឹងអជ្ញាធរ ដែលគ្រប់គ្រងការឃុំឃាំង
·
ជួយរកអ្នកបាត់ខ្លួននៅក្នុងជម្លោះប្រដាប់អាវុធ (សេវាតាមដាន)
·
រៀបចំឲ្យមានការការពារ និងថែទាំប្រជាជនស៊ីវិល
·
ដើរតួជាអន្តរការីអព្យាក្រិតរវាងភាគីជម្លោះ
គេហទំព័រ Wikipedia បានបន្ថែមទៀតថា ៖ «គណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ
ក៏បានអនុវត្តនូវកិច្ចការមួយចំនួនទៀត ដែលមិនបានកំណត់ជាក់លាក់ក្នុងច្បាប់ ដូចជា ជួបជាមួយនឹងអ្នកទោសនយោបាយដែលក្រៅពីសង្គ្រាម
និងផ្តល់ជំនួយដល់អ្នកដែលរងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ»។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងសារ ស្តីពីបេសកកម្មរបស់គណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ
គេពុំឃើញមានអ្វីសោះដែលនិយាយអំពីការដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី
ឬផ្តល់ការឧបត្ថម្ភដល់ប្រជាជនដែលធ្វើដំណើរទៅកាន់រាជធានី ដើម្បីប្តឹងតវ៉ារដ្ឋាភិបាល នោះទេ។
ប្រជាជនដែលត្រូវបានបង្ខំឱ្យចេញពីដីធ្លីរបស់ពួកគេដោយរដ្ឋាភិបាល
ក្នុងការអនុវត្តន៍គំរោងអ្វីមួយ អាចប្តឹងតវ៉ាបាន ប្រសិនបើពួកគេយល់ថា ការផ្តល់សំណងនោះវាមិនគ្រប់គ្រាន់។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី តវ៉ាក្នុងលិខិតនោះ
គឺប្រជាជនទាំងនោះពុំមែនជា «ជនភៀសខ្លួន» ដោយសារសង្គ្រាម ឬជាប្រជាជនរងគ្រោះដោយមហន្ដរាយធម្មជាតិនោះទេ
ហើយកាកបាទក្រហមក៏មិនមានអ្វីពាក់ព័ន្ធនឹងការរកយុត្តិធម៌ឲ្យពួកគេនោះដែរ។
នេះពុំមែនជាលើកទីមួយទេ
ដែលលោក សម រង្ស៊ី ស្វះស្វែងប្រមូលការប្ដឹងតវ៉ារបស់ប្រជាជន
ដើម្បីជួយប្រជាជនដែលជួបការលំបាកនោះទេ
ផ្ទុយទៅវិញគឺដើម្បីបន្តវាសនានយោបាយរបស់គាត់តែប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្ដែ
ទង្វើរបស់ខ្លួនលើកនេះ គឺអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កាកបាទក្រហមកម្ពុជា
និងការងាររបស់ស្ថាប័ននេះ។
តើលោក សម រង្ស៊ី ពិតជាគិតថាប្រធានគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ
មិនបានដឹងអំពីអត្តសញ្ញាណរបស់ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាទេឬអី? នោះជាមូលហេតុដែលលិខិតរបស់គាត់បញ្ជាក់ថា ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា គឺជា ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន? តាមពិត
ទោះបីជាប្រធានគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិមិនយល់ទៅចុះ ដែលថាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាជាភរិយារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី
ហ៊ុន សែន នោះ គឺវាមិនពាក់ព័ន្ធអ្វីនឹងការតវ៉ារបស់លោក សម រង្ស៊ី
ដែលថាកាកបាទក្រហមកម្ពុជាមិនបានធ្វើកិច្ចការដែលខ្លួនត្រូវធ្វើនោះទេ។
អ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី លើកឡើងពីបញ្ហានេះ គឺគ្រាន់តែចង់ប្រាប់អ្នកអានទូទៅថា
មានអ្វីមិនស្របច្បាប់អំពី ប៊ុន រ៉ានី ដែលកាន់តំណែងនេះ។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា
នរោត្តម ម៉ារីរណឫទ្ធ ដែលជាភរិយារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១នាពេលនោះ ជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៩៤ ដល់១៩៩៨។
រីឯសម្ដេចកិត្ដិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន
គឺបានធ្វើជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨។ ការពិត
ដែលថាភរិយារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជានោះ គឺដើម្បីបញ្ជាក់អំពីការគាំទ្រចំពោះស្ថាប័ននេះ
និងកិច្ចការរបស់ស្ថាប័ននេះ ពុំមែនដើម្បីរឿងនយោបាយនោះឡើយ។
ដូចគ្នានេះដែរ សម្តេចម៉ែ នរោត្តម មុន្នីនាថ សីហនុ
ជាប្រធានកិត្តិយសកាកបាទក្រហមកម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤ មក។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏មិនមានន័យថា ប្រជាជនដែលរងគ្រោះដោយសារគ្រោះមហន្ដរាយធម្មជាតិ
ត្រូវបានបដិសេធមិនផ្តល់ជំនួយ ប្រសិនបើពួកគេជាអ្នកគាំទ្របក្សសាធារណរដ្ឋនោះក៏ទេដែរ។
ប្រសិនបើលោក
សម រង្ស៊ី ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រី (ជ្រើសរើសដោយរដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជា
បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតសកល ពុំមែនដោយសភាអឺរ៉ុប ឬព្រឹទ្ធសភាហ្វីលីពីន នោះទេ) ក៏គេគិតថាភរិយារបស់គាត់ អាចនឹងទទួលតំណែងជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជានេះដែរ
ប្រសិនបើភរិយារបស់គាត់បោះបង់តំណែងសមាជិកសភា។
លោក
សម រង្ស៊ី ខិតខំបង្អាក់ទឹកចិត្តម្ចាស់ជំនួយមិនឱ្យជួយដល់កាកបាទក្រហមកម្ពុជា
ដោយលើកឡើងថា
កាកបាទក្រហមកម្ពុជាគ្រាន់តែជាសាខាមួយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនបានបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើយ។
លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវគណនាថា វាមានតម្លៃដ៏ស្តួចស្តើងសម្រាប់ខ្លួន ដើម្បីជួយដល់អាជីពនយោបាយរបស់ខ្លួន
ជាពិសេសដោយសារតែអ្នកដែលត្រូវរងគ្រោះ គឺប្រជាជនកម្ពុជាក្រីក្រ
មិនមែនរូបគាត់នោះទេ។
___
*លោក សម
រង្ស៊ី និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាធម្មតាតែងតែគិតថា តិចតួចណាស់ ឬក៏គ្មានទាល់តែសោះ។ អ្វីៗកើតឡើងក្នុងឆាកនយោបាយនៅកម្ពុជាគឺសុទ្ធតែស្របច្បាប់ទាំងអស់
លុះត្រាតែវាត្រូវបានអនុម័តដោយបរទេស។
វាគឺដោយសារតែការឡាំប៉ាឥតឈប់ឈររបស់ពួកបក្សប្រឆាំងឲ្យមានអន្តរាគមន៍របស់បរទេស។ ចំពោះខ្ញុំដែលជាជន
បរទេសមួយដែលរស់នៅស្រុកខ្មែរជាយូរមកហើយតែងតែមានអារម្មណ៍ថា
វាដូចជាមិនខុសត្រូវអ្វីទេក្នុងការអត្ថាធិប្បាយបែបនេះ។
ដោយ Allen Myers
