នៅពេលដែលសាស្ត្រាចារ្យ Surya P. Subedi និយាយអំពី «ការជាប់គាំង» នយោបាយនោះ
លោកមិនមាន ន័យថាជាការជាប់គាំងក្នុងការបង្កើត
និងដំណើរការនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែល
បានឈ្នះ៦៨អាសនៈទល់នឹង៥៥អាសនៈ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ទទួលបាននោះ
បានបើកសម័យ ប្រជុំរដ្ឋសភាជាតិដោយមិនមានការចូលរួមពីតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតរបស់
CNRP ហើយបានប្រើប្រាស់មាត្រា៩២ថ្មី
ដើម្បីបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងដំណើរការជាប្រក្រតី។
លោក Subedi បាននិយាយអំពី
«ការជាប់គាំងនយោបាយ» រវាងរដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្សប្រជាជន និង គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ
ដែលបានធ្វើពហិការមិនចូលរដ្ឋសភាជាតិ ចាប់តាំងពីការបើកសម័យប្រជុំដំបូងរហូតដល់
បច្ចុប្បន្ន។ លោកមើលឃើញការជាប់គាំងនយោបាយនេះជា
«ការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ទៅលើការទទួលបានសិទ្ធិមនុស្ស ដោយប្រជាជនទាំងអស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
បេសកកម្មស្វែងរកការពិតក្នុងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី១១ របស់ លោកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា
បានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយមានសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានជា ភាសាអង់គ្លេស
និងខ្មែរ។ លោកនឹងចេញរបាយការណ៍មួយរួមមានការសន្និដ្ឋានចុងក្រោយ និងអនុសាសន៍របស់លោក ដែលលោកនឹង បង្ហាញជូនក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNHRC) ក្នុងទីក្រុងហ្សើណែវ (Geneva) ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំនេះ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់លោក បានលើកឡើងអំពី
ផ្នែកជាច្រើនរួមមាន កំណែទម្រង់តុលាការកំណែ ទម្រង់ការបោះឆ្នោត និងសភា
កំណែទម្រង់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ សិទ្ធិលើដីធ្លី សិទ្ធិការងារ ដែននៃការប្រើប្រាស់ប្រជា
ធិបតេយ្យ ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិឯករាជ្យមួយ
និងស្ថានភាពកម្មករចំណាកស្រុកដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ។ ក្រៅពីអត្ថាធិប្បាយមួយចំនួនតូច
ដែលបានធ្វើឡើងដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលមានមូលដ្ឋាននៅបរទេស និង សារព័ត៌មានភាសាអង់គ្លេសក្នុងស្រុក
មិនមានការធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ឬប្រតិកម្មពីជនដែលនៅក្នុងផ្នែកពាក់ព័ន្ធទាំងនោះ ទេ។
ឥឡូវនេះ វាហាក់ដូចជាសមរម្យណាស់ដែលត្រូវនិយាយថា ពេលដែលលោក Subedi និយាយគ្មាននរណាស្តាប់ ទេ។ តើនេះនឹងរារាំងទឹកចិត្តដ៏ខ្នះខ្នែងស្ទុះស្ទាររបស់លោក
Subedi ដែរឬទេ? វាមិនទំនងទៅជាដូច្នេះនោះទេ។
លោក
Subedi បានដឹងអំពីររបៀបកេងយកចំណេញពីស្ថានភាពដែលវិវត្តន៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សូមអានអ្វី ដែលលោកបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់លោក៖
«ខ្ញុំសប្បាយរីករាយណាស់ដែលអនុសាសន៍ដែលខ្ញុំបានលើកឡើងអំពីកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត
ឥឡូវត្រូវបានក្លាយ ជាផ្នែកមួយនៃរបៀបវារៈជាតិ...»។ លោកបានឆ្លៀត
ប្រើប្រាស់ការយល់ឃើញផ្ទាល់ខ្លួននៃភាពជោគជ័យរបស់លោក
ដើម្បីបើកការវាយប្រហារបន្តទៀតទៅលើកំណែទម្រង់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ
«ដើម្បីធ្វើឱ្យក្រុមប្រឹក្សានេះឯករាជ្យពិត ប្រាកដ
និងគ្មានបក្សពួកជាជាងចូលរួមដោយបក្សទាំងអស់
ឬពីរបក្ស» និងវាយប្រហារលើកំណែទម្រង់សភា «ដើម្បី
ឱ្យតំណាងរាស្ត្រអាចជួបទំនាក់ទំនងដោយងាយស្រួលជាមួយនឹងអ្នកបោះឆ្នោតឱ្យពួកគេ
និងអាចមានលទ្ធភាពលើក កំពស់ផលប្រយោជន៍អ្នកបោះឆ្នោតទាំងនោះទៀតផង»។
ពាក្យពេជន៍នៃការផ្តល់ហេតុផលរបស់លោក គឺគួរឱ្យខ្លាច និងជាការបំរើផលប្រយោជន៍ឱ្យខ្លួនឯង។
លោកបានបន្ទោសចំៗទៅលើ «ការបរាជ័យនៃស្ថាប័នរដ្ឋក្នុងការលើកកំពស់
សិទ្ធិប្រជាជន» ដោយអះអាងថា «វាគឺជាមូលហេតុដែលប្រជាជនមកជួបលោកដើម្បីបញ្ជាក់អំពីស្ថានភាពលំបាករបស់
ពួកគេ និងសុំឱ្យលោកជួយ»។
នៅក្នុងគ្រាមភាសានយោបាយកម្ពុជា
ឃ្លាមួយត្រូវបានគេនិយមប្រើដើម្បីមិនអើពើចំពោះការរិះគន់ និងបន្ត ការងារ
ដើម្បីសម្រេចបានកំណែទម្រង់ជាតិ និងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ។ ឃ្លានោះនិយាយថា៖ «ឆ្កែព្រូស
មនុស្សនៅ តែដើរ»។ លោក Subedi មានអភ័យឯកសិទ្ធិនិយាយអ្វីដែលគាត់រីករាយនឹងនិយាយ។
ក៍ប៉ុន្តែ ថាតើអ្នកដែលទទួល ខុសត្រូវក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋទាំងនោះស្តាប់លោកឬអត់
គឺជាបញ្ហាមួយផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែ គួរកត់សម្គាល់ថារាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា
ក្នុងអំឡុងពេល នៃកិច្ចប្រជុំលើកទី១នៃសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
បានប្រកាសយ៉ាង ច្បាស់នូវកំណែទម្រង់
ស៊ីជម្រៅក្នុងផ្នែកទាំងអស់នៃសកម្មភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងជីវភាពរបស់ប្រជាជន
ដើម្បី អនុវត្តក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ទៅមុខទៀតដោយរាជរដ្ឋាភិបាល។
លោក
Subedi បានផ្ដល់សេចក្ដីសនិ្នដ្ឋានជាទីបញ្ចប់ ថាលោកបានចែករំលែកទស្សនៈរបស់លោក
ដោយ សាមញ្ញធម្មតាទៅជាមួយនឹងសមាជិកជាន់ខ្ពស់មួយចំនួននៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ សួរថាតើសមាជិកជាន់ខ្ពស់ទាំង
នោះមានទស្សនៈដូចលោកឬទេ? សួរថាតើសមាជិកជាន់ខ្ពស់ទាំងនោះ បានតទល់ជាមួយលោកដោយនិយាយអំពី
ទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អស់លោក ឬទស្សនៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែរឬទេ? ជាការពិតសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះ
មិន បានបង្ហាញអ្វីផ្សេងទៀតទេ ក្រៅតែពីទស្សនៈរបស់លោក Subedi។
ថ្ងៃទី០១
ខែ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤
សាស្ត្រាចារ្យ
ប៉ែន ងឿន
ទីប្រឹក្សាសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិសាស្ត្រ
ភ្នំពេញ កម្ពុជា