ថ្ងៃទី ១៣ ខែ កុម្ភះ ឆ្នាំ២០១២
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖
ទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍នៃការចាកចេញរបស់សកម្មជននៃគណបក្ស
ប្រឆាំងទាំង សម រង្ស៊ី ទាំង គណបក្ស កឹម សុខា យើងឃើញថា
ការចាកចេញនេះមានលក្ខណៈជាទ្រង់ទ្រាយធំ
ដើម្បីចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
អញ្ចឹងការចាកចេញដែលខុសពីប្រក្រតីនេះ
តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរបាទ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
នៅពេលដែលយើងគិតឃើញអំពីទិដ្ឋភាពនៃការចាកចេញពីគណបក្សមួយទៅ
គណបក្សមួយ យើងកុំទាន់និយាយថា
ពីគណបក្សប្រឆាំងទៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវគិតថា
ស្អីទៅគណបក្ស? ហេតុអ្វីបានមនុស្សបង្កើតគណបក្ស ចូលរួមគណបក្ស
ហើយស្រាប់តែចេញពីគណបក្សមួយទៅគណបក្សមួយ
ច្បាស់ជាវាមានបញ្ហាអ្វីមួយហើយ។
អញ្ចឹងដើម្បីឲ្យយើងដឹងពីបញ្ហា យើងត្រូវដឹងថា គណបក្សជាអ្វី?
ហើយបើគណបក្សរៀបអត់ត្រូវក្នុងទ្រឹស្តីនៃវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ
ក៏ដូចជាទ្រឹស្តីនៃនីតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ
គឺការប្រមូលគ្នាធ្វើជាគណបក្សហ្នឹង
វាអត់បានអ្វីក្រៅពីលទ្ធផលឡប់ឡែហ្នឹងឯង។
អញ្ចឹងហើយនិយមន័យគណបក្សក្នុងន័យច្បាប់ «
គណបក្សគឺជាក្រុមមនុស្សមួយក្រុម ដែលមានទស្សនៈនយោបាយស្រដៀងគ្នា
រួមគ្នាចងក្រងជាក្រុមនយោបាយមួយ
ហើយក្រុមនយោបាយនេះនឹងរីកចម្រើនធំធាត់តទៅក្នុងជីវភាពនយោបាយ
ដើម្បីទៅប្រកួតប្រជែងគ្នាជាមួយគណបក្សដ៏ទៃ
នៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស »
បានន័យថាប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតហ្នឹងឯង។
អញ្ចឹងហើយបានជាច្បាប់គេកំណត់សឹងតែជាស្តង់ដាហើយ។
ប្រទេសយើងក៏កំណត់អញ្ចឹងដែរ
បើគណបក្សមួយបង្កើតហើយខកខានក្នុងការចូលរួមប្រកួតប្រជែងបោះ
ឆ្នោតពីរដង គឺវាមាននលក្ខណៈសម្បត្តិជាគណបក្ស
ប៉ុន្តែនៅក្នុងន័យវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ គឺមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ
បើសិនជាគណបក្សហ្នឹងទោះបីមានលក្ខណៈជាច្បាប់ហើយ
តែការរៀបចំគណបក្សវាអត់មាន
វាមានតែសំបកនៃទម្រង់ច្បាប់មួយថាកើតនឹងគេដែរ
អញ្ចឹងវាអត់មានធាតុខាងក្នុងដែលយើងហៅថា គោលនយោបាយ
កម្មវិធីនយោបាយ
អាហ្នឹងហើយដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទស្សនៈនយោបាយរបស់សមាជិក
បើវាខ្វះអាហ្នឹង ហើយអត់មានរចនាសម្ព័ន្ធ
ហើយអត់មានប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្ស
ដូច្នេះគណបក្សហ្នឹងអត់អាចរីកធំធាត់ទេ។
ត្រង់ហ្នឹងដែលយើងមើលទម្រង់លក្ខណៈគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា
ហើយមុនមើលគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា
យើងមើលគណបក្សទូទៅកាលបោះឆ្នោត ១៩៩៣ កើត ២០ គណបក្ស
ហើយសឹងតែទាំងអស់ លើកលែងតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចេញ
ខ្លះកើតពីរណសិរ្ស ខ្លះទៅបង្កើតភ្លាមៗដូចប្រញិបប្រញាប់។
ដល់អញ្ចឹងទៅគណបក្សខ្លះដែលអត់បានអសនៈសភា ក៏រលាយបាត់ទៅ។
ដល់គណបក្សដែលបំលែងពីរណសិរ្សមកគណបក្សនោះ នៅពេលបានអសនៈ
ប៉ុន្តែអត់បានរៀបចំខ្លួនឲ្យក្លាយទៅជាគណបក្សពិតប្រាកដ
វានៅចរិតជារណសិរ្ស ក្រោយមកក៏បែកបាក់គ្នា
អង្កន់រហូតដល់ពេលនេះ ហើយយើងឆ្ងល់ថា
ហេតុម៉េចគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានការវិវឌ្ឍន៍រហូត
ហើយមានសាវតាយូរអង្វែងរាប់ឆ្នាំ ប៉ុន្តែអស់លោក គណបក្ស
ប្រឆាំងមិនទទួលស្គាល់ មានតែបន្តុះបង្អាប់ សាវតា
និងអាយុគណបក្សទៅវិញ។ អតីតភាពគណបក្សសំខាន់ណាស់
ដែលគេវិវឌ្ឍន៍ពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយ
ពីជំនាន់ទៅជំនាន់មួយ ពីក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំជំនាន់មុន បន្តន្ទាប់
គឺការលូតលាស់ហ្នឹងវារត់កាត់អ្វីខ្លះ
អាហ្នឹងហើយគឺជានយោបាយនៃការអភិវឌ្ឍន៍ ផ្ទៃក្នុង
និងទម្រង់របស់គណបក្ស។ ឯនៅគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ពិតមែនគណបក្សហ្នឹងមានអាយុច្រើនជាងគណបក្សកឹម សុខា
ប៉ុន្តែគណបក្សហ្នឹង ពុំទាន់មានលក្ខណៈពេញលេញជាគណបក្ស
ដែលសមនឹងអាយុ ដែលកើតនៅឆ្នាំ ១៩៩៤-១៩៩៥ ទេ
ជាមួយនឹងមោទនភាពដែលការកើតគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ភ្លាមត្រូវប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោត ១៩៩៨ បាន ១៥ អសនៈ។
ប៉ុន្តែគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ត្រូវរៀនសូត្រអំពីបទពិសោធន៍និងការជួបប្រទះ របស់គណបក្ស
ហ៊្វុនស៊ីប៉ិច ហ្នឹងបានខ្លួនឯងអាចរៀបគណបក្សបាន
បើគ្រាន់តែខ្លួនបែកចេញពីគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច
ប៉ុន្តែធ្វើនយោបាយដើម្បីតែរឿង តតាំងប្រឆាំង
តែអត់រៀបចំជាយន្តការនយោបាយច្បាស់លាស់ គណបក្ស
ហ្នឹងទទួលបានត្រឹមតែសម្លេងដែលប្រជាពលរដ្ឋមិនទាន់ពេញចិត្ត
នឹងរដ្ឋាភិបាលទេ
មិនមែនជាសម្លេងឆ្នោតដែលប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតស្រឡាញ់កម្ម
វិធីនយោបាយគណបក្សទេ ព្រោះវាអត់មានអ្វីស្រឡាញ់
អញ្ចឹងបានជាសន្លឹកឆ្នោតដែលម្ចាស់ឆ្នោតអត់ពេញចិត្តនឹងគណបក្ស
ប្រជាជនកម្ពុជា នេះយើងនិយាយឲ្យត្រង់តែម្តង។
អញ្ចឹងដរាបណាអ្នកដែលអត់ស្រឡាញ់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតិច
ដរាបនោះគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏កាន់តែស្តួច
អាហ្នឹងអត់ទាន់និយាយបញ្ហាផ្ទៃក្នុងបក្សផង ។ មួយទៀត គណបក្ស សម
រង្ស៊ី បង្កើតឡើងមានទម្រង់ត្រឹមតែ គេហៅថា ក្រសួងការងារទេ
គឺដើម្បីយកនយោបាយបាយជាមុខរបរនៃចំណូល និងតំណែង។
ដល់អញ្ចឹងទៅការគិតគូរអំពីការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្ស
ដើម្បីឲ្យយន្តការនយោបាយដើរ អត់គិតទេ
គិតធ្វើយ៉ាងណារកមនុស្សទៅឈរឈ្មោះ រកមនុស្សដែលមានលុយ
ដល់អញ្ចឹងទៅប្រកួតប្រជែងយកតំណែង
យូរៗទៅមានការអាក់អន់ចិត្តគ្នា មិនមែនអាក់អន់ចិត្តរឿងអ្វីទេ
អាក់អន់ចិត្តគ្នារឿងផលប្រយោជន៍ហ្នឹង ក៏មានទំនាស់។
ទាញមកប្រៀបធៀបគណបក្ស កឹម សុខា គណបក្ស កឹម សុខា
មានលក្ខណៈផ្លូវច្បាប់ ដែលក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឲ្យក៏ពិតមែន
ប៉ុន្តែនេះជាសំបកផ្លូវការទេ
តែក្នុងគណបក្សក៏មិនទាន់មានលក្ខណៈសម្បត្តិជាគណបក្ស
ជាក្រុមនយោបាយទេ គ្រាន់តែជាបននយោបាយទេ។
ពាក្យបននយោបាយមិនមែនចង់បណ្តុះបង្អាប់ទេ កាលណាគេតិះតៀនថា
ខ្លួនកម្រិតត្រឹមតែបននយោបាយ ខ្លួនគួរខំប្រឹងរៀបចំ។
មូលហេតុអ្វីខ្ញុំហ៊ានថា បននយោបាយ។ អារឿងបង្កើត
លោកនេះជាប្រធាននេះ លោកនោះជាប្រធាននោះ នរណាក៏គេធ្វើបានដែរ
វាគ្មានសំខាន់ទេ តែសំខាន់ថា
យន្តការនយោបាយទាំងអស់ដែលខ្លួនថាមាន វាដើរឬអត់?
ហើយដើម្បីចង់ឲ្យគណបក្សមួយដើរបាន គេយកចំណុចបី យកមកវាស់ ទី១
តើអ្នកដែលចូលរួមក្នុងគណបក្សហ្នឹង
មានលទ្ធភាពក្នុងការបង្កើតឆន្ទៈនយោបាយក្នុងក្រុមរបស់ខ្លួនដែរ
អត់? ទី២ តើអ្នកដែលនៅជាសមាជិកសមាជិការបស់គណបក្ស
មានលទ្ធភាពក្នុងការសម្តែងឆន្ទៈនយោបាយ ក្នុងបក្សឬអត់? ទី៣
តើសមាជិកសមាជិកា គ្រប់ជាន់ថ្នាក់មានលទ្ធភាពកម្រឹតណា
ក្នុងការចូលរួមផ្ទាល់ ឬមិនផ្ទាល់តាមបែបតំណាង
ក្នុងការសម្រេចឆន្ទៈនយោបាយក្នុងបក្សដែរឬអត់?។
បើចំណុចបីហ្នឹងខ្វះហើយ អាហ្នឹងហើយបននយោបាយ បានន័យថា
អ្នកដែលចូលរួមក្នុងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស គ្រាន់តែជាបនភឿនរបស់លោក
កឹម សុខា ដង្ហែតាមលោក កឹម សុខា ទេ
ពីព្រោះអត់មានអ្វីដែលផ្អែកលើឆន្ទៈនយោបាយទេ។ លោក កឹម សុខា ក្រឡេកឃើញយាយមួយដើរអត់មានស្បែកជើង គាត់ថា គាត់ឈ្នះឆ្នោតគាត់ទិញស្បែកជើងឲ្យពាក់ ស្រាប់តែឃើញយាយនោះសើច អត់មានធ្មេញ គាត់ថា គាត់ឈ្នះឆ្នោត ដូរធ្មេញឲ្យទៀត។
បានន័យថា អត់មានរបស់មួយដែលបានជជែកគ្នាជាក្រុម
បង្កើតនូវកម្មវិធីនយោបាយទេ ដល់បនភឿនរបស់គាត់ទះដៃក្រេវៗ
ហើយក៏និយាយបន្ទរតាម។ អាហ្នឹងគេមិនហៅថា គោលនយោបាយ
កម្មវិធីនយោបាយទេ អញ្ចឹងដល់ពេលខ្វះអាហ្នឹង
យូរៗទៅម្នាក់ៗចូលរួមដោយសម្លឹងលើផលប្រយោជន៍
មិនសម្លឹងលើវត្ថុបំណងចង់យកគំនិតនយោបាយរបស់ខ្លួនទៅប្រកួតប្រជែង
ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចគណបក្សដ៏ទៃទៀត
ដើម្បីបង្ហាញអំពីគំនិត និងជម្រើសនៃការកសាងប្រទេសទេ
អញ្ចឹងហើយដែលយើងមើលឃើញ
ពួកគាត់ស្វែងចង់បានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ
គឺគាត់គិតតែពីវាយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
រហូតដល់វាយទាំងងងឹតងងល់ ឡើងវិកលចរិត។
នយោបាយហ្នឹងនយោបាយវិកលចរិតហើយ ដល់នយោបាយវិកលចរិតយូរៗទៅ
អាផ្ទៃក្នុងខ្លួនឯងមើលទៅអស់សង្ឃឹម
វាកើតហេតុផលនៃការចាកចេញហើយ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ បើយើងងាកមកមើលក្រុមរបស់ កឹម សុខា ដែលលោកបណ្ឌិតហៅថា
បនរបស់កឹម សុខា យើងឃើញថា ប៉ុន្មានខែមុននេះគឺមានមនុស្សពី សម
រង្ស៊ី បានចាកចេញមកចូលរួមជាមួយគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស របស់កឹម សុខា
ហើយពេលនោះយើងឃើញថា កឹម សុខា គឺបានបំពងសំលេងខ្លាំងណាស់ថា
អ្នកដែលចាកចេញពីសម រង្ស៊ី ហ្នឹង គឺដោយហេតុថា គណបក្ស សម រង្ស៊ី
គ្មានប្រជាធិបតេយ្យ ហើយគេបានអះអាងថា
ពួកទាំងនោះគឺចេញពីងងឹតមកទីភ្លឺ ដោយគាត់អះអាងថា
គណបក្សរបស់គាត់ប្រជាធិតេយ្យពិតប្រាកដ ប្រៀបបាននឹងទីភ្លឺ
រហូតដល់អួតថា ពន្លឺព្រះច័ន្ធ ជាដើម។ល។
ប៉ុន្តែឥឡូវនេះយើងឃើញថា ចរន្តនៃការចាកចេញទាំងគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ក្តី ទាំងគណបក្ស កឹម សុខា ក្តី គឺបានចាកចេញយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង
មកចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជន
ស្ទើតែគ្រប់ខេត្តខ័ណ្ឌទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
អញ្ចឹងព្រឹត្តិការណ៍នេះគឺបានធ្វើឲ្យ កឹម សុខា ហាក់បីដូចជា
ត្រូវគេយកដុំអ្វីមួយទៅញុកមាត់កឹម សុខា អញ្ចឹង។ ហើយសម្រាប់ខាង
សម រង្ស៊ី នោះក៏ហាក់បីដូចជា គ្មានពាក្យអ្វីហ្នឹងថ្លែងដែរ
អញ្ចឹងចំពោះអំនួតរបស់គណបក្ស កឹម សុខា ក្តី គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក្តី
តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីបំភ្លឺជូនជនរួមជាតិ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
អំម្បាញ់មិញនេះខ្ញុំនិយាយអំពីហេតុផលនៃកត្តាសត្យានុម័ត។
ឥឡូវយើងចូលដល់ហេតុផលនៃកត្តាមួយ ដូចលោក សត្យារក្ស បានទាញមិញនេះ
អស់លោក គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី ក្តី សិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក កឹម សុខា
ក្តី គឺគេគ្រាន់តែបង្កើត
ដូចយើងបង្កើតពាងមួយដើម្បីប្រមូលទឹកភ្លៀងទេ
បើនិយាយភាសាមួយទៀតគ្រាន់តែបង្កើតកន្លែងមួយ
ដើម្បីប្រមូលមនុស្ស អញ្ចឹងគេអត់ខ្វល់ទេ។
មនុស្សហ្នឹងមានទស្សនៈនយោបាយយ៉ាងម៉េចគេអត់ខ្វល់ទេ
ធ្វើម៉េចឲ្យតែបានមនុស្សរត់ចូល ដូចក្រោលគោ គណបក្សគេ
គឺជាគណបក្សទម្រង់ក្រោលគោ។ ខ្ញុំអត់ថា មនុស្សដែលចូលរួមទេ
តែត្រូវយល់អំពីគោលនយោបាយរបស់គណបក្ស
ត្រូវតែយល់អំពីកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្ស
និងត្រូវទទួលស្គាល់លក្ខន្តិករបស់គណបក្ស គេអត់មានទាមទារទេ។
យើងមើលរត់ពី សម រង្ស៊ី មកចូល កឹម សុខា។កឹម សុខា ថា ល្អណាស់
ហើយដៀលប្រមាថគណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា ងងឹង ហើយភ្លឺតែឯងអីអញ្ចឹងទៅ ។
អស់លោកគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏អញ្ចឹងដែរ នៅពេលដែលមនុស្សនៅជុំគ្នា
សុទ្ធតែអួត សុទ្ធតែស្នេហាជាតិកំពូល គ្មាននរណាស្នេហាជាតិដល់ទេ
សុទ្ធតែទិញមិនបាន សម្លុតមិនខ្លាច ដល់ពេលរបូតទៅ
មិនមែនរឿងសម្លុតមិនខ្លាចទេ ទៅជាស្លឹកឈើជ្រុះ ហើយថា
មានគេទិញ។ អញ្ចឹងបានន័យថា ពួកគាត់អត់ផ្អែកទៅលើ
តើអ្នកទាំងអស់ហ្នឹងជាសហសេវិកនយោបាយជាមួយខ្លួន
ខ្លះជាស្ថាបនិករាប់ឆ្នាំ តើអ្នកហ្នឹងគេទិញតាំងពីពេលហ្នឹង ឬ
ទើបគេទិញពេលនេះ ចុះបើចៃដន្យខ្លួនឯងជួបប្រទះវិញ
ព្រោះយើងយកបទពិសោធន៍ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ចេញមិនដឹងប៉ុន្មានដំណរហើយ។ លោក សម រង្ស៊ី
ខ្លួនឯងក៏ធ្លាប់ចេញពីប្រវត្តិគណបក្សដែរ ហើយមិនចេញដោយស្រួលទេ
គេដេញទៅទៀត ហើយលោក សម រង្ស៊ី
អនុវត្តនូវប្រវត្តិរបស់គាត់ដដែលហ្នឹង អ្នកដែលអត់ទាន់ចេញជេរ
អ្នកចេញមុន អ្នកចេញបន្ទាប់ដែលធ្លាប់ជេរអ្នកចេញមុន
ត្រូវអ្នកនៅជេរបន្តទៀត អ្នកចេញបន្ទាប់ទៀត
ត្រូវអ្នកនៅជេរបន្តទៀត ចេញជេរៗ
រហូតហេងស៊យនៅតែប៉ុន្មានអ្នកហ្នឹង ហើយតើគេគិតយ៉ាងម៉េចឥឡូវ
ស្អីគេទៅគណបក្ស
ប្រៀបដូចគ្រាន់តែជាក្រោលគោមួយហើយនាំគ្នាលក់ហើយទិញ
ហើយមនុស្សចូលទៅតាមមេហ្វូងអញ្ចឹង វាអត់កើត
នយោបាយគេអត់គិតអញ្ចឹងទេ។
គេគិតតែប្រមូលមនុស្សដែលមានទស្សនៈនយោបាយដូចគ្នា ឬក៏ស្រដៀងគ្នា
ដើម្បីពួតផ្តុំជាកម្លាំងចលករនយោបាយ ដល់ពេលគ្រាន់តែអួតៗ
សុទ្ធតែប្រជាធិបតេយ្យអស្ចារ្យ ដល់ពេលអួតបានថ្ងៃហ្នឹង
ស្អែកឡើងរត់ចូល កឹម សុខា ទៅជាអ្នកអត់កើត ដល់ កឹម សុខា
អ្នកទទួលផលព្រោះគាត់ក្រោលគោថ្មី។
ខ្ញុំនិយាយនេះមិនមែនមានន័យថា អ្នកដែលចេញមិនមែនជាមនុស្សទេ
គឺគាត់ជាមនុស្ស ប៉ុន្តែនិយាយបននយោបាយលោក កឹម សុខា
អាទម្រង់ជាអង្គការចាត់តាំង
វាគ្រាន់តែជាក្រោលគោប្រមូលមនុស្សទេ។
នៅពេលដែលមនុស្សចេញពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី
មកចូលក្រោលគោគណបក្សរបស់លោក កឹម សុខា គាត់ថា អ្នកហ្នឹងល្អណាស់
ប្រជាធិបតេយ្យពិត ចេញពីភពងងឹតមកចូលភពភ្លឺ អត់គិតថា
គេយកមកហ្នឹង តើអ្នកដែលចូលហ្នឹងមានទស្សនៈដូច កឹម សុខា ឬអត់?
តើគេមានទស្សនៈចង់បានអ្វីចំពោះនយោបាយហ្នឹង?
តើគេយល់អំពីនយោបាយរបស់ កឹម សុខា ទេ?
ចំណុចហ្នឹងគ្រាន់តែប្រមូលអត់គិតពីទស្សនៈ
អាហ្នឹងដូចសត្វធាតុអញ្ចឹង ដូចក្រោលគោអញ្ចឹង
មិនមែនមនុស្សជាគោទេ គណបក្សហ្នឹងជាគណបក្សក្រោលគោ
លក្ខណៈគ្រាន់តែប្រមូលហ្វូងមនុស្ស។ ដល់ពេលគេចូល
ហើយថ្មីៗនេះជាក់ស្តែង អ្នកដែលចេញពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី
ចូលទៅភ្លក់បានពីរ បី ខែបានគេដឹង
(ទើបតែពេលនេះបានដឹងច្បាស់) បានដឹងថា ចេញពីទីងងឹត
មកងងឹតសូន្យសុង
ព្រោះព្រះច័ន្ទចំពេលក្នើតបានពន្លឺព្រះអាទិត្យគ្រាន់ភ្លឺលេង
មួយសន្ទុះទៅ ប្រយ័ត្នតែប៉ះខែរនោច ងងឹតសូន្យសុង
បើអត់ប្រើពន្លឺអ្វីផ្សេងៗ មើលម៉េចឃើញ។
អញ្ចឹងចេញពីទីងងឹតមកទីងងឹតសូន្យសុង ដល់អញ្ចឹងទៅលោក កឹម
សុខា អត់មានអ្វីនិយាយទេនៅពេលដែលអ្នកទាំងអស់ហ្នឹង
គាត់ចាប់ផ្តើមមើលឃើញថា កន្លែងកឹម សុខា យ៉ាប់។
យើងមើលបទសម្ភាសន៍នៅតាម ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ យើងឃើញ
អស់លោកដែលគាត់បានចាកចេញគាត់បញ្ជាក់ហេតុផលច្បាស់ណាស់
ហើយហេតុផលមិនខុសពីយើង តិះតៀនគណបក្ស សម រង្ស៊ី និង គណបក្ស កឹម
សុខា ទេ គាត់និយាយដូចយើងអញ្ចឹង អញ្ចឹងបានន័យថា
គាត់ទៅភ្លក់ដោយសារគាត់អត់បានទៅឃើញផ្ទាល់ តែយើង
យើងស្វែងយល់ទេ អញ្ចឹងជាការល្អដែរកុំអាលជឿពួកយើង
ទៅឲ្យដល់កន្លែងទៅ ទៅដល់ស្ទាប មើលឲ្យឃើញទៅ
ថាតើវេទិការបស់យើងនិយាយខុសឬត្រូវ ចំណុចហ្នឹងហើយ កឹម សុខា
ឥឡូវនេះអត់ហ៊ាននិយាយហេតុអ្វី តើមានទស្សនៈអ្វី
ចំពោះការចាកចេញរបស់មន្រ្តី សុទ្ធតែថ្នាក់ដឹកនាំបក្សខេត្ត
បក្សស្រុក អត់ហ៊ាននិយាយទេ ព្រោះមិនដឹងនិយាយថា ម៉េច
បើខ្លួនទើបអួតមិនទាន់បានប៉ុន្មានថ្ងៃផង។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ឥឡូវនេះ វេទិកា របស់ កឹម សុខា
គឺគ្មានអ្វីក្រៅអំពីការលើកពីប្រវត្តិគណបក្សប្រជាជន
លើកឡើងទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាផ្តាច់ការ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យអីជាដើម ដែល កឹម សុខា
ធ្លាប់បានប្រើប្រាស់ភាសានេះតាំងពីយូរមកហើយ។
មកដល់ពេលនេះគឺចូលដល់តំណាក់កាលដែល កឹម សុខា
រកពាក្យអ្វីដើម្បីនិយាយកើតតទៅទៀតហើយ។ មានកិច្ចសន្យាមួយដែល កឹម សុខា
ធ្លាប់កញ្ជ្រោល បោកបាច ក្រោយពីបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៤នោះ។ គឺ កឹម សុខា
បានអួតកាលពីមុនបោះឆ្នោតថា ខ្លួននឹងឈ្នះឈានទៅដល់ប្រកាសរដ្ឋាភិបាល
កឺម សុខា ទៅទៀត ហើយគាត់ថា គាត់នឹងទទួលបាន ៥០-៦០ អសនៈ ឯណោះ។
ប៉ុន្តែដល់ពេលទទួលលទ្ធផលពិតប្រាកដ គឺទទួលបានតែ៣កៅអី។
ហើយពេលនោះគណបក្សដែលគាត់តែធ្លាប់ស៊ីសាច់ហុតឈាម អួតគ្នា
ប្រកួតប្រជែងគ្នាជាមួយគណបក្ស សម រង្ស៊ី នោះ
ក្រោយពីបោះឆ្នោតគឺបបួលគ្នារួបរួម។ ពេលនោះ សម រង្ស៊ី
គាត់បានអះអាងច្បាស់ណាស់ថា នឹងរួបរួមឲ្យខាងតែបាន។ ចំណែកឯ កឹម សុខា
គាត់អះអាងថាឆ្នាំ២០១២នេះ គាត់នឹងរួមបញ្ចូលគ្នាឲ្យខាងតែបាន
ដើម្បីយកជ័យជំនះ ផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជន។ ជុំវិញបញ្ហានេះ
តើលោកបណ្ឌិតមានអ្វីដើម្បីបញ្ជាក់ជូនជនរួមជាតិ
បើប្រៀបធៀបទៅនឹងចរិតអួតអាងរបស់ កឹម សុខា
ដែលចេះតែបរាជ័យជារហូតមកនោះបាទ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ចំណុចនេះខ្ញុំចង់បញ្ជាក់នូវន័យចំតែម្តង ដើម្បីឲ្យងាយយល់។
ខ្ញុំអាចនិយាយថា លោក កឹម សុខា គឺជាមេបក្សខួរក្បាលអន់
ពីព្រោះដោយសារគំនិតទុច្ចរិតរបស់គាត់នោះហើយ ដែលធ្វើឲ្យលោក កឹម សុខា
មានបញ្ហាខួរក្បាលខាងការគិតគូរផ្នែកនយោបាយនេះនៅស្ទើរ។ សាវតារបស់គាត់
តើហេតុអ្វីបានជាគាត់បានឈានទៅធ្វើជាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា?។ រឿង
ប្រធាន មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានេះ មិនមែនជាគោលបំណងដែលអាមេរិក ឬក៏
IRI សំឡឹងឃើញលោក កឹម សុខា ទេ។ តាមពិតគឺមានបេក្ខជនគេ ២-៣ នាក់ទៀត
ដែលសុទ្ធតែជានិន្នាការគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ឲ្យអស់
ហើយការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានេះ
ទោះបីដាក់ឈ្មោះអីផ្សេងក៏ដោយ គឺមជ្ឈមណ្ឌលនេះអត់ទាន់កើតទេ
ប៉ុន្តែអាមេរិកមានលុយបម្រុងឲ្យធ្វើការងារហើយ។ អញ្ចឹងលុយមានហើយ
គ្រាន់តែបង្កើតដើម្បីយកលុយនោះមកប្រើប្រាស់
ដើម្បីលើកស្ទួយដល់នយោបាយគណបក្សប្រឆាំង នេះបើនិយាយឲ្យអស់
ហើយពេលនោះលោក កឹម សុខា គឺមិនថិតនៅក្នុងចក្ខុរបស់អាមេរិកទេ ពីព្រោះលោក កឹម
សុខា ត្រូវបានអាមេរិក
និងអស់លោកខាលិចគេមិនឲ្យតម្លៃរួចទៅហើយនៅពេលដែលលោក កឹម សុខា
ធ្វើជាអគ្គលេខាធិការ គណបក្សលោកតា សឺន សាន ។ គ្រាន់តែចាញ់ឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៨
លោក កឹម សុខា សុខចិត្តរំលាយគណបក្សមួយដែលមានប្រវត្តិនៅក្នុងរណសិរ្ស
ដើម្បីថ្នូរយកតំណែងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា
ដូច្នេះគេចាត់ទុកថាគឺជាអគ្គលេខាធិការខួរក្បាលអន់តាំងពីដើមទីមកម្លេះ
អញ្ចឹងគេមិនបានមើលឃើញលោក កឹម សុខា ក្នុងផ្លូវល្អទេ។ ប៉ុន្តែដោយសារលោក សម
រង្ស៊ី គាត់ត្រូវការលោក កឹម សុខា ដែរ ព្រោះគេចាត់ទុកថាលោក កឹម សុខា
ក៏ជាតួអង្គប្រឆាំងមួយដែលអាចយកធ្វើជាគ្នា។ ចំណុចនេះហើយ ទើបបានលោក
សម រង្ស៊ី គាំទ្រឲ្យលោក កឹម សុខា
ធ្វើជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហើយអាមេរិក គេតាមតែលោក សម
រង្ស៊ី ទេ
ពីព្រោះគេមានគោលជំហរនយោបាយគាំពារនិន្នាការប្រឆាំងរួចទៅហើយ
នេះគឺជាការពិត។ ដូច្នេះហើយទើបគេដាក់លោក កឹម សុខា ។ អញ្ចឹង លោក សម
រង្ស៊ី គាត់គិតថា លោក កឹម សុខា គឺជាមនុស្សរបស់គាត់។ ប៉ុន្តែ លោក កឹម សុខា
គឺជាក្រពើវង្វេងបឹង យើងមិនបាច់ឆ្ងល់ទេ ពីព្រោះគាត់វង្វេងតាំងពីជីវិតឪ
គាត់ទៅទៀត។ នៅពេលដែលធ្វើមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
ដែលពេលនោះខ្ញុំនៅក្នុងនោះដែរទើបខ្ញុំបានដឹង ។
អ្នកដែលមកចូលរួមនៅក្នុងវេទិការរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាកាលនោះ
សឹងតែលើសពី៩០% សុទ្ធតែជាសកម្មជនរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី
អញ្ចឹងហើយទើបមានការចូលរួមដល់ទៅ៥០០ ឬ៣០០ និងមានពេលខ្លះដល់ទៅ៨០០
នេះជាការពិត។ តើធ្វើម៉េចដើម្បីសកម្មជនគណបក្ស សម រង្ស៊ី ចូលរួមបាន?
មិនមែនមន្ត្រីមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាទៅប្រកូកប្រកាសបានទេ
គឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី
បានប្រើអង្គការចាត់តាំងរបស់ខ្លួនតាមរយះអគ្គលេខាបក្ស
រហូតទៅដល់មូលដ្ឋាន ចាត់ចែង
ឬក៏រុញឲ្យសកម្មជនមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនចូលរួមនៅក្នុងវេទិការរបស់មជ្ឈមណ្ឌល
សិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ ត្រង់នេះហើយដែលយើងមើលឃើញទិដ្ឋភាពហ្នឹង។
មានពេលខ្លះមានក្រុមប្រជាពលរដ្ឋមួយក្រុម
ដែលមាននិន្នាការគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ចូលរួមដើម្បីចោទសំណួរតតាំងជាមួយលោក កឹម សុខា ហើយយើងឃើញថា លោក កឹម សុខា
ហាក់ដូចជាមានចំណុចមួយព្រួយ រាង Error ខួរក្បាល
ហើយខ្លាចអត់ហ៊ានមកចូលរួមក្នុងវេទិការផង។ អញ្ចឹងសរុបមកវិញលោក កឹម សុខា
គាត់កេងចំណេញពីទិដ្ឋភាព ដែលចូលរួមគគ្រឹគគគ្រេងហ្នឹង
គឺកេងចំណេញពីសកម្មជនគណបក្ស សម រង្ស៊ី ទេ។
ចុងក្រោយគាត់បង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធភ្នាក់ងារស្មគ្រចិត្ត គឺយកសកម្មជនគណបក្ស
សម រង្ស៊ីទាំងអស់
ពីព្រោះភាគច្រើនអ្នកស្មគ្រចិត្តទាំងនោះភាគច្រើនសុទ្ធតែពួកលោក សម
រង្ស៊ី ។
ក្រោយមកគាត់ខ្ចប់បានមួយបង្វិចនៃអ្នកស្មគ្រចិត្តនោះមកបង្កើតជា
គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស នេះឯង។ អញ្ចឹងហើយបានជានៅដំណាក់កាលមួយនោះ
គឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា មានទំនាស់គ្នា។ ពេលនោះគណបក្ស សម
រង្ស៊ី
បានប្រកាសលែងឲ្យមន្ត្រីសកម្មជនរបស់ខ្លួនទៅចូលរួមនៅក្នុងវេទិការ។
ក្រោយពីពេលនោះមកគឺគាត់ពិបាករកអ្នកចូលរួមខ្លាំងណាស់ វេទិការលោក កឹម
សុខា ធ្លាក់ចុះគ្រឹប។ អញ្ចឹងមានន័យថា លោក កឹម សុខា កេងពីលោក សម រង្ស៊ី
ពេលកេងទៅគឺគាត់មានមោទនៈភាពជ្រុលថានឹងយកបានសម្លេង សម រង្ស៊ី យ៉ាងកុះករ
ទើបបានបង្កើតជាផលិតផលក្លែងក្លាយមួយថា នឹងបាន៥៨ ទៅ៦០ កៅអី
គឺបញ្ជីបេក្ខជន យកទាំងខាង សម រង្ស៊ីផង
គឺយករបស់ហ្នឹងទៅលក់ឲ្យខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទៅ
ទើបធ្វើឲ្យគគ្រឹគគគ្រេងកាលពេលឃោសនាបោះឆ្នោតហ្នឹង។
គាត់គិតស្មានថាខ្លួនឈ្នះ តែដល់ពេលបានតែ៣កៅអី ទើបបានភ្ញាក់កំណើតថា
អញចប់ហើយនយោបាយ។ ពេលដែលដឹងថាចាញ់ហើយ ក៏ប្រកាសចាប់ដៃជាមួយ សម រង្ស៊ី
ប្រឆាំងនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត
ហើយកៀកស្មាគ្នាទៅឡាំប៉ានៅឯសហភាពអ៊ឺរុប។
ដូច្នេះចរឹតនយោបាយរបស់ពួកគាត់នេះគឺកេងប្រវ័ញ្ចគ្នា។ ប៉ុន្តែលោក កឹម សុខា
ដឹងថា មិនអាចរួបរួមជាមួយលោក សម រង្ស៊ីទេ ពីព្រោះលោក សម រង្ស៊ី
អត់បានទទួលស្គាល់លោក កឹម សុខា ជាសមភាគីទេ លោក សម
រង្ស៊ីនៅតែចាត់ទុកថាលោក កឹម សុខា គឺជាកូនចៅ
គឺជាមនុស្សនៅក្រោមក្លៀករបស់គាត់។ ដល់អញ្ចឹងទៅ លោក កឹម សុខា ខូច
គាត់ដឹងថា សម រង្ស៊ី មិនរួបរួមទេ
ប៉ុន្តែខ្លួនយកពាក្យរួបរួមដើម្បីកេងចំណេញ
អញ្ចឹងដើម្បីកេងចំណេញគាត់ត្រូវតែភូតរាស្ត្រ គឺគាត់ភូតថាឆ្នាំ២០១២
នឹងធ្វើឲ្យបាន ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះហើយគឺមិនទាន់បានធ្វើស្អីទេ។
បើនិយាយឲ្យខ្លី លោក កឹម សុខា ត្រូវមកលន់តួសុំទោសយើង
ពីព្រោះយើងបានប្រាប់ហើយថាសម្ព័ន្ធភាពនេះ គឺទៅអត់រួចទេ។ លោក កឹម សុខា
ចោទមកថា យើងអត់ចង់ឲ្យគេរួបរួមទេ
ព្រោះខ្លាចគេនោះឈ្នះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
តាមពិតការវិភាគរបស់យើងនោះគឺច្បាស់ណាស់
ហើយគាត់ហ៊ានថាការវិភាគរបស់យើងនេះជាចេតនាអាក្រក់
មិនចង់ឲ្យគេនោះរៀបអាពាពិពាហ៍ក្លែងក្លាយទៅទៀត។ ដល់ពេលឥឡូវ
បរាជ័យគឺមិនហ៊ានមាត់បន្តិចទេ។ បើសិនជាក្មេងមានសីលធម៌
គឺត្រូវមកលន់តួសុំទោសយើង ហើយបើជាមេបក្សមានសីលធម៌ខ្ពស់
គឺត្រូវសុំទោសប្រជាពលរដ្ឋ ដែលខ្លួនឯងសន្និដ្ឋានបោកប្រាស់នោះ។
ដូច្នេះសូមប្រជាពលរដ្ឋយល់ថា
មិនអាចរួមគ្នាទេ ផ្ទុយទៅវិញពួកនោះដណ្តើមគ្នាទៅវិញទៅមកទេ
ហើយចុងក្រោយបននយោបាយមិនអាចធ្វើអ្វីបានទៅមុខទេ។
យើងឃើញថាសូម្បីតែការប្រកួតប្រជែងគឺជាការប្រកួតប្រជែង
របស់ពួកគាត់រវាងគ្នាគាត់ តែប៉ុណ្ណោះ។ ការពិតគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស
និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺអត់មានទៅប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនទេ
គឺពួកគេប្រកួតប្រជែងតែគ្នាគេតែប៉ុណ្ណោះ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី
ខំធ្វើម៉េចឲ្យសម្លេងរបស់ខ្លួននៅដដែល បើមិនកើនក៏ហីទៅចុះ
ធ្វើម៉េចកុំឲ្យធ្លាក់ចុះ និងកុំឲ្យខាង កឹម សុខា យក។ ឯខាង កឹម សុខា
គឺមិនអាចយកបានពីសម្លេងអ្នកគាំទ្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ
គឺទៅយកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី ។
ដូច្នេះពួកគេមានការប្រយ័ត្នគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប៉ុន្តែពេលទៅឃោសនា
គេដើរតួខ្លួនជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី ដូចជាអស្ចារ្យណាស់។
តាមពិតមួយជីវិតគុណនឹង១០ ក៏ទៅមិនរួចដែរ ពីព្រោះវាមិនមែនជាគណបក្ស
គឺវាមានត្រឹមតែជាបននយោបាយ វាអត់មានកម្មវិធីនយោបាយ និងគ្មានគោលនយោបាយ ។
ម្យ៉ាងទៀតគឺអត់ចេះធ្វើគោលនយោបាយថែមទៀត។
បើប្រៀបធៀបជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ ។ កឹម សុខា
សរសេរនយោបាយតែមួយឃ្លាមិនចេញផង
ដូច្នេះទៅបង្កើតកម្មវិធីនយោបាយម៉េចនឹងចេញ។ រីឯគណបក្ស សម រង្ស៊ី
គឺអត់ខ្វល់នឹងរឿងកម្មវិធីនយោបាយទេ
គឺធ្វើម៉េចឲ្យតែមានសកម្មភាពតតាំងប្រឆាំងគគ្រឹគគគ្រេង។
អញ្ចឹងការធ្វើនយោបាយគឺគេមិនធ្វើអញ្ចឹងទេ។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖
សរុបមក យើងឃើញថា លោក កឹម សុខា កំពុងតែអស់ផ្លូវដើរហើយ
ដោយសារតែការភូតកុហករបស់គាត់ហ្នឹងដល់ទីបញ្ចប់ហើយ
ពីព្រោះអស់ក្បួនភរតទៅទៀត។ ចំណុចនេះសូមឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ
ធ្វើការពិចារណាទាំងអស់គ្នា យើងមិនគួរបន្តចាញ់បោក ឬមិនគួរបន្តជឿមនុស្សដូច
កឹម សុខា ហ្នឹងទៀតទេ
ពីព្រោះវានាំឲ្យខូចប្រយោជន៍ដែលយើងកំពុងបំពេញការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។
ខ្ញុំចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតបំភ្លឺចំណុចមួយទៀត
គឺឥឡូវនេះគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរ គឺទាំងកឹម សុខា ក្តី ទាំង សម រង្ស៊ីក្តី
ហាក់បីដូចជាកំពុងខ្សោះខ្យល់ហើយ និងយ៉ាប់យឺនមែនទែន។
ភាពយ៉ាប់យឺនរបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ
តើវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាដែរឬទេ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖
ទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងដែលយើងឃើញថា គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី និង កឹម
សុខា កំពុងជួបចលាចលហ្នឹង វាជាទិដ្ឋភាពល្អមួយ
ដើម្បីឲ្យអន្តរជាតិ ដែលពីមុនមកជឿ ឲ្យតែលោក សម រង្ស៊ី និយាយ
ឲ្យតែ កឹម សុខា និយាយ ឲ្យតែគណបក្សប្រឆាំងនិយាយថា រំលោភសិទ្ធិ
រំលោភអី គេជឿ រឹតតែថា
គណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលគាបសង្កត់អត់មានឱកាសឲ្យគណបក្ស
ប្រឆាំងធ្វើនយោបាយបានស្រួល ។ល។ ដល់ឥឡូវបានគេដឹងថា
ទិដ្ឋភាពដែលគណបក្សប្រឆាំងស្រាតឲ្យគេឃើញ ព្រោះលាក់យូរហើយ។
អារឿងស្អុយគគ្រុកនៅក្នុងគណបក្ស រឿងអសកម្មនៅក្នុងគណបក្ស
លាក់យូរហើយ យើងគិតប៉ុណ្ណេះទៅ របៀបគេលាក់គេពូកែណាស់
សូម្បីតែរូបភាពអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស ខ្មែរទាំងមូល
គេយកវាំងននខ្មៅមកបាំង កុំឲ្យបរទេសមើលឃើញ
ហើយគេទៅចាប់ចំណុចល្ហែកៗតូចៗ ប្រាប់បរទេសឲ្យមើល
ហើយផ្ទៃធំរីកចម្រើនគេបាំងជិត។ ល្បិចគេបាំងបានរាប់ឆ្នាំដែរ
អាល្បិចគេបាំងភាពអាក្រក់របស់របស់គណបក្សខ្លួនក៏អញ្ចឹងដែរ
ដល់ឥឡូវនេះបរទេស សូម្បីអាមេរិក បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច
ក៏គេស្គាល់សមត្ថភាពនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី និងកឹម សុខា
ច្បាស់ណាស់ ខ្ញុំមិនមែនគ្រាន់តែថា
ខ្ញុំប្រស្រ័យទាក់ទងពិភាក្សាកិច្ចការនយោបាយនៅកម្ពុជា
ការអភិវឌ្ឍន៍នូវនយោបាយការបរទេស រវាងកម្ពុជា សហរដ្ឋអាមេរិក
កម្ពុជា ជាមួយបណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុប
នៅពេលដែលគណបក្សប្រជាជនឈ្នះឆ្នោត ខ្ញុំបានជួបគេសុំសម្ភាសន៍
ខ្ញុំថា ការរីកចម្រើននេះ ជាការបង្ហាញឲ្យឃើញថា
អ្នកឯងធ្លាប់មើលច្រឡំ
ដោយសារតែអស់លោកគណបក្សប្រឆាំងយកវាំងននបាំងអ្នកឯង
ឥឡូវអ្នកឯងមិនបាច់ខំប្រឹងមើលទេ
គ្រាន់តែយកដៃវែកវាំងននចេញបន្តិច
អ្នកឯងនឹងឃើញពន្លឺដ៏ភ្លឺពីការអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជា
ហើយជាសុទិដ្ឋិនិយមសម្រាប់អ្នកឯងឲ្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
សហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសអ្នកឯងគឺល្អណាស់
បើអ្នកឯងជឿតែអស់លោក ប្រឆាំង គឺអត់បានការ
ឥឡូវទិដ្ឋភាពហ្នឹងយើងមើលឃើញ។ អញ្ចឹងបានខ្ញុំចង់ឆ្លើយមកលោក
សត្យា រក្ស ចង់បញ្ជាក់ថា ទិដ្ឋភាព ដែលយើងឃើញថា
គណបក្សប្រឆាំងកំពុងជួបបញ្ហា
គឺជាចំណុចល្អសម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរ
ផ្តល់ជូនប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូលឲ្យមើលឃើញផង
ផ្តល់ជូនមតិអន្តរជាតិ ដែលច្រឡំជឿអស់លោកប្រឆាំង ក៏មើលឃើញដែរ
សូម្បីតែអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបរទេស
ដែលខំស្រែកក្តែងៗជួយអស់លោកប្រឆាំងហ្នឹង
ហើយខំស្រែកជេរពីខាងក្រៅ ជេររដ្ឋាភិបាល ក៏ពួកគាត់ខ្សោះដែរ
ខ្សោះនឹងស្រែកជួយ បើឈាមនៅមាន តែវាស្ងួតបំពងក
ហើយយើងទាញមើលប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
ដំណើរប្រជាធិបតេយ្យវាត្រូវការចលករនយោបាយ
ប៉ុន្តែបើចលករនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងមហាអន់
រឿងអ្វីទៅបន្ទោសចលករនយោបាយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ដែលជាចលករដឹកនាំប្រទេស។ ដំបូងគេមើលឃើញមិនដឹងចលករណាអសកម្ម
ឥឡូវនៅពេលដែលបង្ហាញច្បាស់ថា ចលករនយោបាយប្រឆាំង
គឺខ្សោយក្រោមសូន្យ អញ្ចឹងគេដឹងថា
ជាការគ្រប់គ្រាន់ហើយដែលការគ្រប់គ្រងប្រទេសទាំងស្រុងដោយគណបក្ស
ប្រជាជនកម្ពុជា
គឺជាឱកាសមួយដើម្បីឲ្យកម្ពុជាឈានទៅអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងលឿនទៅមុខ
ដោយគេចាត់ទុកថា កម្លាំងប្រឆាំងអសមត្ថភាព។ ការប្រឆាំងនេះ
វាគ្រាន់តែជាកម្លាំងទប់ស្កាត់ទេ មិនមែន
កម្លាំងជម្រុញទេ។ បើគណបក្សប្រឆាំងនៅប្រទេសជឿនលឿន
គឺគេដើរតួជាគណបក្សប្រឆាំងបែបប្រជាធិបតេយ្យ
កម្លាំងហ្នឹងវាជួយរុញ ជួយកែ ជួយទប់នូវចំណុចណាអាក្រក់
ជួយរុញនូវចំណុចដែលល្អ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងកម្ពុជា
អត់បានរុញទេ គឺមានតែទាញថយក្រោយ
ហើយគេអរណាស់នៅពេលដែលគេទាញថយក្រោយ ហើយបរទេសបានមើលឃើញថា
កម្ពុជាថយក្រោយគេអរណាស់
ហើយបើបរទេសណាហ៊ានតែច្រឡំអត់ដឹងចិត្តអស់លោកប្រឆាំង ហ៊ានតែថា
កម្ពុជាទៅមុខ គេខឹងបរទេសនោះណាស់ ។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
ជាក់
ស្តែងដូចលោកបណ្ឌិតជ្រាបហើយ
ទាក់ទងនឹងការស្ទង់មតិកាលពីប៉ុន្មានខែមុន
សូម្បីតែគេស្ទង់មតិថា កម្ពុជាដើរក្នុងផ្លូវត្រូវ ៨៦% កឹម សុខា
ច្រឡោតតោតតូង។
-មតិលោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ហើយ
ចោទថាគេអត់មានស្តង់ដា ហើយអង្គការហ្នឹងជាអង្គការធ្លាប់
ឲ្យលុយកឹម សុខា ធ្វើមជ្ឈមណ្ឌលផង
ហើយអង្គការហ្នឹងជាអង្គការអត់មានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ។
លោក កឹម សុខា ខឹងណាស់ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលចង់បញ្ជាក់ថា
ពួកគាត់នេះគ្មានបានប្រយោជន៍ ខ្ញុំហ៊ានប្រើពាក្យហ្នឹង
ហើយអាចតតាំងគ្នាបាន
គ្មានបានប្រយោជន៍ក្នុងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យទេ។
អញ្ចឹងខ្ញុំទាញបន្តិចនៅអាល្លឺម៉ង់។ អាល្លឺម៉ងក៏ពហុបក្ស ដែរ
ប៉ុន្តែមានគណបក្សជ្រុលនិយម ជាតិនិយមជ្រុលហួសហេតុ
គណបក្សគ្មានបានប្រយោជន៍ទេ
ប៉ុន្តែលក្ខខ័ណ្ឌនៃប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
គេចេះតែគោរពសិទ្ធិនយោបាយហ្នឹងទៅ
ប៉ុន្តែគ្មានប្រជាពលរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់ណាទៅឲ្យអស់លោកគណបក្សជ្រុលនិយម
ដូចនេះជាប់ឆ្នោតបានទេ។
ឯប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទោះបីជាយើងអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យទើបបានជិត ២០
ឆ្នាំ បើប្រៀបធៀបនៅអាមេរិកក្តី នៅអាល្លឺម៉ង់ក្តី ខុសគ្នា
ឆ្ងាយណាស់ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ
ក៏មានបទពិសោធន៍យ៉ាងច្បាស់មិនអាចយកពួកជ្រុលនិយម
ឲ្យមកដឹកនាំប្រទេសទេ
ពីព្រោះចំណុចនេះហើយបានជានយោបាយជ្រុលនិយមរបស់ កឹម សុខា ក្តី
របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក្តី គឺបើមិនកែទេ គឺគ្មានភ័ពវាសនាទេ
ក្នុងជីវិតនយោបាយប្រកួតប្រជែងនោះ
គ្រាន់តែបញ្ហាយើងគួរពិចារណាប៉ុណ្ណេះទេ
ថាតើមានចរន្ធនយោបាយណាផ្សេងទៀតអាចដើរតួរជា
គណបក្សប្រឆាំងក្នុងន័យប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីកុំឲ្យគណបក្សប្រឆាំង
អាឡិអាឡក់ទាំងអស់ហ្នឹង មកទប់ស្កាត់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ
យើងជំនួសដោយកម្លាំងនយោបាយមួយផ្សេងទៀត ដែលផ្តល់នូវជម្រើស
អាហ្នឹងយើងថា ល្អប៉ុន្តែខ្ញុំជឿថា ពិបាករកបន្តិច ព្រោះថា
ការធ្វើនយោបាយវាទាមទារនូវសមត្ថភាព ទាមទារនូវសុឆន្ទៈ
សុភ័ក្តវិនិច្ឆ័យចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិសព្វថ្ងៃ។
បើគណបក្សទាំងអស់នោះ ទោះកើតថ្មី
កើតក្រោយនៅតែមិនទទួលស្គាល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ
បច្ចុប្បន្នទេ ហើយនៅតែឈរជំហរដូច កឹម សុខា ដូច សម រង្ស៊ី ទេ
ទោះគណបក្សថ្មីហ្នឹង កើតមួយរយលានដងក៏ដោយ
ក៏គ្មានបានប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យដែរ៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូសាវុធឌី
