Wednesday, March 21, 2012

Cambodian Deputy Prime Minister updates US investors about the country’s latest development



PHNOM PENH, 20 March 2012 (PRU) – Cambodian Deputy Prime Minister Dr. Sok An on Tuesday welcomed a group of US investors who are interested in learning about Cambodia’s development as the country is chairing ASEAN.
His Excellency Dr. Sok An, who is also Minister in Charge of the Office of the Council of Ministers, told a 28-member delegation led by Mr. Alexander Feldman, President of the US-ASEAN Business Council, that Cambodia’s economy is widely opened to US and other investors because investment contributes to rebuilding the country after more than three decades of civil war and internal rift.
The US-ASEAN Business Council supports the US business presence in Cambodia and provides information and support to those looking to invest in Cambodia as well as in the region. It has helped Cambodia to develop and implement policy changes designed to attract foreign direct investment.
Dr. Sok An said that Cambodia has approved 71 US investment projects, amounting to $1.3 billion.
The Deputy Prime Minister responded to questions—including Cambodia-Thailand bilateral relations, the petroleum draft law, tourism and reforms—raised by the group.
Cambodia-Thailand relations have been improved since Prime Minister Yingluck Shinawatra came to office last year. The two-way trade, Cambodia imported goods from Thailand worth $2 billion, while Cambodian exports to Thailand were $200 million, Dr. Sok An said.
The two neighbours have resumed work on the border issue, while two working groups are preparing their experts and will have bilateral talks in the future on how to reach a proper solution concerning the overlapping claims area (OCA) offshore, he said.
Cambodian experts are working on the petroleum draft law to ensure it will serve Cambodia’s interests and respect investment in the field.
Dr. Sok An said that Cambodia has a high potential in tourism, mainly in cultural tourism and eco-tourism.
“If Google was to participate in promoting Cambodia’s tourism sector, Cambodia would achieve a higher tourism growth”, said the Deputy Prime Minister.
Cambodia received nearly 3 million tourists last year and that figure is expected to increase 20 percent a year.
H.E. Dr. Sok An, who is also the Co-chair of the Council for Legal and Judicial Reform, briefed the delegation about Cambodia’s progress in developing and implementing the rule of law, in which the anti-corruption law is playing a key role in improving transparency and accountability.
Members of the group include Chevron, ConocoPhillips, ExxonMobil, Federal Express, GE, Google, Hewlett-Packard, IBM, JHPIEGO, Microsoft, Qualcomm, and RMA.
The group congratulated Cambodia for chairing the Association of the South-East Asian Nations and hosting the ASEAN Summit next month.

ទស្សនវិភាគ ៖ ​អ្នក​​តំ​ណាង​​អង្គការ​ សមាគម​មិន​មែន​​រដ្ឋាភិបាល​ និង​យុវជន​អាស៊ាន​ ត្រូវ​បាន​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើសដោយ​សេរី​ យុត្តិធម៌ និង​​តម្លាភាព​​ ​


           កិច្ចប្រជុំត្រៀមរៀបចំវេទិកាប្រជាជាតិអាស៊ានរបស់សង្គមស៊ីវិលកម្ពុជា បាន​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើសអ្នក​តំ​ណាង​របស់​ខ្លួន​ ដោយ​មាន​អ្នក​ចូល​រួម​ប្រមាណជាង​២ពាន់នាក់ ដែលជា​​តំណាង​​អង្គការ​សមាគម សហជីព​ចំ​នួន​ជាង​៩០០ នៅ​កម្ពុជា​ ។ ជាលទ្ធផលបេក្ខជន​ពីររូប​បាន​ទទួល​ការ​គាំទ្រដោយសម្លេង​លើសលុប។

          ការ​បោះ​ឆ្នោត​បាន​ប្រព្រឹត្តទៅកាលពី​ថ្ងៃ​ទី ​១៥ ខែមីនា​ ឆ្នាំ ២០១២      ​ដោយ​សេរី​ ត្រឹម​ត្រូវ​ ​យុត្តិធម៌ តាម​លក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រកបដោយ​តម្លា​ភាព​ជាទី​បំ​ផុត​ ដែល​បាន​រៀប​ចំ​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន​ខ្មែរសំរាប់សហ​ប្រតិ​បត្តិការ​ និង​សន្តិភាព(CICP) ឧបត្ថម្ភ​ដោយ មូលនិធិ​ វប្បធម៌ និង​សិល្បៈ​ជប៉ុន(IFAC) នៅ​សកលវិទ្យា​ល័យ​កម្ពុជាក្នុង​ទី​ក្រុង​ភ្នំ​ពេញ​។

លោក សុខ ធាវុធ ប្រធានសមាគមយុវជនកម្ពុជា-​អាស៊ាន(CAYA)​បានទទួល​សម្លេង​ឆ្នោត​គាំទ្រចំ​នួន​១៥៨០សម្លេង ឈ្នះ​ដាច់​សម្រាប់​ទទួល​តួនាទី​ជាតំណាង​យុវជនអាស៊ាន លើដៃ​គូរ​ប្រកួតប្រជែង​ លោក សេន សុវណ្ណៈ ប្រធាន​អង្គការយុជនពង្រឹងខ្លួនឯង ដែល​បាន​ទទួល​សម្លេង​ឆ្នោត ៣៣សម្លេង​ នៃចំ​នួន​សន្លឹកឆ្នោតសរុប១៨៣០ សន្លឹក

ចំ​ណែកលោកស្រី ហូយ សុជីវណ្ណី នាយិកា​នៃអង្គការ​បំលាស់​ប្តូរ​ជាវិ​ជ្ជ​មាន​សំរាប់​កម្ពុជា​(PCC) ត្រូវបានគណៈកម្មការបោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​​​ដោយលើក​ដៃតំ​ណាង​ឱ្យ​អង្គការ​សមាគម ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​ ​ពី​ព្រោះ​គ្មាន​​​គូរ​ប្រ​កួតប្រជែង។

បន្ទាប់​ពី ​បង្ហាញ​នូវ​លទ្ធផល​ឆ្នោត​រួច​មក​ គណៈកម្មការ​រៀប​ចំ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ក្នុង​ឱកាសនោះ​ ក៏​បាន​ប្រកាសឱ្យ​តំ​ណាង​អង្គការ​នីមួយៗបញ្ជូន​តំ​ណាង​របស់​ខ្លួន ​សម្រាប់​ការ​​ឈរឈ្មោះ​ជ្រើស​រើស​​បង្កើត​គណៈកម្មការចំ​នួន​​៤ ដើម្បី​ត្រៀម​ខ្លួន​ចូល​រួម​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​អាស៊ាន​នាពេល​ខាង​មុខ។

គណៈកម្មការ ​ទាំង​បួននោះ​ រួម​មាន​ គណៈកម្មការរៀប​ចំ​ គណៈកម្មការ​ដឹក​នាំទូ​ទៅ គណៈកម្មការ​កម្មវិធី​ និង​គណៈកម្មការ​​ឯកសារ ដែល​ត្រូវ​បាន​ដឹក​នាំ និង​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​អង្គការ​សមាគម​ចំ​នួន​៤ ផ្សេង​ៗគ្នា​ តាម​រយៈការ​បោះ​ឆ្នោត​លើក​ដៃជាឯកច្ឆន្ទ។

លោកស្រី ណេត ចន្ថា នាយិការងនៃ​វិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់​​សហ​ប្រតិបត្តិការ ​និង​សន្តិ​ភាព​(CICP)បានឲ្យដឹងថា មុននឹងរៀបចំកម្មវិធី​នៅ​ថ្ងៃនេះ​ គឺវិទ្យាស្ថាន​ខ្មែរសម្រាប់​សហ​ប្រតិ​បត្តិការ និង​សន្តិភាព​  បាន​ផ្សព្វផ្សាយដំ​ណឹង​ជូន​សាធារណជនយ៉ាង​ទូ​លំ​ទូលាយ​​ រួម​ទាំង​ចែក​ចាយ​លិខិត​អញ្ជើញ​ជាច្រើន​សម្រាប់​​ការ​ចូល​រួម​ប្រកួត​ប្រជែង ​​ចាប់​តាំង​ពីថ្ងៃទី៩ខែ​មីនា រហូត ដល់ ថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២មកម៉្លេះ ។   ដំ​ណឹង​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​តាមរយៈការ​ចុះ​ផ្សាយ​ក្នុង​សារព័ត៌​មាន គេហទំ​ព័​រ ​ជា​ច្រើន និងតាមទូរទស្សន៏ក្នុង​ស្រុក​។

បើ​ទោះ​ជា​ ដំ​ណើរការ​ប្រព្រឹត្តទៅ​ ដោយ​សេរី​ ត្រឹម​ត្រូវ យុត្តិធម៌ តម្លាភាព​ និង​តាម​លក្ខណៈ​​ប្រជាធិបតេយ្យយ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ​ ក៏​នៅ​តែមាន​ការ​រិះ​គន់​ពី​អង្គការ​មួយ​ចំ​នួន​តូចដែល​មិន​បាន​ចូល​រួម​​ ឈរឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​ និង​សារព័ត៌មាន​បរទេស​​ដែល​មាន​និន្នាការ​ប្រឆាំង​ ​ បាន​ធ្វើ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ដោយ​ពុំ​ឈរលើ​ការ​ពិតជាក់​ស្តែង​​ និយាយ​មួល​បង្កាច់​ថា អង្គការ​ដែល​ជាប់​ឆ្នោត​ គឺជាអង្គការ​តូច​តាច មិន​មាន​ឈ្មោះ​បោះ​សម្លេង មិន​ហ៊ាន​រិះគន់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​នូវ​ចំ​នុចរសើប​ និង​ថា​ ដំ​ណើរការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​នេះ​ត្រូវ​បាន​រៀប​ចំ​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ នេះ​បើ​យោង​តាម​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​របស់​សារព័ត៌មាន Cambodia Daily កាលពី​ថ្ងៃទី​១៩​ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១២ និង​សារព័ត៌មាន Bangkok Post ថ្ងៃទី​១៨ ​ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១២។

ពាក្យ​ចោទ​ ប្រកាន់​ទាំង​នេះ​ គឺបាន​បង្ហាញ​នូវ​ការនាំគ្នាទូង​ស្គរ ​វាយ​បំ​ផ្លាញលទ្ធិ​ប្រជាប្រជា​ធិបតេយ្យនៅ​កម្ពុជា​​ ដែល​ពួក​គេបាន​យក​ស្លាក​អង្គការ​របស់​ខ្លួន​ មក​បន្តុះ បង្អាប់​អង្គការ​ដទៃ ដែល​ត្រូវ​បាន​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ដោយ​អ្នក​ចូល​រួម​រាប់​ពាន់​នាក់​ ក្នុង​នោះមាន​​ទាំង​ព្រះ​សង្ឃ និស្សិត បញ្ញាវ័ន្ត​ អង្គការ​សមាគម សហជីព​ ដែល​ពួកគេបាន​សម្រេច​ចិត្តដោយ​សុភវិនិច្ឆ័យ​ក្នុង​ការ​គាំទ្របេក្ខជន​ ទាំងពីររូប​ឱ្យមាន​ភាព​ជាអ្នក​តំណាងដ៏ស្របច្បាប់ ក្នុង​ការ​ជួប​ជាមួយ​ប្រមុខរាជ​រដ្ឋាភិបាល​ និង​បណ្តាមេដឹក​នាំប្រទេស​នីមួយ​ៗនៃសមាជិក​អាស៊ាន​     ក្នុង​នាម​​​អង្គការសមាគម​មិ​នមែន​​រដ្ឋាភិបាល និង​តំ​ណាង​យុវជន​កម្ពុជា​ សម្រាប់​វេទិកាអាស៊ាន​។

ក្រុម​អ្នក ​រិះ​គន់ទាំង​នោះ​​ គួរគប្បី​បង្ហាញ​នូវ​ការ​ចូល​រួម​ និង​លើក​តម្លៃ កិត្តិយស​ ហើយ​​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត គួរតែបង្កើននូវ​​កិច្ចសហការ​ដើម្បី​មុខមាត់​របស់​ប្រទេស​ខ្លួន​ ដែល​មាន​ឱកាសបាន​ធ្វើជាម្ចាស់​ផ្ទះ​នៃកិច្ចប្រជុំកំ​ពូល​អាស៊ាន​ មិន​គួរគប្បី​នឹង​នាំគ្នា​ជាន់​កំ​ទេច ក្តិចបំ​ផ្លាញ​ សម្លាប់​ទឹក​ចិត្តដល់​អង្គការ​ សមាគម​ផ្សេង ​ដើម្បី​សំ​រេច​គោលដៅ​ប្រឆាំង​ ទាញ​យកផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ ជា​អទិ​ភាព​ ហើយ​​បំ​ភ្លេចផល​ប្រយោជន៍​ជាតិនោះ​ទេ​​​​​។

ការពិត​ តួនាទី​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល សមាគម​ សហជីព​នៅកម្ពុជា​​ គឺបង្កើត​ឡើង​ដើម្បីបំ​រើផល​ប្រយោជន៍​ពល​រដ្ឋខ្មែរ លើក​កម្ពស់​ដំ​ណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ ពង្រឹង​ការគោរព​ច្បាប់​ និង​ចូល​រួម​កសាង​ អភិវឌ្ឍប្រទេស​ដោយ​តម្លាភាព​ មិន​មែន​បង្កើត​អង្គការ​សម្រាប់តែ​ពង្រីក​សេចក្តី​ក្លាហាន​ ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​វេទិការិះគន់​ដើម្បី​តែការ​ទាក់​ទាញ​ជំ​នួយពី​បរទេស​​    ហើយ​សម្លឹង​មក​ស្រុក​ខ្មែរ​ក្នុ​ងក្រសែ​ភ្នែ​ក​​អាក្រក់ ដោយ​ពុំ​មាន​ការ​តាំង​ចិត្តធ្វើ​ជាគំ​រូ​សម្រាប់​បណ្តាអង្គការ​ដទៃរៀន​សូត្រ ​តាម​នោះ​ទេ។ ​​​

ការ​រៀប​ចំ ​វេទិកាសង្គម​ស៊ីវិល វេទិកាប្រជាជន​អាស៊ាន និង​ដំ​ណើរការ​ឆ្ពោះ​ទៅ​អាស៊ាន​តែ​មួយ​ឆ្នាំ២០១៥ គឺដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​គោលបំ​ណង​ជាក់​លាក់​ និង​គោលការណ៍​ចំ​បង​ដែល​ចែង​ក្នុង​ធម្មនុញ្ញអាស៊ាន​ ក្នុង​ផែន​ទី​ចង្អុល​បង្ហាញ​ពី​យុទ្ធសាស្ត្រ​ ឆ្នាំ ២០០៩ ‑ ២០១៥។

វេទិការអាស៊ាន គឺបង្កើត​ឡើង​ដើម្បីបំ​រើឱ្យ​ផល​ប្រយោជន៍របស់​​ប្រជាជនទាំងដប់​ប្រទេស​។ វេទិកា​​នេះ​ ផ្តល់​ឱកាសឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមលើកឡើងនូវ​បញ្ហារួមគ្នា រិះរក​យុទ្ធសាស្រ្តដោះ​ស្រា​យ​​ថ្នាក់ជាតិ និងតំបន់។

សន្និសីទកំពូលសង្គមស៊ីវិលអាស៊ាន / វេទិកាប្រជាជនអាស៊ាន(ACSC / APF) ត្រូវបានផ្ដួច​ផ្ដើមគំនិតដំបូង ដោយប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនៅឆ្នាំ២០០៥ ហើយបន្ទាប់មកត្រូវបានរៀបចំឡើង នៅ ប្រទេសហ្វីលីពីននៅឆ្នាំ២០០៦ បន្ទាប់មកនៅប្រទេសសឹង្ហបូរី ២០០៧ និងនៅរាជាណាចក្រថៃ​នៅឆ្នាំ២០០៩ និងឆ្នាំ២០១០  នៅសាធារណៈរដ្ឋ​សង្គម​និយមវៀតណាម ​ឆ្នាំ២០១១​​​ នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ ហើយនៅឆ្នាំ​២០១២នេះ កម្ពុជា​យើង​ ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ​អាស៊ាន​​។

វេទិការអាស៊ាន ​លើកទី៧ នៅប្រទេសកម្ពុជាដែលប្រារព្ធធ្វើ​ឡើងចំ​នួន​២ថ្ងៃ ចាប់​ពីថ្ងៃទី៣ ដល់​ថ្ងៃទី៤ ខែមេសា  ឆ្នាំ២០១២ តាម​គម្រោងមាន​អ្នកចូលរួមចំនួន១២០០ ទៅ១៥០០នាក់ នឹងលើកឡើង​ប្រធាន​បទ​ស្តី​ពី​ « យេនឌ័រ និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងអាស៊ាន » ដែលនឹងរៀបចំវេទិកា​សង្គមស៊ិវិល​ឲ្យ​ប្រជាជន​របស់អាស៊ាន​ទាំង​ដប់​ប្រទេសនេះ សម្រេច​ដំណើរការ​ឆ្ពោះទៅបង្កើត​បាន​នូវ​សហគមន៍​អាស៊ាន​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ ។

ដូច្នេះ​​ ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើសរើសអ្នក​តំ​ណាង​អង្គការ​សមា​គមមិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​​ និង​តំ​ណាង​​យុវជន​អាស៊ាន​ ក៏ដូច​ជា​ការ​បង្កើតគណៈកម្មការ​ទាំង​៤​ ដើម្បី​​ចូល​រួម​រៀប​ចំ​វេទិកាអាស៊ាន​ គឺពិត​ជាបាន​ធ្វើ​ឡើង​តាម​លក្ខណៈ​ស្រប​ច្បាប់ តាម​លក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យ​ ប្រកួត​ប្រជែងដោយ​បើក​ចំ​ហរ ជូន​ដំ​ណឹង​ជា​សាធារណៈ មិន​មែន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ភាព​ស្ងាត់​ស្ងៀម ឬ​ក៏​រៀប​ចំ​ដោយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ទេ។

 ផ្ទុយ​ទៅ​ វិញ​ការ​ខកខាន​ពុំ​បាន​ចូលរួម​​បោះឆ្នោត​ គឺអាច​ចាត់​ទុក​ថា​ ជាចេតនា​ចង់​បង្កើត​នូវ​យុទ្ធនា​ការ​​បំ​​ផ្លាញ​ផលប្រយោជន៍​របស់​ប្រទេស​ ជាតិខ្លួន​ឯង​ និងចាំតែរិះ​គន់​ មិនបាន​​ចូល​រួម​​សហ​ការ​ គឺជា​ការ​បាត់​បង់​ឱកាសមួយ​ដ៏​ធំ​ក្នុង​នាម​ជាអង្គការ​ សមាគមមិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​មួយ​នៅ​កម្ពុជា​ ឬ​ក៏​អាច​និយាយ​បាន​ថា​ ប្រហែល​ជា​ដឹង​ខ្លួន​ជាមុន​ថា​ អង្គការ​របស់​ខ្លួន​គ្មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ ឬ​នឹងមិន​ទទួលបាន​ជោគ​ជ័យ​ទើប​មិន​ឈរឈ្មោះ​សម្រាប់ការ​បោះ​ឆ្នោត​នោះ​៕

ដោយៈ សម រាំងសែក (អ្នក​វិភាគ​ឯករាជ្យ​)

បទ​សម្ភាសន៍​រវាង ​លោក​បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ប្រធាន​វិទ្យា​ស្ថាន​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​ ជាមួយ​លោក សត្យា រក្ស​ ​ទូរទស្សន៍​បាយ័ន​ ស្តីពី​របាយ​ការណ៍​​​ឡប់ឡែ​របស់​ ខុមហ្វ្រែល


ថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា​​​ ឆ្នាំ២០១២
លោក សត្យា រក្ស​ ​
សំនួរ​៖ ​ថ្មី​ៗ​នេះ​អ្វី​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​​បំផុត​ គឺ​ ខុមហ្វ្រែល ដែល​ជា​អង្គការ​មួយ​ ដែល​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​មើល​ឃើញ​ថា​ ជា​អង្គការ​ប្រឆាំង​មួយ​ដែរ ដែល​មាន​និន្នាការ​គាំទ្រ​​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ បាន​ចេញ​របាយការណ៍​មួយ​ ដោយ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​​ ​ គ.ជ.ប​ និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ជា​ដើម​ រួម​ជា​មួយ​រដ្ឋាភិបាល​ផង​ដែរ​ គឺ​ថា លំអៀង​ទៅ​លើ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​។​ អញ្ចឹង​ចរិត​​របស់​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ដែល​ចេញ​របាយការណ៍​​បែប​នេះ​ តើ​លោក​បណ្ឌិត​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​យ៉ាង​ណា​ដែរ​ទៅ ?

លោក​បណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ នេះ​ជា​ប្រធាន​បទ​ថ្មី​មួយ​ ដែល​យើង​ទាំង​អស់​គ្មា​ឃើញ​ហើយ គឺ​អង្គការ​NGO ក្នុង​ស្រុក​ ដែល​មាន​ឈ្មោះជា​អក្សរកាត់​ថា ខុមហ្វ្រែល ដែល​បំរើ​ការ​ខាង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ សិទ្ធិ​មនុស្ស​ អីហ្នឹង ខ្ញុំ​ចង់​ធ្វើ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​​មួយ​ តែ​មិន​មែន​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​តប​​តតាំង​ជា​មួយ​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ហ្នឹង​ទេ វា​អត់​មាន​អី​សំខាន់​ទេ ចង់​គេ​ធ្វើ​អី​ធ្វើទៅ ព្រោះ​វា​គ្មាន​ឥទ្ធិពល​អ្វី​ទៅ​លើ​សតិសម្បជញ្ញៈ​​ របស់​ប្រជា​ជាតិ​ខ្មែរ​ ហើយ​ក៏​គ្មាន​ប៉ះ​ពាល់​អ្វី​ទៅ​ដល់​ទស្សនៈ​គាំទ្រ​របស់​ប្រទេស​នានា​ និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ទេ។​ តែ​គ្រាន់​តែ​ខ្ញុំ​ចង់​ពន្យល់​ កុំ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​យើង​មួយ​ចំនួន ភ័ន្ត​​ច្រឡំ​ទៅ​នឹង​ចរិត​លក្ខណៈ​នៃ​របាយ​ការណ៍​ ហើយ​ព័ត៌មាន​ ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​របាយ​ការណ៍​របស់​​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល នេះ​​ ​ខ្ញុំ​ចង់​ប្រើ​ពាក្យ​យ៉ាង​ខ្លី​មួយ​សិន​ថា តើ​ចរិត​លក្ខណៈ​នៃ​របាយកាណ៍​របស់​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល នេះ​មាន​ចរិត​យ៉ាង​ម៉េច? ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មុន​នេះ​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល បាន​ចេញ​របាយ​ការ​ណ៍​ ហើយ​របាយ​ការណ៍​នេះ ខ្ញុំ​ និង​​វិទ្យាស្ថាន​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​ បាន​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​​ពិនិត្យ​ទៅ​​ឃើញ​ថា របាយ​ការណ៍​នេះ​មាន​ចរិត​លក្ខណៈ​​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ និង​បែប​អាឡិក​អាឡក់​។​ បាន​ន័យ​ថា មាន​ចរិត​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ និង​លក្ខណៈ​ជា​អ្នក​នយោបាយ​ ឬ បែប​បទ​អាឡិក​អាឡក់ ហ្នឹង​ឯង។​​ អញ្ចឹង​របាយ​ការណ៍​ ដែល​មាន​លក្ខណៈ​នយោបាយ​អាឡិក​អាឡក់​​ហ្នឹង វា​គ្មាន​គុណ​សម្បត្តិ​អ្វី​ សម្រាប់​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ទេ ប៉ុន្តែ​វា​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ខ្លះ​អាច​ភ័ន្ត​​ច្រ​ឡំ ហើយ​វា​គ្មាន​បាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ដល់​នយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​ដែរ។​ ការពិត​ទៅ​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល នេះ​ជួប​បញ្ហា វិបត្តិ​ថវិកា​ខ្លួន​ឯ​ង​ នៅ​ពេល​ជិត​បោះ​ឆ្នោត​នេះ​គ្មាន​បរទេស​ណា​គាំទ្រ​ និង​ឧបត្ថម្ភ​លុយ​ ដើម្បី​ឲ្យ​មេ​ដឹក​នាំ​អង្គការ​នេះ​យក​លុយ​មក​ចាយ​វាយ​សប្បាយ​​ដូច​កាល​ពី​ មុន​ៗ​ទេ។​ ដល់​អញ្ចឹង​ទៅ​ជា​ទម្លាប់​ទៅ​ហើយ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ក៏​ដូច​ជា​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និន្នាការ​ប្រឆាំង​ផ្សេង​ទៀត​ គេ​ច្រើន​តែ​ធ្វើ​របាយ​ការណ៍​អាឡិក​អាឡក់​ ដើម្បី​ជា​សារ​ទៅ​អន្តរជាតិ​ សុំ​លុយ​បរទេស​ទេ។​ បើ​គេ​ធ្វើ​របាយ​ការណ៍​បែប​សុភវិនិច្ឆ័យ​ ទទួល​ស្គាល់​ពី​ការ​រីក​ចម្រើន​ ការ​ល្អ​ប្រសើ​រ​ជា​ជំហ៊ាន​ៗ​នៃ​បរិបទ​បរិយាកាស​នយោបាយ​ក្នុង​ស្រុក​ខ្មែរ​ យើង​នេះ​ គឺ​គេ​យល់​ថា ជា​ការ​ខាត​បង់​របស់​គេ​ដែល​គេ​មិន​អាច​ទទួល​ជំនួយ​ពី​អន្តរជាតិ​តទៅទៀត អញ្ចឹង​ហើយ​ចរិត​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ដូច​នឹង​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​​និន្នាការ​ប្រឆាំង​នីមួយ​ៗ​ គេ​រស់​នឹង​​​ស្ថិតិ​នៃ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ ដើម្បី​យក​ទៅ​លក់​ ធ្វើ​ថ្នូរ​បាន​លុយ​ពី​ម្ចាស់​ជំនួយ​។​ ប៉ុន្តែ​លុយ​ថ្នូរ​ពី​ម្ចាស់​ជំនួយ​ ​គេ​មិន​យក​មក​បំរើ​ការងារ​អភិវឌ្ឍន៍​ សតិសម្បជញ្ញៈ ពន្យល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យ​ស្គាល់​ពី​សិទ្ធិ​សេរី​ភាព ជា​ពិសេស​ផ្តោត​ទៅ​លើ​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នោះ​ទេ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​យើងអាច​​តាម​ដាន​មើល​ទៅកម្ម​វិធី​របស់​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ភាគ​តិច​ណាស់​ដែល​ពន្យល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​អំពី​ អត្ថន័យ សារៈប្រយោជន៍​ នៃ​សមត្ថភាព ប្រើ​សេរីភាព​លើ​សន្លឹក​ឆ្នោត​នោះ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​គេ​កៀង​គរ​​​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​មាន​កំហឹង​ កៀង​គរ​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​តតាំង​ទៅ​នឹង​នីតិ​វិធី​ គ.ជ.ប ។ល។ ហើយ​ចោទ​ប្រកាន់​អញ្ចេះ​ចោទ​ប្រកាន់​អញ្ចុះ​ ចុង​ក្រោយ​នៅ​ពេល​លទ្ធផល​មិន​បាន​ជា​ប្រយោជន៍​ដ៏​ល្អ​ដល់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ គេ​ចោទ​ គ.ជ.ប​ ថា គ.ជ.ប ​លំអៀង​ គេចោទ​ថា​ ខុ​សអញ្ចេះ​​ ខុស​​អញ្ចុះ គេ​រុញ​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​មិន​ទទួល​ស្គាល់​លទ្ធផល​បោះ​ឆ្នោត​។ល។ អញ្ចឹង​យើង​ទាញ​មក​វិញ​ ចរិត​លក្ខណៈ​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល នេះ ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ច្បាស់ គឺ​របាយ​ការណ៍​​របស់​ពួក​គេ​លើក​ណា​ក៏ដូច​​លើក​ណា​ដែរ​ រួម​ទាំង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ពួក​គេ​ គឺ​បរិបទ​នយោបាយ​ ឬ​ក៏​បរិបទ​អី​ផ្សេងៗ​ វា​គ្មាន​លក្ខណៈ​ជំនាញ​ទេ។​ របាយ​កាណ៍​ហ្នឹង​ក៏​គ្មាន​លក្ខណៈ​ជំនាញ​ដែរ បង​ប្អូន​ពិនិត្យ​មើល​ ចាំ​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ការ​​វិភាគ​បក​ស្រាយ​តទៅទៀត​។ ទី​២ ចរិត​លក្ខណៈ​របស់​គេ​គឺ គេ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ក្នុង​ផល​ប្រយោជន៍​បុគ្គល​ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​គេ​ទេ​ អញ្ចឹង​ហើយ​បាន​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល រួម​ទាំង​អង្គការ​ NGO សិទ្ធិ​មនុស្ស​និន្នាការ​ប្រឆាំង​មួយ​ចំនួន​គេ​ច្រើន​ធ្វើ​របាយ​ការណ៍​ភូត​ ភរ​​ទៅ​ម្ចាស់​ជំនួយ​។​ អញ្ចឹងហើយ​បានជា​​យើង​មើល​ឃើញ​ ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​តំណាង​អង្គទូត​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​ធំ​ៗ​ ពិសេស​បណ្តា​ប្រទេស​ជា​មិត្ត​ ជា​អ្នក​ផ្តល់​ជំនួយ​ដល់​កម្ពុជា ពុំ​ដែល​គាំទ្រ​នូវ​ទស្សនៈ​​ប្រឆាំង​អស់​ហ្នឹងទេ។​ យើ​ង​មើល​ថ្មី​ៗហ្នឹង លោក កឹម សុខា ក្តី លោក​ សម រង្ស៊ី ក្តី អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ក្តី អង្គការ​ផ្សេង​ៗ​កំពុង​តែ​បុក​រុក​ទៅ​អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែ​អន្តរជាតិ​គេ​ឆ្លើយ​មក រឿង​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​គឺ​កម្ពុជា​ខ្លួន​ឯង​ត្រូវ​ដោះ​ស្រាយ​ អញ្ចឹង​បាន​ន័យ​ថា គេ​លែង​ជឿ​សម្តី​ភូតភរ​អ្នក​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​ហើយ។​ អញ្ចឹង​ហើយ​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​ទាញ​ពាក្យ​មួយ​មាត់​ ដោយ​សារ​លោក​ សត្យា រក្ស បាន​លើក​ល្អ ពាក្យ​នេះ​មិន​មែន​ជា​សុភាសិត​​ទេ​ ខ្ញុំ​ធ្វើ​ការ​ពិចារណា​រក​ឃើញ​ថា ចរិត​លក្ខណៈ​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​នេះ​ជាពិសេស​យើង​លើក​ឧទាហរណ៍ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល​ នេះ វា​ប្រៀប​ដូច​ជា « ក្របី​ស៊ី​សំណាប ទៅ​ជា​បន្ទោស​គោ​ដែល​កំពុង​តែ​ហត់​នឿយ​នឹង​ការ​​ភ្ជួរ​ស្រែ​ » ដោយ​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា បើ​កុំ​ឲ្យ​គោ​ហ្នឹង​ភ្ជួរ​ក្របី​ហ្នឹង​អត់​ស៊ី​សំណាប​ទេ ព្រោះ​យក​ក្របី​ហ្នឹង​ទៅ​ភ្ជួរ​ អញ្ចឹង​នៅ​ពេល​ដែល​ក្របី​ ស៊ីសំណាប​ ស៊ី សន្ទូង​ បាន​ន័យ​ថា ជា​អំពើ​បំផ្លាញ​ មិន​បាន​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​​ ឯគោ​កំពុង​តែ​ហត់​នឿយ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​ពលកម្ម​ ភ្ជួរ​ស្រែ​គឺ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​​ បែ​ទៅ​ជា​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​គោ​ ដោយ​សារ​គោ​ហ្នឹង​ ហត់​នឿយ​នឹង​ការងារ​ បើ​ទុក​ឲ្យ​ក្របី​ភ្ជួរ​ក្របី​ក៏​គ្មាន​ឱ​កាស​ទៅ​ស៊ី​សំណាប​ ទៅ​ស៊ី​សន្ទូង​ដែរ អាហ្នឹង​ជា​ចរិក​ដ៏​អាក្រក់​នៃ​របាយការណ៍​ហ្នឹង​ ដែលបំភ្លៃ​ បង្វិល​រឿង​ខ្វះ​សុភវិនិច្ឆ័យ​ហ្នឹង​ឯង​ នេះ​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​បញ្ជាក់​ជូន​ចំណុច​ហ្នឹង​។​

លោក សត្យា រក្ស​
សំណួរ៖ ក្នុង​របាយ​កាណ៍​របស់​ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ដ​ដែល​គឺ​គាត់​ចោទ​ប្រកាន់​មន្រ្តី​រាជរដ្ឋាភិបាល​យើង​អាចរាប់​បាន​តាំង​ពី​ ចៅហ្វាយ​ខេត្តជាដើម​ ថា​សុទ្ធ​តែ​ជា​អ្នក​លំអៀង​​ទៅ​លើ​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​។​​ អញ្ចឹង​​​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ​តើ​លោក​​បណ្ឌិត យល់​ឃើញ​យ៉ាង​ម៉េចដែរ​​បាទ?

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផល​វរុណ
ចម្លើយ៖ ចំណុច​នេះ​ហើយ​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​និយាយថា ​ពួក​គេ​នេះ​ធ្វើ​នយោបាយ​បែប​អាឡិ​ក​អាឡក់​ គឺ​គ្មាន​ជំនាញ​យល់​ដឹង។​ នៅ​កម្ពុជា ​យើង​នាំ​គ្នា​អនុវត្ត​នយោបាយ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស​ មិន​អញ្ចឹង យើង​ផ្តើម​ចេញ​ពី​របប​នយោបាយ​សេរីពហុបក្ស​ ដូច្នេះហើយ​​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់​គ្រង​រដ្ឋ​ ត្រូវ​ចេញ​ពី​របប​នយោបាយ​បែប​ហ្នឹង ហើយ​របប​នយោបាយ​បែប​ហ្នឹង​ហើយ ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​កម្ពុជា ដែល​មាន​ប្បញ្ញត្តិ​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​គឺ​អនុវត្ត​នូវ​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់ ​គ្រង​ប្រទេស​ ឬ​គ្រប់​គ្រង​​រដ្ឋ​បែប​សភា​និយម។​​ អញ្ចឹង​បើបែប​សភា​និយម​ យើង​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​អ្នក​តំណាង​រាស្រ្ត​ ដែល​លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើ​ស​តាំង​អ្នក​តំណាង​រាស្រ្ត​ ៥ ឆ្នាំ​ម្តង​​ៗ​។​ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​បាន​ចែង​ថា គណបក្ស​ដែល​ឈ្នះ​ឆ្នោត​លំដាប់​លេខ​១​ បាន​ទទួ​ល​នូវ​ឯក​សិទ្ធិ​ ធ្វើ​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ និង​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សភា​និយម​ រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ត្រូវ​កើត​ចេញ​ពី​រដ្ឋសភា និង​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​រដ្ឋ​សភា ដូច្នេះ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែល​ឈ្នះ​ឆ្នោត​លំដាប់​លេខ​មួយ​ ហើយ​រហូត​អាច​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាល​តែ​ឯង​បាន​ទៀត​ អញ្ចឹង​គណបក្ស​ប្រជាជន​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​​ចំពោះ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ ឆ្នោត ហើយ​ក៏​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ប្រទេស​ជាតិ​ទាំង​មូល​ ក្នុង​បរិបទ​នៃ​ការ​​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​លើ​គ្រប់​វិស័យ​ ទាំង​កសិកម្ម រហូត​ដល់​ថាមពល​អគ្គិសនី ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ ស្ពាន​ ថ្នល់​។ល។​ រហូត​ដល់​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់​គ្រង​​រដ្ឋ​បាល​ដែន​ដី​ទៅទៀត។ នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​របស់​យើង​នេះ​គឺ​ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ការ​តែ​ង​ តាំង​និង​ទុក​ចិត្ត​ពី​គណបក្ស​ដែល​​ឈ្នះ​ឆ្នោត​។​ បើ​អញ្ចឹង​​ទៅ​​ឲ្យ​គណបក្ស​ឈ្នះ​ឆ្នោត​​ទៅ​រើស​ចៅហ្វាយ​​​ខេត្ត​ពី​គណបក្ស​ ប្រឆាំង​វា​ទៅ​អត់​រួច​ មាន​តែ​ឃុំ​សង្កាត់​ទេ ដែល​ត្រូវ​បោះ​ឆ្នោត​ពី​​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ដោយ​សារ​យើង​បាន​បោះ​ជំហ៊ាន​ចូល​ដល់​នយោបាយ​វិមជ្ឈការ​ និង​សហវិមជ្ឈ​ការ​។​ អញ្ចឹង​បោះ​ជំហ៊ាន​ជា​ជំហ៊ាន​ៗ យើង​មាន​រដ្ឋ​អំណាច​ថ្នាក់​ជាតិ បែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​រដ្ឋ​អំណាច​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​ ឃុំ សង្កាត់ បែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ឯរដ្ឋ​អំណាច​​​ថ្នាក់​​កណ្តាល​គ្រាន់​តែ​ជា​សេនាធិការ​របស់​រាជរដ្ឋ​ភិបាល​ ជាពិសេស​របស់​ប្រមុខ​រ​ដ្ឋាភិបាល​។​ ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រឈម​នឹង​ការងារ​ធំពីរ ដែល​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ ទី​១ កិច្ច​ការ​នយោបាយ​ គឺ​ប្រឈម​តទល់​ទៅ​នឹង​នយោបាយ​របស់​គណបក្សប្រឆាំង​ ដែល​ធ្វើ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​។ល។ មួយ​ទៀត​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រឈម​នឹង​កិច្ច​ការ​មួយ​ទៀត​គឺ​ ដំណើរ​ការ​ប្រសិទ្ធភាព​ជា​ប្រក្រតី​នៃ​រដ្ឋបាល​ ដូច្នេះ​កិច្ច​ការ​ពីរ​នេះ​បើសិន​ជា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​គ្មាន​សមត្ថភាព​ជួយ​ បាន​ត្រឹម​តែ​ចោទ​ប្រកាន់​ បាន​ន័យ​ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ពុំ​បាន​ចូលរួម​នៅ​ក្នង​នយោបាយ​សភា​និយម​ទេ ។ ទី២ គណបក្ស​ប្រឆាំង​ក៏​ដូច​ប្រជាជាតិ​ទាំង​មូល​ត្រូវ​ដឹង​ថា ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋ​បាល​ដែន​ដី​ រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ ដំណើរ​ការទៅ​បាន​ល្អ​ក៏​ត្រូវ​ការ​ភាព​ស្មោះ​ត្រង់​របស់​រដ្ឋបាល​នោះ​ ចំពោះ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​។​ អញ្ចឹង​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​នៅ​ប្រទេស​ណា​ក៏​ដូច​ប្រទេស​ ណា​ដែរ ប្រទេស​ប្រកាន់​បែប​ប្រធានា​ធិបតី​និយម​ គឺ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ជា​ប្រធានាធិបតី​គឺ​ប្រឈម​នឹង​កិច្ច​ការ​ពីរ​ហ្នឹង​ ដែរ​​ ដូច​នឹង​ប្រទេស​អនុវត្ត​របប​សភានិយម​ គឺ​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ក៏​ប្រឈម​នឹង​កិច្ច​ការ​ពីរ​ហ្នឹង​ដែរ​។ បើ​សិន​ជា​រដ្ឋបាល​អត់​ដើរ​ តើ​អ្នក​ណា​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​។​ អញ្ចឹង​ឈរ​លើ​ស្មារតី​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របស់​គណបក្ស​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ គឺ​គណបក្ស​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​រដ្ឋ​សភា​ គឺ​ត្រូវ​រៀប​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី​ ដើម្បី​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ប្រសិទ្ធភាព​ តាម​កម្ម​វិធី​នយោបាយ​របស់​គណបក្ស​​ ដែល​បាន​ដាក់​ឃោសនា​ ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​កម្ម​វិធីនយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ហើយ​យន្ត​ការ​ថ្នាក់​ជាតិ​ក៏​ទាម​ទារ​នូវ​យន្ត​ការ​ខ្សែរ​បណ្តោយ​ទៀត យន្ត​ការ​ថ្នាក់​ជាតិ​ដែល​បែង​ចែក​​ជា​ក្រសួង ​​ជា​យន្ត​ការ​​ខ្សែរ​យៈ​ទទឹង​​ ហើយ​យន្ត​ការ​ខ្សែរយៈ​ទទឹង​បាន​បែង​ចែក​ ទៅ​តាម​យន្ត​ការ​ខ្សែ​បណ្តោយ​ទៀត គឺ​បែង​ចែក​នូវ​ខេត្ត​ស្រុក​ហ្នឹង​ទៀត។​ អញ្ចឹង​យន្តការ​ខ្សែ​បណ្តោយ​នេះ ក៏​ត្រូវ​បំរើ​ជា​សេនាធិការ​ដល់​គោលនយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដែរ។​​ អញ្ចឹង​ដើម្បី​ឲ្យ​​បុគ្គល​ខេត្ត​ បាន​ន័យ​ថា អភិបាល​ខេត្ត គណៈអភិបាល​ខេត្ត​ធ្វើ​ការ​ងារ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​ ផ្អែក​លើ​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ហើយ​នយោបាយ​រដ្ឋាភិបាល​ វាចេញ​ពី​នយោបាយ​របស់​គណបក្ស​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ គឺ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា គេ​មិន​អាច​ទៅ​យក​​អភិបាល​ខេត្ត​មក​ពី​គណបក្ស​ផ្សេង​ទេ ព្រោះ​គណបក្ស​ផ្សេង​គេ​មាន​គោល​នយោបាយ​ផ្សេង​ ប៉ុន្តែ​គោល​នយោបាយ​ហ្នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យ​ រឿង​អី​ទៅ​យក​គោលនយោបាយ​របស់​គណបក្ស​ដែល​ជា​ក្រុម​ភាគ​តិច​មក​អនុវត្ត គឺ​គេ​ត្រូវ​យក​គោលនយោបាយ​របស់​ក្រុម​ភាគ​ច្រើន​ គឺ​គណបក្ស​ឈ្នះ​​ឆ្នោត​ ហើយ​អ្នក​ដែល​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​ វាទាល់​តែ​មន្រ្តី​ខេត្ត​ហ្នឹង ជា​មន្រ្តី​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​។​ បាន​ន័យ​ថា ចៅហ្វាយ​ខេត្ត ខ្ញុំ​អត់​និយាយ​មន្រ្តី​តូចតាច​ទេ អញ្ចឹង​ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ត្រូវ​ជា​មន្រ្តី​ពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​ ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​មាន​សេចក្តី​ទុក​ចិត្ត ជឿថា បុគ្គល​ហ្នឹង​អាច​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ គោល​នយោបាយ​រដ្ឋាភិបាល​បាន។​​ ដល់​អញ្ចឹង​គេ​ជំទាស់​ គេ​ថា ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ ធ្វើ​ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ផង ធ្វើ​មេបក្ស​ខេត្ត​ផង ឥឡូវ​ប្រាប់​ខ្ញុំ​មើល​នៅ​ប្រទេស​ណា ទៅ​លើក​ឧទាហរណ៍​នៅ អាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ អូស្រ្តាលី ... ដែល​គេ​អត់​រៀប​រចនា​សម្ព័ន្ធ​គណបក្ស​​ ឲ្យ​ដូច​នឹង​រចនាសម្ព័ន្ធ​រដ្ឋ​ គ្រាន់​តែ​គេ​ញែក​គ្នា​ដាច់​រវាង​បក្ស និង​រដ្ឋ បាន​ន័យ​ថា ចៅ​ហ្វាយ​ខេត្ត​នៅ​ពេល​ប្រើ​តួនាទី​ជា​អភិបាល​ខេត្ត​ ដាច់​ខាត​មិន​អាច​ប្រើ​តួនាទី​​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រជាជន​ទេ។​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ចប់​ម៉ោង ​​នៅ​ប្រទេស​គេ​ក៏​អញ្ចឹង​ដែរ​នៅ​​ចុង​សប្តាហ៍​ សៅរ៍ អាទិត្យ​ គឺ​មិន​មែន​ជា​ការងារ​រដ្ឋ​ទេ នៅ​ពេល​ដែល​គេធ្វើ​ការងារ​គណបក្ស មនុស្ស​ដដែល​ ដែល​មាន​តួនាទី​ជា​ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ ​ពេល​ហ្នឹង​គេអត់​​ប្រើ​តួនាទី​ជា​ចៅហ្វាយ​ខេត្ត​ទេ នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ការ​គណបក្ស​ គឺ​ប្រើ​​​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ខេត្ត​ ដូច្នេះ​រឿង​ហ្នឹង​គឺ​ជារឿង​ធម្មតា​ទេ ។ ឥឡូវ​ក្រែង​ថា ងងឹត​ភ្នែក​មើល​មិន​ឃើញ​ ឬ​ក៏​សិក្សា​មិន​យល់​ពី​អាមេរិក​ ពី​បារាំង​ ពី​អូស្រា្តលី​ ពី​អាល្លឺ​ម៉ង់​ ពី​កាណាដា ឥឡូវ​មើល​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ ពួក អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល ទៅ​មើល​ទៅ​ ហើយ​ NGO ប្រឆាំង​ទៅ​មើល​ទៅ អីក៏​ល្ងង់​ម្លេះ គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី មាន​តំណាង​រាស្រ្ត​ ២៦ នាក់​ មាន​តំណាង​រាស្រ្ត​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​មណ្ឌល​​ភ្នំ​ពេញ​ មណ្ឌល​កំពង់​​ចាម​ មណ្ឌល​ព្រៃ​វែង​​។ល។ ពី​ណា​ប្រធាន​បក្ស​សម រង្ស៊ី ភ្នំពេញ មិន​មែន​ ឈឹម​ ផលវរុណ ទេ វាមិន​អាច​ ភ្លើ​អីក៏​ភ្លើ​ម្លេះ យក​ ឈឹម ផលវរុណ មិន​មែន​គណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ផង​​ យក​ទៅ​ធ្វើ​ប្រធាន​បក្ស​ សម រង្ស៊ី ភ្នំពេញយ៉ាង​​ម៉េច?​​ ហើយ​មាន​យក​អ្នក​ណា​ផ្សេង​ទេ គឺ​យក​តំណាង​រាស្រ្ត​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​​​ភ្នំពេញ​ ជា​​ប្រធាន​គណបក្ស​នៅ​ភ្នំ​ពេញ​របស់​ សម រង្ស៊ី ។ តំណាង​រាស្រ្ត​ជា​ប់​ឆ្នោត​នៅ​សៀម​រាប ធ្វើ​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ខេត្ត​សៀម​រាប គណបក្ស​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​មណ្ឌល​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​ ធ្វើ​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​ តំណាង​រាស្រ្ត​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​មណ្ឌល​កំពត​ គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដដែល​ គឺ​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ខេត្ត​កំពត ឯ​ក្រោយ​មក​គេ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ អាហ្នឹង​ជា​យុទ្ធ​សាស្រ្ត​នយោបាយ​របស់​គេ​ មាន​ដែល​ឃើញ​គណបក្ស​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​ទៅ​យក​អ្នក​ណា​ផ្សេង​​ទេ?​ អត់​ទេ អញ្ចឹង​បាន​ថា អ្នក​ទាំង​អស់​នេះ​ល្ងង់​អត់​ដឹង​អី គ្មាន​ជំនាញ​ ធ្វើ​របាយ​ការណ៍​អាឡិក​អាឡក់​ខាង​នយោបាយ​​​​ ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ រដ្ឋាភិបាល​ និងគណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ហើយ​គោល​ដៅ​គេ​គឺ​ដើម្បី​ ជា​សារសុំ​លុយ​ពី​បរទេស​ទេ ពីព្រោះ​ពួក​គេ​ឲ្យ​តែ​ដល់​ពេល​រដូវ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​លុយ​ គឺ​ថា ដណ្តើមគ្នា និយាយ​ឲ្យ​អស់​ទៅ​ដូច​ចោរហារយអញ្ចឹង ហើយ​បើ​មិន​​ជឿ​ទេ​ទៅ​សួរ​ម្ចាស់​លុយ​ទៅ ពេល​គេ​ដាក់​ទៅ​ជួន​កាល​ជាន់​កម្មវិធី​គ្នា​ សូម្បី​អង្គការ​ទាំង​អស់​​សហការ​គ្នា​ក៏​ដោយ​ តែ​អារឿង​ចូល​ដណ្តើម​លុយ​ជំនួយ​ហ្នឹង គឺ​ដណ្តើម​អញ្ចឹង​ ហើយ​សួរ​ថា មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ឬអត់​ មក​ដល់​ពេល​នេះ​​ហើយ​វិធី​នៃ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទម្លាក់​កំហុស​ ដើម្បី​​ជា​ថ្នូរ​នៃ​ទំនិញ​ដូរ​យក​លុយ​​វា​អត់​ប្រយោជន៍​ទេ។​ គេ​គួរ​តែ​បង្កើន​សមត្ថភាព​សិទ្ធ​មនុស្ស​​ការ​បោះ​ឆ្នោត​របស់​ខ្លួន​​ឲ្យ​ បាន​ល្អ​ត្រឹម​ត្រូវ ហើយ​ត្រង់​ហ្នឹង​ហើយ​ ដែល​ជា​ការ​រុញ​ឲ្យ​ការ​ចូលរួម​របស់​អង្គការ​សង្គម​​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​។​ ការ​ពិត​​យើង​គាំទ្រ​ ​NGO ជា​ចំណែក​មួ​យ​នៃ​អង្គការ​សង្គម​​ ប៉ុន្តែ​ NGO ដែល​មាន​និន្នាការ​ប្រឆាំង​នេះ គឺ​គេ​គ្រាន់​តែ​យក​ស្លាក​ NGO ​មក​ធ្វើ​ជា​មុខ​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ទេ​ អ្នក​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​គ្មាន​ជំនាញ​ទេ។​ បើ​ NGO គេ​ពិត​ប្រាកដ​ត្រឹម​ត្រូវ​គេ​មាន​ការងារ​ គេ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ច្បាស់​លាស់​ណាស់​ ហើយ​គេ​ផ្តល់សេវា​ជំនាញ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​​ខ្មែរ​ណាស់ ហើយ​យើង​ធ្វើ​ការ​ពិចារណា​មើល​ទៅ​ កុំ​ឲ្យ​ថា ខ្ញុំ​ចេះ​តែ​និយាយ​ យើង​ពិចារណា​មើល​ទៅ​ថា ខុមហ្វ្រែល ធ្វើ​អ្វី​ខ្លះ​សម្រាប់​ក្នុង​សិទ្ធិ​បោះ​ឆ្នោត​ មាន​បាន​ចូលរួម​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​មាន​សមត្ថភាព​ ក្នុង​ការ​​ដឹង​​ ក្នុង​ការ​យល់​ និង​ក្នុង​​ការ​ពិចារណា​វិនិច្ឆ័យ​សម្រេច​ក្នុង​សិទ្ធិ​បោះ​ឆ្នោត​លើ​សន្លឹក ​ឆ្នោត​ដែរ​ឬអត់?​​ គឺ​អត់​ទេ មាន​តែ​ញុះ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ធ្វើ​ដូច​ឯង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ផង​ដែរ​ រហូត​ដល់​មាន​កម្ម​វិធី​ឃ្លាំមើល​សភា ការ​ពិត​ខ្ញុំ​ជួប​បរទេស​ បរទេស​គេ​មិន​ឲ្យ​ប្រើ​ពាក្យ​ឃ្លាំមើល​សភា​ទេ តែ​ពួក​គេ​ហ្នឹង​ខូច​ តា​ម​ពិត​មិន​មែន​ឃ្លាំ​មើល​សភា​ទេ​ អ្នក​ដែល​ឃ្លាំ​មើល​ដំណើរ​ការ​សភា ដំណើរ​ការ​រដ្ឋាភិបាល​ គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ជា​មួយ​តំណាង​រាស្រ្ត​អញ្ចឹង​គេ​គ្រាន់​ឲ្យ​​អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល​ ធ្វើ​ការ​ងារ​លើក​សមត្ថភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ឆ្នោត​ ឲ្យ​ទទួល​បាន​​សមត្ថភាព​កាន់​តែ​ប្រសើ​រ​ឡើង​ ក្នុង​ការ​ប្រាស័យ​ទាក់​ទង​រវាង​អ្នក​ជាប់​ឆ្នោត និង​ម្ចាស់​ឆ្នោត​បាន​ន័យ​ថា រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ឆ្នោត​​ និង​អ្នក​តំណាង​រាស្រ្ត​ ប៉ុន្តែ​គេ​ទៅ​ដើ​រ​តួ​ដូច​ខ្លួន​គេ​​ជា​អ្នក​ឃ្លាំ​មើល តំណាង​រាស្រ្ត​ ឃ្លាំ​មើល​សភា​ទៅវិញ​។​

លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ​៖ ជុំវិញរឿង គ ជ ប នេះ អង្គការខុមហ្រ្វែល​បានអះអាងថា គ ជ ប នេះមិន​អាព្យាក្រឹត្យ​ទេ លំអៀងទៅលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​និងរហូតហ៊ាន​ដល់ទៅអះអាងតាមភាសារបស់ពួក​ គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​ថា គ ជ ប ជាចោរលួចសន្លឹកឆ្នោតឲ្យគណបក្ស​ប្រជាជន​ទៅទៀត​។ អញ្ចឹង​ ចំណុច និង​មាយាទ​​ដែល​ខុមហ្វ្រែលបានលើកឡើង​ទាំងនេះ​ និងថា​គ្មានអាព្យាក្រឹត្យបែបនេះ តើលោកបណ្ឌិត​មានអ្វី​ជាការ​បញ្ជាក់​ជូន​ជនរួម​ជាតិ​យើងបាទ​?

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ​
ចម្លើយ​៖ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវយល់ឲ្យបានច្បាស់ ដើម្បីកុំឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំទៅតាម​ទស្សនៈ​​​ឡប់ឡែ​រ របស់ខុមហ្វ្រែល និងពួកនិន្នាការប្រឆាំង​​​​ ដែលស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានជា NGO សិទ្ធិមនុស្ស​​​នោះ​។ ដើម្បីនឹងធ្វើការវាយតម្លៃទៅលើគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិ​របស់ គ ជ ប យើងត្រូវ​ស្គាល់​​ថា តើ គ ជ ប មានតួនាទី​ជាអ្វី? ។ គ ជ ប គឺជាអង្គការរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ មានន័យ​ថា​ជា​អង្គការ​រដ្ឋមួយ ដែល​រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានរំលេចចេញ​ជាអង្គការសម្រាប់រៀបចំការបោះឆ្នោត​។ នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​បានចែង​ថា ដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោត​ត្រូវធ្វើដោយច្បាប់បោះឆ្នោត ហើយ​ត្រូវមាន​អង្គការ​រៀបចំការ​បោះឆ្នោត​​មួយដែលជាអ្នកទទួលធុរៈកិច្ចហ្នឹង​។ ​ អញ្ចឹងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត​ ទោះបី​ជាការ​បោះឆ្នោត​រដ្ឋសភា​ក្តី​ បោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាក្តី ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ក្តី​ ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ក្រុង រាជធានី ខណ្ឌ ស្រុកក្តី​ គឺសុទ្ធ​តែ​ផ្អែកទៅលើគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ​ បានន័យថា​ដំណើរ​ការបោះឆ្នោត​នៃ​អង្គ​នីមួយៗ​ មាន​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​ថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់មូលដ្ឋាន​គឺសុទ្ធតែ​មាន​បញ្ញត្តិ​ក្នុងច្បាប់​។ អញ្ចឹង​តើនរណា​ជា​អ្នក​ធ្វើច្បាប់​? មិនមែន គ ជ ប ទេ​។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​គ្រាន់​តែ​​ផ្តល់ភារៈកិច្ចឲ្យ គ ជ ប​ ជាអង្គការ​សម្រាប់​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​។ អញ្ចឹង​អ្នក​​ដែល​ធ្វើ​​ច្បាប់​បោះឆ្នោតគ្រប់ប្រភេទ​ហ្នឹង​គឺរដ្ឋសភា​។​​ ដូច្នេះ​រដ្ឋសភា​គឺជា​​អង្គការ​នៃអំណាច​នីតិប្ប​ញត្តិ​​ ក្នុង​ការ​​តាក់តែង​ច្បាប់ឲ្យបានគ្រប់ពេញលេញ​ដើម្បីឲ្យ គ ជ ប អនុវត្ត និងរៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​។ សរុប​មក​ គ ជ ប​ គ្រាន់តែជាអង្គការបច្ចេកទេសរៀបចំការបោះឆ្នោត​ ដោយអនុលោម​ទៅ​តាមច្បាប់​បោះឆ្នោត​តែប៉ុណ្ណោះ​​។ អញ្ចឹងបើបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់​គឺត្រូវ​អនុលោម​ទៅតាម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់​។ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យប្រសិទ្ធិភាព​នៃ​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​​​ជ្រើសតាំង​សមាជិក​ក្រុម ​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់​ គ ជ ប មានភារៈកិច្ច​ និងកាតព្វកិច្ច​​ក្នុងការ​រៀបចំ​នីតិវិធី​ ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យការ​បោះឆ្នោត​នោះ​ ប្រព្រឹត្តិទៅជាដំណាក់ៗ មានប្រសិទ្ធិភាព​ រលូន ដែល​យើង​ហៅ​ថា សេរី និង​យុត្តិធម៌​​។ រីឯ​​ចរឹត​សេរី និងយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ គឺវាថិតនៅក្នុង​ច្បាប់បោះឆ្នោត និង​ថិតនៅក្នុង​ការបំពេញ​ភារៈកិច្ច​​​នៃ​ស្ថាប័ន​នីមួយៗដែលពាក់ព័ន្ធ​ ក្នុងនោះ​ក៏មាន គ ជ ប ដែរ តែ គ ជ ប ពាក់ព័ន្ធ​តែក្នុង​រឿង​បច្ចេកទេស​​បោះឆ្នោត​តែប៉ុណ្ណោះ​។ អញ្ចឹង​ យើងមើលឃើញថា គ ជ ប បាន​រៀប​ចំ​​តាមជំហ៊ានៗ​នៃប្រតិទិន​របស់​គេ​ក្នុង​ការ​រៀបចំ​ដំណើរ​ការ បោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់​​ គឺគេមាន​ពេល​វេលា​ជាក់លាក់ និងបាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ជា​សាធារណៈ​។ បច្ចេកទេស​ទាំងអស់​នេះ​ក៏​តម្រូវ​ឲ្យ​អង្គ​ពាក់ព័ន្ធនានា​ ដូចជា​គណបក្ស​ដែល​ចង់​ឈរ​ឈ្មោះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយផង​ និង​រដ្ឋាភិបាល​ រួមនិង​អាជ្ញាធរ​ក៏ចូលរួម​ក្នុង​ការ​សម្រួល​​ធានា​នូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាព​ នៃការ​បោះឆ្នោត​ទៅ​តាម​កាល​វេលាដែល​បាន​កំណត់​ ដែលច្បាប់​បានចែងទុក​។ ដូច្នេះ​នីតិវិធី ទាំងអស់ ដែល គ ជ ប បាន​រៀប​ចំ​ធ្វើទៅ​តាម​ច្បាប់​នេះ គឺគ្មានអ្វី​ដែល​ជា​កំហុស​របស់ គ ជ ប ទេ​។ ពាក្យលំអៀង ឬអាព្យាក្រឹត្យ ឬ​មិន​អាព្យាក្រឹត្យ​ គេត្រូវ​ពិនិត្យ​ទៅលើថាតើ គ ជ ប ធ្វើការងារ ផ្អែក លើស្មារតី និង​បទប្បញ្ញត្តិ​នៃ​ច្បាប់​ឬទេ​​?​​ បើមិន​ផ្អែក​ទៅ​លើ​ស្មារតី និងបទប្បញ្ញត្តិ​នៃ​ច្បាប់​នោះ​ទើប​ គ ជ ប ខុស​ ឬក៏បុគ្គល​ណា​ដែល​ជា​មន្ត្រី​ គ ជ ប ទោះបី​ថ្នាក់​លើ​ក៏ដោយ ថ្នាក់​ក្រោម​ក៏​ដោយ​​​ធ្វើខុសនិងប្បញ្ញត្តិច្បាប់​ ធ្វើខុសនឹងនីតិវិធី​ដែលបានប្បញ្ញត្តិទុក​ នោះបុគ្គលនោះគឺខុសហើយ​។ អញ្ចឹង​ពាក្យ​លំអៀង​ មិនមែនលំអៀង​​ដូចការលើក​ឡើង​បែប​អាឡិកអាឡក់​អត់ដឹងអី​របស់​ខុមហ្វ្រែល​​ នោះទេ​។ តើពាក្យអាព្យាក្រឹត្យ មានន័យ​លុះត្រាតែដាក់ពួក​គាត់​មកកាន់​ការណ៍​នោះឬយ៉ាងណា​?​​។ ពាក្យថា​អាព្យាក្រឹត្យ ដូចជាអាព្យាក្រឹត្យរបស់ចៅក្រម​ គឺត្រូវផ្អែកលើ​​ស្មារតី​ច្បាប់ និងការយល់ដឹង​នៃ​ច្បាប់​ ​គឺបញ្ជាក់ថាអាព្យាក្រឹត្យហើយ​ ។ អញ្ចឹង គ ជ ប ក៏ដូចគ្នាដែរ​។ គ ជ ប មិនមែនដើរតួជាអាប៊ីតទេ សូម​កុំច្រឡំ​ ។ គ ជ ប ដើរតួធ្វើជាអង្គការ​បច្ចេកទេស​រៀបចំការបោះឆ្នោត ទៅតាម​ប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ ហើយ​យើង​ទាំងអស់គ្នា ទាំងប្រជាពលរដ្ឋ​ ទាំងគណបក្ស ទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​ ឲ្យតែអនុវត្ត​ទៅតាម​ចំណាត់ការ​បច្ចេកទេស​​របស់​ គ ជ ប​ ទៅគឺវា​រលូន​ទាំងអស់​គ្នា​ហើយ​​។​

ត្រង់ចំណុចនេះ បើសិនជាអង្គការ​ខុមហ្វ្រែល​រកឃើញ​ថា​​ បុគ្គលដែលធ្វើការនៅក្នុង គ ជ ប ពុំ​បាន​​បំពេញ​កាតព្វ​កិច្ចរបស់ខ្លួនដែលបានប្បញ្ញត្តិទុក​​ នៅក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់ គ ជ ប​ មិនបាន​គោរព​ទៅ​តាម​​ច្បាប់​ដែល​សភាអនុមត្តិ​​ នោះគេអាចចោទប្រកាន់បាន ហើយខ្ញុំគាំទ្រ​។​ តែបើ​អ្នក​ឯង​វាយ​តម្លៃ​ព្រាលៗ​ ថា គ ជ ប អញ្ចេះ ឬអញ្ចុះ​ បានន័យថា​អ្នកប្រើ​នយោបាយ​អត់ដឹងអី​ហើយ​។​ ឧទាហរណ៍ ប្រសិន​​បើ​​គេ​លើករឿងចៅហ្វាយខេត្ត​ ឬអាជ្ញាធរ​ដែលពាក់ឯកសណ្ឋានជា​អភិបាលខេត្តតែទៅធ្វើមុខងារ​នយោបាយ​នៅក្នុង​ ម៉ោង​រដ្ឋាភិបាល​នោះគឺមិនខុសទេ​ ពីព្រោះ​នយោបាយ​រដ្ឋាភិបាល​គឺជា​នយោបាយ​ផ្លូវការ​ដែលចេញ​អំ​ពី​​​ នយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតាមរយះសន្លឹកឆ្នោត​ ដែលហៅថា​នីត្យានុកូល​​ភាព​​ប្រជាធិបតេយ្យ​។ អញ្ចឹងអភិបាលខេត្តគេមានសិទ្ធិនិយាយរៀងរាល់វិនាទី​អំពី​កម្មវិធី​នយោបាយ​​ របស់​រដ្ឋាភិបាល​ តែមិនអាចនិយាយអំពីនយោបាយគណបក្សទេ​។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​គេប្រើ​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​គណបក្សខេត្តវិញ​ក៏មិនខុសដែរ ពីព្រោះយើងអាចសួរគណបក្សប្រឆាំងបាន​ ។ លោក កឹម សុខា​ ដែលដើរធ្វើនយោបាយអាវ៉ាសែ រឡិករឡក់​​ គឺបានប្រើតួនាទីជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រផង​ និង​ប្រធាន​បក្ស​ផង​។ តាមពិតបើចង់ប្រើតួនាទីជាតំណាងរាស្ត្រ​ត្រូវធ្វើការងារសភានៅឯរដ្ឋសភា​។ ហើយ​បើ​ចង់​ធ្វើ​នយោបាយ​ខាងក្រៅសភា​ គឺត្រូវប្រើតួនាទីជាប្រធានបក្ស ។ ចំណុចនេះតើ ខុមហ្វ្រែល​មើល​ឃើញ​ឬទេ​​?​ អញ្ចឹងខុមហ្វ្រែលត្រូវលើកពីបញ្ហានេះដែរទើបខ្ញុំគាំទ្រ​។​ បើសិនជាមានបុគ្គលណាមួយ ទោះបី​មាននិន្នា​កា​រ​គណបក្សណាក៏ដោយ​ ទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ទាំង​គណបក្ស​​សិទ្ធិមនុស្ស ឬគណបក្សផ្សេងក៏ដោយ​ ដែលពាក់ឯកសណ្ឋានរដ្ឋ​ ប៉ុន្តែ​ទៅឃោសនា​ក្នុង​ឯកសណ្ឋាន​ជាគណបក្ស​នយោបាយ​ នោះទើបជាការខុសឆ្គង​។ អញ្ចឹងសូមអ្នកឯងដាក់ឲ្យចំមក​ ហើយ​ខ្ញុំ​គាំទ្រ​​។​ អញ្ចឹង បើនិយាយឲ្យចំគឺគណបក្ស កឹម សុខា តែម្តង ពីព្រោះកឹម សុខា​ បានយកស្លាក​តំណាងរាស្ត្រ​ ដើម្បីគេងាយស្រួល​អូសបននយោបាយរបស់គេ​ទៅធ្វើវេទិកាអាវ៉ាសែរបស់គេ​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ដែល​មានបញ្ហាគេថា​តំណាងរាស្ត្រចង់ជួបរាស្រ្ត​ ហើយឡានពាក់សុទ្ធតែស្លាករដ្ឋសភា​ ត្រង់ចំណុច​នេះ​តើខាងខុមហ្វ្រែល​មើលឃើញយ៉ាង​ម៉េចដែរ?​​

លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ​៖ អង្គការ ខុមហ្វ្រែល គេបានអះអាងថាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជានេះ​លំអៀង​ទៅ​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​ កម្ពុជា​ ដោយពួកគេមិនបានធ្វើការ​​ពន្យល់ឲ្យបានក្បោះក្បាយថា​តើការ​លំអៀង​នោះ​យ៉ាងម៉េច ​ទេ ព្រមទាំងចោទប្រកាន់​ទៅប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​របស់លោក​បណ្ឌិត​ថែម​ទៀត​​ផង គឺកម្មវិធី​សម្លេង​​របស់វិទ្យាស្ថាន​ពលរដ្ឋវិជ្ជា​ ដែលលោក​បណ្ឌិតបាន​ចំណាយ​ពេល១ម៉ោង​សម្រាប់​ពន្យល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​។​ អញ្ចឹងការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានហេតុផល​ត្រឹមត្រូវរបស់ខុមហ្វ្រែល​បែប​នេះ តើលោក​បណ្ឌិត​​មាន​អ្វី​ដើម្បី​ពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីកុំ​ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ​មានការយល់​ច្រឡំ​ជឿទៅ​លើ​អង្គការ​ដែល​គ្មាន​​ ប្រយោជន៍​បែប​នេះ​​បាទ?​​

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ​
ចម្លើយ​៖ ចំណុចនេះ អង្គការខុមហ្វ្រែលគួរតែធ្វើ​សិក្សា។ មានរូបភាពពីរគឺ ទី១ហៅថា​បរិមាណ​​នៃ​ស្ថានីយ៍ផ្សាយ​ និងមួយទៀតហៅថាគុណភាព និងខ្លឹមសារនៃការផ្សព្វផ្សាយ​។ បើយើង​និយាយ​​ពី​បរិមាណ​​ គឺវាមានស្ថានីយ៍ឯកជន និងស្ថានីយ៍រដ្ឋ​។ ស្ថានីយ៍រដ្ឋគឺត្រូវផ្សាយអំពីសមិទ្ធផល​ជាតិ ដែល​​រដ្ឋាភិបាល​ អាជ្ញាធរ​ និងបញ្ហាសន្តិសុខ។ល។​ គឺគេមិនអាចផ្សព្វផ្សាយ​ពីគណបក្សនយោបាយទេ បើត្រូវ​​ផ្សាយ​​គឺត្រូវ​មានតុល្យភាព​។ ប៉ុន្តែខុមហ្វ្រែលត្រូវមើលឲ្យច្បាស់​ដូចជា ទ ទ ក។តើ ទ ទ ក សព្វថ្ងៃ​​នេះ​​ផ្សាយ​អំពី​សមិទ្ធផលជាតិ​ សមិទ្ធផលរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬក៏ផ្សាយពីគណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា?​​ អញ្ចឹង​ត្រូវ​ពិចារណា​ឲ្យច្បាស់​។​ ប៉ុន្តែបើសិនជានៅក្នុងយុទ្ធនាការ​ឃោសានាបោះឆ្នោត គឺគេ​មាន​​កោះ​​អញ្ជើញ​មកពី​គ្រប់​គណបក្ស​​មកបំភ្លឺ នោះ​គឺគេត្រូវគិតអំពីតុល្យភាព បានន័យថា​មិនមែន​ចែក​គ្នា​​ឲ្យស្មើទេ​។ ឧទាហរណ៍ មាន១០គណបក្ស​ រយះពេល៦០នាទី​ គឺមិនមែន​គណបក្ស​មួយ៦នាទី​នោះ​ទេ​​។​ ការឃោសនា​ក្នុងន័យ​សមភាព​ គឺគេបែងចែក​ទៅតាមសមាមាត្ររបស់វា​ មានន័យថា​គណបក្ស​ណា​​ដែល​​មានកាតព្វកិច្ច​​ច្រើន​​ គេ​ក៏​ត្រូវ​ទទួល​​នូវ​ពេល​វេលា​ច្រើន​​ ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ ពី​ព្រោះ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​ គឺ​ជា​ក្រុម​ភាគ​តិច​ងាយ​ស្រួល​នឹង​ធ្វើ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ តែ​អ្នក​បក​ស្រាយ​មិន​អាច​ប្រើ​​​​នាទី​ដ៏ខ្លី​ក្នុង​ការ​បក​ស្រាយ​​បាន​ទេ ពី​ព្រោះ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​គេ​អាច​ចោទ​ប្រកាន់​យ៉ាង​ខ្លី​ ដៀល​តែ​មួយ​មាត់​វា​ចប់​សព្វគ្រប់​ ប៉ុន្តែ​ការបំភ្លឺ​មិន​អាច​ឆ្លើយ​មួយ​មាត់​តប​ទៅ​នឹង​អំពើ​ដៀល​ត្មេះ​បាន​ ទេ។​​ អញ្ចឹង​​នេះ​ហើយ​គេ​ហៅ​ខ្លឹម​សារ​ អញ្ចឹង​យើង​ត្រូវ​ថ្លឹង​នូវ​សុភវិនិច្ឆ័យ​ នៃ​ពាក្យ​សមធម៌​ហ្នឹង​ឲ្យ​ច្បាស់​ មិន​មែន​ស្មើ​គ្នា​ដូច​គេ​ពុះ​នំ​ចែក​គ្នា​ស្មើ​ទេ។​​ ចំណុច​ហ្នឹង​សូម្បី​តែ​ម៉ែ​ឪម្នាក់​សូម្បី​តែ​ពេល​ពុះ​ចែក​នំ​ក៏​មើល​ទៅ​តាម ​ទិដ្ឋភាព​ដែរ អាធំ​ស៊ី​ច្រើន​ ឲ្យ​ច្រើន​ អាហ្នឹង​សមាមាត្រ​ហើយ អាតូច​ស៊ីតិច​បាន​តិច បើ​ចែក​ស្មើ​គ្នា​អាតូចស៊ី​តិច​ វាស៊ី​តែ​បន្តិច​ សល់​មិន​ចោល​។​ អញ្ចឹង​យើង​ត្រូវ​ពិចារ​ណា​ទាំង​អស់​គ្នា នេះជារឿង១​។​​ ទី២ ​រឿង​ទូរទស្សន៍​ និង​វិទ្យុជាតិ ​។​ រឿង​ទូរទស្សន៍​ និង​ស្ថានីយ៍​ឯក​ជន​ វាជា​សិទ្ធិ​ស្វ័យ​សម្រេច​របស់​ម្ចាស់​ស្ថានីយ៍​ ហើយ​បើ​ម្ចាស់​ស្ថានីយ៍​ ហើយ​និង​អតិថិជន​ ក្រុម​ណាក៏ដោយ​ អង្គការ​ក្តី ​ស្ថាប័ន​អី​ក៏​ដោយ​ ចង់​ផ្សាយ​អ្នក​ឯង​ត្រូវ​​​​ទាក់​ទង​គេ​ទៅ តែ​បើ​អ្នក​ឯង​គ្រាន់​តែ​ជួល​ម៉ោង​គេ​ ​​តែ​បំផ្លាញ​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ជំនួយ​​របស់​គេ​​ ក៏​គេ​មិន​ឲ្យ​ដែរ​ ហើយ​ចរិត​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ និង​ NGO ប្រឆាំង​នេះ ហ៊ាន​​តែ​ជួល​ម៉ោង​គេ​គឺ បំផ្លាញ​អាជីព​របស់​​គេ​ហើយ ព្រោះ​ចរិត​យើង​វា​អត់​ថ្លៃថ្នូរ ខ្ញុំ​មិន​ចង់​និយាយ​ក្នុង​ន័យ​ពាក្យ​ថោក​ទាប​នៃ​ភាព​ជា​មនុស្ស​ទេ​ អត់​ថ្លៃ​ថ្នូរ​ចំពោះ​ការងារ​។​ បើសិន​យើង​ប្រកាន់​អត្តសញ្ញាណ​របស់​យើង​ច្បាស់​ ឧទាហរណ៍​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​ អត្តសញ្ញាណ​របស់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​ គឺ​ត្រូវ​បង្ហាញ​អំពី​ទស្សនៈ​ខុស​​អំពី​គណបក្ស​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល​ អាហ្នឹង​វា​អត់​បញ្ហា​ទេ ប៉ុន្តែ​បើ​កាន់​មីក្រូហ្វូន មិន​បាច់​និយាយ​ថា បញ្ចាំង​ទូរទស្សន៍​ទេ​ កាន់តែ​មីក្រូហ្វូន​ និយាយ​នៅ​វេទិកា​អាវ៉ាសែ​ ជេរ​គេទៅ​ហើយ​ហ្នឹង​ មាន​នយោបាយ​ចង​កំហឹង​វណ្ណៈ មាន​នយោបាយ​ចង​កំហឹង​ជាតិ​និយម​ សួរ​ថា បើ​កាន់​មីក្រូហ្វូន​នៅ​មុខ​កញ្ចក់​ទូរទស្សន៍ តើ​វាជះឥទ្ធិពល​អាក្រក់​ដល់​ប្រជាជាតិ​ប៉ុណ្ណា​?​ ដូច្នេះ​រដ្ឋាភិបាល​មាន​កាតព្វ​កិច្ច​ មិន​មែន​​មាន​កាតព្វកិច្ច​​​ផ្តល់​មីក្រូហ្វូន​​ឲ្យ​អ្នកជេរ​​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​ ទេ គឺ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ការ​ពារ​សណ្តាប់​ធ្នាប់​នៃ​ការ​ប្រើ​មីក្រូ​ហ្វូន​ ការ​ពារ​សណ្តាប់​ធ្នាប់​នៃ​ការប្រើ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ បើ​សមត្ថភាព​របស់​យើង​​ប្រើ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ត្រឹម​តែ​ជេរ​គេ រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ប្រើ​កាតព្វកិច្ច​ ក្នុង​ការ​កម្រិត​មិន​ទាន់​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ្នក​ឯង​ស៊ី​នំ​ទូរទស្សន៍​បាន​ដែរ​ ។​ យើ​ង​មើល​តែ​១ម៉ោង​នៅ​តាម​វិទ្យុ​ជេរ​គេ​គគ្រឹក​គគ្រេង​ ចោទ​គេ​សុទ្ធ​តែ​កាត់​ដី​​ ​។ល។​

លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ខ្ញុំ​សុំ​កាត់​ប្រសាសន៍​បន្តិច​ ខ្ញុំ​ឃើញ​ភាព​អសីលធម៌​មួយ​របស់​សកម្មជន​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​ កឹម សុខា ដែល​គេ​បាន​ប្រមាថ​លោក​បណ្ឌិត​ដោយ​ផ្ទាល់​ ដែល​គេ​ថា ដូច​លោក​បណ្ឌិត​ហ្នឹង ​គឺ​ថា គេ​នឹង​ចង​ក អូស​តាម​ឡាន គេ​កាត់​អណ្តាត ដកក្រចក​ ជា​ដើម​។ លោកបណ្ឌិត​ពេល​ដែល​ស្តាប់​ឮ​ ​ចរិត​ មាយាថ ឬ ក៏​ភាសា​នៃ​​​សាវ័គ្គ​​ របស់​ កឹម សុខា​ ឬថា ព្រលឹង​​របស់​ កឹម​ សុខា អញ្ចឹង​ចុះ ពួក​ហ្នឹង​សុទ្ធ​តែ​តំណាង​ឲ្យ​ព្រលឹង​ កឹម សុខា ពេល​ដែល​គេ​លើក​ឡើង​អញ្ចឹង​តើ​លោក​បណ្ឌិត​យល់​ឃើញ​យ៉ាង​ម៉េច​ ទាក់​ទង​នឹង​សីលធម៌ មាយាថ​របស់​ពួក​នោះ​​បាទ?

លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ​៖ ចំណុច​ហ្នឹង​​ហើយ​បាន​ជា​កម្ម​វិធី​វិទ្យុ​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​​ របស់​វិទ្យាស្ថាន​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​ យើង​ហ្នឹង​គឺ ទី​មួយ​យើង​ចង់​​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​គ្រប់​និន្នាការ​បាន​រៀន​ប្រើ​ វេទិកា​របស់​យើង​​១ម៉ោង​ ដែល​មាន​បទ​បញ្ជា​ជាក់​លាក់​មួយ​។ ទី២​ទន្ទឹម​នឹង​ការ​រៀន​ប្រើ​​យើង​ចង់​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​គ្រប់​និន្នាការ​​ អាច​ដឹង​ថា តើ​ចរិត​ណា​ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រៅ​ការ​ប្រើ​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​ បើ​យើង​គ្រាន់​តែ​ប្រាប់​ថា អាជេរ​ពី​ក្រៅ​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​ ក្រែង​ថា គេ​មិន​ជឿ​ ឥឡូវ​អ្នក​ឯង​ចាំ​ស្តាប់​​ និន្នាការ​ដែល​គិត​តែ​ពី​ជេរ​នោះតើវាយ៉ាងម៉េច​។ ទី៣​ យើង​ចង់​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​សុភវិនិច្ឆ័យ​​មួយ​ទៀត​​ដែល​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ NGO ប្រឆាំង​ច្រើន​ថា​ ពេល​គេ​តិះតៀន​​រដ្ឋាភិបាល តិះតៀន​គណបក្ស​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល​ គេ​ថា​គេ​តិះ​តៀន​ដើម្បី​ស្ថាបនា ចុះ​នៅ​ពេល​ដែល​វេទិការ​របស់​យើង​ជា​វេទិការ​ចំរុះ​​ គ្រប់​និន្នាការ​មាន​ទាំង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ គណបក្ស​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល​ គណបក្ស​​នៅ​ក្រៅ​ផ្សេង​ៗ​ទៀត គេ​ទូរសព្ទ័​ ចូល​ហើយ​គេ​តិះ​តៀន​គ្នា​ទៅ​វិញ​​ទៅ​មក​ ម៉េច​ក៏អ្ន​ក​មិន​ទទួល​ស្គាល់​​ថា អាហ្នឹង​ជាការ​​តិះតៀន​ ដើម្បី​ស្ថាបនា​ផង​​ និងមិន​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ជាការតស៊ូមតិក្នុងន័យនយោបាយផង​។

 ម្យ៉ាងទៀតដើម្បី ​​បង្ហាញ​ឲ្យឃើញថា​ក្រុមណា​ដែលមានចរឹត​អាក្រក់​ជាងគេ​​ វិទ្យាស្ថាន​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​ ក៏បាន​ស្វះស្វែងរកលុយដើម្បី​រៀបចំវេទិកា​។ ថ្លៃជួលវិទ្យុ​១នាទី ១ដុល្លារ អញ្ចឹង១ខែ​គឺ១៥០០​ដុល្លារ​​មាន​រយះពេលតែ១ម៉ោងទេ​ ហើយយើងដាក់លក្ខខណ្ឌ​មិន​ឲ្យប្រីយ៍មិត្ត​ដែល​ទូរសព្ទ័​​ចូល​​​មាន​ការ​វាយ​ ប្រហារ​គ្នាទៀត​ គឺយើងសុខចិត្តឲ្យមានការតិតៀនមក​វិទ្យាស្ថានវិញ​ ឲ្យជេរ ឈឹម ផលវរុណ វិញ ប៉ុណ្ណឹង​ហើយ​នៅតែគេ​មិនឲ្យតម្លៃទៀត​។​ មានអ្នកខ្លះ​ដែលយើង​អាចទ្រាំ​បាននឹង​ការ​ជេរប្រមាថ​នេះ គេហ៊ាន​ដៀលយើងថា​ថោកទាបទៅទៀត ព្រោះគេជេរអត់ឈឺ​ គឺមាន​រហូត​ដល់​ថ្នាក់​នេះ​ទៀត​ ហេតុអ្វី​ក៏ខុមហ្វ្រែល​មើលអត់ឃើញ?​។ មានអ្នកខ្លះទៀត​ទូរសព្ទ័ចូល​មកថែម​ទាំងគំរាម​ដកក្រចក គំរាម​កាត់​អណ្តាត​​ គំរាម​យកច្រវាក់ទាក់ក ហេតុអ្វីក៏ខុមហ្វ្រែលមិនធ្វើរបាយការណ៍ផង​?​ ហើយ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា​​កម្មវិធី​វិទ្យុ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​ពលរដ្ឋវិជ្ជា​នេះ​ វាយប្រហារ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំងអស់​។ ចំណែក​ខាង​គណបក្ស​​ប្រឆាំងដែលជេរ ឈឹម ផលវរុណ ជេរ​វិទ្យាស្ថានពលរដ្ឋវិជ្ជា ជេររដ្ឋាភិបាល​ មានពេល​ខ្លះជេរ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ ជេរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ម៉េចក៏មិននិយាយផង​?​ តាមពិត​វេទិកា​នេះ​គឺ​ជាវេទិកា​ចម្រុះ​តែម្តង​។

-មតិលោក សត្យា រក្ស​
ត្រង់ចំណុចនេះ ដែលខ្ញុំបានតាមដានស្តាប់ដែរ​នូវ​កម្មវិធី​​របស់វិទ្យាស្ថានពលរដ្ឋវិជ្ជា​ របស់​លោក​បណ្ឌិត ហើយខ្ញុំ​កំពុងមាន​ការងឿង​ឆ្ងល់​ចំពោះ​គណបក្សប្រឆាំង​ ថាតើហេតុអី​ ដែល​កម្មវិធី​ពលរដ្ឋ​វិជ្ជា​នេះ​រៀបចំ​ឡើងដើម្បីពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋ​ ឲ្យស្គាល់អំពីសីលធម៌ សច្ចៈធម៌ យុត្តិធម៌​សង្គមពិតប្រាកដ និង​ធ្វើយ៉ាងណា​ឲ្យ​ខ្មែរទាំងអស់គ្នាលះបង់នូវភាពទុច្ចរិត​នៅក្នុងខ្លួន ឬការ​គាំទ្រ​ជ្រុល​ហួសហេតុ​នោះ​ ឲ្យ​ងាកមកដើរផ្លូវកណ្តាលដើម្បីមកចូលរួម​ដឹកដៃគ្នាកសាង​ប្រទេស​ជាតិ​ បែរជាគណបក្សប្រឆាំង​មិនគាំទ្រ​ទៅ​វិញ​?​​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំឆ្ងល់ថា អ្នកដែលបានចូលរួម​ជាមួយ​គណបក្សប្រឆាំង​ បែរជាជះកំហឹង​ ជះនូវ​ភាព​ឃោរឃៅ​ ដែលមិនគួរឲ្យចង់ស្តាប់​ទៅវិញ​។ នេះជាការមួយបញ្ជាក់អំពីចរឹតរបស់អ្នកគាំទ្រ​ ថា​តើអ្នក​គាំទ្រ​គណបក្ស​ណា​មួយ​ដែល​អាក្រក់​ជាងគេ​?​​

-មតិលោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ​
ជាចុងក្រោយ ​នេះ​ ខ្ញុំចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ នាំគ្នាស្តារនូវសតិ​សម្បជញ្ញៈ​មួយគឺ​ភាព​សុច្ចរិត​​ ដើម្បីឲ្យសង្គមជាតិយើងឆ្ពោះទៅកាន់នូវភាពសុច្ចរិតបានទាំងអស់គ្នា​​ ទាំងឧត្តមគតិ និងការ​គោរព​ច្បាប់​​។​តើយើងត្រូវរិះរកនូវវិធីទប់ស្កាត់​យ៉ាងណា ដើម្បីកុំឲ្យមានរបាយការណ៍ អាឡិកអាឡក់​បែបនេះ​?​។​ របាយការណ៍ដែលមិនសុច្ចរិត​ទាំងអស់នេះ​វាអាច​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ច្របូក​ច្របល់​ ​​ ដូច្នេះហើយ​ទើប​យើង​​មាន​កាតព្វកិច្ច​ពន្យល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​។ យើងចង់ឲ្យសង្គមជាតិមួយ​ទោះបីថិត​នៅក្នុង​ឯក​សណ្ឋាន​​ខុសគ្នា​ក៏ដោយ​​ គឺត្រូវឈរលើសុភវិនិច្ឆ័យ​ និងសុច្ចរិតភាព​ គឺទាំងអង្គការសង្គម​ អង្គការរដ្ឋ​ និងអង្គការឯកជន​ មានន័យថា​បុគ្គល​ដែលថិតនៅក្នុងអង្គការទាំងនោះ​ត្រូវប្រកាន់​យក​នូវ​ឧត្តម​ គតិ​ស្មោះត្រង់​​ ដើម្បី​ចៀស​វាង​ ដូចឧទាហរណ៍​ខុសឆ្គង​ដែលខុមហ្វ្រែល​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​មកលើ គ ជ ប​ ចោទ​ប្រកាន់​​មក​លើ​រដ្ឋាភិបាល​ នេះ​អញ្ចឹង​។​​​ ពួកយើងកំពុងតែធ្វើការងារ ដើម្បី​បង្ហាញ​អំពី​ចំណុចខ្សោយ​របស់គណបក្ស​ប្រឆាំង ដើម្បីឲ្យឱកាសគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការរៀបចំ​ខ្លួនឡើងវិញ​ឲ្យ​បាន​ល្អ​​ គឺដើម្បីឲ្យ​មាន​តុល្យភាព​ក្នុង​ការ​ទៅប្រកួត​​ប្រជែង​ជាមួយ​គណបក្ស​ ប្រជាជនកម្ពុជា​​។ ការប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយដៃគូរដែលមានកម្លាំងប្រហាក់ប្រហែលគ្នា​ គឺជាប្រការដែលល្អ ប៉ុន្តែ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ការបាក់ស្លាប​។ អញ្ចឹងការតិតៀនគណបក្សប្រឆាំង​ ការដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​តិតៀន​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​នោះ​ គឺជាការ​ស្ថាបនាទៅវិញទេ។​ តើខុមហ្វ្រែល​ ហ៊ានតិតៀនគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បី​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​អាចស្ថាបនា និងកែទម្រង់ខ្លួនឯងឬទេ​?​ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេគិត​តែរួមដៃគ្នា​ដើម្បី​ជេរ​រដ្ឋាភិបាល​​ និងជេរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​ ហើយ​រហូត​ជេរ​ដល់​វិទ្យាស្ថានពលរដ្ឋវិជា្ជ ដែលកំ​ពុង​តែ​​ធ្វើ​ការ​ពន្យល់​ និងអប់រំប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យមាន​ការយល់ដឹងទៅវិញ​​។​ យើង​មិនចង្អៀត​ចង្អល់​នឹង​ការ​តិតៀន​នោះ​ទេ​​ ប៉ុន្តែ​កុំឲ្យដើរចូលគន្លង​ដូចពាក្យថា « ក្របីស៊ីសំណាបបែរជាចោទប្រកាន់គោកំពុងតែនឿយហត់ក្នុងការភ្ជួរស្រែ » ។ តើនរណាខ្លះដែលកំពុង​ហត់នឿយ​ក្នុង​ការ​ភ្ជួរស្រែ​? ​ហត់នឿយ​ក្នុង​ការ​កសាង​ប្រទេស​​? គឺរដ្ឋាភិបាល គណបក្ស​ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សដែលមានសុភវិនិច្ឆ័យ​ ចំពោះការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​​ជាតិ​ អង្គការសង្គម ដែលកំពុងមាន​សុក្រឹត្យភាពក្នុងការងាររបស់ខ្លួន​ ស្ថាប័នឯកជន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​មាន​ការស្មោះត្រង់​។

ដូច្នេះយើងទាំងអស់គ្នាគ្រប់និន្នាការ សូម​ច្រានចោលនូវរបាយការណ៍​ទុច្ចរិត ភូតភរ បោកប្រាស់​ ដែល​ចេញ​ពីខុមហ្វ្រែលនេះ ពីព្រោះចរឹតនៃភាពមិនស្មោះត្រង់នេះ​ធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់ បំផ្លិចបំផ្លាញ​នូវភាព​សុច្ចរិតរបស់​សង្គមជាតិយើង​ របស់ប្រជាពលរដ្ឋយើងទាំងអស់គ្នា​។ យើងត្រូវមានឧត្តមគតិ​ប្រឆាំង​​នឹងអំពើមិនស្មោះត្រង់ទាំងនោះ​ ជាពិសេសគឺដូចជាឧទាហរណ៍នៃរបាយការណ៍​អាឡិកអាឡក់​​ខាង​នយោបាយ​របស់​ខុមហ្វ្រែល​ កន្លងមក​នេះ​៕
សម្រង់ព័ត៌មាន លោក នូ សាវុធឌី

ឧត្តមសេន័យទោ យ៉ា គឹមអ៊ី បើកកិច្ចប្រជុំ ដើម្បីពង្រឹង សន្ដិសុខ មុនកិច្ចប្រជុំ កំពូលអាស៊ាន


ភ្នំពេញ ៖ ដើម្បីពង្រឹងសន្ដិសុខ នៃកិច្ច ប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នាពេលខាងមុខឱ្យកាន់ តែល្អប្រសើរ លោក យ៉ា គឹមអ៊ី មេបញ្ជា ការរង កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងជាមេបញ្ជាការ កងរាជ​អាវុធ​ហត្ថ ​រាជ ធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែមីនា នេះ បានបើកកិច្ចប្រជុំ ដោយមានការចូលរួមពី កម្លាំង អ.ហ ​ទូទាំង រាជធានីភ្នំពេញដើម្បី ដាក់វិធានការបន្ថែមទៀត ។

លោក យ៉ា គឹមអ៊ី បានថ្លែងថា ក្រៅពី ការជំរុញឱ្យមានវិធានការ ពង្រឹងសន្ដិសុខ ខាងលើនេះ ការហ្វឹក​ហាត់​ទៅលើកងកម្លាំង ក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងផងដែរ ។

មេបញ្ជាការរូបនេះ បានអំពាវនាវឱ្យ កម្លាំង អ.ហ ទូទាំង រាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវ សហការ​ជាមួយ​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ ផ្សេងទៀត ត្រូវរឹតបន្ដឹង និងរកវិធីសាស្ដ្រ ផ្សេងៗ ការពារសន្ដិសុខឱ្យបានល្អ សម្រាប់ កិច្ចប្រជុំកំពូលមួយនេះ ដែលមានការចូល រួមពីថ្នាក់ដឹកនាំពិភពលោក ល្បីៗជាច្រើន នាក់ ៕