Sunday, May 19, 2013

ឯកឧត្តម កឹម សុខុន ទីប្រឹក្សា​រាជរ​ដ្ឋាភិ​បាល និង​ជា​ប្អូន​ប្រុសបង្កើត​របស់​លោក កឹម សុខា ក្នុង​ឱកាស​សំណេះ​សំណាល​ជា​មួយនិង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ នៅស្រុក​ពោធិរៀង ខេត្ត​ព្រៃវែង ថ្ងៃទី ១៨​ឧសភា ២០១៣


Foreign diplomats exchange views with Cambodia over the ECCC

By Ek Tha
PHNOM PENH, May 17, 2013 (PRU) – Cambodia’s Deputy Prime Minister His Excellency Dr. Sok An on Friday met with diplomats from Australia, France and Japan to discuss the difficulties currently being faced by the ECCC in regard to both chronic lack of funds and the acute need to speed up proceedings, particularly in the light of the recent death of Ieng Sary, leaving only two accused now facing trial.

The delegation consisted of Their Excellencies Serge Mostura and Yuji Kumamaru (Ambassadors of France and Japan, as Co-Chairs of the Friends of the ECCC) and Mr Dave Gorge (Chargé d’Affaires of Australia, the current chair of the Principal Donors Group (PDG) in New York.

They presented to Dr Sok An a letter from the PDG, responding to his letter of 29 March 2013  regarding the dire situation facing the Extraordinary Chamber within the Courts of Cambodia (ECCC). All agreed that this is a common problem that needs collective solution between Cambodia, the United Nations and the donors.

The Deputy Prime Minister, who is also the Chairman of the Royal Government Task Force on the Khmer Rouge Trials, said that all stakeholders, including Cambodia, U.N and donors, need to speak “one language” on how to address the persistent crisis of budget shortfalls as well as the need to bring the current trial to completion as soon as possible in view of the acute age of the defendants, one of whom had died and another one has been severed from the case due to health concerns.

His Excellency Dr. Sok An, Dr Sok An repeated his view that a new approach is needed with a clear completion strategy. Both Cambodia and U.N. are working on this as well as restructuring the existing operation of the court and reducing the number of staff.

ECCC officials presented a concept paper on these challenges, and reported that significant steps have already been taken, cutting Cambodian staff from 335 in 2010 to a projected 234 by July 2013 and reducing spending from $11.7 million in 2011 to $8 million for 2013, but Cambodia’s side of the court needs another $3.4 million for 2013. The international side of the court also faces another looming financial crisis in the coming months.

Cambodia has to face the reality that it cannot further increase its already significant contribution without jeopardising the country’s judicial reform program, as the funds for the ECCC already exceed the commitment from the national budget to the country’s Supreme Court by 257% and to the Appeal Court by 300%. Since 2006, Cambodia has already provided $7.4 million in cash and $9.5 million in kind for a total of $16.9 million (making it the third largest contributor after Japan and Australia).

Cambodia and the U.N. continue to seek new donors and contributions from existing friends of the ECCC to support the latter to complete its mission of providing justice to nearly 2 million victims who died under the Democratic Kampuchea regime, known as ‘the killing fields’, which ruled the country from 17 April 1975 to 6 January 1979. End.

More Japanese investors move to Cambodia

Ek Tha
PHNOM PENH, May 17, 2013 (PRU) – Deputy Prime Minister His Excellency Dr. Sok An shared his views in a meeting with Japanese Ambassador to Cambodia, H.E. Yuji Kumamaru regarding the increasing Japanese investment in the Kingdom thanks to the country's positive environment.

In the last couple of years, nearly 80 prominent Japanese companies have come to invest in Cambodia, including more than 40 companies located inside the Special Economic Zone (SEZ), and 30 other companies are operating outside the SEZ, said the Deputy Prime Minister.

His Excellency Dr. Sok An said Cambodia appreciates greatly Japan’s consistent and steady long-term Overseas Development Assistance (ODA) for Cambodia and remarked that this is now being overtaken by a notable increase in Japan’s foreign direct investment to Cambodia.

Mr. Kumamaru stated that “our bilateral relationship is now making a big leap forward. Japan will continue providing ODA to Cambodia in the future, and many other companies are already eyeing Cambodia”

Cambodia’s Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation reports that investment from Japan increased to $258.87 million US in 2012 from $120 million US in 2011, while two-way trade increased to $799.81 million in 2012 from $512.56 million US in 2011.

They also discussed a range of other areas in which Japan continues to play an active role in Cambodia, including the field of legal and judicial reform, and the International Coordinating Committee for Angkor and the Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia, in both of which Japan acts as co-Chair with France.

His Excellency Dr. Sok An thanked Japan for its continuing support, and said that the Royal Government of Cambodia, led by Prime Minister Hun Sen, has achieved many reforms and is working to develop the human resources as well as fighting corruption which play a vital role in attracting foreign investment in addition to peace - security and  political stability. End

Cambodia and China see growing bilateral cooperation

By Ek Tha
PHNOM PENH, 17May 2013 (PRU): The outgoing Chinese Ambassador shared views with Cambodia’s Deputy Prime Minister His Excellency Dr. Sok An about the growing bilateral relations between the two countries, thanks to the “One China Policy”, which is the key foundation.

In a meeting on Friday between the outgoing Ambassador Pan Guangxue and Dr. Sok An, both sides highly appreciated “the increasing bilateral relations in all fields” and looked forward to increasing that trend for the benefit of the two nations and peoples.

Cambodia enjoys duty free access to China’s market for 418 items, which has contributed to increasing two-way trade to nearly $3 billion last year from $2.5 billion in 2011. Chinese investment in Cambodia is mostly in garments, hydropower, rice milling, agro-industry and energy.

China is also helping Cambodia to improve its human resources to meet the growing demand from economic development. Since 2004, China has helped train more than 1,000 Cambodian students including scholarship students and trainees on short courses. China has also agreed to receive another 100 Cambodian youths for training in China this year.

There are also increasing numbers of exchange visits of the countries’ leaders. The Chinese embassy is planning to host a ceremony in September at the Embassy to mark the 55th anniversary of diplomatic relations between the two countries.

Cambodia will host the 37th session of the World Heritage Committee from 16 to 27 June in Phnom Penh and Siem Reap, said Dr. Sok An, who is the Chairperson of the coming meeting. China will send a large number of delegates to the meeting. End.

Cambodia and India look to improve cooperation in social development

By Ek Tha
PHNOM PENH, 17May 2013 (PRU): The Indian Ambassador to Cambodia shared views with Cambodian Deputy Prime Minister His Excellency Dr. Sok An on bilateral cooperation in vocational training, English training and protection of cultural heritage.

India has been actively supporting a Cambodian vocational training centre in Kompong Cham province. New Delhi is also considering supporting the already established vocational training centre in Preah Vihear, news welcomed by the Deputy Prime Minister.

Both sides shared views on the establishment of vocational training centres where  local people can come and learn skills in small and medium enterprises (SME) which they can use to run their own businesses.

“This is a good model in Cambodia”, said Dr. Sok An, who is also the Chairman of the National Training Board.

Dr. Sok An said that the government led by Prime Minister Samdech Hun Sen had built a vocational training centre in Preah Vihear where schools, vocational training centres and a local community of more than 1,000 villagers live in a harmony with nature.

The Ambassador also recalled Indian’s contribution to the rehabilitation of Ta Prohm temple. It is now looking to restore another temple of Preah Khan Kompong Svay in Siem Reap, the home of Angkor.

India also hopes to receive Cambodian trainees for English short courses.

Cambodia is to host the 37th session of the World Heritage Committee from 16 to 27 June in Phnom Penh and Siem Reap, said Dr. Sok An, who is the Chairperson of the upcoming session.

The Deputy Prime Minister also said that Cambodia will display the two statues “Kneeling Pandavas” or “Kneeling Attendants”, which will be returned from the Metropolitan Museum of Art in New York, at the Peace Palace, where the World Heritage meeting will be held.
India also expects to provide Cambodia a 40,000 bottles of indelible ink for the election in July, said the Ambassador. End.

សម្តេច​​តេជោ​វាយ​​តម្លៃ​​ខ្ពស់​​ចំពោះ​ការ​​រីក​​ចម្រើន​​នៃ​ទំនាក់​​ទំនង​និង​​កិច្ច​​សហប្រតិ​បត្តិការ​​រវាង​​កម្ពុជា-ចិន

សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតី​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នា​ព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ ​ក្នុងឱកាស​ទទួល​ជួប​សវនាការជាមួយ ឯកឧត្តម ផាន គ័ង​ស៊ា ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ចិនប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា ដែល​ត្រូវ​បញ្ចប់​អាណត្តិ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​នូវ​ការរីកចម្រើនលើផ្នែក​ ទំនាក់ទំនង ​និង​សហប្រតិបត្តិការ​រវាងកម្ពុជានិង​ចិន។

ឯកឧត្តម អ៊ាង សុផ្លែត ជំនួយ​ការ​សម្តេច​តេជោ​នាយករដ្ឋមន្ត្រីបាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅក្នុង​ជំនួប​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​វិមាន​សន្តិភាព ឯកឧត្តម ផាន គ័ង​ស៊ា (Pan Guangxue ) បាន​ជម្រាបជូន​សម្តេច​តេ​ជោ​ថា នៅក្នុង​អំឡុងពេល៣ឆ្នាំ ​នៃបេសកកម្ម​ការទូត​នៅ​កម្ពុជា ​ទំនាក់ទំនង​និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​វាង​កម្ពុជានិងចិន បាន​រីកចំរើន ហើយ​ឯកឧត្តម​ ផាន គ័ង​ស៊ា បាន​សន្យា​ថា នឹង​បន្ត​ជំរុញទំនាក់​ទំនងជា​ប្រពៃណី​នេះ​បន្តទៀត។

ឯកឧត្តមឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ចិន បានមាន​ប្រសាសន៍ឲ្យដឹង​ទៀតថា ដោយសារ​ឆ្នាំនេះ​ជា​ឆ្នាំ​ខួប​ទី​៥៥​ឆ្នាំ នៃ​ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា​និង​ចិន ក្នុងនោះនៅ​ថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ ខាង​មុខ​នេះ ​ស្ថានទូត​នឹងរៀបចំ អបអរសាទរ​ខួបនេះ ​នឹងមាន​នាំមកនូវ​សិល្បៈ សៀក របាំផ្សេងៗ ពី​ប្រទេស​ចិនមក​សម្ដែង។ ​នៅ​ខែកញ្ញាខាង​មុខ​ នាវា​ចិន​មួយគ្រឿង​នឹងធ្វើ​ដំណើរ​មក​កម្ពុជា ដើម្បី​ផ្តល់សេវា​សុខាភិបាល ព្រមទាំង​មានការ​បង្ហាញ ពិព័រណ៍​ខ្សែភាពយន្ត​ចិន ផ្នែក​រូប​ភាព​របស់​ចិន​ផងដែរ។

សម្តេច​តេ​ជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបាន​ថ្លែង​អំណ​គុណដល់​រដ្ឋាភិបាល​ និង​ប្រជាជនចិន ​ដែល​គាំទ្រ​ដល់​ការ​អភិ​វ​ឌ្ឍ​​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ហើយ​ក៏បាន​សម្ដែង​នូវ​ការ​អរគុណ​ចំពោះ​ឯកឧត្តម ផាន គ័ង​ស៊ា ដែល​បាន​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង និង​បាន​ចូលរួមក្នុង​ពិធីបើកការដ្ឋានជាច្រើន​ក្នុងការ​សាង​សង់​ និង​សម្ពោធ​សមិទ្ធផល​នានា៕

វិទ្យាស្ថាន​​សាធារណ​រដ្ឋ​​អន្ត​រជាតិ​៖ ​ប្រជា​​ប្រិយ​​ភាព​​​របស់​​សម្តេច​​​តេ​ជោ​​កើន​​ដល់​​៨៧%

យោង​តាម​ការ​ស្ទង់​មតិ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សាធារណរដ្ឋ​អន្តរជាតិ (IRI) របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ចំពោះ​ប្រជាប្រិយភាព​របស់​សម្ដេច​តេជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ដែល​បាន​ប្រកាស​ផ្សាយ​កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ២០១១ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ប្រជា​ប្រិយភាព​របស់​សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតី​តេ ហ៊ុន សែន ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០៦ មកដល់ ឆ្នាំ២០១១ កើនឡើងដល់ ៨៧% ដែល​ត្រូវបានសម្តេចតេជោ​ចាត់​ទុកថា ជាមូល​ហេតុ​ដែល​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា ដាក់​សម្តេចជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី។

ក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​សាលា​ពុទ្ធិក​អនុវិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន សិរី​សារ​ពេជ្រ និង​សមិទ្ធ​ផល​នានា​នៅក្នុង​បរិវេណ​វត្ដ​សិរី​សារ​ពេជ្រ ដែល​មាន​តម្លៃ​ច្រើន​ម៉ឺន​ដុល្លារ​អាមេរិក ស្ថិតនៅក្នុង​ឃុំ​ល្វា ស្រុក​ព្រះស្ដេច ខេត្ដ​ព្រៃវែង សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតីតេ​ជោ ហ៊ុន សែន បាន​លើកយក​របាយ​ការណ៍​ IRI របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​មកបង្ហាញ​ដោយ​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹងថា ការ​ទុក​ចិត្ត​ចំពោះ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មាន ៨៧% បានសេចក្តី​ថា នៅ​ពេល​ដែល IRI ចាប់ផ្តើម​ស្ទង់​មតិ​ខ្ញុំ​មាន​ជាង ៨០%​ទៅ​ហើយ​ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​រក្សា​នូវ​ប្រជាប្រិយ​ភាព​របស់ខ្ញុំ​បាន ៧ឆ្នាំ ​ក្នុង​អត្រា​ជាង ៨០% ។ “នេះ​ជា​មូលហេតុ​មួយ​ក្នុងចំណោម​មូលហេតុ​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដាក់ ហ៊ុន សែន ធ្វើជា​បេក្ខជន​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ជា​បន្តទៀត” 

សម្រាប់​ការ​ស្ទង់​មតិ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សាធារណរដ្ឋ​អន្តរជាតិ(IRI) សម្តេច​តេ​ជោមាន​ប្រសាស​ន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការស្ទង់មតិ​ថា​តើ​ប្រទេស​កម្ពុជា​កំពុង​ដើរ​លើ​ផ្លូវ​ត្រូវ ​ឬ​ផ្លូវខុស​នោះ ចម្លើយ​បាន​បង្ហាញថា ៨១% ស្មើនឹង ១៦២២នាក់ ​ឆ្លើយ​ថា ដើរ​លើ​ផ្លូវ​ត្រូវ​ដែល​កាលពី​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ២០១០ មានតែ ៧៦%។ ១៦% ស្មើនឹង ៣៧៨ នាក់​ ឆ្លើយ​ថា ​មិនបាន​ត្រឹមត្រូវ​ក្នុង​ពេល​ដែល​ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០ មាន ២៣% បាន​សេចក្តី​ថា រយៈពេល ១ឆ្នាំ ក្រោយ​ការ​មិន​ពេញចិត្ត យល់ថា កម្ពុជាដើរ​លើ​ផ្លូវខុស​ធ្លាក់​មក​នៅ ១៦% ឯ​ការស្ទង់មតិ​ថា ​កម្ពុជា​ដើរ​លើ​ផ្លូវ​ត្រូវ​គឺ​បាន​កើនឡើង​ពី ៧៦% ដល់ ៨១%​។ IRI បាន​និយាយ​នៅក្នុង​របាយការណ៍​របស់​ខ្លួន​ថា នៅ​ខែ៨ ឆ្នាំ២០០៦ ការស្ទង់មតិ​បង្ហាញថា ​កម្ពុជា​ដើរ​លើ​ផ្លូវ​ត្រូវ​មាន ៦០% មកដល់​ចុងឆ្នាំ ២០១១ ឡើង ៨១%, កម្រិត​ឆ្លើយ​ថា​មិន​ត្រឹមត្រូវនៅ​ឆ្នាំ២០០៦ មាន ៣៧% ដល់​ចុងឆ្នាំ ២០១១ នៅ​ស​ល់តែ ១៦% ដូច្នេះ​បាន​សេចក្តី​ថា គណបក្សប្រជាជន​ដឹកនាំ​ត្រូវ​ហើយ ត្រូវ​សម្រាប់​មនុស្ស​ភាគច្រើន​។

ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការ​លើក​ឡើង​របស់​ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោ ដែល​ថា​គណបក្ស​ប្រជាជន​បាន​ចាញ់​ឆ្នោត​ទៅ​ហើយ ​បើ​ពិនិត្យ​ពី​តួរលេខ​នៃ​ការបោះឆ្នោត​ក្រុម​ប្រឹក្សាឃុំ​-​សង្កាត់ ​ កាលពី​ឆ្នាំ២០១២ នោះ សម្តេច​តេ​ជោ​មាន​ប្រសាសន៍​ពន្យល់​ថា ប្រជាជន​នៅ​ឆ្នាំ២០១២ មាន ១៤ ០៨៣ ៩៤៩ នាក់ ប្រជាជន​បាន​ចុះបញ្ជី​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ២០១២ មាន ៩ ២០៣ ៤៩៣ នាក់​ត្រូវជា ៦៥,៣៥% នៃ​ប្រជាជន​សរុប​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​។ ​ប្រជាជនចូលរួម​បោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២ មាន ៥ ៩៩៣ ២៩២ នាក់​ ត្រូវជា ៦៥,១៣% នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​បាន​ចុះ​បញ្ជី​បោះឆ្នោត​។

សម្រាប់​តួរលេខប្រជា​ជន​ចូល​រួម​បោះ​ឆ្នោត សម្តេច​តេជោបាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា ​​ចំនួន ៦៥,១៣% ជាអត្រា​សមរម្យ​បើ​ប្រៀបធៀប​ជាមួយនឹង​ស្ថិតិ​ដែល​ដកស្រង់​ពី​គេហទំព័រ​នៃ​ប្រទេ​ស​មួយចំនួន​អំពី​វត្តមាន​ប្រជា​ជន​ចូល​រួម​បោះ​ឆ្នោត។​

ចំពោះ​លទ្ធផល​នៃការ​បោះ​ឆ្នោត សម្តេច​តេជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា សន្លឹកឆ្នោត​បាន​ការ​មាន ៥ ៨៧៥ ៧១៩ សម្លេង​ត្រូវជា ៩៨,០៣% នៃ​សម្លេង​ឆ្នោត​សរុប​។ ​សន្លឹកឆ្នោត​ដែល​មិនបានការ​មាន ១១៨ ២៧៣ សន្លឹក​ត្រូវជា ១,៩៧% នៃសន្លឹក​ឆ្នោត​សរុប។ ដូច្នេះ​សន្លឹកឆ្នោត​បានការ​មានតែ ៤ ៧៥០ ៧១៩ សន្លឹក​ទេ ដែល​សន្លឹកឆ្នោត​គាំទ្រ​គណ​បក្ស​ប្រជាជន​មាន​ចំនួន ៣ ៦៣១ ០៨២ សម្លេង​ ត្រូវជា ៦១,៨០%​ នៃ​សន្លឹកឆ្នោត​បានការ​សរុប​។​ គណ​បក្ស​សមរង្ស៊ី ទទួល​បាន ១ ២២៤ ៤៦០ សម្លេង​ត្រូវជា ២០,៨៤%​នៃ​សម្លេង​ឆ្នោត​បានការ​សរុប។ ដូច្នេះ គណបក្ស​នេះ​ទើបនឹង​មាន ២០,៨៤%​ ទេ ក្នុងពេលដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​មាន​ទៅដល់ ៦១,៨០% ដូច្នេះ​ខុសត្រូវ​គ្នា​ក្នុង​ទំហំ ៤០%​។​ គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​ទទួល​បាន ៥៨ ០៤៨៣ សម្លេង​ត្រូវជា ៩,៨៨% នៃ​សម្លេង​ឆ្នោត​បានការ​សរុប ដូច្នេះ​គណបក្ស​នេះ​ត្រូវ​នៅ​ទាប​ជាង​គណបក្ស​ប្រជាជន​ជាង ៥២%​។

សម្តេច​តេ​ជោ​​ថ្លែង​ថា បើ​គិត​ជា​សន្លឹក​ឆ្នោត​គណបក្ស​ប្រជាជន ៣ ៦៣១ ០៨២ សម្លេង, ​គណ បក្ស​សមរង្ស៊ីបាន ១ ២២៤ ៤៦០ សម្លេង​ បាន​សេចក្តីថា សមរង្ស៊ីនៅ​ចាញ់​គណបក្ស​ប្រជាជន​ចំនួន ២ ៤០៦ ៦២២ សម្លេង​។ ​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​ទទួល​បាន ៥៨០ ៤៨៣ សម្លេង​ដែល​នៅ​ចាញ់​គណ​បក្ស​ប្រជាជន ៣ ០៥០ ៥៩៩ សម្លេង​។ ​បើ​គណបក្ស​ទាំងពីរ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​បាន ១ ៨០៤ ៩៤៣ សម្លេង យក​មក​សង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ​គណបក្ស​ទាំងពីរ​នៅ​ចាញ់​គណបក្ស​ប្រជាជន ១ ៨២៦ ១៣៩ សម្លេង ថែមទៀត។ ដូច្នេះ​បើ​ចង់​ឈ្នះ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ត្រូវ​រក​ឲ្យ​បាន ៣ លាន​ទៅ ៤ លាន​សម្លេង​ទៀត ដែល​នេះ​ជា​តួលេខ​ជាក់លាក់​ដែល​បាន​ចេញ​មក​។

សម្តេច​តេជោសែន មានប្រសាសន៍ថា បើ​យើង​គិត​តាមរបៀប​ក្រុមប្រឆាំង​វិញ​ឃើញថា គណ​បក្ស​ប្រជាជន​ទទួល​បាន ៣ ៦៣១ ០៨២ សម្លេង​ ប្រៀបធៀប​នឹង​ប្រជាជន​ដែល​បាន​ចុះឈ្មោះ​បោះឆ្នោត ៩ ២០៣ ៩៩៣ នាក់​ មានន័យថា អ្នក​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត ដែល​មិនទាន់​បាន​មក​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​មាន ៥ ៥៧២ ៤១១ ថែមទៀត ប៉ុន្តែ​បើ​ពិនិត្យ​ពី​គណ​បក្ស​២នោះ​វិញ គណបក្ស​សមរង្ស៊ីបាន ១ ២២៤ ៤៦០ សម្លេង​។ ដូច្នេះ​បើ​ប្រៀបធៀប​អ្នកមានសិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​នៅ​ខ្វះ ៧ ៩៧៩ ០៣៣ នាក់​ទៀត ​នៅ​ពេល​ដែល​គណ​បក្ស​ប្រជាជន​ខ្វះ​តែ​ជាង ៥លាន ប៉ុន្តែគណបក្ស​សមរង្ស៊ី នៅ​ខ្វះ​ជិត ៨លាន​នាក់​។ ​ចំណែក​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស ៥៨០ ៤៨៣ សម្លេង ប្រៀបធៀប​ទៅ​នឹង​អ្នក​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត ៨ ៦២៣ ០១០ នាក់​ទៀត ដែល​មិន​គាំទ្រ​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​តើ​គិត​យ៉ាង​ដូចម្តេច ហើយ​បើ​គណបក្ស​ទាំងពីរ​បូក​បញ្ចូ​ល​គ្នា​ក៏បាន​តែ ១ ៨០៤ ៩៤៣ សម្លេង ដូច្នេះ​អ្នក​ដែល​មិន​គាំទ្រ​គណបក្ស​ទាំងពីរ​មាន​ទៅដល់ ៧ ៣៩៨ ៥៥០ នាក់​ទៀត​។

ផ្អែក​តាម​ការលទ្ធផល​ខាង​លើ​នេះ សម្ដេចតេជោ​បាន​បង្ហាញ​ឱ្យឃើញ​ទៀតថា ទោះបីជា​គណ​បក្ស​ប្រឆាំង​ពីរ រួម​បញ្ចូល​គ្នា​ជា​គណបក្សសង្គ្រោះ​ជាតិ​នោះ​ក៏​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​នៅ​តែ​មិន​មាន​សំឡេង​អាច​ឈ្នះ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ដែរ ដែល​ក្នុងនោះ​ដែរ​សម្ដេច​តេជោ​បង្ហាញ​នូវ​ការ​ជឿជាក់​យ៉ាង​មាំ​ថា ចំនួន​អ្នកបោះឆ្នោត​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជាជន​នឹង​មាន​ចំនួន​កាន់តែច្រើន​ឡើង​តាមរយៈ​អ្វី​ដែល​សម្ដេច​ហៅថា ជា​អ្នក​ដែល​បោះឆ្នោត​ប្រចាំត្រកូល​ឱ្យ​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​មានន័យថា យុវជន​ស្រករ​ក្រោយ ដែល​ដល់​អាយុ​បោះឆ្នោត​ដែលត្រូវជា​កូន​ជា​ចៅ​របស់​មន្ត្រី​គណបក្ស​ប្រជាជន ឬ​ជា​កូនចៅ​ប្រជាជន ដែល​តែងតែ​បោះឆ្នោត​គាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រជាជន​រហូត​មក​នោះ នឹង​បន្ត​ក្លាយជា​អ្នក​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កាន់តែ​ច្រើនឡើង។ “ខ្ញុំ​មិន​ជឿ​ថា អ្នក​ដែល​បោះឆ្នោត​ជូន​គណបក្ស​ប្រជាជន នឹង​មិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ទេ ព្រោះ​គណបក្ស​យើង​មិន​ដូរ​ឈ្មោះ អត់​ដូរ​សញ្ញា ដែល​វា​ខុសគ្នា​ពី​ការបោះ​ឆ្នោត​តាម​បែប​ពនេចរ ព្រោះ​បក្ស​គេ​បាន​ដូរ​ឈ្មោះ ដូរ​ស្លាក​សញ្ញា ដូរ​រហូត​ដូច្នេះ​បើ​បក្ស​ពនេចរ​ហើយអ្នក​បោះ​ឆ្នោត​ក៏​ពនេចរ​ដែរ”៕

សម្ដេច​​តេ​ជោ​​ធានា​​កា​រពារ​​រាជា​និយម​​ពេល​មាន​​ខ្សែ​រាជ​វង្ស​មួយ​​អង្គ​ដែល​​ធ្លាប់​​បំផ្លា​ញ​​រាជា​និយម​ចូលរួម​​បក្ស​ប្រ​ឆាំង​

សម្ដេច​អគ្គមហា​សេនាបតី​តេជោ ហ៊ុន សែន នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃព្រះរាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា ​បាន​ប្រកាស​ការធានា​ចំពោះ​ភាព​ស្ថិតស្ថេរ​នៃ​របប​រាជានិយម ក្នុងខណៈដែលមាន​ព្រះអង្គម្ចាស់​មួយ​អង្គ​ដែលធ្លាប់​បំផ្លាញ​របប​រាជា​និយម​ក្នុង​ទសវត្សរ៍ទី៧០ ចូល​រួម​ជាមួយ​គណបក្សប្រឆាំង ដែល​មាន​ពួក​ក្រុម​ប្រដាប់​អាវុធ និង​ទង់ជាតិ​របស់​គេ ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​របប​រាជានិយម។

នៅក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​សមិទ្ធផល​នៅ​វត្ត​សិរី​សារ​ពេជ្រ ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​ល្វា ស្រុក​ព្រះស្ដេច ខេត្ដ ព្រៃវែង កាលពី​ថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ សម្តេច​តេ​ជោនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី មាន​ប្រសាសន៍​ថា ឥឡូវនេះ​មាន​អង្គ​ម្ចាស់​មួយ​អង្គ ដែល​កំពុង​ខិតខំ​បំផ្លាញ​របប​រាជានិយម បំផ្លាញ​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ បំផ្លាញ​រាជបល្ល័ង្គ បំផ្លាញ​ព្រះ​កិត្តិនាម​ព្រះរាជវង្សានុវង្ស​ តាមរយៈ​នៃ​ការចូលរួម​ជាមួយ​ គណបក្ស​ប្រឆាំង ដែល​មាន​ពួក​ក្រុម​ប្រដាប់​អាវុធ និង​ក្រុម​ដែល​មាន​ទង់ជាតិ​ដែល​បាន​បង្ហាញ​នេះ ចង់​ផ្លាស់ប្តូរ​របប​រាជានិយម​តាមរយៈ​ទង់ជាតិ​របស់​គេ​។ ​សម្តេច​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​មាន​ប្រសា​ស​ន៍​ថា មិនមែន​ត្រឹមតែចង់​ដូរ​គណបក្ស​ប្រជាជន និង​ដូរ ហ៊ុន សែន ទេ តែ​ដូរ​របប​តែម្តង​។ ហ៊ុន សែន គ្រាន់តែ​ជា​រនាំង​ការពារ ហើយ​វាយ​បើកផ្លូវ​ដើម្បី​ទំលាយ​ចូល​ឲ្យ​ដល់​រាជវាំង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

ទាក់​ទង​នឹង​វត្តមាន​ព្រះអង្គ​ម្ចាស់​ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ ដែល​បាន​ទៅ​ចូលរួម​ជាមួយ​បក្សប្រឆាំង ហើយ​នៅ​ថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ទៅ​និយាយ​នៅ​ខេត្តកំពត ហើយ​ត្រូវ​បាន​យក​មក​ចាក់​ផ្សាយ​ក្នុង​កម្មវិធីសង្គ្រោះជាតិ ដែលក្នុង​នោះ ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ធម្មកោ ក៏​អះអាងថា ខ្លួន​តំណាង​ឲ្យ​រាជ​វង្ស​ខ្មែរ ត្រួវ​បាន​សម្ដេចតេជោ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​អំពី​ករណី​នេះ​ថា សម្តេច​ក្រុមព្រះនរោត្ដម រណឬទិ សរសេសំបុត្រ ផ្ញើ​ជាចុតហ្មាយ​មួយ​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ព្រះ​ករុណា ខ្ញុំនៅថ្ងៃ ទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣នេះ។ ព្រះអង្គ​បានមាន​បន្ទូល​ក្នុង​ចុតហ្មាយ​នោះថា ចំពោះ​បន្ទូល​ដួច​បាន​ជម្រាប​សម្ដេច​ខាង​លើនេះ (ធម្មិកោ) ថ្វីត្បិត​តែ​ជាសិទ្ធិ​របស់ទ្រង់ ក៍ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំសូម​បដិ​សេធ​ដា​ច់​ខាត។ ព្រះអង្គមិនតំណាងឲ្យខ្ញុំ ដែល​ខ្ញុំ​ក្នុងឋានៈ​ជាសមាជិក​រាជ​វង្ស​ខ្មែរមួយ​រូប​នោះ​ទេ ព្រោះ​ព្រះអង្គ​បាន​ចូល​ជាសមាជិក​នៃគណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ នាសមាជ​ថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលផ្ទុយ នឹងព្រះរាជឱវាទ​នៃព្រះករុណា​ព្រះបរមរតន​កោដ្ឋ​ជាទី​សក្ការៈ​ដ៍ខ្ពង់ខ្ពស់​បំផុត​កាល​ពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១១។ សម្ដេចតេជោ​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ទៀតថា ​ប៉ុន្មា​ន​ថ្ងៃ​មុននេះ ក្នុងបទសំភាសន៍ដែលផ្សាយ​តាមវិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី ក្នុងពេលដែល​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ បានទៅខេត្តក្រចេះ បាននិយាយថា “ឥឡូវ​បង​ប្អូន​ទាំង​អស់​ត្រៀម​ជ្រើស​រើស​ទៅ ជ្រើស​រើស​រវាង​ការគ្រប់គ្រង​របៀប​កុំម្មុយនីស្ត ឬ​មួយការ​គ្រប់​គ្រង​របៀប​សង្គម​រាស្ត្រ​និយម ដែលខ្ញុំ (ធម្មិកោ) ជាតំណាង” ។

ពាក់ពន្ធ័​នឹងទង្វើ​ដ៏គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​រាជវង្ស ឬរាជានិយម ដែល​បង្ក​ឡើងដោយព្រះអង្គម្ចាស់​ ធម្មិកោ សម្ដេច​តេជោ​បាន​ធ្វើការ​បកស្រាយ​ដោយ​ពន្យល់​ថា​ ទីមួយ​ខ្ញុំសូមអំពាវនាវ​ដល់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​សូមកុំ​មាន​ការភន្ត័​ច្រឡំ​ ចំពោះ​ព្រះមហាក្សត្រជាទីសក្ការៈរបស់យើង សូមកុំមានការ​ភន្ត័​ច្រឡំ​ជាមួ​យ​និង​អង្គ​សម្ដេច​ម៉ែ ព្រះមហាក្សត្រី ព្រះវររាជ​មាតាជាតិ​ខ្មែរ សម្ដេច​យាយ​សម្ដេច​យាយ​ទួត។ ឥឡូវ​ដោយ​សារ​តែ​ព្រះអង្គម្ចាស់​អង្គ​នេះ តាំង​ខ្លួន​តំណាង​ឲ្យរាជវង្ស និង​តាំង​ខ្លួន​តំណាងឲ្យសង្គម​រាស្ត្រ​និយម​ការវិភាគ​របស់​អ្នកនយោបាយ​មួយ​ចំនួន​អាចមាន​ខ្លះ​នៅ​ក្នុងគណបក្ស​ប្រជាជន​ផង ​ហើយក៍មានខ្លះនៅក្នុងគណបក្សដ៍ទៃ ដែលគេចូលរួម​បោះ​ឆ្នោត​ផង​ដែរថា ព្រះករុណា​ព្រះមហាក្សត្រ និង​សម្ដេច​ម៉ែចាប់ត្រីដៃទាំងពីរ នេះជា​មហន្ត​រាយ​ដ៍​គ្រោះថ្នាក់មួយ​សម្រាប់រាជ​វង្ស បន្ថែម​ទៅ​ដោយ​ព្រះអង្គម្ចាស់​អង្គ​នេះ ប្រើព្រះនាម​អតីត​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ​សម្ដេច​ព្រះ​នរោត្ដម​​សីហនុ ដែលព្រះអង្គសោយ​ទីវង្គត​ទៅហើយ ប្រើព្រះ​នាមក្នុង​នាម​ជាព្រះរាជខុទ្ទ​កាល័យ​របស់សម្ដេច​ម៉ែ​ថែម​ទៀត ដូច្នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នកវិភាគ​កាន់តែ​សង្ស័យថា នេះ​ជាឧបាយ​កល​របស់​ព្រះមហាក្សត្រ និង​សម្ដេច​ម៉ែ​ឬ​ទេ?។

សម្តេច​តេជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា រឿងនេះមហន្តរាយធំណាស់ បើ​សិន​ជាយើ​ង​មិន​ចេញ​មុខ​មក​ការពារ ខ្ញុំ​ព្រះករុណា​ខ្ញុំមិនចេញ​មុខមក​ការពារ​ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេច​ម៉ែ​ទេ គឺមា​ន​មហន្តរាយ ដែល​អាចធ្វើ​ឲ្យខូចខាត​នូវព្រះកិត្តិនាម​របស់​ព្រះមហា​ក្សត្រ​ជាទីសក្ការៈ និង​សម្ដេច​ម៉ែជា​ទីសក្ការៈ​របស់​យើង។ ខ្ញុំព្រះករុណា​ខ្ញុំហ៊ាន​យក​ជីវិត​មក​ធានា​ថា គ្មានការ​ពាក់​ពន្ធ័​ជាមួយ​នឹង​ព្រះមហាក្សត្រ​ទេ អត់មាន​ការពាក់ព័ន្ធ​ទាល់​តែសោះ​ជាមួយ​ព្រះមហាក្ស​ត្រ​ហើយ​ក៏​គ្មាន​ការពាក់ព័ន្ធ​ទាល់​តែសោះ​ជាមួយ​នឹងសម្ដេច​ម៉ែ នេះ​ជាសិទ្ធិ​នយោបាយ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​អង្គ​នេះ​តែប៉ុណ្ណោះ ហើយ​ក៏មាន​តែព្រះអង្គម្ចាស់​អង្គនេះ ដែល​ទៅចូល​រួម​ជាមួយ​បក្ស​ប្រឆាំង ដែល​ផ្ទុយ​ទៅនឹង​មាគ៌ាក្រប​ខណ្ឌ នៃ​ព្រះរាជតំរិៈ​របស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបរមរត​ន​កោដ្ឋ។

សម្ដេច​តេជោ​ថ្លែង​ថា ព្រះអង្គ​ដាច់ខាត​មិនធ្វើរឿង​នេះទេ ព្រោះរាជរដ្ឋាភិ​បាល​ជារាជរដ្ឋា​ភិ​បា​ល​របស់​ព្រះអង្គ ព្រះអង្គ​ត្រូវ​ធ្វើការ​ជាប់​ជាមួយ​រដ្ឋមន្ត្រី ព្រះអង្គ​ទ្រង់ការ​ជាមួយ​រដ្ឋសភា​តាម​ព្រះ​រាជសារ ប៉ុន្តែ​ព្រះអង្គ​បានទ្រង់​ការផ្ទាល់​ជាមួយ រាជ​រដ្ឋា​ភិបាល​ប្រចាំ​ថ្ងៃ ហើយរាជ​រដ្ឋាភិ​បាល​ដែល​មាន​គណបក្សប្រជាជន​ដឹកនាំ គឺ​ជាកំផែង​ដ៏​រឹងមាំបំផុត​ដើម្បី​ការពារ​រាជបល្លង្គ័ ការ​ពារ​រាជា​និយម ការពារ​ព្រះមហាក្សត្រ។ អញ្ចឹងទេ​សូមបង​ប្អូន​ប្រជា​ពលរដ្ឋ និង​ព្រះសង្ឃ​មេត្តា​កុំភន្ត័​ច្រឡំអ្វី​ទាំងអស់​លើការ​ដែលថា អាច​នឹងមានឧបាយកល​របស់​ព្រះមហាក្សត្រ និង​សម្ដេច​ម៉ែ ដែល​ឲ្យធម្មិកោទៅ​ចូលរួម​ជាមួយ​បក្សប្រឆាំង សូមកុំភន្ត័ច្រឡំកន្លែងហ្នឹង ខ្ញុំហ៊ាន​យ​ក​ជីវិតមកស្បថ​មកធានា ព្រោះ​ព្រះអង្គតែងតាំង​គោរមងារ​តេជោ គឺដើម្បី​ការពារ​ស្ដេច។

ចំណុច​ទីពីរ​ដែលទាក់ទិន​ថា រាជវង្សខ្មែរ​មាន​ខ្ញុំជាតំណាង​ហើយ​ប្រើពាក្យថា ឬមួយគ្រប់​គ្រង​តាម​សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម​ដែល​ខ្ញុំជាតំណាង សម្តេច​តេជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ពន្យល់​ថា ឥឡូវ​ខ្ញុំព្រះករុណា​ខ្ញុំសូម​បកស្រាយ​ថា តើ​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់ធម្មិកោ​ជានរណា ជាទាហាន​លន់​ណល់​។ អញ្ចឹងទេ ព្រះអង្គម្ចាស់​គ្មានសិទ្ធ​មក​និយា​យអំពី​ការ​ការពារ​រាជានិយម ឬការពារ​រាជ​បល្លង្គ័ ការពារ​ព្រះមហាក្សត្រទេ ព្រះអង្គ ក៏​កាន់​តែគ្មានសិទ្ធការពារនូវ​របប​សង្គម​រាស្រ្ត​និយម​ដែរ ព្រោះព្រះអង្គ​ខ្លួនឯង​ផ្ទាល់ជាអ្នក​រួម​ជា​មួយ​លន់ណល់ ដើម្បីផ្ដាច់ផ្ដិលរាជានិយម ផ្ដាច់ផ្ដិល​សង្គម​រាស្ត្រនិយម ព្រះអង្គកុំថា​ចិត្ត​សឿង។ លន់ណល់​ប្រឆាំងនឹងសម្ដេចសីហនុ លន់​ណុល​ជា​អ្នកផ្ដួលរាជានិយម ​បង្កើត​ឡើង​នៅ​របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ។

សម្តេច​តេជោ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែ​ម​ថា  រាជានិយមក៍មិនមែនរបស់​ព្រះ​អង្គ​ដែរ (ធម្មិកោ) គឺរបស់ទាំងអស់គ្នា ព្រះ​ករុណា​បានមានបន្ទូលថា សង្គមរាស្ត្រនិយម​ស្លាប់​បាត់​ទៅហើយៗចាត់ទុក​គណបក្ស​ប្រជា​ជ​ន​​ជាប្អូនរបស់សង្គមរាស្ត្រនិយម។ សូម្បីតែ​ព្រះ​ករុណា ព្រះបិតាចាត់ទុកគណបក្សប្រជាជន​ជា​ប្អូន​សង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏គណបក្ស​ប្រជាជន​មិន​ដែល​យក​ទៅប្រើប្រាស់ ដើម្បីទាញយកប្រជា​ប្រិយ​ភាព ក្នុងការឃោសនា​បោះឆ្នោត​រកសម្លេង​ឆ្នោត​ទេ។ ​សូម្បីតែ​ព្រះករុណា​ព្រះមហាក្សត្រ​ប្រទាន​គោរមងារសុទ្ធតែខ្ពស់ៗ ងារជាសម្ដេច ក៏ប៉ុន្តែ​យើង​មិន​ដែលយកស្ថាប័ន​ព្រះមហាក្សត្រ​ទៅ​ទាក់ទាញសន្លឹកឆ្នោត ពីប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។

សម្ដេចតេជោ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្លែងថា សារ​របស់​ខ្ញុំថ្ងៃ​នេះ មុខជា​ដឹងដល់​ព្រះមហាក្សត្រ និង​សម្ដេច​ម៉ែៗ​ទូល​ថ្វាយ​ពីចម្ងាយ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោ សព្វថ្ងៃនេះ​ប្រើព្រះនាម​ខុទ្ទកាល័យ​ព្រះ​អង្គ​សប្បើម​ណាស់ ដូច្នេះ​សូមព្រះអង្គ​គិតគូរ​បើថាវា​មិននេះ​ដាក់ចេញឲ្យទៅ​ធ្វើនយោ​បា​យ​សិន​ទៅ ព្រោះ​ស៊ីប្រាក់ខែរដ្ឋ ល្មម​កាត់​ប្រាក់ខែ​ទេដឹង ប៉ុន្តែ​នេះជា​សិទ្ធិ​របស់​សម្ដេចម៉ែ​ព្រោះ​យើង​បើក​ទៅខុទ្ទកាល័យ​ព្រះអង្គ​ហើយ ប៉ុន្តែ​យក​ល្អ​កុំកាត់អី​ទុកគ្រាន់​បានចាយខ្លះ​ហើយ​យ​ក​ទៅ​ឃោស​នា​ទៅ។ សម្តេច​តេជោ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា សូមផ្ដាំទៅព្រះអង្គ សូម្បីតែឪពុកម្ដាយ​ខ្លួនឯង​ព្រះអង្គ​មិន​ស្មោះ​ត្រង់​ផង តើ​ព្រះ​អង្គ​ទៅស្មោះត្រង់​ជាមួយ​អ្នកណា​ទៀត និយាយ​គ្នាឲ្យ​ត្រង់ៗ ព្រះអង្គ​កុំលេង​សើច​រឿង​ហ្នឹង។

ទាក់​ទង​នឹងកង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធប្រឆាំង​ដែល​ប៉ុន​ប៉ង​បំផ្លាញ​របប​រាជា​និយម សម្តេច​តេ​ជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ក៏បាន​លើក​បង្ហាញ​ម្តង​មួយៗផង​ដែរ ​នូវ​រូបភាព​របស់​ក្រុមចលនា​ប្រឆាំង​ដោយ​ប្រដាប់​អាវុធទាំងនោះ។ សម្តេច​តេជោ​មាន​ប្រសា​ស​ន៍​ថា បើសិនជា​ដូរ​ខ្ញុំ​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដូរ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ចេញពី​អំណាច​អត់​បញ្ហា​ទេ ប៉ុន្តែ​សូមមើល​ឲ្យ​ច្បាស់​នេះ​ជា​ទង់ជាតិ​នៃ​ចលនា «​អំណាច​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​» ដែល​បាន​ដូរ​ទង់ជាតិ ដែល​ប្រធានចលនា​នេះ ​ធ្លាប់បាន​ឡើង​តាម​រយៈប៉ុស្តិ៍​ទូរទស្សន៍​ក្រុម​អាវ​លឿង​ថៃ​។​ សម្តេច​តេ​ជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា សម្តេច​បាន​ស្នើ​ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក​ជួយ​ស្រាវជ្រាវ​សំណុំ​រឿង​នេះ នៅ​ពេល​ដែល CIA បាន​មក​ជួប​ដើម្បី​រៀបចំ​ដំណើរ ទស្សនកិច្ច​របស់​ឯក​ឧ​ត្ត​ម​ប្រធានាធិបតី បា​រ៉ា​ក់ អូ​បា​ម៉ា​។ “​ខ្ញុំ​ស្នើ​ឲ្យ​អាមេរិក​ជួយ​ស្រាវជ្រាវ ព្រោះ​អាមេរិកប្រឆាំង​នឹង​ទង្វើ​អ្នកណា​ក៏ដោយ ដែល​ពលរដ្ឋ​របស់​ខ្លួន​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋ​មួយ ដែល​ជា​មិត្តភក្តិ​របស់​អា​មេរិក ដែល​មាន​ទំនាក់ទំនង​ការទូត”។ ​សម្តេច​តេ​ជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា គេ​ចង់​ដូរ​បែប​ហ្នឹង បើ​ដូរ​តែ​ខ្ញុំ ដូរ​តែ​គណបក្សប្រជាជន​វា​អត់​ចោទ​ទេ តែ​គេ​ដូរ​របប​រាជា​និយម​ចេញ​តែម្តង ហើយ​ក្រុម​នេះ​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​មាន​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ដែល​កំពុង​ហ្វឹកហាត់​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​។​

សម្តេច​តេ​ជោ​ក៏បានមាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ផង​ដែរ​ថា ករណី​ដូចជា ឈុន យ៉ាសិទ្ធិ ដែល​បាន​ប្រើ​កម្លាំង​ប្រដាប់ អាវុធ​ធ្វើ​ភេរវកម្ម​ឆ្នាំ២០០០ នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ត្រូវ​បាន​សហរដ្ឋអាមេរិក​កាត់​ទោស​ឲ្យ​ជាប់គុក​មួយ​ជីវិត ហើយ​បាន​ចង.ក​សម្លាប់​ខ្លួន​នៅក្នុង​គុក​ទៅហើយ​។

សម្រាប់ចលនា ​«​ខ្លា​រំដោះ​» ​ជា​ចលនា​ទី២ ​សម្តេចតេជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​បង្ហាញឲ្យ​ដឹង​ថា បាន​ដូរ​ទង់ជាតិ​ដែរ ហើយ​ការ​ដូរ​ទង់ជាតិ​នេះ​ គឺជា​បញ្ហា​សំខាន់។ ​ក្រុម​ទាំងពីរ​នេះ​​កំពុង​ជ្រក​នៅក្រោម​បក្ស​ប្រឆាំង​សព្វថ្ងៃ ព្រោះ​គេ​មិន​អាច​មក​ជ្រក​ជាមួយ​គណបក្ស​ហ្វ៊ុន​ស៊ិន​​ប៉ិច និង​មក​ជ្រក​ជាមួយគណបក្ស​ប្រជាជន​បានទេ គេ​ជ្រក​ជាមួយ​គណបក្សប្រឆាំង ដើម្បី​ធ្វើ​សកម្ម​ភាព ម្ខាង​យក​ភាព​ស្រប​ច្បាប់​ខាង​នយោបាយ​ក្នុង​គណបក្ស​នយោបាយ ម្ខាង​ទៀត​ធ្វើ​ចលនា​ប្រដាប់​អាវុធ​ដូរ​ទង់ជាតិ​តែម្តង​។

ចលនា​ «​មហាចក្រ​ខម​» ​ជាចលនា​ទី៣ ដែល​មាន​ទីតាំងនៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក។ ករណី​នេះ​សម្តេច​តេជោ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ​ចលនានេះ​ក៏​មាន​មនុស្ស​មួយចំនួន​កំពុង​សំងំ​នៅក្នុង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំងពីរ​ ឥឡូវ​ផ្គុំ​ចូលគ្នា​តែមួយ។ «​ចំណុច​នេះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ក្តាប់​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​មិន​មែន​ខ្ញុំ​បំភ័យ​ទេ ហើយដែល​អះ​អាង​ថា កើតសង្គ្រាម​គឺ​វា​កន្លែង​ហ្នឹង​»​។ ​សម្តេច​តេ​ជោ​ថ្លែង​ថា ចលនា​មួយទៀត​ជា​ចលនា​ទី៤ ទង់ជាតិ​ក៏​ត្រូវ​បាន​ដូរ​ដែរ ដែល​យើង​ទើបនឹង​ចាប់បាន​ជាមួយ​វត្ថុតាង​គឺ​«​រណ​សិរ្ស​រំដោះជាតិ​ខ្មែរ​» ដែល​បាន​បង្កើត​នៅ​បាងកក ដែល​ប្រទេស​ថៃ​បាន​ដេញ​ចេញ ហើយ​រត់​ចូល​មក​ស្រុក​ខ្មែរ​ហើយ​ត្រូវ​យើង​ចាប់ ដែល​មនុស្ស​មួយចំនួន​របស់​ពួក​គេ ​កំពុង​ហ្វឹកហាត់​កម្លាំង​ប្រដាប់អាវុធ និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​កំពុងស្ថិត​នៅក្នុង​គណបក្សប្រឆាំង​។

ក្រុម​ចលនា​អតីត​ទាហាន​កន្សែង​ស គឺជា​ក្រុមទី៥ ដែល​ទង់ជាតិ​របស់​ពួកគេ​ក៏បាន​ដូរ​ទៀត ហើយ​មាន​ទាំង​កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ​ដែល​ឈរជើង​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ ហើយ​យើង​នឹង​សហការ​ជាមួយថៃ ដើម្បី​បំផ្លាញ​កម្លាំង​អស់នេះ ហើយ​ដែល​ក្រុម​នេះ​មួយចំនួន​កំពុង​លាក់ខ្លួន​នៅក្នុង​ខ្សែ​បណ្តាញរបស់​គណបក្សប្រឆាំង។ ទាក់​ទង​នឹង​ក្រុម​ភេរវកម្ម​ជ្រុល​និយម​នេះ សម្តេច​តេជោ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា ​ខ្ញុំ​សូម​ផ្តាំ​ទៅ​គណបក្សប្រឆាំង​ផង បើ​មានការ​ចាប់​ខ្លួន​​ណាមួយ​កើតឡើង កុំ​ថា​ចាប់​សមាជិក​បក្សនយោបាយ គឺ​កម្លាំង​ភេរវកម្ម​ទេ៕

កិច្ច​​ប្រជុំ​​ផ្តល់​​ព័ត៌មាន​​អំពី​វឌ្ឍន​ភាព​​នៃ​​ការ​​រៀប​​ចំ​​សម័យ​​ប្រជុំ​​ពេញ​​អង្គ​លើក​ទី​​៣៧ នៃ​​គណៈ​កម្មា​ធិការ​​បេតិក​ភ័ណ្ឌ​​ពិភព​លោក

នៅសល់​តែ​ ៣០ថ្ងៃ​ទៀត​ទេ សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី​៣៧ នៃ​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក​ ដែល​មាន​ប្រទេស​ចូល​រួមចំនួន​ ១៩០​ប្រទេស នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ព្រះ​រាជា​ណា​ចក្រ​​កម្ពុជា។ នេះ​ជា​មោទនភាព​ជាតិ​ខ្មែរ ដែល​កម្ពុជា​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ​ និង​ជាផ្លែផ្កា​ ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​ដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម​របស់​សម្តេច​អគ្គមហាសេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន។

ក្នុង​នាម​រាជ​រដ្ឋាភិបាល និងប្រជា​ជន​កម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភព​លោក បាន​ទៅ​ចូល​រួម​ប្រជុំ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​នៅ​ទីស្នាក់​ការ​កណ្តាល​ នា​ទីក្រុង​ប៉ារីស ប្រ​ទេស​​​​បារាំង ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣ ដល់​ថ្ងៃ​ទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣។ ការ​ដឹកនាំ​ប្រជុំ​របស់​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​​សភាចារ្យ សុខ អាន ក្នុង​នាម​ជា​ប្រធាន​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​ដោយ​អ្នក​​​ដឹក​នាំ​កំពូលៗនៃ​ស្ថាប័ន UNESCO បាន​កោត​សរសើរ និង​ជឿ​ជាក់​ថា កម្ពុជា​បាន​ត្រៀម​ខ្លួន​រួច​ជា​ស្រេច​ហើយ ដើម្បី​ទទួល​ព្រឹត្តិការណ៍ជា​សកល និង​លើក​ទី​១ នៅ​កម្ពុជា និង​កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​ទី​៣ ក្នុង​ទ្វីប​អាស៊ី ដែល​មាន​ឱកាស​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ។

មួយ​សប្តាហ៍​បន្ទាប់​ពី​ទស្ស​នកិច្ច​របស់​ឯកឧត្តម​សភាចារ្យ សុខ អាន នៅ​ទីក្រុង​ប៉ារីស ដើម្បី​បញ្ជាក់​ពី​វឌ្ឍនភាព​នៃការ​ត្រៀម​រៀបចំ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើ​ក​ទី​៣៧ នៃ​គណៈកម្មាធិការ​បេតិ​ក​ភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក​ ឯកឧត្តម ស្វាយ ស៊ីថា រដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​ប្រធាន​អនុគណៈកម្មការ​ព័ត៌មាន និង​សារគមនាគមន៍​ បាន​ដឹកនាំ​ប្រជុំ​ នា​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ នៅ​ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។

ប្រធាន និង​អនុប្រធាន​លេខា​ធិការ​ដ្ឋាន និង​អនុគណៈកម្មការ​ទាំង​៥ បាន​ចូល​រួម​ប្រជុំ​យ៉ាង​ផុលផុស ដើម្បី​ក្តាប់​ការ​ងារតាមផ្នែក​រៀងៗ​ខ្លួន និង​សហការ​គ្នា​បាន​យ៉ាង​ល្អ ដើម្បី​ធានា​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី​៣៧ ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ប្រកប​ដោយ​ជោគ​ជ័យ ដែល​ការ​នេះ វា​គឺ​ជា​មោទនភាព​ថ្មី​មួយ​ទៀត​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​សម្តេច​តេជោ ហ៊ុន សែន និង​ក៏​ជា​មោទនភាព​របស់​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​ទាំង​អស់។

ឯកឧត្តម សួស យ៉ារ៉ា អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​ប្រធាន​លេខាធិការ​ដ្ឋាន​រៀប​ចំ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី​៣៧ បាន​ជម្រាប​ជូនអង្គ​ប្រជុំថា គណៈប្រតិភូ​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក នៅ​ទីក្រុង​ប៉ារីស បាន​ជម្រាប​ជូន​ព័ត៌មាន​ទូទៅ​ ជូន​សមាជិក​អង្គ​ប្រជុំ​ចំនួន​ជាង​២០០នាក់ មក​ពី​៨០ប្រទេស ហើយ​សមាជិក​ចូល​រួម​ដែល​មក​ពី​ទ្វីប​ទាំង​៥ បាន​ស្វាគមន៍​យ៉ាង​កក់​ក្តៅ ចំពោះ​អ្វី​ដែល​កម្ពុជា​បាន ​និង​កំពុង​ត្រៀម​រៀប​ចំ​ ដើម្បី​បដិសណ្ឋារកិច្ច​គណៈ​ប្រតិភូ​ទាំង​អស់ ​ចំនួន​ប្រហែ​​ល​ពី ៨០០ ទៅ១០០០នាក់។

រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ​លេខាធិការ​ដ្ឋាន​បាន​ទទួល​ការ​ចុះ​បញ្ជី​ពី​ប្រទេស​ចូល​រួមចំនួន​​ជាង ៩០​​ប្រទេស និង​គណៈប្រតិភូ​ចំនួន​ជាង ៥០០រួច​មក​ហើយ។

ក្រៅ​ពី​ព័ត៌មាន​វឌ្ឍន​ភាព​នៃការ​ត្រៀម​រៀប​ចំ ឯកឧត្តម ស្វាយ ស៊ីថា រដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្តីការ​គណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​ប្រធាន​អនុ​គណៈកម្មការ​ព័ត៌មាន និង​សារ​គមនាគមន៍ បាន​រំលឹក និង​បញ្ជាក់​ជូន​អង្គ​ប្រជុំ​ នូវ​អ្វី​ដែល​បានចាត់​ចែងរួច​ហើយ​ រួម​មានជា​អាទិ៍៖

-ពិធី​បើក​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី​៣៧ នៃ​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅក្រោម​អធិបតី​ភាព​ដ៏ខ្ពង់​ខ្ពស់​បំផុតសម្តេច​អគ្គមហាសេនា​បតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយក​​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយ​ពិធីបើកនេះ​ នឹង​មានពិធី​អបអរ​សាទរ​យ៉ាង​ឱឡារិក​តាម​​រយៈ​ការ​សំដែង​សិល្បៈ នៅ​សាល​ធំ​នៃ​វិមាន​សន្តិភាព។

-ពិធី​បិទ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី​៣៧ នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅក្រោម​អធិបតីភាព​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ នៅ​ទីលាន​ជល់​ដំរី ក្រុង​សៀម​រាប បន្ទាប់​ពី​ភ្ញៀវ​បរទេស​មក​ពី​ប្រទេស ​១៩០ប្រទេស នឹង​មាន​ឱកាស​របកគំហើញ​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ ដែល​ជា​បេតិកភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩២។

-យុវជន​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ ដែល​នឹង​ត្រូវ​ចូល​រួម​រៀប​ចំ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើកទី​៣៧ នឹង​ត្រូវ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៧ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​២០១៣​ ដើម្បី​ឲ្យ​យុវជន​យល់​ច្បាស់​ពីការ​ចូល​រួម​រៀន​សូត្រ​ ហើយ​យុវជន​អន្តរជាតិ​មក​ពី ​១៤ប្រទេស និង​យុវជន​សង្កេតការណ៍​មក​ពី​២១​ប្រទេស នឹង​ចូល​រួម​វេទិកា​យុវជន​អន្តរជាតិ​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៨ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ នៅ​សៀម​រាប​ ក្នុង​គោល​បំណង​ថាតើ​យុវជន​រៀន​សូត្រ​អ្វី​ខ្លះ ពី​មនុស្ស​ជំនាន់​មុន​ លើ​ផ្នែក​បេតិ​កភ័ណ្ឌ ដើម្បី​យុវជន​ជំនាន់​ក្រោយ​បន្ត​វេន។

ឯកឧត្តម ស្វាយ​ ស៊ីថា បាន​បិទ​អង្គ​ប្រជុំ​ដោយ​កំណត់​​ថា គណៈកម្មាធិការ​រៀប​ចំ​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​លើក​ទី៣៧ នៃគណៈកម្មាធិការ​បេតិក​ភ័ណ្ឌ​ពិភពលោក នឹង​ធ្វើ​ពិធីសាកល្បង​នា​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣៕