Sunday, September 9, 2012
លោកលឹមគានហោចុះចែកអត្ដសញ្ញាណប័ណ្ណជូនប្អូនៗក្មួយៗចំនួន៦.៣១៤នាក់
ដោយ ៖ សុខ ខេមរា
ខេត្ដកណ្ដាល ៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ លោក លឹម គានហោ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងធនធានទឹកនិងឧតុនិយម អនុប្រធានគណៈពង្រឹងមូលដ្ឋានខេត្ដកណ្ដាល និងជាប្រធានគណៈពង្រឹងមូលដ្ឋានស្រុកពញាឮ បានអញ្ជើញចុះចែកអត្ដ សញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរជូនប្អូនៗ ក្មួយៗយុវជនចំនួន៦.៣១៤នាក់ ។
ពិធីប្រគល់អត្ដសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរនេះបានធ្វើឡើងនៅស្នាក់ការរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាស្រុកពញាឮ ខេត្ដកណ្ដាល និងមានការចូលរួមពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន សមាជិកគណៈពង្រឹងមូលដ្ឋានឃុំ ស្រុកពញាឮ ។
លោករដ្ឋមន្ដ្រីបានធ្វើការផ្ដាំផ្ញើដល់ប្អូនៗ ក្មួយៗយុវជនទាំងអស់ដែលទើបនឹងគ្រប់អាយុបោះឆ្នាត និងទទួលបានអត្ដ សញ្ញាណប័ណ្ណថ្ងៃនេះ មេត្ដារួសរាន់នាំគ្នាទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ព្រោះសន្លឹកឆ្នោតរបស់ប្អូនៗ ក្មួយៗមានតម្លៃណាស់សម្រាប់ប្រទេសជាតិ ។
លោកអនុប្រធានគណៈពង្រឹងមូលដ្ឋានគណបក្សប្រជាជនខេត្ដកណ្ដាល បានជំរុញដល់គណៈពង្រឹងឃុំ មេត្ដាយកចិត្ដទុកដាក់ឱ្យអស់ពីកម្លាំងកាយធ្វើយ៉ាងណាជួយដឹកប្អូនៗក្មួយៗដែលខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នាតឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នាផង ៕
(2).jpg)
(9).jpg)
(3).jpg)
(5).jpg)
(2).jpg)
ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយប្រចាំសប្តាហ៍
ភ្នំពេញ: ក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ គិតពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ មានរឿងរ៉ាវនយោបាយជាតិជាច្រើនបានកើតឡើង។ សម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយប្រចាំសប្តាហ៍នេះ គេហទំព័រ CEN សូមសង្ខេបជូននូវហេតុការណ៍សំខាន់ៗ មួយចំនួន ដូចខាងក្រោម៖
១. សហជីពកម្មករ ស្នើសុំរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ ឲ្យកម្មករបានឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត
ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា លោក ជាមុនី បានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ ជូនលោក វង សូត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីស្នើសុំលោករដ្ឋមន្ត្រី ជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យថៅកែរោងចក្រ សហគ្រាស អនុញ្ញាត ផ្តល់ឱកាសដល់កម្មករ កម្មការិនី ឈប់សម្រាក បានទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២។
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ លោក ជា មុនី បានជម្រាបជូនលោករដ្ឋមន្ត្រី ថា ប្រតិទិននៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានកំណត់ប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ក្នុងខណៈពេលនេះ ដើម្បីបំពេញសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចជាពលរដ្ឋពេញលក្ខណៈ គឺកម្មករ កម្មការិនី ដែលធ្លាប់មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតរួចហើយ នៅតាមបណ្តាឃុំ-សង្កាត់ ឯស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេ តែពួកគេបានមកបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រ សហគ្រាស ក្រៅទីតាំងស្រុកកំណើត ត្រូវការឱកាសឈប់សម្រាកទៅចូលរួមពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេ។ ដោយឡែក កម្មករ កម្មការិនី ដែលដល់អាយុត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅតាមបណ្តាឃុំ-សង្កាត់ ឯស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេនោះ គឺពួកគេក៏ត្រូវការពេលវេលាទៅចូលរួមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត តាមការកំណត់ផងដែរ។
លោក ជា មុនី បានគូសបញ្ជាក់ជម្រាបជូនលោក វង សូត ថា "ដូច្នេះ ខ្ញុំបាទសូមសំណូមពរឯកឧត្តម មេត្តាជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យថៅកែ (និយោជក) ឬអ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្រ សហគ្រាស អនុញ្ញាតផ្តល់ឱកាសដ៏សមស្រប តាមចម្ងាយនៃទីតាំងជាក់ស្តែង ដល់កម្មករ កម្មការិនី បានទៅចូលរួមពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដោយមិនតម្រូវឲ្យកាត់ប្រាក់ឈ្នួល និងប្រាក់រង្វាន់ធ្វើការទៀងទាត់ ដែលត្រូវទទួលបាន ដោយក្តីអនុគ្រោះ"។
២. ក្រសួងការងារ អនុញ្ញាតឲ្យកម្មករឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត
ជាការឆ្លើយតបនឹងសំណើ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករនិយោជិត ឈប់សម្រាកពីមួយថ្ងៃ ទៅបីថ្ងៃ ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ គ.ជ.ប ធ្វើនៅភ្នំពេញ ចុះថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បង្ហាញថា ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងលេខ២៥០ កប/ស.ជ.ណ ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ណែនាំដល់ម្ចាស់ និងនាយកសហគ្រាស គ្រឹះស្ថានទាំងអស់ ដែលស្ថិតក្នុងដែនអនុវត្តច្បាប់ ស្តីពី ការងារ ឲ្យបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល និងអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករនិយោជិតបានឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត តាមកាលរិច្ឆេទដូចខាងក្រោម៖
១-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅក្នុងទីរួមខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនោះផ្ទាល់ ឬនៅក្នុងទីរួមខេត្តនោះផ្ទាល់ ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលមួយថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
២-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅក្នុងខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅក្នុងខេត្តនោះផ្ទាល់ ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១២ និងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
៣-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅខេត្តណាមួយ នៃខេត្តទាំង២៣ ឬធ្វើការនៅខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅខេត្តណាមួយផ្សេងទៀត ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលបីថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១១-១២-១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
៣. គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រមូលស្នាមមេដៃ ឲ្យគ្រប់ ៤.០០០ នាក់
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលរួមគ្នាបង្កើតឡើងដោយគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មកដល់ពេលនេះ កំពុងតែប្រមូលស្នាមមេដៃ ឲ្យបានចំនួន ៤.០០០ នាក់ តាមច្បាប់តម្រូវ ដើម្បីឲ្យមានសុពលភាព ក្នុងការចុះបញ្ជីបង្កើតគណបក្សថ្មី នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ការដើរប្រមូលស្នាមមេដៃនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានយល់ព្រមតាមការស្នើសុំបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២។
លោក ប៉ុល ហំម អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានមានប្រសាសន៍ថា លោកទើបតែបានទទួលលិខិតពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ គឺជាសេចក្តីស្នើសុំបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលលោក ស ខេង បានអនុញ្ញាតឲ្យហើយ។
លោក ប៉ុល ហំម បានបន្តថា ចំពោះការប្រមូលស្នាមមេដៃ ពីសមាជិកចំនួន ៤.០០០ នាក់ ដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ សម្រាប់សុំចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ គឺគណបក្សកំពុងតែដំណើការ ហើយការប្រមូលស្នាមមេដៃនោះ គណបក្សនឹងប្រមូលឲ្យបានលើសចំនួន ៤.០០០ នាក់ មិនជាការពិបាកទេ ដែលនឹងយកទៅដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅពេលខាងមកនេះ គ្រាន់តែគណបក្សត្រូវការពេលបន្តិច។
លោក ប៉ុល ហំម បានបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីប្រមូលស្នាមមេដៃ គ្រប់ ៤.០០០ នាក់ រួចហើយ គឺត្រូវផ្ញើឯកសារជូនលោក សម រង្ស៊ី ចុះហត្ថលេខាលើស្នាមមេដៃសមាជិកដោយផ្ទាល់ ឬមួយត្រូវឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ផ្ទេរសិទ្ធិមកឲ្យរូបលោក ដើម្បីមានសិទ្ធិចុះហត្ថលេខានោះ ដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅពេលសុំចុះបញ្ជីគណបក្ស។
៤. ចិនប្រាប់កម្ពុជាថា ខ្លួនបន្តរក្សាជំហរដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ប្រមុខដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា និងចិន ដែលជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះ បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគ្នា កាលពីថ្ងៃទី២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅឯប្រទេសចិន។
លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ក្រុមអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន នារសៀលថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញថា នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារវាងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយលោក វេន ជាបាវ នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសចិននោះ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនបានបញ្ជាក់ថា បញ្ហាសមុទ្រចិន គឺចិនបន្តការពិភាក្សាជាមួយអាស៊ាន ចិននឹងអនុវត្ត DOC ឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយចិននឹងដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនដោយសន្តិវិធី ជាមួយបណ្តាប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធ ក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន បានអរគុណប្រទេសកម្ពុជា ចំពោះការគាំទ្ររបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្លុកតំបន់អាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍ បន្ទាប់ពីមានភាពតានតឹងរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង និងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន អំពីជម្លោះទឹកដីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានស៊ីនហួ របស់ចិន បានរាយការណ៍ថា លោក វេន ជាបាវ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន បានថ្លែងទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា ចិននឹងបង្កើន និងលើកស្ទួយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធ ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។
៥. អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ជំរុញឲ្យថៃ បញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់ជនជាតិអ៊ិស្លាមកម្ពុជា
លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនលោក ស៊ូរ៉ាពុង តូវីចាក់ឆៃគុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសថៃ ដោយលើកឡើងថា ការចោទប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងសាសនា ចំពោះជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាម ដោយបណ្ដាទីភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់របស់ថៃ នឹងក្លាយជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាមូស្លីមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយកាន់តែខ្លាំង និងចាំបាច់ត្រូវតែបញ្ឈប់។
នៅក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ លោក អ៊ូ វីរៈ បានលើកឡើងថា “ខ្ញុំសរសេរលិខិតនេះផ្ញើជូនឯកឧត្តម ដើម្បីឆ្លើយតបចំពោះការចោទរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុត ចាន់អូចារ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពថៃ ដែលថា ជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមមួយចំនួន បានចូលរួមក្នុងការបះបោរហិង្សា នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃ និងថាជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមទាំងនេះ កំពុងតែផ្ដល់ការផ្គត់ផ្គង់ហិរញ្ញវត្ថុដោយប្រយោល ដល់បណ្ដាញបះបោរ។ ជាលទ្ធផលនៃការចោទប្រកាន់នេះ ជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាម ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ អាចនឹងត្រូវបានរារាំងមិនឲ្យចូលក្នុងប្រទេសថៃ តាមប្រទេសកម្ពុជាទេ ឬយ៉ាងហោចណាស់ អាចនឹងត្រូវគេតាមដានដោយការបំពានពុំខានឡើយ”។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្តថា ប្រសិនបើការតាមដានទៅលើជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមនេះ មានការកើតមានឡើងប្រាកដមែននោះ ទង្វើនេះនឹងត្រូវចាត់ទុកថា ជាសកម្មភាពប្រមូលព័ត៌មានពូជសាសន៍ និងសាសនាដោយខុសច្បាប់ ហើយនេះជាការរំលោភលើមាត្រា២ និងមាត្រា៧ នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកល ស្ដីពី សិទ្ធិមនុស្ស (ស.ស.ស.ម) និងមាត្រា២៦ នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពី សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ (ក.អ.ស.ព.ន) ដែលហាមឃាត់នូវរាល់ការរើសអើង ដោយមូលហេតុដូចជា ពូជសាសន៍ ឬសាសនា។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្ថែមថា ដោយសារតែដំណើរវិវឌ្ឍន៍ដ៏ប្រុងប្រយ័ត្ន បានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយជម្លោះព្រំដែន ជាពិសេសនៅជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារកាលពីប៉ុន្មានខែថ្មីៗ ការប្រកាសបែបនេះ បង្ហាញអំពីដំណើរថយក្រោយយ៉ាងសំខាន់មួយ នៃទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងថៃ។
៦. សម្តេចហ៊ុនសែន នឹងចែកប័ណ្ណកាន់កាប់ដីធ្លីលើកដំបូង នៅខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃទី២១កញ្ញា
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា សម្តេចនឹងអញ្ជើញទៅចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា លើកដំបូង នៅស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។ ការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្គាល់ដីធ្លីនោះ បន្ទាប់ពីក្រុមយុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ចុះវាស់វែងដីធ្លី ចាប់តាំងពីចុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២។
ក្នុងពិធីផ្តល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា នៅកោះពេជ្រ នាព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា "កំណត់យកថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដើម្បីទៅចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ (ប័ណ្ណកាន់កាប់ដីធ្លី) ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្បាលត្រាច នៅស្រែចារ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។ នេះជាលើកដំបូង ដែលផ្តល់កម្មសិទ្ធិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ហើយមិនមែនកម្មសិទ្ធិបឋមទេ តែជាកម្មសិទ្ធិស្ថាពរតែម្តង។ មួយខេត្ត រើសឲ្យខ្ញុំ ទៅមួយកន្លែង។ មួយខេត្ត រើសមួយកន្លែង។ ប៉ុន្តែអ្នកដែលមកជួបជុំនោះ យកតែអ្នកទទួលដីបានហើយ។ ជួនកាលយើងទៅជជែកជាមួយគាត់។ សួរនាំគាត់ គាត់ធ្វើអី។ យើងអាចបើកវេទិកាឆ្លងឆ្លើយជាមួយគាត់ ដើម្បីយើងបានសួរនាំគាត់ថា បន្ទាប់ពីបានកម្មសិទ្ធិដីហ្នឹងហើយ យកទៅលក់ ឬក៏យកទៅដាំដុះ"។
មកដល់ត្រង់ចំណុចនេះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋថា "សូមអំពាវនាវទៅប្រជាពលរដ្ឋបានដីហ្នឹង សុំមេត្តាកុំលក់ ទុកតកូនតចៅថ្ងៃក្រោយ។ ហាហុកសិបឆ្នាំទៀត ដីនៅតែជាដីរបស់យើង ហើយកម្មសិទ្ធិនេះ មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិក្លែងក្លាយទេណា៎!"។
៧. សំណើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅមិនទាន់បញ្ជូនដល់សភាទេ
សមាជិគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាជាតិ បានឲ្យដឹងថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់បញ្ជូនសំណើប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាខ្លះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មកស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិដើម្បីពិនិត្យ និងធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាខ្លះ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅឡើយទេ គឺកំពុងរង់ចាំ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមណ្ឌលព្រៃវែង និងជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាជាតិ បានមានប្រសាសន៍នៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ថា មកដល់ពេលនេះ រដ្ឋសភានៅមិនទាន់បានទទួលសំណើ របស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បញ្ជូនមកសម្តច ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ដើម្បីស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅឡើយទេ។
លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់សំខាន់ៗ គឺរដ្ឋសភាត្រូវការសំឡេងពីរភាគបី ដែលតម្រូវឲ្យមានសំឡេងសមាជិកសភាជាង ៨០ នាក់ឡើងទៅ នៃសំឡេងសមាជិកសភាទាំង ១២៣ នាក់។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិត នៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ ដោយស្នើសុំឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាការសំដៅទៅលើការកែប្រែខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន នៃប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកជំនាញបច្ចេកទេសរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម បានធ្វើការវាស់វែងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ ដែលលទ្ធផលបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃក្រឡាធំជាងបច្ចុប្បន្ន ពោលគឺធំជាងផ្ទៃក្រឡាដែលបារាំងវាស់ និងគូសផែនទីឲ្យ ដែលមានទំហំតែ ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រក្រឡានោះ “គឺលើសទំហំផ្ទៃដីកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ៣០០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា”។
៨. លោកស្រី មូរ សុខហួរ ស្នើសុំអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ពីសាលាឧទ្ធរណ៍
សមាជិកសភាគណបក្សសមរង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នឹងដាក់លិខិតតវ៉ាជាថ្មីទៀត ជូនទៅអគ្គមហាអយ្យការអមសាលាឧទ្ធរណ៍ ដើម្បីស្នើសុំអភ័យឯកសិទ្ធិសមាជិកសភារបស់លោកស្រី ត្រឡប់មកវិញ។ ការស្នើសុំនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកស្រីបានបំពេញកាតព្វកិច្ចចប់សព្វគ្រប់ តាមដីកាបង្គាប់របស់តុលាការ ហើយតុលាការសាលាឧទ្ធរណ៍ ក៏បានសម្រេចកាលពីខែមុនថា យល់ព្រមផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាជូនលោកស្រីផងដែរ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ សមាជិកសភាមណ្ឌលកំពត របស់គណបក្សសមរង្ស៊ី និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន ចលនាប្រជាធិបតេយ្យសង្គ្រោះជាតិ បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ថា លោកស្រីកំពុងតែធ្វើលិខិត ហើយយកទៅដាក់នៅសាលាឧទ្ធរណ៍ នាថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។ បន្ទាប់ពីបានទទួលលិខិតនោះហើយ ទើបគេចេញសាលក្រមចុងក្រោយ និងប្រគល់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាពពេញលេញ ជូនលោកស្រីធ្វើជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា "គេបានប្រាប់ខ្ញុំហើយថា ដីកាសាលក្រមនោះ ចៅក្រមគេមានហើយ នៅតុលាការ គឺចាំតែខ្ញុំសរសេរលិខិតទៅទេ។ ដូច្នេះខ្ញុំនឹងបញ្ជូនលិខិតនោះទៅ"។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា "យុត្តិធម៌ លុះត្រាតែមានការធានានូវអ្វីដែលជាច្បាប់ និងអ្វីដែលជារដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ខ្ញុំបំពេញតួនាទីខ្ញុំ ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។ ខ្ញុំទទួលរងគ្រោះនូវការចោទប្រកាន់ និងរងគ្រោះដោយការកាត់សេចក្តីមិនយុត្តិធម៌ និងមានការគំរាមមិនឲ្យមានមេធាវីជួយការពារក្តីខ្ញុំទេ នៅចំពោះមុខតុលាការ។ ដូច្នេះខ្ញុំចង់ឲ្យមានប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ សម្រាប់ការពារប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា ហើយលើសពីនេះទៀត ខ្ញុំចង់ឲ្យស្ថាប័នកំពូល គឺសភាជាតិ ដែលចេះការពារសមាជិករបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះបើនិយាយអំពីយុត្តិធម៌ ត្រូវតែមានស្ថាប័នយុត្តិធម៌មួយ ដើម្បីការពារប្រជាពលរដ្ឋទាំង ១៥ លាននាក់"។
៩. លោក ជា មុនី៖ រូបសំណាក ជា វិជ្ជា មិនដាក់នៅជិតវត្តលង្ការទេ
រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា អតីតមេដឹកនាំសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលធ្វើពីថ្មភក់ពណ៌ខៀវ ត្រូវបានឆ្លាក់បាន ៥០ ភាគរយហើយ តែមិនមែនដាក់តាំងនៅសួនច្បារ ជិតវត្តលង្ការទេ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីលោក ជា មុនី ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។
លោក ជា មុនី ដែលជាប្អូនប្រុស ស្នងតំណែងមេសហជីពបន្តពីលោក ជា វិជ្ជា បានឲ្យដឹងថា "រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា ត្រូវបានសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សម្រេចអនុញ្ញាតឲ្យសាងសង់ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១១។ ជាទូទៅ យើងត្រូវទទួលយកសេចក្តីជូនដំណឹង និងចំណារសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន"។
លោក ជា មុនី បានបញ្ជាក់ថា "រូបសំណាកនេះ វាមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ។ យើងមិនចង់ធ្វើព័ត៌មានលម្អិត ហើយអត់មានដាក់នៅវត្តលង្ការទេ"។
សូមជម្រាបថា រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា ត្រូវបានជួលជាងឆ្លាក់ តាំងពីថ្ងៃទី២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ នៅកន្លែងឆ្លាក់រចនាបន្ទាយស្រី២ ស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាប។ រូបសំណាកនេះ ធ្វើពីប្រភេទថ្មភក់ ពណ៌ខៀវ យកមកពីភ្នំត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ ដោយមានជើងទម្រមួយម៉ែត្រ និងកម្ពស់ ១,៦៨ ម៉ែត្រ នឹងអាចឆ្លាក់រួចរាល់នៅពាក់កណ្តាលខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
១០. សមាជិកសភាថា គ្មានអ្នកណារារាំងលោកសមរង្ស៊ី មិនឲ្យចូលស្រុកទេ
នៅពេលនេះ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដែលនិរទេសនៅក្រៅប្រទេស មិនអាចវិលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីប្រឡូកក្នុងនយោបាយដោយផ្ទាល់ឡើងវិញបានឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែលោក ជាម យៀប សមាជិកសភា មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល បានលើកឡើងថា នៅកម្ពុជា គ្មានអ្នកណារារាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យចូលស្រុកទេ។
លោក ជាម យៀប ដែលជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមលោកជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃរដ្ឋសភា លោកបានតាមដានរឿងលោក សម រង្ស៊ី ហើយឃើញថា អត់មានអ្នកណាលើកឡើង ឬដេញចោល ឬរារាំង ទៅនឹងការចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី ទេ។
លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ថា "គ្មានអ្នកណាឃាត់ឃាំងអីគាត់ទេ។ គាត់ចូលមក។ ប៉ុន្តែគាត់ចូលមក គាត់ត្រូវគោរពអនុវត្តអ្វីដែលជាសាលដីកា និងសាលក្រមរបស់តុលាការ ដែលជាច្បាប់"។
ចំពោះករណីតុលាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារកំបាំងមុខ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានលោក ជាម យៀប បញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា ករណីលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជារឿងនយោបាយទេ។ ការងារនេះ ជាការងារបច្ចេកទេសរបស់តុលាការ។ លោកបញ្ជាក់ថា "អ៊ីចឹងទេ សុំឲ្យគាត់ចូលមក។ គ្មានអ្នកណាទៅឃាត់ឃាំងអីទេ គឺនរណាក៏គ្មានសិទ្ធិទៅឃាត់ឃាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យគាត់ចូលមកប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ តែបន្ទាប់ពីគាត់មកដល់ គាត់ (សម រង្ស៊ី) ត្រូវតែគោរពតាមអំណាចសាលដីកា ឲ្យបានចប់ជាមុនសិន តែប៉ុណ្ណឹងទេ"។
១១. សមាជិកសភាបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រតិកម្មតបលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជាសមាជិកសភា បានចាត់ទុកលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជានោះថា ជាអ្នកចាំតែនិយាយត្រាប់តាមពីក្រោយមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមណ្ឌលព្រៃវែង នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាយ៉ាងច្រើនលើសលប់ (៥កញ្ញា ឆ្នាំ២០១២) បានមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ថា លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី និងជាសាស្ត្រាចារ្យមួយរូប ក៏បានដឹងដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមែនជាប្រទេសដែលអនុវត្តការគោរពសិទ្ធិមនុស្សបានមួយរយភាគរយដែរ គឺតែងតែមានការខ្វះចន្លោះ នៅកន្លែងខ្លះមិនខានទេ។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី ដូចជា បឹងកក់ និងបុរីកីឡានោះ មិនមែនមានតែរឿងប៉ុណ្ណឹងទេ គឺនៅមានរឿងជាច្រើនទៀត ដូចជា អ្នកចំណាកស្រុក និងអ្នករស់នៅក្រៅស្រុក គ្មានលទ្ធភាពទិញសំបុត្រយន្តហោះ មកចូលរួមបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជាបានទេ ដូច្នេះលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី ត្រូវតែនិយាយឲ្យមានតម្លាភាព ឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងថ្លឹងថ្លែង សំយោគ វាយតម្លៃឲ្យបានច្បាស់ ចាំដាក់ចូលក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន។
លោក ជាម យៀប បញ្ជាក់ថា "លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី នេះ គាត់ច្រើនស្តាប់តែម្ខាងៗ គឺស្តាប់តែគណបក្សប្រឆាំង ដែលមិនសូវត្រូវជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល គេប្រឆាំងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ បន្ទាប់បីស្តាប់គណបក្សប្រឆាំងរួច គាត់តែងតែលើកបញ្ហានោះមកនិយាយដដែលៗ ដូចជា គ.ជ.ប. អីនោះ គាត់ឈឺឆ្អាលជាងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទៅទៀត"។
១២. តភ្ជាប់សហគមន៍អាស៊ាន ឲ្យក្លាយជាទៅជាសង្គមតែមួយ គ្រួសារតែមួយ
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ ស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដែលប្រព្រឹត្តឡើងនៅសណ្ឋាគារ Inter-Continental លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស បានមានប្រសាសន៍ឲ្យអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានដឹងថា កិច្ចប្រជុំនេះ ជាការពិភាក្សាសម្រាប់ការតភ្ជាប់អាស៊ាន ដែលការកសាងសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ ចាំបាច់ត្រូវតែមានការតភ្ជាប់អាស៊ាន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍បន្តថា ការតភ្ជាប់អាស៊ាន គឺតភ្ជាប់ទាំងផ្នែករឹង គឺការតភ្ជាប់ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងរឹង និងទន់។ ផ្នែកទន់ គឺជាព័ត៌មាន ព្រមទាំងការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ព្រមទាំងស្ថាប័នអាស៊ានផងដែរ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា "យើងធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យសហគមន៍អាស៊ាន ទៅជាសង្គមតែមួយ គ្រួសារតែមួយ"។
សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាននេះ មានរយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី៧ និងថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ានផងដែរ។
១៣. វិស័យឯកជន មានភាពចាំបាច់ សម្រាប់ការតភ្ជាប់អាស៊ាន
ប្រមុខការទូតកម្ពុជា បានប្រកាសថា សមាគមអាស៊ាន មានគោលបំណងជំរុញការតភ្ជាប់តំបន់ ខណៈពេលដែលអាស៊ាន កំពុងឆ្ពោះទៅជាសហគមន៍អាស៊ាន នាឆ្នាំ២០១៥ ដោយត្រូវការចូលរួមយ៉ាងពេញលេញពីវិស័យឯកជន។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍ថា "ក្នុងការតភ្ជាប់តំបន់អាស៊ាន ឲ្យបានចប់សព្វគ្រប់ ខ្ញុំគិតថា វិស័យឯកជន គួរតែត្រូវចាត់ទុកជាដៃគូដ៏សំខាន់ពេញលេញមួយ។ អាស៊ានត្រូវតែធ្វើសមាហរណកម្ម មានភាពទាក់ទងគ្នាឲ្យបានច្រើន ទាំងផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ជាកន្លែងដែលវិស័យឯកជនដើរតួជាម៉ាស៊ីនយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ"។
ចំណែកអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន លោក សុរិន ពិតសុវ៉ាន់ (Surin Pitsuwan) បានផ្ញើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដែលត្រូវបានចែកចាយនៅក្នុងសន្និសីទ នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ថា "សកម្មភាពក្រុមក្នុងតំបន់ បានបង្កើតឲ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏អស្ចារ្យមួយ ក្នុងការធានាដល់ធនធានហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់គម្រោងតភ្ជាប់អាស៊ាន។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ការតភ្ជាប់អាស៊ាន នឹងមិនអាចសម្រេចទៅបានឡើយ ប្រសិនពួកយើងពឹងផ្អែកតែទៅលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់រដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ឯង។ វិស័យឯកជន មានតួនាទីដ៏មហិមាមួយ ក្នុងការតភ្ជាប់នេះ"។
លោកអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន បានបន្តទៀតថា "ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ត្រូវការលើសពីមួយទសវត្សរ៍ទៀត ដើម្បីផ្តល់ឱកាសដល់អ្នកវិនិយោគទុន ដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ ក្នុងការធ្វើវិនិយោគទុនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ពួកយើងក៏ជឿជាក់ដែរថា ការវិនិយោគទុន នឹងអាចនាំទៅដល់ការផ្លាស់ប្តូរដ៏ល្អបំផុត និងផ្តល់ផល់ប្រយោជន៍ដល់ទាំងសាធារណៈ ទាំងវិស័យឯកជន ហើយការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវការទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់អាស៊ាន នឹងអាចជួយសម្រួលដល់ការប្រតិបត្តិការជំនួញក្នុងតំបន់"។
១៤. រដ្ឋសភាកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា ជម្លោះដែនកោះ នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ត្រូវដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី
ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋសភាកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ជំហររបស់ខ្លួន ទៅកាន់ប្រធានសភាឥណ្ឌូណេស៊ីថា ជម្លោះនៅដែនកោះក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង រវាងប្រទេសចិន និងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន រួមមាន វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ គឺត្រូវដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និងគោរពតាមក្រមប្រតិបត្តិ ដែលបានព្រមព្រៀង រួមទាំងច្បាប់អន្តរជាតិនានា។
ជំហររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋសភាកម្ពុជាដូច្នេះ បានបញ្ជាក់ទៅកាន់ប្រធានរដ្ឋសភាឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលបានជួបប្រជុំគ្នា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅវិមានរដ្ឋសភា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ប្រធានរដ្ឋសភាឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ម៉ាហ្ស៊ូគី អាលី (Marzuki Alie) បានសួរពីយោបល់របស់រដ្ឋសភាកម្ពុជាយ៉ាងណាខ្លះ ចំពោះជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ខណៈដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០១២នេះ។
សមាជិកសភា លោក ជាម យៀប ប្រធានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម របស់រដ្ឋសភា បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកកាសែត ក្រោយពីកិច្ចប្រជុំថា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាហើយថា អ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលទោះបីជាមានការពន្យារពេលចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបន្តិចមែន តែសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមលើបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ដែលមិនមែនជាតុលាការ តែជាអ្នកសម្របសម្រួល គឺយើងគាំទ្រនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំង ៦ ចំណុច ដែលរួមមាន ការស្នើសុំឲ្យប្រទេសភាគីនៃជម្លោះនេះ អនុវត្តឲ្យបានពេញទីនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្រាប់អនុវត្ត DOC និងជំរុញឲ្យបានឆាប់រហ័សនូវ COC ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានឆាប់រហ័សលើបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
១៥. គ.ជ.ប បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត នៅតាមខេត្តរាជធានី
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ គ.ជ.ប បានចុះពិនិត្យមើលការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងសម្រេចជាគោលការណ៍ បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត នៅលេខាធិការដ្ឋានរាជធានីខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានពី គ.ជ.ប ចុះថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលបានចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញាមក ថ្នាក់ដឹកនាំគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានចុះពិនិត្យមើលដំណើរការនេះ នៅតាមបណ្ដាឃុំ-សង្កាត់ នៃរាជធានី-ខេត្តមួយចំនួន រួមមាន ខេត្តស្វាយរៀង ព្រៃវែង តាកែវ កំពត និងកែប។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប បានមានប្រសាសន៍ថា នៅសប្ដាហ៍ទី២ នៃខែកញ្ញានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប នឹងត្រៀមចុះទៅពិនិត្យមើលការងារពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅខេត្តមួយចំនួនទៀត។ លោកបន្តថា ជាទូទៅក្នុងរយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ ដំណើរការនេះបានប្រព្រឹត្តទៅល្អទាំងសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសុវត្ថិភាព និងទទួលលទ្ធផលគួរកត់សម្គាល់។ នៅរាជធានីភ្នំពេញ អភិបាលរាជធានី និងអភិបាលខណ្ឌទាំង ៩ បានជួយជំរុញឲ្យគ្រប់សង្កាត់ទាំងអស់ ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដើម្បីជាជំនួយក្នុងការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានបន្ថែមថា នៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា គ.ជ.ប បានសម្រេចជាគោលការណ៍ ឲ្យលេខាធិការដ្ឋានរាជធានី-ខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត (លធ/ខប) រៀបចំបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត តាមគេទំព័រ www.voterlist.org.kh ដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានជូនអ្នកបោះឆ្នោត។ បន្ថែមលើនេះ គ.ជ.ប ក៏បានធ្វើលិខិតមួយ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ផ្ញើជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំជួយអន្តរាគមន៍ដល់អភិបាល នៃគណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលឲ្យសាលាឃុំ-សង្កាត់ នៃរាជធានី-ខេត្តណា ដែលមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពអាចប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័រ ជាមួយនឹងអ៊ីនធឺណិត សំដៅពង្រឹងគុណភាពបញ្ជីបោះឆ្នោត និងបម្រើសេវាជូនប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការស្វែងរកឈ្មោះ និងទិន្នន័យក្នុងពេលពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
១៦. រយៈពេល ៧ថ្ងៃ គ.ជ.ប ចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតថ្មី បានជាងមួយសែននាក់
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានប្រកាសពីលទ្ធផលបណ្ដោះអាសន្ន នៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ប្រជាពលរដ្ឋបានមកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ចំនួន ១០១.២៦៧ នាក់ ស្មើនឹង ១៦,៣៤ ភាគរយ ដែលតួលេខនេះ បានទទួលពីឃុំ-សង្កាត់ ចំនួន ១.៥៧២ ក្នុងចំណោមឃុំ-សង្កាត់ ចំនួន ១.៦៣៣ ទូទាំងប្រទេស។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ចុះថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានលើកឡើងថា ស្មៀនឃុំ-សង្កាត់ បានកែតម្រូវឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតបានចំនួន ៨.៦៦០ នាក់ និងលុបឈ្មោះបានចំនួន ៣០.៤៧៥ នាក់។ ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មានរយៈពេល ៤២ថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
តាមរបាយការណ៍ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ មានគណបក្សនយោបាយចំនួន ៥ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច គណបក្សនរោត្តមរណឫទ្ធិ គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ បានដាក់តំណាងចូលរួមសង្កេតមើលដំណើរការនេះ។ រីឯអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ និងអន្តរជាតិ ចំនួន ៣ គឺខុមហ្វ្រែល NDI និង IFES ក៏បានដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍ ចូលរួមសង្កេតមើលការងារនេះផងដែរ៕
១. សហជីពកម្មករ ស្នើសុំរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ ឲ្យកម្មករបានឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត
ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា លោក ជាមុនី បានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ ជូនលោក វង សូត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីស្នើសុំលោករដ្ឋមន្ត្រី ជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យថៅកែរោងចក្រ សហគ្រាស អនុញ្ញាត ផ្តល់ឱកាសដល់កម្មករ កម្មការិនី ឈប់សម្រាក បានទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២។
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ លោក ជា មុនី បានជម្រាបជូនលោករដ្ឋមន្ត្រី ថា ប្រតិទិននៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានកំណត់ប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ក្នុងខណៈពេលនេះ ដើម្បីបំពេញសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចជាពលរដ្ឋពេញលក្ខណៈ គឺកម្មករ កម្មការិនី ដែលធ្លាប់មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតរួចហើយ នៅតាមបណ្តាឃុំ-សង្កាត់ ឯស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេ តែពួកគេបានមកបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រ សហគ្រាស ក្រៅទីតាំងស្រុកកំណើត ត្រូវការឱកាសឈប់សម្រាកទៅចូលរួមពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេ។ ដោយឡែក កម្មករ កម្មការិនី ដែលដល់អាយុត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅតាមបណ្តាឃុំ-សង្កាត់ ឯស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេនោះ គឺពួកគេក៏ត្រូវការពេលវេលាទៅចូលរួមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត តាមការកំណត់ផងដែរ។
លោក ជា មុនី បានគូសបញ្ជាក់ជម្រាបជូនលោក វង សូត ថា "ដូច្នេះ ខ្ញុំបាទសូមសំណូមពរឯកឧត្តម មេត្តាជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យថៅកែ (និយោជក) ឬអ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្រ សហគ្រាស អនុញ្ញាតផ្តល់ឱកាសដ៏សមស្រប តាមចម្ងាយនៃទីតាំងជាក់ស្តែង ដល់កម្មករ កម្មការិនី បានទៅចូលរួមពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដោយមិនតម្រូវឲ្យកាត់ប្រាក់ឈ្នួល និងប្រាក់រង្វាន់ធ្វើការទៀងទាត់ ដែលត្រូវទទួលបាន ដោយក្តីអនុគ្រោះ"។
២. ក្រសួងការងារ អនុញ្ញាតឲ្យកម្មករឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត
ជាការឆ្លើយតបនឹងសំណើ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករនិយោជិត ឈប់សម្រាកពីមួយថ្ងៃ ទៅបីថ្ងៃ ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ គ.ជ.ប ធ្វើនៅភ្នំពេញ ចុះថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បង្ហាញថា ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងលេខ២៥០ កប/ស.ជ.ណ ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ណែនាំដល់ម្ចាស់ និងនាយកសហគ្រាស គ្រឹះស្ថានទាំងអស់ ដែលស្ថិតក្នុងដែនអនុវត្តច្បាប់ ស្តីពី ការងារ ឲ្យបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល និងអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករនិយោជិតបានឈប់សម្រាក ដើម្បីទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត តាមកាលរិច្ឆេទដូចខាងក្រោម៖
១-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅក្នុងទីរួមខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនោះផ្ទាល់ ឬនៅក្នុងទីរួមខេត្តនោះផ្ទាល់ ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលមួយថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
២-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅក្នុងខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅក្នុងខេត្តនោះផ្ទាល់ ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១២ និងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
៣-កម្មករ និយោជិត ធ្វើការនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅខេត្តណាមួយ នៃខេត្តទាំង២៣ ឬធ្វើការនៅខេត្តណាមួយនៃខេត្តទាំង២៣ ហើយត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅខេត្តណាមួយផ្សេងទៀត ត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេលបីថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១១-១២-១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
៣. គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រមូលស្នាមមេដៃ ឲ្យគ្រប់ ៤.០០០ នាក់
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលរួមគ្នាបង្កើតឡើងដោយគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មកដល់ពេលនេះ កំពុងតែប្រមូលស្នាមមេដៃ ឲ្យបានចំនួន ៤.០០០ នាក់ តាមច្បាប់តម្រូវ ដើម្បីឲ្យមានសុពលភាព ក្នុងការចុះបញ្ជីបង្កើតគណបក្សថ្មី នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ការដើរប្រមូលស្នាមមេដៃនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានយល់ព្រមតាមការស្នើសុំបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២។
លោក ប៉ុល ហំម អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានមានប្រសាសន៍ថា លោកទើបតែបានទទួលលិខិតពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ គឺជាសេចក្តីស្នើសុំបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលលោក ស ខេង បានអនុញ្ញាតឲ្យហើយ។
លោក ប៉ុល ហំម បានបន្តថា ចំពោះការប្រមូលស្នាមមេដៃ ពីសមាជិកចំនួន ៤.០០០ នាក់ ដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ សម្រាប់សុំចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ គឺគណបក្សកំពុងតែដំណើការ ហើយការប្រមូលស្នាមមេដៃនោះ គណបក្សនឹងប្រមូលឲ្យបានលើសចំនួន ៤.០០០ នាក់ មិនជាការពិបាកទេ ដែលនឹងយកទៅដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅពេលខាងមកនេះ គ្រាន់តែគណបក្សត្រូវការពេលបន្តិច។
លោក ប៉ុល ហំម បានបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីប្រមូលស្នាមមេដៃ គ្រប់ ៤.០០០ នាក់ រួចហើយ គឺត្រូវផ្ញើឯកសារជូនលោក សម រង្ស៊ី ចុះហត្ថលេខាលើស្នាមមេដៃសមាជិកដោយផ្ទាល់ ឬមួយត្រូវឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ផ្ទេរសិទ្ធិមកឲ្យរូបលោក ដើម្បីមានសិទ្ធិចុះហត្ថលេខានោះ ដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅពេលសុំចុះបញ្ជីគណបក្ស។
៤. ចិនប្រាប់កម្ពុជាថា ខ្លួនបន្តរក្សាជំហរដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ប្រមុខដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា និងចិន ដែលជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះ បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគ្នា កាលពីថ្ងៃទី២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅឯប្រទេសចិន។
លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ក្រុមអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន នារសៀលថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញថា នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារវាងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយលោក វេន ជាបាវ នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសចិននោះ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនបានបញ្ជាក់ថា បញ្ហាសមុទ្រចិន គឺចិនបន្តការពិភាក្សាជាមួយអាស៊ាន ចិននឹងអនុវត្ត DOC ឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយចិននឹងដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនដោយសន្តិវិធី ជាមួយបណ្តាប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធ ក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន បានអរគុណប្រទេសកម្ពុជា ចំពោះការគាំទ្ររបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្លុកតំបន់អាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍ បន្ទាប់ពីមានភាពតានតឹងរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង និងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន អំពីជម្លោះទឹកដីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានស៊ីនហួ របស់ចិន បានរាយការណ៍ថា លោក វេន ជាបាវ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន បានថ្លែងទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា ចិននឹងបង្កើន និងលើកស្ទួយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធ ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។
៥. អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ជំរុញឲ្យថៃ បញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់ជនជាតិអ៊ិស្លាមកម្ពុជា
លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនលោក ស៊ូរ៉ាពុង តូវីចាក់ឆៃគុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសថៃ ដោយលើកឡើងថា ការចោទប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងសាសនា ចំពោះជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាម ដោយបណ្ដាទីភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់របស់ថៃ នឹងក្លាយជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាមូស្លីមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយកាន់តែខ្លាំង និងចាំបាច់ត្រូវតែបញ្ឈប់។
នៅក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ លោក អ៊ូ វីរៈ បានលើកឡើងថា “ខ្ញុំសរសេរលិខិតនេះផ្ញើជូនឯកឧត្តម ដើម្បីឆ្លើយតបចំពោះការចោទរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុត ចាន់អូចារ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពថៃ ដែលថា ជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមមួយចំនួន បានចូលរួមក្នុងការបះបោរហិង្សា នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃ និងថាជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមទាំងនេះ កំពុងតែផ្ដល់ការផ្គត់ផ្គង់ហិរញ្ញវត្ថុដោយប្រយោល ដល់បណ្ដាញបះបោរ។ ជាលទ្ធផលនៃការចោទប្រកាន់នេះ ជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាម ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ អាចនឹងត្រូវបានរារាំងមិនឲ្យចូលក្នុងប្រទេសថៃ តាមប្រទេសកម្ពុជាទេ ឬយ៉ាងហោចណាស់ អាចនឹងត្រូវគេតាមដានដោយការបំពានពុំខានឡើយ”។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្តថា ប្រសិនបើការតាមដានទៅលើជនជាតិកម្ពុជាកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមនេះ មានការកើតមានឡើងប្រាកដមែននោះ ទង្វើនេះនឹងត្រូវចាត់ទុកថា ជាសកម្មភាពប្រមូលព័ត៌មានពូជសាសន៍ និងសាសនាដោយខុសច្បាប់ ហើយនេះជាការរំលោភលើមាត្រា២ និងមាត្រា៧ នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកល ស្ដីពី សិទ្ធិមនុស្ស (ស.ស.ស.ម) និងមាត្រា២៦ នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពី សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ (ក.អ.ស.ព.ន) ដែលហាមឃាត់នូវរាល់ការរើសអើង ដោយមូលហេតុដូចជា ពូជសាសន៍ ឬសាសនា។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្ថែមថា ដោយសារតែដំណើរវិវឌ្ឍន៍ដ៏ប្រុងប្រយ័ត្ន បានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយជម្លោះព្រំដែន ជាពិសេសនៅជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារកាលពីប៉ុន្មានខែថ្មីៗ ការប្រកាសបែបនេះ បង្ហាញអំពីដំណើរថយក្រោយយ៉ាងសំខាន់មួយ នៃទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងថៃ។
៦. សម្តេចហ៊ុនសែន នឹងចែកប័ណ្ណកាន់កាប់ដីធ្លីលើកដំបូង នៅខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃទី២១កញ្ញា
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា សម្តេចនឹងអញ្ជើញទៅចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា លើកដំបូង នៅស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។ ការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្គាល់ដីធ្លីនោះ បន្ទាប់ពីក្រុមយុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ចុះវាស់វែងដីធ្លី ចាប់តាំងពីចុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២។
ក្នុងពិធីផ្តល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា នៅកោះពេជ្រ នាព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា "កំណត់យកថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដើម្បីទៅចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ (ប័ណ្ណកាន់កាប់ដីធ្លី) ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្បាលត្រាច នៅស្រែចារ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។ នេះជាលើកដំបូង ដែលផ្តល់កម្មសិទ្ធិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ហើយមិនមែនកម្មសិទ្ធិបឋមទេ តែជាកម្មសិទ្ធិស្ថាពរតែម្តង។ មួយខេត្ត រើសឲ្យខ្ញុំ ទៅមួយកន្លែង។ មួយខេត្ត រើសមួយកន្លែង។ ប៉ុន្តែអ្នកដែលមកជួបជុំនោះ យកតែអ្នកទទួលដីបានហើយ។ ជួនកាលយើងទៅជជែកជាមួយគាត់។ សួរនាំគាត់ គាត់ធ្វើអី។ យើងអាចបើកវេទិកាឆ្លងឆ្លើយជាមួយគាត់ ដើម្បីយើងបានសួរនាំគាត់ថា បន្ទាប់ពីបានកម្មសិទ្ធិដីហ្នឹងហើយ យកទៅលក់ ឬក៏យកទៅដាំដុះ"។
មកដល់ត្រង់ចំណុចនេះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋថា "សូមអំពាវនាវទៅប្រជាពលរដ្ឋបានដីហ្នឹង សុំមេត្តាកុំលក់ ទុកតកូនតចៅថ្ងៃក្រោយ។ ហាហុកសិបឆ្នាំទៀត ដីនៅតែជាដីរបស់យើង ហើយកម្មសិទ្ធិនេះ មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិក្លែងក្លាយទេណា៎!"។
៧. សំណើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅមិនទាន់បញ្ជូនដល់សភាទេ
សមាជិគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាជាតិ បានឲ្យដឹងថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់បញ្ជូនសំណើប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាខ្លះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មកស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិដើម្បីពិនិត្យ និងធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាខ្លះ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅឡើយទេ គឺកំពុងរង់ចាំ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមណ្ឌលព្រៃវែង និងជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាជាតិ បានមានប្រសាសន៍នៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ថា មកដល់ពេលនេះ រដ្ឋសភានៅមិនទាន់បានទទួលសំណើ របស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បញ្ជូនមកសម្តច ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ដើម្បីស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅឡើយទេ។
លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់សំខាន់ៗ គឺរដ្ឋសភាត្រូវការសំឡេងពីរភាគបី ដែលតម្រូវឲ្យមានសំឡេងសមាជិកសភាជាង ៨០ នាក់ឡើងទៅ នៃសំឡេងសមាជិកសភាទាំង ១២៣ នាក់។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិត នៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ ដោយស្នើសុំឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាការសំដៅទៅលើការកែប្រែខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន នៃប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកជំនាញបច្ចេកទេសរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម បានធ្វើការវាស់វែងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ ដែលលទ្ធផលបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃក្រឡាធំជាងបច្ចុប្បន្ន ពោលគឺធំជាងផ្ទៃក្រឡាដែលបារាំងវាស់ និងគូសផែនទីឲ្យ ដែលមានទំហំតែ ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រក្រឡានោះ “គឺលើសទំហំផ្ទៃដីកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ៣០០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា”។
៨. លោកស្រី មូរ សុខហួរ ស្នើសុំអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ពីសាលាឧទ្ធរណ៍
សមាជិកសភាគណបក្សសមរង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នឹងដាក់លិខិតតវ៉ាជាថ្មីទៀត ជូនទៅអគ្គមហាអយ្យការអមសាលាឧទ្ធរណ៍ ដើម្បីស្នើសុំអភ័យឯកសិទ្ធិសមាជិកសភារបស់លោកស្រី ត្រឡប់មកវិញ។ ការស្នើសុំនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកស្រីបានបំពេញកាតព្វកិច្ចចប់សព្វគ្រប់ តាមដីកាបង្គាប់របស់តុលាការ ហើយតុលាការសាលាឧទ្ធរណ៍ ក៏បានសម្រេចកាលពីខែមុនថា យល់ព្រមផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាជូនលោកស្រីផងដែរ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ សមាជិកសភាមណ្ឌលកំពត របស់គណបក្សសមរង្ស៊ី និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន ចលនាប្រជាធិបតេយ្យសង្គ្រោះជាតិ បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ថា លោកស្រីកំពុងតែធ្វើលិខិត ហើយយកទៅដាក់នៅសាលាឧទ្ធរណ៍ នាថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។ បន្ទាប់ពីបានទទួលលិខិតនោះហើយ ទើបគេចេញសាលក្រមចុងក្រោយ និងប្រគល់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាពពេញលេញ ជូនលោកស្រីធ្វើជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា "គេបានប្រាប់ខ្ញុំហើយថា ដីកាសាលក្រមនោះ ចៅក្រមគេមានហើយ នៅតុលាការ គឺចាំតែខ្ញុំសរសេរលិខិតទៅទេ។ ដូច្នេះខ្ញុំនឹងបញ្ជូនលិខិតនោះទៅ"។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា "យុត្តិធម៌ លុះត្រាតែមានការធានានូវអ្វីដែលជាច្បាប់ និងអ្វីដែលជារដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ខ្ញុំបំពេញតួនាទីខ្ញុំ ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។ ខ្ញុំទទួលរងគ្រោះនូវការចោទប្រកាន់ និងរងគ្រោះដោយការកាត់សេចក្តីមិនយុត្តិធម៌ និងមានការគំរាមមិនឲ្យមានមេធាវីជួយការពារក្តីខ្ញុំទេ នៅចំពោះមុខតុលាការ។ ដូច្នេះខ្ញុំចង់ឲ្យមានប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ សម្រាប់ការពារប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា ហើយលើសពីនេះទៀត ខ្ញុំចង់ឲ្យស្ថាប័នកំពូល គឺសភាជាតិ ដែលចេះការពារសមាជិករបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះបើនិយាយអំពីយុត្តិធម៌ ត្រូវតែមានស្ថាប័នយុត្តិធម៌មួយ ដើម្បីការពារប្រជាពលរដ្ឋទាំង ១៥ លាននាក់"។
៩. លោក ជា មុនី៖ រូបសំណាក ជា វិជ្ជា មិនដាក់នៅជិតវត្តលង្ការទេ
រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា អតីតមេដឹកនាំសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលធ្វើពីថ្មភក់ពណ៌ខៀវ ត្រូវបានឆ្លាក់បាន ៥០ ភាគរយហើយ តែមិនមែនដាក់តាំងនៅសួនច្បារ ជិតវត្តលង្ការទេ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីលោក ជា មុនី ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។
លោក ជា មុនី ដែលជាប្អូនប្រុស ស្នងតំណែងមេសហជីពបន្តពីលោក ជា វិជ្ជា បានឲ្យដឹងថា "រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា ត្រូវបានសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សម្រេចអនុញ្ញាតឲ្យសាងសង់ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១១។ ជាទូទៅ យើងត្រូវទទួលយកសេចក្តីជូនដំណឹង និងចំណារសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន"។
លោក ជា មុនី បានបញ្ជាក់ថា "រូបសំណាកនេះ វាមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ។ យើងមិនចង់ធ្វើព័ត៌មានលម្អិត ហើយអត់មានដាក់នៅវត្តលង្ការទេ"។
សូមជម្រាបថា រូបសំណាកលោក ជា វិជ្ជា ត្រូវបានជួលជាងឆ្លាក់ តាំងពីថ្ងៃទី២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ នៅកន្លែងឆ្លាក់រចនាបន្ទាយស្រី២ ស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាប។ រូបសំណាកនេះ ធ្វើពីប្រភេទថ្មភក់ ពណ៌ខៀវ យកមកពីភ្នំត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ ដោយមានជើងទម្រមួយម៉ែត្រ និងកម្ពស់ ១,៦៨ ម៉ែត្រ នឹងអាចឆ្លាក់រួចរាល់នៅពាក់កណ្តាលខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
១០. សមាជិកសភាថា គ្មានអ្នកណារារាំងលោកសមរង្ស៊ី មិនឲ្យចូលស្រុកទេ
នៅពេលនេះ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដែលនិរទេសនៅក្រៅប្រទេស មិនអាចវិលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីប្រឡូកក្នុងនយោបាយដោយផ្ទាល់ឡើងវិញបានឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែលោក ជាម យៀប សមាជិកសភា មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល បានលើកឡើងថា នៅកម្ពុជា គ្មានអ្នកណារារាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យចូលស្រុកទេ។
លោក ជាម យៀប ដែលជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមលោកជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃរដ្ឋសភា លោកបានតាមដានរឿងលោក សម រង្ស៊ី ហើយឃើញថា អត់មានអ្នកណាលើកឡើង ឬដេញចោល ឬរារាំង ទៅនឹងការចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី ទេ។
លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ថា "គ្មានអ្នកណាឃាត់ឃាំងអីគាត់ទេ។ គាត់ចូលមក។ ប៉ុន្តែគាត់ចូលមក គាត់ត្រូវគោរពអនុវត្តអ្វីដែលជាសាលដីកា និងសាលក្រមរបស់តុលាការ ដែលជាច្បាប់"។
ចំពោះករណីតុលាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារកំបាំងមុខ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានលោក ជាម យៀប បញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា ករណីលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជារឿងនយោបាយទេ។ ការងារនេះ ជាការងារបច្ចេកទេសរបស់តុលាការ។ លោកបញ្ជាក់ថា "អ៊ីចឹងទេ សុំឲ្យគាត់ចូលមក។ គ្មានអ្នកណាទៅឃាត់ឃាំងអីទេ គឺនរណាក៏គ្មានសិទ្ធិទៅឃាត់ឃាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យគាត់ចូលមកប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ តែបន្ទាប់ពីគាត់មកដល់ គាត់ (សម រង្ស៊ី) ត្រូវតែគោរពតាមអំណាចសាលដីកា ឲ្យបានចប់ជាមុនសិន តែប៉ុណ្ណឹងទេ"។
១១. សមាជិកសភាបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រតិកម្មតបលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជាសមាជិកសភា បានចាត់ទុកលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជានោះថា ជាអ្នកចាំតែនិយាយត្រាប់តាមពីក្រោយមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមណ្ឌលព្រៃវែង នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាយ៉ាងច្រើនលើសលប់ (៥កញ្ញា ឆ្នាំ២០១២) បានមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ថា លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី និងជាសាស្ត្រាចារ្យមួយរូប ក៏បានដឹងដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមែនជាប្រទេសដែលអនុវត្តការគោរពសិទ្ធិមនុស្សបានមួយរយភាគរយដែរ គឺតែងតែមានការខ្វះចន្លោះ នៅកន្លែងខ្លះមិនខានទេ។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី ដូចជា បឹងកក់ និងបុរីកីឡានោះ មិនមែនមានតែរឿងប៉ុណ្ណឹងទេ គឺនៅមានរឿងជាច្រើនទៀត ដូចជា អ្នកចំណាកស្រុក និងអ្នករស់នៅក្រៅស្រុក គ្មានលទ្ធភាពទិញសំបុត្រយន្តហោះ មកចូលរួមបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជាបានទេ ដូច្នេះលោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី ត្រូវតែនិយាយឲ្យមានតម្លាភាព ឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងថ្លឹងថ្លែង សំយោគ វាយតម្លៃឲ្យបានច្បាស់ ចាំដាក់ចូលក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន។
លោក ជាម យៀប បញ្ជាក់ថា "លោក ស៊ូយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី នេះ គាត់ច្រើនស្តាប់តែម្ខាងៗ គឺស្តាប់តែគណបក្សប្រឆាំង ដែលមិនសូវត្រូវជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល គេប្រឆាំងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ បន្ទាប់បីស្តាប់គណបក្សប្រឆាំងរួច គាត់តែងតែលើកបញ្ហានោះមកនិយាយដដែលៗ ដូចជា គ.ជ.ប. អីនោះ គាត់ឈឺឆ្អាលជាងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទៅទៀត"។
១២. តភ្ជាប់សហគមន៍អាស៊ាន ឲ្យក្លាយជាទៅជាសង្គមតែមួយ គ្រួសារតែមួយ
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ ស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដែលប្រព្រឹត្តឡើងនៅសណ្ឋាគារ Inter-Continental លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស បានមានប្រសាសន៍ឲ្យអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានដឹងថា កិច្ចប្រជុំនេះ ជាការពិភាក្សាសម្រាប់ការតភ្ជាប់អាស៊ាន ដែលការកសាងសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ ចាំបាច់ត្រូវតែមានការតភ្ជាប់អាស៊ាន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍បន្តថា ការតភ្ជាប់អាស៊ាន គឺតភ្ជាប់ទាំងផ្នែករឹង គឺការតភ្ជាប់ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងរឹង និងទន់។ ផ្នែកទន់ គឺជាព័ត៌មាន ព្រមទាំងការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ព្រមទាំងស្ថាប័នអាស៊ានផងដែរ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា "យើងធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យសហគមន៍អាស៊ាន ទៅជាសង្គមតែមួយ គ្រួសារតែមួយ"។
សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាននេះ មានរយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី៧ និងថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ានផងដែរ។
១៣. វិស័យឯកជន មានភាពចាំបាច់ សម្រាប់ការតភ្ជាប់អាស៊ាន
ប្រមុខការទូតកម្ពុជា បានប្រកាសថា សមាគមអាស៊ាន មានគោលបំណងជំរុញការតភ្ជាប់តំបន់ ខណៈពេលដែលអាស៊ាន កំពុងឆ្ពោះទៅជាសហគមន៍អាស៊ាន នាឆ្នាំ២០១៥ ដោយត្រូវការចូលរួមយ៉ាងពេញលេញពីវិស័យឯកជន។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍ថា "ក្នុងការតភ្ជាប់តំបន់អាស៊ាន ឲ្យបានចប់សព្វគ្រប់ ខ្ញុំគិតថា វិស័យឯកជន គួរតែត្រូវចាត់ទុកជាដៃគូដ៏សំខាន់ពេញលេញមួយ។ អាស៊ានត្រូវតែធ្វើសមាហរណកម្ម មានភាពទាក់ទងគ្នាឲ្យបានច្រើន ទាំងផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ជាកន្លែងដែលវិស័យឯកជនដើរតួជាម៉ាស៊ីនយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ"។
ចំណែកអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន លោក សុរិន ពិតសុវ៉ាន់ (Surin Pitsuwan) បានផ្ញើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដែលត្រូវបានចែកចាយនៅក្នុងសន្និសីទ នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ថា "សកម្មភាពក្រុមក្នុងតំបន់ បានបង្កើតឲ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏អស្ចារ្យមួយ ក្នុងការធានាដល់ធនធានហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់គម្រោងតភ្ជាប់អាស៊ាន។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ការតភ្ជាប់អាស៊ាន នឹងមិនអាចសម្រេចទៅបានឡើយ ប្រសិនពួកយើងពឹងផ្អែកតែទៅលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់រដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ឯង។ វិស័យឯកជន មានតួនាទីដ៏មហិមាមួយ ក្នុងការតភ្ជាប់នេះ"។
លោកអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន បានបន្តទៀតថា "ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ត្រូវការលើសពីមួយទសវត្សរ៍ទៀត ដើម្បីផ្តល់ឱកាសដល់អ្នកវិនិយោគទុន ដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ ក្នុងការធ្វើវិនិយោគទុនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ពួកយើងក៏ជឿជាក់ដែរថា ការវិនិយោគទុន នឹងអាចនាំទៅដល់ការផ្លាស់ប្តូរដ៏ល្អបំផុត និងផ្តល់ផល់ប្រយោជន៍ដល់ទាំងសាធារណៈ ទាំងវិស័យឯកជន ហើយការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវការទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់អាស៊ាន នឹងអាចជួយសម្រួលដល់ការប្រតិបត្តិការជំនួញក្នុងតំបន់"។
១៤. រដ្ឋសភាកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា ជម្លោះដែនកោះ នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ត្រូវដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី
ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋសភាកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ជំហររបស់ខ្លួន ទៅកាន់ប្រធានសភាឥណ្ឌូណេស៊ីថា ជម្លោះនៅដែនកោះក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង រវាងប្រទេសចិន និងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន រួមមាន វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ គឺត្រូវដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និងគោរពតាមក្រមប្រតិបត្តិ ដែលបានព្រមព្រៀង រួមទាំងច្បាប់អន្តរជាតិនានា។
ជំហររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋសភាកម្ពុជាដូច្នេះ បានបញ្ជាក់ទៅកាន់ប្រធានរដ្ឋសភាឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលបានជួបប្រជុំគ្នា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ នៅវិមានរដ្ឋសភា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ប្រធានរដ្ឋសភាឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ម៉ាហ្ស៊ូគី អាលី (Marzuki Alie) បានសួរពីយោបល់របស់រដ្ឋសភាកម្ពុជាយ៉ាងណាខ្លះ ចំពោះជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ខណៈដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០១២នេះ។
សមាជិកសភា លោក ជាម យៀប ប្រធានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម របស់រដ្ឋសភា បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកកាសែត ក្រោយពីកិច្ចប្រជុំថា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាហើយថា អ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលទោះបីជាមានការពន្យារពេលចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបន្តិចមែន តែសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមលើបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ដែលមិនមែនជាតុលាការ តែជាអ្នកសម្របសម្រួល គឺយើងគាំទ្រនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំង ៦ ចំណុច ដែលរួមមាន ការស្នើសុំឲ្យប្រទេសភាគីនៃជម្លោះនេះ អនុវត្តឲ្យបានពេញទីនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្រាប់អនុវត្ត DOC និងជំរុញឲ្យបានឆាប់រហ័សនូវ COC ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានឆាប់រហ័សលើបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
១៥. គ.ជ.ប បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត នៅតាមខេត្តរាជធានី
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ គ.ជ.ប បានចុះពិនិត្យមើលការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងសម្រេចជាគោលការណ៍ បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត នៅលេខាធិការដ្ឋានរាជធានីខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានពី គ.ជ.ប ចុះថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលបានចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញាមក ថ្នាក់ដឹកនាំគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានចុះពិនិត្យមើលដំណើរការនេះ នៅតាមបណ្ដាឃុំ-សង្កាត់ នៃរាជធានី-ខេត្តមួយចំនួន រួមមាន ខេត្តស្វាយរៀង ព្រៃវែង តាកែវ កំពត និងកែប។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប បានមានប្រសាសន៍ថា នៅសប្ដាហ៍ទី២ នៃខែកញ្ញានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប នឹងត្រៀមចុះទៅពិនិត្យមើលការងារពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅខេត្តមួយចំនួនទៀត។ លោកបន្តថា ជាទូទៅក្នុងរយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ ដំណើរការនេះបានប្រព្រឹត្តទៅល្អទាំងសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសុវត្ថិភាព និងទទួលលទ្ធផលគួរកត់សម្គាល់។ នៅរាជធានីភ្នំពេញ អភិបាលរាជធានី និងអភិបាលខណ្ឌទាំង ៩ បានជួយជំរុញឲ្យគ្រប់សង្កាត់ទាំងអស់ ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដើម្បីជាជំនួយក្នុងការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានបន្ថែមថា នៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា គ.ជ.ប បានសម្រេចជាគោលការណ៍ ឲ្យលេខាធិការដ្ឋានរាជធានី-ខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត (លធ/ខប) រៀបចំបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត តាមគេទំព័រ www.voterlist.org.kh ដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានជូនអ្នកបោះឆ្នោត។ បន្ថែមលើនេះ គ.ជ.ប ក៏បានធ្វើលិខិតមួយ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ផ្ញើជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំជួយអន្តរាគមន៍ដល់អភិបាល នៃគណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលឲ្យសាលាឃុំ-សង្កាត់ នៃរាជធានី-ខេត្តណា ដែលមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពអាចប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័រ ជាមួយនឹងអ៊ីនធឺណិត សំដៅពង្រឹងគុណភាពបញ្ជីបោះឆ្នោត និងបម្រើសេវាជូនប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការស្វែងរកឈ្មោះ និងទិន្នន័យក្នុងពេលពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
១៦. រយៈពេល ៧ថ្ងៃ គ.ជ.ប ចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតថ្មី បានជាងមួយសែននាក់
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានប្រកាសពីលទ្ធផលបណ្ដោះអាសន្ន នៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ប្រជាពលរដ្ឋបានមកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ចំនួន ១០១.២៦៧ នាក់ ស្មើនឹង ១៦,៣៤ ភាគរយ ដែលតួលេខនេះ បានទទួលពីឃុំ-សង្កាត់ ចំនួន ១.៥៧២ ក្នុងចំណោមឃុំ-សង្កាត់ ចំនួន ១.៦៣៣ ទូទាំងប្រទេស។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ចុះថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បានលើកឡើងថា ស្មៀនឃុំ-សង្កាត់ បានកែតម្រូវឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតបានចំនួន ៨.៦៦០ នាក់ និងលុបឈ្មោះបានចំនួន ៣០.៤៧៥ នាក់។ ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មានរយៈពេល ៤២ថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
តាមរបាយការណ៍ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ មានគណបក្សនយោបាយចំនួន ៥ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច គណបក្សនរោត្តមរណឫទ្ធិ គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ បានដាក់តំណាងចូលរួមសង្កេតមើលដំណើរការនេះ។ រីឯអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ និងអន្តរជាតិ ចំនួន ៣ គឺខុមហ្វ្រែល NDI និង IFES ក៏បានដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍ ចូលរួមសង្កេតមើលការងារនេះផងដែរ៕
Subscribe to:
Posts (Atom)