Tuesday, July 10, 2012

The Embassy of the Republic of Indonesia Present its Compliments to the Ministry of Foreign Affairs of Cambodia


សេចក្តីថ្លែង​ការណ៍ របស់​សហ​ប្រធាន នៃកិច្ច​ប្រជុំ​រដ្ឋមន្រ្តីការ​បរទេស​មេគង្គ-សាធារណ​រដ្ឋកូ​រ៉េលើក​ទី ២



Co-Chairs' Statement of the 2nd Mekong-ROK Foreign Ministers' meeting





សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ របស់​សហ​ប្រធាន​នៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​រដ្ឋមន្រ្តីការ​បរទេស​មេគង្គ-ជប៉ុន​លើកទី​ ៥



Co-Chairs' Statement of the Fifth Mekong-Japan Foreign Ministers' Meeting



បទវិភាគ​នយោ​បាយ៖ ស្ថាន​ភាព​នៃការ​ពង្រឹង​នីតិរដ្ឋ និងការ​គោរពច្បាប់




ទស្សនៈ សម្ព័ន្ធភាពពិត ឬ ក្លែងក្លាយ ?

ទស្សនៈ
សម្ព័ន្ធភាពពិត ឬ ក្លែងក្លាយ ?
            ក្រោយពី​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ/សង្កាត់​ថ្ងៃទី ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០១២ រួចមក លទ្ធផល​បណ្តោះ​អាសន្ន ដែល​ចេញ​ដោយ​គណៈ​កម្មាធិកា​រជាតិ​រៀប​ចំការ​បោះឆ្នោត​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បានទទួល​សម្លេង​គាំទ្រ ដ៏ច្រើន​លើស​លប់ ដល់​ទៅ​ជាង ៣លាន ៦សែន បើ​ប្រៀប​ធៀប​ទៅនឹង​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ប្រមាណ​ត្រឹម​តែ ១លាន ២សែន ហើយ​ចំនួន​នេះមាន​គម្លាត​ឆ្ងាយ​ណាស់​បើធៀប​ទៅនឹង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា រីឯ​គណបក្ស សិទិ្ធមនុស្ស ឃើញថា​ទទួល​បាន​សម្លេង​គាំទ្រ​ត្រឹមតែ​ចំនួន ៥សែន ​៧ម៉ឺន ក៏នៅ​មាន​គម្លាត​ឆ្ងាយពី គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែរ កុំថា​ឡើយ​មកចង់​ធ្វើការ​ប្រៀបធៀប​ជាមួយ​នឹង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែលមាន សម្លេង​គាំទ្រ​លើស​ដល់​ទៅ​ជាង​ ៦ដង នោះ ។

            ចំណុច​ខាង​លើហ្នឹង​ហើយ ដែល​ធ្វើឲ្យ​គណបក្ស​ប្រឆាំងទាំងពីរ​រត់រកគ្នា​ចង​សម្ព័ន្ធ​ភាព​ក្លែង​ក្លាយ​ ដើម្បី កេង​យក​ផល​ចំណេញ​រៀង​ៗខ្លួន ព្រោះ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទាំងពីរ​ដឹង​ច្បាស់​ថា ទោះបីបូក​ចូល​គ្នាបាន​ប្រហែល​តែ ១លាន ៨សែន គឺនៅ​ចាញ់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ច្រើន​ណាស់ ។ ដូច្នេះមាន​តែលេង​ល្បិច​ទាញ​យកស​ម្លេង គាំទ្រ​ពីគ​ណ​បក្ស​ប្រឆាំង​គ្នាឯង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ បើសង្ឃឹម​ទាញ​សម្លេង​គាំទ្រ​ពីគណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជានោះ មិនអាច ទៅរួចទេ ពីព្រោះ​ប្រជា​ពលរ​ដ្ឋបាន​គាំទ្រ​យ៉ាង​ពេញទំហឹង​ទៅលើ​គោល​នយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​មូលដ្ឋាន ក៏ដូច​ជា​ការ អភិវឌ្ឍន៍ទូ​ទៅ ដោយ​រាជរដ្ឋា​ភិបាល​ដែលដឹក​នាំដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ហើយមាន សម្តេចអគ្គមហា សេនាប​តីតេ​ជោ ហ៊ុន សែន ជាប្រមុខ​ដឹកនាំ​ដ៏​ឈ្លាសវៃ​ ។

            ផ្ទុយ​ទៅវិញ ពាក្យ​ថាចង​សម្ព័ន្ធ​ភាព ឬ ការ​រួបរួ​មអ្នក​ប្រជាធិបតេ​យ្យនេះ​ គ្រាន់តែជាកា​រប្រើល្បិច​យុទ្ធ​សាស្រ្ត សម្រាប់​ការ​កេង​ចំណេញ​ផ្នែក​នយោបាយ​ នៃ​ក្រុម​គណបក្ស​ប្រឆាំង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះ​ថាបើ​គណបក្ស សិទិ្ធ​មនុស្ស ស្រែកថា​សុំរួប​រួម ជា​មួយ​គណ​បក្ស សម​ រង្ស៊ី ហើយ​បែរ​ជា​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ឆ្លើយ​ថាទេ​នោះ អាចនឹង​ធ្វើឲ្យ បាត់សម្លេង​គាំទ្រគ​ណបក្ស​របស់​ខ្លួន តាមរយៈ​អ្នក​គាំទ្រ ។ ដូច្នេះ​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏ប្រើ​ល្បិច​ស្រែក​តប​វិញថា សុំឲ្យអ្នក​ប្រជាធិប​តេយ្យរួបរួម​គ្នាវិញភ្លាម ពិសេស​គណ​បក្ស សម រង្ស៊ី នឹងបើក​ចំហរ​គ្រប់​ពេល សម្រាប់​អ្នក ប្រជាធិប​តេយ្យ​ក្នុងការ​រួបរួ​មគ្នា សម្រាប់កា​របោះឆ្នោតស​កល នាឆ្នាំ២០១៣ ។

សរុប​សេចក្តីមក ​យើង​ហ៊ាន​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា ការចង​សម្ព័ន្ធ​ភាព ឬ រួប​រួមអ្នក​ប្រជាធិបតេ​យ្យនេះ មិនអាច ទៅរួចទេ បើសិ​នគណ​បក្ស សិទិ្ធម​នុស្ស ដែលមា​នការគាំទ្រតិច​តួចពី​ប្រជាពល​រដ្ឋជា​ម្ចាស់ឆ្នោត មិនព្រមរំ​លាយខ្លួន ចូលជាមួយ​នឹង​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែល​មានកា​រគាំទ្រ ដល់​ទៅជិត ២ដង បើធៀប​នឹង​គណបក្ស សិទិ្ធម​នុស្ស ។ ម្យ៉ាងទៀត គណ​បក្ស សម រង្ស៊ី មានភាព​រឹងមាំ និង ដាច់ខាត​ជាង គណបក្ស សិទិ្ធមនុស្ស ក្នុងការ​ប្រឆាំង​នឹង រាជរដ្ឋាភិបាល ។ ចំណែក គណបក្ស សិទិ្ធមនុស្ស​វិញ គឺកើតបាន​ចេញពីការ​សម្រប​សម្រួល និង អន្តរាគមន៍​ផ្ទាល់ពី សម្តេច​អគ្គម​ហាសេនាប​តីតេជោ ហ៊ុន សែន ជាថ្នាក់ដឹក​នាំកំ​ពូល នៃគណ​បក្សប្រ​ជាជន​កម្ពុជា ។
ភូមិន្ទ

EAST ASIA SUMMIT (EAS) SENIOR OFFICIAL’S MEETING

Phnom Penh, Cambodia
12 July 2012, 10:15hrs-12:30hrs 

East Asia Summit (EAS) Senior Official’s Meeting to be held at Peace Palace, Phnom Penh, Cambodia, on 12 July 2012. The meeting to be chaired by H.E. Dr. SOEUNG Rathchavy, Secretary of State, Cambodia’s ASEAN SOM Leader.

The meeting will be attended by the Senior Officials from eighteen EAS participating countries namely Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Lao PDR, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand, Vietnam, China, Japan, Republic of Korea, United State of America, Russia, Australia, New Zealand and India.   

The EAS Senior Officials will extensively discuss on both regional and international issues and the preparations for the 2nd East Asia Summit (EAS) Foreign Minister’s Meeting to be held in Phnom Penh, Cambodia, on 12 July 2012. 

The 2nd EAST ASIA SUMMIT (EAS) FOREIGN MINISTERS’ MEETING

Phnom Penh, Cambodia
12 July 2012, 10:15hrs-12:30hrs 

The 2nd East Asia Summit (EAS) Foreign Ministers’ Meeting to be held at Peace Palace, Phnom Penh, Cambodia, on 12 July 2012. The meeting to be chaired by H.E. Hor Namhong, Deputy Prime Minister, Minister of Foreign Affairs and International Cooperation of the Kingdom of Cambodia.

The meeting will be attended by the Foreign Ministers from eighteen EAS participating countries namely Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Lao PDR, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand, Vietnam, China, Japan, Republic of Korea, United State of America, Russia, Australia, New Zealand and India. 
  
The EAS Foreign Ministers will crucially focus on reviewing and future direction of the EAS cooperation and the preparation for the 7th East Asia Summit (EAS) to be held in Phnom Penh, Cambodia, on 20 November 2012. Furthermore, the Foreign Ministers will also discuss about the exchange views on regional and international issues.

The 13th ASEAN PLUS THREE FOREIGN MINISTERS’ MEETING

Phnom Penh, Cambodia
10 July 2012, 14:00hrs-15:30hrs
 The 13th ASEAN Plus Three Foreign Ministers’ Meeting to be held at Peace Palace, Phnom Penh, Cambodia, on 10 July 2012. The meeting to be chaired by H.E. Hor Namhong, Deputy Prime Minister, Minister of Foreign Affairs and International Cooperation of the Kingdom of Cambodia.  

           The meeting will be attended by the Foreign Ministers from ASEAN member states namely Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Lao PDR, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand, Vietnam, and the ASEAN Plus Three Foreign Ministers namely China, Japan, Republic of Korea, 
 
         The ASEAN Plus Three Foreign Ministers will extensively discuss about the exchange views on regional and international issues, and its future direction. Since this year is the 15th anniversary of APT Cooperation, the Foreign Ministers will also focus on activities to commemorate of the anniversary, and the preparation for the ASEAN Plus three Commemorative Summit to be held in Phnom Penh, Cambodia, on 19 November 2012.

ASEAN PLUS THREE SENIOR OFFICIALS’MEETING

Phnom Penh, Cambodia
10 July 2012, 8:30hrs-10:00hrs
               
ASEAN Plus Three Senior Officials’ Meeting to be held at Peace Palace, Phnom Penh, Cambodia, on 10 July 2012. The meeting to be co-chaired by H.E. Dr. SOEUNG Rathchavy, Secretary of State, Cambodia’s ASEAN SOM Leader, and H.E. Mme. Fu Ying, Vice Minister of Foreign Affairs of the People’s Republic of China and China’s SOM Leader. 
    
The meeting will be attended by the Senior Officials from ten ASEAN countries comprised Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Lao PDR, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand, Vietnam, and the ASEAN Plus Three Countries namely China, Japan, and Republic of Korea.

The Senior Officials will mainly concentrate on the exchange views on ASEAN Plus Three cooperation include the activities to the commemorative the 15th anniversary of ASEAN Plus Three cooperation and its future direction, and also focus on the preparations of the 13th ASEAN Plus Three Foreign Ministers’ Meeting to be held in Phnom Penh, Cambodia, on 10 July 2012.

សម្តេច​អគ្គ​មហា​សេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន​​ប្រកាស​​បើក​កិច្ច​ប្រជុំ​​រដ្ឋមន្ដ្រីការ​បរទេស​អាស៊ាន​លើក​ទី ៤៥

កិច្ច​ប្រជុំរ​ដ្ឋមន្ដ្រី​ការប​រទេស​អាស៊ាន​លើក​ទី៤៥ និង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពាក់ព័ន្ធ​ដទៃ​ទៀត​ដោយ​មាន​វត្តមាន​ចូល​រូម​ពី រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អាស៊ាន​ទាំង​១០ អគ្គ​លេខា​ធិកា​រអាស៊ាន ឯ.ឧ សូរិន្ទ ពិត​​សូ​វ៉ាន់ និង​មាន​ប្រទេស​សង្កេត​ការណ៍​ចំនួន​ពីរ​ទៀត​គឺ ប្រទេស​ប៉ាពួញូវ​ហ្គីណេ និង​ប្រទេស​ទីមរ័​ខាងកើត​បាន​ប្រារព្ធ​ពិធី​បើក​​ជាផ្លូវ​ការ នាព្រឹក​ថ្ងៃទី ៩ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០១២ នៅវិមាន​សន្តិភាព​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ ក្រោម​អធិបតី​ភាព​សម្តេច​អគ្គ​​​​​មហា​សេ​​នា​ប​​តី​​​តេជោ  ហ៊ុន សែន នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃព្រះរា​ជាណា​ចក្រ​កម្ពុជា ក្នុងឋានៈ​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​នៅ​​​ក្នុងឆ្នាំ ២​​​០១​​២​។

ថ្លែងបើកកិច្ច​​​ប្រជុំ​​​​សម្តេច​អគ្គ​​​​​មហា​សេនា​បតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយក​រដ្ឋមន្ត្រីនៃ​ព្រះរាជា​​​ណា​ចក្រ​​​កម្ពុជា ក្នុងឋានៈ​ជាប្រធាន​អាស៊ាន​នៅក្នុង​ឆ្នាំ២០១២​នេះ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​​កត់សំគាល់​ថា ក្នុងរយៈ​ពេល៤៥​ឆ្នាំនៃការ​ចាប់​​​បដិ​​​ស​ន្ធិ បច្ចុប្បន្ន​នេះ​អាស៊ាន​បាន​ក្លាយ​ជាស្ថាប័ន​ដែល​មាន​សមា​ហរណ​​​​កម្មយ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ ទាំង​ផ្នែក​នយោបាយ​ និង​​​​សេដ្ឋកិច្ច និង​ជា​តួ​អង្គ​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​នៅក្នុង​តំបន់​អាស៊ី ព្រម​ទាំង​ជាដៃ​គូយុទ្ធ​សាស្ដ្រ​​​មិន​អាចខ្វះ​​​បាន​​​របស់​​​​បណ្ដា​ប្រទេស​​ធំៗ និង​​​​អង្គការ​សំខាន់​ៗនៅ​ក្នុងពិភព​លោក។
សម្តេច​តេជោ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា កម្ពុជា​ពិតជា​មាន​មោទន​ភាព​ណាស់ ដែល​បាន​រួម​ចំណែក​ជាវិជ្ជ​មាន​ដល់​អាស៊ាន ស្របតាម​សមត្ថភាព និង​លទ្ធភាព​របស់​ខ្លួនក្នុង​ការ​បង្កើន នូវ​វឌ្ឍន​ភាព​ចាប់​តាំង ពីកម្ពុជា​បានក្លាយ​ជា​សមា​ជិក ពេញ​សិទ្ធិ​របស់​អាស៊ាន​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៩ មក។ ជា​រួម​សមិទ្ធ​ផលដែល​អាស៊ាន​សម្រេច​បាន​ក្នុងរយៈ​ពេល​កន្លង​មក មាន​ទំហំ​ធំធេង និងមាន​សារៈ សំខាន់​​ណាស់។ សមិទ្ធ​ផល​ទាំង​នោះ គូស​បញ្ជាក់​ពីការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ដ និងឆន្ទៈ​នយោ​បាយ​ដ៏មុតមាំរ​បស់​អាស៊ាន ដើម្បី​បន្ដធ្វើកា​រជាមួយ​គ្នាយ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ​ស្រប​តាម​ស្មារតី​អាស៊ាន គឺការ​ឯកភាព សាមគ្គីភាព មិត្ដភាព និងកិច្ច​សហប្រតិ​បត្ដិការ។ ស្មារតី​អាស៊ាន​នេះ ជានិមិត្ដ​រូប​នៃ​ប្រធាន​បទ​អាស៊ាន​សម្រាប់​ឆ្នាំ ២០១២ គឺ “អាស៊ាន សហ​គមន៍​តែ​មួយ វាសនា​តែមួយ” ក្នុងខណៈដែល​កម្ពុជា​ធ្វើជា​ប្រធាន អាស៊ាន ដើម្បី​គូស​បញ្ចាក់ អំពីការ ប្ដេជ្ញាយក​ចិត្ដទុក​ដាក់ដ៏​មុតមាំ និងការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ដខាង​នយោ​បាយ ក្នុងការ​បំពេញ​ការ​ងារ ទាំង​ក្នុង​នាម​ជាសហ​គមន៍​រួមគ្នា ទាំងក្នុង​នាម​ជា​ប្រទេស​នីមួយៗ​រៀងៗ​ខ្លួន​ឆ្ពោះ​ទៅ​សម្រេច​ជោគ​ជ័យ​យ៉ាង​ពិតប្រាកដ​ក្នុងការ​បង្កើត សហគមន៍​អាស៊ាន​នៅឆ្នាំ ២០១៥ ហើយ​លើស​នេះ​ទៀត ឆ្ពោះទៅរក​ការ​ប្រែក្លាយ​អាស៊ាន ទៅជា​មហា​គ្រួសារ​ដ៏ជិត​ស្និទ្ធ​មួយ ដែល​មានភាព​សុខដុម​ទាំង​ផ្នែក នយោបាយ សន្ដិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម​វប្បធម៌ ដោយ​ផ្អែក​លើ​គោល​ការណ៍​វិធាន​នៃច្បាប់​សុខ​សន្ដិភាព និង​ភាព​រឹងមាំ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច ។
ដោយ​រំលឹក​អំពី​បញ្ហា​ប្រឈម​នានា​ទាំង​កម្រិត​សកល និង​កម្រិត​តំបន់​ក៏ដូច​ជា​គម្លាត​រវាង​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន​នៅមាន​នៅឡើយ​នោះ សម្តេច​តេជោ​បាន​​អំពាវនាវ​ឱ្យ​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន​ទាំង​អស់ ​បង្កើន​ការ​ខិត​ខំប្រឹង​ប្រែង​ទ្វេដង​ថែម​ទៀត ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន និង​​ចែក​រំលែក​ផ្លែផ្កា​នៃ​កំណើនឱ្យបាន​ប្រ​​កបដោយ​សមធម៌ ទាំងក្នុង​កម្រិត​ជាតិ ទាំងក្នុង​កម្រិតតំ​បន់។ សម្តេច​តេជោ​នាយ​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា ​​ច្បាស់​ណាស់​ថាការ​កាត់​បន្ថយ​គម្លាត​អភិវឌ្ឍន៍​នេះ មិនត្រឹម​តែជា​បុរេ​លក្ខខណ្ឌ​មិនអាច​ខ្វះ​បាន សម្រាប់​ធានា​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង​របស់​អាស៊ាន និង​សម្រាប់​ការកាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ​របស់​ប្រជាជន​យើង​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្ដែក៏​នឹង​ជួយឱ្យ​អាស៊ាន​សម្រេច​បាននូវ​សមាហ​រណកម្ម​ដ៏​ពិត​ប្រាកដ​នៅក្នុង​តំបន់​ផង ព្រមទាំង​នឹង​ជួយ​លើក​តម្កើង​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន​ទាំង​នៅ​ក្នុង​កិច្ចការ​តំបន់ និង​នៅក្នុង​កិច្ចកា​រអន្ដរ​ជាតិ ជាសក​លផង​ដែរ ។
          ជាមួយ​នឹងការ​វាយតម្លៃ​ខ្ពស់ចំពោះ​តួនាទី រដ្ឋម​ន្ដ្រីការ​បរទេស​អាស៊ាន​ក្នុង​ការ​សម្រ​ប​សម្រួល​ដ៏​សំខាន់ នៃ​ដំណើរ​ការ​បង្កើត​សហគមន៍​អាស៊ាន ជា​ពិសេស​ការ​ដោះ​ស្រាយ​​​​បញ្ហា​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្ដិការ​សន្ដិ​សុខ នយោ​បាយ និង​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ដៃគូ​ក្រៅ​តំបន់​អាស៊ាន​នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​លើក​ទី ៤៥ នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ សម្តេច​តេជោ​នាយក​រដ្ឋ-​មន្ត្រី​មាន​ស្នើឲ្យ​រដ្ឋមន្ដ្រីកា​របរទេស​អាស៊ាន ផ្ដោត​ការ​យក​ចិត្ដ​​ទុក​​ដាក់លើ​​​​ចំណុ​ច​​អាទិភាព​ចំនួន​៦ រួមមានៈ
- ទី១. ការ​សម្រេច​ឱ្យបាន​នូវការ​បង្កើត​សហគមន៍​អាស៊ាន​នៅ​ឆ្នាំ ២០១៥ គឺជា​អាទិភាព​ខ្ពស់​បំផុត​សម្រាប់​អាស៊ាន។ ក្នុង​ន័យ​នេះ​យើង​ត្រូវ​ដាក់​ចេញ និង​អនុវត្ដ​វិធាន​ការ​ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​អនុវត្ដ​ផែនទី ចង្អុល​ផ្លូវ​សម្រាប់​សហគមន៍​អាស៊ាន និង​ផែន​ការ​ការងារ​ទី២ នៃ​គំនិត ផ្ដួចផ្ដើម​សមាហ​រណកម្ម​អាស៊ាន (២០០៩-២០១៥) រួម​ទាំង​ការ​អនុវត្ដ ផែន​ការ​មេស្ដី​ពី​​ការតភ្ជាប់​អាស៊ាន​ឱ្យបាន​ទាន់​ពេល​វេលា។ ជា​មួយ​នេះ ការរៀប​ចំនូវ​របាយ​ការណ៍ វាយ​តម្លៃពាក់​កណ្ដាល​អាណត្ដិ​នៃផែន​ការ​ការ​ងារទី​២ នៃ​គំនិត​ផ្ដួច​ផ្ដើម សមា​ហរណ​កម្ម អាស៊ាន ដែល​មាន​លក្ខណៈ​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ គឺកា​រចាំ​បាច់​ណាស់ ដើម្បី​បូក​សរុប វឌ្ឍនភាព​នៃការ​អនុវត្ដ ផែន​ការកា​រងារទី២ នៃ​គំនិត​ផ្ដួច​ផ្ដើម​សមាហ​រណកម្ម​អាស៊ាន និង កំណត់់​វិធាន​ការច្បាស់​លាស់ សំដៅ​ឈាន​ទៅ​សម្រេច​គោល​បំណង និង​កំណត់​ទិស​ដៅ​សម្រាប់​អនុវត្ដ​បន្ដ​ក្នុង​ពេល​អនាគត រួម​ជាមួយ​នឹង​ការ​ពង្រឹង​ការ​អនុវត្ដ​គម្រោង​អាទិភា​ព​មួយ​ចំនួន ដែល​មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់ ប្រទេស​កម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់​ម៉ា និង​វៀត​ណាម ដែល​ជាសមា​ជិក​ថ្មី​របស់​អាស៊ាន។  ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា រដ្ឋម​ន្ដ្រីការ​បរទេស និង​អគ្គលេខា​ធិការ​អាស៊ាន នឹងផ្ដោត​ការយក​ចិត្ដទុក​ដាក់លើ​កិច្ចការ​សំខាន់ៗ​ទាំង​នេះ ដើម្បី​សម្រេច​ឱ្យ​បាន​នូវ​សមាហរ​ណកម្មតំបន់​យ៉ាងពិត​ប្រាកដ​ក៏ដូច​ជា ដើម្បីប​ង្កើនសមត្ថភា​ពប្រកួត​ប្រជែង​របស់​អាស៊ាន​ព្រមទាំង​ធានា​នូវម​ជ្ឈភាព របស់​អាស៊ាន​នៅក្នុង​កិច្ចកា​រពិភព​លោក និងនៅ​ក្នុង​ក្របខ័​ណ្ឌតំបន់​ដ៏ទូលំទូ​លាយ ​។
- ទី២. យើង​គួរប​ន្ដការខិត​ខំប្រឹ​ងប្រែ​ងក្នុងកា​រធ្វើឱ្យ​ធម្មនុញ​អាស៊ាន ក្លាយ​ទៅ​ជា​សកម្មភាព​ជាក់​ស្ដែង។ ជាពិសេ​ស យើងគួរ​ផ្ដោត​ទៅលើ​ការរៀ​បចំ​ឱ្យចប់រួ​ចរាល់​នូវ​ឯកសារ​ច្បាប់ និងប​ទប្បញត្ដិពា​ក់ព័ន្ធចាំ​បាច់​នានា ក៏ដូច​ជាលើកា​រកែលម្អ និង​លើកក​ម្ពស់​ប្រសិទ្ធ​ភាព​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ព្រម​ទាំង​នីតិវិធី​ប្រតិបត្ដិការ​នៃ​ស្ថាប័ន​អាស៊ាន រួម​ទាំង​យន្ដការ​ដោះស្រាយ​​​ជម្លោះ​ផង​ដែរ។ ក្នុង​ន័យ​នេះខ្ញុំសូម​វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​ចំពោះ​ការ​ចុះហត្ថ​លេខា​លើវិធាន​សម្រាប់​យោង​ក្នុង​ករណីនៃ​ការមិន​អនុលោម​តាម​សេចក្ដីស​ម្រេច​របស់​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​លើក​ទី ២០ នៅទី​ក្រុង​ភ្នំពេញ​នាពេល​ថ្មីៗ​កន្លង​ទៅ។ ជា​ការពិត វិធាន​នេះ បាន​រួមចំណែ​កដល់​ការ​លើ​កម្ពស់វ​ប្បធម៌​នៃការ​ប្រតិ​បត្ដិតាម ដើម្បី​ធានា​ការ​អនុវត្ដ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​អាស៊ាន ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព។    
- ទី៣. ការ​រក្សា​សន្ដិភាព និង​សន្ដិ​សុខ​តំបន់ គឺ​ពិត​ជា​ពុំអា​ចខ្វះបាន​ឡើយ​សម្រាប់​វិបុល​ភាព និង​កំណើន​នៅក្នុង​អាស៊ាន​ទាំង​មូល។ អាស៊ាន​គួរតែ​បង្ហាញ​ឱ្យ​កាន់​តែ​ច្បាស់​លាស់​នូវ​សមត្ថភាព និង​តួនាទី​របស់​ខ្លួនជា​កម្លាំង​ចលករ​សម្រាប់​ជំរុញ​កិច្ច​ពិភាក្សា និង កិច្ច​សហប្រ​តិបត្ដិ​ការលើ​បញ្ហា​សន្ដិសុខ និង នយោបាយ ដើម្បី បុព្វ​ហេតុ​សន្ដិភាព¡ ស្ថិរភាព និង វិបុល​ភាព​របស់​តំបន់។ ក្នុងនោះ​អាស៊ាន គួរ​បន្ដ​កិច្ចខិត​ខំប្រឹង​ប្រែងឱ្យ​អស់​លទ្ធភាព ក្នុងការ​អនុវត្ដ​នូវ​ផ្នែក​អាទិភាព​ទាំង​ឡាយ ដែល​ស្ថិត​ក្រោម ឯកសារ​គោល​ស្ដីពី​សហគមន៍ នយោបាយ និង​សន្ដិសុខ​អាស៊ាន។ ក្នុង​ន័យ​នេះ អាស៊ាន​គួរតែ​ជំរុញ​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធ​ភាពនូវ​ឧបករណ៍ និង​យន្ដការ​ដែលមា​នស្រាប់ ដើម្បី​ធានា​សន្ដិភាព និង សន្ដិ​សុខ​តំបន់ ដូចជា សន្ធិ​សញ្ញាស្ដី​ពីមិត្ដ​ភាព និង​សហ​ប្រតិ​បត្ដិការ សន្ធិ​សញ្ញា​ស្ដីពី​តំបន់ អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ គ្មាន​អាវុធ​នុយ​ក្លេអ៊ែរ សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍ ស្ដីពីការ​ប្រតិបត្ដិ​នៃភាគី​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង វេទិកា​តំបន់​អាស៊ាន¡ កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋមន្ដ្រី​ការពារ​ប្រទេស​អាស៊ាន​បូក និង អនុ​សញ្ញា​អាស៊ាន ស្ដីពីការ​ទប់​ស្កាត់​ភេរ​វកម្ម​ព្រោះថា យន្ដកា​រទាំង​នេះកំពុង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ឧបករណ៍​កាន់​តែមាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ធានា​សន្ដិសុខ​ក្នុង​តំបន់។ ជាក់​ស្ដែង​ការ​ចូល​ជា​ភាគី​នៃ​សន្ធិ​សញ្ញា​មិត្ដភាព និង​សហប្រតិ​បត្ដិការ​នៃ​ប្រទេស មិនមែន​សមាជិក​អាស៊ាន​ទាំង ១៨ បូករួម​នឹង​ការ​ចូលរួម​របស់​សហគមន៍​អឺរ៉ុប និង​ចក្រ​ភព​អង់​គ្លេស នៅក្នុង​ឆ្នាំ២០១២ នេះ នឹង​ពង្រឹង​ថែម​ទៀត​នូវ​សារ​សំខាន់​នៃ​សន្ធិសញ្ញា​នេះ ព្រម​ទាំង​គោលការណ៍​ទាំង​ឡាយ​នៅ​ក្នុងនោះ។ ជា​មួយ​គ្នានេះ យើង​ក៏ត្រូវ​ផ្ដោតលើកា​រអនុវត្ដ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​ស្ដីពីការ ប្រតិបត្ដិ​នៃភាគីក្នុ​ង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង រួមទាំង​ការ​ធ្វើឱ្យ​សម្រេច​បាននូវ​សេចក្ដី​ព្រាង​ក្រម​ប្រតិ​បត្ដិ​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​ផង​ដែរ។ លើស​ពីនេះ យើង​ចាំបាច់​ត្រូវ​ធានា​ថា វិទ្យាស្ថាន​អាស៊ាន​ដើម្បី​សន្ដិភាព និង​ការ​ផ្សះផ្សារ​នឹង​បើកទ្វារ​ជា​ផ្លូវការ ហើយ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាស៊ាន​នឹង​ត្រូវ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល អាស៊ាន​លើក​ទី ២១​ដើម្បី​ជំរុញ​សន្ដិភាព និង ការផ្សះ​ផ្សារ ព្រម​ទាំង ការ កា​រពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស នៅ​ក្នុង​តំបន់ ។
- ទី៤. យើង​គួរ​តែ​បន្ដ​ជំរុញ និង​សម្រប​សម្រួល​ឱ្យមាន​ការ​ចូល​រួម​កាន់​តែ​ស៊ី​ជម្រៅ និងការ​រួម​ចំណែក​ប្រកប​ដោយ​ការស្ថាប​នា​របស់​ដៃគូ​សន្ទនា​អាស៊ាន ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នានា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សន្ដិភាព និង​សន្ដិសុខ​នៅក្នុង​តំបន់។ យើង​គួរ​ផ្ដោត​ការ​យក​ចិត្ដទុក ខ្ពស់​លើកា​រអនុវត្ដ​វិធាន​ការ​ទាំង​ឡាយ ដែល​សំដៅ​បង្កើន​ការយោគ​យល់ និង​បង្កើន​ជំនឿ​ទុកចិត្ដ​ទៅវិញ ទៅមក​ដោយ​កំណត់ និង​ចែក​រំលែក​បទដ្ឋាន​រួម និង​ក្រម​ប្រតិ​បត្ដិ​លើ ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ប្រទេស​ជា​សមាជិក ក៏ដូច​ជាសំដៅ​ពង្រឹង​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្ដិការ​ក្នុងការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ខាង សន្ដិសុខ មិន​ធម្មតា ដូចជា ភេរវកម្ម ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆ្លង​ដែន គ្រោះ​ធម្ម​ជាតិ ការ​ប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ សុវត្ថិភាព និង​សន្ដិ​សុខ​លើផ្ទៃ​សមុទ្រ​ជាដើម ។
- ទី៥. យើងត្រូវ​តែរ​បន្ដខិត​ខំរក្សា​ការពារ​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន នៅក្នុង​និម្មាប​នកម្ម​តំបន់​ដែល​មាន​ការវិវត្ដិ​ឥត​ឈប់​ឈរ។ ក្នុងនោះ​យើង​គួរ​បន្ដកែល​ម្អគុណ​ភាព និង​ភាព​ស័ក្ដិ-​សិទ្ធិ​នៃ​កិច្ចសហ ប្រតិ​បត្ដិការ​ជាមួយ​ដៃគូរ​បស់​យើង តាម​រយៈ​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​អាស៊ាន​បូក​មួយ ដោយ​ផ្អែក​លើ​យុទ្ធសាស្ដ្រ និង​ផែន​ការ​សកម្មភាព​ជាក់​លាក់។ យើង​គួរធ្វើកា​រឱ្យ​កាន់​តែ សកម្ម​ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការផ្ដល់​អនុសាសន៍ និង​ចាត់វិធាន​ការ​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​ប្រសិទ្ធ​ភាពនៃ កិច្ចប្រតិបត្ដិ​ការ​នានា ដែល​នាំមុខ​ដោយ​អាស៊ាន​នៅ​ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​នៃកិច្ច​សហប្រតិ​បត្ដិការ ដ៏ទូ​លំទូលាយ​ក្នុង​តំបន់​រួមមាន​ដូចជា អាស៊ាន​បូក​បី កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី​បូព៌ា វេទិកា​តំបន់​អាស៊ាន និង​កិច្ច​ប្រជុំ​រដ្ឋមន្ដ្រី​ការពារ​ជាតិ​អាស៊ាន​បូក (ADMM Plus) ជា​ដើម។ ច្បាស់​ណាស់​ថា គោល​ការណ៍​ដឹកនាំ​នៅក្នុង​កិច្ច​ដំណើរ​ការ​នេះ​ទាំង​មូល គឺការ​គាំទ្រ​ដល់​គោល​ដៅនៃ ការក​សាង​សហគមន៍​អាស៊ាន និង​ការ​ធានា​នូវ​តួនាទីជា​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន ។
- ទី៦. រដ្ឋ​មន្ដ្រីកា​របរទេស​អាស៊ាន​គួរតែ​ពង្រឹង​ការ​ពិភាក្សា និង​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្ដិការ​ឱ្យកាន់​តែមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាមួយ​នឹង​រដ្ឋមន្ដ្រី​តាមវិស័យ​ផ្សេង​ទៀត និងដៃ​គូពាក់​ព័ន្ធ​នានា នៅក្នុង​ការដោះស្រា​យ​បញ្ហាប្រ​ឈម​ជាសកល​ទាំងឡាយ​ជាពិ​សេសគឺ បញ្ហា​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញវត្ថុ​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ ដែល​រួម​បញ្ចូល​ផង​ដែរ នូវការ​គ្រប់គ្រង​គ្រោះ មហន្ដ​រាយ​ធម្មជាតិ និង​ការរី​ករាល​ដាល​នៃជំងឺ​ឆ្លងព្រម​ទាំងការ​រិចរិល​នៃធន​ធាន​ធម្មជាតិ។ ពាក់​ព័ន្ធនឹង​កិច្ចការ​នេះ អាស៊ាន​គួរតែចា​ត់វិធាន​ការជាក់​លាក់​ដើម្បីធ្វើ​ឱ្យប្រ​សើរ​ឡើង​នូវ កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្ដិការ​ផ្ទៃក្នុង​តំបន់ ស្របគ្នា​នឹង​ការពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិ​បត្ដិការ​នៅ​ក្នុង​ក្រប-​ខ័ណ្ឌ​តំបន់​ដែល​ទូលាយ​ជាង​នេះ ព្រម​ទាំង​ការ​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​សកម្ម​ដល់​កិច្ច​ប្រឹង​ប្រែង​រួមរបស់​សហគមន៍​អន្ដរជាតិ​។ លើស​ពីនេះ​ទៀត យើង​ត្រូវតែ​ដឹង​ច្បាស់​ថា កិច្ច​សហ-​ប្រតិបត្ដិ​​​ការ ក្នុង​កម្រិត​រដ្ឋាភិបាល​តែមួយ​មុខមិន​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​សម្រេច​បាន​នូវ​សហគមន៍​អាស៊ាន​ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ នោះ។ ប្រការ​នេះទាម​ទារ​នូវការ​ចូល​រួម​យ៉ាង​ទូលំ​ទូលាយ​ពីសំណាក់​ភាគី​ពាក់​ព័ន្ធនៅ​គ្រប់​កម្រិត​ទាំង​អស់ ជា​ពិសេស​គឺការ​គាំទ្រ និង ការ​ចូលរួម​របស់​ប្រជាជន​នៃ​បណ្ដា​ប្រទេស​អាស៊ាន​ទាំង​មូល​តែ​ម្ដង ។
ក្នុងនាម​កម្ពុជា​ដែល​ជាស​មាជិក​ពេញ​សិទ្ធិ​ជាង ១០ ឆ្នាំ នៃ​សហគមន៍​អាស៊ាន​និងក្នុង​ឋានៈ​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១២ នេះ សម្តេច​តេជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​នឹង​ប្រឹង​ប្រែង​ឱ្យ​អស់​លទ្ធភាព​ក្នុង​កិច្ច​សហប្រតិបត្ដិការ​ជិតស្និទ្ធ​​ជា​មួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជាសមា​ជិក​ដទៃ​ទៀត ដើម្បី​សម្រេច​ឱ្យបាន​នូវ​អាទិភាព​នានា​របស់​អាស៊ាន​ក្នុង​ដំណើរ​ឆ្ពោះទៅកា​រកសាង  អាស៊ាន សហគមន៍​តែមួយ វាសនា​តែមួយ ។
សម្រាប់​កិច្ច​ប្រជុំ រដ្ឋមន្រី្តការ​បរទេស​អាស៊ាន នៅរាជធានី​ភ្នំពេញ​លើក​នេះ ឯ.ឧ ហោ ណាំហុង ឧបនា​យក​រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​និង សហ​ប្រតិ​បត្តិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​ព្រះរាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជាមា​នប្រ​សាសន៍​ ក្នុងនាម​ប្រធាន​នៃកិច្ច​ប្រជុំ​អំពី​តួនាទី​ភារកិច្ច​របស់​រដ្ឋម​ន្ត្រីការ​បរទេស​អាស៊ាន​ថា៖ ​ភារកិច្ច​ចំបង​របស់​យើង​នៅ​ពេល​ចំពោះ​មុខ​នេះ គឺ​អនុវត្ដ​រាល់ការ​សំរេច​របស់​មេដឹក​នាំអា​ស៊ាន នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​លើក​ទី២០​កាល​ពីខែ​មេសា​កន្លង​ទៅ ជាពិសេស​ឯកសារ​ខាង​ក្រោម ៖
 (១) របៀប​វារៈ​ភ្នំពេញ ដែល​កំណត់​សកម្មភាព​អាទិភាព​ជាក់​ស្ដែង ជា​ពិសេស សមាហរ​ណកម្ម​អាស៊ាន និង​ការត​ភ្ពាប់​អាស៊ាន​សម្រាប់​រយៈពេល​៣ឆ្នាំទៅ​មុខ ដើម្បី​សំរេច​ឱ្យបាន​នូវ​សហគមន៍​អាស៊ាន​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ និង​បង្កើន​កិច្ច​ប្រឹង​ប្រែង ដើមី្ប​អនុវត្ដ​វិស័យ​អាទិភាព ផ្នែក​នយោបាយ សន្ដិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម វប្បធម៌ នៃ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ទាំង ៣ របស់​អាស៊ាន។ របៀប​វារៈ​ភ្នំពេញក៏​ត្រូវ​សំរេច​ឱ្យ​បាន នូវ​សហគមន៍​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន​ឱ្យ​ក្លាយ​ទៅជា​ទីផ្សារ​តែ​មួយ និង​ជាមូល​ដ្ឋាន​ផលិត​កម្មតែ​មួយ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ ផង​ដែរ។
(២)យើង​ក៏ត្រូវ​អនុវត្ដ​ឱ្យ​បាន នូវ​សេចក្ដី​ប្រកាស​របស់​មេដឹក​នាំ​អាស៊ាន ស្ដីពី​អាស៊ាន​គ្មាន​គ្រឿង​ញៀន​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ ដើមី្ប​លើក​កំពស់​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្ដិការ​ឱ្យ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​នៅ​ក្នុង​រង្វង់​អាស៊ាន ដើមី្ប​លុប​បំបាត់​ការ​គំរាម​កំហែង និង​ផល​ប៉ះពាល់​ពីគឿង​ញៀន​ទៅ​លើ​វិស័យ​សន្ដិសុខ ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆ្លង​ដែន សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម​ក្នុង​សហកមន៏​អាស៊ាន នៅឆ្នាំ ២០១៥។
ឯ.ឧ ហោ ណាំហុង ក៏បាន​ឲ្យដឹង​ដែរ​ថា ក្នុង​អំទ្បុង​ពេល​កិច្ច​ប្រជុំ​រដ្ឋមន្ដ្រី​ការ​បរ​ទេស​អាស៊ាន​លើកទី​៤៥នេះ រដ្ឋម​ន្ដ្រីការ​បរ​ទេស អាស៊ាន​នឹ​ង​អនុម័ត ពង្រាង​សេច​ក្ដីប្រ​កាស​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អាស៊ាន ដែល​គណកម្មការ​អន្ដរ រដ្ឋា​ភិបាល​អាស៊ាន​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស បា​នរៀប​ចំ​ទើ្បង។ សេចក្ដី​ប្រកាស ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អាស៊ាន​នេះ នឹង​ត្រូវ​ដាក់​ជូន​មេ​ដឹក​នាំ​អាស៊ាន​ចុះហត្ថ​លេខា នៅក្នុង​អំទ្បុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​លើក​ទី​២១ នៅខែ​វិច្ឆិកា​ខាង​មុខ​នេះ។ នេះជា​ជំហ៊ាន​មួយ​ទៅមុខ​ទៀត​របស់​អាស៊ាន​ក្នុង​ការ​ជំរុញ និង​ការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅក្នុង​តំបន់​អាស៊ា​ន។