ថ្ងៃទី ០៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ថ្ងៃ ២ ធ្នូ គឺជាថ្ងៃព្រឹត្តិការណ៍ពិសេសមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងអាចនិយាយបានថាគឺជាដើមចមដែលនាំមកនូវសមិទ្ធផលនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងការរីកចម្រើនរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់យើងឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស គឺបានទទួលដឹង ទទួលឮហើយ អំពីអត្ថន័យខ្លឹមសារ និង អត្ថប្រយោជន៍នៃថ្ងៃ២ធ្នូនេះ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អស់លោកអ្នកនយោបាយមួយចំនួន ដែលយើងរាប់បានថាគណបក្សប្រឆាំង គឺគេមិនចាប់អារម្មណ៍ មិនពេញចិត្តចំពោះថ្ងៃ២ធ្នូ ឬក៏៧មករានេះទេ។ មូលហេតុសំខាន់ៗនោះ គឺបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋក៏បានជ្រាប បានដឹង ហើយដែរថាតើមូលហេតុអ្វីបានជាគណបក្សប្រឆាំងតែងតែច្រានចោលនូវថ្ងៃ២ធ្នូ និង៧មករានេះ គឺដោយសារ ពួកប្រឆាំងហ្នឹង គាត់គ្មានគុណសម្បត្តិចំពោះថ្ងៃនេះ។មានន័យថា គាត់មិនបានចូលរួមដើម្បីធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជា ឬក៏ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរហ្នឹង រួចផុតពីរណ្ដៅមរណៈនោះឯង។
ឥឡូវយើងងាកមកបច្ចុប្បន្នភាពវិញ។ យើងចង់ឲ្យលោកបណ្ឌិតបំភ្លឺ និងជម្រាបជូនជនរួមជាតិថា តើ ២ ធ្នូ ក្តី ៧ មករា ក្តីនេះ មានសារៈប្រយោជន៍យ៉ាងណាសម្រាប់ការរស់នៅរបស់ខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ថ្ងៃ ២ ធ្នូ ក៏ដូចជាថ្ងៃបន្ទាប់មកទៀតគឺ ថ្ងៃ ៧ មករា គឺមានអត្ថន័យខ្លឹមសារជាប្រវត្តិសាស្រ្តសម្រាប់កម្ពុជារហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ហើយក៏មិនសាបសូន្យរហូតទៅអនាគត។ ដែលខ្ញុំហ៊ានអះអាងដូច្នេះបានសេចក្តីថា នៅពេលដែលយើងគិតថា តើប្រទេសមួយត្រូវការអ្វីខ្លះ? ហើយត្រូវការអ្វីជាមូលដ្ឋាន? គឺជីវិតរស់នៅ និងភាពរស់រានមានជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ តើហេតុអ្វីបានយើងលើកយកចំណុចពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតនេះមកនិយាយ? ពីព្រោះក្នុងពេលរៀបចំបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជានៅថ្ងៃ ២ ធ្នូ គឺក្នុងពេលហ្នឹង គឺប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែធ្វើការធ្ងន់ធ្ងរ គ្មានការហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ ហើយការកាប់សម្លាប់មានជាបន្តបន្ទាប់មិនទាន់ចប់ទេ។ បើយើងគិតថ្ងៃ ២ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ មកដល់ថ្ងៃ ២ ធ្នូ នាពេលនេះ ឥឡូវគឺយើងកំពុងនិយាយ ហើយយើងអត់បានទៅធ្វើការធ្ងន់ទេ គឺម្នាក់ៗទៅធ្វើការតាមសមត្ថភាព។ ប៉ុន្តែថ្ងៃ ២ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ យើងទាំងអស់គ្នាប្រាកដជានៅចងចាំមិនភ្លេចអំពីទុក្ខវេទនា និងទណ្ឌកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយពេលនោះក៏មានការសម្លាប់មនុស្សបន្ត រហូតទៅដល់ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ទើបយើងបានរួចផុត។ អញ្ចឹង ២ ធ្នូ ១៩៧៨ កាលហ្នឹងនៅមានការកាប់សម្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់។ អញ្ចឹងអត្ថន័យនេះ បើយើងគិតពីអតីតកាលគឺបានបញ្ចប់ នូវរបប ប៉ុល ពត នៅថ្ងៃ៧ មករា ។ អញ្ចឹងអត្ថន័យប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ មានខ្លឹមសារសម្រាប់បច្ចុប្បន្នភាពកម្ពុជា។ គឺចង់បញ្ជាក់ថា មានអ្វីៗថ្ងៃនេះ ហើយនិងបន្តទៅថ្ងៃមុខ គឺផ្ដើមចេញពីការរៀបចំនូវរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា និងថ្ងៃ ២ ធ្នូ ១៩៧៨។ ហើយពាក្យសង្រ្គោះជាតិនោះ គឺមានន័យទូលំទូលាយណាស់គឺសង្រ្គោះជាតិទាំងជីវិតប្រជាជនកម្ពុជា សង្គ្រោះជាតិទាំងបរិបទនៃការអភិវឌ្ឍប្រទេស ការកសាងប្រទេសដែលត្រូវបាន ប៉ុល ពត កំទេចចោលទាំងអស់នូវអ្វីដែលជាសមិទ្ធផលពីសង្គមចាស់។ ខ្ញុំហ៊ានប្រើពាក្យទាំងអស់ហ្នឹង បានន័យថា ទោះបីជាយើងនៅមើលឃើញអគារ ដូចភ្នំពេញអីអញ្ចឹង ឃើញមានអគារ ឃើញមានសាលារៀន ប៉ុន្តែរបស់នេះ គ្រាន់តែជាខ្មោចអគារទេ កុំនិយាយតែមនុស្ស សូម្បីតែអគារហ្នឹង ក៏ជាខ្មោចអគារដែរ។ អ្វីៗ គឺសុទ្ធតែប្រើការអត់បានទាំងអស់ អញ្ចឹងត្រូវការជួសជុលឡើងវិញ។ ពាក្យថា ជួសជុលហ្នឹង បានន័យថា របស់ហ្នឹង បើយើងមានទុនសង់សារជាថ្មីក៏វាមិនជាទៅខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ។ អញ្ចឹងបានជាខ្ញុំប្រើពាក្យថា រលត់រលាយសឹងតែទាំងស្រុងហ្នឹង គឺរបបប៉ុល ពត ហ្នឹងឯង។ អញ្ចឹងមានមកដល់ថ្ងៃនេះ យើងរាប់ទៅពី ១៩៧៨ ២ ធ្នូ និង ៧ មករា ១៩៧៩ គិតមកដល់ពេលនេះ គឺកម្ពុជាចាប់ផ្ដើម មិនមែនពីចំនុចសូន្យទេគឺ ចំណុចក្រោមសូន្យ។ ពាក្យថាចំណុចក្រោមសូន្យនេះ បើយើងនិយាយទាំងអស់គ្នាដោយឈរលើសុភវិនិច្ឆ័យ យើងនៅសល់មនុស្សរស់រានមានជីវិត ប៉ុន្តែមនុស្សដែលរស់រានមានជីវិត មានទាំងរូបខ្ញុំផ្ទាល់ លោក សត្យារក្ស គឺយើងរស់រានប្រកបដោយសុខភាពទ្រុឌទ្រោមនៅឡើយទេ។ បើសិនជាយើងរស់រាន កាលហ្នឹងយើងមានអាយុជាជំទង់ ប៉ុន្តែបើសុខភាពទ្រុឌទ្រោម អាហ្នឹងយើងចាប់ផ្ដើមពីចំនុចសូន្យ។ តែនេះយើងទ្រុឌទ្រោមទៀត ចាស់ៗវ័យកណ្ដាល យុវជនសុទ្ធតែទ្រុឌទ្រោមដោយទណ្ឌកម្មការងារដ៏សែនវេទនានៅក្នុងរបប ប៉ុល ពត។ ចំណុចក្រោមសូន្យមួយទៀត មិនមែនតែយើងទ្រុឌទ្រោមទេ ក្នុងកាលៈទេសៈ ដែលយើងរំដោះចេញពីរបប ប៉ុល ពត យើងអត់ទាន់មានស្បៀងអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីស្ដារកាយសម្បទា របស់យើងឡើងវិញទេ គឺនៅទាំងអស់។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ខ្ញុំចង់ងាកមកមើលអ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជាវិញម្ដង ហើយជាពិសេស គឺអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលកំពុងតែបង្ហាញនូវសកម្មភាពអមិត្តជាមួយនឹងថ្ងៃ ២ ធ្នូ ក្ដី ក៏ដូចជា ថ្ងៃ ៧ មករា ក្តី។ ការចោទប្រកាន់របស់គណបក្សប្រឆាំង គឺយើងរាប់បានថា ជាគំនិតដ៏ទុច្ចរិតបំផុត ដែលគណបក្សប្រឆាំងបង្ហាញនូវភាពខ្មៅងងឹត ចំពោះថ្ងៃ ២ ធ្នូ និងថ្ងៃ ៧ មករានេះ។ សូមលោកបណ្ឌិតបញ្ជាក់ជូនជនរួមជាតិមើល ថាតើចលនា ២ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ នៃការបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាហ្នឹង លោកបណ្ឌិតអាចឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទស្សនៈនៃការអាណិតស្រលាញ់ ប្រជាពលរដ្ឋកម្រិតណាដែរទៅ? ព្រោះថាក្នុងអំឡុងពេលនោះ យើងឃើញថា មេចលនាតស៊ូ ដែលប្រមូលផ្ដុំកំលាំងអ្នកស្នេហាជាតិ បង្កើតជារណសិរ្ស ២ ធ្នូ ហ្នឹង គឺមានតួអង្គបី ដែលបានចូលរួមក្នុងការបង្កើតចលនាហ្នឹង។ ទីមួយ គឺសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ទី២សម្ដេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន និងទី៣សម្ដេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល។ អញ្ចឹងការប្រមូលផ្ដុំកំលាំងអ្នកស្នេហាជាតិនេះ លោកបណ្ឌិតអាចបញ្ជាក់បានទេ ថាតើចលនានេះ ដើម្បីបុគ្គល ដើម្បីប្រយោជន៍សួនតួដើម្បីអំណាចដូចគណបក្សប្រឆាំងគេលើកឡើង ឬក៏បង្ហាញនូវភាពស្មោះសរចំពោះជាតិ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវទទួលស្គាល់ថា ចលនារបស់ឥស្សរជនយើងបច្ចុប្បន្ន ដែលកាលជំនាន់ហ្នឹង គឺជាចលនារៀងៗខ្លួនដែលស្ថិតនៅក្នុងរង្វង់យោធា។ ហើយចលនានេះ គឺជាចលនាលះបង់ជីវិតមួយទៅហើយ កុំនិយាយថា អាចទៅជុំគ្នារៀបរណសិរ្ស សូម្បីតែរំដោះខ្លួនចេញពីបន្ទាយទាហ៊ានយោធា ប៉ុល ពត ហ្នឹង គឺម្នាក់ៗត្រូវគណនាទុកស្រេចថា ត្រូវលះបង់ជីវិតរួចបាត់ទៅហើយ។ ដូច្នេះការរៀបចំជាចលនាដាច់ដោយឡែកផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមលទ្ធភាព និងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងហ្នឹង គឺបង្ហាញអំពីការបូជាជីវិត ត្រៀមទុករួចស្រេច ដើម្បីបុព្វហេតុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ មិនមែនបូជាជីវិតសម្រាប់ជីវិតខ្លួនឯងទេ។ បើយើងម្នាក់ៗបូជាជីវិតទៅហើយវាអត់មានអីរស់ទៀតទេ។ ដូច្នេះបើសិនជាគ្រាន់តែគេចពីទាហ៊ានហើយ ភាសខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីរស់ដោយខ្លួនឯងនោះ វាគ្មានអ្វីដែលយើងមន្ទិលថា ហេតុអីបានមានដល់ថ្ងៃនេះទេ? អញ្ចឹងទាល់តែមានការលះបង់ ជាមនៈសិកាជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់មួយ ដែលមានតម្លៃជាអមតៈហ្នឹង។ គឺនៅត្រង់ថា ជីវិតដែលយើងហ៊ានដើរចេញពីមណ្ឌលប្រមូលផ្ដុំ ឬមណ្ឌលយោធា ប៉ុល ពត មិនមែនជារឿងលេងសើចទេ សូម្បីតែយើងនៅកងចល័ត ឬកងជំទង់ក៏ដោយ គឺអត់មានរបងព័ទ្ធជុំវិញទេ ប៉ុន្តែសាកចេញពី ក្រុមកងចល័ត ឬកងជំទង់ហ្នឹង ក៏ត្រូវបាត់ជីវិតទៅហើយ ដូច្នេះវីរៈភាពនេះគឺអត់មានទេសម្រាប់អស់លោកអ្នកនយោបាយប្រឆាំងសព្វថ្ងៃ។ ពួកគេបែរទៅជារៀបចំយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងវីរៈភាព និងតម្លៃដ៏វិសេសវិសាលសម្រាប់ប្រជាជាតិទៅវិញ ហើយមកធ្វើខ្លួនជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ។ វាអត់មានន័យទេ ហើយចង់បញ្ជាក់ថា ខ្លួនឯងជាអ្នកគិតសិទ្ធិមនុស្ស ពីព្រោះសិទ្ធិមនុស្សដែលយើងចង់ការពារសិទ្ធិរបស់បុគ្គល លុះត្រាតែយើងឈរទៅលើបុគ្គលដែលកំពុងមានជីវិត យើងមិនអាចទៅការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលបុគ្គលម្នាក់ៗស្លាប់បាត់បង់ជីវិតរួចទៅហើយនោះទេ។ នេះជាមាយាទនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលយើងមើលគាត់មិនមែនយកត្រឹមតែអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ ដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនៅក្រោមរបបប៉ុល ពត ទេ។ សូម្បីតែពលរដ្ឋម្នាក់ ដែលស្លាប់បាត់បង់ជីវិតក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ក៏អស់លោកអ្នកប្រឆាំងយកមកប្រើដែរ គឺគាត់យកប្រើទាំងអស់ ហើយតែត្រូវនឹងស្ថានភាព និងមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះហើយ យើងទាំងអស់អាចពិចារណាមើល តើ ២ ធ្នូ និង ៧ មករា វាជាសត្រូវអ្វីជាមួយនឹងប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស? យើងកុំគិតបុគ្គលលោក សម រង្ស៊ី លោក កឹម សុខា ជាមាយាទដែលមិនថ្លៃថ្នូរសម្រាប់ជីវិតមនុស្សទៅហើយ ហើយជាពិសេសលោក កឹម សុខាដែលឪពុករបស់ខ្លួនបានបាត់បង់ជីវិតនោះ យើងមិនបាច់រាប់លោក សម រង្ស៊ី ទេ។ ទោះបីបង្ខំគាត់ក៏គាត់អត់ទទួលស្គាល់ប៉ុន្មានដែរ ព្រោះគាត់អត់មានរងគ្រោះនឹងរបប ប៉ុល ពត ទេ អញ្ចឹង ៧ មករា គ្មានន័យសម្រាប់គាត់ទេ។ ប៉ុន្តែបើសិនគាត់ដើរតួជាអ្នកនយោបាយ ហើយជីវិតគាត់អត់មានពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹងគុណចំពោះថ្ងៃ ២ ធ្នូ និង ៧ មករា ក៏ហីទៅចុះ ប៉ុន្តែគាត់ធ្វើនយោបាយ មិនមែនធ្វើនយោបាយនៅស្រុកបារាំងឯណា គឺធ្វើនយោបាយនៅកម្ពុជា។ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវតែឲ្យតម្លៃជីវិតប្រជាជនកម្ពុជា ហើយបើមិនឲ្យតម្លៃជីវិតប្រជាជនកម្ពុជា សម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី ក៏គ្មានតម្លៃសម្រាប់កម្ពុជាដែរ។ ងាកមកលោក កឹម សុខា ជាបុគ្គលដែលអាចរាប់ថា ជាជនរងគ្រោះម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ ហើយគាត់ក៏ជាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរដែរ គឺបាត់បង់ជីវិតឪពុកបង្កើតរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះលោក កឹម សុខា មិនគួរមើលរំលោងទៅលើតម្លៃនៃជីវិតរបស់ខ្លួនដែលបានរស់រាន ហើយមើលតម្លៃជីវិតម្ដាយរបស់ខ្លួន បងប្អូនរបស់ខ្លួនដែលបានរស់រាន ហើយមិនគួរបំភ្លេចនូវភាពសោកស្ដាយ ដែលឪពុករបស់ខ្លួនបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារអំពើយង់ឃ្នងរបស់ ប៉ុល ពត ទេ។ ត្រង់នេះខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ថា បើចង់ធ្វើប្រជាធិបតេយ្យអ្នកធ្វើទៅ។ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សផ្ដល់ឲ្យអ្នកធ្វើហើយ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា កម្ពុជាអនុវត្តនូវរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដើម្បី ថ្ងៃ ៧ មករា និងថ្ងៃ ២ ធ្នូ ជាដាច់ខាត។ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សបើកើតនៅក្នុងរាជាណាចក្រទីមួយ អាហ្នឹងអ្នកឯងអាចបដិសេធ ៧ មករា ២ ធ្នូ ទៅ ហើយជួនកាលវាអត់ចាំបាច់មាន ៧ មករា និង ២ ធ្នូ ផង ប្រសិនកុំមានរបប ប៉ុលពត បើកុំមានថ្ងៃ ១៨ មីនា។ បានន័យថា បើរាជាណាចក្រទីមួយ កាលជំនាន់យើងបានឯករាជ្យនោះ មានប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស គឺអ្នកអាចនិយាយយ៉ាងចំថា កម្ពុជាមិនត្រូវការ ២ ធ្នូ ៧ មករា។ ប៉ុន្តែ ២ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ និង ៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ គឺកើតចេញដោយសារតែអតីតកាលរបស់កម្ពុជា ទើបកើតមាន ១៩៧៨ និង១៩៧៩ ហ្នឹងឯង។ អញ្ចឹងលោកសម រង្ស៊ី លោក កឹម សុខា ត្រូវទទួលស្គាល់ថា ២ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ និង ៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ មិនមែនជាសត្រូវរបស់ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា ជាដាច់ខាត។ បានន័យថា ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា អនុវត្តនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ក៏ជាការញាស់ចេញពី ថ្ងៃ ២ ធ្នូ ១៩៧៨ និង៧ មករា ១៩៧៩ ដែរ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ឥលូវយើងងាកទៅមើលទិដ្ឋភាពហ្នឹងដដែល ជាពិសេសក្នុងអំឡុង ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ។ បើយើងប្រៀបធៀប និងពិចារណាទៅលើចរឹតបុគ្គលអ្នកប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ដែលយើងដឹងហើយថា អ្នកនយោបាយដែលប្រឆាំង ទាំងងងឹតងងុលនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ គឺមានមួយចំនួន គឺជាខ្មែរដែលរស់នៅក្រៅប្រទេស ដែលមានន័យថា ជីវិតរបស់ពួកគាត់មិនបានឆ្លងកាត់នូវទារុណកម្ម ឬក៏ការកាប់សម្លាប់ ធ្វើបាបនៅក្នុងប្រទេសនាសម័យ ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃនេះទេ។ ប៉ុន្តែជីវិតនៅក្រៅប្រទេសរបស់គាត់នេះ គឺថាគាត់រស់នៅដោយសេរីភាព ដូចជាគាត់នៅប្រទេសបារាំង សហរដ្ឋអាមេរិកអីជាដើមហ្នឹង -ល-។ អញ្ចឹងលោកបណ្ឌិតអាចឆ្លុះបញ្ចាំងថា អ្នកទាំងអស់នោះមានឱកាសក្នុងការជួយប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរដែរឬទេ? ប្រសិនណាជាគេមានចេតនា ឬក៏គេមានបេះដូងរបស់គេថាជាអ្នកស្នេហាជាតិ ជាអ្នកអាណិតប្រជាពលរដ្ឋ បើយើងប្រៀបធៀបទៅនឹងសម្ដីរបស់គេបច្ចុប្បន្ន គឺគេថា គេស្រលាញ់ប្រទេសជាតិណាស់។ ប៉ុន្តែកាលៈទេសៈ ដែលគេរស់នៅក្រៅប្រទេសនោះ ព្រោះងាយស្រួលក្នុងការប្ដឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ងាយស្រួលក្នុងការប្ដឹងទៅដល់អង្គការសហប្រជាជាតិ និយាយឲ្យចំ គឺមានឱកាសច្រើន។ អញ្ចឹងលោកបណ្ឌិតអាចឆ្លុះបញ្ចាំងចរឹតរបស់អ្នកប្រឆាំងហ្នឹង បានយ៉ាងម៉េចដែរទៅ បើប្រៀបធៀបព្រឹត្តិការណ៍កាលជំនាន់នោះ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ត្រង់ហ្នឹងហើយដែលទីមួយ ឲ្យ កឹម សុខា សួរ សម រង្ស៊ី ព្រោះ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី មានឋានៈជាពលរដ្ឋខុសគ្នាចំពោះរបប ប៉ុល ពត។ សម រង្ស៊ី អត់ស្ថិតនៅក្នុងរបប ប៉ុល ពត ទេ ដូច្នេះគាត់អត់ស្គាល់ការឈឺចាប់ទេ។ កឹម សុខា ជាជនរងគ្រោះម្នាក់ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ គឺកាលណានិយាយពីរបប ប៉ុល ពត គឺមានការឈឺចាប់។ អញ្ចឹងពីរនាក់ហ្នឹង ឥឡូវដោយសារតែរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ពីរនាក់ហ្នឹងមានឱកាសធ្វើជាអ្នកនយោបាយ ហើយប្រឆាំងតទល់ជាមួយគណបក្សដទៃដើម្បីប្រកួតប្រជែងគ្នា។ ហើយឥឡូវនេះ សម រង្ស៊ី កឹម សុខា នៅក្នុងចលនានយោបាយ ឬគណបក្សនយោបាយជាមួយគ្នា ទោះបីមិនទាន់ចេញជារូបរាងមួយរយភាគរយក៏ដោយ។ អញ្ចឹងស្រួលហើយ បើនៅក្នុងគ្រួសារនយោបាយប្រឆាំងជាមួយគ្នា កឹម សុខា សួរសម រង្ស៊ី ទៅឯងមានដែលឈឺចាប់ទេ ក្នុងរបប ប៉ុល ពត ហើយ សម រង្ស៊ី សួរ កឹម សុខា ចុះឯងវិញមានដែលឈឺចាប់ឬអត់។ ពេលហ្នឹងនឹងចេញសំណួរទៀត ចុះបើឯងអត់ដែលឈឺចាប់ នៅឲ្យស្ងៀមទៅ ទុកឲ្យខ្មែរគេឈឺចាប់ នឹកឃើញ ២ ធ្នូ ៧ មករា បានទេ។ ដល់ សម រង្ស៊ី អាចសួរ កឹម សុខា ចុះបើឯងធ្លាប់ឈឺចាប់ហើយ ចុះម៉េចទៅខឹងអី ៧ មករា ២ ធ្នូ ដូចអញដែរ អាហ្នឹងចាប់ផ្ដើមចេញ។ ឥឡូវយើងពិចារណា អញ្ចឹងបានន័យថា ពីរនាក់ហ្នឹងអាចសួរគ្នាពីរឿង ២ ធ្នូ ៧ មករា សួរពីរឿងឈឺចាប់ ប្រាកដជាមានចមើ្លយខុសគ្នា ហើយប្រាកដជាចោទគ្នាទៅវិញទៅមក ចុងក្រោយគឺមានតែជាការបញ្ជាក់ថា អស់លោកទាំងពីរនាក់នេះ គឺគ្មានន័យអ្វីទាំងអស់ចំពោះរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។ គ្មានន័យនៅត្រង់ថា របបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យមានមកដល់ថ្ងៃនេះ ក៏ដោយសារតែប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្សហ្នឹង ញាស់ចេញពី ២ ធ្នូ ហើយនិង ៧ មករា នេះឯង។ បានសេចក្តីថា យើងអាចដេញបន្ត យើងមាន ២៣ តុលា ក៏ដោយសារតែ យើងបានរៀបចំនូវការចរចារសន្តិភាព ក្នុងខណៈពេលដែលនយោបាយពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្ដូរ។ ដូច្នេះនេះហើយដែលជាចំណាប់ផ្ដើមពី ២ ធ្នូ ៧ មករា រុញឲ្យយើងអាចផ្សារភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងសា្ថនភាពថ្មី ចរចារសន្តិភាព ទើបបានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ នេះកាលណាមានឱកាសហ្នឹង គេធ្វើបានអាហ្នឹង ឥឡូវដូចសំណួរលោក សត្យារក្ស ចុះការដែលមិនទាន់មាន ២ ធ្នូ ៧ មករា តែរបប ប៉ុល ពត កំពុងតែកាន់កាប់ អស់លោកខ្មែរនៅខាងក្រៅ សួរថា មានលទ្ធភាពជាឥស្សរជនខ្មែរយើងដែលរួមគ្នាបង្កើតចលនារំដោះ ឬសង្រ្គោះជាតិនោះ ចេញពីបន្ទាយទាហ៊ាន ប៉ុល ពត នោះ។ ឯលោក សម រង្ស៊ី អស់លោកខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស ដែលអត់បានរស់នៅក្នុងរបប ប៉ុល ពត តើអ្នកណាមានលទ្ធភាពទូលាយជាង? ប្រាប់លោក សម រង្ស៊ី ចង់គាត់រៀបខុសរៀបត្រូវ គាត់អត់ងាប់ទេ ខ្ញុំប្រើពាក្យហ្នឹង។ ចំណែកឥស្សរជនដែលដឹកនាំចលនារំដោះជាតិនេះ ហ៊ានតែខុសតែមួយវិនាទី គឺស្លាប់។ ហើយជំនាន់ហ្នឹងយើងមិនហៅស្លាប់ទេ ឲ្យផុតជីវិត គឺងាប់ គឺជំនាន់ហ្នឹង គឺជីវិតយើងអន់ជាងសត្វធាតុទៅទៀត។ ប៉ុន្តែជីវិតលោក សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស បើរៀបខុសងាប់តែខ្មែរនៅក្នុងស្រុកទេ? តែខ្លួនឯងអត់ងាប់ទេ យើងនិយាយឲ្យច្បាស់ គឺអត់ងាប់ទេ។ ត្រង់ហ្នឹងចង់និយាយថា អ្នកមានលទ្ធភាពរៀបចំណាស់ តែថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានវីរៈភាពរៀបចំដឹកនាំចលនារៀងៗខ្លួននោះ កាលហ្នឹង បើខុសតែបន្តិច គឺចប់។ កុំនិយាយទៅរំដោះប្រជាពលរដ្ឋចេញពីរបប ប៉ុល ពត គ្រាន់តែចេញពីបន្ទាយទាហ៊ាន ចាត់ការខុស ខ្ចរខ្ចាយឮទៅដល់មេ ប៉ុល ពត ឬក៏មេដឹកនាំដែលជា តំណាងឲ្យឆន្ទៈ ប៉ុល ពត នោះ ស្លាប់បាត់ហើយ គឺស្លាប់បាត់ហើយគ្មានបានមកកើតនៅថ្ងៃនេះទេ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ អ្វីដែលលោកបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍នោះគឺជារឿងមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋបានទទួលស្គាល់ទាំងអស់គ្នា ពីព្រោះគ្រប់ៗគ្នា សុទ្ធតែបានឆ្លងកាត់នូវខ្សែរជីវិតក្នុងសម័យ ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ និងបានរួចរស់ជីវិតដោយសារថ្ងៃ ៧មករា ហើយយើងទាំងអស់គ្នាគឺនៅតែចងចាំបានជានិច្ច។ ឥឡូវនេះគឺមានប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនណាស់ មិនសប្បាយចិត្តនឹងគណបក្សប្រឆាំង ដែលបានប្រមាថទៅដល់អ្នកមានគុណរបស់ពួកគាត់។
យើងដឹងហើយថា ប្រជាប្រិយភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺនៅត្រង់ថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលះបង់នូវអ្វីៗទាំងអស់ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិ។ ជាពិសេសគឺសម្តេចទាំងបី ដែលលោកបានលះបង់នូវអាយុជីវិត ដើម្បីបុព្វហេតុផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងប្រទេសបានរស់រានមានជីវិតឡើងវិញ ទទួលបាននូវសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាងឡើងវិញ។មកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានរៀបចំប្រទេសបានល្អប្រសើរ ដោយយើងអនុវត្តនូវនយោបាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលបានផ្តល់ឱកាសឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់គ្នាអាចបង្កើតជាគណបក្ស ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងគ្នាដែលមានអាណត្តិរៀងរាល់៥ឆ្នាំម្តង ដោយសេរី យុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវតាមរយះសម្លេងបោះឆ្នោតគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ។
ដោយសារតែគុណបំណាច់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទី១គឺការរំដោះប្រទេសឲ្យរួចផុតពីការសម្លាប់រង្គាលបំបាត់ពូជសាសន៍ ទី២ការស្តារប្រទេសឡើងវិញពីគំនរផេះផង់ មកកើតចេញជាសមិទ្ធផលរាប់មិនអស់នៅទូទាំងប្រទេសបែបនេះហើយ ទើបប្រជាជននៅតែគាំទ្របោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សដើម្បីដឹកនាំប្រទេសជាបន្តពីមួយអាណត្តិ ទៅមួយអាណត្តិ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងចាប់តាំងពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិរហូតមកដល់អាណត្តិទី៤នេះ គឺនៅតែជាបក្សប្រឆាំងដដែល ហើយការថយចុះប្រជាប្រិយភាព ឬការដកសេចក្តីទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋក៏កាន់តែច្រើនផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរសម្រេចចិត្តបញ្ចូលគ្នាដើម្បីរក្សាជំហរ និងលំនឹងរបស់ខ្លួន។ រាល់ពេលដែលបក្សប្រឆាំងតែងតែចាញ់នោះ លោក មេបក្ស កឹម សុខា តែងតែបានចោទរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នដឹកនាំដោយសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ថាជារដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស។
ត្រង់ចំណុចនេះ សូមលោកបណ្ឌិតជួយពន្យល់បន្តិចដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំងយល់ ថាតើរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺជារដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស ឬជារដ្ឋាភិបាលពហុបក្ស ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ចំណុចនេះខ្ញុំសូមជម្រាបបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋមួយសារទៀត។ ទាំងលោក កឹម សុខា ក្តី និងលោក សម រង្ស៊ី ក្តី ដែលបានតាំងខ្លួនជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ទៅបង្កើតមហាចលនាប្រជាធិបតេយ្យរបស់គេនោះ ខ្ញុំសូមផ្តល់ឈ្មោះឲ្យត្រូវទៅចុះ គឺមហាចលនាមោកប្រជាធិបតេយ្យ មានន័យថាគឺជាចលនាល្ងង់ ងោះអត់ដឹងអីសោះ ហើយចេះតែយកខោអាវប្រជាធិបតេយ្យមកពាក់លេងទាំងមិនសមនឹងខ្លួនឯង។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអ្វីដែលគេចោទថាផ្តាច់ការ ឬឯកបក្សនេះដោយសារពួកលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា មិនយល់អំពីទម្រង់ឬសណ្ឋាននៃរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ។ សណ្ឋាននៃរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យគឺមានតែពីរទេ គឺសភានិយម និងប្រធានាធិបតីនិយម។ រដ្ឋាភិបាលសភានិយមនៅកម្ពុជា បញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខរដ្ឋសភា ហើយរដ្ឋាភិបាលកើតចេញ និងមានសមត្ថភាពដំណើរការអាស្រ័យដោយក្រុមភាគច្រើនក្នុងរដ្ឋសភា។ ម្យ៉ាងទៀតក្រុមភាគច្រើន និងក្រុមភាគតិចនៅក្នុងរដ្ឋសភា គឺកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដោយពហុបក្សហ្នឹងឯង។ ទោះបីជាការបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រក្តី ឬប្រព័ន្ធឯកត្តនាមក្តី ការបោះឆ្នោតនេះអាចប្រព្រឹត្តិទៅបានទាល់តែមានពហុបក្ស។ សម្រាប់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតឯកត្តនាម សមាមាត្រដែលកើតចេញដោយផ្ទាល់ពីឆន្ទៈម្ចាស់ឆ្នោតម្នាក់ៗ គឺជាការកំណត់នូវចំណុចចាប់ផ្តើមរៀងរាល់៥ឆ្នាំម្តងៗ នៃអំណាចដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។ នៅពេលនោះគឺយើងនឹងឃើញហើយថាពហុបក្សកើតចេញតាំងពីដើមឆ្នាំនៃការបោះឆ្នោតមកម្លេះ គឺមិនមែនមានតែបក្សមួយឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតនោះទេ បន្ទាប់មកគឺមិនមែនមានតែបក្សមួយជាប់ឆ្នោតតែឯងនៅក្នុងសភានោះទេ បន្ទាប់មកទៀតគឺមិនមែនមានតែបក្សមួយមកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលទេ លើកលែងតែគណបក្សឈ្នះឆ្នោតលំដាប់លេខមួយមានសម្លេងគ្រប់គ្រាន់ ពេលនោះដោយផ្អែកលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញគឺអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែឯងបាន ពេលនោះគឺមិនចាំបាច់ឲ្យមានសម្ព័ន្ធភាពរដ្ឋាភិបាលទេ។ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងសម្រាប់កម្ពុជា ទោះបីជាគណបក្សប្រជាជនមានសម្លេងគ្រប់គ្រាន់ហើយលើសលប់ទៀតដែលអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែឯងបានយ៉ាងងាយក៏ដោយក៏គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅតែចាត់ទុកគណបក្សដៃគូរ គឺគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៊ិច ដែលធ្លាប់ជាដៃគូរៀបរដ្ឋាភិបាលតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដូច្នេះហើយទើបប្រពៃណីនៃការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបានបន្តរហូតមកដល់ពេលនេះ ទោះបីជាការទទួលខុសត្រូវថិតនៅលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែគណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៊ិច នៅតែជាគណបក្សដៃគូជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដដែលដើម្បីបច្ចុប្បន្នភាព និងទៅអនាគត។ ប៉ុន្តែសម្រាប់លោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ដោយសារគាត់ល្ងង់ គាត់បែរជាមិនឲ្យតម្លៃទៅវិញ ហើយរួមទាំងក្រុម NGO និន្នាការប្រឆាំងមួយចំនួនបែរទៅជាចោទថាជារបបនយោបាយឯកបក្សទៅវិញ។ បើយើងរាប់នៅក្នុងសភា គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមាន៩០ គណបក្ស សម រង្ស៊ី មាន២៦ គណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៊ិច២ គណបក្ស នរោត្តមរណរិទ្ធិ២ និងគណបក្ស កឹម សុខា ៣។ ដូច្នេះ យើងឃើញថានៅក្នុងសភាគឺមានគណបក្សប្រឆាំងដល់ទៅ២រួចទៅហើយ។ សរុបមកប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យបែបសភានិយមហ្នឹង គឺជារបបនយោបាយពហុបក្ស។ ដោយសារមានពហុបក្សនៅក្នុងសភានេះហើយ ទើបប្រព័ន្ធសភានិយមហ្នឹងបង្កើតបានជារដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវនៅចំពោះមុខសភា។ ចំណុចនេះហើយ ដែល កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី ត្រូវតែរៀនសូត្រ និងត្រូវអានសៀវភៅដែលគេសរសេរអំពីប្រជាធិបតេយ្យ ហើយកុំយកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាសត្រូវនឹងអ្នក ហើយដែលធ្វើឲ្យអ្នកល្ងង់មួយជីវិត។
ចំណុចមួយទៀត ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងចង់ប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតក្នុងក្របខណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ជាពិសេសប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយខំអួតខ្លួនថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែយកថ្ងៃ ៧ មករា និងថ្ងៃ ២ ធ្នូ ជាសត្រូវនៃរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស បានសេចក្តីថាគណបក្សប្រឆាំងកំពុងតែធ្វើនយោបាយល្ងង់ខ្លៅ និងត្រូវបរាជ័យមួយជីវិត។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ថ្ងៃ ៧ មករា និងថ្ងៃ ២ ធ្នូ ពិតមែនជាថ្ងៃវីរៈភាពរបស់ឥស្សរជនដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនបានដណ្តើមយករឿងនេះមកដាក់តែឯងទេ តែវាជាតម្លៃដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ វិសេសវិសាលសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល ទូទៅ និងគ្រប់និន្នាការនយោបាយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សប្រឆាំងតែងតែបដិសេធនូវសមិទ្ធផលទាំងនេះរបស់ប្រជាជនចោល ដូច្នេះដើម្បីការពារនូវតម្លៃ ៧មករា និង ២ធ្នូ របស់ប្រជាជនគណបក្សប្រជាជនត្រូវមានកាតព្វកិច្ចថែរក្សាសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងដែលមិនទទួលស្គាល់ ហើយមិនយកមកប្រើ នោះគឺជាការបំផ្លាញគណបក្សប្រឆាំងដោយខ្លួនឯងទេ ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងប្រើសេរីភាពនយោបាយនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំង ទាំង សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ក៏សុទ្ធតែជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់ដោយសារ ថ្ងៃ ៧ មករា និងថ្ងៃ ២ធ្នូ ដែរ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ មានចំណុចខ្វែងគ្នាមួយនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំង ដែលជាទូទៅអស់លោកគណបក្សប្រឆាំងនោះនិយាយថា ថ្ងៃ២ធ្នូ ក្តី ថ្ងៃ ៧ មករា ក្តី គឺជាថ្ងៃដែលកងទ័ពបរទេសឈ្លានពាន។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគណបក្សរបស់ កឹម សុខា យើងឃើញថា រវាង កឹម សុខា និងលោក ប៉ែន សុវណ្ណ គឺអ្នកទាំងពីរនេះផ្ទុយគ្នាទៅហើយ ដោយទី១ គឺ កឹម សុខា បន្តុះបង្អាប់ ថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា ប៉ុន្តែលោក ប៉ែន សុវណ្ណ បែរជាអួតខ្លួនគាត់ថាជាបិតា ២ធ្នូ និងបិតា ៧ មករា ទៅវិញ។ ជុំវិញទស្សនៈខ្វែងគ្នាក្នុងបក្សតែមួយនេះ តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចដែរ?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ ត្រង់នេះហើយដែលគេហៅថា មោកប្រជាធិបតេយ្យ។ នៅពេលដែលកម្ពុជាយើងថិតនៅក្នុងរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ពួកគេបែរទៅជាកាឡៃរឿងថាជាឯកបក្ស និងតែងតែបដិសេធតាមតែទំនើងចិត្ត។ រវាងលោក កឹម សុខា និងលោក ប៉ែន សុវណ្ណ យើងអាចឆ្ងល់ថា តើហេតុអ្វីបានជាពីរនាក់នោះអាចចាប់ដៃគ្នាបាន? រឿងមានតែមួយទេគឺសារធាតុអ្នកទាំងពីរនោះគឺខុសគ្នា។ បើយើងស្តាប់ កឹម សុខា និយាយ គឺមានន័យថា កឹម សុខា ជាជនរងគ្រោះ រីឯលោក ប៉ែន សុវណ្ណ មិនមែនជាជនរងគ្រោះទេ។ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ គាត់ដឹងខ្លួនគាត់ច្បាស់ណាស់ថាពីមុនគាត់នៅកន្លែងណាមុនថ្ងៃ ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា។ កឹម សុខា ក៏គាត់ដឹងច្បាស់ដែរថាមុនថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា គាត់នៅទីណា ហើយវេទនាប៉ុនណា។ រឿងដែលអ្នកទាំងពីរនោះមានសាវតាខុសគ្នា ហើយអាចចាប់ដៃគ្នាបាន គឺដោយសារលោក ប៉ែន សុវណ្ណ អាក់អន់ចិត្ត និងយកភាពជាសត្រូវជាមួយនឹងអតីតសហសេវិករបស់គាត់ក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានសម្តេចទាំងបី និងរូបគាត់។ នៅពេលដែលគាត់មានគំនុំ និងរឿងរ៉ាវរបស់គាត់ ហើយពេលដែលគាត់បានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញក្រោយថ្ងៃ២៣ តុលា គាត់បានយកអតីតសហសេវិកនយោបាយរបស់គាត់ ដែលជាជួរដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាសត្រូវ និងចង់កំទេចផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជនផងនោះ ទើបគាត់ខំបង្កើតគណបក្សមួយឈ្មោះគណបក្សទ្រទ្រង់ជាតិ តែទីបំផុតរកសម្លេងគាំទ្រមិនបាន។ ក្រោយមកដោយសារគាត់នៅតែចិញ្ចឹមនូវភាពជាសត្រូវ ទើបគាត់ងាកមករកលោក កឹម សុខា ដែលមានចរឹតដូចគ្នា ព្រោះ កឹម សុខា ជាក្រពើវង្វេងបឹង ក្រោយពីបានរស់រានមានជីវិតដោយសារ ២ធ្នូ ១៩៧៨ និងថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩នោះ ហើយបានឆ្កួតវង្វេងក្នុងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យ ធ្វើឲ្យ កឹម សុខា ក្រឡកខួរ ទើបគេមានបំណងបដិសេធអតីតកាល មិនទទួស្គាល់ការពិតពីអតីតកាល និងមានបំណងចង់ផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជនដូចគ្នា ទើបពួកគេទាំងពីរអាចចាប់ដៃគ្នាបាន។ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងពីរនេះគ្មានសារធាតុនយោបាយដូចគ្នាទេ ពីព្រោះម្នាក់និយាយអំពីគោ ក្របី ម្នាក់ទៀតនិយាយអួតប្រជាធិបតេយ្យថាខ្លួនអស្ចារ្យៗ ប៉ុន្តែទស្សនៈនយោបាយមោកដូចគ្នា។
លោកប៉ែន សុវណ្ណ អួតថាគាត់ជាបិតា២ធ្នូ និង៧ មករា ចំណែកឯ កឹម សុខា ជាអ្នកប្រឆាំង២ធ្នូ និង៧ មករា បែរជាមកច្របាច់ចូលគ្នា ហើយទៅលើកវីរភាពលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ចង់យក២ធ្នូ និង៧ មករា ជារបស់ខ្លួនឯង។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនបានដណ្តើមយក ថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា ជារបស់ខ្លួនឯងទេ ។ប្រសាសន៍របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជាក់ហើយថា ថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា ជារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្តែគឺពួកអស់លោកគណបក្សប្រឆាំងទេដែលមិនព្រមទទួលយក ដូច្នេះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដាច់ខាតត្រូវថែទាំតម្លៃខ្លឹមសារ ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា។
ចំណុចមួយទៀត តើហេតុអ្វីបានជាគេយកហេតុផលថាថ្ងៃ២ធ្នូ និងថ្ងៃ៧ មករា ជាថ្ងៃដែលវៀតណាមឈ្លានពាន? ឥឡូវឲ្យអស់លោកទាំងពីរទៅសួរលោក សម រង្ស៊ី សិនថាបើយើងមើលទៅប្រវត្តិសាស្ត្រថយក្រោយវិញ មុនថ្ងៃ២ធ្នូ ១៩៧៨ និង៧ មករា ១៩៧៩តើលោក សម រង្ស៊ី អាចរៀបចំចលនាសង្គ្រោះជាតិបានឬទេ? ហើយមានលទ្ធភាពអាចរៀបចំឬទេ? បើមានលទ្ធភាព តើហេតុអ្វីបានជាពេលនោះមិនរៀបចំ? ឬក៏មិនបានដឹងថាកម្ពុជានៅពេលនោះ ថិតនៅក្នុងរបប ប៉ុល ពត ជារបបប្រល័យពូជសាសន៍? ឬក៏លោក សម រង្ស៊ី កំពុងរស់នៅដោយសុខសាន្តពុំបានគិតអំពីប្រជាជាតិកម្ពុជា? ខ្ញុំជឿថាពេលនោះ លោក សម រង្ស៊ី នៅប្រទេសបារាំង លោក សម រង្ស៊ី មិនបានដឹងថាជោគវាសនានៅកម្ពុជាពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ យ៉ាងម៉េចនោះទេ ពីព្រោះវ័យជំទង់របស់គាត់គឺរស់នៅបារាំង ហើយគាត់មានគំនុំជាមួយអ្នកនៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារគ្រួសាររបស់គាត់ជួបបញ្ហានៅក្នុងរបបមុន ដូច្នេះគាត់បានបោះបង់សមានចិត្តជាមួយកម្ពុជារួចទៅហើយ។
សរុបមក អ្វីដែលគណបក្សប្រឆាំងលើកនោះ យើងទុកឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងពិចារណាទៅតាមចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍របស់បងប្អូន ដើម្បីសម្រេចតាមឆន្ទៈក្នុងការជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំបន្តនាថ្ងៃបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី