ថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២
លោក ជុំកុសល
សំណួរ៖
មកដល់ពេលនេះ
ខ្ញុំចង់ដឹងថាតើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានបំរែបំរួលដូចម្តេចហើយ
ជាពិសេសចំពោះបណ្តាប្រទេសG8 G20 ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក៏ដូចជាប្រទេសយើង?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ នៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចក្នុងពិភពលោក
ក្នុងតំបន់អឺរុបក្តី តំបន់អាស៊ានក្តី ខ្ញុំមានការចាប់អារម្មណ៍មួយ
គឺបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងសព្វថ្ងៃខុសពីសម័យមុន
ពីព្រោះសព្វថ្ងៃនេះបងប្អូនយើងក៏ចាប់អារម្មណ៍អំពីបញ្ហា
សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ខ្លាំងដែរ
ពិសេសក្រោយពីមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំ២០០៨-២០០៩ មក
គឺគ្រប់អ្នកដែលធ្វើអាជីវកម្មធំៗក្តី កណ្តាលក្តី តូចក្តី
គឺមានការចាប់អារម្មណ៍
ពីព្រោះវាធ្វើឲ្យឥទ្ធិពលនៃចំណេះវិជ្ជាខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចហាក់បីដូចជា
មានការវិវត្តន៍។
អញ្ចឹងខ្ញុំសុំជម្រាបជូនអំពីសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក
ពិសេសនៅក្នុងតំបន់G8 តើមានការវិវត្តន៍យ៉ាងដូចម្តេច នៅត្រីមាសទី៤
ឆ្នាំ២០១១ នេះ? ។ នៅត្រីមាសទី៤ ឆ្នាំ២០១១ បើគិតនៅក្នុងប្រទេសG8
គឺដូចគ្នានឹងត្រីមាសទី១ ទី២ ទី៣ ឆ្នាំ២០១១ អញ្ចឹងដែរ
គឺមានការឡើងបន្តិចបន្តួចត្រឹម ១,២ ទៅ១,៣ ឬក៏សូន្យក្បៀសជាដើម។
នៅក្នុងចំណោមប្រទេសG8 នេះយើងចាប់អារម្មណ៍ទៅលើប្រទេសជប៉ុន។
ប្រទេសជប៉ុន កាលពី ត្រីមាសទី១ គឺ -១ ត្រីមាសទី២ គឺ -១ ដដែល ត្រីមាសទី៣ គឺ
-០,៧ និងត្រីមាសទី៤ គឺ -១ បានន័យថាកាន់តែធ្លាក់ទៅវិញ។ ប្រទេសគេដ៏ទៃ
គឺអតិផរណា ចំណែកឯប្រទេសជប៉ុន គឺបរិផរណា បានន័យថាតម្លៃកាន់តែធ្លាក់ចុះ
ថយចុះ ហើយមុខទំនិញក៏កាន់តែថយចុះ តម្លៃធ្លាក់ចុះ។
ចំណែកឯ
ប្រទេស១២ ទៀត យើងឃើញថាសន្ទុះនៅតែខ្លាំង។ ខ្លាំងជាងគេគឺប្រទេសចិន។
នៅត្រីមាសទី៤ នេះ ចិនឡើងដល់ទៅ៨,៩ ហើយនៅត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០១២
ក៏ចិននៅមានសន្ទុះនៅតែខ្លាំងដដែល គឺ៨,៩ ទៅ១០,០ ដដែល។ ប្រទេសទួគី
ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសឥណ្ឌា គឺនៅតែខ្លាំងដដែល គឺមាន៨; ៦; ៧
មានន័យថាG8 ដែលជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលកំពុងជួបបញ្ហាគឺ GDP
មិនទាន់ងើបនោះគឺនៅទ្រឹងដដែល។ ចំណែកឯប្រទេស១២
ទៀតកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។
រីឯនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានរបស់យើងគឺមានចំនួន១០ប្រទេស
ហើយដែលយើងចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងជាងគេនៅត្រីមាសទី៤នេះ
គឺប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ៦,៥។ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមានGDP ៦,៥ ក៏ពិតមែន
ក៏ប៉ុន្តែតម្លៃរបស់GDP នេះគឺធំជាងគេនៅក្នុងអាស៊ាន
ពីព្រោះតម្លៃនេះថេរក្នុង១ឆ្នាំ។ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅត្រីមាសទី៤ នេះ
គឺ៥,២ ។ ប្រទេសវៀតណាម៦,១។ រីឯប្រទេសដ៏ទៃទៀតតិចតួចទេ
ប៉ុន្តែដែលយើងចាប់អារម្មណ៍ជាងគេ គឺឡាវ និងកម្ពុជា។
ប្រទេសឡាវមិនមានទិន្នន័យប្រចាំត្រីមាសដែលអាចតាមដានជាប់នោះទេ
ប៉ុន្តែឡាវដែលគេបានទោះទាយមើល គឺGDP សរុបក្នុងឆ្នាំ២០១១ ឡើងដល់៨,១
ឬ៨,២។ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី២ក្នុង
អាស៊ានគឺខ្ទង់៧,0។ ដោយសារប្រទេសយើងមានទឹកជំនន់ កុំអីយើងអាចឡើងដល់ជិត៨។
រីឯប្រទេសថៃ នៅត្រីមាសទី៤នេះ គឺចេញសញ្ញាដក គឺខ្ទង់ -៧ ទៅ -៨ ឬ -៩
មានន័យថាភាពវឹកវរខាងនយោបាយផង និងភាពវឹកវរទាក់ទងនឹងទឹកជំនន់ផង
ធ្វើឲ្យប្រទេសថៃធ្លាក់ចុះខ្លាំង នេះបើផ្អែកតាមគេហទំព័រខ្លះ
គឺអះអាងថាធ្លាក់ដល់ -៩ នៅត្រីមាសទី៤ឆ្នាំ២០១១។
ចំណែកប្រទេស
នៅក្នុងតំបន់អឺរុប ដែលជាប់ក្នុងការអង្កេតទី១ គឺប្រទេសក្រិច
ដែលមានរហូតដល់ -៧ក្នុងត្រីមាសទី៤
ហើយតាំងពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចក្នុងឆ្នាំ២០០៨-២០០៩មក
គឺប្រទេសក្រិចគឺមានសញ្ញាអវិជ្ជមានរហូត។នៅត្រីមាសទី៣ គឺក្រិច -៥។
នៅត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០១២នេះ ប្រទេសក្រិចក៏នៅតែ -៧ ឬ-៨ ដដែល
មានន័យថាសេដ្ឋកិច្ចមិនងើបទេ។
ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់
គឺ -២,៧ ។ ប្រទេសអេស្បាញគឺ ០,៣
គឺអត់មានសញ្ញាអវិជ្ជមានទេ។ប្រទេសអៀរឡង់គឺ -២,៧ ។ ប្រទេសអ៊ីតាលី -០,៧ ។
អញ្ចឹងប្រទេសនៅតំបន់អឺរុប ដែលមានប្រទេសសំខាន់ៗ ៣ ឬ៤
ដែលយើងធ្វើការអង្កេតនេះ គឺសុទ្ធតែមានGDP ធ្លាក់ចុះដដែល។
សរុបមក
សេដ្ឋកិច្ចក្នុងពិភពលោក ប្រទេសG8មានការឡើងបន្តិចបន្តួច មានតែអ៊ីតាលី
និងជប៉ុនទេដែលចេញសញ្ញាអវិជ្ជមានក្នុងត្រីមាសទី៤។ ចំណែកប្រទេសបារាំង
និងអង់គ្លេស ទោះបីជាគ្មានសញ្ញាអវិជ្ជមាន
ប៉ុន្តែក៏ជាប់ក្នុងការអង្កេតដែលប្រុងមានសញ្ញាអវិជ្ជមានដែរនៅពេលខាងមុខ
នេះ ប្រសិនបើគ្មានការការប្រែប្រួលទេ។ ប្រទេសG12 ដែលបូកបន្ថែមឲ្យG8
អត្រាGDP មានការងើបហើយថេរ។ ឯប្រទេសអាស៊ានទាំង១០
គឺកំពុងតែរីកស្គុះស្គាយ។
ដោយឡែកប្រទេសដែលយើងសប្បាយចិត្តរីករាយនឹងទទួលយកនូវGDP ផ្លែផ្កាគឺឡាវ
និងកម្ពុជា។ ប្រទេស៤ នៅតំបន់អឺរុប
ដែលពិភពលោកព្រួយបារម្មណ៍ជាងគេគឺនៅតែចេញសញ្ញាអវិជ្ជមានដដែល។
ជាទិដ្ឋភាពរួម សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅមិនទាន់មានភាពល្អប្រសើរនៅឡើយទេ
លើកលែងតែតំបន់អាស៊ី។
លោក ជុំ កុសល
សំណួរ
៖ ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ពីរឿងបំណុល។ តើបំណុលនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅអឺរុប
របស់បណ្តាប្រទេសG8 និងG20
និងបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ានយើងនេះមកដល់ពេលនេះតើមានការប្រែប្រួល
យ៉ាងម៉េចដែរ?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ តាមការតាមដានរបស់ខ្ញុំ សម្រាប់ប្រទេសG8 G12 អាស៊ាន តំបន់អឺរុប
និងពិសេសតំបន់ប៉ុន្មានប្រទេសមានបញ្ហានោះ ខ្ញុំឃើញបំណុលនៅតែដដែល
ហាក់បីដូចជាគ្មានស្រកស្រុតទេ។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ដែលជាប្រទេសក្នុងចំណោមG8 នោះបំណុល គឺនៅតែដដែល
ប៉ុន្តែសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក អ្វីដែលយើងមើលឃើញគឺអត្រា
នៃភាពអត់ការងារធ្វើគឺមានការធ្លាក់ចុះ។
បច្ចុប្បន្នគឺធ្លាក់មកនៅត្រឹម៨,៣ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា
អត្រាគ្មានការងារធ្វើនេះធ្លាក់ចុះបែរទៅជាល្អទេ ពីព្រោះGDP
អត់ងើបគឺនៅតែដដែល ហើយថែមទាំងថយចុះបន្តិចថែមទៀត។ រីឯរឿងបំណុលគឺនៅតែដដែល
គឺជិត១០០%ដដែល។ ចំពោះបំណុលក្នុងចំណោមប្រទេសG8
អ្នកដែលមានបំណុលច្រើនជាងគេ គឺប្រទេសជប៉ុន២២០% ឯណោះ។ ឯប្រទេសបារាំង
អង់គ្លេស អ៊ីតាលី អាមេរិកគឺនៅតែថេរដដែល។ សេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិក
គឺមានភាពធូរស្រាលតែក្នុងរឿងអត្រាអត់មានការងារធ្វើគឺធ្លាក់ចុះ
ចំណែកបំណុលគឺនៅថេរដដែល និងធ្ងន់កដដែល ពិសេសគឺGDP មិនងើប។
ភាពអត់ការងារធ្វើធ្លាក់ចុះមានន័យថា កម្មករ
បុគ្គលិកដែលទាត់ខ្យល់យូរឆ្នាំហើយនោះ
ពីមុនតម្លៃឈ្នួលពលកម្មថ្លៃគឺគាត់អត់ការងារធ្វើ
ប៉ុន្តែសម្រាប់ពេលនេះតម្លៃប៉ុន្មានក៏គាត់ព្រមធ្វើដែរ។
ចំណុចនេះហើយដែលយើងអាចសន្និដ្ឋានថា បើGDP មិនងើប បំណុលនៅតែថេរ កម្មករ
បុគ្គលិកទទួលយកនូវការកាត់បន្ថយប្រាក់ខែដោយស្វ័យប្រវត្តិបែបនេះ
ដែលពីមុនជីវភាពធ្លាប់រស់នៅហូបហ៊ាំប៊ឺហ្គ័រ បី
សព្វថ្ងៃនៅសល់តែពីរទេក៏គាត់ព្រមដែរ។ ចំណែកប្រទេសG12 នៅតែខ្លាំង
ដូចជាប្រទេសចិន ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាដើម។ បំណុលប្រទេសទាំងនេះនៅតែធុនល្មម
តិចតួច មិនងើប ហើយក៏មិនថយ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងអស់នោះនៅតែមានGDP
ខ្លាំងដដែល។ ទាក់ទងដល់តំបន់អឺរុប ជាពិសេសបរទេស៤ នោះដូចជាក្រិច
ព័រទុយហ្គាល់ អៀរឡង់ អេស្បាញ បំណុលនៅតែខ្លាំង
និងគ្មានអ្វីមួយទៅជួយឲ្យធ្លាក់ចុះទេ។ បើនិយាយអំពីក្រិចវិញ
បំណុលគឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗ រហូតដល់កាត់ប្រាក់ខែដល់២២%។
អ្នកម្ចាស់បំណុលទាំងប៉ុន្មានហៅមកជុំគ្នាដើម្បីកាត់ចោលពាក់
កណ្តាល ពីព្រោះវិបត្តិបំណុលរបស់គាត់គឺដល់កំពូលហើយ
រហូតដល់កាត់បន្ថយមន្ត្រីរាជការនៅក្នុងរដ្ឋរហូតដល់ទៅ១២០០០នាក់
បើប្រៀបធៀបទៅនឹងក្រុមហ៊ុនគឺក្រុមហ៊ុននោះត្រូវបិទទ្វារហើយ។
ខ្ញុំបាននិយាយតាំងពីដើមមកថា
បំណុលគ្មានអ្វីដោះស្រាយបានទេ គឺមានតែការកាត់បន្ថយចំណាយ
គឺកាត់បន្ថយជីវភាពរស់នៅសព្វថ្ងៃ
ដែលមានឋានៈជាប្រទេសឋានសួគ៌ឲ្យធ្លាក់ចុះមកស្មើគេឯង
ហើយបើឲ្យក្រិចចុះតែឯង គឺក្រិចមិនព្រមទេ
អញ្ចឹងប្រទេសអឹរុបទាំងមូលត្រូវអង្គាសលុយគ្នាជួយ
គឺសុខចិត្តធ្លាក់ព្រមគ្នាទៅម្តងបន្តិចៗ។
ចំពោះបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំង១០
ស្ថានភាពបំណុលគឺប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមាន២៥% ថៃឡង់ ៤៣% ម៉ាឡេស៊ី ៥២%
សឹង្ហបុរី ១០៥% វៀតណាម៥៧% ហ្វីលីពីន ៥៥% ឡាវ៦២%
ចំណែកឯកម្ពុជាគឺមានតែ២៩,៨% ទេ។ ប្រទេសមីយ៉ា់ម៉ា ឡើងដល់៤២%។
បើនិយាយឲ្យចំនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានយើងនេះមានតែប្រទេស
ប្រុយណេទេដែលមិនព្រមខ្ចីគេ ឬក៏ខ្ចីគេតិចតួច
ក្រៅពីនេះគឺមានតែកម្ពុជាទេដែលមានបំណុលតិចជាងគេ។ បើគិតអំពីGDP
ឡាវឡើងដល់៤៤,៧% ទៅហើយ អញ្ចឹងសុំកុំឲ្យខាង ធនាគារពិភពលោកក្តី
មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិក្តី
ភ័យព្រួយទៅលើបញ្ហាបំណុលនៅកម្ពុជាធ្វើអី។
លោក ជុំ កុសល
សំណួរ៖
ខាងធនាគារពិភពលោក និងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ
គាត់មានការព្រួយបារម្ភអំពីបំណុលរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសបំណុលជាមួយចិន។
ខ្ញុំគិតថាបំណុលវាមានពីរប្រភេទក្នុងការខ្ចីមកនេះ។
ប្រសិនបើយើងខ្ចីមកនេះដើម្បីបំពេញកិច្ចការងាររដ្ឋបាល
នោះយើងមានការព្រួយបារម្ភ ក៏ប៉ុន្តែបំណុលសម្រាប់យកមកផលិតGDP
បំណុលយកមកអភិវឌ្ឍជាតិ កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
គឺជាប្រការដែលមិនគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនោះទេ។ ទាក់ទងនឹងរឿងនេះតើ
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចចំពោះបញ្ហាហ្នឹង?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ បើពិនិត្យទៅប្រទេសអឺរុបថែមទៀតអំពីបញ្ហាបំណុលនេះ
ដែលយើងឃើញថាវាធ្ងន់ទៅៗនោះ យើងឃើញថាប្រទេសបារាំងនៅក្នុងខែមករា
ឆ្នាំ២០១២ ខាងក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃបំណុល បានវាយតម្លៃប្រទេសបារាំងពី AAA
មក AB+ ទេ។ មានន័យថាបើប្រទេសបារាំងគាត់ចង់បោះមូលបត័្រ
ប្រាក់កម្ចីទៅខ្ចីពីសាធារណជនទៀត
តម្លៃរបស់គាត់នោះមិនមានតម្លៃថ្លៃប៉ុន្មានតទៅទៀតទេ
ហើយការប្រាក់របស់គាត់គឺត្រូវតែឲ្យគេខ្លាំងជាងមុនថែមទៀត
បើអញ្ចឹងគេអត់ព្រមទិញគាត់ទេ។ រឿងនេះមិនមែនតែប្រទេសបារាំងទេ សូម្បីតែ
អ៊ីតាលី អេស្បាញក៏ត្រូវទម្លាក់ចុះពីរកាំឯណោះ។ និយាយឲ្យចំ
នៅតំបន់អឺរុបគឺមាន៩ប្រទេសដែលខាងក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃបំណុល
ចាត់ទុកថាធ្លាក់ចុះហើយពេលថ្មីៗនេះទៀតខាងក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃបំណុលនេះ
បានកំញើញទៅប្រទេសបារាំង និងអង់គ្លេសទៀត
ថាគេនឹងទម្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសទាំងពីរនេះទៀត។
មានន័យថាពីឆ្នាំ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ២០១១ និងឆ្នាំ២០១២ ថ្មីៗនេះទៀត
ក្នុងខែកុម្ភះ នេះក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃបំណុល ក៏នៅតែកំញើញទៀត
អញ្ចឹងបំណុល និងសំពាធនៃសេដ្ឋកិច្ច គឺចេះតែកើនឡើង មិនព្រមថយចុះទេ។
លោក ជុំ កុសល
សំណួរ
៖ ខ្ញូំចង់ដឹងថា បំរែបំរួលសេដ្ឋកិច្ច
និងវិបត្តិបំណុលនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗទាំងនោះ
និងនៅក្នុងតំបន់យើង តើវានឹងអាចជាកំសួល
ឬជារលករំជួយមកដល់កម្ពុជាយើងយ៉ាងណាដែរទៅបាទ?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ ចំពោះបញ្ហានេះ យើងដែលសុទ្ធតែជាមនុស្សជំនាន់ក្រោយ
យើងមិនដែលជួបពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩២៩-១៩៣០ នោះ
ទើបតែពេលនេះយើងឃើញក្នុងជំនាន់របស់យើង ហើយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច
និងវិបត្តិបំណុលពិភពលោក គឺវាជាការសាកល្បង ដូចដែលសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ លោកមានប្រសាសន៍ថា « វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច គឺជាការសាកល្បងនៃលំហូរ និងភាពឈររបស់ប្រទេសនីមួយៗ ថាតើរឹង ឬក៏ទន់ »។
យើងធ្វើសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេស ភ្នែកយើងក៏សម្លឹងមើលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក
សេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិក បណ្តាប្រទេសG8 G20
ហើយនិងប្រទេសក្នុងតំបន់ដែរ។ បើនិយាយពីបំណុល
យើងក៏សម្លឹងមើលទៅបំណុលក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មើលទៅបំណុលនៅតំបន់អឺរុប
ដែលកំពុងមានបញ្ហាដែរ។ តើវិបត្តិបំណុលនេះវាកើតឡើងមកពីអ្វី? ទី១
បើតាមអ្នកប្រាជ្ញធំៗទាំងអស់ក្នុងលោក
និងប្រទេសធំៗទាំងអស់ក្នុងលោកនិយាយគឺវាបណ្តាលមកពី កំសួលធនាគារ
ហើយនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានភាពធូររលុង ទន់ខ្សោយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ការទន់ខ្សោយនេះបានធ្វើឲ្យរចនាសម្ព័ន្ធនៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ធ្លាក់ចុះបង្កើតបានជាវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុរាលដាលពាសពេញពិភពលោក
ហើយវិបត្តិនេះបានក្លាយទៅជាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច
ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសនានាធ្លាក់ដុនដាបទៅតាម។ អញ្ចឹង
តើប្រទេសយើងបានទទួលបទពិសោធន៍អ្វីខ្លះ?។ ទី១ ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ
គឺប្រទេសកម្ពុជានៅរឹងមាំណាស់។ទី២ ខាងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ
គឺក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចយើងក៏បានក្តាប់ណែននៅក្នុងដៃផងដែរ។
ក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ក៏បានក្តាប់ណែនផងដែរ។
អញ្ចឹងទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ
វាប្រែប្រួលយ៉ាងណាក៏ដោយគឺយើងបានក្តាប់ជាប់ក្នុងដៃអស់ហើយ។
ទាក់ទងទៅនឹងកំសួលនៃបំ
ណុល យើងក៏មានដែរ ។ សព្វថ្ងៃរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់អាទិភាព បី
ឬបួនចំណុចរួចជាស្រេច។ បំណុលដែលយើងខ្ចីមក
គឺសម្រាប់តែការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ បំណុលដែលយើងខ្ចី
គឺយើងខ្ចីតែបំណុលណាដែលមានអត្រាការប្រាក់ទាប និងបំណុលសម្បទាន
បំណុលដែលខ្ចីគឺជាបំណុលក្នុងន័យតម្លាភាព
ហើយយើងខ្ចីតែបំណុលណាដែលរដ្ឋាភិបាលមានលទ្ធភាពអាចសងគេវិញបានតាមកាល
កំណត់ និងមិនមែនខ្ចីគេមកសម្រាប់ចែកគ្នាចាយនោះទេ។
ដូច្នេះនេះគឺជាគោលដៅដែលរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់រួចជាស្រេច
អញ្ចឹងបំណុលទាំងនោះគឺមិនងាយនឹងធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលបាក់ស្រុតបានទេ។
ចំណុចមួយទៀត
ថ្មីៗនេះ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបង្កើតនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងបំណុលជាតិមួយ
ដើម្បីក្តាប់ឲ្យបានជាប់ថាតើបំណុលមានប៉ុន្មានភាគរយ
និងដើម្បីធ្វើការប្រៀបធៀបជាមួយGDP ផងដែរ។
បញ្ហាមួយទៀតដែលយើងទទួលបានបទពិសោធន៍
ដោយសារបញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែរនោះគឺ
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចមានពីរដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ទី១
គឺរដ្ឋនានាក្នុងតំបន់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺបំណុលនៅអឺរុបតែងតែតម្លើងថវិកា (
Budget ) ចំណាយ ដើម្បីជម្រុញសេដ្ឋកិច្ច។ ចំណែកយើង យើងតម្លើងថវិកាដែរ
ប៉ុន្តែថវិការបស់យើងគឺដើម្បីជម្រុញសេដ្ឋកិច្ច ជម្រុញGDP ឲ្យងើប
និងធ្វើឲ្យអត្រាអត់ការងារធ្វើធ្លាក់ចុះ
ពីព្រោះយើងកំពុងតែផ្សារភ្ជាប់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានដែលមានសេដ្ឋកិច្ចងើប
ខុសប្លែកពីខាងអឺរុប និងអាមេរិកដែលមានGDP កាន់តែធ្លាក់ចុះ។
ចំពោះប្រាក់ខែបុគ្គលិក មន្ត្រីរាជការ
គឺយើងនៅមានកម្រិតទាបល្មមដែលយើងអាចគាំទ្របាន
ប៉ុន្តែបើសិនជាថវិកានេះឡើងដោយសារប្រាក់ខែមន្ត្រីរាជការនោះ
វាជារឿងមួយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្មណ៍ ប៉ុន្តែបើសិនជាថវិកាជាតិនេះ
វាឡើងដោយសារការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
នៅក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល
នោះគឺយើងអត់មានការភ័យព្រួយទេ
តែបើយើងតម្លើងទៅលើការចំណាយប្រាក់ខែទើបយើងមានការភ័យព្រួយ
ដូចនៅតំបន់អឺរុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម ដែលផ្តល់ប្រាក់ខែខ្ពស់ណាស់។
ទាក់ទងនឹងបទពិសោធន៍របស់យើងមួយទៀតគឺ
កាលណាយើងនិយាយអំពីសេដ្ឋកិច្ច គឺយើងត្រូវនិយាយអំពីនយោបាយ
ហើយកាលណាយើងនិយាយអំពីនយោបាយ
គឺយើងត្រូវនិយាយអំពីអ្នកដឹកនាំនយោបាយដែរ
គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានស្ថេរភាព។ កាលណានយោបាយមានស្ថេរភាព
សេដ្ឋកិច្ចមានស្ថេរភាព
នោះសុខដុម រមនា របស់ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែមានភាពល្អត្រកាលឡើងជាមិនខាន។
អញ្ចឹងបួនចំណុចដែលខ្ញុំបានលើកឡើងនេះគឺជា
វិធានកាណ៍ទប់ស្កាត់ បើសិនជាមានវិបត្តិបំណុលផ្ទុះឡើងនៅក្នុងអឺរុប
ឬមួយក៏កើតមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចម្តងទៀត
នោះយើងជឿជាក់ថាកម្ពុជាយើងប៉ះដែរ តែប៉ះធុនល្មម
ដែលយើងអាចទ្រាំទ្របាន
ដោយសារតែយើងយល់ដឹងអំពីវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ
យល់ដឹងអំពីវិបត្តិបំណុលពិភពលោក និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនេះឯង។
ម្យ៉ាងទៀតយើងមានស្ថេរភាពនយោបាយ គឺយើងមានស្តេចគ្រប់គ្រង
មានរដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត មានគណបក្សប្រឆាំង
នយោបាយការបរទេសនឹងន នយោបាយផ្សារភ្ជាប់ជាមួយអាស៊ាន និងនៅឆ្នាំ២០១៥
យើងនឹងឈានទៅធ្វើសមាហរណកម្ម ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសយើងកាន់តែមានស្ថេរភាព
និងសន្តិសុខ។
លោក ជុំ កុសល
សំណួរ
៖ ដោយសារប្រទេសយើងជួបនូវគ្រោះទឹកជំនន់នៅឆ្នាំ២០១១ កន្លងទៅនេះ
ប្រមុខនៃរាជរដ្ឋាភិបាលបានអំពាវនាវទៅដល់គ្រឹៈស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនានា
សុំឲ្យពន្យារពេលទាមទារពីកូនបំណុល
ហើយថ្មីៗនេះប្រធានសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ លោកបានស្វាគមន៍
និងទទួលយកសំណូមពររបស់សម្តេចប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហានេះ ចំពោះឯកឧត្តមផ្ទាល់
តើឯកឧត្តមយល់ឃើញយ៉ាងម៉េចនូវរាល់សំណូមពរ
និងការព្រមព្រៀងពីខាងគ្រឹៈស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងនោះ?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ ចំពោះការអំពាវនាវរបស់សម្តេច
សុំឲ្យបងប្អូនខាងផ្នែកធ្វើអាជីវកម្មមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពន្យារពេល
មានន័យថាក្នុងចន្លោះពេលដែលលោកមានវិបត្តិដោយសារទឹកជំនន់គឺសុំឲ្យពន្យារ
។ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា មិនឲ្យយកនោះទេ
ដូច្នេះសូមឲ្យបងប្អូនខាងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកុំយកការអំពាវនាវនេះ
ទៅធ្វើជាឡេះថា កាលណាគេមិនសងយើងអញ្ចឹង
យើងក៏អត់សងគេដែរចំពោះអ្នកដែលគេយកប្រាក់ទៅដាក់នៅ
មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនោះ គឺអត់សងការប្រាក់គេដែរ នោះគឺមិនមែនអញ្ចឹងទេ។
ដូច្នេះអ្វីដែលស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអាចជួយដល់រដ្ឋាភិបាល
គឺយើងគួរតែជួយទៅ ពីព្រោះពេលនោះគឺជាពេលទឹកជំនន់
តែមិនមែនឲ្យអត់សងនោះទេ។
តាមទស្សនៈខ្ញុំផ្ទាល់
នោះវាមិនមានជាបញ្ហាអ្វីទេ យើងគ្រាន់តែពន្យារពេលមួយរយះប៉ុណ្ណោះ។
ដូចជាខ្ញុំជាដើម ដែលទៅខ្ចីលុយពីធនាគារធំៗក្តី
បើសិនជាពេលណាមួយខ្ញុំអាក់ខានសង ១ខែ ឬ២ខែ ក៏ធនាគារគេមើលទៅតាមនោះដែរ។
អញ្ចឹងអ្វីដែលយើងមានលទ្ធភាព ហើយអាចជួយរដ្ឋាភិបាលបាន
ជាពិសេសជួយចំពេលប្រសាសន៍ដ៏មានតម្លៃរបស់សម្តេចដែលបានអំពាវនាវបាន
យើងគួរតែជួយ។ អញ្ចឹងនៅពេលដែលបានលឺថា ខាងសមាគមទទួលស្វាគមន៍អញ្ចឹង
យើងមានការសប្បាយចិត្តណាស់ ចំពោះរូបខ្ញុំក្តីក៏អញ្ចឹងដែរ។
លោក ជុំ កុសល
សំណួរ
៖ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ តើមានជួបនឹងបញ្ហាអតិផរណាឬទេ?
ហើយរឿងអតិផរណានេះតើមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិយ៉ាងណាដែរ?
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ
៖ រឿងនេះកាលណាអ្នកសេដ្ឋកិច្ចលើកយកមកនិយាយ
គឺទាក់ទងទៅនឹងកត្តាប៉ុន្មានចំណុច ដូចជាGDP អត្រាការប្រាក់
អតិផរណា។ល។ អតិផរណា គឺជាការឡើងថ្លៃទំនិញក្នុងពេលណាមួយ ព្រមៗគ្នា។
ការឡើងថ្លៃទំនិញនេះ មិនមែនមានន័យថា១០០មុខ ឡើងទាំង១០០មុខនោះទេ។
មុខខ្លះវាឡើង ហើយមុខខ្លះវាថយចុះៗ សរុបសេចក្តីទៅ គឺគេរកតម្លៃមធ្យមមួយ។
តើអតិផរណាដែលទាក់ទងដល់ទំនិញឡើងថ្លៃហ្នឹង មានគុណសម្បត្តិ
និងគុណវិបត្តិអ្វីខ្លះទៅ?។
មូលហេតុទី១
ដែលនាំឲ្យមានអតិផរណាគឺដោយសារតម្រូវការវាកើនឡើង
ដោយសារតែចំនួនប្រជាពលរដ្ឋកើនឡើង
ដោយសារតែចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់មនុស្សមិនស្កប់។ម្យ៉ាងទៀតគឺវាកើតឡើងដោយ
សារតម្រូវការកើនឡើងទៅតាមរដូវ ដូចជាបុណ្យភ្ជុំ ចូលឆ្នាំចិន
ចូលឆ្នាំខ្មែរ ។ល។
ទី២
អតិផរណាកើនឡើងដោយសារតែនយោបាយរូបីយវត្ថុរបស់ជាតិ
គឺធនាគារបញ្ចេញលុយច្រើនពេក។
គឺប្រាក់ដើមទុនរបស់ធនាគារឯកជនដែលតំកល់ទុកទាំងអំម្បាលមាណដែលដាក់ចូលក្នុង
ធនាគារមានកម្រិតតិចពេក ឬមួយក៏អតិផរណាដោយសារតែធនាគាររដ្ឋ
ដកយកប្រាក់បម្រុងកាតព្វកិច្ចរបស់ធនាគារឯកជនតិចពេក។
អញ្ចឹងធ្វើឲ្យធនាគារឯកជនបញ្ចេញលុយច្រើនពេក ក៏ធ្វើឲ្យមានអតិផរណា។
ទី៣
ដោយសារតែនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋ ទាក់ទងនឹងរឿងពន្ធដារនេះ
គឺយកចំនួនតិចពេក។ ពេលប្រមូលពីប្រជាពលរដ្ឋមកបើប្រៀបធៀបជាមួយGDP
គឺវាតិចពេក
អញ្ចឹងក៏ធ្វើឲ្យមានអតិផរណាដែរ។ទាក់ទងនឹងនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់
រដ្ឋដែរ គឺការតម្លើងថវិកាជាតិខ្លាំងពេក
ក៏បណ្តាលឲ្យមានអតិផរណាដែរ។
ទី៤
ការផ្គត់ផ្គង់យឺត ហើយតម្រូវការមានការកើនឡើង។
ប៉ុន្តែពេលខ្លះអតិផរណាកើនឡើងដោយសារតែការផ្គត់ផ្គង់ថយចុះ
គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ ជួនកាលការផ្គត់ផ្គង់អាក់ខានមួយរយះ
ជួនកាលការផ្គត់ផ្គង់អត់មាន។ ឧទាហរណ៍ ប្រេងឡើងថ្លៃ ហើយអ្វីទៀតក៏ឡើង
អញ្ចឹងកង្វះខាតប្រេងសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់លើទីផ្សារពិភពលោកនេះ
គឺធ្វើឲ្យទំនិញឡើងថ្លៃហើយ។ យើងចង់និយាយពេលនេះ
គឺដើម្បីជម្រាបជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋត្រៀមបម្រុងទុក
នៅពេលណាដែលសង្គ្រាមនៅ អ៊ីរ៉ង់ សេរ៊ី និងអាមេរិកជាមួយ អ៊ីស្រាអែល
ផ្ទុះឡើង គឺប្រេងខ្វះហើយ ។ នៅពេលប្រេងខ្វះ ប្រេងឡើងថ្លៃ
ពេលនោះអតិផរណាប្រាកដជាឡើងជាមិនខានមិនបាច់ឆ្ងល់ទេ។
ទី៥
ទៀតអតិផរណាឡើងទៀត គឺដោយសារប្រាក់ខែបុគ្គលិក មន្ត្រីរាជការរបស់រដ្ឋ
បុគ្គលិកឯកជនចេះតែឡើងថ្លៃ
ការឡើងថ្លៃរហូតបែបនេះក៏ធ្វើឲ្យមានអតិផរណាដែរ។
ទី៦
ឡើងថ្លៃ គឺដោយសារតែតម្លៃថ្លៃលក់នោះ គាត់តម្លើងស្រេចតែចិត្ត។
ជួនកាលដើម្បីតម្លើងថ្លៃបានគាត់ចូលជាសមាគមគ្នា
ហើយនៅពេលដែលអស់មាននរណាដែលប្រជែងជាមួយគាត់បានហើយ
គាត់ចាប់ផ្តើមតម្លើងថ្លៃ។ នេះក៏ជាការធ្វើឲ្យមានអតិផរណាដែរ។
ទី៧
គឺអត្រាប្តូរប្រាក់ប្រែប្រួល ។ ប្រទេសយើងឧស្សាហ៍ជួបប្រទះបញ្ហានេះ
ដោយសារការប្រែប្រួល។ ទាំងនេះគឺជាមូលហេតុ នៃអតិផរណា
ចុះគុណវិបត្តិរបស់វាយ៉ាងម៉េចដែរ?
គុណវិបត្តិ
ជួនកាលវាធ្វើឲ្យអ្នកក្រទៅជាមាន និងអាចអ្នកមានទៅជាក្រ
ដោយសារតែរឿងអតិផរណានេះឯង។ គុណវិបត្តិវាមួយទៀត
គឺធ្វើឲ្យបាត់បង់អំណាចនៃការទិញ ដូចជាពីមុនយើងមានត្រឹមតែ១០ដុល្លារ
យើងអាចទៅទិញអ្វីមួយបាន១០ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នគឺ១០ដុល្លារដែរ
ប៉ុន្តែយើងអាចទិញបានត្រឹមតែ៤ ឬក៏៥តែប៉ុណ្ណោះ ។ គុណវិបត្តិមួយទៀត
គឺធ្វើឲ្យតម្លៃឈ្នួលកាន់តែកើនឡើងៗ។ សរុបមក
អតិផរណាមិនមែនជារឿងល្អនោះទេ។នេះគឺជាទ្រឹស្តីមួយដែលស្រប។
ចំណែក
គុណសម្បត្តិវិញ បើតាមលោក ចន មេណាកេន
អតិផរណាក្នុងកម្រិតទាបមិនធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចអាក្រក់ទេ
ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ វាធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចល្អទៅវិញ ពីព្រោះវាធ្វើឲ្យGDP ងើប
ធ្វើឲ្យអត្រាអត់ការងារធ្វើធ្លាក់ចុះសង្គមក៏ល្អ។ និយាយឲ្យចំ
នៅពេលដែលមានអតិផរណាតិច ឬទាបល្មមៗ
គឺជាការបញ្ជាក់អំពីសេដ្ឋកិច្ចល្អទៅវិញទេ។
វាធ្វើឲ្យបាត់បង់នូវអំណាចនៃការទិញបន្តិចមែន
ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យមនុស្សមានលុយចាយរហូត។
សរុបមកអតិផរណា
មិនមែនសុទ្ធតែអាក្រក់នោះទេ គឺឲ្យតែថិតនៅក្នុងកម្រិតទាបល្មម ។
ម្យ៉ាងទៀតអតិផរណាមិនអាចចង់បង្កើតគឺបង្កើតបាននោះទេ
គឺវាកើតឡើងដោយឯកឯងនៅក្នុងសភាវគតិគ្រប់ផ្នែកជាប្រព័ន្ធរបស់វា។
ម្យ៉ាងទៀតនៅពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចងើប មិនមែនមានន័យថា GDP ងើប
តម្លៃទំនិញធ្លាក់ចុះទេ។ តែGDP ងើប តម្លៃទំនិញក៏ងើបដែរ ។ អញ្ចឹងបើGDP ងើប
អតិផរណាងើប ពេលនោះអត្រាអត់ការងារធ្វើធ្លាក់ចុះ។
អញ្ចឹងបើគេចង់ជម្រុញឲ្យអត្រាអត់ការងារធ្វើធ្លាក់ចុះថែមទៀត
គឺត្រូវទម្លាក់អត្រាការប្រាក់ឲ្យកាន់តែទាបថែមទៀតទៅ។
ប៉ុន្តែរឿងនេះគឺវាទៅជាមួយគ្នា អញ្ចឹងអ្នកសេដ្ឋកិច្ចគេកំណត់ហើយ
ថាតើគួរយកត្រឹមណា។
អញ្ចឹងថ្នាំព្យាបាលអតិផរណា
ដែលសក្តិសិទ្ធិមែនទែន គឺនៅលើធនាគារ។ ថ្នាំព្យាបាលទី២
គឺទាក់ទងទៅនឹងប្រាក់ខែរបស់បុគ្គលិក
ពីព្រោះប្រាក់ខែក៏ធ្វើឲ្យមានអតិផរណាដែរ
នៅពេលដែលទាមទារខ្លាំងអតិផរណាក៏ខ្លាំងដែរ
ដូច្នេះមិនមែនជាការងាយស្រួលនោះទេ។អញ្ចឹងទាំងនេះគឺជាអ្វី
ដែលខ្ញុំបានជម្រាបជូនអំពីអតិផរណា និងអំណាចរបស់អតិផរណា៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី