ក្នុង
ឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បើកសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិលើកទី
៤ ស្ដីពី សន្ដិសុខស្បៀង និងអាហាររូបត្ថម្ភក្រោមប្រធានបទ
“អាហាររូបត្ថម្ភរបស់មាតា និងកុមារ” នៅវិមានសន្ដិភាព
ថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្ដ្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
បានអំពាវនាវទៅកាន់ពិភពលោកឱ្យយកចិត្ដទុកដាក់ធ្វើសុខដុមនីយ
កម្មលើតម្លៃ ស្បៀង និងតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ ដើម្បីឱ្យពិភពលោក
មានតុល្យភាពផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ។
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី មាន
ប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងវេទិកាអន្ដរជាតិនានា ទាំងថ្នាក់ តំបន់
និងថ្នាក់ពិភពលោក គេបានយក ចិត្ដទុកដាក់ច្រើនទៅលើបញ្ហាសន្ដិសុខ
ស្បៀង និងសន្ដិសុខថាមពល ។ ប៉ុន្ដែគេ
នៅមិនទាន់ឃើញវិធានការណ៍ណាមួយ
ជុំវិញការធ្វើសុខដុមនីយកម្មរវាងផ្នែក ស្បៀង នឹងថាមពលនៅឡើយទេ
ទាំងនេះ ជាហេតុធ្វើឱ្យអ្នកផលិតស្បៀងចាំតែ ទទួលរងគ្រោះ ។
ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យពិភពលោកយក
ចិត្តទុកដាក់ធ្វើសុខដុមបនីយកម្មរវាងតម្លៃស្បៀង និងតម្លៃប្រេង។ សម្តេចតេជោ
ថ្លែងថា តើពិភពលោក ដល់ពេលវេលាដែលត្រូវពិភាក្សា
ដើម្បីធ្វើសុខដុមបនីយកម្មរវាងប្រេងជាមួយនឹងស្បៀងហើយឬនៅ?
ព្រោះហាក់ដូចជាមិនទាន់ឃើញវេទិកាអន្តរជាតិណាមួយបានផ្សារភ្ជាប់គ្នា
លើបញ្ហាទាំងពីរនេះទេ។
នៅ
ចំពោះមុខវត្តមានរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការស្បៀង
និងកសិកម្មនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO)
ដែលចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលានោះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែង
ថា ខ្ញុំគិតថា តាមរយៈFAO នៅទីនេះដែលទទួលបានហើយ
សូមរំលេចនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ដើម្បីទាមទារឲ្យមានការពិភាក្សាលើ
បញ្ហានេះ ព្រោះបើមិនដូច្នេះទេ
ពិភពលោកនឹងឈានទៅរកការបាត់តុល្យភាព។ សម្តេចតេជោ
បានកត់សម្គាល់ថា
សម្រាប់ប្រទេសដែលផលិតប្រេងគេមិនគិតពីបញ្ហាស្បៀងឡើងថ្លៃប៉ុន្មាន
ទេ
ព្រោះប្រជាជនរបស់គេក៏មិនច្រើនប៉ុន្មានទេហើយនៅពេលគេតម្លើងថ្លៃ
មួយបារ៉ែល ១០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក គឺក្នុងមួយថ្ងៃគេអាចនាំចេញ ១
លានបារ៉ែល រឿងអ្វីគេខ្លាចក្នុងការឡើងថ្លៃស្បៀងត្រឹមតែ ១ តោន ៥០
ដុល្លារឬ ១០០ ដុល្លារនោះ។
ដូច្នេះបញ្ហានេះគួរក្លាយទៅជានិយាមអន្តរជាតិមួយ
ដែលមានចំណងទាក់ទងជាមួយគ្នាដែរ។
សម្ដេចតេជោ
បន្ដថា ប្រទេសផលិតប្រេង បានដំឡើងថ្លៃទាំងអង្គការ OPEC
ទាំងអ្នក មិននៅក្នុងអង្គការ OPEC គឺបានដំឡើង
តម្លៃប្រេងស្រេចតែចិត្ដ ។ ដោយគ្រាន់
តែព័ត៌មានស្ដីពីបញ្ហាសង្គ្រាមនៅឈូង សមុទ្រពែក្ស
បញ្ហាវាយប្រហារនៅអ៊ីរ៉ង់ ក៏ធ្វើតម្លៃប្រេងនៅលើពិភពលោកស្ទុះ
ឡើងថ្លៃដែរ ខណៈដែលអ្នកផលិតស្បៀង
ក្នុងពិភពលោកអត់បានដំឡើងថ្លៃនោះ ។
សម្តេចតេជោ
មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសផលិតប្រេងគឺគិតតែផលិត ហើយគិតតែតម្លើងថ្លៃ
ឯអ្នកផលិតស្បៀងយើងបានគិតគូហ្មត់ចត់មិនមែនត្រឹមតែប្រជាពលរដ្ឋ
ប្រទេសខ្វះខាតស្បៀងទេ ប៉ុន្តែយើងគិតគូដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង
ដែលនៅកម្ពុជាមានប្រហែល ៨០%នៃអ្នកផលិតស្បៀង ប៉ុន្តែមាន ២០%
នៃអ្នកដែលមិនផលិតស្បៀង
ដែលការនេះប្រសិនបើយើងតម្លើងថ្លៃស្បៀងគំហុកនឹងធ្វើឲ្យមនុស្ស
ច្រើនណាស់ទទួលរងផលប៉ះពាល់នោះ។
សម្ដេចតេជោឲ្យ
ដឹងថា នៅលើពិភពលោកមានប្រភេទប្រទេស៣៖ ប្រភេទទី១
គឺប្រទេសផលិតប្រេង ហើយផលិតស្បៀងតិចតួច
ប្រទេសទាំងនោះនាំស្បៀងចូលទាំងស្រុងតែម្ដង, ប្រភេទទី២
គឺប្រទេសដែលផលិតស្បៀងមិនមានការផលិតប្រេង ដូចជាប្រទេសកម្ពុជា
ដែលនាំចូលប្រេង ១០០ភាគរយ និងប្រភេទទី៣
គឺប្រទេសដែលមានភ័ព្វសំណាង
គឺផលិតបានប្រេងហើយអាចផលិតស្បៀងបានថែមទៀត
ដូចជាប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ឬ រុស្ស៊ីជាដើម ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀងសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី
បានមានប្រសាសន៍អះអាងថា
ប្រទេសកម្ពុជានឹងមិនមានបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀងទេ
ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជារំពឹងថា នឹងអាចមានអង្ករសល់ចំនួនរហូតដល់ទៅ
២,៧៨ លានតោន នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២នេះ។
សម្តេចតេជោបាន
មានប្រសាសន៍ថា ថ្វីត្បិតរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ
អាកាសធាតុមានការប្រែប្រួល បណ្តាលឲ្យមានភាពរាំងស្ងួត
និងទឹកជំនន់ជាបន្តបន្ទាប់ យ៉ាងណាក៏ដោយ
ក៏យើងនៅតែអាចបង្កើនផលិតកម្មដំណាំស្បៀង ជាពិសេសដំណាំងស្រូវ
តាមរយៈការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ
និងការកែលម្អបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្ម។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា "តាមរយៈនេះ យើងអាចវាយតម្លៃបានថា កម្ពុជាពិតអាចរក្សាបាននូវសន្តិសុខស្បៀងរបស់ខ្លួន។ ជាក់ស្តែងឆ្នាំ២០១១កន្លងទៅ យើងអាចផលិតស្រូវបានប្រមាណ ៨,៧៧ លានតោន ដូច្នេះតុល្យភាពស្បៀងសម្រាប់ឆ្នាំ២០១២ គឺកម្ពុជាអាចនឹងមានអតិរេកស្រូវប្រមាណ ៤,៤៣ លានតោន ដែលគេគិតអតិរេកអង្ករ ២,៧៨ លានតោន"។
នៅក្នុង
សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិអំពីអាហារូបត្ថម្ភរបស់មាតា និងកុមារ
ដែលរៀបចំឡើងដោយ ក្រុមប្រឹក្សាស្ដារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ
សម្តេអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានផ្តល់អនុសាសន៍ចំនួនប្រាំចំណុច ដើម្បីឲ្យអង្គសិក្ខាសាលាចូលរួមធ្វើការពិភាក្សា ៖
ទី១. តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវធ្វើអន្តរាគមន៍រួម និងព្រមៗគ្នា
ក្នុងចំណោមផ្នែកពាក់ព័ន្ធគ្នា រួមមាន ៖ ផ្នែកកសិកម្ម, សុខភាព,
ទឹកស្អាត និងអនាម័យ និងត្រួវរួមគ្នារៀបចំគោលនយោបាយស្តីពី
ការបញ្ចូលមីក្រូសារជាតិទៅក្នុងអាហារ,
រៀបចំលិខិតបទដ្ឋានពាន់ព័ន្ធនឹងម្ហូបអាហារ
និងវិធានការគាំពារសង្គមផ្សេងៗ។
ជារួម ការបញ្ចូលមីក្រូសារជាតិ ដូចជា ជាតិអ៊ីយ៉ូត, ជាតិដែក, វីតាមីនអា ទៅក្នុងអាហារមូលដ្ឋាន គឺជាមធ្យោបាយដែលចំណាយតិច ប៉ុន្តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភ។ ដូច្នេះដើម្បីបង្កើនធាតុចូល ខ្ញុំសូមស្នើឲ្យអង្គសិក្ខាសាលាពិភាក្សា និងរិះរកមធ្យោបាយក្នុងការពង្រីកអន្តរាគមន៍ ដែលមានស្រាប់ដូចជា ការផ្ដល់បន្ថែមមីក្រូសារជាតិកុមារតូចៗ, ការព្យាបាលកង្វះអាហារូបត្ថម្ភស្រួចស្រាល់, ការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារតូចឲ្យបានសមស្រប ជាពិសេសក្នុងរយៈពេល ១.០០០ ថ្ងៃដំបូងនៃជីវិតរបស់កុមារ។
ទី២. តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ចាំបាច់ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែង រួមគ្នាអនុវត្តកម្មវិធីពាក់ព័ន្ធការលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហគមន៍។ ក្នុងនោះ ត្រូវរួមគ្នាគិតគូរអំពីការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទឹកស្អាត របៀបរបបនៃការរស់នៅ និងការបរិភោគអាហារឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ការថែទាំសុខភាព និងអនាម័យសហគមន៍ផងដែរ។
ទី៣. ក្រុមប្រឹក្សាស្ដារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ
ត្រូវខិតខំឲ្យកាន់តែសកម្មថែមទៀត
ក្នុងតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួលការងាររក្សាសន្ដិសុខស្បៀង
និងអាហារូបត្ថម្ភ ដែលជាភារកិច្ចស្នូលរបស់ខ្លួន។ កិច្ចការនេះ
នឹងរួមចំណែកធានាឲ្យគ្រួសារនីមួយៗ
មានស្បៀងប្រកបដោយសារជាតិចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់។
ក្នុងនោះក៏ត្រូវបន្តជំរុញផលិតកម្មស្បៀងតាមសហគមន៍ និងតាមគ្រួសារ
ដូចជា ការបង្កើតសួនដំណាំ ការចិញ្ចឹមសត្វ និងការចិញ្ចឹមត្រី
ដែលជាប្រការចាំបាច់មួយ
ក្នុងការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភរបស់ស្ដ្រី និងកុមារនេះ។
ទី៤. ក្រុមប្រឹក្សាស្ដារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ
ត្រូវបន្តបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកធ្វើផែនការ និងអ្នកធ្វើការសម្រេចចិត្ត
ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ អំពីសន្តិសុខស្បៀង
និងអាហារូបត្ថម្ភ ដើម្បីបន្តលើកកម្ពស់សមត្ថភាព
និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារ។
ទី៥. ដោយមានកិច្ចពិភាក្សាជាមួយគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធ
ក្រុមប្រឹក្សាស្ដារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ
ត្រូវរៀបចំបង្កើតឲ្យមាននូវយុទ្ធសាស្ដ្រសន្ដិសុខស្បៀង
និងអាហារូបត្ថម្ភ ដែលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ ស៊ីជម្រៅ
និងអាចយកទៅអនុវត្តបាន។ ជាមួយគ្នានេះ
ត្រូវបន្តពង្រីកកម្មវិធីដែលមានស្រាប់ និងបង្កើតកម្មវិធីថ្មីៗ
ដែលនឹងត្រូវអនុវត្តដោយផ្ទាល់នៅសហគមន៍
តាមរយៈយន្ដការដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ កិច្ចការដ៏សំខាន់នេះ
នឹងរួមចំណែកបង្កើតសំណាញ់សុវត្ថិភាពសង្គម
ការកែលម្អសមត្ថភាពរបស់គ្រួសារក្រីក្រ
និងជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលក្នុងគ្រួសាររបស់ពួកគេផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា មុននឹងប្រារព្វពិធីបើកសិក្ខាសាលា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
បានអនុញ្ញាតឲ្យគណៈប្រតិភូអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក(WFP)
អង្គការស្បៀង និងកសិកម្ម អង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO)
មូលនិធិសម្រាប់កុមារនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNICEF) និងអង្គការ
សុខភាពពិភពលោក(WHO)ដឹកនាំដោយលោក Hiroyuki Konuma តំណាងអង្គការ
FAO ប្រចាំតំបន់ អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក
បានចូលជួបសម្តែងការគួរសមផងដែរ
នៅវិមានសន្តិភាពក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ៕