សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ
ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃទី២៥
ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់សម្តេចមានស្ពានធំៗត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់
និងកំពុងសាងសង់សរុបចំនួន ១៧កន្លែង ដែលស្ថិតនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប
និងទន្លេបាសាក់។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានកោះធំ
ខេត្តកណ្តាល ឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ ក្រោមកម្ចីសម្បទានរបស់ប្រទេសចិន សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា
ក្នុងអាណត្តិរបស់សម្តេចជានាយករដ្ឋមន្ត្រី សម្តេចមិនយកលុយទៅដាក់ក្នុងហោប៉ៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដោយផ្ទាល់ទេ
តែសម្តេចបានយកលុយទៅសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវ និងស្ពាន ដូចលំនាំនៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ
សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា តាមដងទន្លេមេគង្គ
ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់ មានស្ពានចំនួន ១៧ ដែលបានសាងសង់ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់
ដូចជាស្ពានគីហ្ស៊ូណាជាដើម ស្ពានខ្លះកំពុងសាងសង់ និងមានគម្រោងសាងសង់។
ស្ពានភាគច្រើនបានមកពីជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីរបស់ប្រទេសចិន។
សម្តេចតេជោថ្លែងថា
នេះជានយោបាយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ប្រទេស ដែលបញ្ហាទាំងអស់នេះ ប្រជាពលរដ្ឋអាចនឹងវិនិច្ឆ័យបានថា
តើអ្នកណាជាអ្នកធ្វើពិតប្រាកដ? ហើយប្រជាពលរដ្ឋបានទទួលសេចក្តីសុខក្រោមការដឹកនាំរបស់ខ្ញុំ។
អ្នកកាច់ចង្កូតរាជរដ្ឋាភិបាល គឺខ្ញុំជាអ្នកកាច់។ សម្រេចបញ្ហាធ្វើផ្លូវធ្វើស្ពាន
ឬធ្វើប្រឡាយ គឺសម្រេចលើនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឥឡូវនេះអ្នកកោះធំទទួលបានផលហើយ
អ្នកផ្សារត្រូវភ្លើងឆេះអស់រលីង ក៏នឹងបានផ្សារលក់នៅពេលខាងមុខនេះ។
ឥឡូវខ្ញុំសុំសន្លឹកឆ្នោតម្នាក់មួយសន្លឹកបាន ឬអត់?
គូសឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។
រឿងអីក៏ហៅរក ហ៊ុន សែន ដែរ ឥឡូវ ហ៊ុន សែន សុំវិញម្តងហើយ បើស្រឡាញ់ ហ៊ុន
សែន បើអាណិត ហ៊ុន សែន បើពេញចិត្ត ហ៊ុន សែន បើជឿទុកចិត្ត ហ៊ុន សែន សូមបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាម្នាក់
១សន្លឹកៗ ហើយពេលនោះលទ្ធភាពនៃការបន្តទាំងឡាយនឹងត្រូវធ្វើបន្តជាមិនខានឡើយ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ផងដែរថា
ខ្ញុំក៏នៅតែជឿជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនក៏នឹងមានលទ្ធភាពដើម្បីរក្សាអាសនៈមិនតិចជាង
២ភាគ៣ នៅក្នុងសភាបន្តទៅទៀត ដើម្បីងាយស្រួលធ្វើការ។
គួរបញ្ជាក់ថា
យោងតាមសង្កថារបស់សម្តេចតេជោបង្ហាញឲ្យឃើញថា មានសមិទ្ធផលជាស្ពានធំៗចំនួន១៧កន្លែង
ត្រូវបានកើតឡើងក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេច និងគម្រោងសម្រាប់ការសាងសង់បន្ថែមទៀត
រួមមាន៖ ១,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនសេកុង ប្រវែង ១០៥៧ម៉ែត្រ បានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់រួចហើយ
ដែលភ្ជាប់ពីខេត្តស្ទឹងត្រែងជាមួយព្រំដែនឡាវ។ ២,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន
ខេត្តស្ទឹងត្រែង ១៧៣១ម៉ែត្រ កំពុងសាងសង់តភ្ជាប់រវាងខេត្តស្ទឹងត្រែងទៅខេត្តព្រះវិហារ
តាមផ្លូវជាតិលេខ៩ ដែលជាផ្លូវថ្មី។ ៣,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនមេគង្គ ក្រុងក្រចេះ
ជាបេក្ខភាពគម្រោងឆ្នាំ២០១៥ សម្រាប់តភ្ជាប់ក្រុងក្រចេះឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គទៅដល់កំពង់ថ្ម
ខេត្តកំពង់ធំ។ ៤, ស្ពានមេគង្គក្រូចឆ្មារ-ស្ទឹងត្រង់ ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកក្រូចឆ្មារ
ខេត្តកំពង់ចាម ជាផ្នែកនៃការសាងសង់ផ្លូវ ៧១C ពីត្បូងឃ្មុំ-ក្រូចឆ្មារ-ចំការលើ ដែលជាបេក្ខភាពគម្រោងឆ្នាំ២០១៥
ត្រូវសុំជំនួយពីប្រទេសចិន។ ៥,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ជប៉ុនគីហ្សូណាស្ថិតនៅក្រុងកំពង់ចាម
ដែលបានសាងសង់រួច។ ៦,ស្ពានកោះប៉ែនប្រវែង ៧៨៩ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងក្រុងកំពង់ចាម
កំពុងសាងសង់ដោយថវិកាជាតិតភ្ជាប់ពីក្រុងកំពង់ចាមទៅកាន់ដីកោះ។ ៧,ស្ពានចាស់(ជ្រោចង្វារ)ដែលបានសាងសង់ជំនាន់សង្គមរាស្ត្រនិយម
ហើយត្រូវកាត់ផ្តាច់ឆ្នាំ១៩៧៣ ដែលត្រូវបានតភ្ជាប់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ក្រោមជំនួយរបស់ជប៉ុន។
៨, ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនជ្រោយចង្វារទី២ ប្រវែង ៧១៩ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកំពុងសាងសង់។
៩,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ព្រែកតាមាក់ ១០៦៦ម៉ែត្រ បានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់រួចហើយ។
១០,ស្ពានរបស់ឧកញ៉ា លី យុងផាត់ ព្រែកព្នៅប្រវែង ៨២០ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងឃុំព្រែកព្នៅ
ខេត្តកណ្តាលបានសាងសង់រួចហើយ។ ១១,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ព្រែកក្តាម ប្រវែង
៩៧៥ ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំកោះចិន ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល បានសាងសង់រួច
និងដាក់ឲ្យដំណើរការរួចហើយ។ ១២,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ឆ្លងទន្លេសាប
ដែលជាស្ពានវែងជាងគេមានប្រវែង ៣៥០០ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងក្រុងកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
ជាផ្នែកនៃការសាងសង់ផ្លូវជាតិលេខ ៥០C ពី ផ្សារក្រោមកំពង់ឆ្នាំង
ភូមិចានល់ ភូមិរកា ទៅដល់ឃុំស្រយ៉ូវខេត្ត កំពង់ធំ ដែលជាបេក្ខភាពគម្រោងពីប្រទេសចិន។
១៣,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនអ្នកលឿង ដែលកំពុង តែសាងសង់ប្រវែង ២២១៥ម៉ែត្រ។
១៤,ស្ពានព្រះមុនីវង្សទី២ ប្រវែង ២៦៩ម៉ែត្រ ដែលបានសាងសង់រួចហើយ។ ១៥,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន
តាខ្មៅប្រវែង ៨៥៥ម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងក្រុងតាខ្មៅកំពុងតែសាងសង់ស្ពាន ទី១៦ គឺស្ពានកោះធំ និងស្ពានទី១៧ គឺស្អាងស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្អាង
ខេត្តកណ្តាល។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានកោះធំ
ក្រោមកម្ចីសម្បទានរបស់ប្រទេសចិន ដែលជាសក្ខីភាពនៃការរីកចម្រើនក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា-សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ
ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ដោយសម្តែងនូវក្តីសង្ឃឹមថា
ថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីរបស់ប្រទេសចិន នឹងបន្តនូវទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ
ដែលធ្លាប់មានតាំងពីអតីតកាល រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន និងបន្តទៅអនាគតជាមិនខានឡើយ។
សម្ដេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា
ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដោយបានឃើញថា អ្វីដែលជាទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជាជាមួយចិន
ត្រូវបានធ្វើឲ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងពីកម្រិតមួយ ទៅកាន់កម្រិតមួយទៀត
ដោយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០ រហូតមកដល់ពេលនេះ គឺភាពដៃគូជាយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា-ចិន
កំពុងបាន និងអនុវត្ត ហើយនៅពេលខាងមុខនឹងដាក់ចេញនូវផែនការសកម្មភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ
ដើម្បីជោគជ័យនៃភាពដៃគូជាយុទ្ធសាស្ត្រនេះ។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-ចិននឹងរឹងមាំដូចជាស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេទាំងអស់របស់យើង
ព្រោះយើងបានសាកល្បងរវាងទំនាក់ទំនងនេះ ចាប់តាំងពីព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ
នរោត្តម សីហនុ ជាមួយយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំចិន ដូចជាលោកប្រធាន ម៉ៅ សេទុង
និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជូ អេនឡាយ ជាដើម។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា
ឥឡូវមកដល់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ជាមួយខ្ញុំនៅបន្តជាមួយមេដឹកនាំចិនពីជំនាន់មុននេះ
គឺប្រធានាធិបតី ហ៊ូ ជីនតាវ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី វេន ជាបាវ ហើយឥឡូវនេះមកដល់ដំណាក់កាលប្រធានាធិបតីថ្មី
ស៊ី ជិនពីង និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី លី កេកាង ហើយខ្ញុំមានការពេញចិត្តពេញថ្លើមជាមួយនឹងអ្វី
ដែលបានកើតឡើងក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយមិត្តចិន។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានថ្លែងអំណរគុណតាមរយៈឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន
ជូនចំពោះការផ្តល់ជំនួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រទាំងឡាយរបស់មិត្តចិន ដែលបានផ្តល់ចំពោះកម្ពុជា
ព្រោះអន្តរសកម្មអំពីការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលបានមកពីហិរញ្ញប្បទានរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
ក៏ដូចជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដទៃទៀត បានធ្វើឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជារីកលូតលាស់នៅក្នុងរយៈកាល
១៥ឆ្នាំ ចុងក្រោយ បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាមានសន្តិភាពពេញលេញមក។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា
តាមគម្រោង សម្ដេចនឹងជួបជាមួយប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនឯកឧត្តម
ស៊ី ជិនពីង នៅថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ នៅក្នុងកោះហៃណាន់ អំឡុងទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសចិន
ដែលចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី៦ ខែមេសា មុននឹងជួបចរចាផ្លូវការជាមួយឯកឧត្តម លី
កេកាង នៅទីក្រុងប៉េកាំង។
ឯកឧត្តម
ត្រាំ អ៊ីវតឹក រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនមានប្រសាសន៍ថា ការសាង
សង់ស្ពានកោះធំ គឺជាគំរោងយុទ្ធសាស្ត្រមួយយ៉ាងសំខាន់សំរាប់តភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង
និងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅយ៉ាងច្រើនកុះករនៅត្រើយខាងកើត
និងត្រើយខាងលិចទន្លេបាសាក់ ឲ្យបានងាយស្រួល និងឆាប់រហ័ស។ ស្ពានកោះធំ និងបណ្តាញផ្លូវតភ្ជាប់ដែលបាន
និងកំពុងសាងសង់នេះ នឹងក្លាយទៅជាសរសៃឈាមដ៏សំខាន់មួយក្នុងការរួមចំណែកប្រែក្លាយតំបន់ដាច់ស្រយាលតាមព្រំដែន
ពិសេសតំបន់ជាប់ព្រំប្រទល់វៀតណាមអាចតភ្ជាប់មកកាន់ទីប្រជុំជនបាន បង្កលទ្ធភាពដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ពិសេសស្រុកកោះធំ
និងស្រុកលើកដែកដែលខ្វះផ្លូវគមនាគមន៍
ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាពរស់នៅកាន់តែប្រសើរឡើង។
ស្ពានកោះធំមានប្រវែង
៤១៥ម៉ែត្រ មានទទឹង ១៣,៥ម៉ែត្រ ជាស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ទី២
បន្ទាប់ពីស្ពានតាខ្មៅ នៅព្រែកសំរោង ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល។
ស្ពាននេះនឹងចំណាយអស់ថវិកាសរុប ១៩,៣៤លានដុល្លារអាមេរិក
ជាកម្ចីហិរញ្ញប្បទានរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ការសាងសង់ស្ពាននេះមានរយៈពេល ៣៦ ខែចាប់ពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ គ្រោងបញ្ចប់នៅខែមីនា
ឆ្នាំ២០១៦ សាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មផ្លូវស្ពានប្រទេសចិន និងត្រួតពិនិត្យបច្ចេកទេសដោយក្រុមហ៊ុនសំណង់ក្វាងចូវវ៉ានអានរបស់ប្រទេសចិន។