ក្រោយ
ពីបទទំនួញប្រែតនារដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌបានកន្លងផុតទៅ
ទំនួញសូសៀងថ្មី
ក៏បានចាប់ផ្ដើមបន្លឺឡើងនាអំឡុងពេលរដូវបោះឆ្នោតឈានជិតចូលមក
ដល់។ ពេលខ្លះឮសម្លេងថ្ងូរ និងជួនកាល
ពេលខ្លះទៀតហាក់ដូចជាស្ងប់ស្ងាត់ យូរៗឮម្តងនូវព្រះសូសៀងរបស់
សម្ដេចក្រុមព្រះនរោត្តមរណឬទ្ធិ
ដែលបានមានបន្ទូលបោកបញ្ឆោតគេឯងថា «ខ្ញុំព្រះករុណាបម្រើឪ
បម្រើឪពុកខ្ញុំ លោកហៅខ្ញុំមកប្រាប់ថា កូនឈ្នះឆ្នោត
តែឪពុកសូមកូនអ្នកឈ្នះ ចែកអំណាចជាមួយគេ»
បើកូនមិនចែកអំណាចជាមួយគេទេ យើងបាត់បង់ទឹកដី ។
ទឹកដីយើងសម័យអង្គរធំណាស់
រួញៗមកនៅត្រឹមទឹកដីយើងសព្វថ្ងៃនេះ។
ពុទ្ធោអើយ! កោតតែសម្ដេចក្រុមព្រះហ៊ានពោលបែបនេះ ទៅរួច៖
ស្មេរ
យល់ឃើញថា ការលើកឡើងរបស់សម្ដេចក្រុមព្រះខាងលើនេះ
ហាក់ដូចជាព្រះអង្គចាត់ទុកខ្លួនឯងជាអាទិទេព(អ្នកជប់ទឹកដី
ខ្មែរឱ្យមានឯកភាពជាតិតែម្នាក់ឯងអញ្ចឹង)
ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាការពិតព្រះអង្គគួរគប្បីស្វែងយល់ថា
ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣
ក្នុងក្របខណ្ឌនៃការរៀបចំរាជរដ្ឋាភិបាល តើវាជាការបែងចែកអំណាច ឬក៏ជាការអនុវត្តតាមស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ?
។ ក្នុងបុព្វហេតុនេះ បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៩៣ មាត្រា៩០
វាក្យខណ្ឌ៧ បានចែងយ៉ាងច្បាស់ថា ដើម្បីបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលបាន
រដ្ឋសភាត្រូវបោះឆ្នោតទុកចិត្តដោយសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាត២ភាគ៣នៃ
សមាជិកសភាទាំងអស់ ។
ដូចនេះ
បើយើងពិនិត្យអំពីអសនៈរបស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ គឺទទួលបានតែ ៥៨អសនៈ
គណបក្សសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា ទទួលបាន ១០អសនៈ
រីឯគណបក្សម៉ូលីណាការ ទទួលបាន ១ អសនៈ គណបក្សទាំង ៣ នេះ
បូករួមបញ្ចូលគ្នា យ៉ាងណាក៏ដោយ បានត្រឹមតែ ៦៩ អសនៈតែប៉ុណ្ណោះ
គឺមិនអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបាននោះទេ ព្រោះមិនបាន ២ ភាគ ៣ នៃអសនៈ
១២០ នោះឡើយ ។ គួររំលឹកផងដែរថា
សម្លេងឆ្នោតរបស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច ដែលទទួលបាន៥៨ អសនៈកាលណោះ
គឺបានមកដោយសារការឃុបឃិតគ្នាជាមួយអ៊ុនតាក់
តាមរយៈល្បិចកេងបន្លំ លួចសន្លឹកឆ្នោត ដើម្បីឈ្នះ
ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានប្តឹងជំទាស់នូវលទ្ធផលនៃការបោះ
ឆ្នោតនោះ។ ប៉ុន្តែ
ដោយស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិដ៏មោះមុតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ចង់ឱ្យមានការឯកភាពទឹកដី ទើបគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
សុខចិត្តចូលរួមសហការក្នុងការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលឡើង
ដែលការបង្កើតនោះ មិនមែនជាការចែកអំណាចនោះទេ ។
ហេតុ
ដូចនេះ គណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច ដែលដឹកនាំដោយសម្តេចក្រុមព្រះ កាលណោះ
មិនអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលដោយខ្លួនឯងបានទេ ដូច្នេះ
គ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីត្រូវតែរួមសហការជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុ
ជា ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ការដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាលក្រោយមក ក៏ត្រូវបាន
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យកមកអនុវត្តន៍ ជាមួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច
ក្នុងនាមដៃគូរនៃរដ្ឋាភិបាលចំរុះ នៅក្នុងអាណត្តិទីពីរ និងទីបីកន្លងមកដែរ។
ដូច្នេះ ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្នុងអាណត្តិទី ១ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣ មិនមែនជាការបែងចែកអំណាច ដូចបន្ទូលបោកប្រាស់ ធ្វើប្រជាភិថុត របស់សម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឬទ្ធិនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែវាជាការអនុវត្តន៍យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
អ្វីដែលសម្តេចក្រុមព្រះបានមានព្រះបន្ទូលដដែលៗ ម្តងហើយម្តងទៀតបែបនេះ
គឺវាគ្រាន់ តែបង្ហាញពីសារជាតិនៃមេដឹកនាំនយោបាយគ្មានការទទួលខុសត្រូវ
និងមិនទទួលស្គាល់ការពិត ក្នុងបំណងបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋ
ដើម្បីទាក់ទាញការគាំទ្រតែប៉ុណ្ណោះ។
ក៏ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក្រុមអ្នកវិភាគមើលឃើញ និងយល់ថា
ការដែលគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច របស់សម្ដេចក្រុមព្រះ បែកបាក់រលំរលាយ
រហូតព្រះអង្គត្រូវបានបណ្តេញចេញពីព្រះប្រធានប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់
បក្សនោះ គឺមិនមែនបណ្តាលមកពីការចូលរួមបង្កើតរដ្ឋាភិបាល
ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅឆ្នាំ ១៩៩៣ នោះទេ ការពិត
គឺបណ្តាលមកពីការអសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំ
និងកង្វះបទពិសោធន៍នយោបាយរបស់សម្តេចក្រុមព្រះអង្គឯងតែប៉ុណ្ណោះ។
ជាក់ស្តែង សូម្បីតែមន្ត្រីជំនិតរបស់ព្រះអង្គជាច្រើនរូប
ក៏បានចាកចេញជាបន្តបន្ទាប់ ពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ិប៉ិច ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣
មកម្លេះ ដោយពួកគេអស់ជំនឿលើការដឹកនាំគ្មានអំណោយទានរបស់ព្រះអង្គ
និងនៅពេលចុងក្រោយនេះ មន្ត្រីដែលស្និទជាមួយព្រះអង្គមួយចំនួនទៀត
សូម្បីតែតារាកំប្លែងម្នាក់ គឺ លោក ប៉ុក ថារ៉េត ហៅនាយ ឡោស៊ី
មុននឹងទទួលមរណៈភាព ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ ក៏បានចាកចេញពី
ព្រះអង្គដែរ
គឺពួកគេបាននាំគ្នាមកចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជាហូរហែរ ។
អ្វីដែលជាការចាប់អារម្មណ៍របស់មជ្ឈដ្ឋានមហាជន គឺត្រូវបានគេមើលឃើញយ៉ាងជាក់ច្បាស់ថា សម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តមរណឬទ្ធិ
ព្រះអង្គជាបុគ្គលដែលមានចំណង់ចំណូលចិត្តភ្លើតភ្លើន និងការសប្បាយ
ច្រើនជាងការគិតប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និងកិត្តិយសរបស់រាជវាំង។
បើតាមការចំណាំរបស់ចាស់បុរាណ គេហាមមិនឱ្យសេពគប់ទេ
មនុស្សជំពូកក្រឡិកក្រឡុច និងនិយាយមិនទៀងបែបនេះ។ ជាក់ស្តែង
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៨ នៅសណ្ឋាគារ
ហ៊ីម៉ាវារី ព្រះអង្គបានមានបន្ទូលថា «ខ្ញុំសូមសន្យាថា ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ខ្ញុំឈប់ធ្វើនយោបាយទៀតហើយ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំសូមគាំទ្រចំពោះដំណោះស្រាយព្រំដែនរបស់រដ្ឋាភិបាល ជាមួយប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចជាបញ្ហាដោះស្រាយភាពក្រីក្រ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ការប្រកាសដើចេញពីឆាកនយោបាយ របស់សម្តេចក្រុមព្រះ
បានធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងរបស់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ
និងអន្តរជាតិ ដោយយល់ថា ការបញ្ចប់អាជីពនយោបាយនេះ
ជាការចូលរួមយ៉ាងធំមួយ ក្នុងការលើកកំពស់ ព្រះកិត្តិនាម
នៃត្រកូលរាជវង្សានុវង្សឡើងវិញ ព្រោះថា ក្នុងអាជីពនយោបាយរបស់ព្រះអង្គ
លោកមិនដែលបានកសាងអ្វីដែលជាស្នាដៃ
សម្រាប់ជាតិក្រៅពីការដែលយកព្រះកិត្តិនាម ព្រះបិតា និងរាជវង្ស
ធ្វើជាដើមទន់នៃនយោបាយបោកបញ្ឆោតរាស្ត្រនោះទេ។
ប៉ុន្តែ មិនបានប៉ុន្មានថ្ងៃផង ក្រោយពីការប្រកាស សម្ដេចក្រុមព្រះ ក៏បានវិលមកចូលធ្វើជាមេគណបក្សថ្មីមួយ គឺ គណបក្ស នរោត្តមរណឬទ្ធិ មកទល់នឹងឥឡូវនេះ។
នយោ
បាយបោកបញ្ឆោតរាស្ត្របែបនេះ ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈលទ្ធផលជាក់ស្តែង
នៃការបោះឆ្នោត ក្នុងអាណត្តិនីមួយៗ ដូចជា កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣
គណបក្សរបស់ព្រះអង្គ ទទួលបាន ៥៨ កៅអី ឆ្នាំ១៩៩៨ ទទួលបាន ៤៣ កៅអី ឆ្នាំ
២០០៣ ទទួលបាន ២៣ កៅអី ឆ្នាំ ២០០៨ ទទួលបាន ២ កៅអី
ហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៣ ខាងមុខនេះ សម្តេចក្រុមព្រះ
ទួញសោកបោកប្រាស់រាស្រ្ត ថា សុំយ៉ាងណាឱ្យបានលើសពី១ កៅអី ។
បើ សម្ដេចក្រុមព្រះនរោត្តមរណឬទ្ធិ
គិតត្រឹមតែកន្ទុយក្បិនបែបនេះ ធ្វើម៉េច
អាចក្លាយជាកម្លាំងកសាងជាតិទៅកើត។ សមដូចពាក្យចាស់បុរាណពោលថា
«សម្តីសរជាតិ មាយាទសរពូជ» អញ្ចឹងមែន៕
ចាន់ សាវុធ (អតីតសកម្មជនគណបក្ស នរោត្តមរណឬទ្ធិ នៅខេត្តកំពង់ចាម)