ថ្ងៃទី ២៦ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១១
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ បច្ចុប្បន្ននេះ ទាំងគណបក្ស សម
រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា កំពុងតែដើរប្រាស់ចាកពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។ ជាពិសេស
ពេលនេះគណបក្សទាំងពីរ កំពុងតែប្រកួតប្រជែងគ្នា
តាមរូបភាពបែបអាវ៉ាសែ មិនអាចគួរទទួលយកបាន
និងផ្ទុយពីឆន្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។ ពេលថ្មីៗនេះ ក្រៅពីរឿងរបស់លោក សម រង្ស៊ី
ដែលប្រព្រឹត្តិខុសច្បាប់ហើយនោះ គឺនៅមានអ្នកដែលស្វាម៉ីភក័្រជាមួយ សមរង្ស៊ី ក៏កំពុងតែដើរតាមគន្លងរបស់ សម រង្ស៊ី
ដែរ ដោយបង្កនិងបង្កើតរឿងចលាចលនៅក្នុងសង្គម ហើយទម្លាក់កំហុសមកលើរាជរដ្ឋាភិបាល ទៅលើរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា
ជាដើម។ជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះ រដ្ឋសភាបានអនុមត្តិដកអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺលោក ចាន់
ចេង ដោយសារគាត់បានទៅរំដោះពិរុទ្ធជននៅក្នុងពន្ធនាគារតែម្តង។
ដូច្នេះដើម្បីឲ្យច្បាប់ ដំណើរការទៅលើកំហុសរបស់គាត់បាន គឺខាងតុលាការ
បានស្នើសុំឲ្យរដ្ឋសភាដកអភ័យឯកសិទ្ធិសិន។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ ចាន់ ចេង
វិញបានចោទប្រកាន់ស្ថាប័នរដ្ឋសភា ឬស្ថាប័នតុលាការថាជារឿងមិនសុច្ចរិតជាដើម ។
ជុំវិញករណីនេះ ក្នុងនាមលោកបណ្ឌិតដែលជាអ្នកតាមឃ្លាំមើល
និងតាមដាននូវទង្វើរបស់តំណាងរាស្ត្រនេះដែរនោះ តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ រឿងតំណាងរាស្ត្ររូបនេះ បើយើងឈរលើគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ
តំណាងរាស្ត្រក៏ជាបុគ្គលមួយរូបដូចប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែរ
ប៉ុន្តែនៅក្នុងឯកសណ្ឋានជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលបានជាប់ឆ្នោតពីប្រជាពលរដ្ឋ
គាត់មានលក្ខណៈសម្បត្តិពិសេសមួយទៀតខុសពីប្រជាពលរដ្ឋ ត្រង់ថាតំណាងរាស្ត្រមានបំពាក់ដោយអភ័យឯកសិទ្ធិ។
ការមានអភ័យឯកសិទ្ធិនេះ គឺមានមុខងារត្រឹមតែការពារអ្នកតំណាងរាស្ត្រក្នុងការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងក្របខ័ណ្ឌសភា
ដើម្បីកុំឲ្យមានអំណាចណាផ្សេងមករំលោភ។ ប៉ុន្តែ ការមានអភ័យឯកសិទ្ធិនេះគឺសម្រាប់ការពារអ្នកតំណាងរាស្ត្រក្នុងការងារ
ឬការបំពេញភារៈកិច្ចក្នុងរង្វង់ការងារសភា។ រីឯការងារផ្សេងទៀត ក្នុងភាពជាបុគ្គល
ឬជាបទល្មើសនឹងច្បាប់ គឺអភ័យឯកសិទ្ធិមិនអាចការពារគាត់បានទេ
ពីព្រោះវាជាគោលការណ៍ស្មើភាពគ្នាចំពោះមុខច្បាប់។ តើកំហុសរបស់ លោក ចាន់ ចេង
ថិតនៅត្រង់ណា? ហើយតើទង្វើរបស់គាត់ពេលនោះជាទង្វើក្នុងការងារតំណាងរាស្ត្រឬមិនមែន? ។ ទោះបីជាមានអំណះអំណាងពាក់ព័ន្ធថាពុំមានដីកាឃាត់ខ្លួនទៅលើបុគ្គលម្នាក់ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌក្តី ទោះជាមានឬគ្មាន
តើវាជាភារៈកិច្ចរបស់មេធាវី ឬក៏ជាភារៈកិច្ចរបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រ? យោងតាមគោលការណ៍នៃការបែងចែកអំណាច
ដែលគណបក្សប្រឆាំងតែងតែប្រើប្រាស់ក្នុងការនិយាយរហូតមកនោះ ចុះហេតុអ្វីបានជាតំណាងរាស្ត្រ
មកធ្វើការដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងរង្វង់ដែនសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការ និងក្រសួងមានសមត្ថកិច្ច គឺពន្ធនាគារទៅវិញ? សភាគឺគ្មានសមត្ថកិច្ចទៅធ្វើនូវកិច្ចការនេះទេ។ សូម្បីតែទំនាក់ទំនងរវាងតុលាការ និងរដ្ឋសភា
ដែលជាទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ក៏គ្មានដែរ។ តុលាការ ចង់ទំនាក់ទំនងជាមួយសភា
ពាក់ព័ន្ធជាមួយការព្យួរអភ័យឯកសិទ្ធិ ក៏មិនអាចទាក់ទងផ្ទាល់ជាមួយរដ្ឋសភាបានដែរ
គឺត្រូវធ្វើតាមរយះក្រសួងយុត្តិធម៌
រួចទើបចូលទៅប្រធានរដ្ឋសភា នីតិវិធីនេះ នៅប្រទេសណាក៏ដូចគ្នាដែរ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលតំណាងរាស្ត្រទៅធ្វើផ្ទាល់ ឡូកឡំ
ច្របូកច្របល់ជាមួយ អំណាចតុលាការ នោះវាជាការរំលោភដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ស្ថាប័នគេហើយ។
សម្រាប់រឿងលោក ចាន់ ចេង ទោះបីជាគាត់មិនបានទៅឆក់អ្នកជាប់ពិរុទ្ធពីពន្ធនាគារទេ
តែយ៉ាងហោចណាស់ក៏លោក ចាន់ ចេង បានប្រើរថយន្តរបស់គាត់ដើម្បីអន្តរាគមន៍យកបុគ្គលម្នាក់ដែលកំពុងជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ
មកដាក់នៅក្នុងរថយន្តគាត់ ហើយបើកចេញពីពន្ធនាគារ។
នេះជាចំណុចជាក់ស្តែងមួយ ហើយចំណុចមួយទៀត នៅពេលដែលលោក ចាន់ ចេង ទៅឈប់បញ្ឆេះឡានចាំនៅក្នុងដែនរង្វង់ការងាររបស់សមត្ថកិច្ច
និងនៅក្នុងអំណាចតុលាការនោះ
គឺជាការគ្រោងទុកជាមួយមេធាវី និងមិនមែនជាការចៃដន្យនោះទេ ។ នោះគឺជាចេតនារបស់ពួកគាត់ ហើយវាពិបាកនិយាយថា
ពួកគាត់ធ្វើដោយអចេតនាណាស់ ពីព្រោះមិនដែលមនុស្សឡើងឡានខ្លួនហើយ ខ្លួនបើកទៅទាំងអត់ដឹងនោះទេ។ លោកចាន់ ចេង
គាត់បានដឹងថាម្នាក់នោះកំពុងជាប់ចោទប្រកាន់ក្នុងសំនុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ
ដូច្នេះទោះបីជាអ្នកនោះជាសាច់ញាត្តិ ជាមិត្តភ័ក្រជិតដិត ជាអ្នកដែលមាននិន្នាការក្នុងរង្វង់ក្រុមដូចគ្នាក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែការទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់
គឺបុគ្គលរៀងៗខ្លួនជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ មិនអាចនរណាមកឡូកឡំបានទេ។
ចំណុចមួយទៀត អ្នកដែលមានសិទ្ធិទៅពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងរឿងតុលាការ
គឺមានតែមេធាវីទេ ចំណែកលោក ចាន់ ចេង អត់មាន វិជ្ជាជីវៈមេធាវីទេ ផ្ទុយទៅវិញគាត់គឺមានមុខងារជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។
ត្រង់នេះហើយជាបញ្ហារំលោភ ដូច្នេះនៅពេលដែលគាត់រំលោភទៅលើបញ្ហានេះហើយ ដែលឈានទៅដល់ការដកអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់គាត់ ហើយវាមិនមែនជាបញ្ហាប្រទាំងប្រទើសដូចគណបក្សប្រឆាំងចោទប្រកាន់មកលើសភាទេ
ប៉ុន្តែវាជានីតិវិធីច្បាប់ដែលតម្រូវឲ្យមានការចោទប្រកាន់
ឬការបំភ្លឺណាមួយពីតុលាការ ដែលទាមទារឲ្យលោក ចាន់ ចេង ទៅបំភ្លឺនៅតុលាការគឺត្រូវតែដកអភ័យឯកសិទ្ធិសិន។
ចំណុចនេះហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវយល់ គណបក្សប្រឆាំង
ធ្វើតំណាងរាស្ត្រគឺគ្រាន់តែដើម្បីទទួលយកប្រាក់ខែប៉ុណ្ណោះគឺមិនដឹងពីការងារតំណាងរាស្ត្ររបស់ខ្លួនទេ។
ពួកក្រុមប្រឆាំងរបស់គាត់ បែរជាឆ្លើយថា មិនបាច់ដកអភ័យឯកសិទ្ធិទេ នៅពេលដែលតុលាការកោះអញ្ចើញឲ្យលោកចាន់ ចេង ទៅបំភ្លឺនៅតុលាការគឺឲ្យលោក ចាន់ ចេង
ទៅបំភ្លឺទៅបានហើយ ចំណុចនេះគឺពួកគាត់មិនឲ្យតម្លៃសភាខ្លួនឯង
បែរជាចង់ឲ្យសភាទាំងមូលអនុវត្តខុសពី រដ្ឋធម្មនុញ្ញទៅវិញ ។ ការធ្វើបែបនេះគឺមិនមែនជាអ្នកនយោបាយដែលគោរពតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ ហើយគឺជាអ្នកនយោបាយងោះ ធ្វើទៅតាមឆន្ទៈដែលខ្លួនចង់បានតែប៉ុណ្ណោះ។
បើតំណាងរាស្ត្រត្រូវបានកោះអញ្ជើញទៅបំភ្លឺនៅតុលាការដោយពាក់ឯកសណ្ឋានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា
នៅចំពោះមុខតុលាការ គឺមានន័យថាជាការជាន់ឈ្លីបុព្វសិទ្ធិរបស់សភា និងជាការបន្ទាបបន្ថោកនៃតម្លៃអភ័យឯកសិទ្ធិសភារបស់ខ្លួន
ពីព្រោះអភ័យឯកសិទ្ធិមានន័យពីរធំៗ។ ទី១
អភ័យឯកសិទ្ធិ គឺជាសិទ្ធិដ៏ខ្ពស់របស់សភា ដែលមិនអាចមានស្ថាប័ន ឬអំណាចណាមួយមកប៉ះពាល់សមាជិកសភាដោយគ្មានការអនុញ្ញាត្តិពីរដ្ឋសភាឡើយ។
ឧទាហរណ៍ តុលាការបើចង់ទាមទារសមាជិករដ្ឋសភាណាម្នាក់ ដើម្បីមកបំភ្លឺក្នុងអំណាចខ្លួនបាន
លុះត្រាតែបុព្វសិទ្ធិសភានោះត្រូវបានរដ្ឋសភាព្យួរមួយរយះសិន។ មុខងារទី២ នៃអភ័យឯកសិទ្ធិសភា គឺការ
ការពារបុគ្គលតំណាងរាស្ត្រ ក្នុងការបញ្ចេញ មតិ យោបល់ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋសភា
ដោយពុំមាននរណាអាចចោទប្រកាន់បានឡើយ។ ចំណែកឯរឿងទង្វើរបស់លោក ចាន់ ចេង
គឺមិនមែនជារឿងបញ្ចេញមតិ ឬក៏ធ្វើកិច្ចការសភាទេ។ គ្មានច្បាប់ណាដែលចែងថា តំណាងរាស្ត្រអាចទៅរំដោះបុគ្គលណាម្នាក់ដែលជាប់ពិរុទ្ធនៅពន្ធនាគារ
ឬនៅអំណាចតុលាការទេ។ ទង្វើនេះយើងមិនទាន់ចោទថាខុស ឬត្រូវទេ
គ្រាន់តែជាទង្វើដែលមិនសមរម្យ អញ្ចឹង ដើម្បីឲ្យលោក ចាន់ ចេង
ឬក៏តំណាងរាស្ត្រដ៏ទៃទៀតដែលប្រព្រឹត្តិដូចលោក ចាន់ ចេង អាចទៅបំភ្លឺ និងការពារខ្លួននៅចំពោះមុខតុលាការ
និងដើម្បីឲ្យតម្លៃទៅលើអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់សភា គឺត្រូវដកអភ័យឯកសិទ្ធិនេះសិន។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ បច្ចុប្បន្ននេះ លោក សម រង្ស៊ី
កំពុងតែឆ្លេរឆ្លារក្នុងការចង់វិលត្រឡប់មកក្នុងប្រទេសវិញ។ ចំពោះបញ្ហានេះមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាល
លោកបានបញ្ជាក់ទៅកាន់លោក សម រង្ស៊ី ហើយថាទ្វាររបស់កម្ពុជាគឺបើកចំហរ ប៉ុន្តែអ្វីដែល សម រង្ស៊ី
មិនព្រមចូលមកក្នុងប្រទេសនោះគឺជារឿងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ផ្ទាល់ជាមួយបញ្ហាផ្លូវច្បាប់។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តើលោកបណ្ឌិតមើលឃើញយ៉ាងណាដែរ ចំពោះគណបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយបើសិនជាអត់ សម រង្ស៊ី ទៅ
តើគណបក្សនោះរលាយតែម្តងឬយ៉ាងម៉េច ?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ រឿងករណីលោក សម រង្ស៊ី
ក៏ជាឧទាហរណ៍មួយស្រដៀងគ្នានឹងរឿងលោក ចាន់ ចេង ដែរ ។
ពួកគាត់មានតួនាទីជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ
តែមិនព្រមបង្ហាញគំរូរបស់ខ្លួនក្នុងការគោរពច្បាប់ទេ
ប៉ុន្តែពួកគាត់មានវប្បធម៌ដើរចង្អុលឲ្យអ្នកដ៏ទៃគោរពច្បាប់
ហើយបង្កើតបញ្ហាដើម្បីជាឱកាសក្នុងការចង្អុលទម្លាក់កំហុសទៅលើរដ្ឋាភិបាល
ទៅតុលាការ ទៅរដ្ឋសភា ។ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋអាចពិចារណា នយោបាយស្នេហាជាតិ ឬនយោបាយព្រំដែន និងទង្វើដកបង្គោលព្រំដែន
គឺជារឿងពីរខុសគ្នា។ បើសិនជាប្រជាពលរដ្ឋទៅដកបង្គោលព្រំដែន
ហើយនិងតួអង្គដែលជាប្រធានគណបក្សមួយទៅដកបង្គោលព្រំដែន
ការទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់គឺមានដូចគ្នា
ក៏ប៉ុន្តែក្នុងនាមខ្លួនជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រគឺត្រូវទទួលខុសត្រូវធ្ងន់ជាងប្រជាពលរដ្ឋ ពីព្រោះខ្លួនជាអ្នកចេះដឹងច្បាប់
ហើយទៅរំលោភច្បាប់។
គណបក្សប្រឆាំង មានគំនិតខូច គាត់ថាលោក
សម រង្ស៊ី តុលាការកាត់ទោសដោយសារតែរឿងស្នេហាជាតិ
យើងគិតមើល គឺវាអាក្រក់ពេកចំពោះពាក្យហ្នឹង វាជារឿងមិនពិត។បានន័យថា អ្នកស្នេហាជាតិគឺមានតែពួកគាត់ប៉ុន្មានអ្នកនេះទេឬ? ហើយឲ្យតែដើរដកបង្គោលព្រំដែនគឺស្នេហាជាតិហើយឬ? ។ យើងធ្លាប់បាននិយាយច្រើនដងរួចមកហើយថា បើគណបក្សប្រឆាំង
ក៏ដូចជាមេបក្សប្រឆាំង ស្រឡាញ់ជាតិ ស្រឡាញ់ទឹកដី
ហើយលះបង់ដើម្បីការពារទឹកដីនោះវាគឺជានយោបាយថ្លៃថ្លាណាស់ ប៉ុន្តែទង្វើរបស់គេទេដែលមិនថ្លៃថ្លា ទង្វើទេដែលបំផ្លាញជាតិដោយខ្លួនឯង។
ការដោះស្រាយព្រំប្រទល់ បើយើងដោះស្រាយតាមកម្លាំង តាមអំពើហឹង្សារ
ផលបច្ច័យវាកើតឲ្យមានការបំផ្លាញគ្នាទៅវិញទៅមកចំពោះអ្នកភូមិផងរបងជាមួយ
ចុះទម្រាំរវាងប្រទេស និងប្រទេស ដែលមានមនុស្សរាប់លានអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង គឺប្រៀបដូចជាការបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយមឲ្យមានកើតសង្គ្រាម
បង្កសត្រូវនឹងគ្នា បាត់ទៅហើយ វាគឺជាផលបច្ច័យអាក្រក់ណាស់
ដែលនៅក្នុងពិភពលោកក៏មិនចង់ឲ្យមានទំនាស់បែបនេះដែរ។ ដូច្នេះការញុះញង់ អុជអាល
បញ្ឆេះឲ្យមានទំនាស់ព្រំដែននេះមិនមែនជារឿងស្នេហាជាតិនោះទេ តែជានយោបាយបញ្ឆេះកំហឹងជាតិ និងបំផ្លាញជាតិទៅវិញទេ។
បើសិនជាទាំងគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា ចាត់ទុកថា ទង្វើបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយម
ជានយោបាយស្នេហាជាតិដ៏ល្អនោះវានឹងនាំប្រទេសឲ្យកើតសង្គ្រាម ដូចកាលក្រុមអាវលឿងថៃបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយមមកឈ្លានពានកម្ពុជាដែរហើយ។អញ្ចឹង
នយោបាយជាតិនិយមជ្រុល មិនមែនជានយោបាយស្នេហាជាតិទេ
សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋចែកគ្នាឲ្យដាច់ គឺជានយោបាយបំផ្លាញជាតិ
និងបញ្ឆេះកំហឹងជាតិ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកបណ្ឌិត
ឃើញថាគណបក្ស សម រង្ស៊ី កំពុងតែប្រឈមមុខជាមួយនឹងការបាក់បែកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ប្រៀបបីដូចជាមាន់មួយសំបុកដែលគ្មានមេផ្តល់កំដៅអញ្ចឹង។
ជុំវិញបញ្ហាដែលគណបក្ស សម រង្សី កំពុងតែប្រឈមនឹងបញ្ហាដោះស្រាយខ្លួនឯងមិនបានបែបនេះ បែរជាគណបក្ស កឹម សុខា ដែលជាគណបក្សតូចតាច
គណបក្សកូនមាន់ គណបក្សទើបនឹងកើតនេះ មានចេតនាចង់រួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយនឹងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដោយបង្កើតឈ្មោះថ្មី
ឬបង្កើតជាសម្ព័ន្ធភាពថ្មីទៅវិញ។ តើនយោបាយរបស់ កឹម សុខា
នេះគឺជានយោបាយមានចេតនាចង់ទៅបំផ្លាញ សម រង្ស៊ី ឬក៏កឹម សុខា
យល់ឃើញថាខ្លួនអស់សមត្ថភាពនៅក្នុងការឈរជើងក្នុងនយោបាយរបស់ខ្លួនហើយ
និងដើម្បីធ្វើឲ្យច្របូកច្របល់ក្នុងគណបក្ស សម រង្សី ឬយ៉ាងណា?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ រឿងនេះគឺបង្ហាញពីក្រយៅពិត
របស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងដែលគ្មានចិត្តបរិសុទ្ធក្នុងការធ្វើនយោបាយទេ
គឺគ្រាន់តែយកនយោបាយ ជាមុខរបរចិញ្ចឹមប្រពន្ធកូន ព្រោះលោក កឹម សុខា
នេះបើក្រៅពីទៅធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុត មិនដឹងឲ្យគាត់ទៅរកស៊ីអ្វីទេ។
ប្រពន្ធកូនគ្មានលុយ រហូតដល់កូនទៅរៀននៅអាមេរិកទេ
តើទៅរកលុយមកពីណា
សាកល្បងទៅធ្វើអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលម្តងទៀតក៏មិនបានដែរ។
មានតែប៉ុណ្ណឹង ចេញពី NGO មកនយោបាយ ចេញពីនយោបាយមក NGO
។
ឥឡូវយើងនិយាយអំពីចរិតប្រឆាំង តើសារធាតុរបស់គណបក្សទាំងពីរ ដូចគ្នា
ឫអត់ ។ បើពាក្យប្រឆាំងប្រហែលជាដូចគ្នា ប៉ុន្តែគណបក្សនីមួយៗមានមេ
ខុសគ្នា ។ កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី
មានចរិតមួយដែលមិនអាចចូលគ្នាបានទេ បើគ្រាន់តែខុសគ្នាមិនអីទេ
ឲ្យតែមានចរិតមួយអាចចាប់ដៃគ្នាបានក៏អត់មានដែរ។ រវាងលោក កឹម សុខា
និងលោក សម រង្ស៊ី មិនដឹងមួយណាធ្វើប្តី មួយណាធ្វើប្រពន្ធ
ព្រោះបញ្ជាក់សារធាតុច្របាច់ចូលគ្នាវាអត់មាន ។ ចំណុចហ្នឹង
នៅពេលដែលគាត់ប៉ងបង្រួបបង្រួម យើងអាចយកអតីតកាលនៃការបង្រួបបង្រួមរបស់ពួកគាត់មកពិចារណា
។ តាមពិតទាំងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា មិនមែនមនុស្សមកពីណាទេ
សុទ្ធតែមនុស្សមកពីគណបក្សចាញ់ឆ្នោតដូចតែគ្នាទេ។ លោក កឹម សុខា
មិនមែនផុសពីដីមកបង្កើតគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្សទេ ឬ
ក៏ធ្លាក់ពីលើមេឃមកបង្កើតគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្សទេ ។លោក កឹម សុខា មានអតីតភាពនៅក្នុងគណបក្សចាញ់ឆ្នោត
របស់លោកតា សឺនសាន ហើយលោក សម រង្ស៊ី
ក៏មកពីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច ដែលឈ្លោះហែកហួរគ្នា ដាច់ដោចអស់នោះដែរ ។ រឿងរួបរួមៗនេះ
វាមានយូរមកហើយ។
-មតិលោក សត្យារក្ស
ខ្ញុំចាំបានថា ក្រោយពេលដែលបរាជ័យការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៤
គ្រាន់តែប្រកាសលទ្ធផលភ្លាម គណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស កឹម សុខា គឺថា
គេប្រកាសពីសម្ធ័ន្ធភាពភ្លាមដែរ។ កាលនោះយើងចងចាំឃើញថាអញ្ចឹង
ប៉ុន្តែកាលពីមិនទាន់ដឹងលទ្ធផលក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនារកសំលេងឆ្នោត សម
រង្ស៊ី ក៏ថា គេឈ្នះ កឹម សុខា ក៏ថា គេឈ្នះរហូតទៅដល់ ៥០-៦០ អសនៈឯណោះ។ ប៉ុន្តែនៅពេលលទ្ធផល សម រង្ស៊ី បាន ២៦
កឹម សុខា បានតែ ៣ គេចាប់ផ្តើមមួរម៉ៅ ជេររដ្ឋាភិបាល
បង្កាច់បង្ខូចថា អ្នកនេះលួចឆ្នោត អ្នកនោះលួចឆ្នោត
ហើយគេប្រកាសសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរភ្លាម។
-មតិលោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ត្រឹមត្រូវណាស់ព្រោះសរុបមកវិញយើងឃើញថា
ពួកគាត់នេះនៅពេលនិយាយពីការរួបរួម គឺក្រោយពីគាត់រលាយ បានន័យថា
ទាល់តែឈឺប្រកាច់ប្រកិន បានទៅរកពេទ្យ បើបង្ការមុន ការពារមុន
បង្កើតថាមពលមុន អត់ទេ គឺទាល់តែរលាយបានគេរកគ្នារួបរួម ទាល់តែឈឺប្រកាច់ប្រកិនបានទូរស័ព្ទហៅពេទ្យ
មាយាទអញ្ចឹងធ្វើនយោបាយមិនកើតទេ។ ឧទាហរណ៍រឿងរួបរួមកាលជំនាន់គណបក្ស លោកតា
សឺនសាន នៅរស់
ខ្ញុំអត់និយាយពីបុគ្គលទេ ខ្ញុំនិយាយពីគណបក្ស
គណបក្សដែលអត់ទាន់ទៅដុតនៅបច្ឆាគណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច
ពេលហ្នឹងគាត់និយាយពីរួបរួម ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច គណបក្សលោកតា សឺនសាន និងគណបក្សផ្សេងៗទៀត។ មិនទាន់បានកើតផងគ្រាន់តែឃើញស្រមោល ស្រាប់តែរលាយ ក្រោយមកបង្កើតទៀត ពេលខ្លះអត់ទាន់មានស្រមោលផង
ឮតែសំលេងរលាស់អណ្តាត រលាយទៀត។ ពេលដែលរករួបរួម
ពេលដែលគាត់រលាយគឺសុទ្ធតែនៅមុនពេលបោះឆ្នោត មិនដែលឮពួកគាត់ថា
ខ្លួនឯងអន់ ហើយសុទ្ធតែដៀមដាមដាក់គ្នា ។
បើទៅតតាំងជាមួយគណបក្សប្រជាជនអាហ្នឹងចរិតមួយបែបទៀត ដូច កឹម សុខា
គាត់ថា គាត់ ៥៨ ទៅ ៦០ អញ្ចឹងវាអត់ចាំបាច់រួបរួមទៅហើយ។ សម រង្ស៊ី
គាត់មិនប្រើពាក្យហួសដូចកឹម សុខា ទេ តែគាត់ប្រើពាក្យថា គាត់នឹងឈ្នះ ។
ដល់ពេលបោះឆ្នោតហើយតែប៉ុន្មានម៉ោង គេអាចស្ទង់មើលទៅឃើញចាញ់
ស្រាប់តែគេបង្កៀកស្មារគ្នាដូចគូរស្នេហ៍ពីអតីតកាលអញ្ចឹង ទៅរកសហភាពអឺរ៉ុប
ហើយសន្យាប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋថា នឹងនាំជោគជ័យនៃការប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត
។ អញ្ចឹងបានថា នយោបាយអញ្ចឹង ម៉េចកើត
អត់ត្រូវទេ គេមិនធ្វើអញ្ចឹងទេ ។ឥឡូវ បើចង់រួបរួមជជែកគ្នាឲ្យហើយទៅ
តែលោក កឹម សុខា គាត់ថា បើមិនរួបរួមក៏គាត់នៅតែឈ្នះដែរ
វាដល់ថ្នាក់ហ្នឹងទៀត ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រគគ្រឹកគគ្រេង
តែគាត់អាណិតចង់ឲ្យ លោក សម រង្ស៊ី ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ។ ខ្ញុំចងចាំអត់ភ្លេច យុវជនក្មេងៗ
កាលឃោសនាបោះឆ្នោត ២០០៨ នៅតាមផ្លូវ គ្នាឈរមើលគេដង្ហែក្បួនឃោសនា
ពួកគាត់លាន់មាត់គ្រប់គ្នាថា ងាប់ហើយយកនយោបាយមកធ្វើលេងសើចអញ្ចឹង ។ បានន័យថា
យុវជនគេស្គាល់ពាក្យនយោបាយច្បាស់ណាស់ ឯលោក កឹម សុខា ទេ
គាត់ស្គាល់ពាក្យនយោបាយត្រឹមកំប្លែង
គាត់យកនយោបាយធ្វើរឿងឆាកកំប្លែងតែម្តង។
-មតិលោក សត្យា រក្ស
ខ្ញុំមើលឃើញចំណុចមួយដែលជា
រឿងឆាកកំប្លែងរបស់ កឹម សុខា។ លោកបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា កឹម សុខា គាត់អះអាងថា ការរួបរួមគឺដើម្បីចង់ឲ្យសម
រង្ស៊ី ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឥឡូវលោកបណ្ឌិតងាកមកក្រោយបន្តិចដែល កឹម
សុខា បានលើកឡើងថា យុវជនទាំងអស់បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្ស គាត់ទៅ
បើសិនយុវជនទាំងអស់នោះ កូនចៅប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ចង់ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី ។ឥឡូវយើងសួរថា
កូនចៅប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគាត់បានធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី
ឬក៏បោះឆ្នោតឲ្យគាត់ទៅ បានលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី
ឬក៏បោះឆ្នោតឲ្យគាត់ទៅ បាន កឹម សុខា ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី នេះជារឿង បាយឡុកបាយឡ សុទ្ធសាធ ។
-មតិលោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
លោក កឹម សុខា គាត់លេងនយោបាយកំប្លែង គេហៅថា នយោបាយ « បើសិន » សុទ្ធតែនយោបាយ « ប្រសិនបើ » ។ ដូចរឿង ៤ ម៉ឺន
បើសិន គាត់ឈ្នះ ចាស់ៗបាន ៤ ម៉ឺន ហើយគាត់បញ្ជាក់ទៀតថា
មិនមែនបានតែចាស់ៗ សិទ្ធិមនុស្សទេ ចាស់ណាក៏បានគ្រប់គ្នាទាំងអស់។
តែអា បើសិន ទោះគ្រប់ មិនគ្រប់ក៏ដោយ បើសិន ពេលណាទៅ បើសិន លោក កឹម សុខា ឈ្នះឆ្នោត។ ចំណុចហ្នឹងនយោបាយ បើសិន យើងហៅថា ខ្ចី ឬ
ទិញសន្លឹកឆ្នោតជំពាក់។ ចំណុចហ្នឹងយើងគិតទៅ តើលោក កឹមសុខា
ធ្វើមេបក្សស្មើនឹងកូនក្មេងបៀមដៃឬទេ? អញ្ចឹងបានខ្ញុំប្រើពាក្យថា កាលគាត់ធ្វើជាអគ្គលេខាធិការបក្ស
ឲ្យគណបក្ស លោកតា សឺន សាន ខ្ញុំថា
ជាអគ្គលេខាខួរក្បាលអន់។ ដល់ឥឡូវគាត់ធ្វើមេបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស ខ្ញុំថា
ជាមេបក្សខួរក្បាលអន់ មិនមែនក្នុងន័យប្រមាថទេ
ខួរក្បាលអន់គឺក្នុងន័យថា
យើងធើ្វនយោបាយមិនអាចយកនយោបាយមកលេងសើចបានទេ
ព្រោះសេរីភាពនយោបាយមានតម្លៃណាស់ តែគាត់យកមកធ្វើដូចបាយឡុកបាយឡ
ធ្វើដូចកូនក្មេងទៅទិញស្ករគ្រាប់គេ។
សន្យាថាចាំម៉ែខ្ញុំមក ឬ ចាំមានលុយខ្ញុំឲ្យ សួរថា
អ្នកលក់អាចទទួលយកការអះអាងរបស់កូនក្មេងម្នាក់ក្នុងន័យ បើសិន ហ្នឹងអត់
ហើយចុះទម្រាំប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត រាប់ចាប់ពី ១៨ ឆ្នាំ ឡើងទៅ
មិនមែនកូនក្មេងទេណា សួរថា គេទៅតាមនយោបាយបៀមដៃរបស់ កឹម សុខា បានឬអត់
។ នយោបាយ បើសិន ដូចរឿងផ្កាកំប្លោក ជី ល្ហុង ...ចាំបាច់បើសិន រៀបចំធ្វើទៅ
ជាមួយប្រពន្ធកូន ហើយអ្នកដែលហែរហម
បង្កើតសហគ្រាសមួយមើល។ ខ្ញុំគិតថា
ដំណើរការល្អណាស់ប្រសិនបើទិញ ជី ទិញអីហ្នឹង ខ្ញុំថា ល្អ សាកតែម្តងទៅកុំ បើសិន ព្រោះជារបស់ធ្វើបាន ។ ចំណុចហ្នឹងហើយ
ដែលយើងមើលឃើញថា សារធាតុពីរ ហ្នឹងខុសគ្នា មិនមានន័យថា
ឃ្លាតចេញពីគ្នាទេ ប្រឆាំងដូចគ្នា ប៉ុន្តែសារធាតុហ្នឹងមិនអាចច្របាច់ចូលគ្នាបាន
ដាក់មកញែកគ្នាចេញ ព្រោះពួកគាត់អត់ស្មោះត្រង់ហ្នឹងគ្នា ពាក្យថា
ខុសគ្នាគឺត្រង់ហ្នឹង។
លោក សត្យា រក្ស
សំណួរ៖ ឥឡូវ កឹម សុខា គេនិយាយថា
មានតែគេទេជាអ្នកស្រោចស្រង់ជាតិ មានតែគណបក្សកឹមសុខា
ទេដែលធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិ រីកចម្រើន ការអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងជាងអ្វីដែលគណបក្សប្រជាជនបានធ្វើ
និងកំពុងធ្វើនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទៅទៀត ឥឡូវលោកបណ្ឌិតមើលឃើញថា តើចរិត
និងមាយាទ កឹមសុខា អាចនឹងសម្រេចបានដូចសម្តីរបស់គាត់ថា បានទេលោកបណ្ឌិត?
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ យើងយកពាក្យពុំនោលបុរាណខ្មែរយើងមកពិចារណាទៅ តើកឹម សុខា ជាមនុស្ស
អញ្ចឹងឬអត់ ។ ទី១ ហៅថា ក្អាត់ក្នុងក្អម ក្អាត់បងប្អូនដឹងហើយ ១ភាគ១០០
នៃកង្កែប ក្អាត់បើស្រែកតែឯង សឹងតែយើងអត់ឮទេ អញ្ចឹងទាល់តែប្រើក្នុងពាង
ឬ ក្អម ដូចយើងដាក់ អំភ្លី អញ្ចឹង ដាក់ម៉ៃក្រូហ្វូន ឲ្យក្អាត់ស្រែកទៅ ឮរំពង ហើយក្អមជាកន្លែងបំពងសំលេងឲ្យក្អាត់ ការពិតគ្នាអត់ឮទេ ។ ហើយមួយទៀតតំនាលរបស់បុរាណខ្មែរយើងថាម៉េចមនុស្សមាឌតូចល្អិត បើ
កឹមសុខាមិនត្រឹមតែស្រែកឮជាងគេទេ ស្រែកហើយ
លោតទៀតព្រោះខ្លាចគេមើលអត់ឃើញ ខ្លាចគេថា
សម្លេងហ្នឹងសម្លេងរបស់អ្នកណា ដូចបទចម្រៀងថា សម្លេងរបស់អ្នកមកពីខាងណា
ខ្លាចគេពិបាករក ព្រោះគាត់កំពុងវង្វេងនៅក្នុងព្រៃប្រជាធិបតេយ្យ
ឮតែសម្លេង។ ដល់អញ្ចឹងកុំឲ្យវង្វេងមានតែវិធី
ស្រែកផងលោតបោយដៃហៅគេថា ខ្ញុំនឹងហើយម្ចាស់សម្លេង ។ ខ្លួនអត់មានស្នាដៃអ្វីទេ ការពិតមានដែរស្នាដៃ
តែស្នាដៃអាក្រក់ ធម្មតាយើងកសាងខ្លួនពីតូចទៅធំ
ការវិវឌ្ឍន៍បុគ្គលជាមនុស្សក៏អញ្ចឹងដែរ ពីតូចទៅធំទើបលូតលាស់។
លោក កឹម សុខា ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ គាត់មានជោគវាសនា
បានធ្វើប្រធានភូមិនៅទឹកល្អក់ ពេលហ្នឹងជាឱកាសលោក កឹម សុខា គួរបង្ហាញស្នាដៃក្នុងការបម្រើប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិ
ប៉ុន្តែកេរ្ត៍អាសោចន៍របស់លោក កឹម សុខា មិនមែនបម្រើទេ ស្នាដៃរបស់គាត់គឺជាស្នាដៃអាសោចន៍កេរ្ត៍
។គាត់បានបំផ្លាញកិត្តិយសរបស់គាត់ គឺបានងារជាចោរលួចអង្ករ
ហើយចោរលួចអង្ករនៅទសវត្សរ៍ទី៨០ ហើយចោរលួចអង្ករបច្ចុប្បន្នខុសគ្នា
តម្លៃអង្ករខុសគ្នា ស្ថានភាពខុសគ្នា មិនមែនចោរហារយទេ ចោរ កឹម សុខា ចោរហួសហេតុតែម្តង ខ្ញុំហ៊ានប្រើពាក្យនេះព្រោះកឹមសុខាខ្លួនឯងសារភាព។
ឥឡូវយើងមើលគាត់បំផ្លាញប៉ុណ្ណឹងហើយ ចូលមកគាត់ប្រើឱកាសផ្សេងៗទៀត
រហូតបានឱកាសធ្វើជាអគ្គលេខាធិការគណបក្សលោកតា សឺន សាន ធ្វើជាតំណាងរាស្រ្ត ហើយយើងគិតទៅ
តំណាងរាស្រ្តលោកតា សឺន សាន មានតែ ១០ កៅអីទេ
ហើយកូតារបស់គណបក្សលោកតា សឺនសាន នៅសភាអាណត្តិទី ១
មានតែមួយទេ គឺកូតាធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មការ តែសំណាងអ្វីលោក កឹម សុខា
អត់មានអតីតភាព នៅក្នុងគណបក្ស នៅក្នុងរណសិរ្ស លោកតាសឺនសាន ផងបានមកធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មការសិទិ្ធមនុស្ស ឯអ្នកដទៃអត់។ ប៉ុន្តែគាត់ទៅអួតថា ប្រជាពលរដ្ឋ
ឬ សភា គាំទ្រឲ្យគាត់ធ្វើជាប្រធាន។ មិនមែនទេគាត់ភូត នៅក្នុង ៩
គណៈកម្មការជំនាញ គេផ្តល់ឲ្យគណបក្សប្រជាជន ៤ គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីប៉ិច ៤ ហើយ
គណបក្សលោកតា សឺនសាន ១ ឯយកពីណាមកធ្វើជារឿងផ្ទៃក្នុងគណបក្ស
។ ឥឡូវយើងមើលកូតាលោកតា សឺនសាន មានមួយអត់បានអ្នកផ្សេងដែលមានអតីតភាពក្នុងរណសិរ្សលោកតា
សឺនសាន បែរជាបាន កឹម សុខា។ ប៉ុន្តែ
កឹម សុខា គ្មានបានប្រើឱកាសហ្នឹងទៀត ចុងក្រោយអគ្គលេខា ខួរក្បាលអន់ គឺពី
១០ កៅអីមក សូន្យកៅអី រលាយ ហើយបានទៅរំលាយចប់ ដោយបានថ្នូរជាមួយហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច
ដឹកនាំដោយសម្តេចក្រុមព្រះ កឹម សុខា បានធ្វើជាអគ្គលេខាបក្សរង គណបក្ស
ហ្វ៊ុនស៊ីប៉ិច ហើយបានថ្នូរកៅអីសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងប្រធានគណកម្មការ។
មិនមែន កឹម សុខា គេទទួលស្គាល់ទេ អាហ្នឹងជាកូតារបស់គណបក្ស ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច សម្តេចក្រុមព្រះឲ្យធ្វើជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាផង
ហើយប្រធានគណកម្មការសិទ្ធិមនុស្សទទួលពាក្យបណ្តឹងរបស់ព្រឹទ្ធសភា
ហើយគាត់ទៅអួតទៅវិញ របស់គេឲ្យសោះគាត់អួត។ តើគាត់បានប្រើមុខងាររបស់គាត់បំរើជាតិបានប៉ុណ្ណា
អត់ទៀត ។ គាត់មានឱកាសមួយទៀត ដែលគាត់និងលោក សម រង្ស៊ី មានទំនាក់ទំនងល្អ
ទើបលោក សម រង្ស៊ី និងអាមេរិកយល់ព្រមឲ្យលោក កឹម សុខា
ធ្វើជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ លោក កឹម សុខា ជាមនុស្ស ក្រពើវង្វេងបឹងច្រើនដងណាស់
រឿងបានកៅអីព្រឹទ្ធសភា ក៏ដោយសារគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច
ចុងក្រោយគាត់វាយប្រហារគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច ។
លោកសត្យា រក្ស
សំណួរ៖ លោកបណ្ឌិត ខ្ញុំចង់ងាកមកក្រោយបន្តិចជុំវិញប្រសាសន៍របស់លោកបណ្ឌិតនិយាយអំពីស្នាដៃរបស់ កឹម សុខា
ក្នុងការបំផ្លាញគណបក្ស លោកតា សឺន សាន ។ ចំណុចនេះខ្ញុំឃើញថា លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ
ដែលជាកូនរបស់លោកតា សឺន សាន គាត់នៅតែសរសើរវីរៈភាពរបស់លោក កឹម សុខា ថា លោក កឹម
សុខា គឺជាឥស្សរៈជន ជាអ្នកឈ្លាសវៃ ជាអ្នកដឹកនាំបក្សប្រកបដោយជោគជ័យ ។ល។
អញ្ចឹងនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋគេមើលឃើញថា ១០ កៅអីរបស់លោកតា សឺន សាន ដែលលោកខិតខំប្រឹងប្រែងរកមកនោះ ហើយទុកឲ្យ កឹម សុខា
ក្នុងនាមជាអគ្គលេខា ត្រូវបាន កឹម សុខា បំផ្លាញរហូតរលាយអស់ ដោយសារតែមាយាទរបស់កឹម សុខា
មិនបានបង្ហាញពីកិច្ចការក្នុងការបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ទើបប្រជាពលរដ្ឋដកសេចក្តីទុកចិត្តដែលធ្វើឲ្យគណបក្ស
លោកតា សឺន សាន រលាយ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ បុត្រដ៏ឆ្នើមរបស់លោកតាសឺន សាន
បែរជាកោតសរសើរថា កឹម សុខា ហ្នឹងជាវីរៈបុរសរបស់ខ្លួន ជាអ្នកដែលមានស្នាដៃនៅក្នុងការដឹកនាំបក្សទៅវិញ។
ជុំវិញរឿងនេះ សូមលោកបណ្ឌិត ជួយបញ្ជាក់ថា តើលោក សឺន ស៊ូប៊ែរ
កំពុងតែត្រូវបានលោក កឹម សុខា គាបសង្កត់ក្នុងន័យនយោបាយឬយ៉ាងណា?
លោកបណ្ឌិតឈឹម ផលវរុណ
ចម្លើយ៖ បញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា តើអ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជាយកនយោបាយជាមុខរបររកស៊ី
ឬក៏យកនយោបាយដើម្បីពូតផ្តុំកម្លាំងនៃគំនិត ក្នុងការប្រកួតប្រជែងក្នុងការដឹកនាំប្រទេស។
បើសិនជាយកនយោបាយមកធ្វើជាមុខរបររកស៊ី
នោះគឺជាការអះអាងក្នុងការលក់មរតក លក់គណបក្ស ដើម្បីបានតួនាទី
ឬតំណែងវាគឺជាមុខរបរបាត់ទៅហើយ។ បើឈរទៅលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរី ទោះនៅប្រទេសណាក៏មានគណបក្ស ខ្លះធ្លាប់មានអសនៈ ហើយធ្លាប់អត់បានអសនៈវិញក៏មានដែរ
ប៉ុន្តែគេមិនដែលរំលាយគណបក្សទេ។
ខ្ញុំសុំលើកឧទាហរណ៍នៅប្រទេសអាឡឺម៉ង់ គឺគណបក្ស FDP ( Liberal
Democratic Party ) គណបក្សនេះ មានអាណត្តិមួយនោះមិនជាប់បានមួយកៅអីទេ ប៉ុន្តែគេអត់លប់គណបក្សគេចោលទេ គេនៅតស៊ូ ៤ ទៅ ៥ឆ្នាំ គេទទួលបានកៅអីវិញ។ ពីព្រោះគេគិតពីប្រវត្តិរបស់គណបក្ស ដែលជាកិត្តិយសរបស់គណបក្សក្នុងន័យវិជ្ជមាន។
រីឯលោក កឹម សុខា និងសហសេវិកគាត់ ដែលបានអះអាងនោះបែរជាសរសើរលោក កឹម
សុខា ថាចេះលក់គណបក្សបានចែកតំណែងគ្នា ដែលនេះគឺជារឿងអវិជ្ជមានសោះ។ ពួកគេសរសើរលោកកឹម
សុខា ក្នុងន័យអវិជ្ជមានថា គាត់ចេះចាយមរតកបានល្អ កុំអីពួកយើងតាំងពីឆ្នាំ៩៨មកអត់បាយស៊ីហើយ ពីព្រោះលោក កឹម សុខា
នេះ បើមិនលក់មរតកលោកតា សឺន សាន ទេ គាត់មិនដឹងទៅធ្វើអ្វីទេ រួមជាមួយបនភឿនរបស់គាត់នោះ។ មកដល់ពេលនេះអ្នកដែលមានអតីតភាពនៅក្នុងគណបក្ស លោកតា សឺន សាន កំពុងតែចាញ់ប្រៀបលោក
កឹម សុខា ដាច់ ពួកគេកំពុងតែដេកសង្ឃឹមទៅលើក្រេដីតរបស់ កឹម សុខា ក្រែងលោបានបាយមួយឆ្នាំសម្រាប់មួយអាណត្តិ។
ហេតុនេះហើយបានជា កឹម សុខា ដឹងថាអ្នកទាំងអស់នោះត្រូវការគាត់ អញ្ចឹងអ្នកទាំងនោះត្រូវបង្ហាញនូវភាពស្មោះទៅលើកឹម សុខា វិញ។ អញ្ចឹងហើយទើបគាត់ដាក់សម្ពាធទៅលើអ្នកទាំងអស់នោះ បើអស់លោកចង់បានក្តីសង្ឃឹមពីកឹម សុខា
គឺត្រូវធ្វើតាមកឹម សុខា ។ ជាពិសេសនៅពេលដែលខ្ញុំលួចអង្ករ កុំថាខ្ញុំលួច
ត្រូវនិយាយថាខ្ញុំស្នេហាជាតិយកអង្ករទៅជូនអ្នកតស៊ូអីទៅវិញទៅ។ តាមពិតអ្នកទាំងអស់នោះដឹងច្បាស់ណាស់ពីប្រវត្តិរបស់កឹម សុខា
ពីព្រោះកាលពីជំនាន់គណបក្សលោកតា សឺន សាន គ្មាននរណាគេសប្បាយចិត្តជាមួយលោក កឹម សុខាទេ ។
អ្នកខ្លះធ្លាប់បានភ្លក់រស់ជាតិរបស់កឹម សុខា ធ្វើជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សមុនខ្ញុំទៅទៀត៕