ខណៈពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់កម្ពុជា បានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស សំដៅពង្រឹងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជានោះ មេបក្សប្រឆាំងជ្រុលនិយម សម រង្ស៊ី បែរជាបានអំពាវនាវទៅកាន់បណ្ដាមេដឹកនាំពិភពលោក ឲ្យជួយពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេស គឺស្នើឱ្យពួកគេចូលរួមចាប់អារម្មណ៍ ជុំវិញការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ ២០១២-២០១៣ និងទាមទារឲ្យបញ្ចៀស នូវអំពើទាំងឡាយណា ដែលអាចធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
តើប្រទេសកម្ពុជា គ្មានមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចដែល លោក សម រង្ស៊ី បានស្រែកប្រាប់ដល់ពិភពលោកមែនឬ?
តើការបោះឆ្នោតកន្លងមក ដែលគណបក្សប្រជាជនទទួលបានសំឡេងឈ្នះច្រើនលើសលុប និងការត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខ ពិតជាធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមែនឬ?
លោក សម រង្ស៊ី ដឹងច្បាស់ណាស់ថា បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣មក ប្រទេសកម្ពុជាបានអនុម័ត នូវច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន ដែលប្រកាន់យកនូវការដឹកនាំប្រទេស តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ ប៉ុន្តែ មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ តែងតែបដិសេធមិនទទួលយកនូវការពិតអស់ទាំងនេះទេ ផ្ទុយទៅវិញ ថែមទាំងបានដើរញុះញង់ បំផុសបំផុលចលនាប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីបំរើយុទ្ធនាការសម្អុយកិត្យានុភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដោយពុំផ្អែកលើសច្ចភាពសោះឡើយ។
ក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោត នាពេលកន្លងមក ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ បានបង្ហាញយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ពីការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីប្រជាពលរដ្ឋ ដែលជាម្ចាស់នៃជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិ ។ ក្នុងនោះ គេសង្កេតឃើញថា អ្នកបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ប្រហែលជាង ៩ លាននាក់ ស្មើនឹង ៨០ % ទៅ ៩០ % បានទៅបោះឆ្នោត ដែលក្នុងនោះ មានការបោះឆ្នោត សំខាន់២ គឺ ប្រជាធិបតេយ្យថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ដោយផ្អែកលើការបោះឆ្នោតប្រកបដោយលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងទៀងទាត់ បង្កើតបានជារដ្ឋាភិបាលប្រជាធិតេយ្យមួយស្របច្បាប់ ក្រោមដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ៤ អាណត្តិកន្លងមកហើយ ជាពិសេសក្នុងអាណត្តិទី ៤ នេះ គណបក្សប្រជាជនឈ្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី រហូតដល់ ៩០ អាសនៈ លើ ១២៣ អាសនៈ។ សកម្មភាព និងលទ្ធផលទាំងនេះ បានបង្ហាញរួចជាស្រេចទៅហើយថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្គាល់អំពីតម្លៃសច្ចៈភាព ហើយចង់ចូលរួមក្នុងដំណើរការនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យ៉ាងពិតប្រាកដ។
ដូច្នេះ លោក សម រង្ស៊ី គួរបើកភ្នែកធំៗ ហើយសម្លឹងមើលឲ្យច្បាស់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាន និងកំពុងប្រកាន់យកដំណើរការដឹកនាំបែបប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងការដឹកនាំជាតិ ក៏ដូចជាក្នុងបក្ស។
ជាក់ស្ដែង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាន និងកំពុងបោះឆ្នោតស្ទាបស្ទង់ជ្រើសរើសបេក្ខជន ក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីឈរឈ្មោះជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដែលមានប្រជាប្រិយភាពជាងគេ ដើម្បីដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ សម្រាប់អាណត្តិទី ៣។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ២៨ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៤ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានគោលនយោបាយដឹកនាំច្បាស់លាស់ ដែលអនុម័តដោយមហាសន្និបាតគណបក្ស
មិនមែនចេះតែនឹកឃើញថាៗនោះទេ។ ការសម្រេចជោគជ័យក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ កសាងសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ បានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋដោយភាពជឿជាក់។
ដោយឡែក គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាវិញ មេបក្ស គឺជាអ្នកជ្រើសតាំងបេក្ខជនសម្រាប់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវការដឹកនាំមួយ មានភាពផ្ដាច់ការក្នុងបក្សរបស់ខ្លួន ប្រើគំនិតអត្តនោម័តនិយម គ្រួសារ និងបក្ខពួកមួយក្តាប់តូច គឺមិនធ្វើឡើងតាមការសំរេចដោយយកពហុមតិម្តងណាឡើយ។
ទង្វើរបៀបនេះ តើបក្សប្រឆាំងអាចអួតអាង ឬតាំងខ្លួនថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យបានដែរ ឬទេ? សម្រាប់ការដឹកនាំបក្ស ឬការដឹកនាំជាតិ ខណៈពេលដែលបេក្ខជន ដែលត្រូវឈរឈ្មោះឲ្យប្រជាជនបោះឆ្នោត ត្រូវបានចាត់តាំងដោយមេបក្សយ៉ាងដូច្នេះ? នេះឬប្រជាធិបតេយ្យបែប សម រង្ស៊ី?
ដូចនេះ សកម្មភាពទាំងអស់របស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានអ្នកតាមដានស្ថានការនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិ មើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សប្រឆាំងគ្រាន់តែយកពាក្យប្រជាធិបតេយ្យ មកដាក់លើបបូរមាត់គ្របដណ្ដប់លើខ្លួន និងបាននាំគ្នាស្រែកទាំងបំភ្លើសថា សង្គមខ្មែរគ្មានប្រជាធិបតេយ្យ សព្វថ្ងៃសង្គមខ្មែរអយុត្តិធម៌ រំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងចោទប្រកាន់យ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះ ជាដើម។ល។
ជាសច្ចៈភាព សមិទ្ធផលជាច្រើន បានបង្ហាញនូវទង្វើ និង សកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជារាជរដ្ឋាភិបាល នូវអំពើល្អរបស់មេដឹកនាំ គឺបានបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃការដឹកនាំ ការលះបង់ ចូលរួមវិភាគទាន ទាំងកម្លាំងកាយចិត្ត បញ្ញាស្មារតី ឆន្ទៈប្ដូរផ្ដាច់ និងជាពិសេសគឺការយកអាយុជីវិតជាដើមទុន ដើម្បីដណ្ដើមបានភាពសុខសាន្តជូនជាតិ។
ភាពយុត្តិធម៌ ត្រូវបានផ្ដល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលសម្ដេចអគ្គសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី តាមរយៈការគាំទ្រ និងចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ គ្រប់និន្នាការនយោបាយ ដោយបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់ៗ អាណត្តិបន្ត ដើម្បីចូលរួមពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ នៅកម្ពុជា។
នៅកម្ពុជាពិតជាមាននូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មាននូវសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ មាននូវការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ហើយការបោះឆ្នោតពិតជាបានចូលរួមពីគណបក្សនយោបាយជាច្រើនប្រកួតប្រជែងគ្នា ក្នុងគន្លងវិថីប្រជាធិបតេយ្យ ។
ដូច្នេះ ស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាមិនអាក្រក់ដូចការមួលបង្កាច់របស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងតែដើរបោកប្រាស់សហគមន៍អន្តរជាតិនៅឯក្រៅប្រទេសនោះឡើយ ហើយសហគមន៍អន្តរជាតិ ឬប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ ពួកគេពិតជាមានខួរក្បាលក្នុងការធ្វើសុភវិនិច្ឆ័យអំពីតម្លៃនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយមិនជឿតាមការភូតភរ របស់មេបក្សប្រឆាំងដូច សម រង្ស៊ីនោះឡើយ៕
ដោយៈ ឧត្តម សក្តិ