កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៤៥ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតដោយមានវត្តមានចូលរូមពី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានទាំង១០ អគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ឯ.ឧ សូរិន្ទ ពិតសូវ៉ាន់ និងមានប្រទេសសង្កេតការណ៍ចំនួនពីរទៀតគឺ ប្រទេសប៉ាពួញូវហ្គីណេ និងប្រទេសទីមរ័ខាងកើតបានប្រារព្ធពិធីបើកជាផ្លូវការ នាព្រឹកថ្ងៃទី ៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១២ នៅវិមានសន្តិភាពរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោមអធិបតីភាពសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២។សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាពិតជាមានមោទនភាពណាស់ ដែលបានរួមចំណែកជាវិជ្ជមានដល់អាស៊ាន ស្របតាមសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការបង្កើន នូវវឌ្ឍនភាពចាប់តាំង ពីកម្ពុជាបានក្លាយជាសមាជិក ពេញសិទ្ធិរបស់អាស៊ាននៅឆ្នាំ ១៩៩៩ មក។ ជារួមសមិទ្ធផលដែលអាស៊ានសម្រេចបានក្នុងរយៈពេលកន្លងមក មានទំហំធំធេង និងមានសារៈ សំខាន់ណាស់។ សមិទ្ធផលទាំងនោះ គូសបញ្ជាក់ពីការប្ដេជ្ញាចិត្ដ និងឆន្ទៈនយោបាយដ៏មុតមាំរបស់អាស៊ាន ដើម្បីបន្ដធ្វើការជាមួយគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធស្របតាមស្មារតីអាស៊ាន គឺការឯកភាព សាមគ្គីភាព មិត្ដភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ។ ស្មារតីអាស៊ាននេះ ជានិមិត្ដរូបនៃប្រធានបទអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១២ គឺ “អាស៊ាន សហគមន៍តែមួយ វាសនាតែមួយ” ក្នុងខណៈដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធាន អាស៊ាន ដើម្បីគូសបញ្ចាក់ អំពីការ ប្ដេជ្ញាយកចិត្ដទុកដាក់ដ៏មុតមាំ និងការប្ដេជ្ញាចិត្ដខាងនយោបាយ ក្នុងការបំពេញការងារ ទាំងក្នុងនាមជាសហគមន៍រួមគ្នា ទាំងក្នុងនាមជាប្រទេសនីមួយៗរៀងៗខ្លួនឆ្ពោះទៅសម្រេចជោគជ័យយ៉ាងពិតប្រាកដក្នុងការបង្កើត សហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ ២០១៥ ហើយលើសនេះទៀត ឆ្ពោះទៅរកការប្រែក្លាយអាស៊ាន ទៅជាមហាគ្រួសារដ៏ជិតស្និទ្ធមួយ ដែលមានភាពសុខដុមទាំងផ្នែក នយោបាយ សន្ដិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមវប្បធម៌ ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍វិធាននៃច្បាប់សុខសន្ដិភាព និងភាពរឹងមាំផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ។
ដោយរំលឹកអំពីបញ្ហាប្រឈមនានាទាំងកម្រិតសកល និងកម្រិតតំបន់ក៏ដូចជាគម្លាតរវាងបណ្តាប្រទេសអាស៊ាននៅមាននៅឡើយនោះ សម្តេចតេជោបានអំពាវនាវឱ្យបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ បង្កើនការខិតខំប្រឹងប្រែងទ្វេដងថែមទៀត ដើម្បីជំរុញកំណើន និងចែករំលែកផ្លែផ្កានៃកំណើនឱ្យបានប្រកបដោយសមធម៌ ទាំងក្នុងកម្រិតជាតិ ទាំងក្នុងកម្រិតតំបន់។ សម្តេចតេជោនាយរដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ច្បាស់ណាស់ថាការកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍នេះ មិនត្រឹមតែជាបុរេលក្ខខណ្ឌមិនអាចខ្វះបាន សម្រាប់ធានាភាពប្រកួតប្រជែងរបស់អាស៊ាន និងសម្រាប់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនយើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែក៏នឹងជួយឱ្យអាស៊ានសម្រេចបាននូវសមាហរណកម្មដ៏ពិតប្រាកដនៅក្នុងតំបន់ផង ព្រមទាំងនឹងជួយលើកតម្កើងមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ានទាំងនៅក្នុងកិច្ចការតំបន់ និងនៅក្នុងកិច្ចការអន្ដរជាតិ ជាសកលផងដែរ ។ជាមួយនឹងការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះតួនាទី រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងការសម្របសម្រួលដ៏សំខាន់ នៃដំណើរការបង្កើតសហគមន៍អាស៊ាន ជាពិសេសការដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការសន្ដិសុខ នយោបាយ និងទំនាក់ទំនងជាមួយដៃគូក្រៅតំបន់អាស៊ាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី ៤៥ នៅរាជធានីភ្នំពេញ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋ-មន្ត្រីមានស្នើឲ្យរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាស៊ាន ផ្ដោតការយកចិត្ដទុកដាក់លើចំណុចអាទិភាពចំនួន៦ រួមមានៈ
- ទី១. ការសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្កើតសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ ២០១៥ គឺជាអាទិភាពខ្ពស់បំផុតសម្រាប់អាស៊ាន។ ក្នុងន័យនេះយើងត្រូវដាក់ចេញ និងអនុវត្ដវិធានការដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្ដផែនទី ចង្អុលផ្លូវសម្រាប់សហគមន៍អាស៊ាន និងផែនការការងារទី២ នៃគំនិត ផ្ដួចផ្ដើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន (២០០៩-២០១៥) រួមទាំងការអនុវត្ដ ផែនការមេស្ដីពីការតភ្ជាប់អាស៊ានឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ជាមួយនេះ ការរៀបចំនូវរបាយការណ៍ វាយតម្លៃពាក់កណ្ដាលអាណត្ដិនៃផែនការការងារទី២ នៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើម សមាហរណកម្ម អាស៊ាន ដែលមានលក្ខណៈគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គឺការចាំបាច់ណាស់ ដើម្បីបូកសរុប វឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្ដ ផែនការការងារទី២ នៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន និង កំណត់់វិធានការច្បាស់លាស់ សំដៅឈានទៅសម្រេចគោលបំណង និងកំណត់ទិសដៅសម្រាប់អនុវត្ដបន្ដក្នុងពេលអនាគត រួមជាមួយនឹងការពង្រឹងការអនុវត្ដគម្រោងអាទិភាពមួយចំនួន ដែលមានប្រយោជន៍សម្រាប់ ប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាម ដែលជាសមាជិកថ្មីរបស់អាស៊ាន។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន នឹងផ្ដោតការយកចិត្ដទុកដាក់លើកិច្ចការសំខាន់ៗទាំងនេះ ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវសមាហរណកម្មតំបន់យ៉ាងពិតប្រាកដក៏ដូចជា ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់អាស៊ានព្រមទាំងធានានូវមជ្ឈភាព របស់អាស៊ាននៅក្នុងកិច្ចការពិភពលោក និងនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌតំបន់ដ៏ទូលំទូលាយ ។
- ទី២. យើងគួរបន្ដការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការធ្វើឱ្យធម្មនុញអាស៊ាន ក្លាយទៅជាសកម្មភាពជាក់ស្ដែង។ ជាពិសេស យើងគួរផ្ដោតទៅលើការរៀបចំឱ្យចប់រួចរាល់នូវឯកសារច្បាប់ និងបទប្បញត្ដិពាក់ព័ន្ធចាំបាច់នានា ក៏ដូចជាលើការកែលម្អ និងលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាពរចនាសម្ព័ន្ធព្រមទាំងនីតិវិធីប្រតិបត្ដិការនៃស្ថាប័នអាស៊ាន រួមទាំងយន្ដការដោះស្រាយជម្លោះផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះខ្ញុំសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការចុះហត្ថលេខាលើវិធានសម្រាប់យោងក្នុងករណីនៃការមិនអនុលោមតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ នៅទីក្រុងភ្នំពេញនាពេលថ្មីៗកន្លងទៅ។ ជាការពិត វិធាននេះ បានរួមចំណែកដល់ការលើកម្ពស់វប្បធម៌នៃការប្រតិបត្ដិតាម ដើម្បីធានាការអនុវត្ដកិច្ចព្រមព្រៀងអាស៊ាន ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ - ទី៣. ការរក្សាសន្ដិភាព និងសន្ដិសុខតំបន់ គឺពិតជាពុំអាចខ្វះបានឡើយសម្រាប់វិបុលភាព និងកំណើននៅក្នុងអាស៊ានទាំងមូល។ អាស៊ានគួរតែបង្ហាញឱ្យកាន់តែច្បាស់លាស់នូវសមត្ថភាព និងតួនាទីរបស់ខ្លួនជាកម្លាំងចលករសម្រាប់ជំរុញកិច្ចពិភាក្សា និង កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការលើបញ្ហាសន្ដិសុខ និង នយោបាយ ដើម្បី បុព្វហេតុសន្ដិភាព¡ ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពរបស់តំបន់។ ក្នុងនោះអាស៊ាន គួរបន្ដកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឱ្យអស់លទ្ធភាព ក្នុងការអនុវត្ដនូវផ្នែកអាទិភាពទាំងឡាយ ដែលស្ថិតក្រោម ឯកសារគោលស្ដីពីសហគមន៍ នយោបាយ និងសន្ដិសុខអាស៊ាន។ ក្នុងន័យនេះ អាស៊ានគួរតែជំរុញឱ្យដំណើរការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនូវឧបករណ៍ និងយន្ដការដែលមានស្រាប់ ដើម្បីធានាសន្ដិភាព និង សន្ដិសុខតំបន់ ដូចជា សន្ធិសញ្ញាស្ដីពីមិត្ដភាព និងសហប្រតិបត្ដិការ សន្ធិសញ្ញាស្ដីពីតំបន់ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ស្ដីពីការប្រតិបត្ដិនៃភាគីក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង វេទិកាតំបន់អាស៊ាន¡ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការពារប្រទេសអាស៊ានបូក និង អនុសញ្ញាអាស៊ាន ស្ដីពីការទប់ស្កាត់ភេរវកម្មព្រោះថា យន្ដការទាំងនេះកំពុងក្លាយទៅជាឧបករណ៍កាន់តែមានប្រយោជន៍សម្រាប់ធានាសន្ដិសុខក្នុងតំបន់។ ជាក់ស្ដែងការចូលជាភាគីនៃសន្ធិសញ្ញាមិត្ដភាព និងសហប្រតិបត្ដិការនៃប្រទេស មិនមែនសមាជិកអាស៊ានទាំង ១៨ បូករួមនឹងការចូលរួមរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប និងចក្រភពអង់គ្លេស នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ នេះ នឹងពង្រឹងថែមទៀតនូវសារសំខាន់នៃសន្ធិសញ្ញានេះ ព្រមទាំងគោលការណ៍ទាំងឡាយនៅក្នុងនោះ។ ជាមួយគ្នានេះ យើងក៏ត្រូវផ្ដោតលើការអនុវត្ដសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ស្ដីពីការ ប្រតិបត្ដិនៃភាគីក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង រួមទាំងការធ្វើឱ្យសម្រេចបាននូវសេចក្ដីព្រាងក្រមប្រតិបត្ដិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។ លើសពីនេះ យើងចាំបាច់ត្រូវធានាថា វិទ្យាស្ថានអាស៊ានដើម្បីសន្ដិភាព និងការផ្សះផ្សារនឹងបើកទ្វារជាផ្លូវការ ហើយសេចក្ដីថ្លែងការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននឹងត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ានលើកទី ២១ដើម្បីជំរុញសន្ដិភាព និង ការផ្សះផ្សារ ព្រមទាំង ការ ការពារសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងតំបន់ ។
- ទី៤. យើងគួរតែបន្ដជំរុញ និងសម្របសម្រួលឱ្យមានការចូលរួមកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងការរួមចំណែកប្រកបដោយការស្ថាបនារបស់ដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងសន្ដិភាព និងសន្ដិសុខនៅក្នុងតំបន់។ យើងគួរផ្ដោតការយកចិត្ដទុក ខ្ពស់លើការអនុវត្ដវិធានការទាំងឡាយ ដែលសំដៅបង្កើនការយោគយល់ និងបង្កើនជំនឿទុកចិត្ដទៅវិញ ទៅមកដោយកំណត់ និងចែករំលែកបទដ្ឋានរួម និងក្រមប្រតិបត្ដិលើ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសជាសមាជិក ក៏ដូចជាសំដៅពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាង សន្ដិសុខ មិនធម្មតា ដូចជា ភេរវកម្ម ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន គ្រោះធម្មជាតិ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ សុវត្ថិភាព និងសន្ដិសុខលើផ្ទៃសមុទ្រជាដើម ។- ទី៥. យើងត្រូវតែរបន្ដខិតខំរក្សាការពារមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាន នៅក្នុងនិម្មាបនកម្មតំបន់ដែលមានការវិវត្ដិឥតឈប់ឈរ។ ក្នុងនោះយើងគួរបន្ដកែលម្អគុណភាព និងភាពស័ក្ដិ-សិទ្ធិនៃកិច្ចសហ ប្រតិបត្ដិការជាមួយដៃគូរបស់យើង តាមរយៈក្របខ័ណ្ឌអាស៊ានបូកមួយ ដោយផ្អែកលើយុទ្ធសាស្ដ្រ និងផែនការសកម្មភាពជាក់លាក់។ យើងគួរធ្វើការឱ្យកាន់តែ សកម្មថែមទៀតក្នុងការផ្ដល់អនុសាសន៍ និងចាត់វិធានការដើម្បីលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាពនៃ កិច្ចប្រតិបត្ដិការនានា ដែលនាំមុខដោយអាស៊ាននៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ ដ៏ទូលំទូលាយក្នុងតំបន់រួមមានដូចជា អាស៊ានបូកបី កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា វេទិកាតំបន់អាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិអាស៊ានបូក (ADMM Plus) ជាដើម។ ច្បាស់ណាស់ថា គោលការណ៍ដឹកនាំនៅក្នុងកិច្ចដំណើរការនេះទាំងមូល គឺការគាំទ្រដល់គោលដៅនៃ ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងការធានានូវតួនាទីជាមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាន ។
- ទី៦. រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាស៊ានគួរតែពង្រឹងការពិភាក្សា និងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពជាមួយនឹងរដ្ឋមន្ដ្រីតាមវិស័យផ្សេងទៀត និងដៃគូពាក់ព័ន្ធនានា នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសកលទាំងឡាយជាពិសេសគឺ បញ្ហាវិបត្ដិសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញវត្ថុការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលរួមបញ្ចូលផងដែរ នូវការគ្រប់គ្រងគ្រោះ មហន្ដរាយធម្មជាតិ និងការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងព្រមទាំងការរិចរិលនៃធនធានធម្មជាតិ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការនេះ អាស៊ានគួរតែចាត់វិធានការជាក់លាក់ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវ កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការផ្ទៃក្នុងតំបន់ ស្របគ្នានឹងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការនៅក្នុងក្រប-ខ័ណ្ឌតំបន់ដែលទូលាយជាងនេះ ព្រមទាំងការរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរួមរបស់សហគមន៍អន្ដរជាតិ។ លើសពីនេះទៀត យើងត្រូវតែដឹងច្បាស់ថា កិច្ចសហ-ប្រតិបត្ដិការ ក្នុងកម្រិតរដ្ឋាភិបាលតែមួយមុខមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ដើម្បីឈានទៅសម្រេចបាននូវសហគមន៍អាស៊ានក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ នោះ។ ប្រការនេះទាមទារនូវការចូលរួមយ៉ាងទូលំទូលាយពីសំណាក់ភាគីពាក់ព័ន្ធនៅគ្រប់កម្រិតទាំងអស់ ជាពិសេសគឺការគាំទ្រ និង ការចូលរួមរបស់ប្រជាជននៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានទាំងមូលតែម្ដង ។ក្នុងនាមកម្ពុជាដែលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិជាង ១០ ឆ្នាំ នៃសហគមន៍អាស៊ាននិងក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ ២០១២ នេះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងប្រឹងប្រែងឱ្យអស់លទ្ធភាពក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការជិតស្និទ្ធជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកដទៃទៀត ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវអាទិភាពនានារបស់អាស៊ានក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅការកសាង អាស៊ាន សហគមន៍តែមួយ វាសនាតែមួយ ។
សម្រាប់កិច្ចប្រជុំ រដ្ឋមន្រី្តការបរទេសអាស៊ាន នៅរាជធានីភ្នំពេញលើកនេះ ឯ.ឧ ហោ ណាំហុង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនិង សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ ក្នុងនាមប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំអំពីតួនាទីភារកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានថា៖ ភារកិច្ចចំបងរបស់យើងនៅពេលចំពោះមុខនេះ គឺអនុវត្ដរាល់ការសំរេចរបស់មេដឹកនាំអាស៊ាន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២០កាលពីខែមេសាកន្លងទៅ ជាពិសេសឯកសារខាងក្រោម ៖(១) របៀបវារៈភ្នំពេញ ដែលកំណត់សកម្មភាពអាទិភាពជាក់ស្ដែង ជាពិសេស សមាហរណកម្មអាស៊ាន និងការតភ្ពាប់អាស៊ានសម្រាប់រយៈពេល៣ឆ្នាំទៅមុខ ដើម្បីសំរេចឱ្យបាននូវសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ និងបង្កើនកិច្ចប្រឹងប្រែង ដើមី្បអនុវត្ដវិស័យអាទិភាព ផ្នែកនយោបាយ សន្ដិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម វប្បធម៌ នៃក្រុមប្រឹក្សាទាំង ៣ របស់អាស៊ាន។ របៀបវារៈភ្នំពេញក៏ត្រូវសំរេចឱ្យបាន នូវសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានឱ្យក្លាយទៅជាទីផ្សារតែមួយ និងជាមូលដ្ឋានផលិតកម្មតែមួយនៅឆ្នាំ២០១៥ ផងដែរ។
(២)យើងក៏ត្រូវអនុវត្ដឱ្យបាន នូវសេចក្ដីប្រកាសរបស់មេដឹកនាំអាស៊ាន ស្ដីពីអាស៊ានគ្មានគ្រឿងញៀននៅឆ្នាំ២០១៥ ដើមី្បលើកកំពស់កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការឱ្យកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងរង្វង់អាស៊ាន ដើមី្បលុបបំបាត់ការគំរាមកំហែង និងផលប៉ះពាល់ពីគឿងញៀនទៅលើវិស័យសន្ដិសុខ ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមក្នុងសហកមន៏អាស៊ាន នៅឆ្នាំ ២០១៥។ឯ.ឧ ហោ ណាំហុង ក៏បានឲ្យដឹងដែរថា ក្នុងអំទ្បុងពេលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៤៥នេះ រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស អាស៊ាននឹងអនុម័ត ពង្រាងសេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អាស៊ាន ដែលគណកម្មការអន្ដរ រដ្ឋាភិបាលអាស៊ានស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស បានរៀបចំទើ្បង។ សេចក្ដីប្រកាស ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អាស៊ាននេះ នឹងត្រូវដាក់ជូនមេដឹកនាំអាស៊ានចុះហត្ថលេខា នៅក្នុងអំទ្បុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២១ នៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។ នេះជាជំហ៊ានមួយទៅមុខទៀតរបស់អាស៊ានក្នុងការជំរុញ និងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។