ថ្លែងក្នុងពិធីបិទសិក្ខាសាលាស្តីពី ការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ នាសាលសន្និសីទសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញមណ្ឌល២ រាជធានីភ្នំពេញ នាល្ងាច ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ឯកឧត្តម បណ្ឌិត សភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល បានអំពាវនាវដល់ក្រសួង ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ និង ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់ឱ្យបន្តពង្រឹងកិច្ចសហការជាមួយនឹងក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត ដើម្បីឱ្យការប្រើប្រាស់ភាសា និង អក្សរខ្មែរប្រកបដោយភាពរលូន និង មានការឯកភាពគ្នាជាចរន្តតែមួយ។
អ្វីដែលមិនទាន់ឯកភាពគ្នាក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរដែលត្រូវចាត់ទុកថាជាអាជ្ញាធរខាងអក្សរសាស្ត្រមិនគួរត្រូវយកមកប្រើប្រាស់ឡើយ។
ឯកឧត្តម បណ្ឌិតសុខ អាន ដែលជាប្រធានកិតិ្តយសនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ការប្រើប្រាស់ភាសាតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាចក្លាយជាអាវុធមុខពីរប្រសិនបើការប្រើប្រាស់នោះពុំមានលក្ខណៈសមស្រប ឬ ប្រាសចាកពីការពិត។ការប្រើប្រាស់ភាសាតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាចជិះឥទ្ធិពលដល់ផ្នត់គំនិត ចិត្តសាស្រ្ត ស្មារតីសង្គម និង តម្លែវប្បធម៌ជាតិ ក៏ដូចជាអាចប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បញ្ហាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សន្តិសុខ និង សុវត្ថភាព សង្គម ប្រសិនបើការប្រើប្រាស់នោះពុំមានលកខណៈសមស្រប និង ត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់។ឯកឧត្តម សុខ អាន បញ្ជាក់ថាការឯកភាពគ្នាខាងភាសាគឺមានន័យថា ជាការឯកភាពជាតិ។
ឯកឧត្តម បានបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីប្រកបដោយសច្ចភាព និង វិជ្ជាជីវៈខ្ពស់អាចរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ ការពង្រឹងស្មារតី ជំនឿទុកចិត្ត និង ការលើកកម្ពស់មោទនភាពជាតិ ដូច្នេះការប្រើប្រាស់ភាសា តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ដល់ការអប់រំ បណ្តុះបណ្តាល និងបង្កើនសមត្ថភាពយល់ដឹងឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀតដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ហេតុនេះគឺ យើងត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់និងប្រុងប្រយ័ត្នជាប់ជានិច្ចចំពោះការប្រើប្រាស់ភាសាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ឯកឧត្តមបានបន្ថែមថា ដើម្បីទទួលបាននូវការកោតសរសើរ និង ការវាតំលៃខ្ពស់ពីសំណាក់មហាជន ចូរ ពិធីករ ពិធីការិនី និង អ្នកធ្វើបទអត្ថាធិប្បាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់បន្តខិតខំរៀនសូត្រ និង ហ្វឺកហាត់ការប្រើប្រាស់ភាសារខ្មែរឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត ជាពិសេសព្យាយាមប្រើប្រាស់សំនួនយោហាស័ព្ទរបស់ខ្លួនឱ្យមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាទៅនឹងបរិបទ និង សាច់រឿងដែលត្រូវបរិយាយ។
ជាមួយគ្នានេះឯកឧត្តមក៏បានស្នើរឱ្យជនរួមជាតិទាំងអស់ដែលមានអាជីពជាគ្រូបង្រៀន អ្នកនិពន្ធ អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកដំឡើងអក្សរតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ពិធីករ ពិធីការិនី និង អ្នកធ្វើបទអត្ថាធិប្បាយ តាមវិទ្យុ និង ទូរទស្សន៍បន្តយកចិត្តទុកដាក់ និង ប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះការប្រើប្រាស់ភាសា និង អក្សរខ្មែរនៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ក្នុងគ្រប់រូបភាព សំដៅកាត់បន្ថយកំហុសដោយអចេតនា ដើម្បីជម្រុញឱ្យមានការឯកភាពគ្នា ស្របតាមការណែនាំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ទាំងផ្នែក អក្ខរាវិរុទ្ធ ការអាន និង គោលការបង្កើតពាក្យក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់ពាក្យកម្ចីពីភាសាបរទេស តួយ៉ាងដូចជាការហៅ ឈ្មោះប្រទេស និង ឈ្មោះទីក្រុង នានាលើសកលលោក។ឯកឧត្តម បណ្ឌិត សុខ អាន បានបញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់ភាសា ពាក្យពេចន៍ និង អក្ខរាវិរុទ្ធ បានត្រឹមត្រូវពិតជារួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការថែរក្សាវប្បធម៌ និង ពង្រឹងអត្តសញ្ញាណជាតិយើង។
ឯកឧត្តម បណ្ឌិត សុខ អាន ក៏បានមានប្រសាសន៍ផងដែរ ថា ការជួបជុំគ្នានៅថ្ងៃនេះជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់នូវការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត របស់សម្តេចអគ្គមហា សេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា និងជាគរុគណនៃក.ជ.ភ.ខ ក្នុងការថែរក្សាការពារអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ តាមរយៈការលើកកម្ពស់ ការប្រើប្រាស់ភាសានិងអក្សរខ្មែរឱ្យកាន់តែត្រឹមត្រូវ និង មានការឯកភាពគ្នាថែមទៀត។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន បានបន្តថា សិក្ខាសាលានេះឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញអំពីការរីកចម្រើនមួយជំហានទៀតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសារខ្មែរ ដែលមានភារកិច្ចដ៏សំខាន់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យរាល់ការប្រើប្រាស់ ការចងក្រង និងផ្សព្វផ្សាយភាសា និង អក្សរខ្មែរក្នុងគ្រប់រូបភាព ដំដៅជំរុញឱ្យមានឯកភាពគ្នាលើអក្ខរាវិរុទ្ធ ការអានពាក្យ ការប្រើពាក្យកម្ចី និងការបង្កើតពាក្យ ក៏ដូចជាការកំណត់និយមន័យនៃពាក្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និង ដែលអាចឆ្លើយតបទៅនិងតម្រូវការជាក់ស្តែងក្នុងសង្គមជាតិ។
សិក្ខាសាលាស្តីពី ការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ (ក.ជ.ភ.ខ) សហការជាមួយក្រសួងព័ត៌មាន មានសិក្ខាកាមចូល ៥៥៥ នាក់មកពីបណ្តាក្រសួងស្ថាប័នមួយចំនួន និង មានពិធីករ ពិធីការិនី រួមទាំងអ្នកសារព័ត៌។
ពិធីបើកសិក្ខាសាលាបានប្រារព្ធធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តម ខៀវ កញារីទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រួងព័ត៌មាន។លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងអនុប្រធាន ក.ជ.ភ.ខ បានមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងថាមានវាគ្មិនចំនួន នាក់ចូលរួមគឺ ១ លោក បណ្ឌិត សន ពៅ ២ ឯកឧត្តម បណ្ឌិត សភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល ប្រធាន ក.ជ.ភ.ខ ៣ ឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មាន និង ជាប្រធានសមាគមទូរទស្សន៍ ៤ លោក បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ ៥ លោក ជំទាវ ចាន់ធី។
សិក្ខាសាលាទទួលបានអនុសាសន៍សំខាន់ៗមួយចំនួនពីសិក្ខាកាម។ ទី១ ក.ជ.ភ.ខ គម្បីរៀបចំកម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយពីការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរតាមវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ ឱ្យបានញឹកញាប់។ ទី ២ ក្នុងនិយាយ និង ការសរសេរ ពិធីករ ពិធីការិនីអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវអនុត្តតាមវចនានុក្រម ខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជូន ណាត បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៧-១៩៦៨ ជាដ្ឋាន។ វចនានុក្រម អក្ខរាវិរុទ្ធ នៃភាសាខ្មែររបស់វិស្ថានជាតិភាសាជាតិ និង លទ្ធផលរបស់ ក.ជ.ភ.ខ ។ ទី៣ពិធីករ ពិធីការិនី អ្នកសារព័ត៌មានត្រូវអាន និង និយាយ និង សរសេរឈ្មោះប្រទេស រាជ/រដ្ឋធានី នៅលើពិភពលោកតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ក.ជ.ភ.ខ៕
