សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានស្នើឲ្យមានការសិក្សាអំពីការធ្វើសុខដុមបនីយកម្ម លើជំនឿសាសនាក្នុងតំបន់ និងបានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងព ង្រឹងការធ្វើសុខដុមបនីយកម្មលើវិស័យ នេះ បើទោះបីជាមិនដែលកើតមានអំពើហិង្សាខាងសាសនានេះក៏ដោយ។សេចក្តីថ្លែងរបស់សម្តេចតេជោត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ានលើកទី៨ នៅវិមានសន្តិភាព ក្នុងរាជធានីភ្នំ ពេញនាព្រឹកថ្ងៃទី ២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំសូមស្នើឱ្យជំរុញខ្លាំងក្លាដល់ការសិក្សា ធ្វើសុខដុមនីយកម្មលើជំនឿ សាសនានៅក្នុងតំបន់របស់យើង ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើង ក្នុង បរិការណ៍ដែល ជម្លោះសាសនាកំពុងរាលដាលនៅ ក្នុងពិភពលោក និងបានហូរចូលមកដល់ក្នុង តំបន់ឤស៊ីឤគ្នេយ៍របស់យើងនេះ គឺជាការចាំបាច់ណាស់ដែលយើង ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ទៅ លើបញ្ហាសាសនានេះ ដើម្បីធានាឱ្យមានស្ថិរភាព ចីរភាព និងភាពសុខដុមលើជំនឿ សាសនា នៅក្នុងតំបន់របស់យើង។ សម្តេចតេជោថ្លែងថា ជាក់ស្តែងអំពើហិង្សា ការកាប់សម្លាប់គ្នាយ៉ាង ព្រៃផ្សៃរវាង អ្នកកាន់សាសនាផ្សេងគ្នា នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួនជាសមាជិកឤស៊ាន ក្នុងរយៈកាលកន្លងមកនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ ថ្មីមួយ ដែលកំពុងទាក់ទាញចំណាប់ឤរម្មណ៍របស់សហគមន៍ អន្តរជាតិ ។
សម្តេចតេជោនាយកករដ្ឋមន្រ្តីបញ្ជាក់ថា គេមិនគួរមើលស្រាល បញ្ហានេះពេកដែរ ដូច្នេះការពង្រឹងការធ្វើ សុខដុមនីយកម្មរវាងសាសនានៅក្នុងតំបន់ គឺជាកិច្ចការចាំបាច់បំផុតដែល មិនឤចមើលរំលងបានឡើយ ។ ទាក់ទងនិងវិស័យសាសនានៅព្រះរាជាណាចក្រម្ពុជាសម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាមានភ័ព្វសំណាងល្អដោយ កម្ពុជាមិនដែលកើតមានអំពើហិង្សាសាសនា ទោះបីនៅកម្ពុជាមានពុទ្ធសាសនិកប្រមាណ ៩៦% មានសាសនិកអ៊ី ស្លាមប្រមាណ ២% និងមានគ្រឹស្តសាសនា និងសាសនាផ្សេងៗប្រមាណ ២% ក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីការព ង្រឹងការធ្វើសុខដុមនីយកម្មរវាង សាសនា គឺជារឿងចាំបាច់ ពីព្រោះយើងមិនត្រូវភ្លេចទេថា «ការការពារប្រសើរជាង ការព្យាបាល» ។
សូមបញ្ជាក់ថា ផែនការមេស្តីពីការតភ្ជាប់ឤស៊ាន ត្រូវបានអនុម័ត ដោយថ្នាក់ដឹកនាំឤស៊ាន បាននិងកំពុងដំណើរការក្នុងគោលបំ ណងជួយគាំទ្រដល់ការ ធ្វើសមាហរណកម្ម បង្កើតសហគមន៍ឤស៊ាននៅឆ្នាំ ២០១៥ខាងមុខនេះ។ ក្នុងនោះមានការ តភ្ជាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រូបវ័ន្ត និងការតភ្ជាប់ស្ថាប័ន ដែលកំពុងត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តដោយមាន ការគាំទ្រពីធនាគារ អភិវឌ្ឍន៍ឤស៊ី និងបានបង្កើតនូវមូលនិធិហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឤស៊ាន ដែលមាន មូលនិធិប្រមាណ ៥០០ លានដុល្លារ ហើយមានការសន្យាផ្តល់មូលនិធិបន្ថែមពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងតំបន់រួមមាន ចិន, កូរ៉េ, ជប៉ុន ជា ដើម ។ ដោយឡែកការ តភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ដែលជាសមាសធាតុដ៏សំខាន់ក្នុងផែនការមេនេះដែរ នៅមិនទាន់មានមូលនិធិស ម្រាប់ទ្រទ្រង់ សកម្មភាពទាំងមូលនៅឡើយ។ ជាក់ស្តែង ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ានមានតែ មូលនិ ធិតូចៗសម្រាប់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ, ផ្នែកវប្បធម៌, ផ្នែកគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងការបំពុល បរិយាកាសឆ្លងដែនតែប៉ុ ណ្ណោះ ។ទាក់ទងនិងបញ្ហានេះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្លែងថា គណៈកម្មការដែលប្រមុខដឹកនាំប្រទេសឤស៊ានបានចុះហត្ថ លេខាបង្កើតឡើង ដើម្បីអ នុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីការការពារ និងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិពលករ ទេសន្តរប្រវេសន៍ ត្រូវបន្តពន្លឿនការរៀបចំធ្វើ ឱ្យបានសម្រេចនូវកិច្ចព្រមព្រៀងជាក់លាក់មួយឱ្យបាន មុនឆ្នាំ ២០១៥ គឺជាការចាំបាច់សម្រាប់លំហូរដោយសេរីនៃ ពលករ ដែលជាលក្ខណៈសម្បត្តិចម្បង នៃ សហគមន៍ឤស៊ានរបស់យើង ។ ជារួម ការការពារ និងជំរុញសិទ្ធិ ពលករទេសន្តប្រវេសន៍ គឺជាបញ្ហាដ៏សំខាន់ ។ ដូច្នេះ ការអូសបន្លាយក្នុងការ រៀបចំលិខិតតូបកណ៍ ដោយសារមានរ បាំង ច្បាប់ក្នុងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន គឺជាផលវិបាកមួយ ចំពោះកាលបរិច្ឆេទ នៃការរៀបចំសហគមន៍ ឤស៊ាន នៅ ឆ្នាំ ២០១៥ ខាងមុខនេះ ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំសូមស្នើដល់រដ្ឋមន្ត្រី ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ាន ត្រូវជំ រុញពិភាក្សាឱ្យបានសម្រេចនូវសេចក្តីព្រាង«ឯកសារទស្សនាទានស្តីពីគោល នយោបាយការញរសង្គមក្នុងតំបន់» ដែលបានរៀបចំឡើងដោយភាគីកម្ពុជា ។ ក្រុមប្រឹក្សា សហគមន៍ សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ាន ចាំបាច់ត្រូវផ្តោតការសិក្សា លើសង្គម ហើយបន្តស្វែងយល់ ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ លើលទ្ធភាព ដែលឤចកើតឡើងចំញេះប្រជាពលរដ្ឋពិសេសជន ក្រីក្រ និងជនងាយរងគ្រោះ ដែលជា បញ្ហាប្រឈមដ៏ស្រួចស្រាល់កើតចេញពីការធ្វើសមាហរណកម្ម ឤស៊ាននៅឆ្នាំ ២០១៥ ។ ចំពោះមុខនេះ យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា ការគាំពារសង្គម គឺជាការវិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍជាតិ ដែលផ្តល់ មកវិញ នូវការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ការពង្រីកទីផ្សារ និងការបង្កើតកម្លាំងពលកម្ម ដែលមានផលិតភាពមួយខ្ពស់ ។
បញ្ហា«សុខុមាលភាព និង ការគាំញរសង្គម» គឺជាលក្ខណៈ សម្បត្តិដ៏សំខាន់មួយក្នុង ចំណោម លក្ខណៈសម្បត្តិទាំង ៦ របស់ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ ឤស៊ាន ដែលមានគោលបំណង ធ្វើឱ្យ មានសហគមន៍ឤស៊ានមួយ ដែលយកប្រជាជនជាស្នូល មានការទទួលខុសត្រូវចំពោះសង្គម មានចក្ខុវិស័យសម្រេច ឱ្យបាននូវសាមគ្គីភាព និងការបង្រួបបង្រួមដ៏ រឹងមាំរវាងប្រជាជាតិនៅ ក្នុងតំបន់។ ជារួមសេចក្តីព្រាង «ឯកសារទស្ស នាទានស្តីពីគោលនយោបាយការពារសង្គម ក្នុងតំបន់»ត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីធានាថាគ្រប់ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ ឤស៊ានត្រូវ ទទួលបាននូវ សុខុមាលភាព និង ការគាំពារសង្គម តាមរយៈការបង្កើនគុណភាព វិសាលភាព ចីរភាព នៃ ការគាំពារសង្គម និងការបង្កើនសមត្ថភាពនៃការគ្រប់គ្រងហានិភ័យក្នុងសង្គម ដែលឤចការពារ ពួកគេពីផលប៉ះពាល់ ជាអវិជ្ជមាន ដែលឤចកើតមានឡើងពីសមាហរណកម្ម និង សកលភាវូបនីយកម្ម។
ដោយសារក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ាន ជាយន្តការដ៏សម ស្រប ដើម្បីសម្របសម្រួលការអនុវត្តវិធាន ការនោះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំសូមស្នើរដ្ឋមន្ត្រី ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤ ស៊ាន ជំរុញការពិភាក្សាគ្នាលើឯកសារ ទស្សនាទាននេះ និងឈានដល់ការឯកភាពគ្នា ដើម្បីដាក់ជូនប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំ ឤស៊ានពិនិត្យ សម្រេច និងជំរុញបង្កើត «ក្រុមការងារឤស៊ានសម្រាប់ការងារគាំពារសង្គម» ដែលមានឤណត្តិ ការងារ ដើម្បីរៀបចំផែនការ សកម្មភាពថ្នាក់តំបន់ ដែលមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅលើការគាំពារ សង្គមនេះ ។
សម្តេច អគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ក្រៅពីបណ្តាចំណុចឤទិភាពខាងលើ ព្រមទាំងសកម្មភាពគោល និង សកម្មភាពលម្អិត ដែលបានអនុវត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ាន យើងនៅមាន បញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ទៀតដែលត្រូវ រួមគ្នាជំនះដោះស្រាយឱ្យបានមុនឆ្នាំ ២០១៥ ។ ក្នុងនោះយើង ត្រូវបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការ ប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីសម្រេចឱ្យ បាននូវការប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវសហគមន៍មួយដែលមានប្រជាជនជាស្នូល ស្របតាម បាវចនាអាស៊ាន សហគមន៍តែមួយ វាសនាតែមួយ ដែលយើងបានជ្រើសរើសសម្រាប់អាស៊ាន ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ដែលប្រការនេះ តម្រូវឱ្យមានការចូល រួមច្រើនទៀត ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធនៅ គ្រប់កម្រិត ជាពិសេស ត្រូវមាន ការគាំទ្រការចូលរួមពីវិស័យឯកជន និងពីប្រជាជនឤស៊ាន ទាំងមូលផងដែរ៕
សូមបញ្ជាក់ថា មុននឹងបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌ឤស៊ានលើកទី៨
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បាន អនុញ្ញាតឲ្យគណៈប្រតិភូ រដ្ឋមន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍ សង្គមវិប្បធម៌អាស៊ាន ដឹកនាំដោយឯកឧត្តម Pehin Dato Haji Hazair Abdullak រដ្ឋមន្រ្តី វប្បធម៌ និងកីឡា ប្រទេសព្រុយណេ ចូលជួបសម្តែងការ គួរសម នាព្រឹកថ្ងៃទី ២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅវិមានសន្តិភាព ។
ឯកឧត្តម អ៊ាង សុផលល្លែត ជំនួយការសម្តេចតេជោ បានឱ្យដឹង សម្តេចតេជោបាន ផ្តល់អនុសាសន៍ឲ្យគណៈអំពីតួនាទីសំខាន់របស់ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍ សង្គមវិប្បធម៌អាស៊ាន ដែលក្នុងនោះគប្បីធ្វើ យ៉ាងណា ធ្វើការឲ្យបានឆាប់រហ័ស ព្រោះថា ការឈាន ឆ្ពោះទៅកាន់សហគមន៍អាស៊ាន គឺមិនមានពេលវេលាច្រើនទេ។ ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្តម Pehin Dato Haji Hazair Abdullak រដ្ឋមន្រ្តីវប្បធម៌ និងកីឡា ប្រទេសប៊្រុយណេ តំណាងឲ្យរដ្ឋ មន្រ្តីវប្បធម៌អាស៊ានទាំងអស់ បានសម្តែងនូវការចូលរួមរំលែកទុក្ខ របស់ព្រះករុណាព្រះមហាវីរក្សត្រកម្ពុជា ដែលបាន យាងចូលទិវង្គត ហើយគណៈប្រតិភូសូមចូលរួម រំលែកទុក្ខជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល រាជវង្សានុវង្ស និងប្រជាជនកម្ពុជា។
គណៈប្រតិភូក៏បានថ្លែង អំណរគុណចំពោះព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះឡើង ហើយបានបញ្ជាក់ ថា កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍ សង្គមវិប្បធម៌អាស៊ាន លើកទី៨នេះ គណៈប្រតិភូ នឹងប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យទទួល បានជោគជ័យ ព្រោះថា វាជាការសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការនាំមកនូវសន្តិភាព ភាពរីកចម្រើន និងសាមគ្គីភាពរវាងប្រ ទេសក្នុងសមាជិកអាស៊ាន៕