ចេញផ្សាយថ្ងៃ: ( ២០ - វិច្ឆិកា - ២០១២ )
ថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា គឺជាថ្ងៃទីពីរនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជាមួយនឹងប្រទេសដៃគូ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២១បានបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២។
ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងនៅក្រោ យពីបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំ រយៈពេលពេញមួយថ្ងៃនាល្ងាចថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ថា ការប្រជុំថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកានេះ រួមមានចំនួន៦កិច្ចប្រជុំ គឺកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ជប៉ុន, កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ, កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូក៣, កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា, កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-ចិន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សហរដ្ឋអាមេរិក។
ឯកឧត្តម កៅ គឹម ហួន បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ចំពោះកិច្ចកំពូលអាស៊ាន-ជប៉ុន គឺប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន បានលើកឡើងពីបញ្ហាមួយចំនួនក្នុងការជំរុញ អនុវត្តផែនការសកម្មភាពអាស៊ាន-ជប៉ុន ទិសដៅពីឆ្នាំ២០១១-២០១៥ និងអនុវត្តការងាររវាងអាស៊ាន-ជប៉ុន ឲ្យក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ ហើយពិសេសទៀតគាំទ្រមូលនិធិជប៉ុន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ាន និងការកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងអាស៊ាន និងការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលអាស៊ាន-ជប៉ុន ដើម្បីជួយសង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋពីគ្រោះមហន្តរាយ។ បណ្តាមេដឹកនាំអាស៊ាន-ជប៉ុន បានស្វាគមន៍ផែនការ១០ឆ្នាំ នៃការអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ាន-ជប៉ុន ដែលបានអនុម័តដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាន និងជប៉ុន ជាពិសេសគឺការធ្វើសមាហរណកម្មទីផ្សារ និងការពង្រីកផលិតផល។
បណ្តាមេដឹកនាំអាស៊ានបានស្វាគមន៍ ចំពោះការរីកចំរើននៃទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-ជប៉ុន និងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-ជប៉ុន ដែលនឹងប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងអំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខ ក៏ដូចជាការរំលឹកខួបទី៤០ នៃទំនាក់ទំនងរាវាងអាស៊ាន-ជប៉ុន។ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានគាំទ្រចំពោះតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ានក្នុងតំបន់។ អង្គប្រជុំក៏បានផ្លាស់ប្តូរមតិអំពីបញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ និងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
ចំពោះកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានឲ្យដឹងថា កិច្ចពិភាក្សាបានផ្ដោតទៅលើការអនុវត្តន៍ផែនការសកម្មភាពរវាងអាស៊ាន និងកូរ៉េ និងបានស្វាគមន៍ចំពោះការបង្កើតស្ថានបេសកកម្មនៃសាធារណកូរ៉េប្រចាំនៅទីក្រុងហ្សាកាតា ហើយបញ្ហាសំខាន់ គឺភាគីទាំងសងខាងបានជំរុញវិស័យពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន-កូរ៉េ ឲ្យកើនឡើង ដោយសារឆ្នាំ២០១១ ពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន-កូរ៉េ នេះ មានទឹកប្រាក់ជាង១២៤ ពាន់លានដុល្លារ ហើយសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំ២០១៥ខាងមុខនេះ នឹងឡើងរហូតដល់ ១៥០០ពាន់លានដុល្លារ។ ជាមួយគ្នានោះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន-កូរ៉េ ក៏បានសំដែងឆន្ទៈក្នុងការជំរុញឲ្យមានការរីកចំរើនក្នុងការតភ្ជាប់រវាងអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ផងដែរ។ ក្នុងនោះក៏បានលើកពីបញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ ដោយភាគីទាំងសងខាងបានជំរុញឲ្យឧបទ្វីបកូរ៉េជាតំបន់គ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងជំរុញឲ្យមានការចាប់ផ្ដើមការចរចា៦ភាគីឡើងវិញ។
ចំណែកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូក៣ ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានអះអាងថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ក៏បានទទួលស្គាល់អំពីការរីកចម្រើននៃការអនុវត្តន៍កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ីបូព៌ា និងផែនការនៃការអនុវត្តន៍អាស៊ានបូក៣ សម្រាប់ឆ្នាំ២០០៧-២០១៧។ ជាពិសេសធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការឯកភាពក្នុងការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញ ពាក់កណ្ដាលអាណត្តិ សម្រាប់ផែនការអនុវត្តន៍កិច្ចការអាស៊ានបូក៣ នេះ។ ឯកឧត្តមបានបន្តថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានបូក៣ ក៏បានស្វាគមន៍ផងដែរ ចំពោះរបាយការណ៍នៃក្រុមចក្ខុវិស័យឆ្នើម ដែលបានដាក់ជូនរបាយការណ៍រួម ទាំងសេចក្ដីប្រកាសមួយចំនួនក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ានបូក៣នេះ។
ចំណែកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានឥណ្ឌាលើកទី១០ ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានឲ្យដឹងថា ទី១. ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា ចង់ជំរុញពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ដែលមានបច្ចុប្បន្ននេះពី៧០ពាន់លានដុល្លារ(២០១២) ឲ្យឡើងដល់ ២០០ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២២។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា នេះ ក៏បានលើកឡើងពីការចរចាបញ្ចប់តំបន់ទីផ្សារសេរី ជាពិសេសទៅលើមុខទំនិញឲ្យបាន មុនបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា លើកទី២០ ដែលគ្រោងនឹងធ្វើនៅថ្ងៃទី២០-២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ នៅទីក្រុងញូវដេល្លី ប្រទេសឥណ្ឌា។
ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានបញ្ជាក់ដែរថា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន គឺបានផ្ដោតទៅលើខួបលើកទី១០នៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមDOC ដែលក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបានបញ្ជាក់អំពីការបន្តការពិភាក្សាគ្នារវាងអាស៊ាន-ចិន ក្នុងការអនុវត្តន៍ពេញលេញ និងមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះ DOC នេះ និងការចរចាបន្តទៀត។
ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានបញ្ជាក់ដែរថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-អាមេរិក នេះដែរ ភាគីទាំងពីរបានលើកឡើងពីយុទ្ធសាស្ត្រនៃការកែលំអ និងជំរុញទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-អាមេរិក ក្នុងនោះមានការប្រជុំប្រចាំឆ្នាំជាទៀងទាត់ ធ្វើឲ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអាស៊ាន និងអាមេរិកមានភាពស៊ីជម្រៅលើគ្រប់វិស័យទាំងអស់។ សហរដ្ឋអាមេរិកគាំទ្រតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាន ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យអាស៊ានមានតួនាទីកាន់តែសំខាន់នៅក្នុងតំបន់៕