សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្រ្តី
នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានបង្ហាញពីទស្សនៈទានផ្ទាល់ចំនួន ៤ ចំណុច
ដែលជាសកម្មភាពការ ងារបន្ទាន់មួយចំនួន
ដើម្បីបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប
លើវិស័យពាណិជ្ជកម្មធុរកិច្ចវិនិយោគ
នៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុបលើកទី
២ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅសណ្ឋាគារ សូហ្វីតែលភ្នំពេញ
ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី ១ មេសា ឆ្នាំ ២០១២ ។
នៅ
ចំពោះមុខវត្តមានរដ្ឋមន្រ្តីអាស៊ាន អគ្គលេខាអាស៊ាន
ស្នងការពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុប ឯកអគ្គរដ្ឋទូត នាយកប្រតិបត្តិ
និងតំណាងធុរកិច្ច ព្រមទាំងភ្ញៀវជាតិ អន្តរជាតិរាប់រយនាក់
ដែលបានចូលរួមក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំ
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុបលើកទី ២ ខណៈដែលកម្ពុជាបាន
និងកំពុងធ្វើជាប្រធាន និង
ជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងអំពីគោលបំណងរបស់សម្តេចដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប លើវិស័យពាណិជ្ជកម្មធុរកិច្ច
វិនិយោគដែលមានខ្លឹមសារជាអាទិ៍ថា៖
១-
វិស័យឯកជន និងសាធារណៈនៃតំបន់ទាំងពីរ
ត្រូវបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាឲ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធថែមទៀត
ដើម្បីបង្កើតយន្តការដ៏រឹងមាំ ដើម្បីដោះស្រាយឲ្យទាន់ពេលវេលា
ចំពោះបញ្ហាដែលកើតមានឡើងទាក់ទងទៅនឹងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ
ដែលខ្ញុំយល់ថា មានសារសំខាន់
មិនត្រឹមតែរួមចំណែកដល់ការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និង
ស្ថាប័នប៉ុណ្ណោះទេ
ប៉ុន្តែថែមទាំងរួមចំណែកដល់ការសម្របសម្រួលកិច្ចគាំពារពាណិជ្ជកម្ម
សេរី ទ្វេភាគី ដែលមានភាពទន់ភ្លន់ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ទៀតផង។
ទី២- អាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប ត្រូវត្រួសត្រាយផ្លូវ និងស្វែងរកមធ្យោបាយនានារួមគ្នា ដើម្បីធ្វើឲ្យសហប្រតិបត្តិការ កាន់តែមានភាពស៊ីជម្រៅ ដែលក្នុងនោះរួមមានយុទ្ធសាស្រ្តកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ការចែករំលែកទិន្នន័យសេដ្ឋកិច្ច បទបញ្ញត្តិ ដែលទាក់ទងទៅនឹងច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មវិនិយោគ ការការពារបរិស្ថាន ការគ្រប់គ្រង បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងវិធានការរំសាយសព្វាវុធបរមាណូ ការប្រឆាំងភេរវកម្ម និងកសាង ទំនុកទុកចិត្តជាដើម។
ទី៣- អាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវបន្តពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើគ្រប់វិស័យ និងចៀសវាងការអនុវត្តគោលការណ៍គាំពារនិយម ដែលបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការក្នុងពិភពលោក។
ទី៤-
យើងត្រូវបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកសាង សមត្ថភាព
និងទាក់ទាញជំនួយបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញប្បទានសំរាប់
ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធរូបវន្តនៅអាស៊ាន
និងជួយកាត់បន្ថយចំណាយនានាដែលមិនចាំបាច់
និងស្របតាមស្តង់ដារពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍
ថា ពិតជាគ្មានការសង្ស័យទេថា អាស៊ាងបានចាត់ទុក
សហភាពអឺរ៉ុបជាគឺដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួន
សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសវិស័យ ពាណិជ្ជកម្ម ធុរកិច្ច
ទេសចរណ៍ និងការវិនិយោគ។ នៅក្នុងបុព្វហេតុពង្រឹង
និងពង្រីកនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត
លើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងដោយហេតុថា តំបន់យើងទាំងពីរ មានទំហំទីផ្សារធំ
មានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងទំហំពាណិជ្ជកម្មធំនោះ អាស៊ាន និងសហភាព
អឺរ៉ុបចាំចាប់ត្រូវ ខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាឲ្យបានជិតស្និទ្ធ
និងសកម្មថែមទៀតក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យពាណិជ្ជកម្ម
និងវិនិយោគរបស់តំបន់ទាំងពីរ។
សម្តេចតេជោថ្លែងថា
យើងត្រូវពន្លឿនកិច្ចចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី
និងដោះស្រាយបញ្ហា ប្រឈមនានា ចំពោះមុខឲ្យបានឆាប់រហ័ស
និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
ជាការពិតកិច្ចការនេះទាមទាឲ្យយើងរួមគ្នាដោះស្រាយ និងសម្រប
សម្រួលរវាងភាគីទាំងពីរ ដោយផ្អែកលើកិច្ចព្រម ព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី
ដែលនឹងត្រូវរៀបចំដាក់ឲ្យអនុវត្តសម្រាប់
បង្កើនអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម
និងឧស្សាហកម្មនៃតំបន់យើងទាំងមូល។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍
បន្តថា ខ្ញុំយល់ថា អាស៊ាន
និងសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវពន្លឿនការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌច្បាប់
និងយន្តការស្ថាប័នឲ្យបាន សមស្របសម្រាប់ ការអនុវត្តកិច្ច ព្រមព្រៀង
ពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅលើ គោលការណ៍ ថ្នាក់តំបន់ ដែលនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍
ខាងផ្នែកនយោបាយ និងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចនៃតំបន់យើងទាំងពីរ។
ទាក់ទងនឹងសក្តានុពលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី បាន
មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា កម្ពុជាមានឧត្តមភាពប្រៀបធៀបជាច្រើន ជាពិសេស
កម្ពុជាមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ដ្រស្ថិតនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌមហាអនុតំបន់
មេគង្គ ដែលបានផ្ដល់ភាពអនុគ្រោះដល់ការធ្វើសមាហរណកម្មកាន់តែស៊ីជម្រៅ
និងការតភ្ជាប់ជាមួយបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានដទៃទៀត
និងស្ថិតនៅជិតប្រទេសចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី២ ក្នុងពិភពលោក
ដែលកត្តាទាំងអស់នេះ នឹងជួយអភិវឌ្ឍន៍ដល់វិស័យឯកជន សេដ្ឋកិច្ច
និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន
បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា គិតមកដល់ពេលនេះ មានរយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំ មកហើយ
ដែលកម្ពុជាបានក្លាយជាសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់អាស៊ាន។
ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះដែរ
កម្ពុជាបានសម្រេចនូវការអភិវឌ្ឍគួរជាទីមោទនៈ។ សមាជិកភាពក្នុងអាស៊ាន
បានផ្ដល់ឱកាសដល់កម្ពុជា ពង្រឹងការផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងតំបន់
និងជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ
កម្ពុជាបានចូលរួមបំពេញកាតព្វកិច្ចអាស៊ានរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន
ដើម្បីកសាងសហគមន៍តំបន់មួយប្រកបដោយសុខសន្តិភាព វិបុលភាព
និងភាពសុខដុមរមនា។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន
បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាសម្រេចបាននូវវឌ្ឍនភាព
ក្នុងការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ច និងអនុវត្តតាមលក្ខខណ្ឌនានា
នៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន។
តាមរយៈការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខនេះ
កម្ពុជាសង្ឃឹមថា នឹងពង្រីកទំហំទីផ្សាររបស់ខ្លួន
ឲ្យទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលធុរកិច្ច សម្រាប់ការទាក់ទាញវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់
និងអន្តរជាតិ។
សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី
បានបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ២០១២នេះ គឺជាខួបទី២០
នៃការកែប្រែមុខមាត់នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា
ចាប់តាំងពីការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី១ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣
ផលិតផលសរុបក្នុងស្រុករបស់កម្ពុជា បានកើតឡើងជាង ៦ដង គឺពី ២.៥០០
លានដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតដល់ជាង ១៤.៥០០ លានដុល្លារ
នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២។ ប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ប្រជាជនម្នាក់ៗ បានកើតឡើងជាង
៤ដង គឺពី ២២៩ ដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ជិត ១.០០០ ដុល្លារ
នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២។ រីឯវិស័យឧស្សាហកម្មក្នុងផលិតផលសរុប
បានកើនឡើងពី ១៣ ដល់ ២៤ ភាគរយ។
ចំនួនប្រជាជនដែលរស់នៅក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ បានធ្លាក់ចុះពី ៥០
ភាគរយ មកនៅត្រឹម ២៥ ភាគរយ។ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ
ចំណូលថវិកាជាតិបានកើនឡើងពី ១២៣ លានដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៧ ភាគរយ
នៃផផលិតផលក្នុងស្រុក នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ ២.៥០០ លានដុល្លារ ឬស្មើនឹង
១៣,៥ ភាគរយ នៃផលិតផលក្នុងស្រុក នៅក្នុងឆ្នាំ២០១១។ បំណុលសាធារណៈសរុប
និងឥណទានដែលធានាដោយរដ្ឋ ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតត្រឹម ២៨ ភាគរយ
នៅឆ្នាំ២០១០ ក៏ប៉ុន្តែបំណុលនេះ បើគិតជាតម្លៃបច្ចុប្បន្ន
ស្ថិតនៅត្រឹម ២០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី
បានមានប្រសាសន៍កត់សម្គាល់ថា បន្ទាប់ពីកលិយុគហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកមក
សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរ
ដោយរក្សាបាននូវកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុក ប្រមាណ ៧ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១១។
ជាមួយគ្នានេះ តាមការព្យាករដោយប្រុងប្រយ័ត្ន
កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងមានការកើនឡើងលើសពី ៧ ភាគរយ
ប្រចាំឆ្នាំនីមួយៗ ក្នុងរយៈពេលមធ្យមខាងមុខ។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន
បានមានប្រសាសន៍បន្តថា
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ដល់អាទិភាពខ្ពស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច
ក្រោមការអនុវត្តគោលនយោបាយជំរុញផលិតកម្មស្រូវ និងការនាំចេញអង្ករ។
ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាសូមស្វាគមន៍វិនិយោគិនទាំងអស់
មកពីបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប
ដើម្បីវិនិយោគលើផលិតកម្មស្រូវ និងការនាំចេញអង្ករនេះ។ ដោយឡែក
វិស័យសេវាកម្ម កម្ពុជាសម្រេចបានកំណើន ៥ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១១
ដោយសារកំណើនភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា
បានកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ ចំពោះវិស័យឧស្សាហកម្មរបស់កម្ពុជា
បានកើនឡើង ១៤,៣ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១១ ធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១០។ មួយវិញទៀត
វិស័យផលិតសម្លៀកបំពាក់ ដែលជាវិស័យដ៏ចម្បងមួយរបស់កម្ពុជា
បានជំរុញការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ នៅក្នុងអត្រាកំណើន ២២,២ ភាគរយ
ក្នុងឆ្នាំ២០១១។ វិស័យឧស្សាហកម្មនេះ គេរំពឹងថា
នឹងកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សទៀត នៅឆ្នាំ២០១២ ដោយសារតែឥទ្ធិពលវិជ្ជមាន
នៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-អឺរ៉ុប ដោយអនុវត្តតាមវិធាន
“អ្វីៗទាំងអស់ លើកលែងតែអាវុធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប”។ កិច្ចការនេះ
ជាការរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជាពិសេស
ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។