សេចក្ដីប្រកាស
របស់ប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ
លើកទី ១៥
រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី ១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២
1.
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី ១៥ ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំដោយសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានប្រព្រឹត្ដិទៅនៅរាជធានីភ្នំពេញ
នាថ្ងៃទី ១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២។ ប្រមុខរដ្ឋ/រដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានបានជួបប្រជុំប្រកបដោយខ្លឹមសារផ្លែផ្កាជាមួយ ឯកឧត្ដម លី ម្យុង
បាក់ ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។
2.
ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានបានសម្ដែងការកោតសរសើរយ៉ាងស្មោះស្ម្រ័គចំពោះឯកឧត្ដម លី ម្យុង បាក់ ដែលបានចូល រួមចំណែកយ៉ាងសកម្មដល់ការពង្រឹង និងពង្រីកភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ដ្រអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ នេះជាការ ចូលរួមចំណែកដោយផ្ទាល់យ៉ាងធំធេង និងមានតម្លៃ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីលើកកម្ពស់សន្ដិភាព សន្ដិសុខ
និង ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និង ដើម្បីកសាងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ មិត្ដភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការរវាងប្រទេស
និងប្រជាជនអាស៊ាន និង សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានក៏បានសម្ដែងនូវសុទិដ្ឋិនិយមផងដែរថា ភាពជា ដៃគូយុទ្ធសាស្ដ្រអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បន្ដពង្រឹង និងកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត។
3.
យើងបានកត់សម្គាល់ដោយពេញចិត្ដ ចំពោះការរីកចម្រីនដ៏មានសារៈសំខាន់ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការអាស៊ាន-
សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ក្នុងរយៈពេល ២៣ ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ
ជាពិសេសបន្ទាប់ពីការលើកតម្កើងភាពជាដៃគូទូលំ ទូលាយឱ្យឈានទៅដល់ដៃគូយុទ្ធសាស្ដ្រ នៅឆ្នាំ ២០១០។ យើងបានកត់សម្គាល់ផងដែរចំពោះវឌ្ឍនភាព
ដ៏មាន សារៈសំខាន់ក្នុងការអនុវត្ដន៍សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ស្ដីពីភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ដ្រដើម្បីសន្ដិភាព និង វិបុលភាព និង ផែនការការងាររបស់សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនេះ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១១-២០១៥។
4.
ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានមានការពេញចិត្ដ ចំពោះការគាំទ្រ ដោយឥតងាករេរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង
ក្នុងការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ានជាកម្លាំងចលករក្នុងនិមាប្បនកម្មតំបន់ ដែលកំពុង វិវត្ដន៍។ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានក៏បានលើកទឹកចិត្ដ ឱ្យសាធារណរដ្ឋកូរ៉េគាំទ្រការអនុវត្ដន៍នូវផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់ ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន (២០០៩-២០១៥) និងរបៀបវារៈភ្នំពេញសម្រាប់ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយប្រមុខដឹកនាំអាស៊ាន ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ នៅរាជធានីភ្នំពេញ
នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១២។
5.
ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានបានស្វាគមន៍ ចំពោះការតែងតាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូត នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េជាលើកទី១
ប្រចាំអាស៊ាន និងការបង្កើតស្ថានបេសកកម្មរបស់ខ្លួនប្រចាំអាស៊ាន នៅទីក្រុងហ្សាការតា កាលពីខែកញ្ញា
ឆ្នាំ២០១២។ ប្រមុខ ដឹកនាំជឿជាក់ថា ស្ថានបេសកកម្មសាធារណរដ្ឋកូរ៉េប្រចាំអាស៊ាន និងសម្របសម្រួលកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ និងការ យោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមកឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធថែមទៀត
រវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។
6.
យើងបានផ្ដល់សារៈសំខាន់ដល់តួនាទី របស់មជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន-កូរ៉េ នៅទីក្រុងសេអ៊ូល
ក្នុងការជំរុញពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និងការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌រវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។
យើងលើកទឹកចិត្ដឱ្យ មជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន-កូរ៉េ
អនុវត្ដសកម្មភាពជាក់ស្ដែងន្ថែមទៀត ដោយផ្ដោតលើការអភិវឌ្ឍន៍សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម
(SMEs) ដើម្បីជំរុញបន្ថែមទៀតនូវពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ សម្រាប់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក រវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។
ថ្នាក់ដឹកនាំសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានលើកទឹកចិត្ដឱ្យរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានបញ្ជូន មន្ដ្រីរបស់ខ្លួនទៅបំពេញការងារនៅមជ្ឈមណ្ឌលនេះ។
7.
ប្រមុខដឹកនាំសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានស្វាគមន៍ផងដែរចំពោះការអនុម័តលើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ស្ដីពីអាស៊ានគ្មានគ្រឿង ញៀននៅឆ្នាំ២០១៥ ដោយប្រមុខដឹកនាំអាស៊ាន ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ នៅរាជធានី
ភ្នំពេញ កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១២។ ក្នុងន័យនេះ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានរង់ចាំការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ ជាមួយសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើបញ្ហាការជួញដូរគ្រឿងញៀន
និងសារធាតុញៀន។
8.
យើងស្វាគមន៍នូវការអនុមត័សេចក្ដីថ្លែងការណ៍អាស៊ាន ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២១ នៅរាជធានីភ្នំពេញ
នាថ្ងៃទី ១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ និងបានសង្កត់ធ្ងន់អំពីការបន្ដគាំទ្រការសំរេចឱ្យបាន សហគមន៍អាស៊ាន ដោយអនុលោមតាមវិធានច្បាប់
ប្រជាធិបតេយ្យ ការលើកកំពស់ និងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន។
9.
ប្រមុខដឹកនាំបានស្វាគមន៍ការកើនឡើងនូវពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ
ដែលមានទឹកប្រាក់ រហូតដល់ ១២៤,៩
ពាន់លានដុល្លារ នៅឆ្នាំ២០១១
បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១០ ដែលមានទឹកប្រាក់ត្រឹមតែ ៩៧,៣ ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងន័យនេះ យើងបានអះអាងជាថ្មីនូវការប្ដេជ្ញារបស់យើងក្នុងការសំរេចបានគោលដៅ ពាណិជ្ជកម្មសរុបនូវទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់ ១៥០ ពាន់លានដុល្លារ
នៅឆ្នាំ២០១៥។ ក្នុងគោលបំណងនេះ យើងបានប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យរដ្ឋមន្ដ្រីពាក់ព័ន្ធអនុវត្ដវិធានការជាក់ស្ដែង រួមមានអនុវត្ដឱ្យបានពេញលេញនូវកិច្ចព្រម ព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងអាស៊ាន-កូរ៉េ និងប្រើប្រាស់មជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន-កូរ៉េ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីពង្រឹង ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ យើងបានលើកទឹកចិត្ដផងដែរឱ្យសហគ្រាសធុនតូច
និងមធ្យម ធ្វើការទាញយកផលប្រយោជន៍ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី រវាងអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។
10.
ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានបានសំដែងការពេញចិត្ដ ចំពោះការប្ដេជ្ញាដ៏មុតមាំរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ក្នុងការគាំទ្រ ការអនុវត្ដន៍ផែនការមេស្ដីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន ។ ក្នុងន័យនេះ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានស្វាគមន៍ការសំរេចរបស់ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ក្នុងការបង្កើតយន្ដការពិគ្រោះយោបល់ ដើម្បីចូលរួមជាមួយគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួល ស្ដីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន
ដើម្បីធ្វើការពិភាក្សាពីមធ្យោបាយជាក់ស្ដែងនានា សំរាប់គាំទ្រការអនុវត្ដន៍នូវ ផែនការមេ ស្ដីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន ជាពិសេសក្នុងវិស័យទាក់ទង និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ័ និងបច្ចេក
វិទ្យាពត៌មាន និងទូរគមនាគមន៍ ។
11.
យើងបានឯកភាពពង្រឹង និងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការថែមទៀតដែលមានផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក
ក្នុង វិស័យអប់រំ ការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្ដរាយ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) ពលករចំណាកស្រុក
ការគ្រប់គ្រងទឹក ការប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែន ដូចជាការជួញដូរមនុស្ស
និងបច្ចេកវិទ្យាក្រោយពេលប្រមូលផល រួមមាន ការស្ដុកទុកស្បៀង ការកែច្នៃ
ការថែរក្សា និងការចែកចាយ។
12.
យើងបានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃអនាគតអ្នកជំនាន់ក្រោយ ក្នុងការជំរុញទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ អាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងបានស្វាគមន៍ចំពោះកាលានុវត្ដភាពដែលបានពង្រឹងបន្ថែម និងកំពុងបន្ដសម្រាប់ ការផ្លាស់ប្ដូរយុវជនឱ្យបានទៀងទាត់។
13.
យើងបានអះអាងសារជាថ្មី អំពីការប្ដេជ្ញារបស់យើងក្នុងការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីដោះស្រាយ បញ្ហាសកល និងបញ្ហាប្រឈមឆ្លងដែនចម្បងៗ ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបរិស្ថាន។ យើងមានបំណង ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការឱ្យជិតស្និទ្ធ
និងផ្លាស់ប្ដូរការអនុវត្ដន៍ល្អៗ លើគោលនយោបាយការកើនឡើងនូវ *ភាពបៃតងហើយមានឧស្មន័កាបូនិចដ៏តិចតួច* និងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន។
ក្នុង ន័យនេះ យើងបានស្វាគន៍ ការចូលជាធរមាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េស្ដីពីកិច្ច សហប្រតិបត្ដិការព្រៃឈើ និងបានឯកភាពក្នុងការលើកកំពស់កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ ដើម្បីអនុវត្ដឱ្យមាន ប្រសិទ្ធភាពនូវកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានបានស្នើឱ្យសាធារណរដ្ឋកូរ៉េគាំទ្រ មជ្ឈមណ្ឌលសម្រប សម្រួលអាស៊ានស្ដីពីជំនួយមនុស្សធម៌
ពាក់ព័ន្ធគ្រោះមហន្ដរាយ (AHA Centre)។ ប្រមុខដឹកនាំបានស្វាគមន៍ ផងដែរចំពោះសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ក្នុងការ សហការរៀបចំសមយុទ្ធសង្គ្រោះបន្ទាន់គ្រោះមហន្ដរាយ
(DiReX) ជាមួយប្រទេសថៃ ក្នុងឆ្នាំ
២០១៣។
14.
យើងផ្ដល់សារៈសំខាន់ខ្លាំង ដល់កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលបានរួមចំណែកដល់កិច្ច ប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងការបង្កើនការតភ្ជាប់អាស៊ាន និងកសាងសហគមន៍អាស៊ាន។ យើងបានស្វាគមន៍ លទ្ធផលដ៏ល្អនៃកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី
២ ដែលបានរៀបចំ
ធ្វើនៅ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី
១០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១២
ដែលក្នុងនោះភាគីទាំងពីរបានឯកភាពពិចារណាបង្កើត
*មូលនិធិកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ* ដើម្បីអនុវត្ដនូវគំរោងសាកល្បងជាលើកដំបូងជាច្រើន នៅក្នុងវិស័យអាទិភាពទាំង ៦ និងរៀបចំផែនការសកម្មភាពមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េនៅឆ្នាំ ២០១៤ រៀបចំ វេទិកាធុរៈកិច្ចអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី ១ នៅប្រទេសថៃ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ និង កំណត់យក ឆ្នាំ ២០១៤ ជា *ឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្ដូរមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ*។ យើងក៏បានឯកភាពផងដែរ ប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យរដ្ឋមន្ដ្រី និងឧត្ដមមន្ដ្រីពាក់ព័ន្ធ អនុវត្ដឱ្យបានពេញលេញ និងទាន់ពេលវេលានូវ *សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ទន្លេហានស្ដីពីការ បង្កើតភាពជាដៃគូទូលំទូលាយមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដើម្បីវិបុលភាពទៅវិញទៅមក* ដែលបានអនុម័ត ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសមេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី១ នៅទីក្រុងសេអ៊ូល កាលពីខែតុលា
ឆ្នាំ ២០១១។
15.
ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានបានអបអរសាទរសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលសន្ដិសុខនុយក្លេអ៊ែរ លើកទី ២ ប្រកបដោយជោគជ័យ ដែលជាព្រឹត្ដិការណ៍មានសារៈសំខាន់នៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាសកលដើម្បី ធានានូវសន្ដិសុខនុយក្លេអ៊ែរ និងទប់ស្កាត់ភេរវកម្មនុយក្លេអ៊ែរ។ ក្នុងន័យនេះ យើងរំពឹងថាមានការចូលរួមរបស់ ប្រធានអាស៊ាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលសន្ដិសុខនុយក្លេអ៊ែរ នាពេលអនាគត។
16.
យើងបានទទួលស្គាល់អំពីសារៈសំខាន់នៃសន្ដិភាព ស្ថេរភាព និងសន្ដិសុខដែនសមុទ្រនៅក្នុងតំបន់។ ក្នុងន័យនេះ យើងបានសង្កត់ធ្ងន់អំពីតំរូវការដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការសន្ដិសុខដែនសមុទ្រ តាមរយៈយន្ដការដែលមាន ស្រាប់ ក្នុងគោលបំណងថែរក្សា និងលើកកំពស់សន្ដិភាព និងស្ថេរភាពនៅក្នុងតំបន់ ក្នុងពេលកំពុងមានការកើន
ឡើងនូវបញ្ហាប្រឈមសន្ដិសុខ ដូចជា ការប្លន់តាមដែនសមុទ្រ គ្រោះថ្នាក់តាមនាវា ការហៀប្រេង
អំពើភេរវកម្ម និងគ្រោះមហន្ដរាយធម្មជាតិផ្សេងៗ។