អនុសាសន៍ដែលសម្តេចតេជោ
បានដាក់ចេញនៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីបិទសន្និបាតជាតិ
វិស័យសកម្មភាពមីន នៅវិមានសន្ដិភាព នាល្ងាចថ្ងៃទី២ ខែមេសា
ឆ្នាំ២០១៣ រួមមាន៖
ទី១, ក្រសួងស្ថាប័ន អាជ្ញាធរ អង្គភាព
និងភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធទាំងអស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបន្ដកិច្ច
សហការជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ដើម្បីជំរុញការអនុវត្ដផែនការសកម្មភាព នៃការបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ នៅតាមតំបន់គោលដៅទាំងអស់
ឱ្យសម្រេចបានជោគជ័យតាមកាលវិភាគ និងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សកម្ពុជា
ដែលបានគ្រោងទុក។ ក្នុងនោះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច
និងហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបន្ដសហការ
និងវិភាជថវិការដ្ឋដល់អាជ្ញាធរមីនកម្ពុជាឱ្យបានសមស្រប
និងទាន់ពេលវេលា ទៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ
ដើម្បីគាំទ្ររាល់សកម្មភាពអនុវត្ដការងារបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
ឱ្យប្រព្រឹត្ដទៅប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងមាននិរន្ដរភាព។
ទី២,
គ្រប់ក្រសួងស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
និងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ដែលតម្រូវឱ្យមានការបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
ត្រូវសហការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ដើម្បីកំណត់នូវវិធានការចាំបាច់
និងវិធីសាស្ដ្រប្រសើរបំផុតសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហា
និងដើម្បីបញ្ចៀសនូវហានិភ័យនានា ដែលអាចកើតមានឡើង ដោយសារគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ។
ក្នុងនោះការចុះកិច្ចសន្យាត្រូវធ្វើឡើងតែជាមួយប្រតិបត្ដិករដោះមីន
ដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណ ពីអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ
ដើម្បីធានាឱ្យប្រាកដថាគ្រប់ប្រតិបត្ដិ
ការដោះមីនក្នុងគម្រោងរបស់ខ្លួនពិតជាបានគោរពទៅតាមបទប្បញ្ញត្ដិ
គុណភាព សុវត្ថិភាព និងស្ដង់ដារនៃការបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ។ ទន្ទឹមនេះក្រសួងសង្គមកិច្ចអតីតយុទ្ធជន
និងយុវនីតិសម្បទា ត្រូវសហការជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ដើម្បីញែកទិន្នន័យស្ដីពីការគាំទ្រ និងការផ្ដល់សេវាដល់ជនរងគ្រោះ
ដោយសារគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
ចេញពីកំណត់ត្រាទូទៅនៃវិស័យពិការភាពទាំងមូល។
ទី៣, អាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ត្រូវបន្ដពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង
ដើម្បីបន្ដជំរុញល្បឿននៃវឌ្ឍនភាពក្នុងការដឹកនាំការអនុវត្ដ
យុទ្ធសាស្ដ្រជាតិសកម្មភាពមីន
ឱ្យសម្រេចបានជោគជ័យតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សកម្ពុជា
និងត្រូវដាក់ចេញនូវយន្ដការតាមដានត្រួតពិនិត្យ
ដើម្បីធានាប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្ដយុទ្ធសាស្ដ្រជាតិសកម្មភាពមីន
នៅកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនេះ អាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ត្រូវបន្ដផ្ដល់ជាត្រីវិស័យដល់បណ្ដាប្រតិបត្ដិករដោះមីន ទាំង
អស់ដើម្បីឱ្យប្រតិបត្ដិករទាំងនោះអាចយល់ដឹង
និងគោរពបានដោយត្រឹមត្រូវតាមគោលការណ៍ណែនាំក្នុងការរៀបចំផែនការ
បោសសម្អាតគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ព្រមទាំងធានាថា
គោលដៅជាយុទ្ធសាស្ដ្រទាំងអស់អាចអនុវត្ដ និងសម្រេចទៅបានដោយជោគជ័យ។
ទី៤,
សម្រាប់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ
និងអន្ដរជាតិសប្បុរសជន និង វិស័យឯកជននានា
សូមពិភាក្សាជាមួយអាជ្ញាធរមីន នៅពេលជ្រើសរើសប្រតិបត្ដិករ និង
ទីតាំងដែលនឹងត្រូវបោសសម្អាតដែលការធ្វើដូច្នេះ
មិនត្រឹមតែនាំឱ្យគម្រោងនានារបស់ខ្លួន
ដើរស្របទៅតាមផែនការអាទិភាពជាតិប៉ុណ្ណោះទេ
ប៉ុន្ដែថែមទាំងប្រើប្រាស់ថវិកាបានចំទិសដៅ
និងមានស្រិទ្ធភាពទៀតផង។
ទី៥, បណ្ដាវិនិយោគិនក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្ម
និងអ្នកសាងសង់គម្រោងឯកជនទាំងអស់
ដែលទីតាំងវិនិយោគរបស់ខ្លួនស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ ដែលមានការគំរាម
ឬសង្ស័យថា មានគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
ត្រូវខិតខំស្វះស្វែងរកកិច្ចសហការ
និងពិភាក្សាជាមួយអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា អាជ្ញាធរខេត្ដ
ឬអង្គភាពធ្វើផែនការសកម្មភាពមីន
នៅតាមខេត្ដជាដើមដើម្បីកំណត់អត្ដសញ្ញាណពិតប្រាកដនៃទីតាំងដែល
មានការគំរាម និងចាំបាច់ត្រូវបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះជាមុន មុននឹងចាប់ផ្ដើមអនុវត្ដការសាងសង់
ឬធ្វើសកម្មភាពនានារបស់ខ្លួន
ដោយត្រូវជ្រើសរើសប្រតិបត្ដិករបោសសម្អាត
ដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណពីអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា។
ជាមួយនឹងការប្រកាសដាក់ចេញនូវ
អនុសាសន៍ទាំង ៥ចំណុចខាងលើនេះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី
ក៏បានអំពាវនាវដល់គ្រប់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ
និងអន្ដរជាតិ សប្បុរសជន និងបណ្ដាប្រទេសជាមិត្ដទាំងអស់
សូមបន្ដផ្ដល់កិច្ចសហការល្អ និងជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ទាំងស្មារតី
សម្ភារៈ និងថវិកាបន្ថែមទៀត ចំពោះសកម្មភាពបោសសម្អាតគ្រាប់មីន
និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅកម្ពុជា
ដើម្បីឱ្យយើងអាចឈានទៅសម្រេចបានជោគជ័យទាំងស្រុង
និងឆ្លើយតបបានទាន់ពេលវេលាទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាជនយើង
នូវសេចក្ដីសុខសាន្ដ សន្ដិសុខ និងសុវត្ថិភាពជានិច្ចនិរន្ដរ៍។
ថ្លែងនៅក្នុងពិធីបិទសន្និបាតជាតិ
វិស័យសកម្មភាពមីននេះដែរ
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់អំពីករណី
ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជូនកងយោធពលខេមរៈភូមិន្ទ
ចូលរួមក្នុងបេសកកម្មកំចាត់មីននៅបរទេសក្រោមឆ័ត្រអង្គការសហប្រជា
ជាតិថា ការចេញទៅដោះមីនរបស់កងកម្លាំងកម្ពុជានៅក្រៅប្រទេស
មិនមែនជាការស៊ីឈ្នួល ហើយក៏មិនមែនដើម្បីទៅរកប្រាក់ចំណេញដែរ។
សម្ដេចតេជោសែនមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា
«យើងមិនបានគិតថា យើងបញ្ជូនកម្លាំងដោះមីនទៅក្រៅប្រទេស
ដើម្បីស្វែងរកប្រាក់ចំណេញទេ ប៉ុន្តែបញ្ហាវាស្ថិតនៅត្រង់ថា
អង្គការសហប្រជាជាតិបានតម្រូវឱ្យយើងបំពាក់បរិក្ខារមុនជូនទៅដល់
អង្គភាពដោះមីន
ហើយទើបអង្គការសហប្រជាជាតិទូទាត់មកឱ្យវិញតាមក្រោយ
ដែលតម្លៃនៃការទូទាត់នោះ
វាមានចំណែកលើសពីចំនួនដែលកម្ពុជាបានទិញទៅប៉ុណ្ណោះ»។
«មិនមានប្រាក់ចំណេញទេ
ហើយយើងក៏មិនចង់ប្រើប្រាស់នូវការបញ្ជូនកងកម្លាំងរបស់យើងទៅ
ក្រៅប្រទេសដើម្បីនឹងយកប្រាក់កម្រៃនោះទេកុំគិតថា
កម្ពុជាទៅធ្វើទាហានស៊ីឈ្នួល ដើម្បីយកប្រាក់ចំណេញនោះ»។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងដែរថា
កងទ័ពដែលទៅធ្វើប្រតិបត្តិការនោះទៀតសោតរដ្ឋមិនបានកាត់ប្រាក់ពី
ប្រាក់ខែពួកគេ១កាក់មួយសេនណាទាំងអស់។
ក្នុងនោះទីមួយ.ប្រាក់ដែលកងទ័ពទាំងនោះមាននៅក្នុងស្រុកគឺត្រូវបាន
បើកឱ្យក្រុមគ្រួសារនៅក្នុងស្រុក,
ទីពីរ.មុននឹងចេញដំណើរទៅរាជរដ្ឋាភិបាលតែងចេញប្រាក់ឧបត្ថម្ភ
សម្រាប់ដាក់ហោប៉ៅឱ្យពួកគេ,
ហើយទីបី.ប្រាក់ដែលគេសន្សំបានគឺឱ្យគេទាំងអស់រដ្ឋអត់ចង់យក
ផលចំណេញនោះអ្វីទេ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបាន
គូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា
«យើងចង់ធ្វើកិច្ចការនេះថែមទៀតយើងបានត្រៀមកម្លាំងរបស់យើងច្រើន
ណាស់ដែរ ដើម្បីធ្វើការដោះមីនទៅតាមសំណូមពររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ
ក៏ប៉ុន្តែយើងក៏ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នថា
មានអ្វីកើតឡើងដោយត្រូវតាមដានឱ្យជាប់ដូចករណីនៅស៊ូដង់ដែលមាន
ជម្លោះរវាងស៊ូដង់ខាងត្បូង និងស៊ូដង់ហើយនិងករណីនៅលីបង់ជាដើម។
ឯកឧត្ដម ប្រាក់ សុខុន
រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី
និងជាអនុប្រធានអាជ្ញាធរមីនបានមានប្រសាសន៍ដោយធ្វើការសន្និដ្ឋាន
ចំពោះការងារកំចាត់មីនថា ទោះបីជាយើងទទួលបានជោគជ័យជាច្រើនកន្លងមក
ក៏ប៉ុន្ដែយើងក៏នៅមានកំណាត់ផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយទៀត ដែលត្រូវបន្ដធ្វើ
ដំណើរលើវិថីឆ្ពោះទៅសម្រេចគោលដៅចុងក្រោយនៃការងារបោសសម្អាតគ្រាប់
មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
និងការជួយសង្គ្រោះជនរងគ្រោះនៅកម្ពុជា។ ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន
បានមានប្រសាសន៍ថា
ជាការពិតយើងកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាកង្វះធនធានហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់
ផ្ដល់ហិរញ្ញប្បទានចំពោះការអនុវត្ដសកម្មភាពនៅក្នុងវិស័យនេះ ពីព្រោះថា
ប្រភពហិរញ្ញប្បទានដែលមានកន្លងមក
កំពុងមានការប្រែប្រួលថមថយគួរឱ្យកត់សម្គាល់។
លើសពីនេះទៀត
តាមការស្រាវជ្រាវជាមូលដ្ឋានរបស់អាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា
ដែលទើបបានបញ្ចប់នាពេលថ្មីៗនេះ
បានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវរូបភាពកាន់តែច្បាស់អំពីទំហំនៃបញ្ហា
ដែលត្រូវដោះបន្ដស្រាយ ក្នុងនោះ មានផ្ទៃដីចំនួន ១៧០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា
កំពុងរងការគំរាមដោយសារគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
និងត្រូវបន្ដធ្វើការបោសសម្អាត។
ចំនួននេះនៅពុំទាន់រាប់បញ្ចូលផ្ទៃដី
នៅក្នុងស្រុកចំនួន ២០ទៀត
ស្ថិតនៅភាគខាងកើតទន្លេមេគង្គដែលត្រូវបានសង្ស័យថា
មានការគំរាមពីគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ
ដែលជាកេរដំណែលនៃការទម្លាក់គ្រាប់បែកមកលើប្រទេសកម្ពុជា
ក្នុងអំឡុងពេលនៃសង្គ្រាមនៅឥណ្ឌូចិន
ហើយដែលយើងពុំទាន់បានធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ៕
ទាក់ទងនឹងសមត្ថភាពរបស់កងកម្លាំងបោស
សម្អាតមីនកម្ពុជានៅបរទេសឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន បានឱ្យដឹងថា
អង្គភាពដោះមីនរបស់កម្ពុជានៅស៊ូដង់
បានឈរនៅលំដាប់លើគេក្នុងរយៈពេល ៦ឆ្នាំនេះជាប់៕