ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងនាព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ ដោយចាត់ទុកវិស័យទេសចរណ៍ គឺជាមាសបៃតង ដែលបាន និងកំពុងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដោយបង្កើតបានប្រាក់ចំណូលប្រមាណជាង ២,៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៣។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍កត់សំគាល់ថា តាមរយៈការអនុវត្តគោលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុនសែនកម្ពុជាទទួលបានសុខសន្តិភាពយ៉ាងពេញលេញ ដែលពុំធ្លាប់មានក្នុងរយៈកាលជិត៥០០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ សុខសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនយោបាយគឺជាមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំសម្រាប់ធានាបាននូវការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ។ជាក់ស្តែង ក្នុងឆ្នាំ២០១២កម្ពុជាសម្រេចបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច៧,៣% ហើយកំណើននេះត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថាស្ថិតក្នុងរង្វង់ពី ៧% ទៅ៨% នៅឆ្នាំបន្តបន្ទាប់។ ផ្អែកលើកំណើនដ៏ខ្ពស់នេះ កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី១១ ក្នុងចំណោមប្រទេសដែលសម្រេចបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់លើពិភពលោកក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ និងជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី៥ក្នុងចំណោមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលអាចសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍសហស្សវត្សរ៍។ លើសពីនេះទៀត កម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបក្នុងពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ និងឈានទៅជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីពិធីសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារ ទេសចរណ៍ឆ្នាំ២០១២-២០១៣ និងទិស ដៅអនុវត្ដបន្ដទេសចរណ៍កម្ពុជាឆ្ពោះ ទៅសមាហរណកម្មអាស៊ានឆ្នាំ២០១៥ និងការប្រកាសលទ្ធផលវាយតម្លៃដំណាក់ កាលដំបូងនៃការប្រឡងប្រណាំងទីក្រុងស្អាតដែលប្រារព្ធធ្វើឡើងមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍កោះពេជ្រ ក្នុងនាមជាតំណាងសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា កម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិចំនួនជាង ៤,២ លាននាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១២ មានការកើនឡើងជាង ១៧,៥% ហើយបើធៀបនឹងតួលេខឆ្នាំ ១៩៩៣ គឺមានការហក់ឡើងយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះពេលនោះភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិមានតែប្រមាណ ១២ម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះ។ មូលហេតុដែលកម្ពុជាទទួលកំណើនភ្ញៀវទេសចរនេះ ត្រូវបានឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបញ្ជាក់ថា គឺដោយសារ កម្ពុជា មានមរតកបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ធម្មជាតិ និងប្រវត្តិសាស្ត្រជាច្រើន គួបផ្សំជាមួយនឹងស្ថិរភាពនយោបាយ និងសន្តិភាពពេញលេញ ដែលយើងទទួលបានតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ មកម្ល៉េះ។ ក្រៅពីរមណីយដ្ឋានអង្គរ កម្ពុជាមានរមណីយដ្ឋានជាច្រើនទៀតដែលជាគោលដៅដ៏មានសក្ដា នុពលសម្រាប់ទេសចរវប្បធម៌។ លើសពីនេះទៀតយើងក៏មានបរិស្ថានធម្មជាតិដ៏ស្រស់ត្រកាល រួមមានព្រៃ ស្ទឹង ទន្លេ បឹងបួរ ឆ្នេរសមុទ្រដ៏ល្អខ្នាតអន្តរជាតិ កោះ និងសត្វព្រៃ ជាពិសេសសត្វផ្សោតមេគង្គដ៏កម្រ ដែលទាំងនេះជាកត្តាទាក់ទាញដល់អេកូទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា។ ប្រទេសយើងមានប្រវត្តិយូរអង្វែងប្រកបដោយវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ដ៏មហស្ចារ្យ។ បុព្វបុរសខ្មែរបានបន្សល់ទុកឲ្យយើងនូវបេតិកភណ្ឌរូបិយ និងអរូបយ ជាច្រើនជាអាទិ៍ប្រាង្គប្រាសាទ សិល្បៈ និងរបាំបុរាណផងដែរ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងផងដែរថា វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាក៏មានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនជាអាទិ៍ ការបន្តបង្កើនការតភ្ជាប់ ការពង្រឹងក្របខណ្ឌច្បាប់ និងយន្តការស្ថាប័ន និងការធានា គុណភាពនៃផលិតផលទេសចរ ដើម្បីលើកកម្ពស់ឧត្តមភាពថែមទៀត ក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ ជាពិសេសនៅពេលដែលសហគមន៍អាស៊ានត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ២០១៥ ។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវអនុសាសន៍ចំនួន ៨ចំណុច សម្រាប់អនុវត្តនាពេលខាងមុខ៖
ទី១-ឈរលើសក្តានុពលនៃធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា ក្រសួងទេសចរណ៍គួរពង្រឹងថែមទៀតនូវប្រសិទ្ធភាពយុទ្ធសាស្ដ្រធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលទេសចរណ៍ ជាពិសេសការបង្កើតផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មីៗ ប្រកបដោយភាពទាក់ទាញច្នៃប្រឌិត និងផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ដ៏ល្អដល់ភ្ញៀវទេសចរ។
ទី២-ជាមួយ នឹងការដាក់ចេញនូវចលនាប្រឡងប្រណាំង“ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាល្អ” ក្រសួងទេសចរណ៍គួរពង្រឹងគុណភាពផលិតផលទេសចរឲ្យបានប្រសើរឡើងថែមទៀត ដោយមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត។
ទី៣-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរបង្កើនកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សថែមទៀត ជាពិសេសជំនាញវិជ្ជាជីវៈក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ ដើម្បីផ្ដល់សេវាក្នុងវិស័យនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈពិតប្រាកដ។ លើសពីនេះទៀត ក្រសួងទេសចរណ៍គួរសហការជាមួយសាកលវិទ្យាល័យនានា ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតទាំងផ្នែកទ្រឹស្តី ទាំងការអនុវត្ត ព្រមទាំងការវិវត្តនៃវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងក្នុងពិភពលោក។
ទី៤-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរពង្រឹងការងារសិក្សាទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយទេសចរកម្ពុជាឲ្យបានទូលំទូលាយថែមទៀត។
ទី៥-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរពង្រឹងការអនុវត្ដច្បាប់ស្ដីពីទេសចរណ៍ និងការពង្រឹងសមាគមទេសចរដែលជាដៃគូដ៏សំខាន់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ប្រកបដោយនិរន្ដរភាព។
ទី៦-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរពង្រឹងការផ្តល់សេវាសាធារណៈ ក្នុងឧស្សាហកម្មទេសចរឲ្យកាន់តែប្រសើរថែមទៀត។ ក្នុងន័យនេះ ក្រសួងគួរបន្តជំរុញវិធីសាស្រ្តគ្រប់គ្រង និងផ្ដល់សេវាសាធារណៈក្នុងវិស័យទេសចរណ៍តាមប្រព័ន្ធបចេ្ចកវិទ្យា។
ទី៧-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរបន្តលើកកម្ពស់ការតភ្ជាប់ ការសម្រួលការធ្វើដំណើរ និងការដឹកជញ្ជូនភ្ញៀវទេសចរ ក្នុងបរិបទនៃការធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ានឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត
ទី៨-ក្រសួងទេសចរណ៍គួរធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានទទួលបានផលប្រយោជន៍ឲ្យកាន់តែច្រើនថែមទៀតពីវិស័យទេសចរណ៍ សំដៅចូលរួមកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន។
ទាក់ទងនឹងការធ្វើយុទ្ធនាការបម្រើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍នេះដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍អំពាវនាវផង ដែរដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ សិស្ស-និសិ្សត ព្រះសង្ឃ វិស័យឯកជន ជាពិសេសក្មួយៗយុវជនឲ្យ បន្តរួមចំណែកក្នុងយុទ្ធនាការប្រឡងប្រណាំង “ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាល្អ” ដើម្បីធ្វើឱ្យវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាកាន់តែមានភាពទាក់ទាញបន្ថែមទៀតដល់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិ។
ឯកឧត្តម ថោង ខុន រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងទេសចរណ៍ បានមានប្រសាសន៍វាយតម្លៃថា ក្រោមការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវ និងឈ្លាសវៃប្រកបដោយគិតិបណ្ឌិតរបស់ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាវិស័យទេសចរណ៏កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់និងទទួល បានសមិទ្ធិផលធំៗ ហើយវិស័យទេសចរណ៍ត្រូវបានទុកជាវិស័យអាទិភាពដ៏សំខាន់មួយក្នុងការកសាងសេដ្ឋកិច្ច សង្គម ដោយបាននាំនូវចំណូលជូនជាតិផ្ដល់ឱកាសការងារ និងចូលរួមដល់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រកប ដោយប្រសិទ្ធភាពពិសេសជំរុញការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវ ថ្នល់ ស្ពាន កំពង់ផែ អាកាសយាន្ដដ្ឋានការផ្គត់ផ្គង់ អគ្គីសនី ទឹកស្អាត នៅតំបន់ទេសចរណ៍អាទិភាព ការពង្រឹងសន្ដិភាព សន្ដិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ សណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម និងសុត្ថិភាពរបស់ទេសចរ ព្រមទាំងការ ដាក់ចេញគោលនយោបាយដ៏រស់រវើក ក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ។ល។
ឯកឧត្តម ថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា តាមព្យាករណ៍ឆ្នាំ២០១៤កម្ពុជានឹងទទួល បានទេសចរអន្ដរជាតិ៤,៧លាននាក់ ហើយឆ្នាំ២០១៥ប្រមាណ៥លាននាក់ ឆ្នាំ២០២០កម្ពុជាអាចទទួលភ្ញៀវទេស ចរអន្ដរជាតិប្រមាណ៧,៥ទៅ៨លាន នាក់ជាមួយនឹងចំណូលជាតិសរុបប្រមាណ ៥ពាន់លានដុល្លារនិងបង្កើតការងារ ដោយផ្ទាល់ប្រមាណ ៨៥លាននាក់ ។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣កម្ពុជាទទួល បានទេសចរអន្ដរជាតិ៤.២១០.១៦៥ នាក់ក្នុងកំណើន១៧,៥ភាគរយ (បើប្រៀប ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១២) ក្នុងនោះមកពី តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៧៦ភាគរយមកពីអឺរ៉ុប១៦ភាគរយមកពីអាមេរិ ក ។ ក្នុង ចំណោមទីផ្សារសំខាន់ទាំង១០របស់កម្ពុជា មានវៀតណាម ចិន កូរ៉េ ឡាវ ថៃ ជប៉ុន អាមេរិក អូស្ដ្រាលី រុស្សី បារាំង ជាមួយ នឹងកំណើនទេសចរក្នុងស្រុកប្រមាណ៧លាននាក់(ដែលមានកំណើនប្រមាណ៣ ភាគរយ)ដោយបាននាំចំណូលប្រមាណ ២.៥៤៧លានដុល្លារចាក់បញ្ចូលក្នុង សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា (ស្មើនឹង១៥,៥ភាគយ នៃGDP) និងបង្កើតការងារដោយផ្ទាល់ ប្រមាណ៦២ម៉ឺននាក់និងដោយប្រយោល រាប់ម៉ឺននាក់ទៀត៕