ពិព័រណ៌ចិន-អាស៊ាន លើកទី១៣ ក្រោមប្រធានបទ ការកសាងផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១ ផ្តោតសំខាន់ ទៅលើការតាំងបង្ហាញ នូវផលិតផលប្រើប្រាស់ទូទៅ បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានវិទ្យា គ្រឿងម៉ាស៊ីន សេវាកម្ម ការរៀបចំវេទិកា ពាណិជ្ជកម្ម កិច្ចប្រជុំនានា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច ការទូត ទេសចរណ៍ និងការផ្លាស់ប្តូរ វប្បធម៌ ជាពិសេសជាវេទិកាផ្សព្វផ្សាយ តាមរយៈការសម្តែងនិងការបង្ហាញនៅពន្លាជាតិរបស់ខ្លួន ប្រារព្វពិធីបើកជាផ្លូវ ការនៅព្រឹកថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦ នេះដោយបានការអញ្ជើញចូលរួមពីបណ្តាមេដឹកនាំចិន-អាស៊ានជាច្រើនរូប។
ថ្លែងក្នុងពិធីបើកពិព័រណ៌ចិន-អាស៊ាន លើកទី១៣ ឯកឧត្តមផឹង ជីងហ៊ួ ឯកឧត្តម ជន សាន តំណាងផ្នែក ចរចាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងជាអនុរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិន មានប្រសាសន៍ថា ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតីចិន បានសំដែងនូវការប្តេជ្ញាចិត្តនៅក្នុងគោលនយោបាយនៃការកែទម្រង់បើកចំហររបស់ខ្លួន។ ប្រទេសចិន និងអាស៊ាន គឺ ជាដៃគូសហប្រតិបតិ្តការដ៏ជិតស្និតហើយពិព័រណ៌ចិន-អាស៊ាន គឺជាវេទិកាសម្រាប់ប្រមូលផ្តុំនូវចំណុចឯកភាពគ្នា ក្នុង ការអភិវឌ្ឍដើម្បីផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកនិងភាពឈ្នះ ឈ្នះ ដូចគ្នា។ ឯកឧត្តមមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ បន្ថែមថា ឆ្នាំ២០១៦នេះគឺជាខួប២៥ឆ្នាំនៃទំនាក់ទំនងក្នុងភាពជាដៃគូសន្ទនាចិន-អាស៊ាននិងក៏ជាឆ្នាំដ៏សំខាន់មួយ សម្រាប់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្តខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ និងផ្លូវមួយ ក្រោមប្រធានបទរួមគ្នាកសាងផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១ និងការរួមគ្នាបង្កើតវាសនាសហគំន៍អាស៊ាន-ចិន ឲ្យកាន់តែស្អិតរមួត ដើម្បីជំរុញការរួមគ្នាពិភាក្សា ចែករំលែកគ្នា និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ។ ហើយពិព័រណ៌លើកនេះនឹងសម្រាច់បាននូវវិបុលភាព ក្នុងតំបន់ជាមិន ខាន។
ឯកឧត្តម ឈិន ចុង អនុប្រធានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិន មានប្រសាសន៍ថា ឆ្លងតាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរយៈពេល២៥ឆ្នាំកន្លងមក ចិន-អាស៊ាន បានបង្កើតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងស៊ីជំរៅ ហើយកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ចិន បានក្លាយជាវេទិកាដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងការបង្កើតឡើងនូវកិច្ចសន្ទនាគ្នា ក្នុងការ ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មចិន និងអាស៊ាន។
ដោយឡែកនៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់ឯកឧត្តម ចាង កាវលីឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិនមានប្រសាសន៍ថា ទំនាក់ទំនងរវាងចិន-អាស៊ាន បានក្លាយទៅជាទំនាក់ទំនងដៃគូ សន្ទនា ដែលមានភាពទូលំទូលាយបំផុត និងមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងយ៉ាងស្អិតរមូតបំផុត។ ឯកឧត្តមឧបនាយក រដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍បន្តថា ២៥ឆ្នាំកន្លងទៅចិនបានប្រកាសពីភាពសុខដុមរមនាជាមួយប្រទេសជិតខាង ធ្វើជាដៃគូ ជាមួយប្រទេសជិតខាង ពិសេសការទំនុកចិត្តខាងនយោបាយបានជះឥទ្ធពលដ៏ល្អដល់ទំនាក់ទំនង រវាងចិន-អាស៊ាន ពោលគឺប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្ត ទី១ជាមួយនិងអាស៊ាន និងក៏បានក្លាយទៅជាប្រទេសមាន ដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយ និងប្រទេសអាស៊ាននិមួយៗផងដែរ។ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍បន្តថា ២៥ឆ្នាំកន្លងទៅនេះបានបន្តនូវការបើកទូលាយ ផ្តល់ផលប្រយោជន៍និងផ្តល់នូវភាពឈ្នះ ឈ្នះ ដល់អាស៊ាន ពោលគឺភាគីទាំងពីរបានធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងផ្តល់នូវផលប្រយោជន៍ពីគ្នាទៅ វិញទៅមក ដោយមិនប្រកាន់ប្រទេសធំ ប្រទេសតូច ប្រទេសមាន ប្រទេសក្រនោះឡើយ។ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនឡើងពី៧,៩៩ប៊ីលាននៅឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់៧២ , ៧៦ប៊ីលាននៅឆ្នាំ២០១៥ ពោលគឺមានការកើនឡើង៥៨ដង។ ប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបំផុត ក្នុងរយៈពេល៦ឆ្នាំជាប់គ្នា ហើយអាស៊ានបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ចិនរយៈពេល ៥ឆ្នាំជាប់គ្នា។ ជាមួយគ្នានេះទំហំវិនិយោគមានការរីកចម្រើនរហូត១៦២ប៊ីលានដុល្លា។ ប្រទេសចិនបានរួមចំណែកស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាតភ្ជាប់ជាមួយនិងប្រទេសអាស៊ាន ហើយអាស៊ានទាំង១០ប្រទេសបានក្លាយជាសមាជិកស្ថាបនិក នៃធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ចិន។ ដូចគ្នានឹងមេដឹកនាំនៃប្រទេសចិនដទៃទៀតដែរនោះ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តី វៀតណាម ក្នុងនាមជាប្រទេសកិត្តិយសនៃពិព័រណ៌ចិនអាសានលើកទី១៣ មានប្រសាសន៍ថ្លែងដោយសេចក្តីរីករាយ ចំណោះកំណើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងចិន និងអាស៊ាន ក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំ នៃ ទំនាក់ទំនងក្នុងភាពជាដៃគូសន្ទនារវាងចិន-អាស៊ាន។
ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានលើកឡើងពីការចូលរួមចំណែករបស់វៀតណាមក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំហំពាណជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន-ចិន ក៏ដូចជាកំណើនពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគទ្វេភាគីរវាងចិន និងវៀតណាមផងដែរ។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថា គន្លឹៈក្នុងពិធីបើកពិធីបើកពិព័រណ៌ចិន-អាស៊ាន លើកទី១៣។ បន្ទាប់មកសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏ដូចជាមេ ដឹកនាំនៃប្រទេសអាស៊ាន-ចិន បានអញ្ជើញទស្សនាពិព័រណ៌ពាណិជ្ជកម្ម ចិន-អាស៊ាន ក្នុងបរិយាកាសស្និតស្នាលរ៉ាក់ទាក់បំផុត។
សូមបញ្ជាក់ថា ពិព័រណ៌ពាណិជ្ជកម្មចិន-អាស៊ាន ត្រូវបានរៀបចំឡើងជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ២០០៤ នៅទីក្រុងណាននីងខេត្តក្វាងស៊ី តាមគំនិតផ្តួចផ្តើមនិងស្នើឡើងដោយឯកឧត្តមវេន ជាបាវ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិន នាសម័យប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន លើកទី៧ឆ្នាំ២០០៣ នៅកោះបាលីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយទទួលបានការស្វាគមន៍ ពីថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន។ ចាប់ផ្តើមការរៀបចំពិព័រណ៌លើកទី១ នៅឆ្នាំ២០០៤ រហូតដល់លើកទី១៣ ឆ្នាំ២០១៦ នេះ កម្ពុជាបានចូលរួមដោយបំពេញការងារនិងគាំទ្រយ៉ាងសកម្ម ចំពោះពិព័រណ៌ ចិន-អាស៊ាន ដែលបានប្រារព្ធធ្វើជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅទីក្រុងណាននីង ខេត្តក្វាងស៊ី។ នៅក្នុងឱកាសពិព័រណ៌ ចិន-អាស៊ានលើកទី១ ឆ្នាំ២០០៤ កម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនចូលរួមតាំងបង្ហាញចំនួន២៣ និងមានស្តង់សរុបចំនួន២៦។ ចំនួនក្រុមហ៊ុនចូលរួមតាំងបង្ហាញ និងចំនួនស្តង់របស់កម្ពុជា ត្រូវបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៣ កម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនចូលរួមតាំងបង្ហាញចំនួន៩០ និងមានស្តង់សរុបចំនួន១១០។ ជាមួយគ្នានេះក្រៅពីការចូលរួមតាំងបង្ហាញនិងផ្សព្វផ្សាយ កម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនចូលរួមស្វែងរកដៃគូពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគជារៀងរាល់ឆ្នាំចំនួនប្រមាណ១០០ក្រុមហ៊ុន។ នៅក្នុងឱកាសនៃការចូលរួមពិព័រណ៌ចិន-អាស៊ានកន្លងមក កម្ពុជាមានកិច្ចសន្យា និងអនុស្សារណៈសរុបចំនួន ៣៣ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ដោយមានទឹកប្រាក់សរុប ១ពាន់៧៦០លាន៦៣០ពាន់ដុល្លា។