ដោយៈ អាដាម ប្រេដ
(អ្នកនិពន្ធឯករាជ្យ)
ការបាត់មុខពីឆាកនយោបាយ និងការខកខានពុំបានចុះជួបដោយផ្ទាល់
ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ ២០០៩ មក បានរុញច្រានមេបក្សប្រឆាំងលោក
សម រង្ស៊ី ដែលធ្លាប់តែមានឥទ្ធិពល ឱ្យឃ្លាតចាកឆ្ងាយការគាំទ្រពីសំណាក់សកម្មជន
និងពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលធ្លាប់ពឹងពាក់អាស្រ័យ ជាជំនួសមកវិញ គឺការសម្លឹងឃើញដំណែងប្រធានបក្សថ្មី
អាចនឹងត្រូវផ្តល់ឱ្យលោកស្រី មូរ សុខហួរ ដែលបាន និងកំពុងប្រឹងប្រែងកសាងប្រជាប្រិយ៍ភាពដ៏ខ្លាំងក្លា
ដើម្បីដណ្តើមយកឈ្មោះជាស្ត្រីខ្លាំងលំដាប់ទី១ ក្នុងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ឬអាចនឹងឈានទៅរកការបង្កើតគណបក្សប្រឆាំងថ្មីមួយទៀត។
ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យមួយចំនួន បានអះអាងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ស្តែងចេញតាមរយៈការធ្វើសកម្មភាពទាំងនៅផ្ទៃក្នុងគណបក្ស
ក៏ដូចជា ទាំងការពង្រីកឥទ្ធិពលទៅខាងក្រៅ ត្រូវបានលោកស្រី មូរ សុខហួរ
ឆក់យកឱកាសនេះ ដើម្បីផ្តួលលោក សម រង្ស៊ី
ដោយមិនដឹងខ្លួន ហើយក៏មិនអាចត្រូវបានទទួលនូវការស្តីបន្ទោសណាមួយចំពោះហេតុការណ៍ដែលនឹងមកដល់នាពេលខាងមុខដ៏ខ្លីនូវតួនាទីថ្មីរបស់លោកស្រីមូរ
សុខហួរ បានឡើយ ប្រសិនបើមានការផ្លាស់ប្តូរជ្រើសរើសប្រធានបក្សថ្មីមែននោះ។
អត្ថបទសារព័ត៌មាន ឌឹខេមបូឌែដេលី
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១ បានចុះផ្សាយថាលោកស្រី មូរ សុខហួរ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកិច្ចការនារី
កូតាហ៊ុនស៊ីនប៉ិច ធ្លាប់ជាអគ្គលេខាធិការគណបក្សសម រង្ស៊ី និងបច្ចុប្បន្នជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកំពត
បានបដិសេធ មិនព្រមលាឈប់ពីតួនាទីតំណាងរាស្ត្រ ជាមួយការសំរេចចិត្តរបស់តំណាងរាស្ត្របីរូប ក្នុងនោះមានទាំងស្តី២រូបផងដែរ ដែលបានលាលែងពីដំណែងកាលពីពេលថ្មីនោះទេ
។ សារព័ត៌មានដដែលនោះ ក៏បានរាយការណ៍ផងដែរ ដោយបានទទួលពាក្យចចាមអារាមថា លោកស្រីមូរ
សុខហួរ នឹងទៅបង្កើតគណបក្សថ្មី ប៉ុន្តែត្រូវបានលោកស្រី
មូរ សុខហួរ បដិសេធព័ត៌មាននោះ។
កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ
លោកស្រីមូរ សុខហួរ បានចេញមុខប្រកាសប្តឹងទៅស្ថានទូតប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដើម្បីទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីមហាជន
នៅក្នុង និងក្រៅប្រទេស ក្រោមលេសការការពារពលករមួយចំនួនដែលសង្ស័យថា
ត្រូវទទួលរងការធ្វើបាបដល់អាយុជីវិត។ តំណាលគ្នានេះដែរ លោកស្រី មូរ សុខហួរក៏បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសភូមា
ដើម្បីធ្វើជាគ្រូឧទ្ទេសនាមអំពី លទ្ធិប្រជាប្រជាធិបតេយ្យនៅទីនោះ តាមការអញ្ជើញរបស់គណបក្សប្រឆាំង
ដែលបានផ្តល់ឱកាសដល់លោកស្រី ក្នុងការព្យាយាមប្រដូចខ្លួនទៅនឹងលោកស្រី អ៊ុង
សានស៊ូជី ដែលជាមេបក្សជំទាស់ដ៏មានប្រជាប្រីយ៍ភាពនៅប្រទេសភូមា។ លោកស្រី មូរ សុខហួរ ក៏ទើបនឹងបានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលេខាទី១ របស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាផងដែរ អំពីបញ្ហានយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងជុំវិញការធ្វើពហិកាមិនចូលប្រជុំក្នុងរដ្ឋសភា
ដើម្បីអ្វីមួយដែលគណបក្សសម រង្ស៊ី ជឿជាក់ថា នឹងកើតមាននូវវិបត្តិធម្មនុញ្ញ
ប៉ុន្តែ ការព្យាយាមនោះត្រូវបរាជ័យដោយរដ្ឋសភាមានកូរ៉ុមគ្រប់គ្រាន់ ហើយច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០១២ក៏ត្រូវបានអនុម័តរួចហើយដែរ
ដោយមិនបង្កជាឧបសគ្គរាំងស្ទះអ្វីឡើយ ដោយសារតែសមាជិកសភារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានចំនួនលើសពី២ភាគ៣ទៅទៀត
ដែលគេហៅថាភាគច្រើនដាច់ខាត ឬជាការមានប្រៀប ។ បច្ចុប្បន្ន សមាជិកសភារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានកូរ៉ុម
រហូតដល់ទៅ៧៨ ឬ៧៩ ដែលនឹងសំរួលដល់ដំណើរការអនុម័តច្បាប់នានាប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន។ ដូច្នេះ
គណបក្សប្រឆាំងគួរគប្បីផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថក្នុងការប៉ុនប៉ងយកសម្លេងភាគតិចរបស់ខ្លួន
មកចាប់បង្ខំ ឬធ្វើការវេតូសម្រាប់សម្លេងភាគច្រើន គឺ «បក្សប្រឆាំងគ្មានសិទ្ធិវេតូនោះទេ»។
គណបក្សសម រង្ស៊ី គឺជាបក្សប្រឆាំងដែលបានចាញ់ឆ្នោតបីអណត្តិមកហើយ ហើយនឹងបន្តចាញ់នៅពេលក្រោយទៀត
ដែលបញ្ហាខ្លះបណ្តាលមកពីវិបត្តិផ្ទៃក្នុងបក្សមិនអាចនឹងរកច្រកដោះស្រាយបាន
។យុទ្ធនាការប៉ុនប៉ងចង់ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលដែលផ្តើមចេញពីការមិនគោរពច្បាប់
មិនគោរពនីតិរដ្ឋ ដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានប្រកាសយកមកអនុវត្តនៅកម្ពុជា តាមរបៀបប្រទេសមួយចំនួន
គឺជាអំពើខុសច្បាប់ និងក្បត់ពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
បើថ្លឹងថ្លែងអំពីជីវិតនយោបាយរបស់លោកសម
រង្ស៊ី ជាមួយនឹងលោកស្រីមូរ សុខហួរ ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ បុគ្គលទាំងពីររូប មានលក្ខណៈសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិដោយឡែកៗខុសដាច់ឆ្ងាយពីគ្នា
គឺលោកស្រីមូរ សុខហួរ អាចនឹងមានជីវិតនយោបាយលេចធ្លោរ និងបានប្រសើរជាងលោក
សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅនីរទេសខ្លួន និងជាទណ្ឌិតមួយរូបដ៏ទន់ជ្រាយ អស់សិទ្ធិជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ បាត់បង់នូវឱកាសសម្រាប់បំរើនយោបាយ
និងពុំមានសេចក្តីក្លាហានដូចលោកស្រីមូរ សុខហួរ ដែលហ៊ានតតាំងជាមួយផ្លូវច្បាប់
សុខចិត្តជាប់ពន្ធនាគារ បើទោះបីខ្លួនជាស្ត្រីក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ កាយវិការទាំងអស់របស់លោកស្រីមូរ
សុខហួរ នោះ វាគ្រាន់តែជាកលល្បិចនយោបាយបោកប្រាស់ ដើម្បីដណ្តើមប្រជាប្រីយ៍ភាពជាមួយលោកសម
រង្ស៊ី តែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះគេបានដឹងថា នៅទីបំផុតសមាជិកសភារបស់គណបក្សសម
រង្ស៊ី បានសម្រេចចិត្តបង់ប្រាក់ ឬឱ្យតុលាការកាត់ប្រាក់បៀរវត្សរ៍ប្រចាំខែរបស់លោកស្រី
មូរ សុខហួរ ដើម្បីការធានាបាននៅក្រៅឃុំ បន្ទាប់ពីតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានរកឃើញកំហុសក្រោមបទបរិហារកេរ្តិ៍ថ្នាក់ដឹកនាំនាពេលកន្លងមក
។
បើពិនិត្យមើលអំពីស្ថានភាពអាក្រក់
ដែលស្តែងចេញជាវិបត្តិដ៏ជ្រាលជ្រៅមិនអាចលាក់បាំងបាននៅក្នុងគណបក្ស
សម រង្ស៊ី ដែលជាដៃគូប្រជែងសម្លេងឆ្នោតជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលបីអណត្តិកន្លងមក
បើទោះជាគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានទទួលអសនៈចំនួន២៦ក្តី ប៉ុន្តែ នៅពីក្រោយការគ្មានវត្តមានរបស់មេបក្សនៅក្នុងប្រទេស
បានបង្កើតឱ្យមាននូវការបែកបាក់ទ្រង់ទ្រាយធំ ផ្តើមចេញពីថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់
និងសកម្មជនភាគច្រើន បានសំរេចចិត្តផ្លាស់ប្តូរការគាំទ្របក្សប្រឆាំងមួយនេះ
និងនាំគ្នាដើរចេញពីបក្ស ទៅចូលរួមជាមួយគណបក្សដ៏ទៃ ជាពិសេស ទៅចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងទទួលបាននូវការស្រឡាញ់ពេញចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋដ៏ច្រើនលើសលប់
ហើយអ្នកទាំងនោះ ក៏បាន និងកំពុងបំផុសឱ្យសកម្មជនជាច្រើនទៀតចាកចេញពីគណបក្សសម
រង្ស៊ី ផងដែរ ដោយសារតែពួកគេបានមើលឃើញពីភាពរងារគ្មានមេកើយដឹកនាំត្រឹមត្រូវ។
កំហុសព្រហ្មទណ្ឌដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ
នៅពីក្រោយអំពើដកបំផ្លាញតម្រុយបង្គោលព្រំដែន ការក្លែងឯកសារផែនទី និងបទបរិហារកេរ្តិ៍ជេប្រមាថ
គឺវាមានទម្ងន់ទោសគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបិទច្រកក្នុងការវិលត្រឡប់មកធ្វើនយោបាយវិញរបស់លោក
សម រង្ស៊ី ។ បទល្មើសទាំងនោះ គឺបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីកំសោយក្នុងការដឹកនាំរបស់លោកសម
រង្ស៊ី ដែលប្រកាន់ទម្លាប់ជាន់ឈ្លីលើច្បាប់ ញុះញង់ បង្កចលាចលក្នុងសង្គម
បំភិតបំភ័យអ្នកវិនិយោគមិនឱ្យមកបណ្តាក់ទុន និងការអូសទាញប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចូលរួមប្រព្រឹត្តនូវអំពើរខុសច្បាប់នានា
ដែលសកម្មភាពទាំងនោះ អាចនឹងនាំឱ្យពលរដ្ឋរងគ្រោះជាបន្តបន្ទាប់ដោយសារនយោបាយមិនទទួលយកការពិត
អំពីសន្តិភាពដែលកំពុងមានសព្វថ្ងៃ ក៏ដូចជាសមិទ្ធផលដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល
។ ចុងក្រោយនេះ ជុំវិញការសំរេចចិត្តខុសរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលបាន និងកំពុងខំប្រឹងរកវិធីគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីស្វែងរកកំហុសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល
តាមរយៈការបង្ខំឱ្យអ្នកតំណាងរាស្ត្ររបស់ខ្លួនលាលែងចេញពីដំណែង ការប្រកាសធ្វើពហិកាមិនចូលប្រជុំសភា
ជាពិសេស ការដាក់សម្ពាធមកលើសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន តាមរយៈការគំរាមប្តឹងទៅអន្តរជាតិឱ្យផ្តាច់ជំនួយ
គឺដើម្បីតែជាថ្នូរនឹងល័ក្ខខ័ណ្ឌរកច្រកចូលស្រុកតែប៉ុណ្ណោះ។
ការបង្កើតនូវបញ្ហាអស់ទាំងនេះ
វាគ្រាន់តែជាយុទ្ធវិធីរបស់សត្វមូស ដែលចង់កាឡាខ្លួនជាខ្លា ដើម្បីមានប្រៀបលើបណ្តាសត្វនានា
ប៉ុន្តែ សេចក្តីប្រាថ្នានោះវាស្ថិតនៅឆ្ងាយពីការពិតខ្លាំងណាស់ ។ កលល្បិចទុច្ចរិតដែលផ្តើមចេញពីគំនិតអត្តនោម័តនិយមរបស់លោក
សម រង្ស៊ី មិនអាចទទួលបាននូវលទ្ធផលល្អនោះឡើយ
។ផ្ទុយទៅវិញសកម្មភាពនេះ គឺគ្រាន់តែជាការបង្វែពីវិបត្តិផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន
ដើម្បីការកេងចំណេញនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ ។ការពិត សព្វថ្ងៃនៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សសម
រង្ស៊ី បាន និងកំពុងបាត់ទំនុកចិត្តរវាងគ្នានិងគ្នា ដោយការសង្ស័យអំពីវត្តមានរបស់ជនបង្កប់ក្នុងបក្សដែលតែងតែទម្លាយការណ៍សម្ងាត់ទៅខាងក្រៅ។
ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនក្នុងគណបក្សប្រឆាំងសម រង្ស៊ី បានទៅឈរឈ្មោះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានាពេលខាងមុខ ហើយតំណាងរាស្ត្រមួយចំនួនទៀតក្នុងបក្ស កំពុងប្រឈមមុខនឹងរឿងអាស្រូវស្នេហាផិតក្បត់ជាមួយគ្នា
ខ្លះខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះដោយងប់នឹងល្បែង ក្រៅពីនេះមានការចោទប្រកាន់ពីក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលបានចាកចេញពីបក្សថា ពួកគេមិនអាចរួមរស់នៅជាមួយតទៅទៀតបានទេ
ដោយសារគណបក្សនេះប្រកាន់យកនូវការដឹកនាំតាមបែបគ្រួសារនិយម និងដើម្បីតែបំរើផលប្រយោជន៍សួនតួរៀងៗ
ដោយមិនគិតពីប្រយោជន៍ជាតិជាធំនោះទេ។
ដូច្នេះ ក្នុងដំណាក់កាលដែលផ្ទៃក្នុងគណបក្សទាំងមូលប្រឈមនឹងរឿងអាស្រូវ
និងលោកសម រង្ស៊ី កំពុងតែបាត់បង់ឱកាសបែបនេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកវិភាគនាំគ្នាឱ្យតម្លៃខ្ពស់ទៅលើលោកស្រី
មូរ សុខហួរ ដែលពួកគេបានពិពណ៌នាថា អ្នកដែលអាចទាញបានផលប្រយោជន៍ពីវិបត្តិក្នុងបក្សប្រឆាំងមួយនេះ
គឺមានតែលោកស្រី មូរ សុខហួរ តែម្នាក់គត់ លោកស្រីអាចមានឱកាសគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន
ហក់ចាប់យកដំណែងជាប្រធានបក្សថ្មីជំនួសលោកសម រង្ស៊ី ឬក៏លោកស្រី អាចប្រមូលយកសម្លេងអ្នកគាំទ្រទាំងអស់
ដើម្បីទៅបង្កើតគណបក្សថ្មី ហើយរៀបចំរបៀបដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងថ្មីមួយដែលប្រកាន់យកតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ
គឺជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត៕