រាយនាមព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងរាជសម័យនៃការគ្រប់គ្រងប្រទេស

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ មិនមែនជារឿងងាយទេ ដោយសារតែគ្មានឯកសារច្បាស់លាស់បន្សល់ទុក​ឱ្យស្រាវជ្រាវ។ ដូច្នេះយើងត្រូវតែកកាយរើមួយម្តងមួយផ្នែកៗ មករៀបចំផ្គុំគ្នាដើម្បីឱ្យបានឃើញការពិតពីមួយសម័យកាលទៅមួយសម័យទៀត។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាការស្រាវជ្រាវប្រវត្តិនៃការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងព្រះនាមរបស់ទ្រង់នីមួយៗ៖

* សម័យនគរភ្នំ (ហ្វូណន សវទី១ ៥៥០ គស)
1. ព្រះនាងសោមាហៅលីវយី (ដើមសតវត្សទី១)
2. កៅណ្ឌិន្យ(៦៨)
3. មិនស្គាល់ព្រះនាម (សតវត្សទី២)
4. មិនស្គាល់ព្រះនាម ចិនហៅ បាន់ ហួង (សតវត្សទី២)
5. មិនស្គាល់ព្រះនាម ចិនហៅ ហ្វាន់ហ្វាន់(ដើមសតវត្សទី៣)
6. ស្រីម៉ារ៉ា ចិនហៅ ចេម៉ាន់(២០៥- ២២៥)
7. មិនស្គាល់ព្រះនាមចិនហៅ Fan chin sheng(២២៥)
8. មិនស្គាល់ព្រះនាម ចិនហៅហ្វាន់ចាន់(២២៥ -២៤០)
9. មិនស្គាល់ព្រះនាម ចិនហៅហ្វាន់សីុយន់(២៤០- ២៨៧)
10. មិនស្គាល់ព្រះនាម(សតវត្សទី៣)
11. មិនស្គាល់ព្រះនាមចិនហៅតៀនជូចាន់តាន(សតវត្សទី៤)
12. មិនស្គាល់ព្រះនាម(សតវត្សទី៤)
13. កៅណ្ឌិន្យទី២ចិនហៅចាវចិនជូ(? ៤៣៤)
14. ស្រី =ន្រ្ទវរ្ម័ន(៤៣៤- ៤៣៥)
15. មិនស្គាល់ព្រះនាម មិនស្គាល់រជ្ជកាល
16. មិនស្គាល់ព្រះនាម មិនស្គាល់រជ្ជកាល
17. កៅណ្ឌិន្យជ័យវរ្ម័ន(៤៨៤ -៥១៤)
18. រុទ្រវរ្ម័ន(៥១៤- ៥៥០)

* សម័យចេនឡា(៥៥០- ៨០២ គស)

1. ស្រីភវវរ្ម័នទី១(៥៥០- ៦០០)
2. ស្រីមហេន្រ្ទវរ្ម័ន៦០០ -៦១៦)
3. អីសានវរ្ម័នទី១(៦១៦- ៦៣៥)
4. ស្រីភវវរ្ម័នទី២(៦៣៩ -៦៥៧)
5. ជ័យវរ្ម័នទី១៦៥៧- ៦៨១)
6. ព្រះនាងជ័យវតី(៦៨១- ៧១៣)
7. ចេនឡាចែកជាពីរ

*ចេនឡាដីគោក(ចេនឡាខាងជើង)ចេនឡាទឹកលិច
(ចេនឡាខាងត្បូង) (៧០៦- ៨០២) ការឈ្លានពានរបស់ជ្វា
(៧៧៤ -៨០២)

* សម័យអង្គរ(៨០២ -១៤៣១ គស)
1. ជ័យវរ្ម័នទី២(៨០២- ៨៥០)
2. ជ័យវរ្ម័នទី៣(៨៥០- ៨៧៧)
3. អិន្រ្ទវរ្ម័នទី១(៨៧៧ -៨៨៩)
4. យសោវរ្ម័នទី១(៨៨៩- ៩០០)
5. ហសវរ្ម័នទី១(៩០០- ៩២៥)
6. អីសានវរ្ម័ន២(៩២៥ -៩២៨)
7. ជ័យវរ្ម័នទី៤(៩២៨- ៩៤១)
8. សហវរ្ម័នទី២(៩៤១ -៩៤៥)
9. រាជេន្រ្ទវរ្ម័នទី២(៩៤៥ -៩៦៨)
10. ជ័យវរ្ម័នទី៥(៩៦៨ -១០០១)
11. ឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី១(១០០២)
12. ជ័យវីរវរ្ម័ន(១០០២- ១០០៦)
13. សុរិយាវរ្ម័នទី១(១០០៦- ១០៥០)
14. ឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី២(១០៥០- ១០៦៦)
15. ហសវរ្ម័នទី៣(១០៦៦- ១០៨០)
16. នរិន្រ្ទវរ្ម័ន(១០៨០- ១១១៣)
17. ជ័យវរ្ម័នទី៦(១០៨០- ១១០៧)
18. ធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី១(១១០៧- ១១១៣)
19. សុរិយវរ្ម័នទី២(១១១៣- ១១៥០)
20. ធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី២(១១៥០ -១១៥៦)
21. យសោវរ្ម័នទី២(១១៥៦- ១១៦៥)
22. Tribhuvanidyavarman(1165 -1177)
23. ការឈ្លានពានរបស់ចាម(១១៧៧ -១១៨១)
24. ជ័យវរ្ម័នទី៧(១១៨១- ១២១៨)
25. អិន្រ្ទវរ្ម័នទី២(១២១៨- ១២៤៣)
26. ជ័យវរ្ម័នទី៨(១២៤៣- ១២៩៥)
27. អិន្រ្ទវរ្ម័នទី៣(១៣៩៥ -១៣០៧)
28. ស្រីជ័យវរ្ម័ន(១៣០៧ -១៣២៧)
29. ជ័យវរ្ម័នទី៩(១៣២៧- ១៣៣៦)
30. ត្រសក់ផ្អែម(១៣៣៦ -១៣៤០)
31. និព្វានបទ(១៣៤០ -១៣៤៦)
32. លំពង្សរាជា(១៣៤៦ -១៣៥១)
33. សុរិយាវង្ស(១៣៥១- ១៣៦៣)
34. បរមរាជាទី១(១៣៦៣- ១៣៧៣)
35. ធម្មាសោក(១៣៧៣ -១៣៩៣)
36. បរមរាជាទី២(១៣៩៣ -១៤៦៣)

* សម័យចតុមុខ(១៤៣១ ១៥២៥ គស)
1. បរមរាជាទី២
2. នារាយណ៍រាជាទី(១១៤៦៣-១៤៦៩)
3. ស្រីរាជា(១៤៦៩-១៤៧៥)
4. ស្រីសុរិយាទ័យ(១៤៧៥-១៤៨៥)
5. ធម្មោរាជាទី១(១៤៨៥-១៥០៤)
6. ស្រីសុគន្ធបទ(១៥០៤-១៥១២)
7. ស្រីជ័យជេដ្ឋាធិរាជ្យ(១៥១២-១៥២៥)
8. សង្គ្រាមស៊ីវិល៖សង្គ្រាមរវាងពញាច័ន្ទ និងស្ដេចកន
១៥១៦-១៥២៥

* សម័យលង្វែក(១៥២៥ ១៥៩៤ គស)
1. បរមរាជាទី៣(១៥១៦-១៥៦៦)
2. បរមរាជាទី៤(១៥៦៦-១៥៧៦)
3. បរមរាជាទី៥(១៥៧៦-១៥៨៦)
4. ជ័យជេដ្ឋាទី១(១៥៨៦-១៥៩៣)
5. ការឈ្លានពានរបស់សៀម៖ ១៥៩៣ (៣ខែ)
6. រាមាជើងព្រៃ(១៥៩៤-១៥៩៦)
7. បរមរាជាទី៦(១៥៩៦-១៥៩៩)
8. បរមរាជាទី៧(១៥៩៩-១៦០០)
9. កែវហ្វ៊ាទី១(១៦០០-១៦០៣)
10. បរមរាជាទី៨(១៦០៣-១៦១៨)

* សម័យឧត្ដុង(១៦២០ ១៨៦៣ គស)
1. ជ័យជេដ្ឋាទី២(១៦១៨-១៦២៨)
2. ធម្មោរាជាទី២(១៦២៩-១៦៣៤)
3. អង្គទងរាជា(១៦៣៥-១៦៣៩)
4. បទុមរាជា(១៦៣៩-១៦៤១)
5. រាមាធិបតីទី១(១៦៤១-១៦៥៩)
6. បរមរាជាទី៩ (១៦៥៩-១៦៧២)
7. ជ័យជេដ្ឋាទី២(១៦៧២-១៦៧៣)
8. កែហ្វ៊ាទី២(1973- 1975)
9. ជ័យជេដ្ឋាទី៦(១៦៧៥-១៦៩៥)
10. រាមាធិបតីទី២(១៦៩៥-១៦៩៦)
11. ជ័យជេដ្ឋាទី៦(១៦៩៦-១៦៩៩)
12. កែវហ្វ៊ាទី៣(១៦៩៩-១៧០០)
13. ជ័យជេដ្ឋាទី៦(១៧០០-១៧០២)
14. ធម្មោរាជាទី៣(១៧០២-១៧០៣)
15. ជ័យជេដ្ឋាទី៦(១៧០៣-១៧០៦)
16. ធម្មោរាជាទី៣(១៧០៦-១៧០៩)
17. កែវហ្វ៊ាទី៣(១៧១០-១៧២២)
18. សត្ថាទី២(១៧២២-១៧២៩)
19. សត្ថាទី២(១៧៤៩)
20. រាមាធិបតីទី៣(១៧៤៧-១៧៤៨)
21. ធម្មោរាជាទី៤(១៧៤៨)
22. ជ័យជេដ្ឋាទី៥(១៧៤៩-១៧៥៥)
23. រាមាធិបតីទី៣(១៧៥៦-១៧៥៧)
24. នារាយណ៍រាជាទី២(១៧៥៨-១៧៧៥)
25. រាមរាជា(១៧៧៥-១៧៧៩)
26. នារាយណ៍រាជាទី៣(១៧៧៩-១៧៩៦)
27. ឧទ័យរាជា(១៧៩៦-១៨៣៤)
28. ក្សត្រីអង្គមី(១៨៣៤-១៨៤០)
29. ស្រីសុរិយោពណ៌(១៨៤០-១៨៥៩)

* សម័យអាណានិគមបារាំង(១៨៦៣ ១៩៥៣ គស)
1. នរោត្ដម(១៨៥៩-១៩០៤)
2. ស៊ីសុវត្តិ(១៩០៤-១៩២៧)
3. ស៊ីសុវត្តិមុនីវង្ស(១៩២៧-១៩៤១)
4. នរោត្ដមសីហនុ(១៩៤១-១៩៥៥)
5. នរោត្ដមសុរាម្រឹត(១៩៥៥-១៩៦០)
*សម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម(១៩៥៣– ១៩៧០ គស)
1. នរោន្ដមសីហនុ(១៩៥៣ -១៩៧០)

*សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ(១៩៧០- ១៩៧៥ គស)
1. មេដឹកនាំ លន់ នុល(១៩៧០- ១៩៧៥)

*សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥- ១៩៧៩ គស)
1 .មេដឹកនាំ ឈ្មោះ ប៉ុល ពត(១៩៧៥- ១៩៧៩)

*សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(១៩៧៩ -១៩៨៩ គស)
សម័យរដ្ឋកម្ពុជា(១៩៨៩- ១៩៩១ គស)

*សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២
1. នរោត្តមសីហនុ(១៩៩៣-២០០៤)
2. នរោត្តមសីហមុនី(២០០៤-បច្ចុប្បន្ន)

ប្រភព៖ Camwatchblogs កែសម្រួល៖ មនោ វិជ្ជា