ប្រតិភូរាប់រយនាក់
ដែលចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆាំ្នធំបំផុតស្តីពីគ្រាប់មីននៃពិភពលោក បានមកដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
និងបានទទួលបានបដិសណ្ឋារកិច្ចនៅវិមានសន្តិភាពក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំលើកទី១១
នៃរដ្ឋភាគី នៃអនុសញ្ញាស្តីពីការហាមឃាត់ការប្រើគ្រាប់មីនប្រឆាំងនឹងមនុស្ស
ឬ អនុសញ្ញាក្រុងអូតាវ៉ា(11MSP) ។
អញ្ជើញចូលរួមជាគណៈអធិបតីក្នុងពិធីបើកដ៏មហោឡាឫកនេះ
រួមមាន សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ
ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ប្រធានកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ (UNDP) លោកជំទាវ ហេឡិន ក្លាក (Helen CLARK) អ្នករស់រានមានជីវិតពីគ្រាប់មីន, កញ្ញា សុង កុសល
ទូតសុឆន្ទៈនៃយុទ្ធនាការអន្តរជាតិស្តីពីការហាមប្រាមការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីន (ICBL) និង ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន
រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលជាប្រធានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំ 11SMP នេះ។
ប្រតិភូក៏បានទស្សនាផងដែរការសម្តែងសិល្បៈដ៏រស់រវើកដោយក្រុមរបាំនាយកដ្ឋានសិល្បៈ នៃក្រសួងវប្បធម៌
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃប្រទេសកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា “សម្រាប់កម្ពុជា
តំណែងប្រធាននេះគឺជាបុព្វសិទិ្ធក្នុងការផ្តល់សេវា និងការទទួលខុសត្រូវដ៏ធំមួយដែលត្រូវបំពេញ"។ "ប្រវត្តិនៃការបោសសម្អាតមីន
និងការផ្តល់ដីសម្រាប់ផលិតកម្មកសិកម្ម បានចាប់ផ្តើមក្រោយពេលរំដោះប្រទេសពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍
ប៉ុល ពត នៅដើមឆ្នាំ
១៩៧៩ ដែលនៅក្នុងនោះ អ្នកស្រី គង់ សារឿន បានក្លាយជាវីរៈនារីជាតិ ដោយបានដឹកនាំក្រុមអនុសេនាធំបោសសម្អាតមីនមួយប្រកបដោយសេចក្តីក្លាហាន ដើម្បីបោសសម្អាតមីននៅប៉ែកបូព៌ានៃប្រទេស។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ការបោសសម្អាតមីនមនុស្សធម៌បានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ
១៩៩២ ដើម្បីផ្តល់ដីមានសុវត្ថិភាពជូនដល់ជនមាតុភូមិនិវត្តន៍ជាង
៣៥០.០០០
នាក់ ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស”។
ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន
រដ្ឋមន្រ្តីអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានជ្រើសតាំងនៃកិច្ចប្រជុំលើកទី ១១ នៃរដ្ឋភាគីអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា(11MSP) បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីបើកថា “ខណៈដែលពិភពលោកមកកាន់កម្ពុជា ដែលគឺជាកន្លែងកំណើតមួយនៃចលនានេះ
យើងទាំងអស់គ្នាសូមស្វាគមន៍ឳកាសមាសមួយ ដែលនៅក្នុងនោះយើងអាចឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីកិច្ចប្រឹងប្រែងរយៈពេលពីរទស្សវត្សរ៍ កន្លងមក
និងធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តសំខាន់ៗ ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតនិងអាវៈយៈវៈថែមទៀត"។ "នេះគឺការតាំងចិត្តផ្នែកនយោបាយនៅកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៃរាជរដ្ឋាភិបាលយើងខ្ញុំ និងការតាំងចិត្តដ៏ពិតប្រាកដរបស់យើងចំពោះអនុសញ្ញានេះហើយ ដែលបានជម្រុញដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់យើងក្នុងការទទួលរៀបចំនិងទទួលតំណែងជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំនេះ។"
លោកជំទាវ ហេឡិន ក្លាក
(Helen CLARK) ប្រធាន
UNDP ដែលបានចូលរួមក្នុងពិធីបើកនេះ បានមានប្រសាសន៍អំពីផលប៉ះពាល់ជាឧបសគ្គនៃគ្រាប់មីន។ "នៅតាមបណ្តាប្រទេសដែលងើបចេញពីវិវាទ យុទ្ធភ័ណ្ឌទាំងនេះពន្យឺតការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍នៃជនភៀសខ្លួន
និង ការវិលត្រឡប់នៃជនភៀសសឹក។
វារារាំងដល់ការផ្តល់ជំនួយនិងជំនួយសង្គ្រោះ វាធ្វើឲ្យសហគមន៍ខាតបង់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយប្រយោជន៍និងសុវត្ថិភាពនូវដីនិងធនធានធម្មជាតិ។ ការគម្រាមកំហែងជាប្រចាំរបស់វា
រាំងស្ទះដល់មុខរបរប្រមាញ់ជាប្រពៃណី ការអភិវឌ្ឍជីវភាព
និងលទ្ធភាពចូលដល់ទីកន្លែងដែលមានសារៈសំខាន់ខាងវប្បធម៌និងសាសនា។ ផលប៉ះពាល់រួមលើសន្តិសុខមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៃការធ្វើចលនា គឺមានលក្ខណៈធំធេងណាស់។”
កញ្ញា សុង កុសល
យុវនារីកម្ពុជាមួយរូបដែលបានតំណាងឲ្យទុក្ខវេទនានៃជនរួចរស់ពីគ្រាប់មីននៅគ្រប់ទីកន្លែង
និងជាជនមួយរូបនៃជនល្បីល្បាញបំផុតនៃអនុសញ្ញា បាននិយាយអំពីចលនានេះថាៈ “បណ្តាជនរួចរស់ទីមួយដែលបានរ៉ាយរ៉ាប់រឿងរបស់ខ្លួនជូនពិភពលោក គឺជាជនជាតិកម្ពុជា។
យើងបានធ្វើដូច្នេះនៅអង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្រុងវីយ៉ែនក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៥ និង នៅក្រុងហ្សឺណែវ
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦។ នារាត្រីនេះ
គ្នាយើងខ្ញុំប្រាំមួយនាក់ពីសករាជនោះស្ថិតនៅទីនេះជាមួយយើងទាំងអស់គ្នា។ សន្និសីទមួយដែលយើងបានរៀបចំនៅទីនេះក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ
១៩៩៥ គឺជាការចាប់ផ្តើមនៃការធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងគ្រាប់មីននៅជុំវិញពិភពលោក។ នៅកម្ពុជា
យើងខ្ញុំមានមោទនភាពជាខ្លាំងដោយព្រះមហាក្សត្រនិងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីយើងខ្ញុំ បានគាំទ្រយុទ្ធនាការរបស់យើងដើម្បីហាមប្រាមគ្រាប់មីនតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣។ ព្រះមហាក្សត្រនិងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីគឺជាផ្នែកមួយនៃចលនាដែលបាននាំទៅដល់អនុសញ្ញាក្រុងអូតាវ៉ា ហើយព្រះអង្គ និងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅតែគឺជាផ្នែកមួយនៃចលនានាពេលបច្ចុប្បន្ន”។
សម័យប្រជុំផ្លូវការនៃកិច្ចប្រជុំ 11MSP ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២៨
ខែវិច្ឆិកា
ឆ្នាំ ២០១១ នៅវិមានសន្តិភាព ដោយមានការចូលរួមពីអ្នកចូលរួមជាង ១០០០ នាក់
ដែលរួមមានរដ្ឋមន្ត្រី អង្គទូត ជំនាញការខាងគ្រាប់មីន និងអ្នករួចរស់ជីវិត។
កិច្ចប្រជុំ 11MSP គឺជាកិច្ចប្រជុំពហុភាគីធំបំផុតដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។
ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំ 11MSP ។ ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតថា
ការជ្រើសតាំងវាជាមោទនៈភាពរបស់ប្រជាជន និងប្រទេសកម្ពុជា។ កម្ពុជានឹងប្រឹងឲ្យអស់លទ្ធភាព
ដើម្បីជម្រុញការអនុវត្តអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា និងផែនការសកម្មភាពនៃទីក្រុងកាតាហ្សេណា។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ថា
សំរាប់ប្រទេសកម្ពុជាវេនជាប្រធាននេះនឹង ផ្តល់បន្ទុកទទួលខុសត្រូវ និង
កិត្តិយសដ៏ធំមួយក៏ ប៉ុន្តែសំរាប់ចលនានៃការហាមប្រាមការប្រើប្រាស់ អាវុធមួយនេះ
គឺជានិមិត្តរូបដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុត។
ប្រការដែលកិច្ចប្រជុំប្រព្រឹត្តទៅនៅក្រុងភ្នំពេញ មានន័យថា
អនុសញ្ញានេះបានវិលត្រឡប់មកកាន់ទឹកដីនៃការចាប់កំណើតរបស់ខ្លួនកាលពី ២០
ឆ្នាំមុន។គឺចេញពីសោកនាដកម្ម ការឈឺចាប់របស់ជនរងគ្រោះដោយសារមីននៅកម្ពុជាក៏ដូចជានៅ
តំបន់ស្រដៀងគ្នា នៅប្រទេស Mozambique,
Angola, Afghanistan ឬនៅ Bosnia-Herzegovina នេះ ហើយ
ដែលការប្តេជាចិត្តដើម្បីលុបបំបាត់អាវុធដ៏អមនុស្សធម៌មួយនេះ បានកកើតឡើង។សម្តេច
តេជោថ្លែងថា សោកនាដកម្មកន្លងទៅរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាសោកនាដកម្មដោយឡែកប្រកប
ដោយការឈឺចាប់បំផុត។ នេះជាឱកាសដ៏សំខាន់ ដើម្បីយើង
រួមគ្នាពិនិត្យឡើងវិញនូវផ្លូវដែលយើងបានដើរ សមិទ្ធផលដែលយើងបានសំរេច
និងការប្រឈមដែល នៅមានបន្តចំពោះមុខយើង ដើម្បីសំរេចគោលដៅនៃអនុសញ្ញា ។
តាងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូលសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសំដែង
នូវសេចក្តីរីករាយជាអនេក និង
បានស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅបំផុតចំពោះវត្តមានរបស់ភ្ញៀវ ជាតំណាង នៃរដ្ឋភាគី
និង រដ្ឋមិនមែនភាគីអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ថាប័ននានា
ដែល អញ្ជើញ្ញពីគ្រប់ទ្វីបនៃពិភពលោកមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី ១១
នៃរដ្ឋភាគីអនុសញ្ញាស្តីពីការហាម ប្រាមការប្រើប្រាស់ ការផលិត ការរក្សាទុក ការផ្ទេរគ្រាប់មីន
ប្រឆាំងមនុស្ស និងការបំផ្លាញវានោះ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ 11MSP ប្រតិភូនឹងពិនិត្យរបាយការណ៍វឌ្ឍនភាពភ្នំពេញ ដែលគឺជាឯកសារលម្អិតមួយដែលវាស់វែងវឌ្ឍនភាពនៅក្នុងឆ្នាំកន្លងមក
និង គូសបង្ហាញការងារជាអាទិភាពទាំងឡាយដែលត្រូវធ្វើសម្រាប់ឆ្នាំខាងមុខនេះ។
នៅថ្ងៃទី ៣០
ខែវិច្ឆិកា កិច្ចប្រជុំ 11MSP នឹងរួម មានសម័យប្រជុំពិសេសមួយដែលប្រារព្ធរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចាប់តាំងពីពេល ដែលចលនាប្រឆាំងគ្រាប់មីនពីប្រទេសនានា ដូចជាកម្ពុជាជាដើម។
ម្យ៉ាងទៀត នៅក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍នេះ ព្រឹត្តិការណ៍អមផ្សេងៗជាង ៣០ នឹងប្រព្រឹត្តិទៅដោយមានការបង្ហាញមួយចំនួនអំពីកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ កម្ពុជាក្នុងការបោសសម្អាតមីននិងក្នុងការជួយជនរងគ្រោះ។
សូមបញ្ជាក់ថា អនុសញ្ញាហាមប្រាមការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សត្រូវបានអនុម័តនៅទីក្រុង
អូស្លូ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ ដោយបើកឲ្យចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងអូតាវ៉ា នៅឆ្នាំដដែល
ហើយចូលជាធរមានក្នុង ឆ្នាំ១៩៩៩។ មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ មានរដ្ឋចំនួន ១៥៨
ជារដ្ឋភាគីក្នុងអនុសញ្ញានេះ។ រដ្ឋចំនួន ១៥៣ លែងមានផ្ទុកនូវគ្រាប់មីននៅក្នុងប្រទេសទៀតហើយ។
គ្រាប់មីនជិត ៤៤,៥ លានគ្រាប់ត្រូវបានកំទេចចោលដោយរដ្ឋភាគីទាំងនោះ។ រដ្ឋចំនួន
៣៤ក្នុងចំណោម ៥០រដ្ឋ ក្នុងពេលតែមួយនោះបានផលិតនូវគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្ស ត្រូវបានហាមប្រាមដោយអនុសញ្ញានេះក្នុងការផលិត។
រដ្ឋភាគីស្ទើតែទាំងអស់បានធ្វើការផ្អាកការផលិត និង ផ្ទេរគ្រាប់មីនទៀតហើយ។
ការបោស សម្អាតមីនបានទទួលលទ្ធផល ផ្ទៃដីរាប់លានម៉ែត្រក្រឡាដែលពីមុនជាដីគ្រោះថ្នាក់ដោយសារគ្រាប់មីន
ត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់សម្រាប់សកម្មភាពមនុស្សធម៌ទូទៅ។
កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៧
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានកត់សម្គាល់អនុសញ្ញាស្តីពីការ ហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សនេះថាជា
ជំហានដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងប្រវត្តិ សាស្ត្រនៃការកាត់រំសាយអាវុធ” និង ថា ជា “ជ័យជំនះជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយសម្រាប់អ្នកទន់ខ្សោយ និងអ្នក
ងាយរងគ្រោះនៃពិភពលោកយើង។
