សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានប្រកាសការធានាចំពោះភាពស្ថិតស្ថេរនៃរបបរាជានិយម ក្នុងខណៈដែលមានព្រះអង្គម្ចាស់មួយអង្គដែលធ្លាប់បំផ្លាញរបបរាជានិយមក្នុងទសវត្សរ៍ទី៧០ ចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រឆាំង ដែលមានពួកក្រុមប្រដាប់អាវុធ និងទង់ជាតិរបស់គេ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូររបបរាជានិយម។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធសមិទ្ធផលនៅវត្តសិរីសារពេជ្រ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំល្វា ស្រុកព្រះស្ដេច ខេត្ដ ព្រៃវែង កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ថា ឥឡូវនេះមានអង្គម្ចាស់មួយអង្គ ដែលកំពុងខិតខំបំផ្លាញរបបរាជានិយម បំផ្លាញព្រះមហាក្សត្រ បំផ្លាញរាជបល្ល័ង្គ បំផ្លាញព្រះកិត្តិនាមព្រះរាជវង្សានុវង្ស តាមរយៈនៃការចូលរួមជាមួយ គណបក្សប្រឆាំង ដែលមានពួកក្រុមប្រដាប់អាវុធ និងក្រុមដែលមានទង់ជាតិដែលបានបង្ហាញនេះ ចង់ផ្លាស់ប្តូររបបរាជានិយមតាមរយៈទង់ជាតិរបស់គេ។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា មិនមែនត្រឹមតែចង់ដូរគណបក្សប្រជាជន និងដូរ ហ៊ុន សែន ទេ តែដូររបបតែម្តង។ ហ៊ុន សែន គ្រាន់តែជារនាំងការពារ ហើយវាយបើកផ្លូវដើម្បីទំលាយចូលឲ្យដល់រាជវាំងតែប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទងនឹងវត្តមានព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ ដែលបានទៅចូលរួមជាមួយបក្សប្រឆាំង ហើយនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ទៅនិយាយនៅខេត្តកំពត ហើយត្រូវបានយកមកចាក់ផ្សាយក្នុងកម្មវិធីសង្គ្រោះជាតិ ដែលក្នុងនោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មកោ ក៏អះអាងថា ខ្លួនតំណាងឲ្យរាជវង្សខ្មែរ ត្រួវបានសម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងអំពីករណីនេះថា សម្តេចក្រុមព្រះនរោត្ដម រណឬទិ សរសេសំបុត្រ ផ្ញើជាចុតហ្មាយមួយឲ្យខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំនៅថ្ងៃ ទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣នេះ។ ព្រះអង្គបានមានបន្ទូលក្នុងចុតហ្មាយនោះថា ចំពោះបន្ទូលដួចបានជម្រាបសម្ដេចខាងលើនេះ (ធម្មិកោ) ថ្វីត្បិតតែជាសិទ្ធិរបស់ទ្រង់ ក៍ប៉ុន្តែខ្ញុំសូមបដិសេធដាច់ខាត។ ព្រះអង្គមិនតំណាងឲ្យខ្ញុំ ដែលខ្ញុំក្នុងឋានៈជាសមាជិករាជវង្សខ្មែរមួយរូបនោះទេ ព្រោះព្រះអង្គបានចូលជាសមាជិកនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នាសមាជថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលផ្ទុយ នឹងព្រះរាជឱវាទនៃព្រះករុណាព្រះបរមរតនកោដ្ឋជាទីសក្ការៈដ៍ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១១។ សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងទៀតថា ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ ក្នុងបទសំភាសន៍ដែលផ្សាយតាមវិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្នុងពេលដែលព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ បានទៅខេត្តក្រចេះ បាននិយាយថា “ឥឡូវបងប្អូនទាំងអស់ត្រៀមជ្រើសរើសទៅ ជ្រើសរើសរវាងការគ្រប់គ្រងរបៀបកុំម្មុយនីស្ត ឬមួយការគ្រប់គ្រងរបៀបសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលខ្ញុំ (ធម្មិកោ) ជាតំណាង” ។
ពាក់ពន្ធ័នឹងទង្វើដ៏គ្រោះថ្នាក់ដល់រាជវង្ស ឬរាជានិយម ដែលបង្កឡើងដោយព្រះអង្គម្ចាស់ ធម្មិកោ សម្ដេចតេជោបានធ្វើការបកស្រាយដោយពន្យល់ថា ទីមួយខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋសូមកុំមានការភន្ត័ច្រឡំ ចំពោះព្រះមហាក្សត្រជាទីសក្ការៈរបស់យើង សូមកុំមានការភន្ត័ច្រឡំជាមួយនិងអង្គសម្ដេចម៉ែ ព្រះមហាក្សត្រី ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ សម្ដេចយាយសម្ដេចយាយទួត។ ឥឡូវដោយសារតែព្រះអង្គម្ចាស់អង្គនេះ តាំងខ្លួនតំណាងឲ្យរាជវង្ស និងតាំងខ្លួនតំណាងឲ្យសង្គមរាស្ត្រនិយមការវិភាគរបស់អ្នកនយោបាយមួយចំនួនអាចមានខ្លះនៅក្នុងគណបក្សប្រជាជនផង ហើយក៍មានខ្លះនៅក្នុងគណបក្សដ៍ទៃ ដែលគេចូលរួមបោះឆ្នោតផងដែរថា ព្រះករុណាព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចម៉ែចាប់ត្រីដៃទាំងពីរ នេះជាមហន្តរាយដ៍គ្រោះថ្នាក់មួយសម្រាប់រាជវង្ស បន្ថែមទៅដោយព្រះអង្គម្ចាស់អង្គនេះ ប្រើព្រះនាមអតីតព្រះមហាក្សត្រសម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ ដែលព្រះអង្គសោយទីវង្គតទៅហើយ ប្រើព្រះនាមក្នុងនាមជាព្រះរាជខុទ្ទកាល័យរបស់សម្ដេចម៉ែថែមទៀត ដូច្នេះធ្វើឲ្យអ្នកវិភាគកាន់តែសង្ស័យថា នេះជាឧបាយកលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចម៉ែឬទេ?។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា រឿងនេះមហន្តរាយធំណាស់ បើសិនជាយើងមិនចេញមុខមកការពារ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំមិនចេញមុខមកការពារព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចម៉ែទេ គឺមានមហន្តរាយ ដែលអាចធ្វើឲ្យខូចខាតនូវព្រះកិត្តិនាមរបស់ព្រះមហាក្សត្រជាទីសក្ការៈ និងសម្ដេចម៉ែជាទីសក្ការៈរបស់យើង។ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំហ៊ានយកជីវិតមកធានាថា គ្មានការពាក់ពន្ធ័ជាមួយនឹងព្រះមហាក្សត្រទេ អត់មានការពាក់ព័ន្ធទាល់តែសោះជាមួយព្រះមហាក្សត្រហើយក៏គ្មានការពាក់ព័ន្ធទាល់តែសោះជាមួយនឹងសម្ដេចម៉ែ នេះជាសិទ្ធិនយោបាយរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់អង្គនេះតែប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏មានតែព្រះអង្គម្ចាស់អង្គនេះ ដែលទៅចូលរួមជាមួយបក្សប្រឆាំង ដែលផ្ទុយទៅនឹងមាគ៌ាក្របខណ្ឌ នៃព្រះរាជតំរិៈរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ។
សម្ដេចតេជោថ្លែងថា ព្រះអង្គដាច់ខាតមិនធ្វើរឿងនេះទេ ព្រោះរាជរដ្ឋាភិបាលជារាជរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះអង្គ ព្រះអង្គត្រូវធ្វើការជាប់ជាមួយរដ្ឋមន្ត្រី ព្រះអង្គទ្រង់ការជាមួយរដ្ឋសភាតាមព្រះរាជសារ ប៉ុន្តែព្រះអង្គបានទ្រង់ការផ្ទាល់ជាមួយ រាជរដ្ឋាភិបាលប្រចាំថ្ងៃ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលដែលមានគណបក្សប្រជាជនដឹកនាំ គឺជាកំផែងដ៏រឹងមាំបំផុតដើម្បីការពាររាជបល្លង្គ័ ការពាររាជានិយម ការពារព្រះមហាក្សត្រ។ អញ្ចឹងទេសូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ និងព្រះសង្ឃមេត្តាកុំភន្ត័ច្រឡំអ្វីទាំងអស់លើការដែលថា អាចនឹងមានឧបាយកលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចម៉ែ ដែលឲ្យធម្មិកោទៅចូលរួមជាមួយបក្សប្រឆាំង សូមកុំភន្ត័ច្រឡំកន្លែងហ្នឹង ខ្ញុំហ៊ានយកជីវិតមកស្បថមកធានា ព្រោះព្រះអង្គតែងតាំងគោរមងារតេជោ គឺដើម្បីការពារស្ដេច។
ចំណុចទីពីរដែលទាក់ទិនថា រាជវង្សខ្មែរមានខ្ញុំជាតំណាងហើយប្រើពាក្យថា ឬមួយគ្រប់គ្រងតាមសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមដែលខ្ញុំជាតំណាង សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ពន្យល់ថា ឥឡូវខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំសូមបកស្រាយថា តើព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោជានរណា ជាទាហានលន់ណល់។ អញ្ចឹងទេ ព្រះអង្គម្ចាស់គ្មានសិទ្ធមកនិយាយអំពីការការពាររាជានិយម ឬការពាររាជបល្លង្គ័ ការពារព្រះមហាក្សត្រទេ ព្រះអង្គ ក៏កាន់តែគ្មានសិទ្ធការពារនូវរបបសង្គមរាស្រ្តនិយមដែរ ព្រោះព្រះអង្គខ្លួនឯងផ្ទាល់ជាអ្នករួមជាមួយលន់ណល់ ដើម្បីផ្ដាច់ផ្ដិលរាជានិយម ផ្ដាច់ផ្ដិលសង្គមរាស្ត្រនិយម ព្រះអង្គកុំថាចិត្តសឿង។ លន់ណល់ប្រឆាំងនឹងសម្ដេចសីហនុ លន់ណុលជាអ្នកផ្ដួលរាជានិយម បង្កើតឡើងនៅរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រាជានិយមក៍មិនមែនរបស់ព្រះអង្គដែរ (ធម្មិកោ) គឺរបស់ទាំងអស់គ្នា ព្រះករុណាបានមានបន្ទូលថា សង្គមរាស្ត្រនិយមស្លាប់បាត់ទៅហើយៗចាត់ទុកគណបក្សប្រជាជនជាប្អូនរបស់សង្គមរាស្ត្រនិយម។ សូម្បីតែព្រះករុណា ព្រះបិតាចាត់ទុកគណបក្សប្រជាជនជាប្អូនសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏គណបក្សប្រជាជនមិនដែលយកទៅប្រើប្រាស់ ដើម្បីទាញយកប្រជាប្រិយភាព ក្នុងការឃោសនាបោះឆ្នោតរកសម្លេងឆ្នោតទេ។ សូម្បីតែព្រះករុណាព្រះមហាក្សត្រប្រទានគោរមងារសុទ្ធតែខ្ពស់ៗ ងារជាសម្ដេច ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនដែលយកស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រទៅទាក់ទាញសន្លឹកឆ្នោត ពីប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា សាររបស់ខ្ញុំថ្ងៃនេះ មុខជាដឹងដល់ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចម៉ែៗទូលថ្វាយពីចម្ងាយ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោ សព្វថ្ងៃនេះប្រើព្រះនាមខុទ្ទកាល័យព្រះអង្គសប្បើមណាស់ ដូច្នេះសូមព្រះអង្គគិតគូរបើថាវាមិននេះដាក់ចេញឲ្យទៅធ្វើនយោបាយសិនទៅ ព្រោះស៊ីប្រាក់ខែរដ្ឋ ល្មមកាត់ប្រាក់ខែទេដឹង ប៉ុន្តែនេះជាសិទ្ធិរបស់សម្ដេចម៉ែព្រោះយើងបើកទៅខុទ្ទកាល័យព្រះអង្គហើយ ប៉ុន្តែយកល្អកុំកាត់អីទុកគ្រាន់បានចាយខ្លះហើយយកទៅឃោសនាទៅ។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា សូមផ្ដាំទៅព្រះអង្គ សូម្បីតែឪពុកម្ដាយខ្លួនឯងព្រះអង្គមិនស្មោះត្រង់ផង តើព្រះអង្គទៅស្មោះត្រង់ជាមួយអ្នកណាទៀត និយាយគ្នាឲ្យត្រង់ៗ ព្រះអង្គកុំលេងសើចរឿងហ្នឹង។
ទាក់ទងនឹងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រឆាំងដែលប៉ុនប៉ងបំផ្លាញរបបរាជានិយម សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានលើកបង្ហាញម្តងមួយៗផងដែរ នូវរូបភាពរបស់ក្រុមចលនាប្រឆាំងដោយប្រដាប់អាវុធទាំងនោះ។ សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា បើសិនជាដូរខ្ញុំជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដូរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីអំណាចអត់បញ្ហាទេ ប៉ុន្តែសូមមើលឲ្យច្បាស់នេះជាទង់ជាតិនៃចលនា «អំណាចពលរដ្ឋខ្មែរ» ដែលបានដូរទង់ជាតិ ដែលប្រធានចលនានេះ ធ្លាប់បានឡើងតាមរយៈប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ក្រុមអាវលឿងថៃ។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា សម្តេចបានស្នើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកជួយស្រាវជ្រាវសំណុំរឿងនេះ នៅពេលដែល CIA បានមកជួបដើម្បីរៀបចំដំណើរ ទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ “ខ្ញុំស្នើឲ្យអាមេរិកជួយស្រាវជ្រាវ ព្រោះអាមេរិកប្រឆាំងនឹងទង្វើអ្នកណាក៏ដោយ ដែលពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងរដ្ឋមួយ ដែលជាមិត្តភក្តិរបស់អាមេរិក ដែលមានទំនាក់ទំនងការទូត”។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា គេចង់ដូរបែបហ្នឹង បើដូរតែខ្ញុំ ដូរតែគណបក្សប្រជាជនវាអត់ចោទទេ តែគេដូររបបរាជានិយមចេញតែម្តង ហើយក្រុមនេះមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលកំពុងហ្វឹកហាត់នៅក្នុងប្រទេសថៃ។
សម្តេចតេជោក៏បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងផងដែរថា ករណីដូចជា ឈុន យ៉ាសិទ្ធិ ដែលបានប្រើកម្លាំងប្រដាប់ អាវុធធ្វើភេរវកម្មឆ្នាំ២០០០ នៅទីក្រុងភ្នំពេញត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកកាត់ទោសឲ្យជាប់គុកមួយជីវិត ហើយបានចង.កសម្លាប់ខ្លួននៅក្នុងគុកទៅហើយ។
សម្រាប់ចលនា «ខ្លារំដោះ» ជាចលនាទី២ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានបង្ហាញឲ្យដឹងថា បានដូរទង់ជាតិដែរ ហើយការដូរទង់ជាតិនេះ គឺជាបញ្ហាសំខាន់។ ក្រុមទាំងពីរនេះកំពុងជ្រកនៅក្រោមបក្សប្រឆាំងសព្វថ្ងៃ ព្រោះគេមិនអាចមកជ្រកជាមួយគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងមកជ្រកជាមួយគណបក្សប្រជាជនបានទេ គេជ្រកជាមួយគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីធ្វើសកម្មភាព ម្ខាងយកភាពស្របច្បាប់ខាងនយោបាយក្នុងគណបក្សនយោបាយ ម្ខាងទៀតធ្វើចលនាប្រដាប់អាវុធដូរទង់ជាតិតែម្តង។
ចលនា «មហាចក្រខម» ជាចលនាទី៣ ដែលមានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ ករណីនេះសម្តេចតេជោបានឲ្យដឹងថា ចលនានេះក៏មានមនុស្សមួយចំនួនកំពុងសំងំនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរ ឥឡូវផ្គុំចូលគ្នាតែមួយ។ «ចំណុចនេះប្រជាពលរដ្ឋត្រូវក្តាប់ឲ្យបានច្បាស់មិនមែនខ្ញុំបំភ័យទេ ហើយដែលអះអាងថា កើតសង្គ្រាមគឺវាកន្លែងហ្នឹង»។ សម្តេចតេជោថ្លែងថា ចលនាមួយទៀតជាចលនាទី៤ ទង់ជាតិក៏ត្រូវបានដូរដែរ ដែលយើងទើបនឹងចាប់បានជាមួយវត្ថុតាងគឺ«រណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរ» ដែលបានបង្កើតនៅបាងកក ដែលប្រទេសថៃបានដេញចេញ ហើយរត់ចូលមកស្រុកខ្មែរហើយត្រូវយើងចាប់ ដែលមនុស្សមួយចំនួនរបស់ពួកគេ កំពុងហ្វឹកហាត់កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងមួយចំនួនទៀតកំពុងស្ថិតនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំង។
ក្រុមចលនាអតីតទាហានកន្សែងស គឺជាក្រុមទី៥ ដែលទង់ជាតិរបស់ពួកគេក៏បានដូរទៀត ហើយមានទាំងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលឈរជើងនៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយយើងនឹងសហការជាមួយថៃ ដើម្បីបំផ្លាញកម្លាំងអស់នេះ ហើយដែលក្រុមនេះមួយចំនួនកំពុងលាក់ខ្លួននៅក្នុងខ្សែបណ្តាញរបស់គណបក្សប្រឆាំង។ ទាក់ទងនឹងក្រុមភេរវកម្មជ្រុលនិយមនេះ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ខ្ញុំសូមផ្តាំទៅគណបក្សប្រឆាំងផង បើមានការចាប់ខ្លួនណាមួយកើតឡើង កុំថាចាប់សមាជិកបក្សនយោបាយ គឺកម្លាំងភេរវកម្មទេ៕