ភ្នំពេញ: ក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី១៦ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ក្រោមប្រធានបទ "សន្តិភាពយូរអង្វែង តាមរយៈអភិបាលកិច្ចរួមគ្នាជាសកល" នៅទីក្រុងតេអេរ៉ង់ ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ នាថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន បានឡើងថ្លែងសន្ទរកថាគន្លឹះមួយ ដោយជំរុញឲ្យសហគមន៍នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ពង្រឹងតួនាទីឡើងវិញ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកំពុងប្រឈមថ្មីៗនេះ។
ក្នុងនាមកម្ពជា ជាស្ថាបនិក និងនិម្មាបនិកមួយ នៃចលនាដ៏មានសារៈសំខាន់ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា "យើងទាំងអស់គ្នា ពិតជាមានមោទនភាព ចំពោះសមិទ្ធផលរយៈពេល ៥ ទស្សវត្សកន្លងមក របស់ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ក្នុងការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យ នៃប្រទេសជាច្រើន ក៏ដូចជា ក្នុងការផ្តល់នូវវេទិកាអព្យាក្រឹត្យ សម្រាប់បណ្តាប្រទេសទន់ខ្សោយទាំងឡាយប្រើប្រាស់ ដើម្បីគោលដៅនៃការធានានូវសុខសន្តិភាព និងភាពរីកចម្រើនដោយសុខដុម ស្របតាមគោលការណ៍សន្តិសហវិជ្ជមាន ប្រជាធិបតេយ្យ សហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍន៍ដោយសមធម៌"។
ទន្ទឹមនឹងនោះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា "យើងក៏ត្រូវទទួលដែរថា ក្នុងដំណាក់កាលបច្ចុប្បន្ន សហគមន៍នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ កំពុងជួបនូវបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗជាច្រើន ទាំងក្នុងកម្រិតតំបន់ និងកម្រិតសកល ដូចជា ការធ្លាក់ចុះនៃសន្តិភាព និងសន្តិសុខសកល ភាពផុយស្រួលនៃដំណើរការងើបឡើងវី នៃសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ការអូសបន្លាញនៃវិបត្តិបំណុលធ្ងន់ធ្ងរក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប ការកើតមានកលិយុគនយោបាយ និងសង្គម នៅក្នុងតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា និងអាហ្វ្រិកខាងជើង តម្លៃប្រេងឡើងខ្ពស់ ការធ្លាក់ចុះនៃសន្តិសុខថាមពល និងសន្តិសុខស្បៀង ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិកាន់តែញឹកញាប់ អំពើភេរវកម្ម និងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ជាដើម"។
ជាមួយនឹងប្រសាសន៍ដូច្នេះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា "ខ្ញុំយល់ថា នៅក្នុងបរិការណ៍ថ្មីនេះ សហគមន៍នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលក្រសោបប្រមាណជា ៦០% នៃអាសនៈនៅក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិ គួររួមគ្នាធ្វើការសំដៅធានាឲ្យចលនានេះ ងវិញ ហើយអាចបង្កើតតួនាទី និងសារៈសំខាន់របស់ខ្លួន ក្នុងការការពារផលប្រយោជន៍នៃបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ក៏ដូចជា ចូលរួមវិភាគទានដល់ការស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមធំៗ ទាំងឡាយ ទាំងក្នុងកម្រិតតំបន់ ទាំងក្នុងកម្រិតសកល"។
ក្នុងស្មារតីនេះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រធានអាស៊ាន ក៏បានគូសរំលេចនូវអាទិភាពជាក់ស្តែងមួយចំនួន នៅក្នុងសន្ទរកថាគន្លឹះ នៅពេលបើកសន្និសីទកំពូល លើកទី១៦ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលរួមមាន៖ ការពង្រឹងតួនាទីរបស់ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ការបន្តជំរុញរបៀបវារៈ នៃការលុបបំបាត់ទាំងស្រុងនូវអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ការបង្កើតកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង និងធ្វើការកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ការជំរុញលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូង-ត្បូង ការជំរុញអនុវត្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងការលើកកម្ពស់ការចូលរួម ក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែង ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្នែកបរិស្ថាន ជាដើម។
.សម្តេចហ៊ុនសែន ជំរុញឲ្យប្រទេសសមាជិក ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ចូលរួមលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ
ជាមួយនឹងការលើកឡើងដូច្នេះ សម្តេចប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានគូសបញ្ជាក់ដោយជំរុញឲ្យប្រទេសសមាជិកចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ គួរផ្តល់សច្ចាប័នលើសន្ធិសញ្ញា ស្តីពី បម្រាមមិនឲ្យសាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយពុំមានការពន្យារពេលទៀតទេ។ ក្នុងន័យនេះ សន្ធិសញ្ញាស្តីពីការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ គួរតែត្រូវបានធ្វើជាលក្ខណៈសកល។ ក៏ប៉ុន្តែសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន បានលើកឡើងថា យើងក៏ត្រូវគូសបញ្ជាក់ផងដែរ អំពីសិទ្ធិមិនអាចកាត់ផ្តាច់បានរបស់ប្រទេសទាំងអស់ ក្នុងការប្រើប្រាស់ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងគោលដៅសន្តិភាព ដើម្បីកាអភិវឌ្ឍ។
.សម្តេចហ៊ុនសែន ស្វែងរកការគាំទ្របេក្ខភាពកម្ពុជា ក្នុងអាសនៈនៅ អ.ស.ប.
ជាមួយនឹងគ្នានោះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា "យើងគួរតែបន្តពង្រឹងយន្តការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាស្ថាប័នពហុភាគី សម្រាប់អភិបាលកិច្ចជាសកល។ កម្ពុជាគាំទ្រការពង្រីកសមាជិកភាព ទាំងអចិន្ត្រៃយ៍ និងមិនអចិន្ត្រៃយ៍ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យក្រុមប្រឹក្សានេះ អាចអនុវត្តតួនាទីរបស់ខ្លួន កាន់តែមានតម្លាភាព និងមានប្រសិទ្ធភាព"។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងថា "ដោយមានបទពិសោធន៍ ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចរចា និងការផ្សះផ្សារជាតិ កម្ពុជាបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការរក្សាសន្តិភាពសកលលោក និងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី។ ក្នុងបុព្វហេតុនេះ កម្ពុជាបានដាក់បេក្ខភាពរបស់ខ្លួន សម្រាប់សមាជិកភាពមិនអចិន្ត្រៃយ៍ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣-២០១៤ ក្នុងការបោះឆ្នោត ដែលនឹងប្រព្រឹត្តឡើង នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ។ នេះគឺជាលើកទី១ហើយ ដែលកម្ពុជាបានដាក់បេក្ខភាពរបស់ខ្លួន នៅក្នុងស្ថាប័នដឹកនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ"។
សម្តេចហ៊ុនសែន បានលើកឡើងថា "តាំងពីបានចូលជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅឆ្នាំ១៩៥៥ មក កម្ពុជាមិនដែលបានទទួលអាសនៈណាមួយ នៅក្នុងស្ថាប័នដឹកនាំនៃប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនោះឡើយ។ ដូច្នេះ ការគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីប្រទេសជាសមាជិកនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ទាំងអស់ គឺជាការចាំបាច់ណាស់ សម្រាប់ឲ្យកម្ពុជាទទួលបានជោគជ័យ នៅក្នុងការឈរឈ្មោះជាលើកដំបូងនេះ"។
នៅទីបញ្ចប់ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីថា "កម្ពុជា បានដើរតួនាទីជាសមាជិកដ៏សកម្មនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ តាំងពីចាប់បដិសន្ធិមក។ កម្ពុជាប្តេជ្ញាគាំទ្រចំពោះការតស៊ូជាបន្តរបស់ចលនានេះ សំដៅជំនះឲ្យបាន ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព នូវបញ្ហាប្រឈមជាសកលទាំងឡាយ តាមរយៈការស្វែងរកតុល្យភាពកាន់តែប្រសើរឡើងនៃអភិបាលកិច្ចសកល ដោយឈរលើគោលការណ៍សន្តិសហវិជ្ជមាន ប្រជាធិបតេយ្យ សហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍដោយសមធម៌"។
សូមរម្លឹកថា កិច្ចប្រជុំកំពូល លើកទី១៦ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ត្រូវបានប្រារព្វពិធីបើកជាផ្លូវការ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ដោយមានការយាង និងអញ្ជើញចូលរួមពីបណ្តាប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងគណៈប្រតិភូ មកពីបណ្តាប្រទេសទាំង ១២០ ដែលជាសមាជិក របស់ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ និងប្រទេសជាអ្នកអង្កេតការណ៍ចំនួន១៧។ កិច្ចប្រជុំនោះ បានធ្វើឡើងនៅសាលសន្និសីទអន្តរជាតិ ទីក្រុងតេអេរ៉ង់ សាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាមអ៊ីរ៉ង់។
ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ត្រូវបានបង្កើតឡើង កាលពីឆ្នាំ១៩៦១។ កិច្ចប្រជុំកំពូល ត្រូវបានធ្វើឡើងរៀងរាល់ ៣ ឆ្នាំម្តង។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានកិច្ចប្រជុំកំពូលចំនួន ១៥ លើក រួចមកហើយ។ ក្នុងនោះកិច្ចប្រជុំ លើកទី១ បានប្រព្រឹត្តទៅ នៅឆ្នាំ១៩៦១ នៅទីក្រុងប៊ែលក្រាដ ប្រទេសយូហ្គោស្លាវី។ រីឯកិច្ចប្រជុំកំពូល លើកទី១៥ បានប្រព្រឹត្តទៅ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៩ នៅទីក្រុងសាមអ៊ែលស្ហែក (Sharm El Sheikh) ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។
កិច្ចប្រជុំ លើកទី១៦ នៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលចូលរួមដោយបណ្តាមេដឹកនាំនៃប្រទេសសមាជិក ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងតេអេរ៉ង់ ធ្វើឡើងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ម៉ាមូដ អាម៉ាឌីណេចាដ ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាម អ៊ីរ៉ង់។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះ លោក បាន គីមម៉ូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានចូលរួមផងដែរ៕
