សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីដែលបានធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ដោយសុវត្ថិភាពកាលពីថ្ងៃទី ១៨ កញ្ញា ពីមហាសន្និបាត អាយប៉ា នោះបានមានប្រសាសន៍ក្នុងសុន្ទរកថា ថាក្រៅពីការផ្តល់នូវការគាំទ្រចាំបាច់ ដល់កិច្ចការសំខាន់ៗរបស់អាស៊ានក្នុងនាមជាស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ ដែលតំណាងឲ្យប្រជាជន អាយប៉ា ក៏នៅអាចបំពេញតួនាទីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការនាំយកទៅជំរាបជូនដល់ប្រជាជនអាស៊ានវិញ អំពីអ្វីដែលអាស៊ានបានធ្វើសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជាតិរបស់យើង ដើម្បីបណ្តុះនូវស្មារតី «អាស៊ានសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា»។ សម្តេចតេជោថ្លែងថា វាមិនមែនជាការចៃដន្យនោះទេដែលធម្មនុញ្ញអាស៊ានបានចែងច្បាស់ថា អាយប៉ា គឺជាស្ថាប័នដ៏សំខាន់បំផុតមួយ ដែលមានការពាក់ព័ន្ធជិតស្និទ្ធ ជាមួយនឹងអាស៊ាន ដែលចំណុចនេះឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការវាយតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់របស់អាស៊ានចំពោះតួនាទីដ៏សំខាន់មិនអាចខ្វះបានរបស់អាយប៉ា។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១២ ខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀត អំពីការពេញចិត្តរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់គ្នាចំពោះលទ្ធផល ប្រកបដោយផ្លែផ្កានៃកិច្ចប្រជុំរវាងអាស៊ាន និងអាយប៉ា ក្នុងឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ នៅភ្នំពេញ កាលពីខែមេសាកន្លងទៅ ដែលក្នុងពេលនោះយើងបានពិភាក្សាលើបញ្ហាជាយុទ្ធសាស្រ្តជាច្រើន ដែលពាក់ព័ន្ធដល់ផលប្រយោជន៍របស់អាស៊ាន។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្លែងថា ខ្ញុំសូម អនុញ្ញាតគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតអំពីការរំពឹងដ៏មុតមាំរបស់ អាស៊ាន ទៅលើភាពជាដៃគូដ៏ជិតស្និទ្ធ ជាមួយនឹង អាយប៉ា ព្រមទាំងលើការគាំទ្រយ៉ាងពេញលេញពីសំណាក់ អាយប៉ា ដើម្បីគោលដៅរួមគ្នានៃការកសាង សហគមន៍អាស៊ាន មួយដែលគ្របដណ្តប់ទៅដោយសន្តិភាព ភាពសុខដុមរមនា និងវិបុលភាពដ៏រុងរឿង។
មហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ានលើកទី ៣៣ បានធ្វើការពិភាក្សាទៅលើរបៀបវារៈជាច្រើន ដែលទាក់ទិនទៅនិងបញ្ហានយោបាយក្នុងនោះទី ១ ជំរុញរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន ក្នុងការបង្កើតគំនិត ផ្តួចផ្តើមស្តីពីបង្កើនការយល់ដឹងជាសាធារណៈ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិលក្នុង ការកសាងសហគមន៍អាស៊ានទី ២ ដំណោះស្រាយលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចទី ១ ជំរុញឲ្យមានការប្រឹងប្រែង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការជួញដូរប្រាក់ខុសច្បាប់ ទី ២ ការបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចបៃតងក្នុងបរិបទការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ទី ៣ ការអនុម័តផែនការយុទ្ធសាស្រ្តសំរាប់ការលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងរចនាសម័្ពន្ធសំរាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព ទី ៤ ធានាថាភាពកាន់តែប្រសើរឡើង នៃការចូលមកដល់នៃបច្ចេកវិទ្យាទីផ្សារ និងហិរញ្ញប្បទាន រួមមានកម្មវិធីមូលនិធិអន្តរជាតិ តាមរយៈកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិសំរាប់ជួយដល់សហគ្រាសខ្នាតតូច និង មធ្យម។ បញ្ហាសង្គមទី ១ បង្កើនភាពយល់ដឹង និងលើកកំពស់ការចូលរួមជាសាធារណៈក្នុងកម្មវិធី ដែលទាក់ទិនទៅនឹងការកាត់បន្ថយគ្រោះមហន្តរាយ និងឆ្លើយតបយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងការជំរុញសហគមន៍ឲ្យមានភាពរឹងមាំទៅនឹងគ្រោះមហន្តរាយ ទី ២ បង្កើនការអភិវឌ្ឍន៍ និងកាត់បន្ថយសារធាតុ កាបូនឲ្យមានកំរិតទាប និងស្រាវជ្រាវរកបច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗ ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន។ អំពីសមាជិកសភាស្រ្តីរបស់អន្តរសភាអាស៊ាន (WAIPA) បណ្តាមេដឹកនាំទាំង អស់បានឯកភាពទី ១ គាំទ្ររដ្ឋ ជាសមាជិកអាស៊ានក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នៃការអនុវត្តផែនទីបង្ហាញផ្លូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហវត្សរ៍ ដើម្បីបង្រួមគម្លាតក្នុងចំណោមរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន ទី ២ តួនាទីតំណាងរាស្រ្ត ជាស្រ្តីក្នុងការជំរុញនូវគោលនយោបាយស្តីពីស្រ្តីនិយម ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សុខភាព និងវិស័យអប់រំ និងទី ៣ ជំរុញ និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាព ព្រមទាំងបណ្តុះបណ្តាលជំនាញជាក់លាក់ដល់ស្រ្តីនៅតាមតំបន់ជនបទ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាក្នុងពេលកន្លងមក អាស៊ានសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលដ៏ធំធេងក៏ដោយ ក៏យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវទទួលស្គាល់ដែរថា អាស៊ាននៅតែបន្តជួបប្រទះនឹងបញ្ហាជាច្រើនទៀត ទាំងក្នុងកំរិតសកល ទាំងក្នុងកំរិតតំបន់ ដែលបញ្ហាប្រឈមក្នុងកំរិតសកលរួមមាន ដូចជា ភាពផុយស្រួយនៃការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍ គួបផ្សំនឹងការអូសបន្លាយ នៃវិបត្តិបំណុលនៅតំបន់អឺរ៉ុប វិបត្តិនយោបាយ និងសង្គម ដែលកំពុងបន្តកើតមាននៅមជ្ឈឹមបូព៌ា និង អាហ្រ្វិកខាងជើង បញ្ហាតម្លៃប្រេងកើនខ្ពស់ បញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង និងថាមពល ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ភេរវកម្ម និងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនជាដើម។ ទន្ទឹមនឹងនេះនៅក្នុងកំរិតតំបន់ វិញ ទោះបីគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានបានថយចុះគួរឲ្យកត់ សម្គាល់ក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែគម្លាតនេះនៅតែមានទំហំធំនៅឡើយ ដូច្នេះអាស៊ាននៅមានការងារជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ។ សម្តេចតេជោថ្លែងថា កិច្ចការចម្បងចំពោះមុខរបស់យើងគឺការឈានទៅសម្រេច ឲ្យបាននូវការកសាងសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ ២០១៥ ដែលនៅសល់រយៈពេលតែជាង ២ ឆ្នាំទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។
ប្រការនេះតម្រូវឲ្យអាស៊ានបង្កើនល្បឿននៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនឲ្យកាន់តែខ្លាំងថែម ទៀត ដោយមានការគាំទ្រពេញទំហឹងពីសំណាក់អង្គការនីតិប្បញ្ញត្តិរបស់ប្រទេសសមាជិក ដើម្បីអនុ វត្តឲ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនូវគ្រប់ផែនការការងារសំខាន់ៗរបស់ខ្លួន ក្នុងនោះ រួមមាន ផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់សហគមន៍អាស៊ានឆ្នាំ ២០០៩-២០១៥ ផែនការការងារនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមសម្រាប់សមាហរណកម្មអាស៊ានដំណាក់កាលពី ២ ឆ្នាំ ២០០៩-២០១៥ ផែនការមេស្តីពីការតភ្ជាប់ អាស៊ាន កិច្ចព្រមព្រៀងបាលីលើកទី ៣ ជាពិសេសសេចក្តីថ្លែងការណ៍ភ្នំពេញស្តីពី«អាស៊ាន ៖ សហគមន៍តែមួយ-វាសនាតែមួយ» និងរបៀបវារៈភ្នំពេញ ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២០ កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១២ នៅភ្នំពេញនាពេលកន្លងមក ដែលជារួមឯកសារទាំងនេះគឺជាឧបករណ៍ដ៏មានសារៈសំខាន់សម្រាប់ពង្រឹង និងជំរុញដំណើរការសមាហរណកម្មអាស៊ាន ក៏ដូចជាសម្រាប់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយដៃគូខាងក្រៅរបស់អាស៊ាន ព្រមទាំងសម្រាប់ជួយធានាបាននូវមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាននៅក្នុងនិម្មាបនកម្មតំបន់ដែលកំពុងតែវិវត្តទៅមុខឥតឈប់ឈរ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ខ្ញុំសូមសំដែងនូវការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះ អាយប៉ា ដែលចាប់តាំងពីថ្ងៃកំណើតរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ ១៩៧៧ មកបានរួមសហការជាដៃគូយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ អាស៊ាន ដើម្បីឧត្តមប្រយោជន៍នៃការកសាងសហគមន៍តំបន់របស់យើង។ យើងទទួលស្គាល់ថា អាស៊ានពិតជាមិនអាចសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលធំធេងទាំងឡាយ ដូចដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់ពីខាងលើនោះទេ ប្រសិនបើគ្មានការជួយគាំទ្រយ៉ាងសកម្ម និងជាប់មិនដាច់ពីសំណាក់ សភានៃបណ្តាប្រទេសជាសមាជិក។ ក្នុងនាមជាអង្គការនីតិប្បញ្ញត្តិរបស់អាស៊ាន អាយប៉ា បានបំពេញ តួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងផ្តល់សច្ចាប័នលើលិខិតូបករណ៍នានារបស់អា ស៊ាន។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងការបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងជំនះនូវគ្រប់ឧបសគ្គ និងបញ្ហាប្រឈមនានា ដើម្បីឈានទៅសម្រេចឲ្យបាននូវគោលដៅនៃការកសាងសហគមន៍តំបន់នៅឆ្នាំ ២០១៥ ខាងមុខ អាស៊ាននឹងរិតតែត្រូវការខ្លាំងថែមទៀតនូវភាពជាដៃគូដ៏ជិតស្និទ្ធជាមួយនឹង អាយ ប៉ា នោះ៕
ស្នាយពល