ខេត្ដសៀមរាប ៖
សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
មានប្រសាសន៍នៅក្នុងបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រី
សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានលើកទី៤៤នាព្រឹកថ្ងៃ ទី២៧ខែសីហាឆ្នាំ២០១២
នៅសណ្ឋាគារ អប្សរាអង្គរខេត្ដសៀមរាប លើកឡើងថា
រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានមានតួនាទី
យ៉ាងសំខាន់ក្នុងដំណើរការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន
ពិសេសការដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធរបាំងពន្ធគយ និង
របាំងមិនមែនពន្ធគយ ក៏ដូចជាបញ្ហា
ថ្មីៗដែលកំពុងកើតមានពាក់ព័ន្ធគម្លាត
នៃការអនុវត្ដតំបន់ពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាន
និងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀត រួមជា
មួយគីសន្ទនាដើម្បីធ្វើឱ្យសមារណហកម្មពាណិជ្ជកម្មតំបន់កាន់តែមាន
លក្ខណៈមុតស្រួច ។
ជាមួយនឹងតួនាទីដ៏សំខាន់ខាងលើនេះ
សម្ដេចតេជោបានស្នើឱ្យរដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋ
កិច្ចអាស៊ានផ្ដោតការយកចិត្ដទុកដាក់ លើចំណុចអាទិភាពមួយចំនួន
ដូចជា ៖
១-ការសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្កើត
សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានឆ្នាំ២០១២ គឺជាអាទិភាពខ្ពស់បំផុត
ដើម្បីប្រែក្លាយ អាស៊ានឱ្យទៅជាទីផ្សារ និងមូលដ្ឋាន
ផលិតកម្មតែមួយ មានលំហូរដោយ សេរីនូវទំនិញ សេវា ការវិនិយោគ
ពលករជំនាញ និងលំហូរមូលធនកាន់តែ ស៊ីជម្រៅជាងមុន ។ ក្នុងន័យថា
យើងគួរធ្វើអាទិភាពភាវូបនីយកម្ម សកម្មភាព
និងវិធានការគន្លឹះជាក់ស្ដែង ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម
និងបន្ថយគម្លាត អភិវឌ្ឍន៍ដែលជាឧបសគ្គក្នុងការសម្រេច
បាននូវសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានតាមការគ្រោងទុក ។
របាយការណ៍នៃការពិនិត្យឡើងវិញ
ពាក់កណ្ដាលអាណត្ដិនៃឯកសារគោល របស់សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានដែល
រៀបចំដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋ កិច្ចសម្រាប់អាស៊ាន
និងអាស៊ីបូព៌ា
អាចប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានសម្រាប់រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន
ពិនិត្យឡើងវិញ និងដាក់ចេញនូវវិធានការគោលនយោ បាយជាក់លាក់
ដើម្បីដោះស្រាយគម្លាត នៃការអនុវត្ដរវាងឆ្នាំបច្ចុប្បន្ន
និងឆ្នាំ២០១៥ ដោយរួមទាំងមធ្យោបាយនានា
ដើម្បីជម្នះលើការគាំពារនិយម ក្នុងការ ធ្វើពាណិជ្ជកម្មទំនិញ
និងសេវាក្នុងអាស៊ាន។
២-ការសិក្សានិងពង្រឹងមជ្ឈភាព
របស់អាស៊ានក្នុងការនិម្មាបនកម្មតំបន់ ដែលវិវឌ្ឍឥតឈប់ឈរ
គឺមានសារ សំខាន់ណាស់ ។ ជាការពិត ការសម្រេច
ឱ្យបានសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានត្រូវ ប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួន
ដែលទាម ទារឱ្យយើងត្រូវប្រកាន់យកកិច្ចសហប្រតិ បត្ដិការ
និងអភិក្រមមួយគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ
ជាពិសេសតាមរយៈកិច្ចខិតខំថ្នាក់ជាតិ
និងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការថ្នាក់តំបន់ ។
ចំពោះមុខ សម្ដេចតេជោបានស្នើ
និងលើកទឹកចិត្ដដល់រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋកិច្ច
អាស៊ានពិនិត្យលើអភិក្រមដែលមាន លក្ខណៈសមស្របមួយចំនួន ដូចជា ៖
-ការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្ដកិច្ច
ព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទំនិញអាស៊ាន ដែលមានស្រាប់ និងកិច្ចព្រមព្រៀង
ពាណិជ្ជកម្មអាស៊ានជាមួយដៃគូនានា ។
-ការបង្កើតឱ្យមានគោលការណ៍ណែនាំ
ដែលមានការឯកភាពគ្នាក្នុងក្របខ័ណ្ឌ
អាស៊ានក្នុងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់
ជ្រុងជ្រោយក្នុងកម្រិតតំបន់ ដើម្បីអនុញ្ញាត
ឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានចាប់ផ្ដើមចរចា
លើក្របខ័ណ្ឌក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន
លើកទី២១ក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១២នេះ ។
-ការបង្កើតកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងថែមទៀត
ដើម្បីពង្រីកក្របខ័ណ្ឌសមាហរណកម្ម នាពេលអនាគតជាមួយគូដៃគូសន្ទនា
សំខាន់ៗរបស់អាស៊ានផ្សេងទៀត ដូចជា សហគមន៍អឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក
រួម ទាំងប្រទេសរុស្ស៊ី និងកាណាដាផងដែរ ។ ក្នុងន័យនេះ
សម្ដេចបានស្វាគមន៍នូវកិច្ច
ប្រជុំពិគ្រោះយោលបល់រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ាន-កាណាដា
ដោយរាប់ទាំងកិច្ច ប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្ម-អាស៊ាន
លើកទី១នៅថ្ងៃខាងមុខ និងការអនុម័ត ផែនការការងារ(២០១២-២០១៥)
ដើម្បីអនុវត្ដសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម
អាស៊ាន-កាណាដាស្ដីពីពាណិជ្ជកម្មនិង ការវិនិយោគ ។
៣-ការកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍ
គឺ ជាប្រការសំខាន់ណាស់ ខណៈកិច្ចការនេះ
មិនត្រឹមតែជាបុរេលក្ខខណ្ឌមិនអាចខ្វះ
បានសម្រាប់ការធានាការប្រកួតប្រជែង របស់អាស៊ាន
និងសម្រាប់ការកាត់បន្ថយ ភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនប៉ុណ្ណោះទេ
ប៉ុន្ដែថែមទាំងជួយឱ្យអាស៊ានសម្រេចបាននូវ
សមាហរណកម្មតំបន់យ៉ាងពិតប្រាកដ និងដំឡើងមជ្ឈភាពរបស់ខ្លួនសម្រាប់
សមាហរណកម្មចូលទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ផ្សេងទៀត
និងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកថែមទៀតផង ។
ដើម្បីសម្រេចការងារនេះ
សម្ដេចតេជោបានសំណូមពរដល់រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋ កិច្ចអាស៊ានទាំងអស់
សូមបង្កើនល្បឿន នៃការរៀបចំបង្កើតផែនការសកម្មភាព
ជាក់ស្ដែងមួយដែលមានសមភាពបី, ហិរញ្ញវត្ថុដែលមានលក្ខណៈអនុគ្រោះ
បំផុត, ការតភ្ជាប់ច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ច
និងការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសខ្នាតតូចនិង មធ្យម
រួមទាំងចំណុចផ្ដួចផ្ដើមក្នុងការ កសាងសមត្ថភាព ដោយមានការចូល
រួមពីបណ្ដាស្ថាប័នតាមវិស័យនានា ។
៤-ការពង្រឹងការតភ្ជាប់ហេ
ដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធរូបវ័ន និងស្ថាប័នរបស់អាស៊ាន
និងការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជននិងប្រជាជន
គឺជាគន្លឹះសម្រាប់កាត់បន្ថយនៃការ អភិវឌ្ឍ
និងសម្រាប់ធានានូវភាពជោគ ជ័យនៃសមាហរណកម្មអាស៊ាន ។ ដូច្នេះ
ចាំបាច់ត្រូវតែរួសរាន់ដាក់ឱ្យអនុវត្ដផែន
ការមេស្ដីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន ។ ក្នុង គោលដៅនេះ
ត្រូវមានការគាំទ្រពីធនា គារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី
យើងបានបង្កើតរួមគ្នា “មូលនិធិហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ាន”
ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងតែដំណើរការ ។
ប៉ុន្ដែទោះជាយ៉ាងណាក្ដី
យើងក៏ត្រូវ ទទួលស្គាល់ផងដែរមូលនិធិប្រមាណ ៥០០លានដុល្លារនេះ
គឺនៅមានកម្រិត តិចតួចនៅឡើយ ដូច្នេះ រដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋ
កិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ាន ចាំបាច់ត្រូវ
តែចាត់វិធានការដើម្បីទាក់ទាញដៃគូ
ហិរញ្ញវត្ថុថែមទៀតក្នុងការបង្កើនទំហំ មូលនិធិ
ជាពិសេសដៃគូអាស៊ានបូក៣, កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា
និងស្ថាប័នពហុភាគី ។
៥-ការពង្រឹងកិច្ចសហការតំបន់ស្ដី
ពី សន្ដិសុខស្បៀង រួមទាំងម្ហូបអាហារ អ៊ីស្លាម
គឺមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ ការពង្រីកទីផ្សារស្បៀង ខណៈប្រការនេះ
មិនត្រឹមតែជួយឱ្យអាស៊ានធានាបាននូវ
ការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ
ប៉ុន្ដែក៏នឹងជួយឱ្យអាស៊ានក្លាយទៅជាអ្នក
នាំចេញនូវស្បៀងអាហារនាំមុខគេនៅ លើពិភពលោកទៀតផង ។
ចំណុចនេះ សម្ដេចតេជោបានលើក
ទឹកចិត្ដរដ្ឋមន្ដ្រីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានឱ្យខិតខំ
ប្រឹងប្រែងរកកាលានុវត្ដភាពដើម្បីពង្រីក
ទីផ្សារស្បៀងរបស់ខ្លួនទៅកាន់បណ្ដា ប្រទេសផ្សេងទៀតលើពិភពលោក ។
៦-ការពិចារណាលើសំណើរបស់ទីក្រុង
ហុងកុងដើម្បីចូលរួមពាណិជ្ជកម្ម សេរីអាស៊ាន-ចិន
ដែលជាប្រយោជន៍នៃ ការចូលរួមក្នុងទីផ្សារហុងកុងដែលជាដៃ
គូធំមួយក្នុងចំណោមដៃគូធំទាំង១០របស់អាស៊ាន
និងផ្អែកលើការសិក្សាប្រកប ដោយភាពវិជ្ជមាន ស្ដីពីផលប៉ះពាល់នៃ
ការចូលរួមរបស់ទីក្រុងហុងកុងនៅក្នុង
តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ានចិន ។
ចំណុចនេះសម្ដេចតេជោស្នើឱ្យរដ្ឋមន្ដ្រី
សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានផ្ដល់អនុសាសន៍លើផ្លូវ ច្បាប់ ផលប៉ះពាល់
និងបញ្ហាប្រឈមនានា ទាក់ទងនឹងការចូលរួមជាសមាជិករបស់
ហុងកុងដល់មេដឹកនាំរបស់ខ្លួនដើម្បី
ពិនិត្យសម្រេចក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន
លើកទី២១ដែលត្រូវធ្វើឡើងក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១២ខាងមុខនេះ ៕